Betreft: Vaststellen van de keuzenota Drank- en Horecawet Arnhem

Transcriptie

1 Aan: Gemeente Nijmegen T.a.v.: College van Burgemeester en Wethouders Postbus HG NIJMEGEN CC: Gemeenteraad Nijmegen Nijmegen, maandag 2 september 2013 Betreft: Vaststellen van de keuzenota Drank- en Horecawet Arnhem Nieuw Leefbaar Gelderland heeft vandaag gereageerd op de keuzenota Drank- en Horecawet van de gemeente Arnhem (bijlage). Op 16 september 2013 komt deze besluitvormend aan de orde. Het leek ons goed om uw College te informeren en te vragen hoe u met dit onderwerp omgaat. Nieuw Leefbaar Gelderland wil beginnen met op te merken dat het goed is dat gemeenten meer zeggenschap krijgen. Echter, deze zeggenschap op lokaal niveau betekent ook dat er verschillen in gemeenten zullen zijn. Niet iedere gemeente zal even streng handhaven is onze verwachting. Centrumgemeenten moeten daarom mede gelet op de uitgaansfunctie die in hun stadscentra groter zal zijn goed afstemmen met de aangrenzende gemeenten. Nieuw Leefbaar Gelderland wil een soepel overgangsbeleid bepleiten in de handhaving daar waar het gaat om de groep 16- en 17-jarigen die nu wel mogen drinken, en na 1 januari 2014 niet meer mogen drinken. We zien hier een groot probleem ontstaan, want leg dit nog maar uit als ondernemer of winkelier. Ja, gisteren was je oud genoeg voor bier, en vandaag niet meer. Tot over 2 jaar maar weer, offeh cola? Wij zien dit niet als een haalbare ontwikkeling en vragen dan ook om bij het Ministerie van VWS om aandacht hier voor te vragen. De nota DHW gaat voor een deel over jongeren, maar er is overduidelijk niet met jongeren gesproken over dit onderwerp. Hier wordt het ontberen van een Arnhemse Jongerenraad pijnlijk zichtbaar. Nieuw Leefbaar Gelderland stelt voor om met leerlingenraden op Arnhemse scholen en met (Politieke) Jongerenorganisaties in gesprek te gaan over dit thema. We steunen het VSA in hun standpunten. Het koppelen van leeftijdsgrenzen en toegangsgrenzen is praktisch niet uitvoerbaar. Horeca-ondernemers worden dan verplicht om een portier of werknemer aan de deur te plaatsen. Kleine horecazaken moeten dan met minimaal 2 mensen staan. nieuw Leefbaar Gelderland is een onafhankelijke provinciale politieke groepering. nieuw Leefbaar Gelderland Postbus JB Arnhem KvK Arnhem

2 Het schenken aan 18-minners na een bepaald tijdstip heeft ook niet onze voorkeur. Dronken of aangeschoten gasten mogen niet meer voorzien worden van alcohol. Dat stond al voor 2013 in de wet. De kastelein moet hier zijn maatschappelijke burgerzin en verantwoordelijkheid tonen. Voor sportverenigingen is de bar- en kantineomzet een belangrijke aanvulling op het te bestede budget. Nieuw Leefbaar Gelderland voorziet financiële problemen in de sportwereld als er geen alcohol meer verkocht kan worden. Natuurlijk moet dit niet aan jongeren of in het bijzijn van jongeren verkocht worden. De gemeente moet hier regels voor kunnen stellen. Wij denken dat hier ook een rol is weggelegd voor het NOC*NSF. Een ondernemer moet reclame kunnen maken en een van de methodes hier voor is het geven van korting. Een horeca-ondernemer kan echter niet het bier continue voor bijna niks, dus nieuw Leefbaar Gelderland denkt dat hier de marktwerking het gewenste effect zal opleveren. Ook detailhandel zal hier dezelfde marktwerking kennen. Echter, sommige prijzen (z.a. Schultenbrau en andere EuroShoppermerken) zullen het mogelijk blijven maken dat alcoholgebruikers goedkoop aan alcohol kunnen komen. We zien hier geen rol voor de gemeentelijke overheden, afgezien van het zorgen van een goede sociale structuur en samenleving zodat mensen niet uit beeld van de gemeenschap raken. Privé-feesten en andere privé-activiteiten zijn voor nieuw Leefbaar Gelderland geen zaken waar de overheid zich mee moeten bemoeien. Regels hieromtrent zijn niet noodzakelijk. De openbare orde is afdoende gewaarborgd met de bevoegdheden die een burgemeester nu al heeft. Het is positief dat het wijzigen van een leidinggevende nu via een meldingsplicht kan verlopen in plaats van het opnieuw moeten aanvragen van de vergunning. Nieuw Leefbaar Gelderland is voor het verlichten van regeldruk en dit is een goede zet. Wel is onhelder hoe de Wet BIBOB in deze procedure een rol speelt. Jongeren tot 16 jaar krijgen een boete van 45 en tussen de 16 en de 18 jaar een boete van 90 als zij in het bezit zijn van alcohol. Nieuw Leefbaar Gelderland vindt het logischer als dit andersom is qua boetebedrag. We verwijzen nogmaals naar ons eerder geuite standpunt over een soepele overgangsregeling. Niet alleen de koper, maar ook de verkoper moet aangepakt worden. Echter, hier past ook de vergelijking van de Ferrari-fabriek. De Ferrari-dealer is ook niet medeplichtig aan de snelheidsovertredingen van een Ferrari-bestuurder. Alleen overduidelijk niet-coöperatief gedrag moet bestraft worden. Met vriendelijke groeten, Namens het a.i. bestuur van nieuw Leefbaar Gelderland, Ramon Barends Bijlage: raadsvoorstel, bijlagen en behandelresultaten tot nu toe -2-

3 Agenda voor de Politieke Maandag van 26 augustus 2013 Stadhuis, Raadzaal Datum: maandag 26 augustus 2013 Aanvang: 19:30 19:30 Vaststellen van de keuzenota Drank- en Horecawet meningsvormend Raadsvoorstel - Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) (pdf) Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) (pdf) Bijlage 1: Wettekst Drank- en Horecawet (pdf) Bijlage 2: Advies Koninklijke Horeca Nederland (pdf) Bijlage 3: Advies Iriszorg (pdf) Bijlage 4: Standpunten Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (pdf) Bijlage 5: Standpunten Arnhemse Sport Federatie (pdf) Bijlage 6: Ledenbrief 15 maart 2013 VNG "Nieuwe modelverordening Drank- en Horecawet" (pdf) Bijlage 6-2: modelverordening DHW van de VNG (pdf) Bijlage 7: Factsheet VGGM, Alcohol (Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren, E-MOVO 2011) (pdf) 10 juni 2013: brief verenigde studenten Arnhem over keuzenota drank- en horecawet (pdf) Behandeladvies 10 juni 2013 informatieve behandeling (pdf) Behandelresultaat 10 juni 2013 informatieve behandeling (pdf) Behandeladvies 26 augustus 2013 (pdf) Behandelresultaat 26 augustus (pdf) 1

