IGNALEMENT. 19e jaargang

Transcriptie

1 IGNALEMENT Een nieuwe naam, een nieuwe voorzitter, de e-drive en het MKTB Ton Kersbergen, voorzitter van FHI, de organisatie achter TechnoBase, aangesloten bij MKB- Nederland. Instrument leden die even niet opletten kunnen snel het spoor bijster raken. Toch gaat alles gewoon door. De vakbeurs Het Instrument manifesteert zich in 2000 weliswaar als een tweelingbeurs (The HET-show, a twin exhibition on technology), maar straks in oktober is de hele Jaarbeurs weer gewoon gevuld met 550 stands. Het bordje alle meters uitverkocht dreigt weer uit de kast gehaald te moeten worden, alle nieuwe roadshows en e-commerce sites ten spijt. Echter, een tijdschrift als dit, Signalement, moet vooral gericht zijn op het nieuwe, nieuws. Hoewel, gelet op alle ontwikkelingen om ons heen en gelet op alle voorspellingen dat het over zou zijn met vakbeurzen op de schaal van onze HET-show, mag het best nieuws heten dat er voor Het Instrument zo massaal wordt ingeschreven door exposanten. Even het nieuws langs. U kunt het nauwelijks gemist hebben, want tientallen bladen brachten het: Ton Kersbergen is vanaf 1 december voorzitter van onze federatie. Niet dat zijn voorganger Bob Hazewinkel het zo slecht deed, integendeel, zijn termijn werd zelfs verdubbeld. De afspraak was hem na een jaar te laten wisselen met een ander federatiebestuurslid, maar hij bleef twee jaar. Dat is ook de bedoeling met Ton Kersbergen, voorzitter FHI Kersbergen, niet dat zijn termijn verdubbelt, maar wel dat hij twee jaar federatievoorzitter blijft, en dan hebben twee van de vier branches een federatievoorzitter geleverd in de roulatiecyclus. De nieuwe voorzitter maakte een vliegende start. Hij kon meteen aan de slag met MKB- Nederland. Zijn voorganger maakte de procedure die leidde tot aansluiting precies af. Elders in dit blad leest u er inhoudelijk wat meer over, maar wat in het oog springt is dat we er eigenlijk weer een extra voorzitter bij hebben die voor de leden kan gaan rennen, in Den Haag en voor de televisie: Hans de Boer van MKB-Nederland moet nu ook onze belangen verdedigen. En we gaan proberen er wat meer MKTB van te maken, Middelgrote en Kleine Technologie Bedrijven. Daar, in die hoek is er ook nieuws: de start van TechnoBase, het FHI-initiatief voor een elektronische productendatabase, ontsloten via internet en uit te breiden naar e-commerce en een virtuele beurs. Een stap naar de verdergaande toekomst van geautomatiseerde communicatie bij engineering en aankoop van technologieproducten, via de dienstverlening van de brancheorganisatie. Niemand gelooft dat het mogelijk is met zo n beperkte investering, met de hartelijke dank aan de millenniumproblematiek die ons een database opleverde en de procesindustrie die ons betrok bij de ontwikkelingen van complexe IT-taal standaarden als STEP. Wat u verderop kunt lezen over de start van een Platform ERP-leveranciers binnen de federatie vervolg op pagina 2 Verder in dit nummer: 2 Regelgeving en arbeidsmarkt 6 Conjunctuurinformatie, Het Instrument Federatienieuws 12 Industriële Elektronica 16 Industriële Automatisering 18 Laboratorium Technologie 20 Medische Technologie 24 Development Club 25 Weeginstrumenten 26 STEP- Nieuws, Agenda Te circuleren aan: Retour aan: 19e jaargang maart 2000 Bob Hazewinkel, voorzitter FHI Het Instrument

2 Regelgeving en arbeidsmarkt vervolg van pagina 1 EEN NIEUWE NAAM, EEN NIEUWE VOORZITTER, DE E-DRIVE EN HET MKTB heeft hier ook alles mee te maken. Iedereen kent SAP en Baan, maar er is in die hoek veel meer aan de hand. Het heet electronic maar is inmiddels het terrein van industriële automatisering en grijpt in elke business in. Onze leden zijn klant en leverancier tegelijk. De federatie van technologiebranches FHI moet daarom hierin voorop lopen, met kennis van zaken. FHI, dat is nog even wennen. Het Instrument gaat nooit verloren, als beursnaam, maar FHI is nu de naam voor de federatie. Eigenlijk geen echt nieuws, en daarom ook niet als zodanig gebracht. Het was bekend, afgesproken, de overgang zou geleidelijk gaan, om er allemaal aan te wennen. Twee jaar lang heette de federatie FHI Het Instrument, bewust dubbelop, tijdelijk. De federatie met die naam heeft ook maar één voorzitter gekend. In die periode is alles klaargezet, voor een vliegende start in de eenentwintigste eeuw. Succes Ton, twee jaar is zo om als je blijft vliegen! Malafide advertentieverkopers Een bekend probleem: malafide advertentieverkopers. Bekend wil ƒ 861,60 te innen. FHI raadt haar leden aan hun medewerkers te informeren, nooit direct nog even tekenen faxberichten te tekenen en altijd te helaas nog niet zeggen dat iedereen altijd weet hoe moet worden omgegaan met deze gewraakte werkwijze. FHI beveelt haar leden in ieder controleren of de betreffende advertentie inderdaad bestemd is voor het geval aan het te melden aan het bureau van FHI. FHI kijkt dan in blad dat u benadert. Voor wat betreft dit laatste punt: als het een onbekende uitgave is, dan is veelal sprake van malafide advertentieverkoop! hoeverre de malafide advertentieverkoper bij haar bekend is en of zij er wat tegen kan doen. FHI geeft de namen van de malafide bedrijven altijd door aan de Stichting Eerlijk Zaken Doen in Den Haag. Deze stichting is in het leven geroepen om deze oplichterspraktijken in te dammen. Daartoe start zij veel rechtsprocedures, die vaak met succes worden afgesloten. In dit verband is vermeldenswaard de al eerder genoemde frauduleuze praktijken van de Fair Guide. Sinds juli 1999 zijn diverse leden van FHI geconfronteerd met een formulier voor vermelding van hun bedrijfsgegevens onder de tentoonstelling Het Instrument in de Fair Guide. Terugzending van het faxformulier bindt het bedrijf! FHI is op geen enkele wijze gelieerd aan deze Oostenrijkse organisatie. Onlangs werd het bureau zelf ook benaderd door een bekende advertentie-acquisiteur: het bureau merken publicatie INFOCOM SA. Het betreffende bedrijf had het logo van één van de verenigingen die onder FHI ressorteren van de internetsite gehaald en probeerde daarvoor De beruchte factuur van het bureau merken publicatie. Opsporen illegale software Momenteel worden ondernemers in een aantal branches indringend bestookt door BSA, Business Software Alliance, inzake mogelijke illegale software. Deze organisatie komt op voor de belangen van softwarebedrijven (zoals Adobe, Apple, Corel, Davilex en Microsoft). BSA heeft echter geen opsporingsbevoegdheid. Deze organisatie verzoekt ondernemers schriftelijk een verklaring en een overzichtsformulier ter zake in te vullen en te retourneren. In de verklaring kan de ondernemer inzicht geven in de aanwezige software in het bedrijf en de licenties ervoor. Omdat BSA geen opsporingsbevoegdheid heeft is er geen wettelijke verplichting de formulieren in te vullen en te retourneren. Bij eventuele controles hoeven ondernemers BSA dan ook niet binnen te laten. Naast BSA is de Economische Controle Dienst (ECD) actief. De ECD heeft wel opsporingsbevoegdheid en kan bedrijven daarom verplichten hen toe te laten en inzicht in zaken te geven. De ECD kan via facturen (welke software is betaald) en aanwezige software (wat is geïnstalleerd) vrij nauwkeurig bepalen in hoeverre sprake is van illegale software. Het gebruik van illegale software kan tot fikse boetes leiden. De ECD kan eventueel gebruikmaken van tips over illegale software van BSA. Wellicht ten overvloede wijst FHI erop dat illegaal gebruik van software wel degelijk strafbaar is en dat veel FHI-leden ook leven van de verkoop van software. Signalement maart

3 Regelgeving en arbeidsmarkt Nieuwe CE-Richtlijnen Momenteel worden diverse CE-richtlijnen geïmplementeerd in Nederlandse wetgeving. Recentelijk is de Richtlijn Voorschakelapparatuur afgerond. Deze dient nog te worden omgezet in Nederlandse wetgeving. Daarnaast is de nieuwe Richtlijn Radioapparatuur en Telecommunicatie Eindapparatuur (R&TTE) gereed gekomen. Deze richtlijn vervangt op 8 april 2000 de bestaande Richtlijn Randapparatuur. De nieuwe richtlijn biedt de ondernemingen meer vrijheid en verantwoordelijkheid, maar breidt ook het werkingsgebied sterk uit. Een andere nieuwe Richtlijn is de Richtlijn Drukappararuur. Deze is per 1 november van kracht geworden. Informatie over genoemde richtlijnen geeft de afdeling Bedrijfs- en Publieksinformatie van het Ministerie van Economische Zaken, telefoon (070) Arbo-boetes Sinds 1 november 1999 mag de Arbeidsinspectie boetes opleggen als een bedrijf regels op het gebied van arbeidsomstandigheden overtreedt. Sinds de invoering van de Arbowet zijn 257 boetes uitgedeeld. Gemiddeld bedroegen deze boetes ƒ 1000,- tot ƒ 3000,-. In zeventien gevallen ging het om een bedrag tussen de ƒ ,- en ƒ ,-. De arbeidsinspectie ging er honderd keer toe over een bedrijf stil te leggen, nadat dat bedrijf meerdere malen was betrapt op overtreding van de Arbowet. Verschillende politieke partijen (PVDA, SP en de kleine christelijke partijen) hebben inmiddels gepleit voor hardere maatregelen en hogere boetes. Deze zouden een meer afschrikwekkende werking hebben. In november 2000 zal tussentijds worden geëvalueerd of het opleggen van boetes genoeg effect heeft. Status Convenant Verpakkingen II Via het cluster van FHI nemen ongeveer 500 ondernemingen deel aan het Convenant Verpakkingen II. Binnen het Convenant Verpakkingen II wordt een onderscheid gemaakt tussen onderdrempelige ( kleine ) en bovendrempelige ( grote ) bedrijven. Bedrijven die óf minder dan 5 werknemers in dienst hebben óf jaarlijks minder dan kg verpakkingen op de Nederlandse markt brengen worden vrijgesteld van de administratieve verplichtingen van het Convenant inzake monitoring en rapportage. FHI heeft laatstgenoemde bedrijven recent een enquête toegezonden om inzicht te krijgen in de inspanningen van deze bedrijven om verpakkingsafval te reduceren. Bedrijven die 5 of meer werknemers in dienst hebben én meer dan kg verpakkingen op de Nederlandse markt brengen dienen wel jaarlijks te monitoren en te rapporteren. Ook aan hen is medio januari een uitvraagformulier gezonden waarop zij kunnen aangeven hoeveel verpakkingen door hen op de markt zijn gebracht en welke inspanningen zijn verricht om de hoeveelheid verpakkingen te reduceren en te recyclen. Op deze wijze wordt in kaart gebracht welke activiteiten door de FHI-leden in het kader van verpakkingsafval zijn ondernomen en dus welke doelstellingen zijn gerealiseerd. Voor alle bedrijven geldt dat zij niet zijn vrijgesteld van het nemen van maatregelen om het milieu te ontzien. Van alle aangesloten bedrijven wordt dus een inspanning op het gebied van milieu verwacht zoals met name preventie, product- en materiaalhergebruik van verpakkingen én het scheiden van verpakkingsafval. dreigt te worden. De hoeveelheid gestort en verbrand verpakkingsafval daalt niet verder, maar vertoont een stijgende trend. FHI verzoekt haar leden daarom bovengenoemde inspanningsverplichtingen serieus te nemen. Alleen op deze wijze kan het zogenaamde Groene puntsysteem zoals dat in Duitsland fungeert in Nederland worden voorkomen. De door FHI verschuldigde contributie aan SVM-PACT voor het jaar 2000 is verhoogd. FHI heeft daarom de contributie voor deelname aan het convenant ook moeten verhogen. De contributie voor onderdrempelige bedrijven die via het FHI-cluster aangesloten zijn bij het Convenant Verpakkingen II is vastgesteld op ƒ 235,- exclusief BTW. Voor bovendrempelige bedrijven bedraagt de contributie ƒ 2135,- exclusief BTW. Uitgangspunt voor FHI is dat het project kostenneutraal dient te zijn. Meer informatie over het Convenant Verpakkingen is te vinden op de website van SVM-PACT: Bij FHI is mevrouw mr. S.A.M. de Kleijn contactpersoon ter zake. Uit de gegevens over 1998 blijkt dat de doelstelling van het Convenant zonder extra inspanningen van alle Nederlandse bedrijven niet gehaald 3 Signalement maart 2000

