iiiiiiiiiiffiw Achtergrond: geschreven en ongeschreven uitzonderingen op de aanbestedingsplicht ANNOTATIE ti u$ s S i s is 1 %# %M\ &
|
|
- Pieter-Jan Mertens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ti u$ s S i s is 1 %# %M\ & iiiiiiiiiiffiw Achtergrond: geschreven en ongeschreven uitzonderingen op de aanbestedingsplicht Zoals bekend zijn er naast de in de Richtlijn gecodificeerde uitzonderingen op de algemene aanbestedingsplicht voor aanbestedende diensten ook ongeschreven uitzonderingen: juridische situaties waarvan enkel in de jurisprudentie van het Hof is bepaald dat zij buiten het toepassingsbereik van de Richtlijn vallen: quasi-in-house-activiteiten (ook wel 'inbesteding' genoemd) en publiek-publieke samenwerking tussen aanbestedende diensten. (Quasi-)in-house-activiteiten Het begrip in-house-activiteiten impliceert dat sprake is van een wederkerige relatie binnen een en hetzelfde rechtssubject. Dergelijke activiteiten vallen buiten het bereik van de Richtlijn omdat een aanbestedende dienst de prestatie intern houdt. Men spreekt in dit ook wel van 'zuivere inbesteding'. Waar het in de jurisprudentie van het Hof om gaat, is de situatie waarin een publiekrechtelijk lichaam een opdracht aan een weliswaar zelfstandige rechtspersoon verleent, maar waarbij deze rechtspersoon in een bijzondere relatie tot het aanbestedend lichaam staat. Om te kunnen spreken van een aanbestedingsverplichting is het volgens het Hof in beginsel voldoende dat de overeenkomst is gesloten tussen een aanbestedende dienst en een juridisch hiervan verschillende persoon. Sinds het arrest Teckal 1 gaat het Hof er evenwel van uit dat geen sprake is van een overheidsopdracht indien een opdracht wordt verleend aan een rechtspersoon waarop de aanbestedende dienst (1) toezicht uitoefent zoals op eigen diensten (het toezichtscriterium), en (2) deze rechtspersoon het merendeel van zijn werkzaamheden verricht ten behoeve van de aanbestedende dienst die hem beheerst (het merendeelcriterium). In de literatuur is deze variant aangeduid als quasi-inbesteding of quasi-in-houseopdrachtverlening. 1 HvJEG 18 november 1999, nr.c-l 07/98 (Teckal). 138 SDU UITGEVERS / NUMMER 4, AUGUSTUS 2013 TIJDSCHRIFT AANBESTEDINGSRECHT
2 IN-HOUSE-ACTIVITEITEN EN SAMENWERKING TUSSEN OVERHEDEN Publiek-publieke samenwerking Een andere situatie die buiten de werkingssfeer van het aanbestedingsrecht blijft, betreft de publiek-publieke samenwerking, zoals beschreven in het arrest Commissie/ Duitsland. 2 In dat arrest overwoog het Hof dat wanneer overheidsinstanties samenwerken bij de gemeenschappelijke uitoefening van hun taken van algemeen belang, een dergelijke samenwerking geen afbreuk zal doen aan de voornaamste doelstelling van de gemeenschapsregels inzake overheidsopdrachten, te weten een vrij verkeer van diensten en de totstandkoming van een onvervalste mededinging in alle lidstaten, zolang de verwezenlijking van die samenwerking uitsluitend wordt beheerst door overwegingen en eisen die verband houden met het nastreven van doelstellingen van algemeen belang en geen enkele particuliere onderneming wordt bevoordeeld tegenover haar concurrenten. Een dergelijke samenwerking tussen overheden vormt geen overheidsopdracht, en valt dus buiten de reikwijdte van de Richtlijn. Het zijn deze situaties die in de arresten Econord en ASL Lecce nader door het Hof worden geduid en bespreking verdienen. Econord De feiten De Italiaanse gemeente Varese heeft de aandelenvennootschap ASPEM SpA opgericht ter exploitatie van onder meer de openbare gemeentelijke reinigingsdienst. Vervolgens is een klein gedeelte van de ruim aandelen overgedragen aan andere gemeenten in de provincie, waaronder de gemeenten Cagno en Solbiate. Zij verwierven elk één aandeel. De gemeenten hebben daarnaast met ASPEM een aandeelhoudersovereenkomst gesloten waarin hun het recht is verleend om te worden geconsulteerd, een lid van de raad van toezicht en een lid van de raad van bestuur te benoemen in overleg met de andere gemeenten die de samenwerkingsovereenkomst hebben gesloten. Kennelijk doel hiervan was om zonder aanbestedingsprocedure opdrachten te kunnen gunnen aan ASPEM, hetgeen de gemeenten Cagno en Solbiate dan ook hebben gedaan. De private onderneming Econord verzet zich tegen de constructie en stelt zich op het standpunt dat de plaatsing van de desbetreffende opdrachten volgens de aanbestedingsregels zou moeten plaatsvinden, aangezien de twee gemeenten slechts een te verwaarlozen deelneming in ASPEM hebben en er geen sprake van een voldoende mate van toezicht zou zijn. Tegen die achtergrond heeft de Italiaanse Consiglio di Stato een prejudiciële vraag gesteld aan het Hof over de voorwaarden voor inbesteding en de uitleg van het toezichtscriterium. Hierbij vraagt de Consiglio di Stato zich vooral af of dit van toepassing is HvJ EG 9 juni 2009, nr. C-480/06 (Commissie/Duitsland). nu de aandeelhoudersovereenkomsten aan de gemeenten geen effectief toezicht op ASPEM verlenen, waardoor dit mogelijk niet meer is dan de vormgeving van wat in feite een overeenkomst voor het verrichten van diensten is. De conclusie van de A-G Voor het oordeel van het Hof is ook de voorafgaande argumentatie van de advocaat-generaal Cruz Villalón relevant. Hij bespreekt eerst aan welke concrete voorwaarden moet zijn voldaan om aan te nemen dat een overheidsinstantie met een overheersende positie en een andere groep overheidsinstanties met een zwakkere positie in een instrumentele vennootschap over deze vennootschap toezicht zoals op hun eigen diensten uitoefenen. Hiertoe geeft hij een nuttig overzicht van de bestaande rechtspraak met betrekking tot het criterium, waarbij in het bijzonder op de navolgende arresten wordt gewezen. Uit het arrest Coditel 3 volgt dat het toezicht 'slechts' effectief behoeft te zijn; individueel toezicht is niet nodig. Dit standpunt is bevestigd in het arrest Sea. 4 De omstandigheid dat de aanbestedende dienst alleen of tezamen met andere overheidsinstanties het volledige kapitaal van de vennootschap in handen heeft, lijkt erop te wijzen dat zij op deze vennootschap toezicht zoals op de eigen diensten uitoefent. Bij lezing van deze arresten dient men zich op basis van andere arresten van het Hof wel het volgende te realiseren: ten eerste sluit de deelneming van een particuliere aandeelhouder in het kapitaal van een vennootschap waarin ook de betrokken aanbestedende dienst deelneemt, uit dat die aanbestedende dienst op de vennootschap toezicht zoals op de eigen diensten kan uitoefenen. 