4 Raadsvoorstel - Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) Raadsvoorstel Voor de gemeenteraadsvergadering d.d. 27 mei 2013 Documentnummer : Zaaknummer: Onderwerp: Raadsvoorstel keuze nota Drank- en Horecawet (DHW) Aan de gemeenteraad. Arnhem, 8 april 2013 VOORSTEL Voor u ligt de keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) waarin de raad gevraagd wordt richting te geven aan de uitwerking van de mogelijkheden die de nieuwe DHW biedt. In de keuzenota DHW worden de verschillende verplichtingen en mogelijkheden die de DHW biedt nader toegelicht. Ook wordt hierbij vanuit verschillende perspectieven door betrokken partijen aangegeven wat hun visie is op de mogelijkheden van de nieuwe DHW. Door middel van dit begeleidend raadsvoorstel wil het college de door haar gewenste richting aangeven en toelichten. Onderstaande nummering komt overeen met de indeling in de keuzenota DHW. 4.1 Koppeling van leeftijdsgrenzen voor de horeca al dan niet in samenhang met opening- en sluitingstijden Het college is niet voor een koppeling van toegang aan leeftijden. Ten eerste omdat het instellen van toelatingsleeftijden gekoppeld aan tijdsruimten niet in lijn is met de eerder door de raad gekozen lijn van het vrijgeven van de sluitingstijden. Ten tweede is een dergelijk bepaling praktisch moeilijk uitvoerbaar voor de ondernemers en is nauwelijks te handhaven.. Ten derde staat dit college voor een lastenverlichting en deregulering waarbij het opleggen van een dergelijke regeling niet in lijn is met dit streven. Er is vooral een verantwoordelijkheid voor zowel de ondernemers als de bezoekers om de regels van de Drank- en Horecawet na te leven. Zeker waar het gaat om alcoholgebruik door jongeren. De gemeente zal toezien op handhaving van de regels. Het college is dan ook van mening dat er bij de gemeente een verantwoordelijkheid ligt om zowel door middel van voorlichting als handhaving te zorgen dat de regels worden nageleefd. 1. Keuzevoorstel college; De koppeling van toelatingsleeftijden en tijdsruimten voor de horeca niet opnemen in een verordening. 4.2 De mogelijkheid voor het verbieden of beperken van de verstrekking van sterk alcoholische drank bij commerciële (kantines) horeca inrichtingen. 2

5 Raadsvoorstel - Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) Het college stelt voor de huidige regelgeving daarin te handhaven en dat houdt in dat er bij horeca inrichtingen van een bepaalde aard een verbod is op het schenken van sterk alcoholische dranken. Dit overeenkomstig de huidige verordening tot beperking drankverstrekking. Deze beperking geldt dan niet alleen voor commerciële horeca inrichtingen bij inrichtingen van bepaalde aard (zoals o.a. bij onderwijsinstellingen, jeugdorganisaties en sportorganisaties) maar ook voor de paracommercie. Voor alle horeca inrichtingen met eenzelfde aard zoals benoemd in de eerder genoemde verordening, geldt dan een verbod op verstrekking van sterk alcoholische drank. Daarbij wil het college ook de mogelijkheid uit de verordening beperking drankverstrekking overnemen om in bijzonder gevallen van zeer tijdelijk aard een ontheffing aan te kunnen vragen. 2. Keuzevoorstel college; Bij inrichtingen van een bepaalde aard: Een verbod op het schenken van sterk alcoholische drank in de verordening op te nemen (huidig beleid), ongeacht of er sprake is van een al dan niet commerciële horecainrichting, met de mogelijkheid van ontheffingen. 4.3 De mogelijkheid voor het stellen van regels aan prijsacties binnen de horeca. De huidige vormen van prijsacties die door enkele ondernemers in Arnhem worden ingezet, behoren tot het instrumentarium dat de horeca inrichtingen hebben om te ondernemen. Deze mogelijkheid om zich te profileren en onderscheiden wil het college niet beperken. Daarbij dienen de horecaondernemers de regels in de DHW in acht te nemen. Naleving van die regels moet er voor zorgen dat er geen onverantwoord gebruik van alcohol door (in het bijzonder jonge) bezoekers plaatsvindt. 3. Keuzevoorstel college; Geen beperkingen in de mogelijkheden van de prijsacties voor de horeca. 4.4 De mogelijkheid voor het stellen van regels aan prijsacties binnen de (detail)handel. Het college acht een beperking van de prijsacties in de detailhandel praktisch gezien onwerkbaar en daarmee niet wenselijk. Dit breng namelijk met zich mee dat alle gewoonlijke prijzen van de producten bekend en geregistreerd dienen te zijn. Daarnaast opereren veel supermarktketens landelijk en een gemeentelijk ingrijpen in het prijsbeleid kan regio gebonden (onwenselijke) concurrentieverschillen met zich meebrengen. Bovendien is het college van mening dat de huidige afspraak van een maximale korting van 50%, zoals gemaakt in de Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken, afdoende is. Daarbij ziet het college toe dat de detailhandel inzet op het voorkomen van verstrekken van alcohol aan jeugd en zal de gemeente hier ook op handhaven. 4. Keuzevoorstel college; Geen beperkingen m.b.t. prijsacties in de detailhandel in de verordening op te nemen Schenktijden paracommerciële inrichtingen. Het college vindt de huidige schenktijden die gelden voor paracommerciële inrichtingen passend. Het college stelt daarom voor om het huidige beleid, waarbij de schenktijden voor alcoholhoudende drank een uur voor, tijdens en een uur na de activiteiten van kracht zijn, over te nemen in de verordening. De paracommerciële inrichtingen hebben de verantwoordelijkheid om te zorgen voor een goede naleving van de regels. Naast het geven van voorlichting zal de gemeente hierbij als toezichthouder optreden. Een tweede overweging is dat een beperking van de schenktijden een sterk effect kan hebben op de omzet 3

6 Raadsvoorstel - Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) van de kantine. Dit kan op zijn beurt paracommerciële inrichtingen in financiële problemen brengen. Het college vindt het belangrijk dat er wordt ingezet op een verantwoorde verstrekking van alcoholhoudende drank bij paracommerciële inrichtingen. Het college is tevens van mening dat oneerlijke concurrentie moet worden voorkomen. Indien de regels worden nageleefd is het college van mening dat er geen sprake is van oneerlijke concurrentie. 5. Keuzevoorstel college; Handhaven van het huidige schenktijden beleid en opnemen in een verordening Privé-bijeenkomsten en bijeenkomsten derden in paracommerciële inrichtingen. Het college is van mening dat het in beperkte gevallen toegestaan kan worden om bij paracommerciële inrichtingen, tijdens privé bijeenkomsten en bijeenkomsten van derden, ontheffing te verlenen voor het verstrekken van alcohol houdende drank. Hierbij gaat het om bijzondere gevallen van tijdelijke aard, conform het huidige beleid. Hiermee wordt oneerlijke concurrentie voorkomen en behoudt de paracommerciële inrichting de mogelijkheid om incidenteel bij bijzondere gelegenheden een ontheffing aan te vragen. 6. Keuzevoorstel college; De alcoholverstrekking door paracommerciële inrichtingen tijdens bijeenkomsten die niet direct aan de hoofdactiviteit verbonden zijn, te beperken en slechts in bijzondere gevallen per ontheffing toestaan (huidige beleid) Verstrekken van sterk alcoholische (>15%) drank in paracommerciële inrichtingen. Het college stelt voor om ook hier het huidige beleid te handhaven. Dat betekent dat er geen sterke alcoholische drank verstrekt wordt in paracommerciële inrichtingen van een bepaalde aard. Dit in overeenstemming met de huidige verordening tot beperking drankverstrekking. Deze beperking geldt dan niet alleen voor paracommerciële inrichtingen maar voor alle horeca inrichtingen van eenzelfde aard zoals benoemd in de eerder genoemde verordening. Het college vindt het niet wenselijk dat bij horeca inrichtingen van bepaalde aard (zoals o.a. bij onderwijsinstellingen, jeugdorganisaties en sportorganisaties) sterk alcoholische drank wordt verstrekt. 7. Keuzevoorstel college; Het handhaven van het huidige beleid met betrekking tot het schenken van sterk alcoholische drank bij paracommerciële inrichtingen. Het college is van mening dat bovenstaande voorgestelde keuzes recht doen aan het door het college voorgestane beleid. Waarbij het college een afweging heeft gemaakt tussen de belangen van de betrokken partijen en de doelstelling van de DHW. 4

