Inhoud. 0 Etnische diversiteit in de medische praktijk: een introductie. Casuïstiek. herkomst voor zorgverlening door artsen... 8

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. 0 Etnische diversiteit in de medische praktijk: een introductie. Casuïstiek. herkomst voor zorgverlening door artsen... 8"

Transcriptie

1 XI 0 Etnische diversiteit in de medische praktijk: een introductie 0.1 Inleiding Mensen van allochtone herkomst in Nederland Consequenties van de aanwezigheid van mensen van allochtone herkomst voor zorgverlening door artsen Vier algemene boodschappen over de zorgverlening aan mensen van allochtone herkomst Verantwoording van de ontwikkeling van de casuïstiek Literatuur I Casuïstiek 1 Een Ghanese man met hypertensie Prevalentie van hypertensie op jonge leeftijd De beleving van hypertensie en de behandeling Bespreken van terugkeer Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Somalische vrouw met spierpijn Vitamine D Diagnose en behandeling Etnische verschillen in vitamine D-deficiëntie Beschouwing Verder lezen Literatuur Een lusteloze baby uit Sierra Leone Diagnose van anemie Sikkelcelziekte Sikkelcelziekte en screening Behandeling van sikkelcelziekte Bloedtransfusies en levensbeschouwelijke principes Begeleiden van adolescente patiënten met sikkelcelziekte Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Guinese vrouw met hiv Hiv/aids en man-vrouwverschillen Transmissieroute en taboe Therapietrouw en hiv

2 XII 4.4 Bekendmaken van hiv-status Determinanten van gedrag en hiv Cultuursensitieve preventie Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Turkse man met pijn op de borst Leefstijl- en andere risicofactoren voor hart- en vaatziekten Constructie van culturele verschillen Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Marokkaanse jongen met astma Crossculturele kwesties Ouders van kinderen in het ziekenhuis Besluitvorming over of met kinderen? Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Turkse vrouw met diabetes Etnische verschillen in prevalentie van diabetes Allochtone patiënten en diabetes zelfmanagement Verwachtingen en misverstanden in het consult Culturele en andere invloeden op medische keuzes Beschouwing Verder lezen Literatuur Een zwangere Marokkaanse vrouw De relatie tussen etnische herkomst en perinatale gezondheidsuitkomsten - determinanten van etnische verschillen in perinatale morbiditeit en sterfte Conflicthantering Patient delay Beschouwing Verder lezen Literatuur In dialoog met een Marokkaanse man en vrouw Verhelderen hulpvraag Het geven van instructies Ineffectief pilgebruik Maagdelijkheid en hulpvraag Gespreksleiding Onbegrip voorkomen

3 XIII 9.7 Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Nederlandse vrouw met blaasontsteking Verklaringen en verwachtingen Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Iraanse vrouw met chronische pijnklachten De diagnose PTSS Allochtone ouderen en de zorg De gezondheid van allochtone ouderen Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Marokkaanse vrouw met hoofdpijn, hartkloppingen en buikpijn Somatisatie Aandachtspunten psychosociale problemen Somatisatie en het arts-patiëntcontact Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Marokkaanse man met een depressie Vertrouwen creëren Prevalentie van discriminatie Tweede generatie Hulp bij discriminatie Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Marokkaans meisje met spierzwakte en uitvalsverschijnselen Differentiële diagnose Alternatieve genezers Juridische aspecten bij weigering medische behandeling Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Bosnische vrouw met RSI Type-I- en type-ii-reacties Beschouwing Verder lezen Literatuur

4 XIV 16 Een vermoeden van meisjesbesnijdenis Medische gevolgen van de ingreep Redenen voor meisjesbesnijdenis Dialoog met de patiënt Juridische aspecten bij meisjesbesnijdenis in Nederland Beschouwing Verder lezen Literatuur Een onverzekerd Armeens echtpaar Medische zorg aan onverzekerden Gezondheid van ongedocumenteerde migranten Een geneeskundige verklaring afgeven in verband met een asielverzoek Zelfdoding Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Turkse vrouw met pijn en tintelingen in de polsen Cultuur en pijn Verbetering van de arbozorg aan allochtone werknemers Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Afghaanse vrouw met longkanker Bespreekbaarheid van ziekte en dood De wens om informatie te ontvangen Euthanasie, zorgvuldigheidseisen, rechten, plichten Aandachtspunten euthanasie en allochtone patiënten Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Surinaamse man met schizofrenie Schizofrenie en migratie Allochtone patiënten en onvrijwillige opname Aandachtspunten bij gedwongen opname Diagnose en cultuur Verslaving en mensen van allochtone herkomst Familiebanden Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Turks echtpaar met een kinderwens Gezondheidsrisico s Consanguïniteit en gezondheidsuitkomsten