5 Ten tweede is het feit dat het kapitaal van de vennootschap volledig in handen is van de overheid weliswaar een belangrijke, maar geen doorslaggevende aanwijzing dat de in deze vennootschap deelnemende instanties op deze vennootschap toezicht uitoefenen zoals op hun eigen diensten. Het toezicht moet worden beoordeeld aan de hand van alle relevante wetsbepalingen en omstandigheden. Vereist is dat de aanbestedende dienst een doorslaggevende invloed heeft zowel op de strategische doelstellingen als op de belangrijke beslissingen van de vennootschap waaraan de opdracht wordt verleend. 6 Uit de rechtspraak van het Hof volgt dat ook bij kleine deelneming in het kapitaal van de vennootschap aan de voorwaarde van toezicht zoals op de eigen diensten kan zijn voldaan op voorwaarde dat het toezicht, dat tezamen met de overige eigenaars van de opdrachtnemer wordt 3 HvJ EG 13 november 2008, nr. C-324/07 (Coditel Brabant). 4 HvJ EG 10 september 2009, nr. C-537/07 (Sea). 5 HvJ EG 11 januari 2005, nr. C-26/03 (Stadt Halle). 6 HvJ EG 13 oktober 2005, nr. C-458/03 (Parking Brixen), en de arresten Coditel Brabant en Sea, reeds aangehaald. TIJDSCHRIFT AANBESTEDINGSRECHT NUMMER 4, AUGUSTUS 2013 / SDU UITGEVERS 139
3 uitgeoefend, effectief is. 7 Op dit punt voegt Cruz Villalón iets nieuws toe: volgens hem moet het effectieve toezicht dat een aanbestedende dienst kan uitoefenen minstens in verhouding staan tot zijn relatieve belang in het geheel van overheidsinstanties die op de instrumentele vennootschap gezamenlijk toezicht uitoefenen." Mogelijke criteria om dit relatieve belang te beoordelen zijn volgens Cruz Villalón de financiële toestand van de gemeente, haar bevolking of haar behoeften met betrekking tot de door deze vennootschap geëxploiteerde dienst. Hoewel een dergelijke toets op het eerste gezicht wellicht aantrekkelijk overkomt, lijkt zij ons bij nadere beschouwing in de praktijk lastig toepasbaar. Wat moeten wij ons bijvoorbeeld voorstellen bij een afweging hoe het toezicht van een gemeente zich verhoudt tot de 'financiële toestand' van die gemeente? Cruz Villalón draagt nog een tweede nieuw element aan met betrekking tot het effectieve toezicht. Hij meent dat de deelneming, zowel wat het beheer als het kapitaal betreft, weliswaar een minderheidsdeelneming mag zijn, maar dat geen van beide "volledig onbestaand" mag zijn. 9 Ook bij die uitleg zetten wij vraagtekens. Uit de rechtspraak van het Hof kan naar onze mening worden afgeleid dat niet de deelname in het kapitaal, maar het daadwerkelijke, materiële toezicht van de overheidsinstantie doorslaggevend is. Het standpunt van Cruz Villalón dat voor effectief toezicht deelname in het kapitaal vereist is, overtuigt ons daarom niet. Ontbreken van zelfstandigheid en marktgerichtheid Vervolgens gaat Cruz Villalón in op de vraag aan welke voorwaarden moet zijn voldaan om aan te nemen dat er sprake is van een doorslaggevende invloed van een overheidsinstantie met een minderheidsdeelneming op de beslissingen en de doelstellingen van de instrumentele vennootschap. Er is, zo stelt hij op basis van rechtspraak van het Hof, sprake van twee cumulatieve elementen: de statutaire positie van de overheidsinstantie in de beheersorganen van de instrumentele vennootschap, en het ontbreken van marktgerichtheid van de vennootschap. 10 Met betrekking tot de onderhavige casus concludeert de A-G dat er "heel wat aanwijzingen zijn" dat de deelneming van de gemeenten Cagno en Solbiate in ASPEM niet volstaat om te voldoen aan het toezichtscriterium." Het arrest Het Hof houdt het kort. Na een korte terugblik op eerder gewezen arresten, volgt het Hof de A-G in de constatering dat het begrip gezamenlijk toezicht niet mag worden uitgehold. Het Hof overweegt dat wanneer meerdere over- heidsinstanties gebruik maken van een gemeenschappelijke entiteit om een gezamenlijke openbare dienstverleningstaak te verrichten, weliswaar niet vereist is dat al deze autoriteiten afzonderlijk individuele toezichtsbevoegdheid hebben over deze entiteit, maar het op die entiteit uitgeoefende toezicht mag niet uitsluitend berusten op de toezichtsbevoegdheid van de overheidsinstantie die een meerderheidsparticipatie bezit in het kapitaal van de betrokken entiteit. 12 Het Hof stelt vast dat een louter formele deelneming in een dergelijke entiteit onvoldoende is. Immers, de Unierechtelijke aanbestedingsregels zouden door een aanbestedende dienst (te) makkelijk omzeild kunnen worden wanneer "een louter formele deelneming in een dergelijke entiteit, die aanbestedende dienst zou vrijstellen van de verplichting om een aanbestedingsprocedure te organiseren overeenkomstig de voorschriften van het Unierecht, ook al zou bedoelde aanbestedende dienst in het geheel niet deelnemen aan de uitoefening van het 'toezicht zoals op de eigen diensten' op die entiteit." 15 Het Hof overweegt: "Wanneer meerdere overheidsinstanties in hun hoedanigheid van aanbestedende dienst samen een entiteit oprichten voor het verrichten van hun openbare dienstverleningstaak of wanneer een overheidsinstantie een deelneming verwerft in een dergelijke entiteit, is voldaan aan de in de rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie gestelde voorwaarde dat deze autoriteiten, om te worden vrijgesteld van hun verplichting om een openbare aanbestedingsprocedure te organiseren overeenkomstig de voorschriften van het Unierecht, op deze entiteit gezamenlijk toezicht uitoefenen zoals op hun eigen diensten, wanneer al deze autoriteiten deelnemen in het kapitaal van die entiteit alsook deel uitmaken van de bestuursorganen ervan." 14 Het Hof stelt derhalve vast dat in ieder geval aan het vereiste van gezamenlijk toezicht is voldaan wanneer alle betrokken autoriteiten deelnemen in het kapitaal van de uitvoerende entiteit én zij tevens deel uitmaken van de bestuursorganen van die entiteit. Naar onze mening zegt het Hof hiermee overigens niet dat deze twee voorwaarden cumulatief minimale, constituerende vereisten zijn om te kunnen voldoen aan het toezichtcriterium. Ook na het arrest Econord blijft het kennelijk ook mogelijk dat er voldaan wordt aan het toezichtvereiste wanneer een overheidsinstantie daadwerkelijk en effectief toezicht kan uitoefenen, zonder dat er sprake is van deelname in het kapitaal. Terecht heeft het Hof de A-G niet gevolgd in diens andersluidende conclusie ter zake. 7 Arrest Coditel Brabant, reeds aangehaald. 8 Punt 34 van de conclusie. 9 Punt 35 van de conclusie. 10 Punt 37 e.v. van de conclusie. 11 Punt 66 van de conclusie. 12 R.o R.o R.o. 33 en dictum. SDU UITGEVERS / NUMMER 4, AUGUSTUS 2013 TIJDSCHRIFT AANBESTEDINGSRECHT
