Procedure overstap POVO Noord-Kennemerland

Transcriptie

1 Procedure overstap POVO Noord-Kennemerland 1. Inleiding Een goede overstap van het primair onderwijs (po) naar het voortgezet onderwijs (vo) is van groot belang voor een succesvolle schoolcarrière. Een goede keuze voor een schooltype en een school voor voortgezet onderwijs is van belang voor leerlingen en ouders. In de regio Noord-Kennemerland is door de werkgroep POVO een werkwijze opgesteld voor een eenduidig proces van advisering, aanmelding, overdracht, toelating en plaatsing op een school voor voortgezet onderwijs. In dit overleg hebben vertegenwoordigers van het primair en voortgezet onderwijs zitting met mandaat vanuit hun besturen. Deze planning en procedure overstap POVO Noord-Kennemerland is vastgesteld door respectievelijk het bestuur van het samenwerkingsverband vo Noord-Kennemerland en het bestuur van het samenwerkingsverband ppo Noord-Kennemerland. De POVO-procedure is vastgelegd in de volgende documenten: 1. Procedure overstap po-vo In dit document zijn alle afspraken rond de overstapprocedure POVO Noord-Kennemerland opgenomen en toegelicht. 2. Draaiboek planning en procedure In dit draaiboek is stap voor stap beschreven wat wanneer moet worden gedaan en door wie. Tevens is een korte toelichting gegeven bij iedere stap. 3. Warme overdrachtsformulier Dit formulier wordt door de basisschool ingevuld en via Overstapservice Onderwijs (OSO) aan de school voor voortgezet onderwijs gestuurd. Het dient vooral als basis voor het warme overdrachtsgesprek. 4. Advieswijzer overstap po-vo inclusief invulschema (matrix) Dit document is bedoeld als handreiking voor de basisschool bij het opstellen van het advies voor een leerling. 5A. Procedure aanmelding en toewijzing vo/vso leerlingen met extra onderwijs- en ondersteuningsbehoeften POVO Noord-Kennemerland Dit document beschrijft welke mogelijkheden er zijn voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften, alsmede de procedure voor de overstap van leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften naar het voortgezet speciaal onderwijs. 5B. Stroomschema aanmelding en toewijzing leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften vo/vso. In dit stroomschema worden de routes voor deze leerlingen schematisch weergegeven. 6. Stroomschema gehele POVO-procedure Dit stroomschema geeft (uitgeprint op A3) in één oogopslag de gehele procedure weer en loodst de basisschool door het hele proces heen middels ja/nee vragen. 1

2 1.1 Algemene uitgangspunten POVO-procedure De POVO-procedure kent de volgende algemene uitgangspunten: - De begeleiding van de leerling bij de overstap van het primair onderwijs naar het voortgezet onderwijs is een gezamenlijke opdracht, waarbij ieder eigen taken en verantwoordelijkheden heeft. - Eén van de kenmerken van een weloverwogen schooladvies is, dat er sprake is van een continu proces. Het advies van de basisschool is gebaseerd op observaties en resultaten van meerdere jaren, wordt opgesteld in samenspraak met ouders en leerling en het proces om te komen tot het advies start tijdig (voor leerlingen met ondersteuningsvragen zal dat al in groep 7 zijn). - Het overstapdossier van een leerling (opgesteld door het primair onderwijs) geeft de school voor voortgezet onderwijs een breed en volledig beeld van de leerling. - Er is naast de digitale overdracht via OSO sprake van een warme overdracht in een persoonlijke toelichting tussen de leraar van groep 8 en/of intern begeleider en de vertegenwoordiger van de school voor het voortgezet onderwijs waar de leerling naartoe gaat. De POVO-procedure Noord-Kennemerland kent de volgende uitgangspunten: - De POVO-procedure wordt jaarlijks geëvalueerd en waar nodig bijgesteld door de werkgroep POVO. - De POVO-procedure