5 XV 21.3 Informatie geven aan (aanstaande) ouders Diagnostiek Etnische verschillen in gebruik van prenatale diagnostiek Zwangerschapsafbreking Beschouwing Verder lezen Literatuur Een Poolse man met brandwonden Uitleg van transplantatie, genezing van littekens en zelfzorg Sociale context Beschouwing Verder lezen Literatuur Over de auteurs Register

Diversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit

Diversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit Diversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit Prof. Dr. Walter Devillé Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg UvA Vluchtelingen en Gezondheid OMGEVING POPULATIE KENMERKEN GEZONDHEIDS-

Nadere informatie

Cultuursensitiviteit Partners in de geboortezorg 13 mei 2014

Cultuursensitiviteit Partners in de geboortezorg 13 mei 2014 Cultuursensitiviteit Partners in de geboortezorg 13 mei 2014 Helena Kosec Pharos h.kosec@pharos.nl 1 Inhoud Migranten definities Gezondheid epidemiologische verschillen Gezondheid verschillen in zorggebruik

Nadere informatie

Artsen en zorg voor vluchtelingen

Artsen en zorg voor vluchtelingen Artsen en zorg voor vluchtelingen Den Haag, 1 december 2016 Evert Bloemen, arts (e.bloemen@pharos.nl) Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen 1 Aan de orde komen 1. Cijfers en migratie 2. Asielprocedure

Nadere informatie

CULTURELE DIVERSITEIT IN DE HEDENDAAGSE HULPVERLENING. Louis Ferrant Huisartsgeneeskunde - Universiteit Antwerpen

CULTURELE DIVERSITEIT IN DE HEDENDAAGSE HULPVERLENING. Louis Ferrant Huisartsgeneeskunde - Universiteit Antwerpen CULTURELE DIVERSITEIT IN DE HEDENDAAGSE HULPVERLENING Louis Ferrant Huisartsgeneeskunde - Universiteit Antwerpen Etnische diversiteit in de medische praktijk Diversiteit van patiënten Culturele verschillen

Nadere informatie

Seminar Oudere migranten in Nederland Gezondheid en welbevinden. Fatima El Fakiri onderzoeker

Seminar Oudere migranten in Nederland Gezondheid en welbevinden. Fatima El Fakiri onderzoeker Seminar Oudere migranten in Nederland Gezondheid en welbevinden Fatima El Fakiri onderzoeker Over wie hebben we het? 3 grote groepen migranten: Migratie uit voormalige koloniën Arbeidsmigratie Asielmigratie

Nadere informatie

Migranten met COPD of astma. CAHAG 2016 Maria van den Muijsenbergh, huisarts / onderzoeker Laila Elghoul Bouakka, doktersassistent - actrice

Migranten met COPD of astma. CAHAG 2016 Maria van den Muijsenbergh, huisarts / onderzoeker Laila Elghoul Bouakka, doktersassistent - actrice Migranten met COPD of astma CAHAG 2016 Maria van den Muijsenbergh, huisarts / onderzoeker Laila Elghoul Bouakka, doktersassistent - actrice Programma Migranten in uw praktijk: wat wilt u leren? Etnische

Nadere informatie

Inhoud. H.E. van der Horst. T.C. olde Hartman en P.L.B.J. Lucassen. A.H. Blankenstein. H. Woutersen-Koch

Inhoud. H.E. van der Horst. T.C. olde Hartman en P.L.B.J. Lucassen. A.H. Blankenstein. H. Woutersen-Koch VII 1 Inleiding SOLK in de huisartsenpraktijk: begrippen en epidemiologie... 1 H.E. van der Horst 1.1 Wat is SOLK?... 2 1.2 Andere (veel)gebruikte termen.... 3 1.3 Relatie tussen SOLK en somatisatie....

Nadere informatie

Kwetsbaar zwanger. Kind en Gezin. Kristien Roelens Martine Meulebroek UZ Gent. 25 oktober 2012

Kwetsbaar zwanger. Kind en Gezin. Kristien Roelens Martine Meulebroek UZ Gent. 25 oktober 2012 Kwetsbaar zwanger Kind en Gezin Kristien Roelens Martine Meulebroek UZ Gent 25 oktober 2012 1 1 Indeling Tieners en zwangerschap Lage SES en zwangerschap Migranten en zwangerschap Geweld en zwangerschap

Nadere informatie

Project dichter bij de mens. Preventief allochtone ouderenzorg door t Roosendael (huisartsenpraktijk in de Donderberg)

Project dichter bij de mens. Preventief allochtone ouderenzorg door t Roosendael (huisartsenpraktijk in de Donderberg) Project dichter bij de mens Preventief allochtone ouderenzorg door t Roosendael (huisartsenpraktijk in de Donderberg) Feiten en Cijfers Aantal migrantenouderen in Nederland: Jaar 55+ 65+ 2010 183.000 72.000