4 IN-HOUSE-ACTIVITEITEN EN SAMENWERKING TUSSEN OVERHEDEN ASL Lecce: pubsiek-publieke samenwerking De feiten In deze zaak draait het om een adviesverleningsovereenkomst die de lokale gezondheidsdienst ASL gesloten heeft met de universiteit van Salento voor het uitvoeren van een onderzoek en beoordeling van de aardbevingsbestendigheid van de ziekenhuisvoorzieningen in de provincie Lecce. Het onderzoek zou worden verricht in het kader van nationale bepalingen op het gebied van veiligheid van constructies en enkel tegen vergoeding van de kosten van de uitvoering. Er zou nauwe samenwerking plaatsvinden tussen de werkgroepen van partijen, eventueel met behulp van hooggekwalificeerd extern personeel. Verschillende ingenieurs- en architectenorganisaties hebben de samenwerking aangevochten en gesteld dat de opdracht aanbesteed had moeten worden. De Consiglio di Stato stelde hierop de prejudiciële vraag of hier sprake is van een aanbestedingsplicht, met name nu de universiteit diensten op de markt aanbiedt en daarmee als ondernemer deel kan nemen aan een aanbestedingsprocedure. De conclusie van de A-G Ook de conclusie in deze zaak - van A-G Trstenjak - biedt een leerzaam overzicht van de materie, waarbij zij niet alleen in-house-activiteiten, maar ook publiek-publieke samenwerking de revue laat passeren. Maatgevend met betrekking tot de laatstgenoemde uitzondering is het arrest Commissie/Duitsland. In deze zaak ging het om een overeenkomst tussen vier Landkreise en de gemeentedienst Stadtreinigung Hamburg inzake de verwijdering van afvalstoffen. Trstenjak stelt al snel vast dat het arrest Commissie/ Duitsland in ieder geval verschilt van de onderhavige situatie waar het de aard van de betrokken organen betreft. In de zaak Commissie/Duitsland ging het immers om samenwerking tussen territoriale lichamen, terwijl het in ASL Lecce gaat om een samenwerking tussen enerzijds een territoriaal lichaam en anderzijds een publiekrechtelijke instelling (te weten een universiteit). 15 Maar, zo stelt zij, dat behoeft op zichzelf geen belemmering te zijn. Het gaat in essentie immers om een samenwerking tussen overheidsinstanties. 16 Onder verwijzing naar het arrest Commissie/Duitsland formuleert Trstenjak vervolgens de cumulatieve voorwaarden die volgens haar beslissend zijn om buiten de aanbestedingsplicht te vallen: 17 1) vervulling van een gemeenschappelijke taak van algemeen belang respectievelijk van taken die samenhangen met de verwezenlijking van doelen van openbaar belang; 15 Punt 67 van de conclusie. 16 Punt 69 en 70 van de conclusie. 17 Punt 66 van de conclusie. 2) door uitsluitend publieke instanties zonder deelneming van particulieren; 3) op contractuele basis of door middel van een geïnstitutionaliseerde rechtsvorm; 4) geen particuliere onderneming wordt met het oog op de afsluiting van de overeenkomst bevoordeeld tegenover haar concurrenten; 5) de overeenkomst heeft niet tot doel het aanbestedingsrecht te ontduiken. Bij toepassing van deze criteria op de casus ziet de A-G problemen bij in ieder geval drie van de vijf criteria. Ze komt dan ook tot de conclusie dat er geen redenen zijn waarom in dit geval de werking van de Richtlijn zou zijn uitgesloten. 18 Het arrest Ook in ASL Lecce houdt het Hof het betrekkelijk kort. Het begint zijn beoordeling met de vaststelling dat twee varianten van door openbare lichamen gesloten overeenkomsten buiten de werkingssfeer van de richtlijnen vallen. Ten aanzien van de eerste variant, in-house-activiteiten, stelt het Hof direct vast dat deze niet van toepassing is, nu ASL geen toezicht uitoefent op de universiteit." Ten aanzien van de tweede situatie overweegt het Hof dat het gaat om "overeenkomsten die een samenwerking tussen openbare lichamen tot stand brengen, die ertoe strekt de uitvoering te verzekeren van een taak van algemeen belang die op hen gezamenlijk rust [...]". 10 Dit is de belangrijkste zin van het arrest. De zinsnede "die op hen gezamenlijk rust", die letterlijk is overgenomen uit het arrest Commissie/Duitsland, wekt de indruk dat publiek-publieke samenwerking slechts is toegestaan indien sprake is van één gezamenlijke taak die die openbare lichamen is opgelegd. Dat lijkt het Hof niet te hebben bedoeld. Uit de oorspronkelijke Duitse tekst van het arrest Commissie/Duitsland blijkt dat het niet zozeer gaat om een gezamenlijke taak, maar om het feit dat alle betrokken lichamen een overeenkomstige taak toebedeeld hebben gekregen. De Duitse tekst spreekt van "einer ihnen allen obliegenden öffentlichen Aufgabe"; de Engelse/Franse vertalingen luiden: "a public task that they all have to perform "l"une mission de service public qui est commune a ces dernières". 21 Mogelijk is de Nederlandse vertaling afgeleid van de Franse term 'commune a'. Dat begrip kan weliswaar 'gezamenlijk' betekenen, maar lijkt in dit geval eerder te duiden op een 'gemeenschappelijke' taak, i.e. een taak die op elk van de betrokkenen rust. Dit sluit ook aan op het arrest Commissie/Duitsland, waarin het de situatie betrof dat meerdere openbare lichamen ieder voor zich een taak hadden op het gebied van de verwijdering van afval. 18 Punt 93 van de conclusie. 19 R.o R.o Arrest Commissie/Duitsland, reeds aangehaald, r.o. 37. TIJDSCHRIFT AANBESTEDINGSRECHT NUMMER 4, AUGUSTUS 2013 / SDU UITGEVERS 141
5 Zij kunnen die taak alleen uitvoeren, maar Hof vastgesteld - ook gezamenlijk. zo heeft het In de zaak ASL Lecce hebben ASL en de universiteit betoogd dat de deelname van de universiteit aan de gesloten overeenkomst past in de institutionele activiteiten van de universiteit (meer specifiek: het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek). 22 Het Hof oordeelt evenwel dat de overeenkomst allerlei materiële aspecten lijkt te bevatten, waarvan een aanzienlijk of zelfs overheersend deel overeenstemt met activiteiten die over het algemeen door ingenieurs of architecten worden verricht en die, hoewel zij op een wetenschappelijke basis zijn gesteund, toch niet op één lijn zijn te plaatsen met wetenschappelijk onderzoek. 23 Er lijkt dan ook geen sprake van het gezamenlijk uitoefenen van een taak van algemeen belang die enerzijds op ASL rust en anderzijds op de universiteit rust (en laat staan van een taak die op hen gezamenlijk rust). De aanscherping van het Hof is voor de praktijk van eminent belang, omdat het enkele feit dat twee overheden menen te handelen vanuit publiek belang niet voldoende is om onderling overeenkomsten tot opdracht te sluiten. Dat is enkel mogelijk indien alle betrokkenen een overeenkomstige taak toebedeeld hebben gekregen. Naast deze uitwerking van het criterium 'gezamenlijke uitoefening van een taak van algemeen belang' stelt het Hof in het arrest ASL Lecce nog een drietal, meer algemene voorwaarden voor publiek-publieke samenwerking De overeenkomst is uitsluitend door openbare lichamen gesloten, zonder enige particuliere inbreng. 