wordt vastgesteld door de besturen van de samenwerkingsverbanden po en vo. - Alle informatie en bijbehorende documenten over de overstap van primair naar voortgezet onderwijs is te downloaden via de websites van het samenwerkingsverband ppo Noord-Kennemerland en het samenwerkingsverband vo Noord-Kennemerland. - De POVO-procedure gaat uit van de huidige regelgeving rondom de overstap POVO, zoals vermeld op de website nieuwe regelgeving overgang POVO. Deze website biedt de meest recente informatie en nuttige handreikingen, bijvoorbeeld voor het opstellen en evalueren van het schooladvies en informatie over welke leerlingen niet verplicht zijn tot deelname aan de eindtoets. 1.2 Voor welke leerlingen? De POVO-procedure is van toepassing op alle leerlingen uit het primair onderwijs die overstappen naar het eerste jaar van het voortgezet onderwijs in Noord-Kennemerland. Deze leerlingen komen uit het basisonderwijs, het speciaal basisonderwijs of het speciaal onderwijs. Daar waar in de tekst gesproken wordt over basisschool worden al deze schoolsoorten bedoeld. 2. Vastgestelde afspraken voor werkwijze in het primair onderwijs In deze paragraaf is aangegeven wat de uitgangspunten zijn voor de werkwijze aan de kant van het primair onderwijs. 2.1 Werkwijze adviseren en aanmelden door het primair onderwijs Sinds het schooljaar is het advies van de basisschool leidend voor de toelating in het voortgezet onderwijs. Basisscholen geven vóór 1 maart alle leerlingen een (schriftelijk vastgelegd) schooladvies. Daarbij geldt: De basisschool draagt zorg voor een goed onderbouwd advies en neemt dit op in het onderwijskundig rapport 1 van de leerling. Dit overstapdossier (OSO-gegevens en warme overdrachtsformulier) geeft een beeld van schoolloopbaan, de leerresultaten en vorderingen (leerlingvolgsysteem van groep 6 t/m groep 8), het gedrag, de (sociaal-emotionele) ontwikkeling en de ondersteuningsbehoeften van/handelingsadviezen voor begeleiding van de leerling. Ook het advies op basis van de score op de eindtoets (het toetsadvies) maakt deel uit van het overstapdossier. 1 Onderwijskundig rapport is een wettelijke term. In Noord-Kennemerland vormen het overstapdossier + formulier warme overdracht samen het onderwijskundig rapport. 2

3 Het schooladvies omvat niet meer dan twee leerwegen of schoolsoorten. Basisscholen mogen dus alleen nog een enkel (bijvoorbeeld havo) of dubbel (bijvoorbeeld vmbo-tl/havo) advies geven. Bredere adviezen (vmbo/havo/vwo) zijn niet meer toegestaan. Dit geldt ook voor het toetsadvies (dat is gebaseerd op de score op de eindtoets). 2 Een leerling is het best gediend met een aanmelding op een school met het onderwijstype dat het beste aansluit op de mogelijkheden en wensen van de leerling. Een leerling kan alleen worden aangemeld op een school die het onderwijs aanbiedt dat in het advies van de basisschool staat. Het primair onderwijs informeert de ouders van groep 8 over de jaarlijkse procedure en planning. 2.2 Advisering en eindtoets in het primair onderwijs Sinds het schooljaar moeten alle schoolverlaters in het reguliere basisonderwijs een eindtoets maken die hun taal- en rekenvaardigheid meet. De basisschool maakt een door de overheid goedgekeurde eindtoets. Basisscholen nemen jaarlijks de eindtoets af tussen 15 april en 15 mei. In een toetswijzer is vastgelegd welke taal- en rekeninhouden moeten worden getoetst. Daarnaast kan de toets facultatief ook andere kennis en vaardigheden in kaart brengen, bijvoorbeeld op het gebied van wereldoriëntatie. Met het oog op het belang van een doorgaande leerlijn, staan vanaf schooljaar de referentieniveaus taal en rekenen centraal in de eindtoets. De eindtoets meet in hoeverre leerlingen de referentieniveaus beheersen, in ieder geval op het gebied van