Nadere informatie

Migranten met diabetes en depressie. Samenspel over grenzen

Migranten met diabetes en depressie. Samenspel over grenzen Migranten met diabetes en depressie Samenspel over grenzen Migranten met diabetes en depressie Wat weten we van de situatie in Nederland Onderzoek vanuit epidemiologie en psychologie Onderzoek specifiek

Nadere informatie

Interculturele Communicatie Migranten en SOLK Migra. 29 september 2016, Utrecht Jan Wuister, huisarts Laila Bouakka, trainer

Interculturele Communicatie Migranten en SOLK Migra. 29 september 2016, Utrecht Jan Wuister, huisarts Laila Bouakka, trainer Interculturele Communicatie Migranten en SOLK Migra 29 september 2016, Utrecht Jan Wuister, huisarts Laila Bouakka, trainer Programma anamnese uitleg beleid Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen

Nadere informatie

Cultuur-sensitieve aspecten in de zorg

Cultuur-sensitieve aspecten in de zorg Cultuur-sensitieve aspecten in de zorg Toegespitst op kankerzorg dr. Mohamed Boulaksil Cardioloog i.o. Pharos Utrecht, 18 juni 2013 Indeling Definitie van begrippen Epidemiologische verschillen migrant

Nadere informatie

Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar?

Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar? Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar? Doel van een richtlijn Vastleggen van wetenschappelijke kennis en expertise rond een bepaalde stoornis t.b.v. hulpverleners en cliënten.

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Dokter, ik ben zo moe. Vermoeidheid Hoofdpijn Buikklachten

Nadere informatie

Hopeloos moederschap, een verloskundig paradigma.

Hopeloos moederschap, een verloskundig paradigma. Hopeloos moederschap, een verloskundig paradigma. Dienst voor Perinatale Zorg Hôpital du Vésinet Frankrijk 1 ? Verloskunde? wanneer de medische zorg verzwaart door : dan. een belangrijke co morbiditeit

Nadere informatie

Gezondheid Statushouders

Gezondheid Statushouders Gezondheid Statushouders 3 november 2017 Adriëtte Hoppenbrouwers Regiocoördinator Flevoland Tel. 06-51178119 VNG Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders Programma Gezondheid(sproblemen) statushouders

Nadere informatie

Integrale aanpak gezondheid statushouders

Integrale aanpak gezondheid statushouders Integrale aanpak gezondheid statushouders OTAV Conferentie 28 februari 2017 Willemijn Bruining, OTAV, regiocoördinator gezondheid Saleem Bachara - Syrie Nour Saadi- Syrie (oprichtster Syrische vrouwengroep

Nadere informatie

Zwanger, Bevallen, een Kind! Cursus voor alle aanstaande ouders

Zwanger, Bevallen, een Kind! Cursus voor alle aanstaande ouders Zwanger, Bevallen, een Kind! Cursus voor alle aanstaande ouders Aya Crébas Programma - Voorstellen, ZBK gezamenlijk project - Optimale preventie begint voor de geboorte - Geboortecultuur en nieuwe Nederlanders

Nadere informatie

Chronische Nierschade in Nederland

Chronische Nierschade in Nederland Chronische Nierschade in Nederland Stadium GFR (ml/min/1,73m 2 ) Albuminurie > 30 mg/24 hr Prevalentie VS (%) Prevalentie Nederland (%) 1 >90 Ja 3,3 1,3 2 60-89 Ja 3,0 3,8 3 30-59 Ja/nee 4,3 5,3 4 15-29

Nadere informatie

Woord vooraf 1 2. Redactionele verantwoording 1 3. Redactie 1 7. Auteurs 1 8

Woord vooraf 1 2. Redactionele verantwoording 1 3. Redactie 1 7. Auteurs 1 8 Inhoud Woord vooraf 1 2 Redactionele verantwoording 1 3 Redactie 1 7 Auteurs 1 8 1 De verpleegkundige in het algemeen ziekenhuis 1 9 1.1 Inleiding 1 9 1.2 Wat is specifieke ziekenhuiszorg? 2 0 1.2.1 Het

Nadere informatie

Allochtonen in Nijmegen Gezondheid en zorggebruik

Allochtonen in Nijmegen Gezondheid en zorggebruik Allochtonen in Nijmegen Gezondheid en zorggebruik ITS, Radboud Universiteit Nijmegen Roelof Schellingerhout 024 3653500 r.schellingerhout@its.ru.nl 5 februari 2013 Allochtonen in Nijmegen Gezondheid en

Nadere informatie

Migranten met diabetes. OCE - 15 4 2015 Maria Sahakian diëtiste Maria van den Muijsenbergh, huisarts Pharos / Radboudumc