2. Geen enkele particuliere dienstverrichter wordt bevoordeeld tegenover zijn concurrenten. 3. De samenwerking wordt uitsluitend beheerst door overwegingen en eisen die verband houden met het nastreven van doelstellingen van algemeen belang. Wanneer we deze opsomming vergelijken met die van de A-G, valt op dat de voorwaarde ontbreekt dat de samenwerking een contractuele basis of geïnstitutionaliseerde rechtsvorm dient te hebben. Wellicht achtte het Hof dit punt zo vanzelfsprekend - hoe brengt men immers anders een samenwerking tot stand? - dat deze buiten beschouwing is gelaten. Daarnaast ontbreekt de voorwaarde dat de overeenkomst niet tot doel mag hebben het aanbestedingsrecht te ontduiken. Dat lijkt ons terecht, daar deze meer algemene voorwaarde niet specifiek is voor publiek-publieke samenwerking. In het onderhavige geval overweegt het Hof dat de in het hoofdgeding aan de orde zijnde overeenkomst particuliere ondernemingen [zou] kunnen bevoordelen indien het hooggekwalificeerde externe personeel waardoor de universiteit zich op grond van deze overeenkomst kan laten bijstaan om bepaalde prestaties uit te voeren, particuliere dienstverrichters omvat. 25 Het Hof laat het in zijn finale oordeel aan de verwijzende rechter om aan de hand van het aangereikte kader alle relevante aspecten te onderzoeken. Over de auteurs Gijs Verberne en Marnix de Meij zijn beiden advocaat bij Van Doorne NV R.o. 18 en 19. R.o. 37. R.o R.o SOU UITGEVERS / NUMMER 4, AUGUSTUS 2013 TIJDSCHRIFT AANBESTEDINGSRECHT
Inbesteding of aanbesteding?
APRIL 2006 Inbesteding of aanbesteding? Opdrachten die door een aanbestedende dienst worden gegund aan een overheidsgedomineerde onderneming (met eigen rechtspersoonlijkheid) vallen in beginsel onder de
Nadere informatieVormen van publiek-publieke samenwerking. N.V.v.A. 18 februari 2016 Prof. mr H.D. van Romburgh
Vormen van publiek-publieke samenwerking N.V.v.A. 18 februari 2016 Prof. mr H.D. van Romburgh Inbesteden en aanbesteden Uitbesteden is het verstrekken van een overheidsopdracht aan een derde. Dat moet
Nadere informatieBijlage 1: Europese en nationale regelgeving inzake de gunning van openbaar stads- en streekvervoer.
Bijlage 1: Europese en nationale regelgeving inzake de gunning van openbaar stads- en streekvervoer. In deze bijlage wordt getracht antwoord te geven op de vraag wat de Europeesrechtelijke mogelijkheden
Nadere informatieCoöperaties en aanbestedingsrecht; de quasi-inhouse uitzondering
Coöperaties en aanbestedingsrecht; de quasi-inhouse uitzondering Annemieke van der Beek Kennedy Van der Laan TiasNimbas - VNG Symposium 15 januari 2014 Aanbestedingsrecht; algemeen Bronnen: Europees Verdrag;
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 12/03/2015
Datum van inontvangstneming : 12/03/2015 Samenvatting C-51/15-1 Zaak C-51/15 Samenvatting van het verzoek om een prejudiciële beslissing overeenkomstig artikel 98, lid 1, van het Reglement voor de procesvoering
Nadere informatieOpinie inzake Voorzieningenrechter Rechtbank Utrecht 17 augustus 2007, LJN: BB1867 (Sint Antonius Ziekenhuis)
Opinie inzake Voorzieningenrechter Rechtbank Utrecht 17 augustus 2007, LJN: BB1867 (Sint Antonius Ziekenhuis) mr. J.C. (Kees) van de Water, KW Legal, juli 2008 Aan de orde in onderhavige zaak is (mede)
Nadere informatiePIANOo-congres 2014 Recente jurisprudentie aanbestedingsrecht. Prof. mr H.D. van Romburgh 5 juni 2014
PIANOo-congres 2014 Recente jurisprudentie aanbestedingsrecht Prof. mr H.D. van Romburgh 5 juni 2014 1 Korte greep uit jurisprudentie Publiek-publieke samenwerking Strategische en manipulatieve inschrijvingen
Nadere informatieStuurgroep samenvoeging laboratoria Groot Salland en Regge en Dinkel Van:
Aan: Stuurgroep samenvoeging laboratoria Groot Salland en Regge en Dinkel Van: Prof. mr. E. R. Manunza (Europa Instituut, Universiteit Utrecht) m.m.v. mr. F.H.K. Theissen (KokxDeVoogd) Datum: 05-06-2013
Nadere informatieKroniek van het Europese Aanbestedingsrecht
TBR 2013/128 Kroniek van het Europese Aanbestedingsrecht Mr. B.J.H. Blaisse-Verkooyen 1 Deze kroniek vat een aantal belangrijke uitspraken samen die door het Europese Hof van Justitie (het Hof ) zijn gewezen
Nadere informatieHANDREIKING. Publiek-publieke samenwerking en het aanbestedingsrecht
HANDREIKING Publiek-publieke samenwerking en het aanbestedingsrecht Handreiking Publiek-publieke samenwerking en het aanbestedingsrecht Colofon Schrijvers Ingrid van den Berge, Nysingh advocaten notarissen
Nadere informatiemr dr H.D. van Romburgh Recente jurisprudentie aanbestedingsrecht
mr dr H.D. van Romburgh Recente jurisprudentie aanbestedingsrecht Recente Jurisprudentie Slechts een greep uit actuele ontwikkelingen. Vandaag komen aan de orde: Quasi-in house-opdrachten Samenwerking
Nadere informatieZaak T-155/04. SELEX Sistemi Integrati SpA tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen
Zaak T-155/04 SELEX Sistemi Integrati SpA tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen Mededinging Misbruik van machtspositie Begrip.onderneming' Klacht Afwijzing" Arrest van het Gerecht (Tweede kamer)
Nadere informatieIN-HOUSE EUROPESE RECHTSPRAAK
VLAAMSE OVERHEID DEPARTEMENT BESTUURSZAKEN AFDELING OVERHEIDSOPDRACHTEN IN-HOUSE EUROPESE RECHTSPRAAK Roeland Scheepers jurist derde versie 29.3.2010 Inhoudsopgave Voorafgaande opmerkingen...3 Arrest Teckal
Nadere informatieHandreiking aanbestedingsrecht en e- depotvoorzieningen decentrale overheden
Handreiking aanbestedingsrecht en e- depotvoorzieningen decentrale overheden Colofon Samenstelling Uitgebracht in opdracht van het project Archiefinnovatie Decentrale Overheden (AIDO) van Interprovinciaal
Nadere informatieWERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE
EUROPESE COMMISSIE Officieuze vertaling door DG MARKT van document SEC (2011) 1169 definitief van 04.10.2011. WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE betreffende de toepassing van het EU-aanbestedingsrecht
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 10/01/2014
Datum van inontvangstneming : 10/01/2014 Vertaling C-593/13-1 Zaak C-593/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 20 november 2013 Verwijzende rechter: Consiglio di Stato (Italië)
Nadere informatieCoöperaties en aanbestedingsrecht; de quasi-inhouse uitzondering en de verlening van een alleenrecht
Coöperaties en aanbestedingsrecht; de quasi-inhouse uitzondering en de verlening van een alleenrecht Mr. J.C.M. van der Beek, partner Kennedy Van der Laan 1 Inleiding Aanbesteden kan omschreven worden
Nadere informatiefebruari 2012 De volgende vormen van verbonden partijen kunnen worden onderscheiden.