4 Regelgeving en arbeidsmarkt Toetsing statuten FHI door NMa bijna rond NMa heeft recent de FHI-statuten en de statuten van de aangesloten brancheorganisaties getoetst aan eventuele strijdigheid met de Mededingingswet. Deze toetsing is door FHI verzocht teneinde eventuele sancties door de NMa in de toekomst te voorkomen. De uitkomsten van deze toetsing zijn inmiddels bekend. De FHI-statuten dienen op enkele punten te worden aangepast. De aanpassingen betreffen voornamelijk de nationaliteitseisen die aan leden worden gesteld en de onafhankelijkheid van de beroepscommissie. Voor het overige kon de NMa instemmen met de bepalingen in de FHI-statuten. FHI zal gevolg geven aan deze uitspraken en haar statuten wijzigen. Na het wijzigen van de statuten zal NMa deze officieel accorderen. De statuten van de brancheorganisaties voor Laboratorium Technologie, Medische Technologie, Industriële Elektronica, Industriële Automatisering, de Vereniging Leveranciers van Weeginstrumenten en de Development Club dienen ook conform de opmerkingen van de NMa te worden aangepast. Ook de herstructurering van de vereniging in 1991 heeft nog enkele consequenties voor de statuten van de genoemde verenigingen. Deze zullen tegelijkertijd met de andere wijzigingen in de statuten worden doorgevoerd. De gewijzigde concept-statuten zullen naar verwachting in de eerstvolgende algemene ledenvergaderingen van de brancheorganisaties en verenigingen worden behandeld. Daartoe zullen de concept-statuten op voorhand ter accordering aan de leden van de lidverenigingen worden toegezonden. Meer informatie is verkrijgbaar bij mevrouw mr. S.A.M. de Kleijn. Reïntegratieplan verplicht Sinds de invoering van de Wet Flexibiliteit en Zekerheid op 1 januari 1999 bepaalt de wet dat een werkgever die ontbinding vraagt van de arbeidsovereenkomst voor een arbeidsongeschikte werknemer, aan zijn ontbindingsverzoek een reïntegratieplan moet toevoegen. Indien hij dit verzuimt, verklaart de kantonrechter de werkgever niet ontvankelijk in zijn verzoek. Zelfs indien reïntegratie niet mogelijk is, dient een reïntegratieplan te worden ingediend. Indien de werknemer zelf een ontbindingsverzoek indient, is geen reïntegratieplan vereist. Dit reïntegratieplan dient door het Landelijk Instituut Sociale Verzekeringen (LISV)/uitvoeringsinstelling te worden getoetst. De Kring van Kantonrechters heeft onlangs nogmaals bepaald dat de werkgever in alle gevallen een reïntegratieplan dient te overleggen aan de kantonrechter, indien de werknemer arbeidsongeschikt is op de dag dat het ontbindingsverzoek bij de griffie binnenkomt. Als de werkgever geen reïntegratieplan heeft ingediend, geeft de kantonrechter slechts de mogelijkheid dit verzuim te herstellen als dit redelijkerwijs niet kan worden geweigerd. Wet op de identificatieplicht Sinds 1994 is de Wet op de Identificatieplicht van kracht. Deze schrijft werkgevers voor de identiteit van alle werknemers vast te stellen en van elke werknemer een kopie van een geldig legitimatiebewijs in de loonadministratie te bewaren. Bij controles is gebleken dat de meeste werkgevers zich houden aan deze verplichtingen. Staatssecretaris Hoogervorst onderzoekt desondanks de mogelijkheden om een administratiefrechtelijke boete op te leggen bij overtreding van de wet. Verder zou de invoering van een chipkaart de identificatie in de toekomst kunnen vergemakkelijken. Begin 2000 starten experimenten met chipcards in de uitvoering van de sociale zekerheid. Administratieve lastendruk Eind vorig jaar heeft de Commissie Administratieve Lasten een rapport overhandigd aan minister Jorritsma van Economische Zaken waarin wordt gepleit voor de oprichting van een centrale website, waar bedrijven alle relevante overheidsformulieren elektronisch kunnen opvragen. Hierdoor zouden de administratieve lasten voor het bedrijfsleven flink omlaag kunnen. In Noorwegen, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk fungeren dergelijke websites al jaren. Op dit moment bedraagt de totale omvang van de administratieve lasten ƒ 16,5 miljard per jaar. Door een centrale website zou volgens het Centraal Planbureau een lastenreductie met ƒ 2 miljard kunnen worden bereikt. Minister Jorritsma kondigde een onderzoek aan naar de haalbaarheid en de te verwachten kostenreductie van dit plan. Rechtsgeldigheid elektronische handtekening De Europese ministers van telecommunicatie hebben eind 1999 een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad goedgekeurd over de rechtsgeldigheid van elektronische handtekeningen. Deze richtlijn dient door de lidstaten te worden omgezet in nationale wetgeving. Op dat moment zal een elektronisch bericht dat van een elektronische handtekening is voorzien even bindend zijn als een eigenhandig ondertekend document. Deze richtlijn is bedoeld om verdere ontwikkeling van handel via Internet te stimuleren. De EU-richtlijn voorziet dat geen lidstaat nog mag stellen dat een elektronische handtekening geen enkele juridische grondslag heeft, ongeacht de nationale wetgeving. Signalement maart

5 Regelgeving en arbeidsmarkt Scholing en belasting Het belang van scholing is inmiddels voor iedereen duidelijk. Werkgevers hebben dan ook in het algemeen een hoger scholingsbudget dan voorheen. Dat de overheid ook een handje meehelpt weet niet iedereen. VNO-NCW heeft in een beknopte brochure alle fiscale regelingen voor bedrijven op dit gebied op een rijtje gezet. De brochure Belastingvoordelen bij scholing is gratis op te vragen bij VNO-NCW, telefoon (070) Telewerken Bedrijven maken nauwelijks gebruik van de fiscale faciliteiten om telewerken te stimuleren. Sinds 1 januari 1998 bestaat er een fiscale faciliteit die het werkgevers toestaat om telewerkers een belastingvrije vergoeding van ƒ 4000,- te verstrekken voor het inrichten van de werkplek thuis. De belangrijkste redenen voor telewerken zijn flexibelere werktijden, tegemoetkomen aan de wens van de werknemers en afname van de reiskosten. Naar schatting 1,6% van de telewerkers maakt gebruik van de fiscale faciliteiten. De belangrijkste reden voor dit lage percentage is de onbekendheid met de regeling. Slechts 21% van de bedrijven is op de hoogte van de belastingmogelijkheden voor telewerken. Spaarloonregeling blijft grotendeels intact Ondanks eerdere berichten blijft als gevolg van de Wet Belastingherziening de spaarloonregeling toch grotendeels bestaan. Ook na 2001 kunnen werknemers het huidige maximumbedrag belastingvrij sparen. Wel worden de huidige maximumbedragen van ƒ 1736,- voor een spaarloonregeling en ƒ 1158,- voor een premiespaarregeling bevroren. Daarnaast zullen werkgevers waarschijnlijk meer loonbelasting moeten betalen. Deze zal in de toekomst worden verhoogd van 10% (nu) tot 15%. Als deze regeling doorgaat, betekent dit een lastenverzwaring voor het bedrijfsleven van circa ƒ 400 tot ƒ 500 miljoen. De rekening voor de handhaving van de spaarloonregeling wordt dus bij de werkgevers gelegd. De werkgeversorganisaties hebben hiertegen geprotesteerd. Ziekteverzuim FHI-leden ArboNed en FHI hebben sinds 1995 een raamovereenkomst gesloten. Op basis hiervan kunnen FHI-leden met korting gebruikmaken van arbodienstverlening door ArboNed. In het kader van deze raamovereenkomst wordt door ArboNed jaarlijks een brancherapportage opgemaakt waarin de ontwikkeling van het ziekteverzuim van FHI-leden aan de orde komt, alsmede het verzuimpatroon en de achtergronden van het ziekteverzuim. Verzuimpercentage* : ,5% 4,4% 3,8% Er is bij FHI-leden een daling in het ziekteverzuimpercentage opgetreden ten opzichte van Meldingsfrequentie**: ,83% 1,11% 1,4% Dit meldingsfrequentiepercentage is licht gestegen ten opzichte van WAO-instroom : onbekend 0,6% 0,6% De WAO-instroom betreft een percentage van het totaal aantal ziektegevallen en is ten opzichte van vorig jaar bij de FHI-leden gelijk gebleven. Genoemde FHI-percentages zijn voor 1997, 1998 en 1999 lager dan de gemiddelde percentages die bij ArboNed bekend zijn. Naast kort verzuim zijn de belangrijkste verzuimoorzaken bij de werknemers van FHI-leden psychische klachten en klachten aan het bewegingsapparaat. Deze klachten veroorzaken respectievelijk bijna 41% en ruim 33% van het langdurig verzuim (langer dan drie weken). In totaal blijkt bijna 13% van de langdurige gevallen een directe relatie te hebben met het werk. Psychische klachten blijken het meest werkgerelateerd te zijn: in 28% van de gevallen blijkt er een relatie met het werk te zijn. * Verzuimpercentage omvat het percentage ziektedagen van het totaal aantal beschikbare dagen op basis van alle voorkomende ziektegevallen (inclusief zwangerschap/bevallingsverlof). ** Meldingsfrequentie omvat het aantal ziektedagen gedeeld door het aantal werknemers. 5 Signalement maart 2000

