Zal leven op aarde in de toekomst verslechteren door de versterkte Broeikaseffect?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Zal leven op aarde in de toekomst verslechteren door de versterkte Broeikaseffect?"

Transcriptie

1 Profielwerkstuk door een scholier 4831 woorden 21 februari ,7 98 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Overal hoor je er wel van. Van het broeikaseffect. Het gaat slecht met de aarde wordt er door aardig wat mensen gezegd. Ook op tv zie je dat het niet zo goed gaat, dat er veel te veel bossen worden gekapt en dat de gemiddelde temperatuur steeds hoger wordt. Ik vind ook dat iedereen beter met de natuur moet omgaan, maar zelf gebruik ik voor dit papier ook weer een stukje boom, en al die stukjes van alle mensen bij elkaar zorgen ervoor dat er zoveel bos moet worden gekapt. Gelukkig worden er ondertussen wel weer wat bomen bij geplant die er ook weer voor zorgen dat het broeikaseffect niet zo snel toeneemt. Maar nu is de vraag hoe erg het nou werkelijk met de natuur is, hoe ziet de wereld er over honderd jaar uit? zouden we niet meer buiten kunnen lopen van de hitte? De gevolgen zijn niet bij iedereen even duidelijk. Het kan ook zijn dat we ons gewoon zorgen maken, en dat er eigenlijk niets aan de hand is. Maar ik zelf geloof niet dat er niet aan de hand is. Daarom ga ik die onderzoeken. Hierbij gebruik ik vier deelvragen en één hoofdvraag. Mijn deel vragen zijn: Zal de flora/fauna veranderen door de Broeikaseffect? Waardoor wordt de Broeikaseffect veroorzaakt? In hoeverre kan de Broeikaseffect de aarde verslechteren? Hoe kunnen we de Broeikaseffect het best bestrijden? Mijn Hoofdvraag: Zal leven op aarde in de toekomst verslechteren door de versterkte Broeikaseffect? Hoofdstuk 1: Wat is het broeikaseffect? In de jaren 50 maakte niemand zich zorgen over het broeikaseffect. Onderzoekers wisten al lang van de problemen die het met zich mee zou brengen, maar men bracht dat niet uit in het openbaar omdat ze dachten dat het niet met zo n vaart zou lopen. Het principe van het broeikaseffect werd al aan het begin van de vorige eeuw door de Fransman Jean Bapiste-Joseph Fourier naar voren gebracht. Deze wiskundige besefte dat de atmosfeer ons warm houdt. Wanneer onze aardbol deze laag niet zou bezitten dan zou de gemiddelde temperatuur ongeveer 17 Pagina 1 van 12

2 graden onder het vriespunt liggen. Fourier vergeleek de atmosfeer met een broeikas, met andere woorden: de lucht zelf veroorzaakt het broeikaseffect. Aan het eind van de jaren vijftig van de vorige eeuw ontdekte de Britse scheikundige John Tyndall dat stikstof en zuurstof geen invloed hadden op het Broeikaseffect. Dat wil zeggen dat 99% van de atmosfeer vrijwel geen broeikaseffect veroorzaakt. Drie andere gassen kwamen wel in aanmerking: waterdamp, koolstofdioxide en ozon. Wanneer water verdampt ontstaat er een onzichtbaar gas: waterdamp. Omdat onze planneet voor meer dan de helft uit water bestaat is er dus ook zeer veel waterdamp in de atmosfeer. Koolstofdioxide, is kleurloos, niet giftig gas met een prikkelende geur en smaak, dat ontstaat wanneer koolstof met overmatig gebruik van zuurstof verbrand wordt. Koolstof zit opgeslagen in hout en in fossiele brandstoffen. Door de verbranding van deze producten ontstaat koolstofdioxide. Door invloed van elektrische lading veranderd de Ozon de vorm van zuurstof, dat een onaangename geur verspreidt en in hoge concentraties gevaarlijk is voor de gezondheid. In de atmosfeer wordt ozon vooral aangetroffen in de ozonsfeer op een hoogte die ligt tussen 15 en 35 kilometer. Bron: thinkquest.nl/~lla091/greenhouse_nl.html lycos.nl/anwccnv/photoalbum.html 1.1 Hoe werkt het broeikaseffect? Om uit te leggen Hoe het broeikaseffect werkt, moet ik eerst vertellen wat de atmosfeer is. De atmosfeer is een soort schil om de aarde van gassen. Deze atmosfeer bestaat uit meerdere lagen. De hoogste laag zit op zo n 500 meter de lucht in en die noemen we de Exosfeer. Daar eindigt de atmosfeer, en gaat op in de ruimte. De Troposfeer en de Stratosfeer is de ruimte waarin de mensheid leeft. Dit is een dunne laag en zonder die laag zouden wij niet bestaan. Figuur 1.1 Atmosfeer De atmosfeer bestaat uit verschillende soorten gassen, de twee grootste zijn stikstof (78. 2 %) en zuurstof (20. 9 %). De overige procenten (0. 9%) bestaat uit onder andere Methaan, Lachgas, Waterstof, Argon, Kooldioxide, Neon, Ozon, Xenon, Krypton en Helium. Stikstof is dus de belangrijkste, deze is ook nodig voor de opbouw van organismen. Verder bepaalt stikstof de luchtdruk. De luchtmassa zorgt ervoor dat de windsnelheden niet te hoog worden. Ozon is een gas dat van nature in de lucht voorkomt. Gewoon een natuurlijk gas. Ozon houdt ultraviolette straling tegen, de UV-B straling. Deze is gevaarlijk voor de mens, plant en dier. Veel ziekten kwamen voor door de straling, zoals huidkanker en staar. Als deze ozon (onze beschermingslaag) zou verdwijnen, kunnen we niet meer op aarde leven. Alles wat leeft zou dood gaan. Het wordt dan ook veel warmer op aarde. Ozon zit ongeveer op een hoogte van 500 meter in de atmosfeer. Figuur 1.2 De zon verwarmt de aarde, en deze warmte wordt vastgehouden door Koolzuurgas. Als de warmte niet zou Pagina 2 van 12

3 worden vastgehouden, dan zou de temperatuur op aarde -18C zijn. De gemiddelde temperatuur op aarde is echter 15C. Koolzuurgas zorgt ervoor dat het ongeveer 30 graden warmer is door de warmte vast te houden. Dit noemt men het broeikaseffect. De aarde wordt dus van nature op temperatuur gehouden door het broeikaseffect. De warmte die de aarde ontvangt van de zon wordt door de atmosfeer vastgehouden. 1.2 Kooldioxide Een van de belangrijkste gassen die een rol spelen bij het broeikasseffect is koolstofdioxide, ook wel bekend als CO2. CO2 komt o. a. voor in door mens en dier uitgeademde lucht. Wordt door planten opgenomen en door fotosynthese omgezet in koolstofverbindingen. In principe bestaat er een kooldioxidekringloop, waarbij het gehalte in de dampkring constant blijft. Door de (overmatige) verbranding van fossiele brandstoffen als olie en steenkool neemt dit gehalte toe, waardoor er een stijging van temperatuur kan optreden: broeikaseffect. Kooldioxide werkt prikkelend op het ademhalingscentrum. Meer dan 8% in de lucht leidt tot bewusteloosheid en dood. Kooldioxide speelt in het lichaam ook een belangrijke rol bij de handhaving van een constant intern milieu, doordat het voor kan komen als bicarbonaat (HCO3)-, dat gebruikt kan worden om de zuurgraad (ph) constant te houden. Figuur 1.2 CO2 kringloop Bron: wikipedia. org/wiki/broeikaseffect lycos.nl/anwccnv/photoalbum.html Hoofdstuk 2: De oorzaken van het broeikaseffect. De global climate change problematiek is zeer complex omdat ze niet alleen door toegenomen spoorgassen, maar ook door het landgebruik op aarde. Onder landgebruik verstaan we ontbossing, grote branden, toetuitstoot door de olie-industire. De klimaatverandering wordt onderzocht met behulp van metereologische modellen, waar nog veel onzekerheden aan verbonden zijn. 2.1 De energievoorziening De voornaamste oorzaak voor het ontstaan van het broeikaseffect is de steeds stijgende behoefte aan energie. De geïndustrialiseerde landen zijn verantwoordelijk voor meer dan driekwart van het energieverbruik. 90% van deze energie wordt geleverd door fossiele brandstoffen. Dit zijn brandstoffen van organische oorsprong: aardolie, aardgas, turf, steenkool en bruinkool. Zij zijn voornamelijk opgebouwd uit atomen van de elementen koolstof en waterstof (koolwaterstoffen). Elektriciteitscentrales, industriële productieprocessen en verwarming van huizen en gebouwen zijn voor een groot deel verantwoordelijk voor de steeds toenemende uitstoot van broeikasgassen. Pagina 3 van 12