februari 2012 Verbonden partijen en aanbesteding 1. Algemeen Het takenpakket van gemeenten en provincies is groot. Deze taken worden niet altijd door de eigen ambtelijke organisatie van de gemeenten en
Nadere informatieOverheidsopdrachten. van de lidstaten: 2012. Overheidsopdrachten en andere overheidsovereenkomsten. (Kroniek van de Europese rechtspraak) (1)
Overheidsopdrachten en andere overheidsovereenkomsten van de lidstaten: 2012 Overheidsopdrachten en andere overheidsovereenkomsten van de lidstaten: 2012 (Kroniek van de Europese rechtspraak) (1) ANN LAWRENCE
Nadere informatieAan- of inbesteden en de btw-gevolgen
Aan- of inbesteden en de btw-gevolgen Menig btw-vraagstuk wordt tegen het licht gehouden van de Europese BTW-richtlijn en de uitlegging daarvan door het Hof van Justitie (HvJ). Het Hof streeft naar eenheid
Nadere informatieBENELUX COUR DE JUSTICE GERECHTSHOF. Zaak A 98/2 Campina Melkunie / Benelux-Merkenbureau
COUR DE JUSTICE BENELUX GERECHTSHOF Zaak A 98/2 Campina Melkunie / Benelux-Merkenbureau Nadere conclusie van de Advocaat-Generaal L. Strikwerda (stuk A 98/2/17) GRIFFIE REGENTSCHAPSSTRAAT 39 1000 BRUSSEL
Nadere informatieZIJN ZORGINSTELLINGEN AANBESTEDINGSPLICHTIG?
ZIJN ZORGINSTELLINGEN AANBESTEDINGSPLICHTIG? Door mr. A.A. (Ali) Rassa Over de vraag of zorginstellingen aanbestedingsplichtig zijn heeft lange tijd onduidelijkheid bestaan. Gelet op de huidige stand van
Nadere informatiePIANOo-congres 2009. WERK aan de CRISIS! Recente jurisprudentie. Slechts een greep uit actuele ontwikkelingen.
2 Recente jurisprudentie PIANOo-congres 2009 WERK aan de CRISIS! mr dr H.D. van Romburgh Recente jurisprudentie aanbestedingsrecht Slechts een greep uit actuele ontwikkelingen. Vandaag specifieke aandacht
Nadere informatieBIJLAGE 17. Memorandum inkoopprocedures. Per email: h.uneken@regiogenv.nl Hans Uneken Regio Gooi & Vechtstreek
BIJLAGE 17 W.M. Ritsema van Eck advocaat Rapenburg 83 2311 GK Leiden T 088 040 2124 F 088 040 2186 M 06 53 294 185 E w.ritsemavaneck@legaltree.nl W www.legaltree.nl Memorandum inkoopprocedures Per email:
Nadere informatieBESCHIKKING VAN HET HOF (Eerste kamer) 12 juli 2001 *
WELTHGROVE BESCHIKKING VAN HET HOF (Eerste kamer) 12 juli 2001 * In zaak C-102/00, betreffende een verzoek aan het Hof krachtens artikel 234 EG van de Hoge Raad der Nederlanden, in het aldaar aanhangige
Nadere informatieJurisprudentie. (art. 1 AAR; art. 1 Bao) NJ 2013/255 RvdW 2013/300 L J N BY
een eerder afwijzend besluit een gelijkluidend besluit wordt genomen, door het instellen van beroep tegen het tweede besluit niet kan worden bereikt dat de bestuursrechter laatstgenoemd besluit toetst
Nadere informatieZaak C-524/04. Test Claimants in the Thin Cap Group Litigation tegen Commissioners of Inland Revenue
Zaak C-524/04 Test Claimants in the Thin Cap Group Litigation tegen Commissioners of Inland Revenue [verzoek van de High Court of Justice (England & Wales), Chancery Division, om een prejudiciële beslissing]
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 07/09/2018
Datum van inontvangstneming : 07/09/2018 Samenvatting C-488/18-1 Zaak C-488/18 Samenvatting van het verzoek om een prejudiciële beslissing overeenkomstig artikel 98, lid 1, van het Reglement voor de procesvoering
Nadere informatieDate de réception : 18/10/2011
Date de réception : 18/10/2011 Resumé C-463/11-1 Zaak C-463/11 Resumé van het verzoek om een prejudiciële beslissing overeenkomstig artikel 104, lid 1, van het Reglement voor de procesvoering van het Hof
Nadere informatie11 nr. 9 - september Kroniek van het Europese Aanbestedingsrecht. 1. HvJ EU 18 oktober 2012, C-218/11 (Hochtief)
Artike len TBR 2013/128 Kroniek van het Europese Aanbestedingsrecht Mr. B.J.H. Blaisse-Verkooyen' Deze kroniek vat een aantal belangrijke uitspraken samen die door het Europese Hofvan Justitie het 'Hof')
Nadere informatieSamenvatting van het arrest
Zaak C-458/03 Parking Brixen GmbH tegen Gemeinde Brixen en Stadtwerke Brixen AG [verzoek van het Verwaltungsgericht, Autonome Sektion für die Provinz Bozen (Italië), om een prejudiciële beslissing] Overheidsopdrachten
Nadere informatieVERDELING VAN SCHAARSE 'PRIVATE' RECHTEN PAUL HEIJNSBROEK NVVA 15 JUNI 2017
VERDELING VAN SCHAARSE 'PRIVATE' RECHTEN PAUL HEIJNSBROEK NVVA 15 JUNI 2017 JURIDISCH KADER VWEU Unierechtelijke beginselen / jurisprudentie: non-discriminatie, gelijkheid en transparantie Aanbestedingsrichtlijnen
Nadere informatieVaak gestelde vragen. over het Hof van Justitie van de Europese Unie
Vaak gestelde vragen over het Hof van Justitie van de Europese Unie WAAROM EEN HOF VAN JUSTITIE VAN DE EUROPESE UNIE (HVJ-EU)? Om Europa op te bouwen hebben een aantal staten (thans 28) onderling verdragen
Nadere informatieOpwaarts en horizontaal inbesteden
Mr. J.C. Binnerts 1 Artikelen Opwaarts en horizontaal inbesteden 1. Inleiding Gemeentelijke samenwerking is hot : omgevingsdiensten, shared services centers en gemeenschappelijke uitvoeringsorganisaties,