7 Raadsvoorstel - Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) 1. AANLEIDING / PROBLEEMSTELLING 2. DOEL Op 1 januari 2013 is de nieuwe Drank- en Horecawet (DHW) in werking getreden. De vernieuwde DHW geeft de gemeente nieuwe bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden: - De gemeenteraad moet voor 1 januari 2014 een paracommerciele verordening vaststellen; - Daarnaast heeft de gemeenteraad een aantal (nieuwe) mogelijkheden om de regelgeving met betrekking tot alcoholverstrekking op de lokale situatie aan te passen; - Overheveling van de toezichttaken naar de gemeente. De gemeenteraad keuzes voor te leggen met betrekking tot de nieuwe Drank- en Horecawet zodat de richting bepaalt wordt waarin de nieuwe regelgeving, in de vorm van een verordening, uitgewerkt kan worden. Voor de paracommercie moet in een verordening worden vastgelegd welke schenktijden er gehanteerd mogen worden. Ook moet opgenomen worden hoe de gemeente omgaat met alcohol schenken tijdens bijeenkomsten die niet direct aan de hoofdactiviteit raken. Daarnaast heeft de gemeente de mogelijkheid om een aantal andere zaken (beperken prijsacties, vaststellen toegangsleeftijden e.d.) af te stemmen op de lokale situatie. 3. ARGUMENTEN Het college is van mening dat de voorgestelde keuzes recht doen aan de belangen van de betrokken partijen en de doelstelling van de DHW. Naar het oordeel van het college moet het alcoholgebruik en - misbruik onder jongeren vooral vanuit preventief oogpunt worden aangepakt. In combinatie met een effectieve handhaving zal dit op termijn zijn vruchten moeten afwerpen. 4. FINANCIËN Met de overheveling van het toezicht op de Drank- en Horecawet van de Voedsel en Waren Autoriteit naar de gemeente is er een taak voor handhaving bijgekomen. In de uitwerking van het handhavingsplan zal ook gekeken worden naar eventuele financiële consequenties. 5. RISICO S n.v.t. 6. BURGERPARTICIPATIE / INSPRAAK Bij de totstandkoming van de keuzenota zijn de volgende partijen betrokken geweest; Extern; Politie Koninklijke Horeca Nederland Iriszorg Arnhemse Sport Federatie Centraal Bureau Levensmiddelenhandel Bureau Halt CCV Intern; Volksgezondheid Sportbedrijf Juridische zaken Handhaving Vergunningen Financial control Communicatie 5

8 Raadsvoorstel - Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) Openbare orde en veiligheid 7. UITVOERING EN EVALUATIE Volgend op de keuzes die door de gemeenteraad worden vastgesteld zal een verordening worden opgesteld die vervolgens zal worden voorgelegd aan de raad ter besluitvorming. Tegelijkertijd zal er een handhavingplan opgesteld worden. De paracommerciële verordening moet in ieder geval voor 1 januari 2014 vastgesteld zijn. Hoogachtend het college van burgemeester en wethouders van Arnhem, de secretaris, de burgemeester, Bijlage(n) Keuzenota Drank- en Horecawet 6

9 Raadsvoorstel - Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) Besluit van: Documentnummer Zaaknummer DE RAAD VAN DE GEMEENTE ARNHEM; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 8 april 2013, Cluster Intern Advies; besluit: De keuze nota Drank- en Horecawet vast te stellen en onderstaande keuzes uit te werken in een verordening. 1) Keuze: De koppeling van toelatingsleeftijden en tijdsruimten voor de horeca niet opnemen in een verordening. 2) Keuze: Een verbod op het schenken van sterk alcoholische drank in de verordening op te nemen (huidig beleid), ongeacht of er sprake is van een al dan niet commerciële horeca-inrichting, met de mogelijkheid van ontheffingen. 3) Keuze: Geen beperkingen in de mogelijkheden van de prijsacties voor de horeca. 4) Keuze: Geen beperkingen m.b.t. prijsacties in de detailhandel in de verordening op te nemen. 5) Keuze: Handhaven van het huidige schenktijden beleid en opnemen in een verordening. 6) Keuze: De alcoholverstrekking door paracommerciële inrichtingen tijdens bijeenkomsten die niet direct aan de hoofdactiviteit verbonden zijn, te beperken en slechts in bijzondere gevallen per ontheffing toestaan (huidige beleid). 7) Keuze: Het handhaven van het huidige beleid met betrekking tot het schenken van sterk alcoholische drank bij paracommerciële inrichtingen. De griffier, De voorzitter, 7

10 Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) Keuzenota nieuwe Drank- en Horecawet. Keuzenota Drank- en Horecawet 1 8

11 Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) 1. Inleiding 1.1 Aanleiding Op 1 januari 2013 is de nieuwe Drank- en Horecawet (DHW) in werking getreden. De vernieuwde DHW geeft gemeenten nieuwe bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden. De voornaamste doelen van deze wijziging zijn het beperken van alcoholgebruik door jongeren en afname van alcoholgerelateerde overlast. Met de nieuwe wet krijgt de gemeente er een aantal nieuwe bevoegdheden bij die het bijvoorbeeld mogelijk maken om regels, in de vorm van een verordening, op te stellen voor de (paracommerciële) horeca en om alcoholverstrekkers die bij herhaling alcohol verkopen aan jongeren onder de 16 (straks 18) jaar te sanctioneren. Ook het toezicht op de naleving van de Drank- en Horecawet komt hiermee naar de gemeente. Het onderwerp raakt aan verschillende soorten beleid, onder meer: volksgezondheidbeleid, alcohol(matigings)beleid, horecabeleid, handhavingbeleid, openbare orde en veiligheidbeleid. Die diversiteit aan beleidsvelden maakt de materie zeer complex. Er dient een goede afweging te worden gemaakt tussen de verschillende belangen, die vervolgens vertaald kan worden in de nieuw te realiseren verordening. De aanpak van alcoholgebruik onder jongeren is gebaseerd op voorlichting (preventie), regelgeving en handhaving. Deze nota focust zich vooral op de laatste twee componenten. De preventie zal aan bod komen in de nota volksgezondheid. Door middel van deze keuzenota heeft de gemeenteraad de mogelijkheid om richting te geven aan de op te stellen verordening. In deze nota worden derhalve een aantal richtingen voorgelegd, die bepalend zullen zijn voor de verdere uitwerking van de verordening. Bij het samenstellen van deze nota zijn verschillende organisaties geconsulteerd om hun visie op de Drank- en Horecawet te geven. Het standpunt van deze organisaties is in deze nota weergegeven. 1.2 Opstellen verordening en handhavingstabel Door middel van de nieuwe DHW heeft de gemeente de mogelijkheid regels op te stellen met betrekking tot alcoholverstrekkers en deze op te nemen in een verordening. De verplichting die de gemeente in ieder geval heeft is om per 1 januari 2014 te beschikken over een verordening voor paracommerciële horeca inrichtingen. Voorts zal, gelijktijdig met het voorstel voor de verordening, een handhavingstabel aan de raad worden voorgelegd. Keuzenota Drank- en Horecawet 2 9