6 Conjunctuurinformatie Conjunctuurinformatie PRODUCENTENVERTROUWEN Het vertrouwen van de ondernemers in de industrie blijft groot. De stemmingsindicator van het producentenvertrouwen is in december 4,9. Dit is nagenoeg gelijk aan het cijfer van november. Het producentenvertrouwen kende vorig jaar een vrij grillig verloop. In februari van dat jaar was de indicator voor het eerst in drie jaar kleiner dan nul. In september bereikte het vertrouwen daarentegen een recordniveau. In december hebben de industriële ondernemers een negatiever oordeel over de verwachte bedrijvigheid. Over de voorraden gereed product en de beoordeling van de orderpositie zijn de ondernemers in december 1999 positiever dan in november. De ondernemers zien in december geen toename van de productiebelemmeringen. Wel neemt de bezettingsgraad in het vierde kwartaal met 0,2%-punt toe t.o.v. het niveau van een jaar eerder. Bron: CBS (Index no.1) Het Instrument 2000 Industriële Automatisering & Laboratorium Technologie ieder een eigen tentoonstellingscommissie voor Het Instrument 2000 Nu binnen de beurs Het Instrument de branches Industriële Automatisering en Laboratorium Technologie steeds meer een eigen gezicht krijgen, is het logisch dat beide branches ook elk een eigen tentoonstellingscommissie hebben ingesteld. Waar de organisatie van een technologievakbeurs als Het Instrument een steeds intensiever proces wordt, is het ook noodzakelijk meer mensen uit de branches te betrekken bij de voorbereiding. Aan de hand van een door het branchebestuur vastgesteld mandaat, opereren de tentoonstellingscommissies als adviesorgaan voor bestuur en bureau. Ze vormen een klankbord, creëren draagvlak voor vernieuwingen en zijn ook zelf actief bij de realisatie van activiteiten als congressen, paviljoens, publiciteitsacties en dergelijke. Gelet op dit profiel zijn de commissies zodanig samengesteld dat ze een afspiegeling vormen van de verschillende clusters die op de beursvloer herkenbaar zijn. De tentoonstellingscommissies voor Het Instrument 2000 zijn in principe benoemd voor een beursperiode. Uiteraard hebben de besturen van de beide branches Industriële Automatisering en Laboratorium Technologie in het mandaat vastgelegd dat beide commissies hun activiteiten zo veel mogelijk op én met elkaar dienen af te stemmen. In beide commissies hebben ook twee branchebestuursleden zitting, die garanderen dat de cie-adviezen bij hun bestuur terechtkomen en dat de commissies binnen de kader van het bestuursbeleid blijven. Signalement maart

7 TENTOONSTELLINGSCOMMISSIE HET INSTRUMENT INDUSTRIËLE AUTOMATISERING 2000 Joop Versteeg, Duranmatic co-voorzitter, bestuurslid, cluster MMI/machinebouwcomponenten Teun Stulemeijer, Panametrics co-voorzitter, bestuurslid, cluster veldinstrumentatie/ndo Nico Peet, Getronics Industrial Automation clusters MMI/Control/machbouwcomponenten Edwin van Setten, emation (vh PC Soft) cluster business process software Ger Vermeer, Endress & Hauser clusters veldinstrumentatie/process control Hugo Kalle, Honeywell clusters veldinstrumentatie/process control Mark Ligthart, Imtech cluster industrial system integration Vincent van der Wel, Penko Engineering cluster wegen & doseren TENTOONSTELLINGSCOMMISSIE HET INSTRUMENT LABORATORIUM TECHNOLOGIE 2000 Willem Snijders, Snijders Scientific co-voorzitter, bestuurslid, cluster app. zorgsector Margreet Schreijer, Bio-Rad Laboratories co-voorzitter, bestuurslid, clusters biotech/diagnostica Mike Klinkenberg, Beun-De Ronde clusters alg.lab.apparatuur/analytische instrumenten Willem van Raalte, Analytical Applications Brielle cluster LIMS, lab.informatie management sytemen Seph Lottman, S+B Rotterdam cluster lab.meubilair TREND VOOR HET INSTRUMENT 2000: KLEINERE STANDS, MAAR MEER STANDHOUDERS Nu de fase is bereikt dat het FHI-bureau is gestart met het indelen van de stands op de beursvloer voor Het Instrument 2000, worden enkele trends zichtbaar. Belangrijkste is uiteraard de trend dat er weer massale belangstelling is van leden, maar ook van (nog) niet leden om aan de beurzen van Industriële Automatisering en Laboratorium Technologie deel te nemen. Waar, vanwege het tegelijk organiseren van de beide Het Instrument-shows en Machevo, verwacht werd dat door de overlap in het verleden, Het Instrument per saldo toch wat kleiner zou worden, ziet het er nu naar uit dat toch vrijwel de volledige beschikbare ruimte gevuld zal gaan worden met stands. Binnen het bestand van inschrijvingen dat nu binnen is, wordt duidelijk dat veel bedrijven besloten hebben een wat minder grote stand te reserveren dan men voorheen gewend was. Dat gegeven geldt vooral voor de echt grote stands. Per saldo betekent dat dat het er naar uit ziet dat beide Het Instrumentbeurzen straks samen meer standhouders binnen de poorten zullen hebben dan in 1998 het geval was. Op het moment dat we deze regels schrijven, in de derde week van februari, is er nog wat ruimte beschikbaar. Straks, eind maart, moet de plattegrond vast liggen en kunnen er alleen nog restplaatsen voor het grote marktgebeuren van 9 t/m 13 oktober worden ingevuld. SPECTACULAIRE PAVILJOENS VERWACHT OP HI INDUSTRIËLE AUTOMATISERING 2000 Als alle plannen worden waargemaakt die op dit moment in voorbereiding zijn, dan komt er een aantal spectaculaire paviljoenpresentaties op Het Instrument Industriële Automatisering Het grote nieuws moet nog even onder de roos blijven, maar de trend naar Process Business Solutions zal zeker centraal staan. De eerste imago-advertenties wezen al in die richting: van sensor tot business solution. De Industrial System Integrators (Platform ISI) zullen zeker ook met een groot paviljoen aanwezig zijn. In dezelfde sfeer werkt de ERP-club in oprichting aan de realisatie van een eigen paviljoen en bereidt de FHI branche Industriële Automatisering, samen met het samenwerkingsverband van de procesindustrie USPI-NL een beursvloerpresentatie voor waarin de voortgang van de STEP-standaard voor Product Data Interchange zichtbaar wordt gemaakt. Voor laatstgenoemde presentatie worden niet alleen de software leveranciers uitgenodigd zich te laten zien, maar ook de bij USPI-NL aangesloten plantowners en engineering contractors die met STEP bezig zijn. Wat verderop in de bedrijfskolom, wat meer in de technische invulling van de automatisering, komen nu paviljoens tot stand rond de thema s Machine Automatisering; Sensortechnologie (de Sensor Technologie Club); Omgevings testtechnologie (PLOT); veldbustechnologie (PROFI, CAN, LON ed.) en meetinstrumentatie voor de installatiewereld (Platform LMI). Nadere info binnen FHI-bureau: ing. Leo Oosterveen. 7 Signalement maart 2000

8 Nieuwe naam en logo Federatienieuws FHI Het Instrument, federatie van technologie branches heet per 1 januari 2000 FHI, federatie van technologie branches. FHI heeft haar leden hierover geïnformeerd. De naamswijziging had gevolgen voor de huisstijl. Deze is ook aangepast. Daarmee lijken de ontwikkelingen binnen de federatie haast gelijke tred te houden met de technologische ontwikkelingen. Zo n drie jaar geleden plaatste de federatie voor haar toenmalige naam FHI zodat de officiële naam FHI Het Instrument werd. En nu, een paar jaar later, heeft het bestuur besloten de naam Het Instrument uitsluitend te gebruiken voor de tweejaarlijkse beurzen Het Instrument Industriële Automatisering, Het Instrument Laboratorium Technologie en Het Medisch Instrument. De nieuwe naam is nu FHI, al dan niet gecombineerd met federatie van technologie branches. De belangenbehartiging en dienstverlening waarmee FHI haar leden ten dienste staat loopt inmiddels uiteen van technologiemarketing (beurzen, roadshows, marktonderzoek), regelgeving & arbeidsmarkt (sociale economische en economisch technische belangenbehartiging) tot ondersteuning van de branches in de vorm van technologiebeleid en activiteiten verband houdende met de netwerkeconomie. Het bestuur stond voor de moeilijke taak de nieuwe naam in een nieuw logo vorm te (laten) geven. Er is gekozen voor een eenvoudig logo dat door zijn eenvoud kracht uitstraalt en de lean & mean-filosofie uitdraagt. Ook het beleid en de identiteit van FHI worden zichtbaar gemaakt door het logo. Bovendien biedt het logo ruimte voor verdere groei. En ook dat is belangrijk want met de nieuwe naam FHI is geenszins een einde gekomen aan de ontwikkeling die de organisatie doormaakt. Nieuw gezicht bij FHI Het bureau van FHI is versterkt met een nieuwe medewerker: Paul Petersen (32). Na zijn Atheneum-B opleiding heeft Paul Technische Bedrijfskunde gestudeerd. Hij en FHI kennen elkaar uit het verleden. In zijn studietijd werkte hij mee aan het branche-onderzoek 1990 van FHI. Vanaf 1996 werkte Paul bij het aan de Haagse Hogeschool gelieerde onderzoekbureau TechnoMarkt. Via TechnoMarkt heeft hij ook meegewerkt aan het FHI-branche-onderzoek 1995 alsmede aan de trendonderzoeken. Paul gaat zich binnen FHI bezighouden met productstatistieken en andere economische onderzoeken. FHI wil ook gebruikmaken van de ervaringen van Paul met het organiseren van cursussen. Daarom wordt hij betrokken bij de cursussen die in het kader van het STEPprogramma gegeven worden. Voorlopig werkt Paul 1 dag per week bij FHI; per 1 mei is hij alle dagen beschikbaar. Paul is bereikbaar onder het algemene FHI-nummer: (033) Dienstverlening FHI Alle leden van FHI hebben begin van dit jaar de factuur gekregen voor de contributie over het jaar Omdat niet alle leden weten wat het lidmaatschap van FHI inhoudt en van welke diensten zij gebruik kunnen maken, volgt hieronder een overzicht met het pakket aan diensten dat beschikbaar is en op welke manier FHI de taak van belangenbehartiger invult. Zo bestaat voor FHI-leden de mogelijkheid tot: gebruikmaking van juridische adviezen deelname aan productstatistieken (marktonderzoeken op productniveau) toepassing van de algemene leverings- en inkoopvoorwaarden van de instrumentenbranche toepassing van standaard distributie-overeenkomsten deelname aan het branche-onderzoek (iedere 5 jaar) deelname aan de salarisenquête deelname aan FHI-tentoonstellingen tegen gereduceerd tarief collectieve deelname aan internationale tentoonstellingen deelname aan het Convenant Verpakkingen II deelname aan het jaarlijkse golftournament Naast dit dienstenpakket, dat overigens niet uitputtend is, behartigt FHI de belangen van de lidbedrijven op brancheniveau en op clusterniveau (groepen van bedrijven met gelijksoortige producten). Tevens geeft zij voorlichting over kwaliteitsborging en CE-markering en zaken die sociaal beleid betreffen. Signalement maart