4 2.2 De ontbossing Bosbranden veroorzaken in tropische regenwouden de uitstoot van miljoenen tonnen CO2.Bomen in tropische regenwouden zijn de grootste CO2 gebruikers. Ze nemen CO2 op en zetten dat om in zuurstof. Als dit zo door zou blijven gaan zouden er ernstige gevolgen ontstaat: de CO2 zal niet meer uit de atmosfeer worden verwijderd doordat de bomen verdwenen zijn. Het kappen van het tropische regenwoud zal er waarschijnlijk voor zorgen dat één van de grootste eigendommen van de aarde zullen verdwijnen. Figuur 2.1 bosbrand 2.3 Het energieverbruik op aarde Nog een probleem van het toenemende broeikaseffect wordt veroorzaakt door het verkeer. Het alsmaar groeiende aantal files is een probleem dat steeds ernstiger vormen aanneemt. De uitlaatgassen van de auto s zijn: koolmonoxide, kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofoxide. Op het moment dat de zon gaat schijnen vormt een mengeling van de genoemde schadelijke stoffen uit stikstofoxide en koolwaterstoffen ozon. Door deze reactie stijgt de hoeveelheid ozon aan de grond waardoor de temperatuur met enige graden zal stijgen in de onderste luchtlagen. Het verbruik van fossiele brandstoffen speelt bij het broeikaseffect een belangrijke rol. 75% van de klimaatverandering is veroorzaakt door fossiele brandstof. Belangrijkste element is de uitstoot van CO2.Dit element is de veroorzaker van 50% van het broeikaseffect. Het verbruik van fossiele brandstoffen is in de afgelopen jaren sterk toegenomen en die groei zal zich voorlopig doorzetten. In Derde Wereld landen ligt het verbruik momenteel per hoofd van de bevolking lager dan in de ontwikkelde, vaak Westerse landen. Wanneer we de situatie in Nederland bekijken zien we dat de verbruikte hoeveelheid per jaar aan fossiele brandstoffen gelijk is aan 60 miljard ton olie. Door de industrie wordt daarvan 25% als energie en 15% als grondstof gebruikt. In totaal is dat 40% op jaarbasis. Voor het vervoer is 15% vereist en het huishouden verbruikt per jaar zo n 25%. Tot slot is er nog een verbruik van 20% door de dienstensector. Bron: Hoofdstuk 3: De gevolgen van het Broeikasseffect. 3.1 Gevolgen voor de flora en fauna Veel planten zullen zich moeten gaan verplaatsen richting het Noorden, omdat de temperatuur stijgt. De planten zullen moeten verschuiven, anders zullen ze het niet halen. Een grote groep dieren leeft van het eten van planten en de dieren zullen dus ook mee moeten verhuizen. Die verplaatsing van de planten duurt vele jaren. Maar de snelheid waarmee het broeikaseffect om zich heen grijpt, is niet bij te benen voor de planten. Gebergten zoals de Alpen, Caucasus en de Pyreneeën zullen onneembare obstakels zijn voor Pagina 4 van 12

5 planten, daar komen ze nooit overheen. Als de temperatuur blijft stijgen, zal dat als eerste problemen geven in het noorden. De planten die daar leven, zijn gewend aan de kou en leven daar in. Als de temperatuur opeens een paar graden stijgt, kunnen ze dat niet aan. Een aantal plantensoorten in het noorden zal dan uitsterven. De dieren die van die planten leven, zullen ook uitsterven. De roofdieren die van die diersoorten leven, zullen ook sterven. Zo kan je nog wel een tijdje doorgaan. Het hele ecologische evenwicht zal uit balans raken en heel veel kringlopen zullen verstoord worden. 3.2 Neerslag en overstromingen Door temperatuurstijging volgt er meer neerslag. De afgelopen 10 jaar is het meer gaan regenen. Dit geldt vooral voor de meeste Europese landen, die de laatste jaren te maken hadden met hevige neerslag en overstromingen. De hoeveelheid neerslag neemt toe vooral in de vorm van zware buien. De toename van de neerslag hangt samen met het warmer worden klimaat. Wereldwijd is de temperatuur de afgelopen honderd jaar flink gestegen. Een warmere atmosfeer kan meer vocht bevatten en een hogere temperatuur leidt dan ook tot meer neerslag. Bij het steeds warmer wordende klimaat, waarmee we nu te maken hebben, hoort ook een verdere toename van hoeveelheid neerslag. Door de toename van neerslag kunnen er zeestroming ontstaan. Doordat het zeewater warmer wordt, kan het water op grootte breedtegraden daar niet meer wegzakken. Maar dit water moet wel weg, dus het zal op een andere plaats moeten. Maar dit zal niet mogelijk zijn. Het warme water zal circuleren aan de oppervlakte van het water. De zeespiegelstijging is een van de gevolgen, die het meeste gevolgen heeft. Als het op aarde een graad warmer wordt, zal de zee met 10 tot 20 centimeter stijgen. Havens zullen moeten worden verplaatst. En in zijn ergste geval dringt het zeewater door in het drinkwater. Dit noemt men verzilting. 3.3 Droogte Biologen denken dat er meer insectenplagen en ziekten zullen komen, omdat larven de zomers nu gemakkelijker overleven. De kans op bosbranden wordt ook steeds groter. Figuur 3.1 uitdrogende grond 3.4 IJskappen IJskappen worden dunner en gletsjers trekken zich terug. De sneeuw die altijd in de toendra s ligt smelt langzaam. Figuur 3.2 Smeltende ijskappen Bron: Klimaatverandering en gezondheid Temperatuur, zonneschijn, luchtvochtigheid en stilstaand water beïnvloeden het ontstaan en de Pagina 5 van 12

6 verspreiding van infectieziekten en epidemieën. Een warmer en vochtiger klimaat bevordert het voorkomen en de verspreiding van parasieten, bacteriën en andere ziekteverwekkers door insecten en via water. De gezondheid van de Nederlandse bevolking zal beïnvloed worden door klimaatverandering en aantasting van de ozonlaag. Klimaatverandering heeft ook positieve gezondheidseffecten, zoals een afname van wintersterfte; de meeste effecten echter pakken nadelig uit voor de volksgezondheid. Wereldwijd worden infectieziekten door klimaatverandering sterk beïnvloed. Hun verspreiding zal toenemen; de hooglanden in Afrika zijn een van de meest kwetsbare gebieden voor een toename van malaria. Door het toenemend reis- en zakenverkeer zal het aantal mensen dat malaria en andere infectieziekten vanuit het buitenland naar Nederland importeert, toenemen. Dit vergroot de (zeer geringe) kans op het uitbreken van malaria in Nederland. Andere mogelijke effecten van klimaatverandering zijn een toename in hittegevoelige ziekten en sterfte (dit zijn met name hart- en vaatziekten en longziekten) en ondervoeding en uitdroging door een verminderde voedsel- en watervoorziening. Een toename van de blootstelling aan UV-straling - een gevolg van de aantasting van de ozonlaag - kan leiden tot een stijging van het aantal mensen met huidkanker en grauwe staar. Ook kan door een verhoogde UV-belasting de afweer tegen infectieziekten afnemen. Niet overal zullen de effecten van klimaatverandering hetzelfde zijn. De gezondheidseffecten in ontwikkelingslanden zijn groter van omvang dan de effecten die Nederland zal ervaren. Maar ook de Nederlandse bevolking zal de effect van klimaatverandering en aantasting van de ozonlaag merken: een verhoogde kans op het krijgen van huidkanker, meer gevallen van hittestress, meer luchtwegaandoeningen en andere hittegerelateerde ziekten en sterfte en een toenemend risico op de verspreiding van malaria (en andere infectieziekten). Met name in grote stedelijke gebieden neemt tijdens perioden met extreem hoge temperaturen de kans op overlijden aan hart- en vaatziekten en ziekten van de luchtwegen toe. Indien het aantal hittegolven stijgt in een warmere wereld zal dus ook de sterfte toenemen. Behalve zeer hoge temperaturen zijn ook zeer lage temperaturen riskant; hierdoor sterven ook in de koude wintermaanden meer mensen dan gemiddeld aan hart- en luchtwegziekten. Onderzoek naar het effect van een geleidelijke toename van de temperatuur laat dan ook zien dat in gebieden met een koud of gematigd klimaat een afname van sterfte aan hart- en vaatziekten in de winter te verwachten is als het klimaat wereldwijd verandert. Hoewel dus 's zomers het sterfterisico toeneemt als het warmer wordt, zal dit in steden met een koud of gematigd klimaat gecompenseerd worden door een afnemende wintersterfte. Bron: http: // Hoofdstuk 4: Zijn er oplossingen voor het broeikaseffect? Er zijn heel veel oplossingen voor het remmen van de broeikaseffect. De probleem is dat het erg traag gaat en dat het duur is. Nu wordt er energie gehaald uit olie, kolen, gas en kernenergie. Er bestaan al heel lang andere manieren om energie op te wekken. Olie, kolen en gas zijn fossiele brandstoffen. Door broeikaseffect moeten er veel Pagina 6 van 12