12 Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) 2. Nieuwe Drank- en Horecawet (DHW) 2.1 Onderwerpen in de nieuwe Drank- en Horecawet De nieuwe Drank- en Horecawet heeft drie speerpunten. Met de vernieuwde DHW wil het kabinet namelijk: Alcoholgebruik onder jongeren terugdringen. Alcoholgerelateerde verstoring van de openbare orde aanpakken. Bijdragen aan het verminderen van de administratieve lasten. Per 1 januari 2013 zijn er wijzigingen in de Drank- en Horecawet in werking getreden. Dit betekent dat de gemeenteraad meer mogelijkheden krijgt om op lokaal niveau beter invulling te geven aan het alcoholbeleid, en in het bijzonder om (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan. De volgende onderwerpen komen naar aanleiding van de nieuwe DHW aan bod: Koppeling van leeftijdsgrenzen voor de horeca al dan niet in samenhang met openings- en sluitingstijden (zie paragraaf 4.1) De mogelijkheid voor het stellen van regels aan prijsacties binnen de horeca (zie paragraaf 4.2); Regels te stellen aan prijsacties binnen de (detail)handel;(zie paragraaf 4.3); Het in een verordening opnemen van regels met betrekking tot de alcoholverkoop bij paracommerciële inrichtingen (zie paragraaf 4.4); De regelgeving rond de drank en horecavergunning wordt op onderdelen versimpeld (zie paragraaf 5.1); Jongeren beneden de 16 jaar strafbaar te stellen indien zij in het bezit zijn van alcohol (zie paragraaf 5.2); Sancties op te leggen aan horeca, supermarkten en detailhandelaren indien geconstateerd is dat alcohol verkocht wordt aan jongeren onder de 16 jaar (zie paragraaf 5.3); De communicatie rond de drank en horecavergunning (zie paragraaf 5.4); De Handhaving: het toezicht op de naleving van vrijwel alle bepalingen van de Drank- en Horecawet gaat van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit over naar de gemeente. In de nieuwe DHW is de burgemeester voortaan aangewezen als bevoegd gezag (zie paragraaf 5.5); Toelichting op de financiën voor het uitvoeren van de Drank- en Horecawetgeving (zie paragraa 5.6). In deze nota worden bovengenoemde aspecten afzonderlijke behandeld en wordt op een aantal punten aan de gemeenteraad een keuze voorgelegd. Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft op 5 maart 2013 ingestemd met een initiatiefwetsvoorstel voor de verhoging van de wettelijke leeftijdsgrens voor de verkoop van alcohol naar 18 jaar. Zodra de Eerste Kamer instemt met het wetsvoorstel, mogen supermarkten, slijterijen, horeca, sportkantines vanaf inwerkingtreding van dit wetsvoorstel geen enkele alcoholhoudende drank meer verstrekken aan jongeren die nog geen 18 jaar zijn. Het is nog niet duidelijk per wanneer de leeftijdsverhoging in werking zal treden. De leeftijdsgrens van 18 jaar is, daar waar straks van toepassing, meegenomen of benoemd in deze nota. Gelet op de integrale benadering van deze nota, wordt eerst ingegaan op de bestaande praktijk van het alcoholmatigingbeleid in Arnhem en de visie van diverse organisaties op de nieuwe Drank- en Horecawet. Keuzenota Drank- en Horecawet 3 10

13 Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) 3. Volksgezondheid en Visies met betrekking tot de DHW 3.1 Jeugd en alcoholgebruik in Arnhem Het terugdringen van het schadelijk alcoholgebruik vooral door jongeren is een van de hoofddoelstellingen van de nieuwe DHW. Uit het rapport Preventie van schadelijk alcoholgebruik en drugsgebruik onder jongeren van het Trimbos instituut (2010) brengt alcoholgebruik op jonge leeftijd ernstige gezondheidsrisico s met zich mee. De hersenen van jongeren zijn nog niet volgroeid en alcoholgebruik kan volgens het rapport tot blijvende schade leiden. Ook zou de kans op alcoholverslaving aanzienlijk worden verhoogd als jongeren op jonge leeftijd beginnen met het drinken van alcohol. Ook geeft het rapport aan dat alcoholgebruik op de korte termijn het risico op verkeersongelukken, betrokkenheid bij gevechten, onveilig vrijen en alcoholvergiftiging vergroot Uit het meest recente E-MOVO onderzoek (Electronische Monitor en Voorlichting) uit 2011 van VGGM welke betrekking heeft op de gemeente Arnhem, blijkt het volgende: - Het percentage jongeren dat in de afgelopen 4 weken alcohol heeft gedronken bedroeg in % en is ten opzichte van 2007 gedaald met 9%. - Het percentage zogeheten Binge drinkers (5 of meer glazen per keer) bedroeg 25% in Tabel alcohol gebruik jongeren, EMOVO % verandering t.o.v 2007 Heeft in de afgelopen 4 weken alcohol gedronken 42% 34% -9% Binge drinkers (5 of meer glazen per keer) 30% 25% -5% Ondank het feit dat jongeren minder zijn gaan drinken geven de diverse organisaties aan dat overmatig alcoholgebruik onder jongeren in de regio een groot probleem blijft. Het aantal jongeren dat zich jaarlijks met een hulpvraag aanmeldt bij IrisZorg betreft slechts een klein percentage van de jongeren die excessief alcohol gebruiken. Dat terwijl veel jongeren volgens Iriszorg stevig drinken en voor behandeling in aanmerking zouden komen. 3.2 Project Alcohol en Jeugd en nota Volksgezondheid De gemeenten Arnhem, Doesburg, Renkum, Rheden en Rozendaal zijn in 2010 gezamenlijk gestart met het project Alcohol & Jeugd. Dit project liep tot en met Het project is uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van een stuurgroep, bestaande uit de vijf burgemeesters en wethouders volksgezondheid van de betreffende gemeente, alsmede de politie en het openbaar ministerie. Het belangrijkste doel van dit project was om het alcoholgebruik door jongeren onder de 16 jaar tegen te gaan en het schadelijke alcoholgebruik en de daaraan te relateren openbare orde problematiek te verminderen. Het project Alcohol & Jeugd bestond uit een gecombineerde aanpak van preventie, toezicht en handhaving. Voorbeelden van interventies in de afgelopen beleidsperiode zijn: uitvoering cursus De Gezonde School op middelbare scholen; Keuzenota Drank- en Horecawet 4 11