9 Federatienieuws FHI heeft zich aangesloten bij de nationale werkgeversorganisatie MKB-Nederland. Het FHI-bestuur heeft besloten tot toetreding omdat zij grote belangen heeft te verdedigen op het terrein van innovatie- en technologiebeleid van de overheid. Ook is FHI in toenemende mate genoodzaakt een arbeidsvoorwaardenbeleid te ontwikkelen; enerzijds door de toenemende vraag vanuit haar achterban, anderzijds door de toenemende druk vanuit aanpalende branche-cao s. Voor de leden van FHI betekent het lidmaatschap een (nog) betere belangenbehartiging en dienstverlening. MKB-Nederland is beter dan welke organisatie dan ook in staat om de belangen van het mkb te behartigen. De macht van het getal speelt hierbij een grote rol! FHI kan gebruikmaken van de expertise die bij MKB-Nederland over de eigen sector aanwezig is. MKBvervolg van pagina 8 DIENSTVERLENING FHI Raamovereenkomsten Als collectief kunnen in het algemeen gunstiger voorwaarden worden bedongen dan individueel. Daarom heeft FHI voor haar leden raamovereenkomsten gesloten met derden. Op basis hiervan krijgen FHI-leden korting op de diensten die deze derde partijen verlenen. Er bestaan overeenkomsten op de volgende terreinen: COLLECTIEVE VERZEKERINGEN: Dienstverlening op het gebied van collectieve verzekeringen met ledenkorting, te weten verzekeringen ter zake van ziektekosten, goederentransport, ziekteverzuim, motorrijtuigen, WAO-aanvulling. Informatie over deze collectieve verzekeringen kunt u verkrijgen bij de heer B. Voges van HBRadviescentrum te Bloemendaal, telefoonnummer ARBODIENSTVERLENING: Dienstverlening op het gebied van arbeidsomstandighedenbeleid. Per 1 januari 1998 zijn werkgevers verplicht een gecertificeerde arbodienst in te schakelen bij het arbeidsomstandigheden- en verzuimbeleid van hun onderneming. In dit kader bestaat er een overeenkomst tussen FHI en ArboNed op basis waarvan FHI-leden een korting krijgen van 5% op de dienst die ArboNed verleent. Meer informatie is verkrijgbaar bij ArboNed te Utrecht, de heer P. de Bruin, telefoonnummer FHI heeft recentelijk in samenwerking met ArboNed een branche-specifieke checklist Risico-Inventarisatie en Evaluatie ontwikkeld, die door leden voor ƒ 250,- bij FHI te bestellen is. Aan de hand hiervan kan elke onderneming zelf een Risico-Inventarisatie en Evaluatie uitvoeren. FINANCIËLE DIENSTVERLENING: Handelsinformatie en dienstverlening op het gebied van debiteurenbeheer en incassoprocedures kan worden aangevraagd bij Graydon. Bij dit bureau kan men tegen een gereduceerd tarief kredietinformatie opvragen en incassodiensten laten verrichten. Financiële bedrijfsinformatie kan worden opgevraagd over bestaande en nieuwe relaties. Daarnaast biedt dit handelsinformatiebureau ook andere financiële diensten als monitoring en debiteurenbeheer. Meer informatie bij Graydon, mevrouw H. Veenstra, telefoonnummer Elders in dit Signalement staat meer informatie over Graydon. Naast deze algemene activiteiten van FHI ontwikkelen de diverse bij FHI aangesloten brancheorganisaties voor hun leden tal van branchespecifieke activiteiten. Meer informatie hierover verstrekken de branchemanagers van het bureau: ing. L.H.M. (Luc) Knaven, branchemanager Medische Technologie en Laboratorium Technologie en drs. J.C. (Kees) Groeneveld en ing. L.L. (Leo) Oosterveen, branchemanagement van de industriële branches Industriële Automatisering en Industriële Elektronica. Nieuwe service FHI-leden: kredietinformatie en incassodiensten Veel bedrijven hebben regelmatig behoefte aan financiële bedrijfsinformatie over bestaande en/of nieuwe relaties. Tot voor kort kon het bureau van FHI slechts doorverwijzen naar de aanbieders van dergelijke informatie. Dat is veranderd. De vraag vanuit de leden naar financiële informatie heeft geleid tot een raamovereenkomst met Graydon. Graydon is een van de grootste leveranciers van handelsinformatie en dienstverlening op het gebied van debiteurenbeheer, incassoprocedures, debiteurenbeheer, prospecting en andere financiële dienstverlening. Door de met Graydon afgesloten raamovereenkomst kunnen FHI-leden nu tegen een gereduceerd tarief kredietinformatie opvragen en incassodiensten laten verrichten. WAT HOUDT DE NIEUWE DIENSTVERLENING NU PRECIES IN? FHI-leden kunnen bij Graydon een kredietinformatierapport opvragen dat algemene bedrijfsgegevens, informatie over de bedrijfsstructuur en financiële gegevens zoals balansen en betalingsgedrag omvat. Deze informatie kan on-line of per post of fax worden aangevraagd. Daarnaast bestaat zoals gezegd de mogelijkheid tot het gebruikmaken van de incasso- en debiteurenbeheerdiensten van Graydon. Voor het gebruik van de verschillende diensten zijn verschillende tarieven verschuldigd. Voor het aanvragen van informatie bij Graydon zijn bij het FHI-bureau speciale opdrachtformulieren verkrijgbaar. FHI-leden die gebruikmaken van het dienstenpakket van Graydon krijgen de kosten (maandelijks) achteraf door FHI gefactureerd. Ook on-line kredietinformatie opvragen is mogelijk. FHI-leden die dit willen dienen zich via een opdrachtformulier bij Graydon aan te melden voor Goal.net. Voor meer informatie: mevrouw mr. S.A.M. de Kleijn van het FHI-bureau. Lidmaatschap MKB-Nederland 9 Signalement maart 2000

10 Federatienieuws Nederland kan invloed uitoefenen op de politieke besluitvorming op de brancheterreinen van FHI en FHI op die manier ondersteunen in haar eigen lobby. Het lidmaatschap biedt FHI voorts toegang tot vele netwerken. Maar ook voor meer algemene mkbvraagstukken is MKB-Nederland een geschikte partner. De koepelorganisatie zorgt op tal van relevante Hans de Boer, voorzitter MKB- Nederland. Deze belangenbehartiging is echter ook voor de FHI-achterban belangrijk. Alle relevante informatie van MKB-Nederland wordt door FHI aan haar leden doorgegeven. Een informatiebron die vanuit MKB- Nederland direct aan alle FHI-leden wordt toegestuurd is het landelijke blad Ondernemen!. Dit blad verschijnt 10 keer per jaar. MKB-Nederland is overigens blij met het terreinen voor voorlichting, zoals bijvoorbeeld over Nederland, geeft tijdens het FHI- lidmaatschap van FHI. Zij ziet voor FHI een leidende rol Jaarcongres op 1 december zijn onderwerpen als belastingwetgeving, sociale zekerheid, mening over het avv en van CAO s. weggelegd in het technologiecluster van MKB-Nederland. e-commerce, arbo, enzovoorts. Wat minder in het oog springend is de algemene landelijke en Europese belangenbehartiging van MKB- De groei en toenemende betekenis van de federatie wordt erkend en herkend en opent deuren ten bate van de belangen van de leden. Algemeen verbindend verklaring ICK-CAO FHI heeft haar leden inmiddels in kennis gesteld van de consequenties van de dreiging van het algemeen verbindend verklaren van de Informatie Communicatie en Kantoortechnologie (ICK)-CAO. De leden zijn geraadpleegd op 1 december jongstleden. Op deze dag vond het FHI-Jaarcongres plaats dat geheel gewijd was aan deze CAO. Het voornemen van de Vereniging Informatie- en Communicatie Technologie Nederland (V-ICTN) en de vakbonden om de ICK-CAO algemeen verbindend te verklaren ( avv ) vond bij FHI en haar leden weinig tot geen bijval. Daarmee is het in elk geval al moeilijker geworden voor de partijen die de avv wel willen om dat te realiseren. Op dit moment dienen alleen werkgevers die lid zijn van de werkgeverspartij Indien de ICK-CAO algemeen verbindend zou worden verklaard, zou deze CAO daarmee van toepassing worden op alle werkgevers die activiteiten verrichten die onder bovengenoemde (ruim geformuleerde) definitie vallen. Dit zou met name voor veel bedrijven in de branches Industriële Automatisering en Industriële Elektronica een bedreiging vormen. Het merendeel van de bedrijven uit de branches Medische en Laboratorium Technologie lijken vooralsnog buiten deze definitie te vallen. FHI en de bij haar aangesloten bedrijven zijn fel gekant tegen een algemeen verbindend verklaring van de ICK- CAO. Naast FHI is ook de FENIT (Federatie Nederlandse IT-bedrijven) een fervent tegenstander van algemeen verbindend verklaring van de ICK- (V-ICTN) deze CAO toe te passen. Indien de Op het FHI-Jaarcongres werd het avv en van de ICK-CAO CAO. Zeker nu bijna algemeen erkend wordt Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van verschillende kanten belicht. dat het algemeen verbindend verklaren van een verzoek tot algemeen verbindend verklaring inwilligt, zou de ICK-CAO daarnaast gelden voor alle werkgevers in wier onderneming door de bij hem in dienst zijnde personen uitsluitend of in hoofdzaak hardware-activiteiten in de Informatie-, Communicatie- en Kantoortechnologiebranche worden verricht. Onder hardware wordt onder meer verstaan: Hardware systemen (infrastructuur voor dataverwerking) Kantoormachines (techniek ten behoeve van administratie en de administratieve processen) Netwerk infrastructuur (ontwerp en installatie van fysieke infrastructuur voor datatransport) Systeem software Document-services (het verzorgen van operationeel beheer van document-stromen van opdrachtgevers, zowel analoog als digitaal, waaronder zijn begrepen: - de productie van een document (kopiëren, scannen, printen en on-line CAO s niet meer past in het tijdperk van de kennisindustrie. Bovendien lijkt het vasthouden aan een algemeen verbindend verklaarde CAO voor de ICTsector een laatste strohalm voor de bonden voor behoud van hun banen en om hun maatschappelijk nut te rechtvaardigen. Dit mag echter niet ten koste gaan van andere organisaties. Begin februari is, ondanks berichten in de vakbladen, bij minister De Vries van SoZaWe nog steeds geen verzoek tot algemeen verbindend verklaring binnengekomen. Het lijkt erop dat nog steeds discussie wordt gevoerd over de afbakening van de werkingssfeer van de ICK-CAO ten opzichte van andere CAO s. Recentelijk heeft de heer drs. S.A. Blok, lid van de Tweede Kamer-fractie voor de VVD, zijn steun toegezegd aan FHI ter zake van het afwijzen van algemeen verbindend verklaring van de ICK-CAO. Indien algemeen verbindend verklaring dreigt, zal de heer Blok deze kwestie aankaarten in de Tweede Kamer. FHI houdt de ontwikkelingen inzake afwerken) - de distributie van een document (postkameractiviteiten en bodediensten) - archivering en (elektronische) opslag van documenten - het beheren van de benodigde materialen en kantoorartikelen - analyse van documentenstromen - interne opleidingen op het gebied van documentservices of combinaties daarvan alsmede onderdelen en toebehoren daarvan. de ICK-CAO nauwlettend in de gaten. Over het verdere verloop worden de leden op de hoogte gehouden. Meer informatie over de ICK-CAO is op te vragen bij mevrouw mr. S.A.M. de Kleijn van het bureau. Net voor het ter perse gaan van dit Signalement is uit de media vernomen (!?) dat de algemeen verbindend verklaring van de ICK-CAO van de baan is, althans voorlopig. De partijen zouden te weinig tijd hebben om het nog voor elkaar te krijgen. (noot red.: de huidige CAO loopt tot 1 april). Wat FHI betreft blijft de stormbal gehesen. Signalement maart