7 en veel minder fossiele brandstoffen worden gebruikt voor het opwekken van energie. 4.1 Kernenergie Sommige mensen zien kernenergie als oplossing voor het klimaatprobleem, omdat een kerncentrale geen CO2 (koolstofdioxide) uitstoot. Kernenergie is toch geen oplossing voor het klimaatprobleem, nu heb je misschien geen last meer van klimaatsverandering, maar nu hou je wel levensgevaarlijk radioactief afval over. Figuur 4.1 kerncentrale 4.2 Alternatieve energiebronnen Om de strijd tegen het broeikaseffect te kunnen winnen moeten we andere energiebronnen, die minder of helemaal geen broeikasgassen uitstoten, gebruiken. Bovendien is de voorraad fossiele brandstoffen niet oneindig, dus op den duur moeten er toch andere bronnen gezocht worden. - Waterkracht:In de praktijk blijkt dit de belangrijkste duurzame energiebron te zijn. Waterkracht voorziet voor ongeveer 6% aan de wereldwijde elektriciteitsvraag. De prijs is doorgaans ook veel lager dan bij andere energiebronnen. - Windenergie: Deze energiebron kan ook als alternatief dienen. De moderne stoomopwekkende windturbines. Tot nu toe zijn windturbines nog eenderde te duur om te kunnen concurreren met de kolencentrales. Technische ontwikkelingen in de toekomst moeten de prijs kunnen drukken. - Zonne-energie: Zonne-energie is vijf tot tien keer zo geconcentreerd als windenergie. De bron is uiteraard zeer goed toepasbaar in de tropen, maar ook op de hogere breedten mag het niet onderschat worden. - Groene stroom Er komen de laatste tijd wel veel reclames voor groene stroom op de radio en op tv, maar de stroom uit de stopcontacten in Nederland is de laatste jaren alleen maar vuiler geworden. Energiebedrijven kopen steeds meer goedkope stroom uit het buitenland die voor een groot deel is opgewekt met kernenergie en bruinkool. Energie bedrijven steken daardoor veel minder geld in groene stroom. figuur 4.2 Zonnepanelen CFK Afgesproken is dat de Cfk s wereldwijd zullen worden verboden, met ingang van 1996 zijn productie en gebruik van deze ozonaantasters in industrielanden verboden, ontwikkelingslanden hebben hierbij tien jaar uitstel gekregen. De industrie heeft haar hoop nu gevestigd op de zogenaamde zachte Cfk s ofwel HCFK s, maar ook die zachte Cfk s breken de ozonlaag af, alleen wat trager. Over de hele wereld wordt de ozonlaag aangetast, elk jaar wordt het weer een stuk dunner. Boven Antarctica is de afbraak zo groot dat we van een echt gat in de ozonlaag spreken. En dan te bedenken dat het ergste ons nog te wachten staat, want heel veel Cfk s zijn nog onderweg naar de ozonlaag. Pagina 7 van 12

8 4.3 Het verdrag van Kyoto De verandering van het wereldklimaat is een internationale zaak, want elk land zal zeker mee te maken hebben. Daarom werd in 1990 door de Verenigde Naties beslist om een verdrag te maken om iets aan het probleem te doen. In 1992, tijdens de Conferentie van de Verenigde Naties over Milieu en Ontwikkeling, kwamen in Rio de Janeiro, Brazilië, de afgevaardigden van 150 landen samen om een verdrag te ondertekenen. Dit verdrag heette het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake Klimaatverandering. Dit verdrag was opgericht met het doel ervoor te zorgen dat het gehalte aan broeikasgassen in de atmosfeer op redelijk pijl te houden zodat er geen gevaarlijke' wijzigingen in het klimaat kan optreden. Op 21 december 1993 was het zover: die dag bekrachtigde het vijftigste land het Verdrag, waardoor het 90 dagen later in werking trad. Inmiddels hebben 165 landen het Verdrag ondertekend. De landen die het Klimaatverdrag hebben ondertekend moeten: - Een boekhouding bijhouden van hun uitstoot aan broeikasgassen - nationale plannen uitwerken voor de stabilisering of vermindering van de uitstoot van broeikasgassen - het wetenschappelijk en technisch onderzoek steunen over het klimaatsysteem, evenals de ontwikkeling en verspreiding van technologieën - promotie voeren voor educatieprogramma's over klimaatverandering Het Verdrag duidt de geïndustrialiseerde landen aan als hoofdverantwoordelijke voor de uitstoot. Zij moeten daarom - een beleid voeren zodat de netto emissie aan broeikasgassen in 2000 niet hoger is dan in bijkomende financiële en technische ondersteuning aan ontwikkelingslanden geven, zodat ook zij aan hun verplichtingen kunnen voldoen - ontwikkelingslanden die speciaal kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering financieel bijstaan, zodat zij zich aan deze gevolgen kunnen aanpassen De staten die het Verdrag hebben ondertekend komen elk jaar samen tijdens de zogenoemde Conferentie van de Partijen. Al bij de eerste bijeenkomst in 1995 in Berlijn werd vastgesteld dat de verplichtingen die de geïndustrialiseerde landen door het Verdrag opgelegd kregen niet volstaan. Daarom werd tijdens de derde Conferentie van de Partijen, die in december 1997 plaatsvond in het Japanse Kyoto een bijkomend Verdrag ondertekend. Het waren uiterst moeilijke onderhandelingen. De Verenigde Staten wensten slechts een stabilisatie van de uitstoot van broeikasgassen, maar de Europese Unie gingen voor een reductie van uitstoot van de 3 belangrijkste gassen met 15%. Daarop wensten de Verenigde Staten de ontwikkelingslanden mee over de streep te trekken, ondanks voorgaande afspraken die stellen dat de geïndustrialiseerde landen het voortouw moeten nemen. Zo is het nog langer doorgegaan waarbij de Europese Unie, de Verenigde Staten dwarszat, maar ook andersom. Uiteindelijk is dan toch nog een Verdrag gesloten, het Verdrag van Kyoto. In het Verdrag is afgesproken dat de industrielanden hun uitstoot van 6 broeikasgassen tegen de periode 2008 tot 2012 met gemiddeld 5, 2 % verminderen tegenover Deze 5, 2% wordt niet gelijk verdeeld Pagina 8 van 12

9 over alle landen. Zo zullen de Europese Unie, Zwitserland en enkele Oost-Europese landen hun uitstoot met 8% moeten verminderen, de Verenigde Staten met 7% en Japan met 6%. Landen zoals Rusland en Oekraïne, maar ook Nieuw-Zeeland hoeven hun uitstoot niet aan banden te leggen. Zij dienen zich alleen aan een stabilisatie te houden. Noorwegen (+1%), maar vooral IJsland (+10%) en Australië (+8%) mogen hun uitstoot zelfs nog verhogen tegenover het niveau van De ontwikkelingslanden krijgen van het Verdrag geen verplichtingen, hoewel een aantal onder hen (de Zuid-Oost-Aziatische tijgers als China en India) in volle economische ontwikkeling zijn, en zeker in de toekomst een aanzienlijk deel van de uitstoot van broeikasgassen voor hun rekening zullen nemen. De reductiedoelstelling gaat zowel koolstofdioxide (CO2), methaan (CH4) en lachgas (N2O), de 3 belangrijkste broeikasgassen, als waterstoffluorkoolwaterstoffen (HFK s), perfluorkoolwaterstoffen (PFK s) en zwavelhexafluoride (SF6) aan.. Om de doelstellingen te halen kan men de uitstoot van broeikasgassen verminderen, maar men kan ook CO2 onttrekken aan de atmosfeer, zoals door het aanplanten van bossen. Bossen nemen koolstofdioxide uit de lucht op door middel van fotosynthese. 4.4 Greenpeace Greenpeace is een van de grootste actiegroep ter wereld. Greenpeace probeert ook aantal dingen om de broeikaseffect te verminderen. Wat wil Greenpeace? Greenpeace stimuleert schone energie uit bronnen die niet slecht zijn voor het milieu en die niet op kunnen raken (zoals zon, wind en water) en die er ook niet voor zorgen dat onze nakomelingen een nucleaire erfenis krijgen. Greenpeace wilt onder andere: - Omschakelen van vervuilende energiebronnen als kolen, gas en olie naar schone energiebronnen. Investeren in schone energie, in plaats van vuile energie; dus niet alleen in geïndustrialiseerde landen, maar ook in ontwikkelingslanden. - Stoppen met kernenergie en stoppen van opwerking. - Stoppen met zoeken van nieuwe vervuilende bronnen van olie, gas en kolen. Geen nieuwe bronnen aanboren. Als gevolg van het broeikaseffect kunnen de beschikbare brandstoffen niet eens worden opgemaakt. Door aanboren van steeds meer nieuwe bronnen neemt de uitstoot van koolstofdioxide steeds sneller toe. - Voorkomen van olievervuiling. Goed opruimen van bestaande vervuiling. Bronnen: Pagina 9 van 12