Migranten met diabetes. OCE - 15 4 2015 Maria Sahakian diëtiste Maria van den Muijsenbergh, huisarts Pharos / Radboudumc Migranten met diabetes OCE - 15 4 2015 Maria Sahakian diëtiste Maria van den Muijsenbergh, huisarts Pharos / Radboudumc PROGRAMMA WORKSHOP Casus Oorzaken minder goede zorguitkomsten Wat helpt? Nuttige

Nadere informatie

Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie

Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie Dag van de inhoud dr. J. Witlox, specialismegroep neurocognitieve stoornissen drs. Nour Alkaduhimi, specialismegroep ouderen Mijn moeder is dement

Nadere informatie

Frans Damenlezing 2014. Maria van den Muijsenbergh Huisarts / onderzoeker

Frans Damenlezing 2014. Maria van den Muijsenbergh Huisarts / onderzoeker Frans Damenlezing 2014 Maria van den Muijsenbergh Huisarts / onderzoeker Meedoen eigen regie niet voor iedereen weggelegd Gettovorming op de loer door participatiesamenleving AD Patrick, laaggeletterd

Nadere informatie

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar Overzicht bachelorcursussen Dit overzicht geeft een groot aantal bachelorcursussen weer die aandacht besteden cultuur en/of gender op het gebied van gezondheidszorg. Het overzicht betreft cursussen uit

Nadere informatie

Ouderen migranten en (psycho)psychiatrie. Meten is weten?

Ouderen migranten en (psycho)psychiatrie. Meten is weten? Ouderen migranten en (psycho)psychiatrie Meten is weten? Dag van de inhoud dr. J. Witlox, specialismegroep neurocognitieve stoornissen drs. Nour Alkaduhimi, specialismegroep ouderen Ouderen migranten in

Nadere informatie

CULTUURSENSITIVITEIT IN DE KANKERZORG. Door Naziha Maher, projectcoördinator diversiteit

CULTUURSENSITIVITEIT IN DE KANKERZORG. Door Naziha Maher, projectcoördinator diversiteit CULTUURSENSITIVITEIT IN DE KANKERZORG Door Naziha Maher, projectcoördinator diversiteit 27 mei 2016 MIJN CULTUUR IS DE JOUWE NIET, MAAR DAAROM NIET MINDER WAARD!! ZORGVERLENING IS CULTUREEL GEKLEURD Model

Nadere informatie

Ongeneeslijk ziek en dan.? Kennis delen, betere zorg

Ongeneeslijk ziek en dan.? Kennis delen, betere zorg Ongeneeslijk ziek en dan.? Kennis delen, betere zorg Deventer 26-03-2013 Inhoud presentatie doel van de avond wat is palliatieve zorg? Cijfers overeenkomsten en verschillen knelpunten palliatieve zorg

Nadere informatie

Inhoud. Deel I Inleiding. Deel II Onderzoek en diagnose

Inhoud. Deel I Inleiding. Deel II Onderzoek en diagnose XI I Deel I Inleiding 1 Algemeen........................................................................... 3 1.1 Inleiding diagnostiek.................................................................

Nadere informatie

Dementie & culturele diversiteit

Dementie & culturele diversiteit Dementie & culturele diversiteit Signalering en toeleiden naar hulp Mw. F. Ettaher Huisarts Dhr. A. Lahdidioui Internist ouderengeneeskunde (in opleiding) Disclosure belangen sprekers Potentiële belangenverstrengeling

Nadere informatie

Verzamelen en interpreteren van gegevens

Verzamelen en interpreteren van gegevens De opleiding tot obstetrieverpleegkundige Eindtermen van de opleiding tot obstetrieverpleegkundige 1. Vakinhoudelijk handelen Verzamelen en interpreteren van gegevens 1.1. De obstetrieverpleegkundige verzamelt

Nadere informatie

Veilig & gezond (ver)blijven in Kennemerland

Veilig & gezond (ver)blijven in Kennemerland Veilig & gezond (ver)blijven in Kennemerland Regionale netwerkbijeenkomst gezondheidszorg asielzoekers en vluchtelingen Marjolein Somers Februari 2016 Inhoud Presentatie Wat heeft een vluchteling nodig

Nadere informatie

Interculturele bemiddeling en kwaliteit van zorg Prof.dr.Theda Borde 1

Interculturele bemiddeling en kwaliteit van zorg Prof.dr.Theda Borde 1 Interculturele bemiddeling en kwaliteit van zorg Prof.dr.Theda Borde 1 Professor Borde bracht verslag uit van twee vergelijkende studies die ze in drie ziekenhuizen in Berlijn uitvoerde. De ene heeft betrekking

Nadere informatie

Migranten en dementie Jos van Campen, Geriater MC Slotervaart Amsterdam Dementie en Culturele Diversiteit DenHaag