11 Federatienieuws FHI-Jaarcongres op 1 december: Algemeen verbindend verklaren ICK-CAO: NEE! Een impressie In het vorige Signalement is uitgebreid aandacht besteed aan het FHI- Jaarcongres op 1 december jl. Het algemeen verbindend verklaren van de ICK-CAO was het thema. FHI is een verklaard tegenstander van een algemeen verbindend verklaring. Dat de meeste leden zich hierin goed kunnen vinden werd duidelijk tijdens de ledenraadpleging op het Jaarcongres. Hier nog een kleine impressie van die dag. De scheidend en intredend voorzitter, Ton (l) en Bob (r) in een onderonsje. Het standpunt van FHI-directeur Bakker dat in de moderne kennisindustrie geen CAO past vond veel bijval. Samenwerking FHI met V- ICTN en FENIT (?) De voorgenomen algemeen verbindend verklaring van de ICK-CAO heeft geleid tot een bestuurlijke intentieverklaring voor een hechtere samenwerking tussen FHI en FENIT, de Federatie van IT- bedrijven en werkgeversorganisatie V-ICTN, de Vereniging Informatie- en Communicatie Technologie Nederland. De basis hiervoor is gelegd tijdens het FHI-Jaarcongres op 1 december jongstleden waar het avv en van de ICK-CAO onderwerp van discussie was. Inmiddels hebben ing. A.H. Kersbergen, voorzitter FHI, ir. P. Liefkens, voorzitter V-ICTN en FHI-directeur mr. drs. J.R. Bakker en (inmiddels oud-)directeur V-ICTN drs. Ph.Todd, besprekingen gevoerd over de invulling van de samenwerking tussen de organisaties. De samenwerking zal zich vooral richten op belangenbehartiging van leden die actief zijn in de informatie- en communicatietechnologiesector (ICT-sector). De beoogde samenwerkingsgebieden zijn: milieu, statistiek en economisch onderzoek en vakbeurzen en congressen. Ook sociaal beleid is een aandachtspunt. Dit laatste punt kan echter pas ingevuld worden als er duidelijkheid is over het al dan niet algemeen verbindend verklaren van de ICK-CAO. Zowel FHI als FENIT zijn tegen het algemeen verbindend verklaren van deze cao en wachten het beleid van V-ICTN hierover af. Indien de partijen elkaar vinden in de wijze waarop én de gebieden waarin wordt samengewerkt, dan zal deze samenwerking in de vorm van een joint venture gestalte krijgen. Voor velen altijd weer een reden om het FHI-Jaarcongres bij te wonen: het informele gedeelte. FHI 12 e Golftournament Golftournament Een datum om alvast in uw agenda te noteren: woensdag 30 augustus Op deze dag vindt het 12e FHI-Golftournament plaats. De golfbanen in Nunspeet zijn dit jaar uitgekozen voor het evenement. Nadere informatie volgt. 11 Signalement maart 2000

12 Machine Automatisering Dagen 2000 Nieuwe groeikansen na de millenniumangst Op 18, 19 en 20 april krijgen alle machinebouwers en beheerders van machineparken in Nederland een unieke kans om een technologische stap voorwaarts te maken. Een geselecteerde groep van vooraanstaande bedrijven presenteert op die dagen, op drie verschillende locaties, een uitgelezen programma van mogelijkheden voor de automatisering van machines en machinestraten: de Machine Automatisering Dagen. De selectie van bedrijven die de mogelijkheden laten zien is gemaakt door de brancheorganisaties voor Industriële Automatisering en Industriële Elektronica van de technologiefederatie FHI en de Metaalunie die metaal (verwerkende) bedrijven bundelt. Ondersteuning van deze activiteit door het Ministerie van Economische Zaken maakt het mogelijk dat de presentaties een niveau hebben dat uitstijgt boven dat van de platte commercie. Bovendien is door deze ondersteuning het programma gratis te volgen voor elke belanghebbende. De betrokken organisaties hebben een belangrijke rol gespeeld bij de voorlichting die ervoor heeft gezorgd dat het millenniumprobleem niet uit de hand is gelopen. Nu dat is gelukt kunnen de vruchten worden geplukt. Zowel de machinebouwers zelf als de beheerders van machineparken kunnen nu gaan profiteren van de kennis en ervaring die er in Nederland is opgebouwd als het gaat om automatisering in technische omgevingen. De verbeterde internationale concurrentiepositie kan worden uitgebouwd. TENTOONSTELLING EN LEZINGENPROGRAMMA Tijdens de Machine Automatisering Dagen geven zesentwintig bedrijven een overzicht van de automatiseringsmogelijkheden in machine-omgevingen. Ze doen dat in een ééndaagse tentoonstelling, die drie dagen lang door het land trekt: op 18 april in Nijkerk, op 19 april in Tiel en op 20 april in Eindhoven. In haar kleinschaligheid heeft deze tentoonstelling een vriendelijk karakter met een lage drempel. Naast de tentoonstelling is er op alle drie de dagen een, ook gratis toegankelijk, lezingenprogramma dat een echt leerzaam karakter heeft. In drie zalen zijn er op de verschillende dagen steeds acht lezingen per zaal, in elke zaal met een specifiek thema. Besturingstechniek maakt machines intelligent is het eerste thema, dat vooral focust op de machine zelf. Binnen dit thema kan uit de lezingen geleerd worden welke mogelijkheden er tegenwoordig zijn om zonder al te veel poespas een machine tot een high tech product uit te bouwen. Het tweede thema gaat in op Projectaanpak bij het automatiseren van apparaten, machines en productiestraten. In deze serie lezingen wordt duidelijk dat automatiseringsprojecten niet per definitie onbeheersbaar hoeven te zijn. Maar wat meer is, in deze lezingencyclus wordt ook aangegeven hoe voorkomen kan worden dat dergelijke projecten uit de hand lopen. Binnen het derde thema van de MA Dagen wordt de verbinding gelegd tussen de machine en de informatietechnologie (IT). Veel bedrijven die machines in huis hebben werken tegenwoordig ook met ERP (Enterprise Resource Planning) systemen, al dan niet gekoppeld aan intranetten of zelfs internet. Ook al hebben die machines soms intelligentie aan boord waarmee ze worden bestuurd, de benutting daarvan en de benutting van het ERP-systeem door onderlinge koppeling is nog schaars. Daar is nog erg veel geld te verdienen. Er zijn op de Machine Automatisering Dagen dagelijks acht lezingen die daarop ingaan, die de weg wijzen naar verdergaande benutting van de mogelijkheden, juist ook voor middelgrote en kleine bedrijven. De titel van dit derde, hoogst actuele thema: verticale integratie, van sensor en machinebesturing naar ERP en managementinformatie. LOCATIES EN INSCHRIJVING De Machine Automatisering Dagen kunnen worden bezocht op de volgende locaties: 18 april, Hart van Holland, Nijkerk; 19 april, Hotel Tiel, Tiel; 20 april, PSV Stadion, Eindhoven. De dagen zijn gratis toegankelijk op vertoon van een uitnodiging. De uitnodigingen met het programma zijn op te vragen bij het bureau van FHI. Ook op is een inschrijvingsformulier te vinden. De MA-Dagen 2000 worden gezamenlijk georganiseerd door de branches Industriële Elektronica, Industriële Automatisering en de Development Club van FHI, samen met de DESC-branchegroep van de Metaalunie. Het Ministerie van Economische Zaken ondersteunt de roadshow in het kader van het IPS-project voor Intelligente Producten en Systemen. De volgende bedrijven nemen deel aan de MA-Dagen: Aadvise Electronics B.V.; ABB B.V.; Avnet SEI B.V.; B&R Industriële Automatisering B.V.; CAE B.V.; Duranmatic B.V.; Elincom Electronics B.V.; Elmeq Nederland B.V.; Exact Industrie B.V.; GMC Instruments B.V.; Hescon B.V.; Micro-Key B.V.; Micropower; N.R. Malotaux Consultancy; National Instruments B.V.; Nijkerk Display Systems B.V.; Pilz Nederland; PROCOS Engineers & Consultants B.V.; Protonic Holland; PULSE Automation Experts B.V.; SE Electronics B.V.; Siemens Nederland N.V.; Syntens New Technologies; Tech 5 B.V.; Telerex Nederland B.V. en PCSoft International/eMation. Signalement maart

13 Programma stimulering intelligente producten op gang Het IPS-programma ter stimulering van het inbouwen van Intelligentie in Producten en Systemen komt aardig op gang. FHI werkt in dit programma samen met de brancheorganisaties Metaalunie en FME-CWM en Syntens NT. Het Ministerie van Economische Zaken geeft financiële ondersteuning bij de uitvoering. Voor wat betreft de FHI-activiteiten, maken de Roadshows Machine Automatisering Dagen en de Design Automation & Embedded Systems Dagen deel uit van het IPS-programma. Daarnaast heeft FHI, via de branche Industriële Elektronica en de Development Club de verantwoordelijkheid voor de voorbereiding van een cursorisch-workshop traject technologie management in de praktijk. Dit traject moet bedrijven helpen de opstap te maken naar eigen ontwikkeling van embedded systemen. Een aantal leden van de Development Club speelt hierin een rol en sommigen zullen straks waarschijnlijk ook gaan optreden als docent. Daarnaast is het EESI (Eindhoven Embedded Softeware Institute) van de TUE partner in het traject, met name voor het vervolg. Het derde element in het IPSprogramma is de financiële ondersteuning die bedrijven kunnen krijgen van de overheid in de voorbereiding van de daadwerkelijke ontwikkeling en in het uitdragen van bereikte resultaten. Meer daarover en informatie over wie waar te contacten (Syntens) is te vinden in de bij deze editie van het Signalement bij gesloten folder. Mechatronics Trophy in 2001 weer beschikbaar stichting Firato sponsort technologieprijs voor de vijfde keer De Mechatronics Trophy: erkenning en voorbeeldwerking De stichting Firato heeft besloten ook bij de organisatie van de toekenning en uitreiking van de Mechatronics Trophy in 2001 weer een rol te spelen. Het bestuur van de stichting maakte dat bekend aan de Nederlandse brancheorganisatie voor Industriële Elektronica van FHI, die deze prijs in 1993 heeft ingesteld en sindsdien elke twee jaar uitreikt. De Mechatronics Trophy wordt iedere keer toegekend aan een bedrijf dat bij de ontwikkeling van een nieuw product het beste is omgegaan met de integratie van de verschillende disciplines, werktuigbouw, elektronica en informatietechnologie. Niet alleen het product als zodanig dat wordt voorgedragen wordt beoordeeld, maar ook de wijze waarop het tot stand kwam; de interactie tussen verschillende disciplines, meestal verdeeld over verschillende samenwerkende bedrijven. Als zodanig was de prijs tien jaar geleden zijn tijd ver vooruit: de technology supply chain en de kennismanagement-problematiek daarbinnen, zijn aan de orde van de dag bij alle technologiebedrijven. De besturen van zowel de stichting Firato als van de elektronicabrancheorganisatie herkennen zelf ook de actualiteit van de prijs en de voorbeeldfunctie die uitgaat van de genomineerde en de winnaar. De inschrijving voor deelname aan de uitverkiezing als genomineerde voor de Mechatronics Trophy zal worden geopend in augustus 2000, terwijl de uiteindelijke winnaar bekendgemaakt zal worden bij de opening van de technologiebeurs Industriële Elektronica & Technische Automatisering, op 3 april 2001 in de Jaarbeurs Utrecht. De Mechatronics Trophy werd in de afgelopen jaren gewonnen door achtereenvolgens Te Strake, Betronic/Gascontrol, Tumic Research en Vanderlande Industries. De stichting Firato, die de organisatie van het geheel financieel ondersteunt, is de stichting onder wiens verantwoordelijkheid ondermeer de voorganger van de technologievakbeurs Industriële Elektronica, de Fiarex, werd georganiseerd. Nadat de beurs in 1991 werd overgedragen aan de Nederlandse brancheorganisatie voor Industriële Elektronica richtte de stichting Firato zich op het ondersteunen van initiatieven ter stimulering van de ontwikkeling van de elektronicabranche. De winnaar van de Mechatronics Trophy 1999: de heer F. van der Borg van Vanderlande Industries. 13 Signalement maart 2000