10 Samenvatting 5.1 Zal de flora/fauna veranderen door de Broeikaseffect? De broeikaseffect heeft nu al erg veel invloed op de flora en fauna. Doordat het veel warmer op aarde wordt zullen heel veel dingen veranderen. Als het warmer zou worden dan zouden veel planten zich moeten verplaatsen naar het noorden. Een groot groep dieren leeft van planten en die dieren zullen dus ook mee moeten verplaatsen. De mens zou ook moeilijker aan zijn eten komen. We zouden dan veel genetisch gemanipuleerde eten moeten kweken. Als de temperatuur blijft toenemen dan zal het meer gaan regenen. Doordat het zo warm wordt, verdampt er meer water en vormen er meer wolken. Hierdoor zullen de zeeën ook gaan stijgen en dan zullen havens zich moeten verplaatsen. Doordat wij mensen juist veel fossiele brandstoffen verbranden zal het regen ook veel zuurder worden. Als het meer bewolkt wordt is er ook minder kans op fotosynthese, want dan wordt het zon geblokkeerd. Een ander gevolg is als het zonlicht geblokkeerd wordt zullen wij mensen tekort komen aan vitamine D. Zonder vitamine D is er groot kans dat veel mensen de Engelse ziekte krijgen. Mijn Conclusie: Volgens mij zal de flora en fauna enorm veranderen, dit kan gebeuren op veel verschillende manieren. Wij hebben nu een kans om dit allemaal te voorkomen, maar we doen er bijna niets aan. Er is zelfs een film gemaakt die laat zien wat er kan gebeuren als we niet snel actie nemen tegen het Broeikaseffect. 5.2 Waardoor wordt de Broeikaseffect veroorzaakt? Zoals je hebt gelezen weet het nu dat de grootste veroorzaker van het broeikaseffect is de mens. Wij vragen steeds naar meer energie. Wij vragen dit aan omdat we het vooral nodig hebben voor het produceren van nieuwe producten, vervoer, verwarmen enz. De meeste energie wordt gevraagd in industriële gebieden. De vraag naar veel energie zal je niet veel tegenkomen in ontwikkelingslanden. Het vervoer van personen of goederen kost veel energie. Elke dag wordt er heel veel gereden met auto s. Dus komt er veel uitlaatgas vrij en dit komt allemaal in de lucht terecht en vormt met zuurstof gassen die het broeikaseffect versterken. Doordat wij zoveel reizen moeten we meer fossiele brandstoffen worden verbrand om aan meer energie te komen. Als fossiele brandstoffen worden gebruikt komen er veel gassen Pagina 10 van 12

11 vrij. 50 % van deze gassen is CO2.Deze gas speelt een grootte rol in de Broeikaseffect. CO2 zorgt ervoor dat het warm blijft op aarde, maar als CO2 in overmaat is, wordt het te warm en zo vormt de broeikaseffect zich. Bosbranden veroorzaken in tropische regenwouden de uitstoot van miljoenen tonnen CO2.Bomen in tropische regenwouden zijn de grootste CO2 gebruikers. Als deze bomen niet meer staan dan komt er een overmaat aan CO2. Mijn Conclusie: Ik weet zelf dat wij mensen de grootste veroorzakers zijn van het broeikaseffect. Doordat wij elke dag het koolstofkringloop verstoren komt CO2 in overmaat in de atmosfeer. 5.3 In hoeverre kan het broeikaseffect de aarde verslechteren? Het broeikaseffect kan de aarde in heel veel opzichten veranderen. Het broeikaseffect kan vooral onze klimaat veranderen waardoor heel veel dingen op aarde zullen moeten veranderen. Wij mensen zouden anders moeten gaan leven. We zouden bijvoorbeeld andere soort brandstof moeten gaan gebruiken. WE zouden ook op anderen manieren ons gewassen moeten planten. Het Broeikaseffect heeft de kracht om de mens van het aarde te roeien. Door bijvoorbeeld veel overstromingen, droogte, weinig voedsel enz. Het Broeikaseffect beïnvloed het ontstaan en de verspreiding van infectieziekten en epidemieën. Doordat het warmer wordt, worden op sommige plekken in europa gunstig voor parasieten. Er bestaat een kans dat malaria zich naar het noorden zou op rukken. Door het klimaat verandering is het verspreiding van infectieziekten moeilijk te verkomen. 5.4 Hoe kunnen we het broeikaseffect het best bestrijden? We kunnen het Broeikaseffect op heel veel manieren bestrijden, maar het probleem is dat er niet veel aan wordt gedaan. Het bestrijden van het Broeikaseffect is erg duur. Veel bedrijven kopen liever goedkope energie, dit energie is juist de energie die ervoor zorgt dat de broeikasgassen concentratie juist toeneemt. Hierdoor wordt het Broeikaseffect juist versterkt. De bekendste methode om het Broeikaseffect te remmen is door alternatieve stroom te gebruiken, zoals; groene stroom. In heel veel landen zijn er honderden windturbines neer gezet om energie op te wekken. Het enige nadeel is, als er geen wind is wordt er ook geen energie gewekt. Andere gebruiken zonneenergie. Dit wordt steeds vaker toegepast, maar zonnepanelen leveren natuurlijk meer energie op zonnige dagen. Doordat laatst veel reclames zijn over groene stroom zijn er meer mensen over gestapt van normale Pagina 11 van 12

12 stroom naar groene stroom. Het probleem is dat groene stroom iets duurder is en niet iedereen kan dat veroorloven. Er worden ook veel reclames gemaakt over het natuur. Reclames over het broeikaseffect. Als het aantal broeikasgassen stijgt dat gletsjers gaan smelten en daardoor gaat de zee spiegel ook stijgen, of dat het warer warmer wordt en dat de leefomstandigheden voor bepaalde dieren ongunstig wordt. Maar de best manier om het broeikaseffect te remmen, is het minder gebruik maken van fossiele brandstoffen. Uiteindelijk zullen die op gaan en zullen we naar alternatieve brandstoffen gaan zoeken. Zoals je hebt gelezen hebben de VN een verdrag gesloten met het doel ervoor te zorgen dat het gehalte aan broeikasgassen in de atmosfeer op redelijk pijl te houden zodat er geen gevaarlijke wijzigingen in het klimaat kan optreden. 5.4 Zal leven op aarde in de toekomst verslechteren door het versterkte Broeikaseffect? Doordat zoveel dingen kunnen gaan veranderen op zoveel verschillende manieren zullen wij ons daardoor moeten aanpassen. Leven op aarde zal moeilijker worden. Als het zo doorgaat kunnen ernstige overstromingen ontstaan. Nederland ligt als onder het zeespiegel, als het zeespiegel nog meer zou stijgen dan bestaat er een groot kans dat de helft van Nederland onder water zou liggen. Hierdoor zouden we moeten gaan verhuizen of grotere dijken moeten bouwen. Maar er hoeft niet perse een overstroming te ontstaan. Het kan ook kouder worden op aarde worden, vooral in het noorden. Door de koude weeromstandigheden kunnen mensen sterven aan hart- en luchtwegenziekten. Over 100 jaar zouden we bijvoorbeeld niet meer op straat kunnen lopen omdat het veel te warm is. We zullen beter moeten uitkijken voor ziektes die hier in Europa niet eens voorkwamen. Epidemieën zullen uitbreken. Doordat de ozon laag steeds dunner wordt, is er meer kans op huidkanker. Je zou je dan veel meer moeten gaan insmeren. Misschien wordt er over 100 jaar voorgesteld dat je maximaal 3 uur per dag met de auto mag rijden of dat er dan totaal geen auto gereden meer mag. Voor sommige ontwikkelingslanden zal het moeilijker worden. Als het warmer wordt is er meer kans op plagen. Sommige plagen kunnen gewassen op eten. Merendeels van ontwikkelingslanden krijgen al te weinig te eten. Dit zal een groot probleem veroorzaken. Veel planten zouden naar het noorden optrekken. Planten eters zouden dat ook moeten doen. Uiteindelijk wordt het een soort ketting reactie. Het probleem is, dat wij mensen pas reageren als het gevaarlijk begint te worden. Als wij in de jaren 50 waren begonnen met het remmen van de Broeikaseffect, zou het veel beter zijn. Wat ik wel goed vind is de Kyoto verdrag. Als wij aan deze verdrag houden dan hoeven we niet zoveel te vrezen. Maar toch blijven we bossen ontbossen, fossiele brandstoffen verbranden, gebruik maken van producten met CFK...enz. Volgens mij zouden wij mensen het einden van de aarde zijn. Wij maken het alleen moeilijker voor ons zelf hier. Op een dag zal het allemaal zo erg zijn dat de levens omstandigheden op aarde niet meer mogelijk zijn. WE zullen misschien wel moeten verhuizen naar een andere planeet. Pagina 12 van 12