de leesvaardigheid, taalverzorging en de algemene rekenvaardigheid (eventueel onderscheiden naar de domeinen getallen, verhoudingen, meten en meetkunde en verbanden). De eindtoets kan ook andere domeinen van het referentieniveau taal toetsen, bijvoorbeeld de schrijfvaardigheid. Alle schoolverlaters in het reguliere basisonderwijs maken een eindtoets, ook leerlingen met speciale ondersteuningsbehoeften. Voor deze leerlingen kan de school de omstandigheden aanpassen (zoals rustige plek, korte onderbrekingen, extra tijd). Bovendien stellen de toetsaanbieders aangepaste versies ter beschikking, zoals een gesproken versie voor leerlingen met dyslexie en een versie in grote letters of in braille voor leerlingen met een visuele beperking. De eindtoets leidt tot een toetsadvies. De volgende groepen leerlingen hoeven geen eindtoets te maken (het mag wel): Zeer moeilijk lerende leerlingen: o Leerlingen met een uitstroomprofiel vso-arbeidsmarkt of vso-dagbesteding, vastgelegd en onderbouwd in het ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) van de betreffende leerling. OPP is een landelijke term, in Noord-Kennemerland heet dit Groeidocument/TOP-dossier. o Leerlingen met een IQ lager dan 75. Meervoudig gehandicapte leerlingen die moeilijk leren. Leerlingen die minder dan 4 jaar in Nederland zijn en het Nederlands nog niet voldoende beheersen. De school beslist, na overleg met de ouders, of deze leerlingen wel of niet meedoen aan de eindtoets. Wordt de leerling hiervan vrijgesteld, dan legt de school de onderbouwing van deze beslissing vast in de eigen administratie (voor het geval de inspectie daar om vraagt). 2 Let op: een dubbel advies geven, betekent niet automatisch plaatsing in een dakpanklas. Advisering is aan het po, plaatsing is aan het vo en is gerelateerd aan de organisatie binnen een vo-school. 3

4 Als een leerling de eindtoets po beter maakt dan verwacht (het toetsadvies is hoger dan het schooladvies), moet de basisschool het schooladvies heroverwegen. In overleg met de leerling en zijn/haar ouders kan de school het advies dan naar boven bijstellen, maar dat is niet wettelijk verplicht. De po-school kan met de voschool (waar de leerling is aangemeld) overleggen. Ligt het toetsadvies onder het niveau van het geadviseerde schooltype, dan wordt het schooladvies niet aangepast. Deze leerlingen krijgen in het voortgezet onderwijs de kans om te laten zien dat ze het door de basisschool geadviseerde onderwijstype aankunnen. Het kan gebeuren dat ouders op basis van een bijgesteld advies hun kind op een andere school willen aanmelden. Een bijgesteld advies overschrijft het eerder (voor 1 maart) gegeven advies en geldt voor het voortgezet onderwijs als het officiële advies van de basisschool. Dat is niet zo voor DUO en de Inspectie. Het advies dat voor 1 maart is gegeven, wordt gebruikt voor berekening van het onderbouwrendement van de vo-scholen. Als het resultaat van de eindtoets po minder goed is dan verwacht, dan mag de basisschool het schooladvies niet naar beneden bijstellen. Eventueel kunnen ouders de vo-school wél verzoeken om een plaatsing van de leerling op een lager niveau, maar dit kan alleen op verzoek van de ouders zelf. Leerlingen bij wie in het schooladvies gedacht wordt aan praktijkonderwijs of waarbij getwijfeld wordt tussen praktijkonderwijs en VMBO BB, kunnen in aanmerking komen voor Aanvullende Toetsing (AT). Deze wordt aangeboden en georganiseerd vanuit het samenwerkingsverband vo Noord-Kennemerland. De aanvullende toetsing wordt afgenomen door een gespecialiseerde aanbieder. Het resultaat van de aanvullende toetsing kan als ondersteuning worden gebruikt bij het schooladvies. Meer informatie over de aanvullende toetsing is te vinden op de website van het samenwerkingsverband vo