(Sub) totaalruptuur. Adviezen en oefeningen. Verloskunde. Locatie Hoorn/Enkhuizen

Transcriptie

1 (Sub) totaalruptuur Adviezen en oefeningen Verloskunde Locatie Hoorn/Enkhuizen

2 Inleiding U bent bevallen in het ziekenhuis of thuis en heeft daarbij een sub-totaalruptuur of een totaalruptuur opgelopen. Deze folder geeft informatie over wat een (sub) totaalruptuur is en wat u kunt doen om het herstel te bevorderen. De informatie, de adviezen en oefeningen zijn bij een subtotaalruptuur of een totaalruptuur gelijk en worden daarom in één folder beschreven. Wat is een (sub) totaalruptuur Een (sub)totaalruptuur is het inscheuren van de huid, het bindweefsel en de bekkenbodemspieren tussen de vagina en de anus. Hierbij scheurt ook de kringspier gedeeltelijk (subtotaal) of geheel (totaal) in. Een (sub) totaalruptuur kan ontstaan bij een gewone bevalling, maar komt vaker voor bij een kunstverlossing (tang- of vacuümverlossing). Een knip kan een (sub) totaalruptuur niet altijd voorkomen. Een (sub)-totaalruptuur wordt, indien nodig op de operatiekamer, gehecht. Hechten van een (sub) totaalruptuur is noodzakelijk om de bekkenbodem weer optimaal te laten functioneren. 2

3 De bekkenbodem De bekkenbodem is een groep spieren die als een trampoline onder in het bekken ligt tussen het schaambeen, het heiligbeen, het staartbeen en de zitbeenderen. DOORSNEDE BEKKENBODEM en organen A: kringspier (sfincter) B: blaas C: urinebuis D: baarmoeder E: vagina F: endeldarm G: anus De bekkenbodemspieren hebben meerdere functies; o.a.: Ondersteunen van de organen in de onderbuik, namelijk: de blaas met de urinebuis de baarmoeder met de vagina de endeldarm met de anus Ophouden van urine, windjes en ontlasting door aanspannen Ontspannen om te kunnen plassen, ontlasting te krijgen en te vrijen 3

4 Klachten op korte termijn bij een (sub) totaalruptuur De klachten kort na het hechten van een (sub) totaalruptuur kunnen per persoon verschillen. Kort na de bevalling kan u Pijn ervaren. Over het algemeen kunt u hier paracetamol voor innemen tot max 4 x daags 1000 mg. Neemt u altijd 2 paracetamol tegelijkertijd. Zwaar gevoel van onderen. Verminderd gevoel in de bekkenbodem. U voelt bijvoorbeeld niet goed meer of u klaar bent met plassen of er ontsnappen ongewild windjes, urine en / of ontlasting. Deze klachten komen doordat de bekkenbodemspieren ingescheurd en weer gehecht zijn. Hierdoor werken ze nog minder goed. Wat kunt u zelf doen voor een goed herstel Het herstel van een (sub)totaalruptuur vindt plaats in fasen, net zoals bijvoorbeeld een sportblessure. Praktische tips voor een goed herstel Vermijd onnodige drukverhoging in uw buik, dit geeft immers ook druk op uw litteken en hierdoor een slechter herstel. Dus til, duw of trek niet te zwaar. Denk hierbij aan: Voorkom hard persen op het toilet door uw ontlasting zacht te houden Een baby-badje leeg scheppen met een kan in plaats van een vol badje met water tillen. Zware lasten zoals bijvoorbeeld kratten met boodschappen, niet tillen Buikspieroefeningen alleen in overleg met uw bekkenfysiotherapeut oefenen Bij veel hoesten en niezen u lang maken door uw rug te strekken en naar het plafond te hoesten of niezen, terwijl u uw bekkenbodem aanspant. Dit verminderd de drukverhoging. 4

5 Toilethouding en -techniek Neem tijd en rust op het toilet. Om te plassen zit u ontspannen rechtop. De bovenbenen evenwijdig met de vloer. De voeten plat op de grond en de knieën uit elkaar. Houdt de buik slap en ontspan de bekkenbodem. Bij plassen mag u nooit persen. Na het plassen vanzelf laten uitdruppelen indien nodig. Eventueel van voren naar achteren schommelen met de romp om de laatste druppels makkelijker te laten komen. Houdt de buik hierbij slap. Om ontlasting te krijgen zit je met een ronde rug naar achteren. De houding met de benen en voeten is gelijk als bij het plassen. Maak heel rustig een bollere buik, houdt de buik bol en ontspan de bekkenbodem. Wacht tot de ontlasting vanzelf komt. Eventueel kan u uw voeten op een bankje zetten zodat de knieën hoger zijn dan uw heupen, de ontlasting glijdt er zo makkelijk uit. Pas de adviezen om de ontlasting zacht te houden goed toe. Gebruik de zakjes die u gekregen heeft op advies van uw gynaecoloog of verloskundige om de ontlasting zacht te houden. Drink voldoende en eet vezelrijke voeding. De eerste 10 dagen van de kraamperiode Hechtingen kunnen voor ongemak zorgen. De eerste dagen na de bevalling hebben zowel uw bekken als uw bekkenbodem rust nodig. Probeer regelmatig liggend te rusten, afgewisseld met stukjes lopen en zitten. (Dit is ook goed om trombose te voorkomen). Sta niet te lang achter elkaar. Uw lichaam geeft, over het algemeen, aan wat u kunt. Luister naar uw lichaam. De eerste 48 uur na de bevalling kunt u nog last hebben van pijn en zwelling in de bekkenbodem. Tegen pijn kan een koude pakking helpen. De koude pakking mag u maximaal minuten op de bekkenbodem houden. Dit mag u 4-6 x per dag doen. Koude pakkingen altijd in een doek wikkelen vóór u de pakking gebruikt. Dit om bevriezing ter plaatse te voorkomen. 5