6,3. Werkstuk door een scholier 6497 woorden 12 april keer beoordeeld

6,3. Werkstuk door een scholier 6497 woorden 12 april keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 6497 woorden 12 april 2009 6,3 12 keer beoordeeld Vak NLT Literatuur en Practicumonderzoek (uitleg) Hieronder zie je een stukje gekopieerd van het practicumonderzoek (inleiding),

Nadere informatie

Bedreigingen. Broeikaseffect

Bedreigingen. Broeikaseffect Bedreigingen Vroeger gebeurde het nogal eens dat de zee een gat in de duinen sloeg en het land overspoelde. Tegenwoordig gebeurt dat niet meer. De mensen hebben de duinen met behulp van helm goed vastgelegd

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie Broeikaseffect

Praktische opdracht Economie Broeikaseffect Praktische opdracht Economie Broeikaseffect Praktische-opdracht door S. 1631 woorden 7 april 2015 4 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie De economische kijk op het broeikaseffect.

Nadere informatie

6,1. Werkstuk door een scholier 1953 woorden 1 april keer beoordeeld. Hoofdvraag: Wat zijn de gevolgen van het versterkte broeikaseffect?

6,1. Werkstuk door een scholier 1953 woorden 1 april keer beoordeeld. Hoofdvraag: Wat zijn de gevolgen van het versterkte broeikaseffect? Werkstuk door een scholier 1953 woorden 1 april 2004 6,1 365 keer beoordeeld Vak Biologie Hoofdvraag: Wat zijn de gevolgen van het versterkte broeikaseffect? Deelvragen: 1. Hoe werkt het broeikaseffect?

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Broeikaseffect

Werkstuk Aardrijkskunde Broeikaseffect Werkstuk Aardrijkskunde Broeikaseffect Werkstuk door een scholier 1310 woorden 20 juni 2006 6,2 45 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Het Broeikaseffect Inhoudsopgave Inleiding 1.0 Wat is het broeikaseffect?

Nadere informatie

Werkstuk Maatschappijleer Broeikaseffect

Werkstuk Maatschappijleer Broeikaseffect Werkstuk Maatschappijleer Broeikaseffect Werkstuk door een scholier 1897 woorden 18 januari 2003 6,4 35 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Wat is het broeikaseffect? Wat is het broeikaseffect nu precies?

Nadere informatie

Profielwerkstuk Aardrijkskunde Broeikaseffect

Profielwerkstuk Aardrijkskunde Broeikaseffect Profielwerkstuk Aardrijkskunde Broeikaseffect Profielwerkstuk door een scholier 3221 woorden 18 februari 2003 6,3 76 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde We houden ons Profielwerkstuk over het broeikaseffect.

Nadere informatie

Opwarming van de aarde

Opwarming van de aarde Leerlingen Opwarming van de aarde 8 Naam: Klas: In dit onderdeel kom je onder andere te weten dat er niet alleen een broeikaseffect is, maar dat er ook een versterkt broeikaseffect is. Bovendien leer je

Nadere informatie

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces H 2 et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces Bij het ontstaan van de aarde, 4,6 miljard jaren geleden, was er geen atmosfeer. Enkele miljoenen jaren waren nodig voor de

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 7

Samenvatting Biologie Thema 7 Samenvatting Biologie Thema 7 Samenvatting door een scholier 1416 woorden 5 juni 2012 6,8 19 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Par. 1 De mens is afhankelijk van het milieu. De mens

Nadere informatie

Les Koolstofkringloop en broeikaseffect

Les Koolstofkringloop en broeikaseffect LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Basisles Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Les Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Zonlicht dat de aarde bereikt, zorgt ervoor dat het aardoppervlak warm

Nadere informatie

5,9. Werkstuk door een scholier 2016 woorden 21 mei keer beoordeeld. Scheikunde. Broeikaseffect. Inhoudsopgave:

5,9. Werkstuk door een scholier 2016 woorden 21 mei keer beoordeeld. Scheikunde. Broeikaseffect. Inhoudsopgave: Werkstuk door een scholier 2016 woorden 21 mei 2007 5,9 37 keer beoordeeld Vak Scheikunde Broeikaseffect. Inhoudsopgave: Deelvragen: - Wat is de oorzaak van het broeikaseffect? - Wat zijn de gevolgen van

Nadere informatie

Wordt de klimaatsverandering veroorzaakt door de mens, of is het een natuurlijk proces?

Wordt de klimaatsverandering veroorzaakt door de mens, of is het een natuurlijk proces? Werkstuk door een scholier 1718 woorden 9 februari 2009 5,3 20 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding. De aarde warmt op. Daarover gaat deze praktische eindopdracht van ANW. Dit verslag gaat over klimaatverandering.

Nadere informatie

6,1. Praktische-opdracht door een scholier 3983 woorden 10 mei keer beoordeeld. Inleiding

6,1. Praktische-opdracht door een scholier 3983 woorden 10 mei keer beoordeeld. Inleiding Praktische-opdracht door een scholier 3983 woorden 10 mei 2002 6,1 401 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Deze praktische opdracht gaat over het (versterkt) broeikaseffect. Dit woord is al veel in het nieuws

Nadere informatie

5,8. Werkstuk door een scholier 1926 woorden 27 maart keer beoordeeld. Inhoudsopgave

5,8. Werkstuk door een scholier 1926 woorden 27 maart keer beoordeeld. Inhoudsopgave Werkstuk door een scholier 1926 woorden 27 maart 2004 5,8 26 keer beoordeeld Vak ANW Inhoudsopgave Inleiding Inhoudsopgave Natuurlijke broeikaseffect Versterkte broeikaseffect Oorzaken Gevolgen Internationale

Nadere informatie

Opwarming van de aarde

Opwarming van de aarde Leerlingen Opwarming van de aarde 8 Naam: Klas: In dit onderdeel kom je onder andere te weten dat er niet alleen een broeikaseffect is, maar dat er ook een versterkt broeikaseffect is. Bovendien leer je

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk en

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk en Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1.1 1.2 en 4.1 4.2 Samenvatting door een scholier 1402 woorden 5 december 2017 7 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Humboldt Aardrijkskunde toetsweek 1

Nadere informatie

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec) Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere

Nadere informatie

Vooraleer de leerlingen de teksten lezen, worden de belangrijkste tekststructuren overlopen (LB 265).

Vooraleer de leerlingen de teksten lezen, worden de belangrijkste tekststructuren overlopen (LB 265). 5.2.1 Lezen In het leerboek krijgen de leerlingen uiteenlopende teksten te lezen. Op die manier worden de verschillende tekstsoorten en tekststructuren nogmaals besproken. Het gaat om een herhaling van

Nadere informatie

economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen

economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen REDD+ een campagne voor bewustwording van suriname over haar grootste kapitaal Wat is duurzaam gebruik van het bos: Duurzaam

Nadere informatie

Toets_Hfdst10_BronnenVanEnergie

Toets_Hfdst10_BronnenVanEnergie Toets_Hfdst10_BronnenVanEnergie Vragen Samengesteld door: visign@hetnet.nl Datum: 31-1-2017 Tijd: 11:10 Samenstelling: Geowijzer Vraag: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19,

Nadere informatie

Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering 8-10-2012. Klimaatverandering

Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering 8-10-2012. Klimaatverandering Zonne-energie 2012: prijs 21 ct per kwh; 2020 prijs 12 ct kwh Groen rijden; energiehuizen, biologisch voedsel Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Stichting Stimular www.stimular.nl 010 238

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 7, Leven op aarde

Samenvatting ANW Hoofdstuk 7, Leven op aarde Samenvatting ANW Hoofdstuk 7, Leven op aarde Samenvatting door een scholier 1461 woorden 2 juni 2003 7,6 96 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar ANW Hoofdstuk 7 boekje 2 7.1 een leefbare planeet de aarde

Nadere informatie

Les bij klimaatverandering:

Les bij klimaatverandering: Les bij klimaatverandering: Lesdoelen: De leerlingen zijn aan het einde van de les meer te weet gekomen over het gevolg van de opwarming van de aarde. De leerlingen kunnen zich verplaatsen in kinderen

Nadere informatie

2: vermindering van koolmonoxide, kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofoxide en dat is erg goed om het broeikaseffect tegen te houden.