14 Design Automation & Embedded Systems FHI-roadshow voor geavanceerde product-engineering Een dertigtal leveranciers en dienstverleners, aangesloten bij de Nederlandse brancheorganisatie voor Industriële Elektronica van FHI, presenteert op 23, 24 en 25 mei op drie verschillende locaties de nieuwste mogelijkheden op het gebied van hard- en software-integratie tijdens de Design Automation & Embedded Systems Dagen ( D&E Dagen ). Elektronica-conceptontwikkeling en -ontwerp, design van embedded software en embedded systems en methodieken om high tech engineering projectmatig te realiseren: de drie aandachtsgebieden van de roadshow. Elke dag is er een gratis toegankelijk programma van 24 technologielezingen, verdeeld over drie parallelle zalen en een expositie met demo-opstellingen. VOORLOPERS Dat de dagen gerealiseerd kunnen worden op basis van gratis entree en de presentaties toch een niveau hebben dat uitstijgt boven dat van de commercie, is mede te danken aan de ondersteuning van deze activiteit door het Ministerie van Economische Zaken. De ondersteuning wordt gegeven in het kader van het programma IPS, Intelligente Producten en Systemen, dat FHI samen met Syntens, de Metaalunie en FME-CWM uitvoert. Het IPSprogramma is er op gericht de concurrentiekracht van het Nederlandse bedrijfsleven te vergroten door meer mensen in de bedrijven bekend te maken met de huidige mogelijkheden om intelligente producten en systemen te realiseren. Binnen het programma zijn de D&E Dagen met name bedoeld voor de groep bedrijven die kunnen worden aangeduid als voorlopers. Hiermee worden die bedrijven bedoeld die al enige ervaring hebben met het (laten) ontwikkelen van producten/systemen met intelligentie aan boord, maar die nu zouden moeten overwegen een vervolgslag te maken in de technologieontwikkeling. VOER VOOR TECHNOLOGEN EN HUN BAZEN Het lezingenprogramma van de D&E Dagen, zoals dat door de bedrijven samen met FHI wordt gerealiseerd, is werkelijk voer voor technologen en hun bazen. Er valt veel te leren, niet alleen puur technisch, maar ook qua implementatie-strategie en investeringsaspecten. In het eerste themablok van lezingen staat de automatisering van elektronicaproductontwikkeling centraal, zowel op boardlevelniveau als op het niveau van eigen chipontwikkeling. De ontwikkelingen in deze bakermat van engineering-automatisering gaan nog steeds snel, met opzienbarende resultaten in de kosten/opbrengsten verhoudingen, ook voor onze bedrijven in de poldervalley. De tweede serie van acht lezingen per dag gaat over het ontwerpen van embedded software en embedded systems, begrippen die bij iedereen bekend zijn geraakt dankzij het millennium probleem. In dit veld ontmoeten de wereld van de elektronica en de informatietechnologie elkaar. Of misschien moeten we spreken van een reünie, omdat ze dezelfde oorsprong hebben. Uiteraard worden de nieuwste ontwikkelingen gepresenteerd in de trend van pure besturingssystemen naar RTOS, Real Time Operating Systems, in hardware gevat; standaard platforms (COTS, Commercial Off The Shelf) in combinatie met eigen geavanceerde architecturen. En de ontwikkeling naar embedded-internet kon natuurlijk niet uitblijven. Hoe dichtbij of veraf is het voor onze bedrijven dat zij servers gaan inbouwen in hun producten? In de derde zaal kunnen bezoekers aan de D&E Dagen leren hoe zij projecten kunnen realiseren met de State of the Art technologie van embedded. Hoe pak je de implementatie van de nieuwe technologie in je bedrijf nou aan? Wat kan er mis gaan? Waar zitten de bottlenecks? Welke hulpmiddelen zijn er om te voorkomen dat projecten uit de klauw lopen? Al die vragen worden gesteld, en van het publiek, de belanghebbende ondernemers en hun engineers wordt verwacht dat zij kritisch zijn op het zomaar accepteren van te gemakkelijke antwoorden. VOOR WIE INTERESSANT? Zes typologieën van bedrijven heeft de organisatie gedefinieerd als degenen waarvan de managers en de technologen de D&E Dagen zouden moeten bezoeken: high tech machinebouwers, productontwikkelingbedrijven, mechatronicabedrijven, elektronicabedrijven, bedrijven die consumenten- en (multi)- mediaproducten ontwikkelen en technische automatiseerders. LOCATIES EN INSCHRIJVING De Design Automation & Embedded Systems Dagen kunnen worden bezocht op de volgende dagen en locaties: 23 mei, Hotel Tiel te Tiel; 24 mei, Koningshof te Veldhoven; 25 mei, Holiday Inn te Soestduinen. De dagen zijn gratis toegankelijk op vertoon van een uitnodiging. De uitnodigingen met het programma zijn op te vragen bij het bureau FHI, telefoon (033) of per info@fhi.nl. Ook op is vanaf medio maart een inschrijvingsformulier te vinden. De volgende bedrijven nemen deel aan de D&E Dagen: A.S.P.E., Adeon Technologies B.V., Agilent Technologies Netherlands B.V., Bergson Software Tools B.V., Chess, CMG, Elincom Electonics, Frontier Design B.V., INDES-IDS B.V., Koning en Hartman B.V., Logic Technology, Lumino B.V., MGB, Micro-key B.V., Origin, PC Soft International / emation, Prime EDA B.V., Rational Software, Signa Technology, Simac Electronics B.V., Tasking Software B.V., Tech 5 B.V., TESS, Transfer, Tritec Benelux B.V., Ultimate Technology, Wind River Systems Benelux, Zuken B.V. Signalement maart

15 Sensor Technologie Club wordt snel volwassen De Sensor Technologie Club STC, de nieuwe branchegroep binnen Industriële Elektronica, is in vier maanden tijd doorgegroeid naar een 18-tal leden. De leden zijn in januari te gast geweest bij de voorzitter van de club Bart Ronteltap. Hij is directeur van Van Essen Instruments. Vanzelfsprekend ging het over wat alle leden bezig houdt: de sensormarkt. Deze markt heeft vermoedelijk miljarden guldens aan potentie. Tijdens deze tweede ledenvergadering werd er uitgebreid gesproken over de long and winding road naar de markt. Een vaststaand gegeven is de duur van een sensor ontwikkelingstraject: zo n 15 jaar. Iedere sensorontwikkelaar wordt met deze lange termijn geconfronteerd. De onderlinge herkenning en erkenning tussen de leden op deze tweede ledenvergadering van de club was groot. Als voorbeeld werd de ontwikkeling van een zuurstofsensor genoemd. Om tot een werkbaar prototype te komen is ruim 10 jaar onderzoek gepleegd. Daarna heeft het nog enige jaren engineering gekost om in serie en betrouwbaar te kunnen produceren. Het moge duidelijk zijn dat geen boekhouder zich waagt aan dit soort investeringstermijnen. Sensorengineering- en ontwikkelbedrijven, de leden van de STC, laten zich hierdoor niet afschrikken. Noest gaan zij door met sensorontwikkeling en vragen daarbij soms steun aan de overheid. Maar dan blijkt dat overheidsorganisaties zoals Senter deze zeer lange ontwikkeltermijnen totaal niet begrijpen. Vrijwel ieder van de leden Op 29 en 30 maart levert STC een bijdrage aan een conferentie die wordt georganiseerd door het sensorplatfom van de technologiestichting STW. De titel van deze conferentie is The Sense of Contact I between research, business and education. De conferentie wordt gehouden in het Woudschoten conferentie centrum in Zeist. The Sense of Contact I is gericht op het vinden van sensorbehoeften waarin nog niet is voorzien en die ook niet zomaar even op te lossen zijn met bestaande technologie. Het lezingenprogramma gaat dan ook in op de verwachte toekomstige wereld van de technologie. Zo komen sensoren ter sprake waarmee iedere consument zelf de kwaliteit van z n voeding kan vaststellen en sensoren waarmee het groeiproces van planten bekeken kan worden. Vanuit de toepassingsgebieden agro, food, domotica en automotive vertellen verschillende sensorgebruikers over de sensorbehoeften die zij bleek moeizame ervaringen te hebben met subsidieaanvragen voor onderzoek. Zo moeizaam zelfs dat menigeen heeft besloten maar op eigen kracht de ontwikkeling van de sensortechnologie waar hij mee bezig was, door te zetten. Vervolgens, als uiteindelijk de sensor productierijp is, is er nóg een weg te gaan. De potentiële toepassers moeten overtuigd worden van het nut van de sensor voor hun applicatie. Allianties met leveranciers van complete systemen waarin de sensoren worden gebruikt kunnen dan uitkomst bieden. Zo lukt het eerder om de markt open te breken en iets van de investering terug te zien. Het engineeren echter houdt niet op. Nieuwe gebruikerseisen en -ervaringen zorgen ervoor dat de sensortechnologieën voortdurend in ontwikkeling zijn. De volgende vergadering van STC vindt plaats op 9 mei. Bronkhorst Hi Tech in Veenendaal is dan gastheer. Leden Sensor Technologie Club per 1 februari 2000: 3T Applied Instruments AppliSens Sensor Innovation Bronkhorst Hi Tech Dinkle Design DIS (Dewit Industrial Sensors) DWM Hymec Innovation Handling Klay Instruments Krohne Altometer Mierij Meteo OnStream B.V. Sensor Data Sentron Europe Smartec Van Essen Instruments VP Instruments The Sense of Contact I voorzien. Deze sensoren kunnen een rol spelen in optimalisering van hun productieprocessen, maar ook essentieel onderdeel zijn van geheel nieuwe eindproducten. De volgende bedrijven en instellingen leveren een bijdrage aan het lezingenprogramma: Ato, Heineken, Landis & Steafa, Peek Traffic, Philips Drachten, Priva Hortimation, Texas Instruments en Unilever. Leden van de FHI-club STC kunnen zich op de sensorconferentie presenteren door middel van een table top presentatie. De kosten hiervoor bedragen ƒ 1000,- exclusief BTW. Informatie: Leo Oosterveen van het FHI-bureau. De conferentie krijgt een vervolg op Het Instrument 2000 onder de naam The Sense of Contact II. Gedacht wordt aan een ochtendseminar over sensortechnologie in de industrie. Hier wordt meer gefocused op innovaties in sensortechnologie die in een tijdspanne van maximaal een jaar realiseerbaar zijn. 15 Signalement maart 2000