Noord-Kennemerland. Voor Aanvullende Toetsing komen de volgende groepen leerlingen in aanmerking: 1. De leerlingen met een voorlopig schooladvies voor het praktijkonderwijs. Dit zijn leerlingen bij wie uit de meest recente toetsen uit het leerlingvolgsysteem blijkt dat de leerachterstand groter of gelijk is aan 50% op tenminste twee van de volgende domeinen: Technisch lezen, Spelling, Begrijpend lezen en Inzichtelijk rekenen. Tenminste één van deze twee vakken betreft Inzichtelijk rekenen of Begrijpend lezen. Deze leerlingen worden door een gespecialiseerde aanbieder voor de aanvullende toetsing getoetst. 2. De leerlingen bij wie getwijfeld wordt tussen VMBO BB en praktijkonderwijs. Dit zijn leerlingen bij wie uit de meest recente toetsen uit het leerlingvolgsysteem blijkt, dat de leerachterstand groter of gelijk is aan 40% op tenminste twee van de volgende domeinen: Technisch lezen, Spelling, Begrijpend lezen en Inzichtelijk rekenen. Tenminste één van deze twee vakken betreft Inzichtelijk rekenen of Begrijpend lezen. Deze leerlingen worden door een gespecialiseerde aanbieder voor de aanvullende toetsing getoetst. 3. Gezamenlijke afspraken over de werkwijze overdracht POVO Zowel het primair onderwijs als het voortgezet onderwijs houden zich aan de afgesproken data van de POVO-jaarplanning ten aanzien van de oriëntatie, aanmelding en behandeling van de aanmelding. 3.1 Gegevensoverdracht via OSO : overstapdossier en warme overdracht Gegevensoverdracht vindt in Noord-Kennemerland plaats via Overstapservice Onderwijs (OSO). De Overstapservice Onderwijs (OSO) is in het nieuwe schooljaar de enige landelijke digitale uitwisselstandaard voor scholen in het funderend onderwijs. 4

5 Overgedragen wordt in principe 3 : NAW-gegevens Advies van de basisschool Toetsgegevens van de laatste drie leerjaren (groep 6/7/8) Het formulier warme overdracht (toevoegen in OSO als bijlage). Let op: het specifieke deel in ieder geval invullen voor leerlingen met lichte ondersteuningsvraag. Voor leerlingen met extra ondersteuningsvraag : Groeidocument /TOP-dossier meezenden (ook toevoegen in OSO als bijlage). De ouders melden hun zoon/dochter aan bij het voortgezet onderwijs. Het voortgezet onderwijs vraagt de ouders om schriftelijke toestemming voor overdracht van gegevens van primair naar voortgezet onderwijs. Het is, op basis van artikel 42 van de wet op primair onderwijs, verplicht dat alle leerlingen de basisschool verlaten met een volledig ingevuld onderwijskundig rapport. In Noord-Kennemerland bestaat het onderwijskundig rapport uit het OSO overstapdossier + het formulier warme overdracht. Het OSOoverstapdossier bevat gegevens over de leerling betreffende de schoolloopbaan, de leerresultaten en vorderingen (leerlingvolgsysteem van groep 6 t/m groep 8), het gedrag, de (sociaal-emotionele) ontwikkeling en de ondersteuningsbehoeften van de leerling. Ook het advies op basis van de score op de eindtoets (het toetsadvies) maakt deel uit van het onderwijskundig rapport. Het formulier warme overdracht bevat een algemeen deel dat voor alle leerlingen wordt ingevuld en een specifiek deel dat wordt ingevuld door leerlingen die naar inschatting van de basisschool in aanmerking komen voor lichte ondersteuning (zie toelichting op formulier). Voor leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte wordt door de basisschool het Groeidocument en/of TOP-dossier meegestuurd. Voor deze leerlingen hoeft het specifiek deel niet te worden ingevuld. Basisscholen zijn verplicht ouders actief te informeren over de inhoud van het complete overstapdossier, warme overdrachtsformulier en eventueel toegevoegde bijlagen. De ouders worden op de hoogte gesteld dat er sprake is van warme overdracht tussen het primair en het voortgezet onderwijs. Ouders hebben het recht hun zienswijze (als bijlage) in de overdracht naar het voortgezet onderwijs te laten opnemen. 