14 Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) inzet van peers ; jongeren spreken leeftijdsgenoten aan over alcoholgebruik o.a. op Koninginnedag; kroegentocht voor ouders waarbij in het kader van alcoholgebruik door jongeren voorlichting wordt gegeven door Iriszorg en de Politie; het geven van Instructie Verantwoord Alcoholschenken (IVA) bij sportverenigingen; het verstrekken van het lespakket Alcohol een ander verhaal, ter voorbereiding op verlokkingen zoals alcohol voor groep 7 & 8 op basisscholen; introductie Boete of Kanskaart waarbij jongeren bij het plegen van een delict onder invloed van bureau Halt een leertraject krijgen opgelegd. Als dit leertraject niet succesvol afgerond wordt, eist het openbaar ministerie een hogere straf. Hierbij worden ook de ouders nauw betrokken; Voorlichtingacties bij supermarkten: ouders kregen bij een bezoek aan supermarkten voorlichting met betrekking tot het alcoholgebruik van hun kinderen. Het terugdringen van het alcoholgebruik onder de jeugd was al een speerpunt in het beleid van de gemeente Arnhem, zoals verwoord in de nota Volksgezondheid Op dit moment wordt er gewerkt aan de nieuwe nota Volksgezondheid. In de nieuwe nota Volksgezondheid blijft alcoholgebruik onder jeugd een speerpunt. De planning is dat deze nota Volksgezondheid in mei zal worden voorgelegd aan de raad. Hierin zal een verdere uitwerking en een plan van aanpak met betrekking tot het terugdringen van alcoholgebruik door jeugd terug te vinden zijn. 3.3 Visie externe organisaties op DHW Bij het opstellen van deze nota zijn diverse externe organisaties geconsulteerd, zoals Iriszorg, Politie, Koninklijk Horeca Nederland (KHN), Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), en de Arnhemse Sport Federatie (ASF). Door deze partijen is op onderdelen van de nieuwe Drank & Horecawet een advies of aanbeveling gegeven. Voor zover relevant en van toepassing is het betreffende onderdeel opgenomen bij het passende hoofdstuk. In zijn algemeenheid gaven de organisaties met betrekking tot de nieuwe Drank- en Horecawet kort weergegeven aan dat: De politie met grote regelmaat jongeren signaleert in het horeca- concentratiegebied waarbij sprake is van overmatig alcoholgebruik. Overmatig alcoholgebruik in het algemeen zorgt met grote regelmaat voor overlast in de openbare ruimte vooral in het uitgaanscentrum. Koninklijk Horeca Nederland maakt zich vooral zorgen over het alcoholgebruik bij de paracommerciële instellingen met het oog op mogelijke concurrentievervalsing. Mede vanuit het oogpunt dat de combinatie van sport- en sociaal-culturele activiteiten en alcoholverkoop niet samen gaat.(zie bijlage 2. advies Koninklijke Horeca Nederland) Centraal Bureau Levensmiddelenhandel geeft aan dat de verantwoorde verkoop van alcohol aan jongeren in de supermarktbranche hoog op de agenda staat. Zij zien niets in het opleggen van beperkingen op prijsacties voor de detailhandel. CBL is van mening dat een gezamenlijke aanpak met daarin strenge leeftijdscontroles, goede voorlichting en handhaving het alcoholgebruik door jongeren terug kan dringen. (zie bijlage 4. standpunten Centraal Bureau Levensmiddelenhandel) IrisZorg sluit zich in haar adviezen aan bij de modelverordening van STAP, Nederlands Instituut Voor Alcoholbeleid waarbij de nadruk ligt op de volgende drie peilers; educatie, regelgeving en handhaving. Iriszorg is van mening dat de door hen genoemde standpunten ten aanzien van de nieuwe Drank- en Horecawet bijdragen aan de volksgezondheid in Arnhem. (zie bijlage 3. advies Iriszorg) De Arnhemse Sport Federatie geeft aan graag het huidige schenktijdenbeleid te vertalen naar de paracommerciële verordening. Men ziet graag dat er geen onnodige beperkingen aan de paracommerciële instellingen worden opgelegd. En dat sportverenigingen ondersteuningsinstrumenten worden aangeboden die hen helpen bij het voeren van een verantwoord alcoholbeleid.(zie bijlage 5. standpunten Arnhemse Sport Federatie). Keuzenota Drank- en Horecawet 5 12

15 Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) 4. De te maken keuzes met betrekking tot de DHW In dit hoofdstuk zal per deelonderwerp een korte inleiding en toelichting worden gegeven op de mogelijkheden die de nieuwe Drank- en Horecawet biedt. Vervolgens wordt aangegeven wat de betrokkenen vinden van de mogelijkheden. Tot slot wordt per deelonderwerp een keuze optie voorgelegd. 4.1 Koppeling van leeftijdsgrenzen voor de horeca al dan niet in samenhang met opening- en sluitingstijden; De nieuwe Drank- en Horecawet biedt de mogelijkheid om de toelatingsleeftijden voor horecalokaliteiten/ horecaterrassen te koppelen aan tijdsruimten. Deze nieuwe gemeentelijke bevoegdheid wordt ook wel de Vroeg op Stap bepaling genoemd. Met dit artikel kan de gemeente een minimumleeftijd bepalen die vereist is om als bezoeker een horecalokaliteit binnen te treden of een horecaterras te betreden vanaf een specifiek tijdstip. De identiteitscontrole zal moeten plaatsvinden door middel van een geldig ID-bewijs; dus niet een studentenkaart of bibliotheekpas. De grondslag van deze bepaling is artikel 25b van de (nieuwe) Drank- en Horecawet. Daarbij kan een onderscheid worden gemaakt tussen nachthoreca en overige horeca. Sluitingstijdenbeleid Horeca gemeente Arnhem In dit kader moet worden opgemerkt dat de gemeenteraad in mei 2012, naar aanleiding van het raadsvoorstel Vereenvoudiging en (mogelijk) verruiming openingstijdenbeleid horeca, besloten heeft om de horecasluitingstijden per 1 december 2012 aan te passen. Na het besluit van de gemeenteraad kent de gemeent Arnhem vanaf 1 december 2012 de volgende openingstijden: - vrije sluitingstijden voor de horeca-inrichtingen in het Horeca Centrum Gebied (HCG); - de mogelijkheid voor een ontheffing van de sluitingstijden voor de horeca lokaliteiten buiten het HCG en in het centrum van Arnhem; - een sluitingstijd van 01:00 uur door de weeks en 02:00 van de vrijdag tot en met de zaterdag in de rest van de stad. Door de raad is tevens besloten om na twee jaar dit beleid te evalueren. Voornoemd besluit maakt het dus mogelijk dat de ondernemers in het HCG vrij zijn om een eigen opening- en sluitingstijd te bepalen. De nieuwe DHW maakt het nu echter mogelijk om beperkingen aan de horeca op te leggen waar het gaat om toelatingsleeftijden al dan niet in samenhang met sluitingstijden. De koppeling van leeftijdgrenzen voor de horeca al dan niet in samenhang met opening- sluitingstijden kan op meerdere manieren vorm worden gegeven. Zo is het mogelijk om bijvoorbeeld: - bij horeca-inrichtingen, die na 03:00 uur geopend zijn, uitsluitend jongeren vanaf 18 jaar toe te laten. - vanaf 23:00 geen jongeren onder de 18 jaar meer toe te laten. Jongeren onder de 18 jaar die al binnen zijn kunnen in dat geval overigens niet worden verwijderd en kunnen blijven tot aan de sluitingstijd. Keuzenota Drank- en Horecawet 6 13