2: vermindering van koolmonoxide, kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofoxide en dat is erg goed om het broeikaseffect tegen te houden. Stelling door T. 1429 woorden 12 juni 2014 7,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Stelling 1: openbaar vervoer moet gratis worden 1: km autorijden levert dan per passagier gemiddeld zeven keer

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Broeikaseffect

Praktische opdracht ANW Broeikaseffect Praktische opdracht ANW Broeikaseffect Praktische-opdracht door een scholier 4386 woorden 18 januari 2005 5,8 24 keer beoordeeld Vak ANW Inhoudsopgave Inleiding Wat is het broeikaseffect? Hoe werkt het

Nadere informatie

Milieuproblemen: Stoffen worden in het milieu onttrokken (deel verwijderen) en er worden andere stoffen aan toegevoegd = veranderen van het milieu.

Milieuproblemen: Stoffen worden in het milieu onttrokken (deel verwijderen) en er worden andere stoffen aan toegevoegd = veranderen van het milieu. Biologie hoofdstuk 7 Mens en milieu Paragraaf 1 mens en het milieu de mens is afhankelijk van het milieu: - voedsel => voor de mens. - zuurstof => voor planten (fotosynthese) en om te ademen. - water =>

Nadere informatie

De ontbrandingstemperatuur is de laagste temperatuur waarbij een stof gaat branden

De ontbrandingstemperatuur is de laagste temperatuur waarbij een stof gaat branden Samenvatting door een scholier 1322 woorden 21 januari 2004 5,7 92 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Banas NASK HOOFDSTUK 7 TOETSWEEK Begrippen 7.1A Stoffen verbranden Bij verbranding kun je waarnemen:

Nadere informatie

klimaatverandering Planet

klimaatverandering Planet klimaatverandering Planet 66 67 klimaatver andering De verandering van het klimaat wordt tegenwoordig gezien als de grootste milieudreiging in de wereld. Klimaatmodellen voorspellen op de lange termijn

Nadere informatie

Begrippen. Broeikasgas Gas in de atmosfeer dat de warmte van de aarde vasthoudt en zo bijdraagt aan het broeikaseffect.

Begrippen. Broeikasgas Gas in de atmosfeer dat de warmte van de aarde vasthoudt en zo bijdraagt aan het broeikaseffect. LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Informatieblad Begrippen Biobrandstof Brandstof die gemaakt wordt van biomassa. Als planten groeien, nemen ze CO 2 uit de lucht op. Bij verbranding van de biobrandstof komt

Nadere informatie

HET BROEIKASSEFFECT / DE STRALINGSBALANS / OPWARMING AARDE

HET BROEIKASSEFFECT / DE STRALINGSBALANS / OPWARMING AARDE HET BROEIKASSEFFECT / DE STRALINGSBALANS / OPWARMING AARDE 1. De zon = bron van energie. Doc 1: ons zonnestelsel Opgepast: de planeten zijn op schaal getekend. De afstanden niet! Iedereen kent wel onze

Nadere informatie

LAAT DE WIND WAAIEN

LAAT DE WIND WAAIEN LAAT DE WIND WAAIEN 2019 zal worden herinnerd als het jaar waarin iets veranderde, toen kinderen staakten om volwassenen te vragen actie te ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan. Geïnspireerd

Nadere informatie

Is het al te laat om de klimaatveranderingen en het vergroten van het gat in de ozonlaag tegen te gaan?

Is het al te laat om de klimaatveranderingen en het vergroten van het gat in de ozonlaag tegen te gaan? Profielwerkstuk door een scholier 3893 woorden 10 maart 2002 6,8 281 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Onderzoeksvraag We hebben dit onderwerp gekozen, omdat het ons wel aansprak. Maarten had een keer

Nadere informatie

BANANEN LANGS DE NOORDZEE antwoordblad

BANANEN LANGS DE NOORDZEE antwoordblad Opdracht 1 In het filmpje ging het over klimaatverandering. Bedenk samen drie voordelen en drie nadelen van klimaatverandering. Schrijf op: Voordelen 1. bijvoorbeeld warmere zomers in Nederland 2. bijvoorbeeld

Nadere informatie

CaseQuest 2: Kunnen de VS en China zich onttrekken aan een mondiaal klimaatbeleid?

CaseQuest 2: Kunnen de VS en China zich onttrekken aan een mondiaal klimaatbeleid? CaseQuest 2: Kunnen de VS en China zich onttrekken aan een mondiaal klimaatbeleid? Door Rik Lo & Lisa Gerrits 15-03-13 Inhoud: Inleiding Deelvraag 1 Deelvraag 2 Deelvraag 3 Deelvraag 4 Hoofdvraag & Conclusie

Nadere informatie

Introductie Presentatie aan Bewonersorganisatie. Milieu en Kortenbos Wat kunnen we zelf doen

Introductie Presentatie aan Bewonersorganisatie. Milieu en Kortenbos Wat kunnen we zelf doen Introductie Presentatie aan Bewonersorganisatie Milieu en Kortenbos Wat kunnen we zelf doen Wie ben ik? Mijn naam is Graham Degens Ik heb >30 jaar in de olie industrie gewerkt, om olie en gas optimaal

Nadere informatie

Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten?

Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten? Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten? Yorick de Wijs (KNMI) Veenendaal - 09 05 2019 Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 1 Klimaatverandering Oorzaken en risico s wereldwijd Trends en

Nadere informatie

Duurzaamheid. Openbare wijkraad vergadering 15 nov 2018

Duurzaamheid. Openbare wijkraad vergadering 15 nov 2018 Duurzaamheid Openbare wijkraad vergadering 15 nov 2018 Duurzaamheid Duurzaamheid Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van de toekomstige

Nadere informatie

LES 2: Klimaatverandering

LES 2: Klimaatverandering LES 2: Klimaatverandering 1 Les 2: Klimaatverandering Vakken PAV, aardrijkskunde Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend, samenwerken, kritisch denken Materiaal Computer met

Nadere informatie

Een ei wordt tijdens het bakken verhit. Er moet constant warmte toegevoegd worden, deze reactie is daarom endotherm.

Een ei wordt tijdens het bakken verhit. Er moet constant warmte toegevoegd worden, deze reactie is daarom endotherm. 8.1 1. Tijdens de verbranding van a. aluminium ontstaat er aluminiumoxide, b. koolstof ontstaat er koolstofdioxide, c. magnesiumsulfide ontstaan er magnesiumoxide en zwaveldioxide, want de beginstof bevat

Nadere informatie

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document.

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document. versie 10-12-18 Beste docent, De film Morgenland gaat vergezeld van een bijbehorende verwerkingsles. De tijdsduur van film en les is een tot anderhalf uur. Morgenland is geschikt voor alle leerjaren van

Nadere informatie

Klimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland

Klimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland Page 1 of 6 Klimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland Hoe voorspeld? Klimaatscenario's voor Nederland (samengevat) DOWNLOAD HIER DE WORD VERSIE In dit informatieblad wordt in het kort klimaatverandering

Nadere informatie

Werkstuk ANW Broeikaseffect

Werkstuk ANW Broeikaseffect Werkstuk ANW Broeikaseffect Werkstuk door een scholier 2224 woorden 16 mei 2008 6,5 9 keer beoordeeld Vak ANW Het broeikaseffect Het broeikaseffect is het gevolg van gassen die hoog in de lucht om de aarde

Nadere informatie

BROEIKASEFFECT HET BROEIKASEFFECT: FEIT OF FICTIE? Lees de teksten en beantwoord de daarop volgende vragen.

BROEIKASEFFECT HET BROEIKASEFFECT: FEIT OF FICTIE? Lees de teksten en beantwoord de daarop volgende vragen. BROEIKASEFFECT Lees de teksten en beantwoord de daarop volgende vragen. HET BROEIKASEFFECT: FEIT OF FICTIE? Levende wezens hebben energie nodig om te overleven. De energie die het leven op aarde in stand

Nadere informatie

Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen

Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Fossiele brandstof Koolwaterstof Onvolledige verbranding Broeikaseffect Brandstof ontstaan door het afsterven van levende organismen,

Nadere informatie

Werkstuk Informatica Energie

Werkstuk Informatica Energie Werkstuk Informatica Energie Werkstuk door een scholier 2227 woorden 27 februari 2004 5,8 143 keer beoordeeld Vak Informatica Wat is groene energie? Groene energie is duurzame energie die particulieren

Nadere informatie

28 november 2015. Onderzoek: Klimaattop Parijs

28 november 2015. Onderzoek: Klimaattop Parijs 28 november 2015 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de

Nadere informatie

Wat is energie? Als een lichaam arbeid kan leveren bezit het energie Wet van het behoud van energie:

Wat is energie? Als een lichaam arbeid kan leveren bezit het energie Wet van het behoud van energie: ENERGIE Wat is energie? Als een lichaam arbeid kan leveren bezit het energie Wet van het behoud van energie: energie kan noch ontstaan, noch verdwijnen (kan enkel omgevormd worden!) Energie en arbeid:

Nadere informatie

Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting

Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting DUTCH Wedstrijd Correspondentie en notuleren De wedstrijdtekst bevindt zich in de derde kolom van de lettergrepentabel in art. 19.1 van het Intersteno

Nadere informatie

Toelichting infopaneel energie

Toelichting infopaneel energie Inleiding Waarom zouden we voor hernieuwbaar energie gaan? De 3 begrippen die bij transitie aan bod zijn gekomen sluiten volledig aan bij het gebruik van hernieuwbare energie. 1 Om ons milieu te sparen

Nadere informatie

Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa)

Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa) Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa) Lees ter voorbereiding onderstaande teksten. Het milieu De Europese Unie werkt aan de bescherming en verbetering van

Nadere informatie

4 juli blauw. Toelatingsexamen arts en tandarts. Informatie verwerven en verwerken (IVV) STILLEESTEKST 2

4 juli blauw. Toelatingsexamen arts en tandarts. Informatie verwerven en verwerken (IVV) STILLEESTEKST 2 Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker blauw Toelatingsexamen arts en tandarts 4 juli 2017 Informatie verwerven en verwerken (IVV) STILLEESTEKST 2 Aantal mensen (in miljarden) Stilleestekst deel

Nadere informatie

4 juli geel. Toelatingsexamen arts en tandarts. Informatie verwerven en verwerken (IVV) STILLEESTEKST 2

4 juli geel. Toelatingsexamen arts en tandarts. Informatie verwerven en verwerken (IVV) STILLEESTEKST 2 Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker geel Toelatingsexamen arts en tandarts 4 juli 2017 Informatie verwerven en verwerken (IVV) STILLEESTEKST 2 Aantal mensen (in miljarden) Stilleestekst deel

Nadere informatie

Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014

Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek Scheldemondraad: Actieplan Grensoverschrijdende klimaatbeleid, 11 september 2009 Interregproject

Nadere informatie

Alternatieve energiebronnen

Alternatieve energiebronnen Alternatieve energiebronnen energie01 (1 min, 5 sec) energiebronnen01 (2 min, 12 sec) Windenergie Windmolens werden vroeger gebruikt om water te pompen of koren te malen. In het jaar 650 gebruikte de mensen

Nadere informatie

6,4. Werkstuk door een scholier 2086 woorden 22 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6,4. Werkstuk door een scholier 2086 woorden 22 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 2086 woorden 22 juni 2011 6,4 37 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave Voorpagina Blz.1 Inhoud Blz.2 Inleiding Blz.3 Klimaatverandering Blz.4 Zeespiegelstijging Blz.5

Nadere informatie

Leren voor de biologietoets. Groep 8 Hoofdstuk 5

Leren voor de biologietoets. Groep 8 Hoofdstuk 5 Leren voor de biologietoets Groep 8 Hoofdstuk 5 Weer of geen weer 1 Het weerbericht Het weer kan in Nederland elke dag anders zijn. Daarom luisteren en kijken wij vaak naar weerberichten op de radio en

Nadere informatie

Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid

Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Leerkrachtinformatie Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Lesduur: 30 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten wat de gevolgen zijn van energie verbruik. De leerlingen weten wat duurzaamheid is. De leerlingen

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Het (versterkte) broeikaseffect

Werkstuk Biologie Het (versterkte) broeikaseffect Werkstuk Biologie Het (versterkte) broeikaseffect Werkstuk door een scholier 2699 woorden 8 oktober 2009 5,9 162 keer beoordeeld Vak Biologie Wat is het (versterkte) broeikaseffect? Zonder het broeikaseffect

Nadere informatie

Wereldwijde uitstoot CO2 dit jaar

Wereldwijde uitstoot CO2 dit jaar 1 van 5 7-12-2018 06:32 volkskrant.nl Wereldwijde uitstoot CO2 dit jaar weer toegenomen 6-8 minuten IJsklif in West-Groenland. Beeld Credit: Sarah Das / Woods Hole Oceanographic Institution De stijging

Nadere informatie

Achtergrondinformatie toelichtingen bij ppt1

Achtergrondinformatie toelichtingen bij ppt1 Achtergrondinformatie toelichtingen bij ppt1 Dia 1 Klimaatverandering Onomstotelijk wetenschappelijk bewijs Deze presentatie geeft een inleiding op het thema klimaatverandering en een (kort) overzicht

Nadere informatie

Alternatieve energieopwekking

Alternatieve energieopwekking Alternatieve energieopwekking Energie wordt al tientallen jaren opgewekt met een paar energiebronnen: Kolen Gas Olie Kernenergie De eerste drie vallen onder de fossiele brandstoffen. Fossiele brandstoffen

Nadere informatie

Koolstof wordt teruggevonden in alle levende materie en in sedimenten, gesteenten, de oceanen en de lucht die we inademen.

Koolstof wordt teruggevonden in alle levende materie en in sedimenten, gesteenten, de oceanen en de lucht die we inademen. Koolstofcyclus Samenvatting Koolstof wordt teruggevonden in alle levende materie en in sedimenten, gesteenten, de oceanen en de lucht die we inademen. Er is een uitwisseling van koolstof tussen oceanen,

Nadere informatie

Het milieu is rechtstreeks verantwoordelijk voor onze gezondheid (zuivere lucht, zuiver water zijn nodig om te overleven.)

Het milieu is rechtstreeks verantwoordelijk voor onze gezondheid (zuivere lucht, zuiver water zijn nodig om te overleven.) Samenvatting door een scholier 988 woorden 20 mei 2015 0 keer beoordeeld Vak Biologie Welke soorten verontreiniging van het milieu kennen we? Lucht verontreiniging Water verontreiniging Bodem verontreiniging

Nadere informatie

6,4. Werkstuk door een scholier 3692 woorden 28 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inhoud

6,4. Werkstuk door een scholier 3692 woorden 28 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inhoud Werkstuk door een scholier 3692 woorden 28 februari 2005 6,4 152 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoud Voorwoord Wat is het broeikaseffect nou precies? Wat zijn de oorzaken van het versterkte broeikaseffect?

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Klimaatverandering

Werkstuk Aardrijkskunde Klimaatverandering Werkstuk Aardrijkskunde Klimaatverandering Werkstuk door een scholier 2433 woorden 25 april 2004 6,5 277 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1. Veranderend klimaat De afgelopen jaren is het klimaat vaak

Nadere informatie

VERANDEREN VAN KLIMAAT?

VERANDEREN VAN KLIMAAT? VERANDEREN VAN KLIMAAT? Tropisch klimaat, gematigd klimaat, klimaatopwarming, klimaatfactoren...misschien heb je al gehoord van deze uitdrukkingen. Maar weet je wat ze echt betekenen? Nova, wat bedoelen

Nadere informatie

Vertaling Aardrijkskunde Afval en energie

Vertaling Aardrijkskunde Afval en energie Vertaling Aardrijkskunde Afval en energie Vertaling door een scholier 1337 woorden 2 juni 2004 5,8 76 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde AFVAL EN ENERGIE Energie Het is heel moeilijk te zeggen wat energie

Nadere informatie

1.7 Kwartet over de verschillende energiebronnen

1.7 Kwartet over de verschillende energiebronnen 2. 1. Lessuggesties Oriënterende en activiteiten op klasniveau 1.7 Kwartet over de verschillende energiebronnen Dit kwartet is een syntheseactiviteit. De meeste aspecten van energie die aan bod zijn gekomen,

Nadere informatie

Profielwerkstuk Aardrijkskunde Versterkt broeikaseffect

Profielwerkstuk Aardrijkskunde Versterkt broeikaseffect Profielwerkstuk Aardrijkskunde Versterkt broeik Profielwerkstuk door een scholier 5138 woorden 18 februari 2002 5,9 308 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding: Het onderwerp van dit profielwerkstuk

Nadere informatie

AKKademie Inagro 24 mei 2019

AKKademie Inagro 24 mei 2019 Site: geertnaessens.be Facebook: Geert Naessens Twitter: @GeertNaessens Youtube: https://www.youtube.com/c/geertnaessensweerma { AKKademie Inagro 24 mei 2019 Welkom Korte lezing vrijdag 24 mei 2019 Hoe

Nadere informatie

Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW. Groep 6, 7, 8

Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW. Groep 6, 7, 8 Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW Groep 6, 7, 8 Eindhoven, 8 september 2011 In het kort In deze lesbrief vind je een aantal uitgewerkte lessen waarvan je er één of meerdere kunt uitvoeren.

Nadere informatie

Opwarming aarde niet de schuld van het vee

Opwarming aarde niet de schuld van het vee focus juni 219 Opwarming aarde niet de schuld van het vee Europese landbouwhuisdieren hebben vrijwel geen aandeel in de opwarming van de aarde. Dat blijkt uit data van het Amerikaanse Carbon Dioxide Information

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door een scholier 122 woorden 17 juni 2016 6, 75 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Humboldt Samenvatting aardrijkskunde H2 2.1 Het weer: beschrijft

Nadere informatie

Deelvraag 1: Wat zijn de oorzaken van klimaatverandering en wat houdt klimaatverandering in?