3.2 Procedure overdracht verplichte eindtoets en bijgesteld advies De po-school zet de gegevens van de verplichte eindtoets voor de vastgestelde datum klaar in OSO. Als er heroverweging heeft plaatsgevonden en het advies is herzien, dan informeert de po-school de vo-school. De po-school zet het herziene advies ook klaar in OSO. De po-school geeft bij herzien advies aan ouders een nieuw adviesformulier. Ouders leveren het herziene adviesformulier in bij de vo-school. De vo-school kan na de vastgestelde datum de gegevens van de verplichte eindtoets via OSO ophalen. 3 Ter informatie: het formele standpunt van schoolbestuur po Blosse hieromtrent luidt: geen toetsgegevens naar derden vanuit de scholen. Mochten vo-scholen toetsgegevens willen inzien, dan kan dat tijdens de warme overdracht. De werkgroep POVO heeft geconstateerd dat ouders eigenaar van de gegevens zijn. Bij hen kan dus ook informatie worden opgevraagd in voorkomende gevallen. 5

6 4. Overstap voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften (aanvraag samenwerkingsverband) Voor alle leerlingen met extra onderwijs- en ondersteuningsbehoeften (waarvoor een aanvraag bij het samenwerkingsverband nodig is) is een aparte procedure en stroomschema opgesteld. Deze is beschreven in het document Procedure aanmelding en toewijzing vo/vso leerlingen met extra onderwijs- en ondersteuningsbehoeften POVO Noord-Kennemerland. 5. Vastgestelde afspraken voor werkwijze in het voortgezet onderwijs 5.1 Behandeling van aanmeldingen Er is afgesproken dat elke vo-school er zorg voor draagt dat een aanmelding zorgvuldig en volgens de afspraken van de POVO-procedure in behandeling wordt genomen en afgehandeld. Dit kan alleen als zij weet dat elke aanmelding een serieuze aanmelding is. Om die reden is in het samenwerkingsverband vo Noord- Kennemerland afgesproken dat alle vo-scholen bij de aanmelding de vraag hebben of zij de school van eerste voorkeur zijn. De school van eerste voorkeur vraagt de informatie op en heeft de zorgplicht. Sinds het schooljaar is het schooladvies leidend voor de toelating in het voortgezet onderwijs. De score op de eindtoets is aanvullend en fungeert bij de toelating als onafhankelijk tweede gegeven. Bovendien mogen vo-scholen wel andere gegevens (zoals IQ-test, resultaat Entreetoets of andere onderzoeksgegevens) naast de eindtoets opvragen, maar deze zijn niet bepalend voor de toelating en hoeven niet te worden overgedragen. Ouders melden hun kind aan bij het voortgezet onderwijs met een passend advies van de basisschool. Indien er na heroverweging van het advies van de basisschool een naar boven toe bijgesteld schooladvies wordt gegeven en er voor een andere vo-school of locatie wordt gekozen, melden ouders zich aan bij deze nieuwe vo-school. Basisscholen geven leerlingen met een verhoogd advies door aan de vo-scholen van eerste voorkeur. In het POVO wordt jaarlijks de uiterste datum van doorgeven vastgesteld, zie draaiboek. Ouders melden hun kind zo spoedig mogelijk daarna aan bij de betreffende vo-school. 5.2 Werkwijze toelaten tot het voortgezet onderwijs De vo-school plaatst de leerling op het niveau van het advies van de basisschool. Er vindt tussen de basisschool en de vo-school naast de digitale overdracht een overleg plaats middels de warme overdracht, het persoonlijk gesprek tussen de afleverende en de ontvangende school naar aanleiding van het formulier warme overdracht. Praktijkonderwijs Het praktijkonderwijs is bestemd voor jongeren van 12 tot 18 jaar voor wie een indicatieroute nodig is. Dat wil zeggen dat uit onderzoek blijkt dat zij voldoen aan vastgestelde criteria die betrekking hebben op intelligentiegegevens