16 Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) Voornoemde tijden zijn vrij in te vullen door de gemeente, als een gemeente daar überhaupt een beperking in wil leggen. Het opnemen van een toelatingsleeftijd eventueel gekoppeld aan de openingstijden moet natuurlijk wel uitvoerbaar zijn. De betreffende regel moet immers handhaafbaar zijn voor zowel de ondernemers als voor de gemeente. Indien dergelijke bepalingen als boven weergegeven worden opgenomen in een verordening is deze ook van toepassing op de terrassen van de horeca-inrichtingen. Het totaal uitsluiten van jongeren onder de 18 jaar bij een gelegenheid die de hele dag en nacht open is, zou inhouden dat men ook niet op het terras frisdrank zou mogen nuttigen. Ongeacht de regeling blijft het een gegeven dat alcohol aan de leeftijdscategorie onder de 16 jaar (straks 18 jaar ) niet mag worden verstrekt. Dit blijft een verantwoordelijkheid van zowel de ondernemers als de bezoekers en hierop zal ook worden gehandhaafd. Standpunten externe partijen Koninklijke Horeca Nederland is tegen een koppeling van leeftijdsgrenzen in samenhang met openings- en sluitingstijden. IrisZorg adviseert vanaf 23:00 geen bezoekers toe laten tot horecalokaliteiten waarvan niet is vastgesteld dat zij de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt. Daarnaast tussen 02:00 en 08:00 geen alcohol te schenken aan bezoekers waarvan niet is vastgesteld dat zij 18 jaar zijn, waarmee men al anticipeert op de leeftijdsgrens van 18 jaar. De gemeenteraad ziet zich voor de vraag gesteld of er een koppeling moet worden gemaakt tussen de openingstijden en toegangsleeftijden. Met het oog op het recente besluit van de gemeenteraad lijkt het niet voor de hand te liggen om nu opnieuw beperkingen op te leggen aan de horeca, behalve de beperking die in de DHW reeds zijn vastgesteld, te weten: geen alcohol verstrekken aan hen die jonger zijn dan 16 (18) jaar. Keuze 1. De koppeling van toelatingsleeftijden en tijdsruimten voor de horeca niet opnemen in een verordening 2. Een koppeling van toelatingsleeftijden en tijdsruimten opnemen in de verordening 4.2 De mogelijkheid voor het verbieden of beperken van de verstrekking van (sterk) alcoholische drank bij commerciële (kantines) horeca inrichtingen. Op grond van het artikel 25a van de DHW kan het verstrekken van alcoholhoudende drank in horeca-inrichtingen bij gemeentelijke verordening worden verboden of beperkt. Op grond van lid 2 van dit artikel kan worden bepaald dat dit verbod of deze beperking alleen geldt voor bepaalde categorieën inrichtingen, bepaalde gebiedsdelen of bepaalde tijden. De burgemeester kan tevens een vergunning beperken tot het verstrekken van zwak- alcoholhoudende drank. Binnen de gemeente bestaat thans de verordening tot beperking drankverstrekking. Hierin is onder andere opgenomen dat het voor inrichtingen van bepaalde aard (zowel commercieel als paracommercieel) verboden is om sterke drank te verstrekken. Dit geldt onder andere voor inrichtingen van de volgende aard; - welke deel uitmaakt van een gebouw waar uitsluitend of in de hoofdzaak onderwijs wordt gegeven; - welke deel uitmaakt van een gebouw dat uitsluitend of in de hoofdzaak in gebruik is bij jeugdorganisaties of instellingen; - welke deel uitmaakt van een gebouw dat uitsluitend of in de hoofdzaak in gebruik is bij sportorganisaties of instellingen; - welke in gebruik is als foyer van een bioscoop of een schouwburg. Keuzenota Drank- en Horecawet 7 14

17 Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) Door deze verordening is het mogelijk om op basis van de aard van bepaalde inrichtingen onderscheid te maken tussen het wel of niet toestaan voor het verstrekken van sterk (> 15%) alcoholische drank. Dit biedt de mogelijkheid om het verstrekken van sterke drank bij commerciële kantines zoals sportclubs, scholen, buurthuizen en dergelijke te beperken. In veel gemeenten zijn de laatste jaren multifunctionele centra opgericht. In deze gebouwen zijn vaak sportclubs, buurtorganisatie en scholen gevestigd. In deze gebouwen is vaak maar een kantine aanwezig waar door de verschillende organisaties om-en-om en/ of gelijktijdig gebruik van wordt gemaakt. Soms kiezen voornoemde organisaties, om verschillende redenen, voor het oprichten van een BV voor het horeca-gedeelte of wordt de kantine verpacht aan een (horeca)ondernemer. Bij deze alternatieven gaat het formeel niet meer om een paracommerciële inrichting, maar om een commerciële inrichting. In die gevallen moet er een gewone horecavergunning aangevraagd worden en geldt bij verstrekking de bijbehorende verplichtingen. Toch kan de gemeente het wenselijk vinden om in dergelijke gevallen deze commerciële kantines beperkingen op te leggen, vergelijkbaar met paracommerciële kantines. In het bijzonder waar het gaat om de schenktijden en een verbod op het schenken van sterke drank. Een argument voor het opleggen van dezelfde beperkingen voor commerciële kantines als voor paracommerciële kantines is dat beide soorten regelmatig door veel jongeren bezocht worden. Een nadeel van het opnemen van beperkingen kan zijn dat het lastiger zal worden om een commerciële kantine financieel rendabel te houden. Vanuit pragmatisch oogpunt wordt voorgesteld om het huidige beleid te handhaven, namelijk dat geen sterke drank wordt verstrekt bij dergelijke inrichtingen. Het is mogelijk in de nieuwe verordening op te nemen dat hierop door de burgemeester ontheffing kan worden verleend. Van deze uitzonderingsregeling kan bijvoorbeeld gebruik worden gemaakt bij poppodia. Keuze Bij inrichtingen van een bepaalde aard: 1. Een verbod op het schenken van sterk alcoholische drank in de verordening op te nemen (huidig beleid), ongeacht of er sprake is van een al dan niet commerciële horeca-inrichting, met de mogelijkheid van ontheffingen; 2. Geen beperking voor het verstrekken van sterk alcoholische drank bij dergelijke inrichtingen in de verordening opnemen. 4.3 De mogelijkheid voor het stellen van regels aan prijsacties binnen de horeca. De gemeente heeft de mogelijkheid om op basis van de nieuwe DHW de prijsacties in de horeca waarbij de prijs van alcoholhoudende dranken voor een periode van 24 uur of korter lager is dan 60% van de gewoonlijke prijs te verbieden. Horeca ondernemers behouden in elk geval de mogelijkheid om prijsacties tot 60% van de gewoonlijk gehanteerde prijs te hanteren. Met de nieuwe verordenende bevoegdheid krijgen gemeenten voor het eerst de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op prijsacties in de horeca. Prijs en betaalbaarheid zijn belangrijke factoren voor alcoholconsumptie (Factsheet Alcohol en Prijsbeleid, Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid, Stap 2011). De conclusie uit verschillende onderzoeken naar het effect van prijs op consumptie is helder: hoe lager de prijs hoe hoger de consumptie. De Wereldgezondheidsorganisatie geeft al jaren aan dat het beïnvloeden van de prijs het meest effectief is in het terugdringen van (schadelijk) alcoholgebruik. Happy-Hours zijn een bekend voorbeeld van een tijdelijke prijsverlaging van alcoholhoudende drank. Tijdens Happy-Hours wordt de consumptie van drank direct en actief gestimuleerd. Uit veldonderzoek is gebleken dat prijsacties voorkomen in 26% van de Nederlandse cafés (Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid, Stap 2009). Keuzenota Drank- en Horecawet 8 15