Migranten en dementie Jos van Campen, Geriater MC Slotervaart Amsterdam Dementie en Culturele Diversiteit DenHaag Migranten en dementie Jos van Campen, Geriater MC Slotervaart Amsterdam Dementie en Culturele Diversiteit DenHaag gejvc@slz.nl Afdeling Geriatrie MC ziekenhuis Amsterdam West 2004 Niet westerse migranten

Nadere informatie

Seksuele gezondheid Uitdagingen voor migranten organisaties

Seksuele gezondheid Uitdagingen voor migranten organisaties Seksuele gezondheid Uitdagingen voor migranten organisaties Bijeenkomst bevordering seksuele gezondheid Noord Nederland en de rol van de zelforganisaties Drachten 15-3-2010 Bram Tuk Pharos, kennis en adviescentrum

Nadere informatie

Inhoud. 1 Oudere zorgvragers met een psychische stoornis 1

Inhoud. 1 Oudere zorgvragers met een psychische stoornis 1 IX Inhoud 1 Oudere zorgvragers met een psychische stoornis 1 1 Oudere zorgvragers met een delier 2 1.1 Inleiding 2 1.2 Delier 2 1.2.1 Oorzaken 2 1.2.2 Herkennen van een delier 3 1.2.3 Behandeling 4 1.2.4

Nadere informatie

Basisscholing Palliatieve Zorg voor artsen 2 november 2006 Nationaal Congres Palliatieve Zorg Sasja Mulder Onderwijs in palliatieve zorg in de medische specialisten opleiding 2001 2003 COPZ project ontwikkeling

Nadere informatie

Diabetes mellitus 2. Clara Peters, huisarts Mea de Vent, praktijkondersteuner

Diabetes mellitus 2. Clara Peters, huisarts Mea de Vent, praktijkondersteuner 1 Diabetes mellitus 2 Clara Peters, huisarts Mea de Vent, praktijkondersteuner 2 Inhoud Epidemiologie Diagnostiek en behandeling in de diabetesketenzorg in Nederland Wat doet de praktijkondersteuner binnen

Nadere informatie

Presentatie. POP poli Aandachtspunten bij kinderwens, zwangerschap en bevalling bij cliënten met psychische klachten/aandoeningen.

Presentatie. POP poli Aandachtspunten bij kinderwens, zwangerschap en bevalling bij cliënten met psychische klachten/aandoeningen. Astrid Pool, CPV/SPV Werkzaam bij GGZ-NHN PEAC Heerhugowaard (Persoonlijkheid, Eetstoornissen, ADHD en Complexe trauma) Ziekenhuispsychiatrie en POP Poli Presentatie POP poli Aandachtspunten bij kinderwens,

Nadere informatie

3 e bijeenkomst Patiëntenorganisaties bekennen kleur

3 e bijeenkomst Patiëntenorganisaties bekennen kleur 3 e bijeenkomst Patiëntenorganisaties bekennen kleur Helena Kosec h.kosec@pharos.nl 14 juni 2012 Inhoud presentatie Ontwikkelen van diversiteitsbeleid en het vertalen daarvan naar een plan van aanpak Kiezen

Nadere informatie

Kwaliteit in Diversiteit. Presentatie Co-schap Huisartsengeneeskunde Rianne Langeveld 16 april 2010

Kwaliteit in Diversiteit. Presentatie Co-schap Huisartsengeneeskunde Rianne Langeveld 16 april 2010 Kwaliteit in Diversiteit Presentatie Co-schap Huisartsengeneeskunde Rianne Langeveld 16 april 2010 Inleiding Aanleiding en doel Feiten en stelling Arts-patiëntrelatie en ervaringen Oplossingen Casus en

Nadere informatie

Bijlage bij hoofdstuk 9 Identificatie, acceptatie en discriminatie

Bijlage bij hoofdstuk 9 Identificatie, acceptatie en discriminatie Bijlage bij hoofdstuk 9 Identificatie, acceptatie en discriminatie Tabel B9.1 Lineaire regressieanalyse identificatie met Nederland (0-4: helemaal niet heel sterk), 2009 (in ongestandaardiseerde coëfficiënten,

Nadere informatie

Nederlands, Engels, Frans, Russisch, Turks, Arabisch, Perzisch, Bulgaars, Pools, Duits, Albanees, Roemeens, Spaans

Nederlands, Engels, Frans, Russisch, Turks, Arabisch, Perzisch, Bulgaars, Pools, Duits, Albanees, Roemeens, Spaans SCHEMATISCH OVERZICHT BESCHIKBARE INFORMATIE VOOR ANDERSTALIGEN VOOR ZWANGEREN EN ZORGVERLENERS VOOR ZWANGEREN THEMA BESCHIKBARE INFORMATIE BESCHIKBARE TALEN BRON Algemeen Algemene Nederlands, Engels http://deverloskundige.nl/over-deverloskundige/subtekstpagina/183/zwanger/