en leerachterstanden. Het praktijkonderwijs bereidt de leerlingen voor op een actief, zelfstandig en betekenisvol functioneren in de maatschappij. In het praktijkonderwijs hebben leerlingen een eigen leerroute. Deze leerroute komt tot stand in nauw overleg met de leerling en ouders. Groep 8 leerlingen met praktijkonderwijsadvies kunnen vanaf 1 september aangemeld worden bij het praktijkonderwijs. Het praktijkonderwijs vraagt een toelaatbaarheidsverklaring PrO aan voor deze leerlingen. De deskundigencommissie PrO adviseert de Commissie van Toewijzing van het samenwerkingsverband vo Noord-Kennemerland over een toelaatbaarheidsverklaring, die toegang geeft tot het praktijkonderwijs. In het praktijkonderwijs leren leerlingen door praktijkervaringen op te doen en ze bereiden zich hiermee voor op de arbeidsmarkt. Theorie wordt gekoppeld aan praktische opdrachten en stages. Doel van praktijkonderwijs is om leerlingen naar werk toe te leiden. 6

7 5.3 Zorgplicht Met de invoering van de Wet passend onderwijs hebben scholen een zorgplicht. Zorgplicht betekent dat scholen ervoor moeten zorgen dat iedere leerling die op hun school zit, of die zich bij hun school aanmeldt, een passende onderwijsplek binnen het samenwerkingsverband krijgt. Bij uitvoering van de zorgplicht, moet het schoolbestuur eerst kijken wat de school zelf kan doen. Vindt de school dat een leerling het beste naar een andere school binnen het samenwerkingsverband kan gaan, dan moet de school zorgen voor een goede plek voor die leerling. De verantwoordelijkheid voor het vinden van de best passende onderwijsplek ligt dus bij de school van aanmelding. Deze zorgplicht van het voortgezet onderwijs gaat in bij de eerste aanmelding van een leerling door zijn/haar ouders. Binnen zes weken moet de leerling een passende onderwijsplek hebben. Deze termijn mag met éénmaal vier weken worden verlengd. Wanneer geldt de zorgplicht niet? Er is een aantal gevallen waarin de zorgplicht niet geldt, namelijk: - Als de ouders weigeren de grondslag van de school (die wel een passende onderwijsplek kan bieden) te onderschrijven. - Als een leerling niet voldoet aan de vooropleidingseisen. Bijvoorbeeld, een leerling met een vmboadvies meldt zich aan voor vwo. - Voor leerlingen die bijvoorbeeld een taalachterstand hebben en extra ondersteuning nodig hebben om die achterstand in te lopen. - Bij aanmelding bij een school van cluster 1 of 2. Deze scholen maken geen deel uit van de samenwerkingsverbanden passend onderwijs en hebben een eigen toelatingsprocedure. 5.4 Aanvullende toelatingscriteria Het is niet toegestaan voor een vo-school om voor de toelating extra toetsen en/of testen af te nemen, om het niveau van de leerling nader te bepalen (bijvoorbeeld een toelatingsexamen of een psychologisch onderzoek). Ook mag de school, naast de eindtoets, geen extra gegevens als tweede gegeven gebruiken of eisen. De school mag niet toetsen of de leerling geschikt is voor een bepaald onderwijsniveau (dat staat al in het schooladvies). Vo-scholen mogen wel aanvullende toelatingscriteria hanteren op basis van de grondslag van de school. Ook kunnen er voorafgaand aan de toelating aanvullende toelatingseisen worden gesteld voor profielklassen (tto, kunst, dans, sport) die profielspecifieke kennis en vaardigheden toetsen. 5.5 Open dagen en informatiebijeenkomsten/ Kennismaking Alle scholen voor het voortgezet onderwijs organiseren open dagen en informatiebijeenkomsten. Tevens organiseren de vo-scholen voor alle geplaatste leerlingen een kennismakingmoment. Afspraak is dat kennismaking met de vo-school buiten schooltijd plaatsvindt. De scholen voor voortgezet onderwijs in de regio Noord Kennemerland staan vermeld in de VO-gids. Informatie via de websites van de scholen en de regiogids vo