16 Industriële ERP Club in staat van oprichting Tijdens de Proces Automatisering Dagen in november 1999 bleek dat de wereld van de industriële automatisering niet meer zonder die van de logistieke IT kan opereren en omgekeerd. Reden waarom binnen de Nederlandse brancheorganisatie voor Industriële Automatisering van FHI het initiatief is genomen tot de oprichting van een ERP-club. ERP staat voor Enterprise Resource Planning en omvat een discipline die vooral bekend is geworden door de namen van softwareleveranciers als SAP en Baan. Inmiddels omvat deze wereld veel meer dan deze twee namen. Het aantal pakketleveranciers is de laatste jaren enorm gegroeid, maar het aantal bedrijven dat implementaties realiseert is nog veel sterker gegroeid. Ook onder die laatste groep, de implementatiebedrijven, vinden we bekende namen. Een kleine willekeurige greep hieruit is Cap Gemini, CMG, IBM en Deloitte & Touche. Steeds meer blijkt dat deze bedrijven in de industriële wereld alleen maar succesvol projecten kunnen realiseren als er sprake is van een goede wisselwerking tussen henzelf en de industriële system integrators en/of process control systeemleveranciers. Daarmee zijn de leveranciers en implementatiebedrijven van ERP-software de facto onderdeel geworden van de branche industriële automatisering. De ERP-bedrijven blijken zich dat ook zelf te realiseren gezien de opkomst van een vijftiental van hen bij een eerste verkennende kennismakingbijeenkomst die FHI onlangs organiseerde. Liefst acht van deze bedrijven meldden zich in deze meeting spontaan aan om mee te doen in een werkgroep die gaat onderzoeken of de oprichting van een Industriële ERP Club zinnig en haalbaar is en wat het werkprogramma voor zo n club zou kunnen zijn. In de eerste meeting van januari 2000 ontspon zich tussen de aanwezigen al meteen een levendige discussie rond twee thema s: de koppeling e-business/erp en de koppeling process control/erp. Op het onderwerp e-business bleek tussen de aanwezigen veel begripsverwarring en -onduidelijkheid te bestaan. Aan de werkgroep werd daarom gevraagd een activiteit te ontwikkelen gericht op het uitwisselen van percepties (wat is dat eigenlijk e-business?) en het creëren van duidelijkheid vanuit de ERP-bedrijven naar de B2B (business to business) markt waar het gaat om de positie van ERP ten opzichte van begrippen als e-business, SCM (Supply Chain Management) en CRM (Customer Relationship Management). De koppeling tussen ERP en Process Control is een efficiencywens van veel (semi)procesindustriebedrijven. Theoretisch kan dat ook best. Dat de praktijk hiervan erg weerbarstig is heeft naar de ervaring van een aantal in de januarimeeting aanwezigen alles te maken met onbegrip tussen de specialisten uit de wereld van process control en de IT-wereld. Zelfs voor Industrial System Integrators blijkt het gat nog steeds moeilijk in te vullen. Ook met betrekking tot deze discrepantie is aan de werkgroep gevraagd ideeën te ontwikkelen voor activiteiten. Om dit laatste traject op te pakken denkt de werkgroep aan het organiseren van een paviljoen en een seminar tijdens de komende beurs Het Instrument Industriële Automatisering, in oktober dit jaar. Spontaan hebben zich al enkele bedrijven gemeld om als deelnemer aan de Machine Automatisering Dagen (17,18,19 april) te starten met het dichten van de kloof tussen machinebesturingstechnologie en managementinformatiesystemen in ERP. ERP Club participanten van het eerste uur: CAE B.V. Cap Gemini CMG Trade, Transport & Industry CSS Rocomp B.V. Cyco Software Damgaard IBM Nederland N.V. ISAH Ordina Industrie Siemens Nederland N.V. Aankomende ERP Club participanten: Imtech ICT Inter Access Infostore B.V. Navision Oracle Origin Vertis Solution FHI-bedrijven op Aquatech 2000 Aan de oproep in het vorige Signalement is goed gehoor gegeven: er hebben zich inmiddels 10 bedrijven gemeld voor deelname aan het collectief op Aquatech Het is al weer de derde keer dat een aantal FHI-bedrijven uit de industriële automatisering zich in een collectief presenteren op deze beurs. Aquatech vindt deze keer plaats van 26 t/m 29 september in de RAI te Amsterdam. De bedrijven die gezamenlijk het collectief gaan invullen zijn: Orbisphere, Projex Software Trading B.V., FAS Automation Systems B.V., Siemens Nederland N.V., Milltronics B.V., Samson Regeltechniek B.V., Hobré Instruments B.V., Interline Systems B.V., Bellt GCA B.V. en EURO-INDEX B.V. Signalement maart

17 Business Conference Industrial system integration Op 17 mei organiseert het platform Industrial System Integrators, kortweg ISI, een Business Conference over industriële systeemintegratie in het PSV stadion in Eindhoven. De Business Conference omvat de volgende onderdelen: Rondetafelconferentie: industrial system integrators discussiëren in een besloten zitting met een geselecteerd aantal plantowners over de grenzen van de industriële automatisering. Meeting Plaza: een gratis toegankelijke kennismarkt met table top presentaties van de industrial system integrators, leveranciers van Het ISI-profiel galmt door de afzet- en arbeidsmarkt. Het platform Industrial System Integrators bestaat en profileert zich sinds De profilering heeft ertoe geleid dat de industrial system integrator via het Platform ISI erkend en herkend wordt in de markt. Mede hierdoor zijn er steeds meer bedrijven die lid (willen) worden en aan het profiel willen voldoen. De galm zorgt er echter ook voor dat roofridders aan de horizon verschijnen die met het profiel aan de haal willen, zowel in de afzetmarkt als in de arbeidsmarkt. industriële automatiseringssystemen en software. Project- en technologiepresentaties: presentaties over recent afgeronde projecten, kwaliteitsborging en business process solutions. Het is de bedoeling tijdens de dag een gezamenlijk statement af te geven naar de (vak)pers. De visie van ISI op de toekomst moet dat worden, getoetst aan de markt, de plantowners. Bedrijven die interesse hebben in deelname aan de Business Conference kunnen contact opnemen met de manager van het platform, Leo Oosterveen van FHI. Meer informatie over het platform ISI is te vinden op Profilering platform Industrial System Integrators (ISI) succesvol HET PROFIEL VAN DE INDUSTRIAL SYSTEM INTEGRATOR: Een industrial system integrator is een dienstverlenend bedrijf of bedrijfsonderdeel, gespecialiseerd in het ontwerpen, realiseren en onderhouden van industriële automatiseringsoplossingen door het integreren van verschillende producten en/of bijbehorende software. Een Industrial System Integrator werkt daarbij op turnkey basis en kent daarbij: een focus op procesautomatisering, dienstverlening als core business en systeem en product onafhankelijkheid. PROFILERING IN DE MARKT De versterking van het ISI-profiel in de afzetmarkt gaat met volle kracht door, om de roofridders geen kans te geven. Zo krijgt ISI op 17 mei haar eerste editie van een eigen Business Conference Industrial System Integration (zie elders). Op Het Instrument Industriele Automatisering 2000 zal het platform ISI met een groot paviljoen en een forse inhoudelijke inbreng in het congresprogramma prominent aanwezig zijn. Bovendien werkt het platform aan verdieping van het begrip Industrial System Integrator via de invulling van een kwaliteitdefiniërings- en borgingsprogramma. Duidelijk is daarbij al geworden dat dat moet gebeuren op basis van persoonscertificatie. Met dit laatste initiatief wil ISI niet alleen naar haar klanten duidelijk maken welke toegevoegde waarde een system integrator levert, maar ook een dam opwerpen tegen beunhazerij van bedrijven die zich, soms met allerlei humbug, ten onrechte system integrator noemen. PROFILERING IN DE ARBEIDSMARKT Profilering van de industrial system integrators als beroepsgroep, via een persoonscertificatie is ook belangrijk om reden van arbeidsmarktverhoudingen: er is nog steeds een gevecht gaande tussen bedrijven om gekwalificeerde mensen te binden. Flexibiliteit in arbeidsvoorwaarden is daarom voor industrial system integrators essentieel. Hun branche is kennisintensief, personeel is schaars, per definitie jong omdat de technologische ontwikkelingen snel gaan en de integrators daarvan leven. Dit alles leidt ertoe dat ieder bedrijf vrij moet zijn in de keuze van zijn arbeidsvoorwaarden pakket en snel moet kunnen inspringen op veranderingen in de arbeidsmarkt. Immers: de concurrentiepositie en daarmee het voortbestaan van het bedrijf hangen mede af van de invulling van de arbeidsvoorwaarden. Dit sluit direct aan bij de traditie van FHI, de federatie van technologiebranches, die zich al decennia lang sterk maakt voor de vrije keuze van de ondernemer om door middel van zijn eigen arbeidsvoorwaardeninvulling het juiste personeel op de juiste manier te waarderen. In dit kader blijkt het ook van levensbelang voor de leden van het platform ISI om hun profiel als werkgever (een ouderwets woord dat hier eigenlijk niet meer past) helder te formulieren. Daarmee kan namelijk worden voorkomen dat die roofridders die er op uit zijn de industrial system integrators tegen hun zin en hun belang aan een CAO te binden daartoe de kans krijgen. Deze positie sluit aan bij het traditionele FHI-beleid dat al veel bedrijven heeft gevrijwaard van gedwongen aansluiting (zie ook het artikel algemeen verbindend verklaring ICK-CAO elders in dit nummer), ofschoon er meer CAO s zijn waarvan de betrokken organisaties begerig kijken naar jonge hoogopgeleiden. 17 Signalement maart 2000