Nadere informatieRecente jurisprudentie aanbestedingsrecht. Gijs Verberne, 18 december 2012
Recente jurisprudentie aanbestedingsrecht Gijs Verberne, 18 december 2012 Contact Gijs Verberne Advocaat partner Europees en Mededingingsrecht Aanbestedingsrecht T +31 (0)20 6789 278 F +31 (0)20 7954 585
Nadere informatieGevoegde zaken C-18 0/98 C-184/98. P. Pavlov e.a. tegen Stichting Pensioenfonds Medische Specialisten
Gevoegde zaken C-18 0/98 C-184/98 P. Pavlov e.a. tegen Stichting Pensioenfonds Medische Specialisten (verzoek van het Kantongerecht te Nijmegen om een prejudiciële beslissing) Verplichte deelneming in
Nadere informatieZaak C-475/99. Firma Ambulanz Glöckner tegen Landkreis Südwestpfalz
Zaak C-475/99 Firma Ambulanz Glöckner tegen Landkreis Südwestpfalz (verzoek van het Oberverwaltungsgericht Rheinland-Pfalz om een prejudiciële beslissing) Artikelen 85, 86 en 90 EG-Verdrag (thans artikelen
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 07/06/2013
Datum van inontvangstneming : 07/06/2013 I!Entree 2 7 MARS 2013 C-.A6'1IA3-0 Hoge Raad der Nederlanden Derde Kamer Nr. 11/02595 8 maart 2013 Ingeschreven in het register van het Hof van Justitie onder
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 25/08/2014
Datum van inontvangstneming : 25/08/2014 Vertaling C-359/14 1 Datum van indiening: 23 juli 2014 Verwijzende rechter: Zaak C-359/14 Verzoek om een prejudiciële beslissing Vilniaus miesto apylinkės teismas
Nadere informatieOpinie inzake HvJ EG 21 februari 2008, zaak C-412/04 (Commissie-Italië)
Opinie inzake HvJ EG 21 februari 2008, zaak C-412/04 (Commissie-Italië) De artikelen 43 EG en 49 EG leggen overigens geen algemene verplichting tot gelijke behandeling op, maar een verbod van discriminatie
Nadere informatieARREST VAN HET HOF (Vierde kamer) 15 juni 1989*
STICHTING UITVOERING FINANCIËLE ACTIES / STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN ARREST VAN HET HOF (Vierde kamer) 15 juni 1989* In zaak 348/87, betreffende een verzoek aan het Hof krachtens artikel 177 EEG-Verdrag
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 09/10/2015
Datum van inontvangstneming : 09/10/2015 Vertaling C-478/15-1 Zaak C-478/15 Samenvatting van het verzoek om een prejudiciële beslissing overeenkomstig artikel 98, lid 1, van het Reglement voor de procesvoering
Nadere informatieARREST VAN HET HOF (Vijfde kamer) 4 juni 1987*
ARREST VAN HET HOF (Vijfde kamer) 4 juni 1987* In zaak 375/85, betreffende een verzoek aan het Hof krachtens artikel 177 EEG-Verdrag van het Bundessozialgericht, in het aldaar aanhangig geding tussen A.
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2007 2008 31 354 Wijziging van de Mededingingswet ter invoering van regels inzake ondernemingen die deel uitmaken van een publiekrechtelijke rechtspersoon
Nadere informatieIn deze noot komen de antwoorden of beide prejudiciële vragen aan bod. Maar eerst antwoord of de vraag wat een GUI nu eigenlijk is?
Noot bij HvJEU,, 22 december 2010, zaak C-393/09, C Bezpečnostní softwarová asociace (BSA) tegen Ministerstvo kultury (prejudiciële vragen Nejvyšší správní soud,, Tsjechië) 1. Inleiding Op 22 december
Nadere informatie1. DOEL EN TOEPASSINGSBEREIK
EUROPESE COMMISSIE Directoraat-generaal Concurrentie Beleid en coördinatie inzake staatssteun Brussel, DG D(2004) COMMUNAUTAIRE KADERREGELING INZAKE STAATSSTEUN IN DE VORM VAN COMPENSATIES VOOR DE OPENBARE
Nadere informatieARREST VAN HET HOF (Eerste kamer) 10 november 2005 *
ARREST VAN 10. 11. 2005 ZAAK C-29/04 ARREST VAN HET HOF (Eerste kamer) 10 november 2005 * In zaak C-29/04, betreffende een beroep wegens niet-nakoming krachtens artikel 226 EG, ingesteld op 28 januari
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2008 2009 31 354 Wijziging van de Mededingingswet ter invoering van regels inzake ondernemingen die deel uitmaken van een publiekrechtelijke rechtspersoon
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 06/03/2017
Datum van inontvangstneming : 06/03/2017 Vertaling C-45/17-1 Zaak C-45/17 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 30 januari 2017 Verwijzende rechter: Conseil d État (Frankrijk) Datum
Nadere informatieAFDELING BESTUURSRECHTSPRAAK
Raad van State 201200615/1/V4. Datum uitspraak: 13 november 2012 AFDELING BESTUURSRECHTSPRAAK Uitspraak met toepassing van artikel 8:54, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: de Awb) op
Nadere informatieConcept Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van (Regeling aanwijzing directeur-grootaandeelhouder 2014)
Concept Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van (Regeling aanwijzing directeur-grootaandeelhouder 2014) De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, handelend in overeenstemming
Nadere informatiePubliekrechtelijke instelling als aanbestedende dienst.
