Hoe maak ik me de Franse taal echt eigen? door Sylvain Lelarge Talen voor Talent

Transcriptie

1 Hoe mk ik me de Frnse tl echt eigen? door Sylvin Lelrge Tlen voor Tlent 1 De wens vn elke Frncofiel: zichzelf kunnen zijn in het Frns. En, doordt de Frnse cultuur, geschiedenis en rt-de-vivre zo innig in de tl geweven zijn, zich vi de tl Frns tussen de Frnsen gn voelen. Mooie wens. Een onbereikbre droom is het niet, getuige die Nederlnders die zich ls een vis in het Frnse wter voelen. Hoe is het hen gelukt? En hoewel ik overduidelijk mijn Frnse identiteit heb behouden - hoe is het mij gelukt om me het Nederlnds eigen te mken? Het ws een lng proces, op eigen krcht, met vllen en opstn, mr voorl een leerzm proces, wrn ik wrdevolle inzichten, strtegieën en technieken heb overhouden. Dt proces, en mijn jrenlnge ervring in het begeleiden vn Frncofielen in hun ontdekkingstocht nr de Frnse tl en cultuur, wil ik hier met u delen. Ongecht uw huidige niveu, zl dit u op weg helpen nr het lnd dt u n uzelf beloofd heeft. Deze tekst gt niet over het beste leerboek, of het beste tlinstituut. Drover verschillen de smken, en u kunt zelf uitvinden wt voor u werkt. Het gt over u en uw leerproces. Het gt over loslten, pssie voelen en proctief zijn. 1/ Lt uw oude (schoolse) denkbeelden over leren los: Of juist niet Bent u nog verliefd op uw eerste Frnse juf, of kon die docent met donkere ogen zó mooi vertellen, dn heeft u wrschijnlijk weinig lst vn leerblokkdes. Mr toch, stmmen de meeste vn onze denkbeelden en gewoonten over leren voornmelijk uit onze schooltijd. Een cursus leren leren stond zelden op het progrmm en misvttingen over leren zijn hrdnekkig. Zie hieronder drie ervn, wrmee vele Frncofielen zichzelf in de weg stn. Herkent u ze? Kennen is kunnen. Dt is niet zo: om een tl te kunnen spreken is het niet voldoende om lle regeltjes te kennen. De levende tl ervren is onmisbr. Een tl hoort gesproken te worden, en ook gezongen, gehuild en gefluisterd, kortom: beleefd. Frnkrijk is vol met Nederlnders die het Frns kennen mr niet kunnen, omdt zij die ervring missen. Frns leren zonder Frnstlige vrienden te hebben, is zichzelf voor de gek houden. Om B te mogen leren, moet ik eerst A kennen. Nee, een tl leren is niet op logische wijze een bouwsel in elkr timmeren. Uiterrd is het kunnen toepssen vn grmmticle regels een groot goed, mr het nreiken vn die regels treft ps doel ls de leerling er klr voor is. De behoefte, de drng om te begrijpen ontstt ps ls er echte communictie pltsvindt. Duik dus het leven in. Eerst de vrgen, dn de ntwoorden. Fouten mken is erg. Nee, fouten mken is de enige mnier om in een tl te groeien. Fouten durven mken is een teken vn vertrouw en openheid en een onuitputtelijke bron vn plezier. Jongeren leren mkkelijker. Nee, wnt ls uw pure breinkrcht misschien wt minder wordt, zijn uw levenservring, uw kennis, uw gevoelsvermogen veel rijker geworden. Nieuwe kennis vindt nu veel mkkelijker nsluiting bij u.