6 Let op de juiste toilethouding, hygiëne, en toilet techniek voor plassen en ontlasten. Tijdens of na het plassen en na het ontlasten kunt u met behulp van stromend water uit een kan, flesje of douche de wond schoon houden. Dit maakt afvegen overbodig en hierdoor minder pijnlijk. Dep hierna de bekkenbodem droog met toiletpapier of een hydrofiel washandje. Dep of veeg van de vagina richting de anus en niet andersom. U kunt het beste op een stoel zitten met een stevige zitting. Span uw bekkenbodem aan op het moment dat u gaat zitten en ontspan daarna uw bekkenbodem als u goed zit. Probeer vervolgens zo ontspannen mogelijk te blijven zitten. Ga niet op 1 bil zitten of op een kussen of kinderzwembandje. Door goed op een stoel met stevige zitting te gaan zitten duwt u met uw eigen gewicht de zwelling uit het wondgebied. Door op 1 bil te gaan zitten of op een kinderzwembandje stuwt u het wondgebied waardoor zwelling en pijn toenemen. 6

7 DE KRAAMPERIODE: (t/m 6 weken na de bevalling) Het oefenen van de bekkenbodemspieren Uw bekkenbodemspieren kunt u gaan oefenen zodra u enig gevoel in de bekkenbodem terug krijgt. Dit kan enkele dagen duren. Door te doen of u een plas en een windje tegen houdt en laat gaan, of door uw vagina te sluiten en los te laten, oefent u met de juiste spieren. Probeer dit rustig uit en bouw het langzaam op. Bewust worden van de bekkenbodem: Probeer in verschillende houdingen uw bekkenbodemspieren aan te spannen en los te laten. Verschillende posities om dit te voelen zijn: Rugligging met gebogen benen en een kussentje onder de billen Rugligging met gebogen of gestrekte benen Buikligging Zijligging op linker-/rechter zijde Ontspannen zittend op een stoel met de romp voorover. De onderarmen op de bovenbenen gesteund. Rechtop zittend met ontspannen buik en billen. De knieën en voeten een stukje uit elkaar. Achterover zittend met steun van de rugleuning. De knieën en voeten een stukje uit elkaar. Staand met de voeten tegen elkaar, of een stukje uit elkaar Vraag u zelf in iedere houding af: waar voel ik mijn bekkenbodem het best bewegen? Bij de anus, de vagina of de plasbuis? In liggende positie oefenen is meestal het makkelijkst. In staande positie het moeilijkst. Niet op kracht oefenen, maar op beheersing van de bekkenbodem! Van belang is dat u tussen de oefeningen door ook bewust enige tijd neemt voor het ontspannen van de spieren. Span NIET de buik, billen of schouders aan bij het oefenen. 7

8 Bij wie kunt u terecht als de klachten niet overgaan? Zes weken na de bevalling komt u voor nacontrole. Als u nog klachten heeft van de bekkenbodem, vertel het dan aan uw gynaecoloog, verloskundige of huisarts. Deze kunnen u dan verder helpen en adviseren. Zij kunnen u eventueel verwijzen naar een geregistreerd bekkenfysiotherapeut. De meest gehoorde klachten zijn: Verlies van windjes, ontlasting en / of urine Pijn bij vrijen. Ondanks dat het litteken goed genezen is, kan het vrijen nog wel gevoelig of pijnlijk zijn. Rustige ontspanning bij het vrijen en er de tijd voor nemen helpt hierbij. Heftige aandrang voor ontlasting en/of urine Gevoel van verzakking, een drukkend of zwaar gevoel in de bekkenbodem, onderbuik en/of onderrug Pijn in de bekkenbodem, het bekken, de onderbuik of de onderrug Op latere leeftijd kunt u door een eerder doorgemaakte (sub) totaalruptuur alsnog klachten krijgen, zoals incontinentie voor ontlasting of moeite hebben met het ophouden van windjes. Wat is een geregistreerd bekken bodemfysiotherapeut? Een geregistreerd bekkenfysiotherapeut is een fysiotherapeut met een speciale opleiding. De geregistreerd bekkenfysiotherapeut behandelt patiënten met bekken- en bekkenbodemproblemen. Zoek uw bekkenfysiotherapeut via het register op: Type de plaats in waar u het liefst naar uw bekkenfysiotherapeut wilt gaan Klik op bekkenfysiotherapeut U krijgt nu een overzicht te zien van geregistreerde bekkenfysiotherapeuten. Krijgt u geen overzicht te zien? Type dan de naam in van een grotere plaats bij u in de buurt. 8

9 Via informatie, oefeningen en/of m.b.v. myofeedback kunt u bij de bekkenfysiotherapeut weer leren controle te krijgen over de bekkenbodemspieren. Vragen? Heeft u vragen? Stel ze gerust aan een bekkenfysiotherapeut bij u in de buurt, of aan uw huisarts of gynaecoloog. Deze folder is tot stand gekomen met behulp van bekkenfysiotherapeuten in regio Noord-Holland en gynaecologen van de bekkenbodempoli Westfriesland in het Westfriesgasthuis. 9

10 Locatie Enkhuizen Molenweg 9b 1601 SR Enkhuizen T Locatie Hoorn Maelsonstraat NP Hoorn T Locatie Purmerend Waterlandlaan RN Purmerend T Locatie Volendam Heideweg 1b 1132 DA Volendam T Postbus 600, 1620 AR Hoorn info@dijklander.nl FLD NL