Deelvraag 1: Wat zijn de oorzaken van klimaatverandering en wat houdt klimaatverandering in? Profielwerkstuk door een scholier 2470 woorden 27 maart 2008 6,1 24 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Deelvraag 1: Wat zijn de oorzaken van klimaatverandering en wat houdt klimaatverandering in? Klimaatverandering

Nadere informatie

voetafdruk etcetera. 3. Verwerking door discussie. (30 min.) De feiten en antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document.

voetafdruk etcetera. 3. Verwerking door discussie. (30 min.) De feiten en antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document. versie 10-12-18 Beste docent, De film Morgenland gaat vergezeld van een bijbehorende verwerkingsles. De tijdsduur van film en les is een tot anderhalf uur. Het lesdoel is het creëren van bewustzijn. Aan

Nadere informatie

NNV-bestuursstandpunt over de samenhang tussen klimaatverandering en energiegebruik

NNV-bestuursstandpunt over de samenhang tussen klimaatverandering en energiegebruik NNV-bestuursstandpunt over de samenhang tussen klimaatverandering en energiegebruik Het klimaat is een complex systeem waarin fysische, chemische en biologische processen op elkaar inwerken. Die complexiteit

Nadere informatie

4 Verbranding. Bij gele vlammen ontstaat roet (4.1)

4 Verbranding. Bij gele vlammen ontstaat roet (4.1) 4 Verbranding Verbrandingsverschijnselen (4.1) Bij een verbranding treden altijd een of meer van de volgende verschijnselen op: rookontwikkeling, roetontwikkeling, warmteontwikkeling, vlammen, vonken.

Nadere informatie

5,5. Samenvatting door M woorden 10 juni keer beoordeeld Allemaal nodig? Wij maken deel uit van de voedselkringloop.

5,5. Samenvatting door M woorden 10 juni keer beoordeeld Allemaal nodig? Wij maken deel uit van de voedselkringloop. Samenvatting door M. 1285 woorden 10 juni 2013 5,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 13.1 Allemaal nodig? Wij maken deel uit van de voedselkringloop. Consumenten dieren en mensen Afvaleters

Nadere informatie

Factsheet klimaatverandering

Factsheet klimaatverandering Factsheet klimaatverandering 1. Klimaatverandering - wereldwijd De aarde is sinds het eind van de negentiende eeuw opgewarmd met gemiddeld 0,9 graden (PBL, KNMI). Oorzaken van klimaatverandering - Het

Nadere informatie

Een mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken

Een mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken Hoofdstuk 5 In vuur en vlam 5.1 Brand! Voorwaarden voor verbranding Ontbrandingstemperatuur De temperatuur waarbij een stof gaat branden De ontbrandingstemperatuur is ook een stofeigenschap. Er zijn drie

Nadere informatie

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014 Energie in Beweging Wat is Well to Wheel Met Well to Wheel wordt het totale rendement van brandstoffen voor wegtransport uitgedrukt Well to Wheel maakt duidelijk

Nadere informatie

Achtergrondinformatie The Bet

Achtergrondinformatie The Bet Achtergrondinformatie The Bet Wedden dat het ons lukt in 2 maanden 8 % CO 2 te besparen! In 1997 spraken bijna alle landen in het Japanse Kyoto af hoeveel CO 2 zij moesten besparen om het broeikaseffect

Nadere informatie

7,5. Samenvatting door Anne 867 woorden 12 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. paragraaf 2. klimaten wereldwijd.

7,5. Samenvatting door Anne 867 woorden 12 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. paragraaf 2. klimaten wereldwijd. Samenvatting door Anne 867 woorden 12 april 2017 7,5 15 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand paragraaf 2 klimaten wereldwijd breedteligging: de afstand van een plaats tot de evenaar in

Nadere informatie

INLEIDING Bovendien vervuilen diezelfde energiebronnen onze planeet!

INLEIDING Bovendien vervuilen diezelfde energiebronnen onze planeet! INLEIDING Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen: koken, verwarmen, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel verschillende

Nadere informatie

De waarde van het BBP Onderzoek naar de consumptie van energie

De waarde van het BBP Onderzoek naar de consumptie van energie De waarde van het BBP Onderzoek naar de consumptie van energie Geschreven door: Lesley Huang en Pepijn Veldhuizen Vakken: Economie School en klas: Scholengemeenschap Were Di, vwo 6 Begeleider: De heer

Nadere informatie

The Day After tomorrow... Waarom wachten

The Day After tomorrow... Waarom wachten The Day After tomorrow... Waarom wachten als we vandaag kunnen reageren? The Day After Tomorrow, de film van Roland Emmerich (Godzilla en Independence Day), verschijnt op 26 mei 2004 op het witte doek.

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1018 woorden 18 januari 2017 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting H3 3.1 Ecosysteem: afgebakend gebied met

Nadere informatie

Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat

Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat Vragen Samengesteld door: visign@hetnet.nl Datum: 31-1-2017 Tijd: 11:02 Samenstelling: Geowijzer Vraag: 3, 4, 5, 7, 8, 10, 11, 11, 12, 12, 13, 13, 14, 14, 15, 16, 17, 18, 19,

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door J. 181 woorden 13 januari 2016 6,1 48 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra 2.1 Klimaten A Waardoor is het bij de evenaar warm? In bron

Nadere informatie

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de leraar ter beschikking in dit document.

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de leraar ter beschikking in dit document. versie 10-12-18 Beste leerkracht, De film Morgenland gaat vergezeld van een bijbehorende verwerkingsles. De tijdsduur van film en les is een tot anderhalf uur. Morgenland is geschikt voor basisschool groepen

Nadere informatie

1 ENERGIE Inleiding Het omzetten van energie Fossiele brandstoffen Duurzame energiebronnen

1 ENERGIE Inleiding Het omzetten van energie Fossiele brandstoffen Duurzame energiebronnen 1 ENERGIE... 2 1.1. Inleiding... 2 1.2. Het omzetten van energie... 2 1.3. Fossiele brandstoffen... 5 1.4. Duurzame energiebronnen... 7 1.5. Kernenergie... 9 1.6. Energie besparen... 10 1.7. Energieverbruik

Nadere informatie

foto: Vera Siemons Resultaten onderzoek naar klimaatbeleving Uitgevoerd door Gfk i.o.v. Achmea - oktober 2016

foto: Vera Siemons Resultaten onderzoek naar klimaatbeleving Uitgevoerd door Gfk i.o.v. Achmea - oktober 2016 foto: Vera Siemons Resultaten onderzoek naar klimaatbeleving Uitgevoerd door Gfk i.o.v. Achmea - oktober 2016 1 De meeste jongeren (34%) houden zich niet bezig met de gevolgen van klimaatverandering Toch

Nadere informatie

Naam: WATER. pagina 1 van 8

Naam: WATER. pagina 1 van 8 Naam: WATER Geen leven zonder water Zonder water kun je niet leven. Als je niet genoeg drinkt, krijgt je dorst. Als je dorst hebt, heeft je lichaam water tekort. Je raakt dit water vooral kwijt door te

Nadere informatie

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document.

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document. versie 10-12-18 Beste docent, De film Morgenland gaat vergezeld van een bijbehorende verwerkingsles. De tijdsduur van film en les is een tot anderhalf uur. Morgenland is geschikt voor alle leerwegen en

Nadere informatie

7,1. Spreekbeurt door een scholier 2029 woorden 9 maart keer beoordeeld. Nederlands. Inleiding

7,1. Spreekbeurt door een scholier 2029 woorden 9 maart keer beoordeeld. Nederlands. Inleiding Spreekbeurt door een scholier 2029 woorden 9 maart 2005 7,1 100 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over het Broeikaseffect. Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik er niet veel

Nadere informatie

Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het zich meestal ergens voordoet, maar ben je bijvoorbeeld in Spanje kan het ook best regenen.

Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het zich meestal ergens voordoet, maar ben je bijvoorbeeld in Spanje kan het ook best regenen. Samenvatting door Annique 1350 woorden 16 mei 2015 7,3 333 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Klimaten Paragraaf 2.2 Weer en klimaat Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het

Nadere informatie

DRAAIBOEK SESSIE HOOFD KLIMAATWIJZER

DRAAIBOEK SESSIE HOOFD KLIMAATWIJZER DRAAIBOEK SESSIE HOOFD KLIMAATWIJZER Introquiz uit de workshop Low Impact Lama 15 Korte quiz rond begrippen gelinkt aan klimaatverandering. Dit om de voorkennis van de deelnemers/leerlingen na te gaan

Nadere informatie