2 2/ Mkt vn het Frns een pssie: dit wordt de stuwkrcht vn uw leren, dt wt u boeit, wt voor u plezier genereert en dus uw motivtie op peil houdt. Even iets Frns leren wordt dn een rustpuze uit de dgelijkse sleur, niet een zelfopgelegde studeerplicht. 2 Dt u wt u interesseert gemkkelijker leert, wist u l, mr hoe kunt U uw interesse wekken? Een filosofische kwestie die rkt n de mkbrheid vn het leven Mr in feite kunt u dit betrekkelijk simpel op gng brengen. Zie hier een ntl mogelijke eerste stppen: Verdiep vi het Frns uw bestnde pssies: bent u een verstokte motorrijder, een echte tuinliefhebber, een modeltreinen-verzmelr? Lees drover in het Frns, schrijf u in voor een workshop in Frnkrijk, vind op internet een Frnstlige site* vn medehobbyisten met hopelijk een nieuwsbrief en een forum. Eerst zult u veel moeten lezen en luisteren, mr vrij snel zl u uw weg vinden en n de gesprekken ctief deel kunnen nemen. U weet immers veel over het onderwerp, en u kent het jrgon. Context en begrippen zijn u l eigen en vormen een springplnk nr de tl. Ontdek vi het Frns iets nieuws: heeft u ltijd l willen leren koken? Of bloemschikken? Leer het vi het Frns, lsof u in Frnkrijk woonde en dit de enige mnier ws. Een nieuwe tl leren is trouwens ls intreden in een nieuwe logic, ls het wre uw innerlijke wereld opnieuw inrichten en schilderen. Dus wrom niet tegen een nieuw decor? Beleef in het Frns een fvoriete film of boek vn u: kies een film die u l 3 keer met even veel plezier gezien heeft, en vindt op de Frnse versie ervn. Kijk de film in het Frns (zonder ondertiteling of met de Frnse ondertiteling pour sourds et mlentendnts ). U kent het verhl, en de diloges weet u bijn uit uw hoofd: u bent dus klr om het in het Frns te ervren. Hetzelfde met de Frnse vertling vn een geliefde romn (ook bij de FNAC te kopen). Lees die en stéréo, dt is met de twee boeken open op schoot, zodt u direct de vertling kunt vinden en vergelijking kunt mken. Heel leuk uiterrd is het herlezen vn bijvoorbeeld Kuifje (Tintin) op die mnier, of het ontdekken vn enkele vn de juwelen onder recente Frnse stripverhlen*. Onderken op cretieve wijze uw Frnse omgeving: gt u regelmtig nr een beplde plek in Frnkrijk (of woont u dr)? G op onderzoek uit en vind die muse, buurtbewoners, boetiekjes, kroegjes, (ntuur)monumenten wrmee u resoneert en die uw vertrouwde plek u nog meer eigen mken. Heeft u lleen mr een pr uurtjes: probeer een pr vn mijn suggesties voor een bin de lngue * uit. Knoop een verrijkende reltie n met een leuke Frnse om: vind iemnd nr uw hrt en doe dr regelmtig iets mee. Ik heb zelf een voorkeur voor (liefst vrijgevochten en belezen) om s wnt zij hebben echt iets te vertellen, hebben de tijd en nog vn die mooie hndschriften met klssiek gekrulde letters. Creëer een win-win uitwisseling, bij voorbeeld: u hlt voor hr de zwre boodschppen en zij helpt u door die Frnse romn heen. Het kopje kruidenthee en de vele verhlen krijgt u op de koop toe. U zult het zien: u leert vnzelf omdt u iemnd hebt met wie u grg communiceert. 3/ Wees proctief en neem uw eigen leerproces in hnden: pk het n op proctieve (volwssen) wijze. School is voorbij: u bent niet meer fhnkelijk vn opgelegde keuzes over wt, wnneer, hoe, hoeveel en in welke volgorde u hoort te lezen. Het enige exmen wrvoor u nog moet slgen is het Frnse leven, en u geeft uzelf drvoor de wrdering (of niet). Begrijp me wel: het Frnse wiel hoeft u niet opnieuw uit te vinden, en goede docenten kunnen u zeker in de zdel helpen en de hobbels helpen nemen, mr nu zit U n het stuur. Ziehier enkele suggesties om uw eigen Frnse leeromgeving te scheppen en het ten volle te benutten:

3 Mk ruimte voor het Frns o bij u thuis: creëer een Frns hoekje, met een plekje voor kwliteitsboeken en leuke mteril, een geluidpprt met uw verzmeling Chnsons, een tfeltje met een lekkere stoel, een fles wijn of een doosje Frnse snoepjes, bref zorg dt u zonder moeite en met plezier u in het Frns kn dompelen, zelfs voor een pr minuten. Dit wordt uw ose. o in uw dgindeling: De vuistregel luidt: Beter enkele keren per dg een pr minuten dn twee uur elke week. Hoe vker u uit eigen inititief iets Het Frnse notitieboekje: Frns doet, hoe beter uw onbewust votre compgnon de route zl begrijpen dt Frns belngrijk voor u is, en hoe gerichter uw brein zl zoeken nr Frns voedsel: L ppétit vient en mngent! ( Door te eten krijg je eetlust! ). Benut dus met mte de verloren momenten vn uw dgelijkse routine. En drg in uw binnenzk een Frns notitieboekje, een Frnse Tlgids* en (bij voorbeeld) mijn verzmeling interessnte citten in het Frns*. U hoeft dus zich nooit te vervelen. o in uw socile leven: vind een pr ndere gelijkgestemde Frncofielen met wie het klikt, en g smen Frnse dingen doen: nr de film, smen koken, een romn smen lezen, de Thlys nr Prijs Bouw vriendschppen rond het Frns. vvv Neem de juiste leerttitude: o Voed de Frnsmn (of Frnçise) in u: door uw energie en tijd in het leren vn het De leukste momenten in het leven kondigen zich nooit n. De nuttigste Frnse zinnetjes, de interessntste boektitels, de vreemdste woorden ook niet. Wees dus voorbereid en hou ltijd een A6 notitieboekje bij u, zou rkt u niets kwijt dt zich op uw weg voordoet. Het boekje kunt u het beste ls volgt gebruiken: 1. op de oneven pgin s schrijft u het Frns, liefst in de vorm vn zinnige zinnetjes, wt context geeft n uw brein 2. op de even pgin s (n de ndere knt vn het zelfde bld) schrijft u de Nederlndse vertling ervn 3. drie ctegorieën zinnen kunt u noteren:. de Frnse zinnen wrvn u de vertling ook weet, b. de Frnse zinnen wrvn u de vertling niet weet (er blijft dus een blnco ruimte op de even pgin) c. de Nederlndse zinnen wrvn u ontdekt dt u die niet in het Frns kunt vertlen (de blnco ruimte is nu op de oneven pgin) 4. wnneer u een geschikte persoon tegenkomt kn die u de blnco plekjes in uw boekje helpen invullen 5. het feit dt Frns en Nederlnds niet op dezelfde pgin genoteerd worden mkt dt u ermee kunt spelen, uw geheugen uitdgen en blijdschp of stimultie voelen nr mte het u lukt (of niet) het Frns te reproduceren. Bldder uw boekje vk door en leer elke keer weer een pr zinnen, die u hrdop cteert. 6. Als het u wel lukt mrkeer u de desbetreffende zin met een gele mrker: dt is het teken dt u een stp verder bent. Uw doel is dt boekje heleml geel te krijgen. Frns te investeren, ontwikkelt u ls het wre een nieuwe Frnse subpersoonlijkheid: uw Frnse ik. Zich drvn bewust worden en die Frnse ik voeden en stimuleren is misschien de krchtigste wijze om zich de tl eigen te mken. Heet u Jn? Wordt voor de Frnsen Jen en speel het uit. Lees meer drover op o Gun uzelf de tijd en wissel de intensieve en extensieve leerperiodes f: het leren vn een tl is een oneindige reis, met hoogtepunten en rustige wndelingen. Pln dus over de jren een pr goede intensieve triningen, mr zorg ook dt u in het dgelijkse leven ook veelvuldig in contct komt met het Frns. Hou de wkvlm n. o Wees proctief en gebruik lles wt u weet: spreek spontn Frns tegen uw kt, de plnten en de bby vn de buren. Spreek Frns met uzelf, denk in het Frns. Merk op welke lledgse Nederlndse zinnen u in het Frns niet zou kunnen vertlen, en noteer ze. Dg uzelf uit. Geef leeropdrchten n uzelf en voer ze uit. Vind mnieren om uw vooruitgng te meten en vier de mijlplen. 3