Publiekrechtelijke instelling als aanbestedende dienst. 1. Inleiding. In de praktijk blijkt niet altijd duidelijk te zijn wat een publiekrechtelijke instelling is. De richtlijnen geven een aantal criteria
Nadere informatieBURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE ARCHITECT VERBONDEN DOOR EEN ARBEIDSOVEREENKOMST
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE ARCHITECT VERBONDEN DOOR EEN ARBEIDSOVEREENKOMST 1) Omschrijving van de arbeidsovereenkomst Artikel 3 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten
Nadere informatieBesluit alleenrecht voor de uitvoering van werkzaamheden op het gebied van de recreatieve routes en paden
CVDR Officiële uitgave van Veenendaal. Nr. CVDR610646_1 8 juni 2018 Besluit alleenrecht voor de uitvoering van werkzaamheden op het gebied van de recreatieve routes en paden Het college van de gemeente
Nadere informatieARREST VAN HET HOF 16 juni 1987*
COMMISSIE / ITALIË ARREST VAN HET HOF 16 juni 1987* In zaak 118/85, Commissie van de Europese Gemeenschappen, vertegenwoordigd door S. Fabro, lid van haar juridische dienst, als gemachtigde, domicilie
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 13/11/2018
Datum van inontvangstneming : 13/11/2018 Vertaling C-629/18-1 Zaak C-629/18 Prejudiciële verwijzing Datum van ontvangst: 8 oktober 2018 Verwijzende rechter: Sofiyski gradski sad (Bulgarije) Datum van de
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 21/04/2015
Datum van inontvangstneming : 21/04/2015 Samenvatting C-129/15-1 Zaak C-129/15 Samenvatting van het verzoek om een prejudiciële beslissing overeenkomstig artikel 98, lid 1, van het Reglement voor de procesvoering
Nadere informatieCollegebesluit. Onderwerp: herstructurering Paswerk BBV nr: 2014/426241
Collegebesluit Onderwerp: herstructurering Paswerk BBV nr: 2014/426241 1. Inleiding Naar aanleiding van de invoering van de Participatiewet per 1 januari 2015 hebben drie van de vijf deelnemende gemeenten
Nadere informatieEnkele observaties over burgerparticipatie en het aanbestedingsrecht
Enkele observaties over burgerparticipatie en het aanbestedingsrecht NVvA 21 juni 2018 Prof. mr. E.R. Manunza Recht, Economie, Bestuur en Organisatie Verschillende rechtsinstrumenten voor burgerparticipatie
Nadere informatieDe toepassing van de Verordening betreffende wederzijdse erkenning op procedures van voorafgaande machtiging
EUROPESE COMMISSIE DIRECTORAAT-GENERAAL ONDERNEMINGEN EN INDUSTRIE Leidraad 1 Brussel, 1.2.2010 - De toepassing van de Verordening betreffende wederzijdse erkenning op procedures van voorafgaande machtiging
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 02/02/2016
Datum van inontvangstneming : 02/02/2016 Vertaling C-690/15-1 Zaak C-690/15 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 21 december 2015 Verwijzende rechter: Cour administrative d appel
Nadere informatieZaak A 2005/1 - Bovemij Verzekeringen N.V. / Benelux-Organisatie voor de Intellectuele Eigendom
COUR DE JUSTICE BENELUX GERECHTSHOF ~ Zaak A 2005/1 - Bovemij Verzekeringen N.V. / Benelux-Organisatie voor de Intellectuele Eigendom Nadere conclusie van de Advocaat-Generaal L. Strikwerda (stuk A 2005/1/13)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 22/06/2017
Datum van inontvangstneming : 22/06/2017 Vertaling C-264/17-1 Zaak C-264/17 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 17 mei 2017 Verwijzende rechter: Finanzgericht Münster (Duitsland)
Nadere informatie11 Een binnenstedelijke herontwikkeling
11 Een binnenstedelijke herontwikkeling Van: Aan: Vorm: J.M. Hebly M. van Pelt Casus OPDRACHT Woningcorporatie Woonzorg heeft besloten in een van de Randstedelijke prachtwijken een appartementencomplex
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 07/08/2014
Datum van inontvangstneming : 07/08/2014 Vertaling C-334/14-1 Zaak C-334/14 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 9 juli 2014 Verwijzende rechter: Hof van beroep te Bergen (België)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 04/11/2013
Datum van inontvangstneming : 04/11/2013 Vertaling C-524/13-1 Zaak C-524/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 3 oktober 2013 Verwijzende rechter: Amtsgericht Karlsruhe (Duitsland)
Nadere informatieAdvies 198. 1.3. In paragraaf 1.2.2 ( Aanleiding en Doel ) van het Beschrijvend Document is onder andere het volgende bepaald:
Advies 198 1. Feiten 1.1. Beklaagde heeft op 23 oktober 2014 in het Publicatieblad van de Europese Unie een Europese openbare aanbesteding aangekondigd voor het sluiten van een raamovereenkomst voor levering
Nadere informatieDe rechtspositionele gevolgen van quasiinbestedingsconstructies,
Mr. A.B.B. Gelderman, dr. mr. F.J. van der Vaart en mr. H. van Essen 1 De rechtspositionele gevolgen van quasiinbestedingsconstructies, een (on)overbrugbaar spanningsveld? Het is aan de orde van de dag:
Nadere informatieZaak T-228/97. Irish Sugar plc tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen
Zaak T-228/97 Irish Sugar plc tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen Artikel 86 EG-Verdrag (thans artikel 82 EG) Machtspositie en collectieve machtspositie Misbruik Geldboete" Arrest van het Gerecht
Nadere informatieIn haar verwijzigingsbeslissing heeft de Hoge Raad de volgende vraag aan het HvJ EG voorgelegd:
Drie musketiersverliezenstrijd koepelvrijstelling In haar verwijzigingsbeslissing heeft de Hoge Raad de volgende vraag aan het HvJ EG voorgelegd: Moet artikel 13 A lid 1 letter f van de Zesde Richtlijn
Nadere informatieARREST VAN HET HOF (Derde kamer) 18 december 1997 *
ARREST VAN HET HOF (Derde kamer) 18 december 1997 * In zaak C-5/97, betreffende een verzoek aan het Hof krachtens artikel Í77 EG-Verdrag van de Belgische Raad van State, in het aldaar aanhangig geding
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 1996 1997 Nr. 9a 24 138 Wijziging van de Wet op het basisonderwijs, de Interimwet op het speciaal onderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs en de Wet
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 07/06/2013
Datum van inontvangstneming : 07/06/2013 c. -A601A3-0) Hoge Raad der Nederlanden Derde Kamer c "~" - I: Luxemboure Nr. 11/05307 Entrée 2 8 MARS 2013 1 maart 2013 Ingeschreven in het register van het Hof
Nadere informatieRICHTSNOER (EU) 2015/280 VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK
20.2.2015 L 47/29 RICHTSNOEREN RICHTSNOER (EU) 2015/280 VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 13 november 2014 houdende de instelling van het productie- en aanbestedingsstelsel van het Eurosysteem (ECB/2014/44)
Nadere informatiePubliek publieke samenwerking en niet aanbesteden?