18 Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) Artikel 25d van de Drank- en Horecawet biedt gemeenten de mogelijkheid prijsacties, zoals Happy Hours, gedeeltelijk te beperken. Happy-Hours zijn doorgaans afgebakende tijden (enkele uren, een dag in de week) waarop alcohol tegen een gereduceerd tarief wordt aangeboden. In veel gemeenten zijn er uitgaansgelegenheden waar Happy-Hours worden georganiseerd. Door de nieuwe Drank- en Horecawet is het mogelijk om te verbieden dat alcoholische drank voor gebruik ter plaatse tegen een prijs die voor een periode van 24 uur of korter, lager wordt aangeboden dan 60% van de prijs die gewoonlijk in die horeca-inrichting wordt gevraagd. Met dit artikel kan de gemeente bijvoorbeeld ook prijsacties als 2 drankjes voor de prijs van 1 verbieden. Ook kan men er bepaalde arrangementen mee tegengaan, zoals een avond onbeperkt drinken voor 15, althans als het hier minder dan 60% van de normale prijs betreft. De zogenaamde Ladies Night (avonden waarop vrouwen gratis mogen drinken) worden met dit artikel ook verboden. Gemeenten kunnen deze bepaling alleen inzetten ter bescherming van de volksgezondheid of in het belang van de openbare orde. De bepaling kan desgewenst ook alleen gelden voor een bepaald deel van de gemeente. Het lijkt echter vanuit het oogpunt van rechtsgelijkheid redelijk om een dergelijke bepaling eventueel voor de gehele stad op te nemen. Situatie in Arnhem Binnen de gemeente Arnhem zijn momenteel diverse horeca-inrichtingen die regelmatig gebruik maken van Happy-Hours. Daarnaast zijn er ook enkele inrichtingen die speciale kortingen hanteren voor studenten, Ladies Night, etc. Ook tijdens evenementen als Koninginnedag zijn er horeca-inrichtingen te vinden die forse kortingen geven op bijvoorbeeld de bierprijs. Eventuele beperking van prijsacties aan de hand van artikel 25d van de DHW hebben uitsluitend betrekking op prijsacties in horecalokaliteiten en op bijbehorende terrassen en geldt dus niet voor goedkoop schenken op andere plaatsen. Een eventuele beperking van de prijsacties heeft geen gevolgen voor de evenementen. Voor beperking van prijsacties tijdens evenementen biedt de Drank- en Horecawet geen mogelijkheden. Indien hier regels voor moeten komen, zullen deze moeten worden gekoppeld aan de evenementenvergunning art. 35. Standpunten betrokkenen Koninklijke Horeca Nederland is van mening dat het aan banden leggen van Happy-Hours en prijsacties niet gaan bijdragen aan het terugdringen van alcoholmisbruik onder jongeren, terwijl ze wel flinke impact kunnen hebben op de bedrijfsvoering van horecaondernemers. IrisZorg adviseert om wel beperking van prijsacties op te nemen in verordening i.v.m. relatie tussen de alcoholconsumptie en prijs. Een lagere prijs betekent een toename in de alcoholconsumptie. Keuze 1. Geen beperkingen in de mogelijkheden van de prijsacties voor de horeca. 2. Prijsacties in de horeca beperken tot maximaal 60% van de gewoonlijke prijs, voor een periode van 24 uur of korter. 4.4 De mogelijkheid voor het stellen van regels aan prijsacties binnen de (detail)handel. Er is de mogelijkheid om een verbod op te nemen op bepaalde prijsacties m.b.t. de verkoop van alcoholische dranken door de detailhandel. Zo kunnen bijvoorbeeld ook extreme prijsacties die van korte duur zijn in de detailhandel worden verboden. Het gaat volgens de wet om prijsacties die een week of korter duren en een prijskorting geven van meer dan 30% op de reguliere verkoopprijs in die winkel. Ook vallen hieronder bepaalde koppelverkoopacties, zoals Bij 25 boodschappen krat X-bier voor maar 6,95. De grondslag voor deze bepaling is art. 25d van de Drank- en Horecawet. Net als bij het verbod op bepaalde prijsacties in de horeca kunnen gemeenten een verbod op extreme prijsacties in de detailhandel alleen inzetten ter bescherming van de volksgezondheid of in het belang van de openbare orde. De bepaling kan eventueel ook alleen gelden voor een bepaald deel van de Keuzenota Drank- en Horecawet 9 16