Nadere informatie

Culturele dilemma's in de spreekkamer

Culturele dilemma's in de spreekkamer Culturele dilemma's in de spreekkamer Als normaal anders is Nathanja van Moppes, Huisartsopleiding AMC, Amsterdam & St. Pharos, Utrecht 15 mei 2018 Medisch Contact Live: De dokter en ethiek Disclosure

Nadere informatie

Inhoud VII. 2 Integrale hulpverlening door gezinspolikliniek en gezinspsychiatrie... 7 2.1 Gezinspolikliniek... 8 2.2 Het vak gezinspsychiatrie...

Inhoud VII. 2 Integrale hulpverlening door gezinspolikliniek en gezinspsychiatrie... 7 2.1 Gezinspolikliniek... 8 2.2 Het vak gezinspsychiatrie... VII 1 KOPP/KVO-kinderen............................................................ 1 1.1 Indrukwekkende cijfers over KOPP/KVO-kinderen in Nederland..................... 2 1.2 Waarom KOPP/KVO-kinderen

Nadere informatie

Inhoud Deel I Wat is sociologie? Sociologie, een eerste omschrijving Sociologie als wetenschap Weerstanden tegen sociologie

Inhoud Deel I Wat is sociologie? Sociologie, een eerste omschrijving Sociologie als wetenschap Weerstanden tegen sociologie Inhoud I Deel I 1 Wat is sociologie?.... 3 1.1 Sociologie, een eerste omschrijving.... 4 1.2 Sociologie als wetenschap... 6 1.3 Weerstanden tegen sociologie.... 8 1.4 Sociologie en verpleegkunde... 9 1.5

Nadere informatie

Hiv/aids Verpleegkundig perspectief

Hiv/aids Verpleegkundig perspectief Hiv/aids Verpleegkundig perspectief Geert Peuskens Cursus hiv en aids, de multi-disciplinaire aanpak Les 7 15 april 2008 www.itg.be rubriek Onderwijs & Training Reden hospitalisaties Laattijdige diagnose

Nadere informatie

Introductie cultuursensitief werken: een kwestie van kennis én houding

Introductie cultuursensitief werken: een kwestie van kennis én houding Introductie cultuursensitief werken: een kwestie van kennis én houding Cor Hoffer cultureel antropoloog en socioloog Info: www.corhoffer.nl 1 Onderwerpen: migratie cultuursensitief werken korte oefening

Nadere informatie

Workshop 1. Op de grens: hoe om te gaan met een verzoek om euthanasie?

Workshop 1. Op de grens: hoe om te gaan met een verzoek om euthanasie? Workshop 1. Op de grens: hoe om te gaan met een verzoek om euthanasie? Marc Blom RvB & Klaas Bets, GD 1 Wie? Marc Blom, Psychiater/ lid Raad van Bestuur Parnassia Groep Belangenverstrengeling?? 2 Wie?

Nadere informatie

Verkorte inhoudsopgave

Verkorte inhoudsopgave Verkorte inhoudsopgave 1 GEZONDHEIDSSTRAFRECHT, DEFINITIE EN AFBAKENING 1 1.1 Definitie en afbakening 1 1.2 Indeling 1 2 ALGEMENEGEZONDHEIDSRECHTELIJKEREGELINGENEN STRAFRECHT 5 2.1 Inleiding 5 2.2 Geneesmiddelen

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Het onderwerp van dit proefschrift is depressieve en angst symptomen in chronische dialyse patiënten en andere patiënten. Het proefschrift bestaat uit twee delen (deel A en deel

Nadere informatie

Mental Health in Ethnic Minority Youth. Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o.

Mental Health in Ethnic Minority Youth. Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o. Mental Health in Ethnic Minority Youth Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o. Het onderzoek Fase 1: Screening 1563 kinderen en jongeren Fase 2: Diagnostiek

Nadere informatie

Cultuursensitieve diagnostiek en therapie

Cultuursensitieve diagnostiek en therapie Cultuursensitieve diagnostiek en therapie Mei 2009 Dr. Victor Kouratovsky Klinisch psycholoog Kinder- en Jeugdpsycholoog Specialist NIP Wat is Cultuursensitieve diagnostiek en therapie? DSM-IV Culture-Bound

Nadere informatie

Workshop Huwelijksdwang en achterlating

Workshop Huwelijksdwang en achterlating Workshop Huwelijksdwang en achterlating Kennis maken Moviera is er voor mensen die thuis met geweld te maken hebben. Nuray Kanik Preventie functionaris Expert Eergerelateerd geweld 14 juni 2016 Opzet workshop