4 4 o Vrieer de ervringen: leren vindt vnzelf plts ls het brein iets kn herkennen in verschillende contexten. Drom is het ltijd op dezelfde schoolbnk zitten zo contrproductief. Dus: zorg voor vernieuwing in plekken, sferen, ctiviteiten bij het leren. Wordt u leermoe? vernder dn de context. Benut lle soorten geheugen. o Leer met heel uw lichm: wt wij beleven blijft hngen. Drom weet u nog lles vn die romntische vond op het strnd - in geuren en kleuren - terwijl u zich vn de ltste keer dt u uw belstingppieren invulde, niets kn herinneren. Het duurde toch net zo lng. Mk dus vn het Frns leren een totle ervring. Als u zingt, doe het met uw hele stem, gebruik uw hnden, dns erbij. Als u leest, leest zo veel mogelijk hrdop. Mk de cteur in u wkker Doe de gordijnen dicht ls het beter voelt, mr wees Frns. o Stp de Frnse logic in en onrm hem. De Frnse tl zit heel nders in elkr dn het Nederlnds, en volgt een ndere logic. Voorbeeld: de Frnse belevingswereld is gesplitst in mnnelijk en vrouwelijk, le en l, un en une. De meeste Nederlnders denken dt het een soort vn het en de verhl is, en brbbelen een snelle hmmm in plts vn een duidelijke un of une. Het klinkt voor de Frnsmn verwrrend, wnt hij verliest zijn referentiepunten. Neem de verschillen in logic s dus serieus, en onrm de Frnse zienswijze. Als iets voor u nvnkelijk vreemd nvoelt, verzin uw eigen logische uitleg en vindt uw eigen ezelsbruggetjes en kernzinnen, zinnen die model stn voor een beplde structuur en voor u ls bsis fungeren voor llerlei vrities. b o Meen wt u zegt Pp fume une pipe ws een leugen. Tenminste ls uw vder geen pijp rookte. Wt ik bedoel met Meen wt uw zegt is het volgende. In de tllessen op school ppegiden wij wt de docent ons voorzei. Het ws f en toe wrtl en mijlen ver vn ons. Toch is het bijzonder vn belng om te geloven in wt we zeggen. Dn ps netelen zich de woorden in ons: wnneer wij onze wrheid spreken, wnneer wij die in tl gieten, wordt die tl onze tl. Als u Frns spreekt, doe het uthentiek, niet om te oefenen, mr om iets wrs te zeggen. Als ik deze tekst teruglees loopt mijn brein en hrt weer over vn goede rd, nekdotes en trucjes die ik u nog in de borstzk wou stoppen vóór u op leerreis gt. Wnt het wordt een lnge mooie reis, een eindeloze reis wrbij het niet om de eindbestemming gt, mr om de ontmoetingen onderweg. De wre tlleerder is geen toerist mr een vonturier. De trein vertrekt l Ontvng ls fscheidgroet deze ltste gedchte: Vergeten mg mr ccepteer nooit, niet te begrijpen! Bon voyge!

5 5 * Op vindt u: mijn lijst vn de beste sites voor Frncofielen mijn lijst vn de mooiste stripverhlen in het Frns de referenties vn enkele nuttige leerboeken suggesties voor een bin de lngue in uw Frnse std mijn verzmeling interessnte citten in het Frns. o Toch nog een pr tuyux (goede tips): Pren: ondersteun elkr. Als u met z n twee bent, g ieder deels je eigen weg, zoek verschillende ervringen op, en verrijk elkr. Gun n elkr de tijd om op de eigen leerstijl te ontwikkelen, en ruimte. Mkt vn het leren une fête à deux. Mk fouten en leer vn ze: de enige fouten die nooit de kns krijgen om verbeterd te worden zijn diegenen die wij niet durven mken. Zeg de foutenvrees vrwel en durf risico s te nemen: weet u een woord niet, rd het dn. Als u Frns hoort bij gesprekken, op de rdio of TV probeer zinnen te vngen en herhl ze (hrd op ls het kn, of tenminste met bewegende lippen). Zelfs ls u ze niet volledig begrijpt. Uw oor wil Frnse woorden uit uw mond horen. En zo leert u hlfbewust ontzettend veel dt tzt op zijn plts zl komen. In elke tl zijn er dingen om te begrijpen en dingen om te ccepteren. Dt onderscheiden weten te mken is een verdeming