19 Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) gemeente. Het lijkt echter vanuit het oogpunt van rechtsgelijkheid redelijk om een dergelijke bepaling eventueel voor de gehele stad op te nemen. Achtergrond Er is veel onderzoek dat aantoont dat het verlagen van prijzen van alcoholhoudende dranken (bijvoorbeeld door prijsacties) alcoholgebruik en alcoholgerelateerde schade in de hand werkt (Babor 2010, RAND 2009, Meier 2008). Een meerderheid van de jongeren geeft aan als gevolg van prijsacties meer te gaan drinken (Universiteit Twente 2007). Doel van deze maatregel is de volksgezondheid te beschermen en de openbare orde te bewaken. Het is gericht op een verbod van extreme prijsacties die leiden tot het dumpen van alcohol, bijvoorbeeld op piekmomenten (in examenfeesttijd en rond Oud en Nieuw) en vaak onder de kostprijs. In de toelichting bij de wet wordt er van uitgegaan dat van dumpen in de detailhandel sprake is bij kortingen van meer dan 30%. Naar schatting is een kwart van de prijsacties op bier hoger dan 30% van de normale verkoopprijs (STAP 2011). Deze worden met dit artikel verboden als ze een week of korter duren. Langere acties leiden in mindere mate tot piekgedrag en zijn economisch waarschijnlijk ook niet altijd mogelijk, aangezien dan aanzienlijk verlies wordt geleden op deze acties. Overigens vinden producenten en importeurs een maximale korting van 50% verantwoord (STIVA Reclamecode voor alcoholhoudende dranken, januari 2012). Naar schatting 80% van alle in Nederland geconsumeerde liters alcohol wordt verkocht via de detailhandel, waarvan 90% via supermarkten. De prijs van alcohol is in de detailhandel ook het laagst. Ongeveer driekwart van de prijsacties op bier vindt plaats in supermarkten. Daarnaast blijkt in de praktijk dat supermarkten vooral voor goedkoop bier adverteren tijdens feestdagen en andere piekmomenten in het jaar, waarop mensen vaak al geneigd zijn om meer te drinken (STAP 2011). Dit stimuleert volgens deskundigen overmatig alcoholgebruik en ook nog op momenten dat dit mogelijk extra risico s met zich meebrengt voor de openbare orde en veiligheid. Afspraken over prijsacties kunnen ook via een convenant gemaakt worden, zoals nu soms al gebeurt. Daarin is echter meestal geen publiekrechtelijk element opgenomen. Hierdoor kan er sprake zijn van privaatrechtelijke prijsafspraken. Dit is op grond van Europese regels over mededinging ongeoorloofd. Juist om die reden wordt in artikel 25d van de wet de bevoegdheid van de gemeente uitgebreid om dit in een verordening te regelen. Centraal Bureau Levensmiddelenhandel is tegen het ingrijpen door de overheid in prijsbeleid. Prijzen moeten door de markt bepaald worden. Bovendien zijn lokale prijzen voor landelijk opererende organisaties (zoals supermarktketens)praktisch gezien onwerkbaar. Daarnaast is de maatregel volgens het CBL niet nodig, omdat er sinds tientallen jaren in Nederland een Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken (RvA) bestaat. Hierin is afgesproken dat aanbiedingen van alcoholhoudende dranken maximaal 50% korting bedragen. De supermarktbranche heeft zich aan de RvA gecommitteerd en houdt zich aan deze landelijke afspraken. IrisZorg adviseert ook hier wel een beperking van de prijsacties op te nemen in de verordening met het oog op volksgezondheid. Wederom met het oogpunt op de relatie tussen prijs en alcoholconsumptie. Indien een beperking van de prijsacties voor de detailhandel in een verordening wordt opgenomen dan kan dit concurrentieverschillen met zich meebrengen. Wanneer bijvoorbeeld in de ene gemeente wel prijsacties worden toegestaan en bij een buurtgemeente niet dan kan dit voor alcoholverstrekkers een concurrentie voordeel/ nadeel betekenen. Daarnaast hanteren veel grote detailhandelketens een landelijk prijsactie-beleid wat ook moeilijk uitvoerbaar zal zijn bij gemeentelijke verschillen. Een extra lastigheid in een dergelijk beperking is dat de reguliere verkoopprijs van de desbetreffende winkel bekend dient te zijn, wat de administratieve lasten ten behoeve van de handhaving zal vergroten Keuze 1. Geen beperkingen m.b.t. prijsacties in de detailhandel in de verordening op te nemen. 2. Beperken van de prijsacties die een week of korter duren en een prijskorting geven van meer dan 30% op de reguliere verkoopprijs in die winkel. Keuzenota Drank- en Horecawet 10 17

20 Keuzenota Drank- en Horecawet (DHW) 4..5 De verordening met betrekking tot de alcoholverkoop bij paracommerciële inrichtingen; In het kader van de nieuwe DHW dient de gemeente voor 2014 een verordening te hebben die regels bevat met betrekking tot de alcoholverkoop bij paracommerciële inrichtingen. Een paracommerciële rechtspersoon is een rechtspersoon - geen NV of BV zijnde - die zich naast activiteiten van recreatieve, sportieve, sociaal-culturele, educatieve, levensbeschouwelijke of godsdienstige aard richt op de exploitatie in eigen beheer van een horecabedrijf. Hieronder vallen onder meer: sportkantines, dorps- en buurthuizen, kerkelijke centra, studentenverenigingen, et cetera. In artikel 4 van de Drank- en Horecawet wordt aan gemeenten opgelegd in een verordening regels vast te stellen voor paracommerciële inrichtingen. De regels hebben als doel het voorkomen van oneerlijke mededinging en gelden bij het verstrekken van alcoholhoudende drank. De volgende onderwerpen moeten volgens de wet voor de paracommerciële inrichtingen in elk geval geregeld worden: - de schenktijden voor alcoholhoudende drank; - het schenken van alcoholhoudende drank tijdens bijeenkomsten van persoonlijke aard, zoals bruiloften en partijen of bijeenkomsten welke gericht zijn op personen die niet bij de activiteiten van de betreffende rechtspersoon betrokken zijn. Volgens de memorie van toelichting bij de wijziging van de Drank- en Horecawet mogen de lokale regels rond paracommercie naar de aard van de paracommerciële rechtspersoon verschillend zijn. Dit betekent dat aan studentenverenigingen andere regels kunnen worden opgelegd door een gemeente, dan sportverenigingen of buurthuizen. De regering verwacht dat de nieuwe wettelijke eis, waarbij elke gemeente een paracommerciële verordening moet vaststellen, zal leiden tot een maatschappelijke discussie op gemeentelijk niveau. De gemeente kan daarbij recht doen aan de verschillen tussen bijvoorbeeld sportverenigingen en overige instellingen. De regering gaat er vanuit dat gemeenten bij deze afweging de belangrijke maatschappelijke functie van de verschillende paracommerciële instellingen in acht neemt en geen onnodige beperkingen zullen opleggen daar waar de mededinging niet in het geding is en er geen sprake is van onverantwoorde verstrekking van alcohol, in het bijzonder aan jongeren. Huidige regels voor de paracommercie die opgenomen zijn in de vergunning In de gemeente Arnhem zijn momenteel in de vergunningvoorschriften opgenomen waarmee onder andere de tijden dat bij paracommerciële inrichtingen alcohol geschonken kan worden geregeld zijn. Tevens dient er een leidinggevende aanwezig te zijn of een barvrijwilliger die geïnstrueerd is over verantwoord alcoholgebruik. Een lijst met deze geïnstrueerde barvrijwilligers behoort in de horecainrichting aanwezig te zijn. Op dit moment wordt er aan de vergunning onder andere de volgende voorschriften en beperkingen verbonden: 1. De vergunning geldt niet voor zover in de inrichting bijeenkomsten van persoonlijke aard, zoals bruiloften en partijen, worden gehouden; 2. De vereniging onthoudt zich van het openlijk aanprijzen van de mogelijkheid tot het houden van bijeenkomsten als bedoeld onder 1; 3. Het verstrekken van alcoholhoudende drank is slechts toegestaan tijdens activiteiten van de vereniging, doch met een maximum van één uur voor en één uur na activiteiten van de vereniging en met inachtneming van de sluitingstijden zoals vermeld in de Algemene Plaatselijke Verordening voor Arnhem (APV) Schenktijden paracommerciële inrichtingen Keuzenota Drank- en Horecawet 11 18