Nadere informatie

Inhoud. 10 Voorwoord 10

Inhoud. 10 Voorwoord 10 Inhoud 10 Voorwoord 10 1 11 Algemene inleiding 11 1.1 11 Inleiding 11 1.2 12 De huisarts in historisch perspectief 12 1.2.1 12 De huisarts 12 1.2.2 15 De doktersassistent 15 1.3 16 NHG-standaarden 16 1.4

Nadere informatie

Voorwoord 11 Inleiding 13

Voorwoord 11 Inleiding 13 Voorwoord 11 Inleiding 13 1 Een gemeenschappelijk perspectief 13 2 Herkenning, reflectie en argumentatie 14 2.1 Herkenning 14 2.2 Reflectie 14 2.2.1 Ethisch kader 14 2.2.2 Términologisch kader 15 2.3 Argumentatie

Nadere informatie

De zwangere wenst andere zorg dan de zorgverlener adviseert. Hoe gaan we binnen het geboortecentrum IJsselland hiermee om?

De zwangere wenst andere zorg dan de zorgverlener adviseert. Hoe gaan we binnen het geboortecentrum IJsselland hiermee om? De zwangere wenst andere zorg dan de zorgverlener adviseert Hoe gaan we binnen het geboortecentrum IJsselland hiermee om? Wat verstaan we onder andere zorg in dit kader? Waarom nemen zwangeren andere

Nadere informatie

Somatische comorbiditeit bij affectieve stoornissen

Somatische comorbiditeit bij affectieve stoornissen Somatische comorbiditeit bij affectieve stoornissen Monica Pop, Marleen van Beek & Aart Schene Afdeling Psychiatrie, Radboudumc NijCare Symposium, Nijmegen, 14 juni 2018 Hippocratische geschriften - vijfde

Nadere informatie

Themabijeenkomst Kleurrijke en toegankelijke dementiezorg

Themabijeenkomst Kleurrijke en toegankelijke dementiezorg Themabijeenkomst Kleurrijke en toegankelijke dementiezorg Marjan Mensinga trainer en adviseur bij Pharos en med. antropoloog/spv/poh GGZ Jennifer van den Broeke senior projectleider en adviseur bij Pharos

Nadere informatie

Ziektebeleving en dementie bij migranten

Ziektebeleving en dementie bij migranten Ziektebeleving en dementie bij migranten Gözde Duran coördinator ProMemo, Expertisecentrum Dementie voor Professionals Agenda 1. Kennismaking 2. Waar lopen we tegenaan in de praktijk? 3. Uitleg dementie

Nadere informatie

Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans!

Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans! Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans! Eric Koster Clustercoördinator chronische ziekten en screeningen, directie Publieke Gezondheid Lid kernteam Inhoud 1. Aanleiding 2. Aanpak

Nadere informatie

Voorwoord. deel i: begrippen, cijfers en verklaringen 1

Voorwoord. deel i: begrippen, cijfers en verklaringen 1 Inhoud Voorwoord XI deel i: begrippen, cijfers en verklaringen 1 1 Terminologie en definities 3 1.1 Inleiding 4 1.2 Suïcide of zelfdoding 4 1.3 Suïcidepoging of poging tot zelfdoding 13 1.4 Doodsgedachten

Nadere informatie

HANDREIKING Diabetesjaargesprek voor migranten met diabetes

HANDREIKING Diabetesjaargesprek voor migranten met diabetes HANDREIKING Diabetesjaargesprek voor migranten met diabetes Introductie Voor migranten en laaggeletterden is het vaak moeilijk om passende diabeteszorg te krijgen. Dit komt onder meer doordat de huidige

Nadere informatie

Zorg na de diagnose. Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg

Zorg na de diagnose. Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg Zorg na de diagnose Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg Disclosure belangen sprekers Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Gedeelde besluitvorming. Samen kunnen we het zelf!

Gedeelde besluitvorming. Samen kunnen we het zelf! Gedeelde besluitvorming Samen kunnen we het zelf! Monique Baas Niek Golsteijn verpleegkundig expert Gedeelde besluitvorming verpleegkundig specialist Oncologie 1 Persoonlijke achtergrond ( van ons) 2 Persoonlijke

Nadere informatie

Samenvatting. Vitamine D-tekort in een multi-etnische populatie; determinanten, prevalentie en consequenties

Samenvatting. Vitamine D-tekort in een multi-etnische populatie; determinanten, prevalentie en consequenties Samenvatting Vitamine D-tekort in een multi-etnische populatie; determinanten, prevalentie en consequenties Samenvatting 116 In de huid van het menselijk lichaam wordt, bij blootstelling aan zonlicht,

Nadere informatie

Cultuursensitieve Hulpverlening. Marjan Mensinga Trainer/advieseur, Cultureel Antropoloog, SPV Pharos 17 januari 2013

Cultuursensitieve Hulpverlening. Marjan Mensinga Trainer/advieseur, Cultureel Antropoloog, SPV Pharos 17 januari 2013 Cultuursensitieve Hulpverlening Marjan Mensinga Trainer/advieseur, Cultureel Antropoloog, SPV Pharos 17 januari 2013 Wat gaan we doen Kennismaken Gezondheidsvaardigheden, Gezondheid bij allochtonen lage

Nadere informatie

Een veilige en gezonde toekomst?