18 PLOT verpakt beter PLOT doet veel aan technologieontwikkeling. Een tweetal speciale werkgroepen is hiervoor in het leven geroepen: Mechanische beproevingen en Reliability testen. Een van de fundamentele ontwikkelingen waar genoemde werkgroepen op dit moment mee bezig zijn is de opzet van een verpakkingsdatabase. Deze database moet zeer gedetailleerde gegevens gaan opleveren over de trillingen en schokken die een verpakking tijdens het transport ondergaat. Deze informatie kan vervolgens gebruikt worden bij het ontwerp van de verpakkingen. De verpakkingen kunnen dan zo ontworpen worden dat ze de belastingen tijdens transport goed doorstaan terwijl ze toch zo licht mogelijk geconstrueerd zijn. Een fundamentele ontwikkeling om de hoeveelheid verpakkingsmateriaal terug te dringen is (bijna) geboren! Als zodanig wordt het ook erkend door SVM-PACT en MKB-Nederland. PLOT wacht nog op inspirerende reacties van genoemde partijen. PLOT op HET Het Platform Omgevings Technologie (PLOT) presenteert zich voor de derde keer op Het Instrument Industriële Automatisering. Ook deze editie weer met een paviljoen en een seminar. Het seminar gaat over de interactie tussen materiaal en omgeving. Onderwerpen die aan bod komen: oppervlakte defecten, corrosiegedrag van materialen en de beoordeling en voorspellende testen die hierbij gebruikt kunnen worden. Belanghebbenden die een spreker willen leveren voor het seminar kunnen contact opnemen met Leo Oosterveen, manager PLOT. Certificatieregeling (bijna) af Het platform Leveranciers van Meetinstrumenten voor de Installatiewereld (LMI) is klaar voor het bewerken van de markt. Nu de eisen voor onderhoud en inspectie aan stookinstallaties vorm hebben gekregen in de certificatieregeling voor stookinstallaties is er voor iedereen duidelijkheid. Deze duidelijkheid in de markt geeft de basis voor nieuwe investeringen in de meetapparatuur. LMI geeft deze investeringen een impuls door veel aan promotie te gaan doen. Een van de eerste promotieactiviteiten is het vernieuwen van de huidige LMI-imagefolder. De herziene versie van de LMI-folder is in maart beschikbaar en zal gebruikt worden om bij alle marktpartijen het platform en de leveranciers te promoten. Een andere activiteit is het LMI-paviljoen op Het Instrument Industriële Automatisering. LMI gaat zich inspannen om de installatiewereld te overtuigen van nut en noodzaak van een bezoek aan deze beurs. NIEUWE DIRECTEUR TNO-TPD Ir. Dick Ph. Schmidt (46) is de nieuwe directeur van TNO-TPD. Hij volgt ir. J.D. van Zijverden op. Dick Schmidt is vanaf 1984 werkzaam bij TNO-TPD in de functies van respectievelijk projectmanager, onderzoeker, manager van een R&D-groep en hoofd van de afdeling informatietechnologie. Biotech Roadshow 2000 Op 23 en 24 februari 2000 vond de Biotech Roadshow 2000 plaats. De deelnemers waren: 15 bedrijven exposeerden hun nieuwste ontwikkelingen op het gebied Amersham Pharmacia Benelux, BD, van immunologie, moleculaire biologie, weefselkweek, celbiologie, Beun-De Ronde B.V., Bio-Rad Laboratories B.V., Boom B.V., microbiologie en pathologie. Greiner B.V., Invitrogen B.V., ITK Diagnostics B.V., Merck Eurolab B.V., De Biotech Roadshow 2000 vond plaats in een inspirerende omgeving: Micromass, Micronic B.V., PE Biosystems B.V., Sanbio B.V., in het Biotechnion van de Landbouw Universiteit Wageningen en in het Snijders Scientific B.V. en Westburg B.V. Gebouw van de Faculteit Medische Wetenschappen en Farmacie te De toegang voor de bezoekers van deze eerste editie van de Biotech Groningen. Roadshow was gratis. Signalement maart

19 Federatienieuws Technologie van FHI-leden via internet ontsloten TechnoBase Het Internet biedt een legio aan mogelijkheden om (potentiële) klanten het Web, maar alles in één database. Zo kan de klant, van engineer tot en met producten in contact te brengen. Ook het direct verkopen van met inkoper, tijd- en kosteneffectief werken. producten en diensten via het Internet neemt een grote vlucht. Prijzen Binnenkort ontvangen alle leden uitgebreide informatie over en goederen kunnen wereldwijd worden bekeken, vergeleken en besteld. TechnoBase, de mogelijkheden en de deelname voorwaarden. Een demo Elke ondernemer, zeker in de technologiebranches, wordt geconfronteerd met deze ontwikkeling. Dat kan bedreigend zijn, maar biedt zeker is al te zien op ook kansen. Om deze kansen te benutten, zonder risico van onbeheersbare kosten, is FHI, federatie van technologiebranches, een omvangrijk internet/databaseproject gestart. De naam van dit project: TechnoBase. TechnoBase bundelt grote hoeveelheden informatie over leveranciers, producten, fabrikanten en dienstverleners. De grote hoeveelheid informatie op Internet maakt het snel vinden van de juiste informatie steeds moeilijker. Onder de naam TechnoBase ( biedt FHI klanten uit de Industrie, Wetenschap en Gezondheidszorg direct toegang tot de database waarin de gewenste leverancier en/of het gewenste product of dienst snel gevonden kan worden. TechnoBase is een instrument om gezamenlijk, kosteneffectief producten technologiemarketing te bedrijven op basis van bundeling van aanbod. Voor gebruikers is TechnoBase helemaal ideaal: geen gezoek op Inkoopvoorwaarden NZf In 1991 zijn door de Nederlandse Zorg federatie standaard algemene inkoopvoorwaarden ontwikkeld en uitgegeven die door alle Nederlandse ziekenhuizen gehanteerd kunnen worden. Bij de totstandkoming van deze voorwaarden is FHI destijds niet betrokken geweest. In 1993 is in strijd met de redelijkheid en billijkheid te zijn. Momenteel vindt een herziening plaats van de uit 1991 daterende Algemene Inkoopvoorwaarden door de NZf. Ook de Nederlandse Vereniging van Inkopers en Logistiek managers in de Gezondheidszorg door FHI, Diagned en de Bond van Groothandelaren in het (NVILG) is hierbij betrokken. Deze partijen hebben FHI verzocht kanttekeningen Pharmaceutisch Bedrijf in overleg met de NZf een aanvullende toelichting op deze inkoopvoorwaarden opgesteld. Hierin wordt een nadere uitleg gegeven van een aantal bepalingen die in de inkoopvoorwaarden zijn opgenomen. Deze toelichting wordt echter niet altijd gebruikt, hetgeen tot een onredelijke uitleg van de inkoopvoorwaarden heeft geleid. Van veel leveranciers heeft FHI sinds 1991 klachten ontvangen over diverse bepalingen in de algemene inkoopvoorwaarden die een erg eenzijdige uitwerking hebben. Naar aanleiding daarvan is in 1996 een onderzoek opgestart waarin aan het licht kwam dat de standaard inkoopvoorwaarden veelal niet als standaard gehanteerd worden. Vele ziekenhuizen hanteren afwijkende aanvullende bepalingen. Daarnaast blijken diverse bepalingen en kritiekpunten ten aanzien van deze inkoopvoorwaarden aan de NZf / NVILG door te geven opdat de betreffende bepalingen (eventueel) kunnen worden herzien. Medio maart zal een gesprek plaatsvinden tussen de NVILG en FHI over de pijnpunten in de algemene inkoopvoorwaarden van de diverse ziekenhuizen. FHI verzoekt haar leden op-en aanmerkingen ten aanzien van de standaard inkoopvoorwaarden van de diverse ziekenhuizen door te geven. De opmerkingen van de FHI-leden worden besproken met de NZf en NVILG. Mogelijk leidt dit tot een aanpassing in een door de leveranciers gewenste richting. Meer informatie is op te vragen bij mevrouw mr. S.A.M. de Kleijn. 19 Signalement maart 2000

20 Besluit In-Vitro Diagnostica Met het Besluit In-Vitro Diagnostica (IVD) op grond van de Wet op de Medische Hulpmiddelen regelt het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) de omzetting van de Richtlijn in Nederlandse wetgeving. Deze richtlijn diende voor 7 december 1999, een jaar na publicatie, in nationale wetgeving te zijn omgezet. Op 7 december 2000 zal deze Richtlijn Medische Hulpmiddelen bestemd voor in-vitro diagnostiek van kracht worden. Dan geldt echter wel, zoals gebruikelijk, een overgangsregeling. Tot uiterlijk 7 december 2003 mag de fabrikant producten in de handel brengen waarvoor ofwel het nieuwe ofwel het oude regime (dat geldt tot 7 december 2000) is toegepast. Voor de tussenhandel geldt een uitverkoopregeling tot 7 december De Richtlijn IVD komt in grote lijnen overeen met de Richtlijn Medische Hulpmiddelen. Zij is van toepassing op elk medisch hulpmiddel dat een reagens, een reactief product, calibratiemateriaal, controlemateriaal, een kit, een instrument, een apparaat, een toestel of een systeem is dat afzonderlijk of in combinatie wordt gebruikt en door de fabrikant is bestemd om te worden gebruikt voor het in-vitro-onderzoek van specimens die afkomstig zijn van het menselijk lichaam, met inbegrip van donorbloed en weefsel, uitsluitend of in hoofdzaak met als doel om informatie te verschaffen: over een fysiologische of pathologische toestand, of over een aangeboren afwijking, of om de veiligheid en de mate van verenigbaarheid met potentiële ontvangers te bepalen, of om de uitwerking van therapeutische maatregelen te toetsen. Voor de consument zijn ook de aanvullende eisen met betrekking tot zelftests van belang. Deze eisen hebben betrekking op: een eenvoudig gebruik met zoveel mogelijk beperking van foutieve interpretatie van de resultaten een controlemogelijkheid op het juiste functioneren van het betreffende product. Meer informatie en de tekst van het Besluit IVD kan worden opgevraagd bij mevrouw mr. S.A.M. de Kleijn. Inspectie voor Volksgezondheid over Uniforme regeling ongewenste blootstelling De Inspectie voor de Volksgezondheid heeft in het huisorgaan van Diagned gereageerd op het artikel Uniforme regeling ongewenste blootstelling. In het artikel pleit de Inspectie voor: - een bredere aanpak dan alleen humane pathogenen. Ook stoffen die mogelijk carcinogeen of anderszins schadelijk zijn; - als er geen vrijwaring kan worden gegeven dienen er goede richtlijnen vanuit de gebruikers opgesteld te zijn over mogelijk toepasbare decontaminatiemiddelen en beschermingsmaatregelen; - contractueel vastgelegde condities onder welke voorwaarden de servicemonteur onderhoud mag weigeren. Een financiële aanmoediging voor laboratoria die zich houden aan de spelregels. De Inspectie roept alle partijen van CCKL tot NVMM en van FHI tot Diagned op aan een dergelijke standaard mee te werken en stelt dat een implementatie per 1 januari 2001 mogelijk moet zijn. Voor meer informatie: de heer ing. L.H.M. Knaven, branchemanager. Standaard Service Overeenkomst In samenwerking met de Werkgroep Instrumenteel Beheer Academische Ziekenhuizen (WIBAZ) werkt de Nederlandse brancheorganisatie voor Medische Technologie aan de voltooiing van de Standaard Service Overeenkomst. Teneinde een breder draagvlak te creëren voor (toepassing van) deze Standaard Service Overeenkomst zijn recentelijk ook de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Nederlandse Vereniging van Inkopers en Logistiek Managers in de Gezondheidszorg (NVILG) bij de totstandkoming van deze overeenkomst betrokken. Op hoofdlijnen kunnen alle betrokken partijen zich vinden in deze overeenkomst. Op korte termijn zal naar verwachting een akkoord worden bereikt over de laatste details. In deze Standaard Service Overeenkomst is een aantal standaard begrippen en definities vastgelegd. Het betreft een modulaire overeenkomst. De betrokken partijen kunnen een keuze maken uit de soorten van service die in een concreet geval van toepassing zullen zijn zoals preventief onderhoud, bruikleenapparatuur, veiligheidsinspectie enz. Als gevolg van deze Standaard Service Overeenkomst hoeven leveranciers en ziekenhuizen zich in de toekomst alleen te beperken tot het invullen van een bijlage, waarin een aantal specifieke termijnen en bedragen dienen te worden vermeld. Met de totstandkoming van deze overeenkomst kunnen eindeloze discussies worden voorkomen en kan veel tijd bespaard worden. Meer informatie: mevrouw mr. S.A.M. de Kleijn. Signalement maart