Publiek publieke samenwerking en niet aanbesteden? prof. mr. P.H.L.M. Kuypers 1. Inleiding Toen Bruno van Ravels en ik ons voorwoord voor het boek De markt(on)macht van de overheid 1 voorbereidden, liet
Nadere informatieUit: VERORDENING (EG) NR. 2157/2001 VAN DE RAAD van 8 oktober 2001 betreffende het statuut van de Europese vennootschap (SE):
Uit: VERORDENING (EG) NR. 2157/2001 VAN DE RAAD van 8 oktober 2001 betreffende het statuut van de Europese vennootschap (SE): TITEL III STRUCTUUR VAN DE SE Artikel 38 Onder de in deze verordening gestelde
Nadere informatieGênant ACTUALITEITEN. Frederik van Nouhuys 1
Gê n a n t Aanbestedingsrecht ACTUALITEITEN Gênant Frederik van Nouhuys 1 Eind vorig jaar is namens de Staatssecretaris van VWS een brief gestuurd aan de Europese Commissie omtrent de vraag of gemeentelijke
Nadere informatiePROVINCIAAL BLAD. gelet op artikel 11 Richtlijn 2014/24/EU en artikel 2.24 sub a van de Aanbestedingswet 2012;
PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van de provincie Utrecht Nr. 4392 14 juni 2018 Besluit van Gedeputeerde Staten van Utrecht van 10-04-2018, nummer 81CC3669, tot vaststelling van Besluit alleenrecht voor
Nadere informatieDE BEROEPSINSTANTIE - Afdeling openbaarheid van bestuur
Beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie Vlaamse Regering Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Afdeling Kanselarij Boudewijnlaan 30, bus 20 1000 Brussel
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 36236 17 december 2014 Regeling van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 10 december 2014, 2014-0000184489,
Nadere informatieDe toenemende invloed van het Handvest op het auteursrecht AIPPI. woensdag 11 maart 2015
De toenemende invloed van het Handvest op het auteursrecht AIPPI woensdag 11 maart 2015 1 Quaedvlieg 2006 Het lijkt geen goed idee dat iedere individuele rechter in ieder individueel geval een eigen afweging
Nadere informatieArrest HvJ EG d.d. 2 juli 2009, Bavaria Bayerische Bier
Journaal Warenwet 2009-8 Martin Hemmer AKD Prinsen Van Wijmen Geografische oorsprongsaanduidingen Arrest HvJ EG d.d. 2 juli 2009, Bavaria Bayerische Bier Jurisprudentie Het recht om merken te gebruiken
Nadere informatieVerplichte deelneming directeur in pensioenfonds PGGM
Verplichte deelneming directeur in pensioenfonds PGGM Mr. Z. Kasim 1 HR 13 juli 2007, nr. C05/331, LJN BA231 Verplichte deelneming pensioenfonds, criteria arbeidsovereenkomst BW artikel 7: 610, artikel
Nadere informatieBIJLAGEN. bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD. Een nieuw EU-kader voor het versterken van de rechtsstaat
EUROPESE COMMISSIE Straatsburg, 11.3.2014 COM(2014) 158 final ANNEXES 1 to 2 BIJLAGEN bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Een nieuw EU-kader voor het versterken van
Nadere informatieDe verdeling van schaarse publieke rechten
De verdeling van schaarse publieke rechten Inleiding Van opdrachten en concessies naar vergunningen en subsidies Bij de verdeling van vergunningen en subsidies moeten het gelijkheidsbeginsel en de transparantieverplichting
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2010 38 Wet van 28 januari 2010 tot implementatie van de rechtsbeschermingsrichtlijnen aanbesteden (Wet implementatie rechtsbeschermingsrichtlijnen
Nadere informatieAdvies 210. De uiterste termijn voor het indienen van de inschrijving is :00.
Advies 210 1. Feiten 1.1. Beklaagde heeft een meervoudig onderhandse aanbesteding gehouden. Op deze aanbestedingsprocedure is het ARW 2005 van toepassing verklaard. 1.2. Klager heeft op 16 januari 2015
Nadere informatieRegels voor het gunnen van overheidsopdrachten door aanbestedende diensten en opdrachten door speciale-sectorbedrijven (Aanbestedingswet)
Regels voor het gunnen van overheidsopdrachten door aanbestedende diensten en opdrachten door speciale-sectorbedrijven (Aanbestedingswet) VOORSTEL VAN WET Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 19/06/2012
Datum van inontvangstneming : 19/06/2012 Vertaling C-218/12-1 Zaak C-218/12 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 10 mei 2012 Verwijzende rechter: Landgericht Saarbrücken (Duitsland)
Nadere informatieVERSLAG VAN DE COMMISSIE
NL VERSLAG VAN DE COMMISSIE over de stand van de werkzaamheden in verband met de richtsnoeren betreffende staatssteun en diensten van algemeen economisch belang 1. DOEL VAN DIT VERSLAG In zijn conclusies
Nadere informatieARREST VAN HET HOF (Vijfde kamer) 14 april 1994 *
ARREST VAN 14. 4. 1994 ZAAK C-389/92 ARREST VAN HET HOF (Vijfde kamer) 14 april 1994 * In zaak C-389/92, betreffende een verzoek aan het Hof krachtens artikel 177 EEG-Verdrag van de Belgische Raad van
Nadere informatieSamenwerkingsverbanden en de AVG
Realisatie Handreiking Samenwerkingsverbanden en de AVG Deel 1 - Verwerkingsverantwoordelijke Inhoudsopgave 1 Inleiding...3 2 Verwerkingsverantwoordelijke...4 2.1 Wat zegt de AVG?...4 2.2 Wat betekent
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 23/03/2017
Datum van inontvangstneming : 23/03/2017 Vertaling C-83/17-1 Zaak C-83/17 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 15 februari 2017 Verwijzende rechter: Oberster Gerichtshof (Oostenrijk)
Nadere informatieMEDEDELING VAN DE COMMISSIE
EUROPESE COMMISSIE Brussel, XXX [ ](2013) XXX draft MEDEDELING VAN DE COMMISSIE EUROPESE COMMISSIE Ontwerpmededeling van de Commissie inzake overeenkomsten van geringe betekenis die de mededinging niet
Nadere informatieVertaling C-125/14-1. Zaak C-125/14. Verzoek om een prejudiciële beslissing. Fővárosi Törvényszék (Hongarije)
Vertaling C-125/14-1 Zaak C-125/14 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 18 maart 2014 Verwijzende rechter: Fővárosi Törvényszék (Hongarije) Datum van de verwijzingsbeslissing: 10
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 17/07/2019
Datum van inontvangstneming : 17/07/2019 C-449/19-1 Zaak C-449/19 Samenvatting van het verzoek om een prejudiciële beslissing overeenkomstig artikel 98, lid 1, van het Reglement voor de procesvoering van
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2000 283 Wet van 22 juni 2000 tot wijziging van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek in verband met de herziening van het preventief toezicht bij oprichting
Nadere informatieARREST VAN HET HOF (Derde kamer) 13 juli 1989*
SKATTEMINISTERIET / HENRIKSEN ARREST VAN HET HOF (Derde kamer) 13 juli 1989* In zaak 173/88, betreffende een verzoek aan het Hof krachtens artikel 177 EEG-Verdrag van het Højesteret, in het aldaar aanhangig
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 04/03/2013
Datum van inontvangstneming : 04/03/2013 Vertaling C-49/13 1 Zaak C-49/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 29 januari 2013 Verwijzende instantie: Úřad průmyslového vlastnictví
Nadere informatie