Een veilige en gezonde toekomst? Een veilige en gezonde toekomst? De gezondheid van asielzoekers en vluchtelingen in Nederland PHNed 19 mei 2016 Simone Goosen Inleiding 1. Inleiding 2. Opvang en zorg 3. Gezondheidsproblemen 4. Waar liggen

Nadere informatie

Polikliniek voor pijnbestrijding. polikliniek bezoek

Polikliniek voor pijnbestrijding. polikliniek bezoek Polikliniek voor pijnbestrijding polikliniek bezoek 1 Het polikliniekbezoek en de pijnbehandeling Inleiding In deze folder vindt u informatie over de behandeling van pijn op de polikliniek voor pijnbestrijding

Nadere informatie

Migranten en dementie Jos van Campen, Geriater Slotervaartziekenhuis Alzheimer centrum Rotterdam 18 September 2014

Migranten en dementie Jos van Campen, Geriater Slotervaartziekenhuis Alzheimer centrum Rotterdam 18 September 2014 Migranten en dementie Jos van Campen, Geriater Slotervaartziekenhuis Alzheimer centrum Rotterdam 18 September 2014 Afdeling Geriatrie Slotervaart ziekenhuis Amsterdam West 2004 Verdeling migranten Nederland

Nadere informatie

Euthanasie en hulp bij zelfdoding vallen beiden onder de euthanasiewet.

Euthanasie en hulp bij zelfdoding vallen beiden onder de euthanasiewet. 00 Euthanasie 1 Inleiding Euthanasie of actieve levensbeëindiging is in dit ziekenhuis bespreekbaar en wordt serieus benaderd. Euthanasie is een onderwerp waar mensen heel verschillend over kunnen denken.

Nadere informatie

Dragerschap en erfelijke belasting

Dragerschap en erfelijke belasting Dragerschap en erfelijke belasting VSOP 17 mei 2010 Martina Cornel Hoogleraar Community Genetics & Public Health Genomics Quality of Care EMGO Institute for Health and Care Research Nieuwe technologische

Nadere informatie

Voorwoord 13. Hoofdstuk 1 Fysiologisch en anatomisch rappel 15

Voorwoord 13. Hoofdstuk 1 Fysiologisch en anatomisch rappel 15 Inhoudstafel Voorwoord 13 Hoofdstuk 1 Fysiologisch en anatomisch rappel 15 1.1 Menstruele cyclus 15 1.1.1 Ovulatie 15 1.1.2 Menstruele cyclus ter hoogte van het endometrium 17 1.2 Gametogenese 18 1.3 De

Nadere informatie

Perisur Preconceptie Suriname

Perisur Preconceptie Suriname Perisur Preconceptie Suriname ± 500.000 inhabitants Hindustani 27% (140 yr.) Creoles 18% Maroons 15% Indonesians 15% Mixed 12,5% Else 12,5% - Amer-Indians - Chinese (160 yr.) - Chinese (10 yr.) - Brazilians

Nadere informatie

Oudere migranten in Nederland

Oudere migranten in Nederland Oudere migranten in Nederland Den Haag, 2 april 2019 Onderwerpen De toegankelijkheid van zorg Dementie bij migranten Wat kunnen opleidingen doen? Hoe ziet dit eruit in de praktijk? Toegankelijkheid van

Nadere informatie

Onderzoek: de rode draad in het ontwikkelen van integrale zorg

Onderzoek: de rode draad in het ontwikkelen van integrale zorg Onderzoek: de rode draad in het ontwikkelen van integrale zorg Geke Dijkstra PhD, Programmaleider Toegepast GezondheidsOnderzoek Klaske Wynia PhD, Programmaleider SamenOud UMCG, Afdeling Gezondheidswetenschappen

Nadere informatie

HANDBOEK. GEBOORTEZORG bij verschillende culturen

HANDBOEK. GEBOORTEZORG bij verschillende culturen HANDBOEK GEBOORTEZORG bij verschillende culturen 1 HANDBOEK GEBOORTEZORG bij verschillende culturen Fadua el Bouazzaoui Ingrid A. Peters 3 D/2016/45/200 ISBN 978 94 014 3605 2 NUR 876 Vormgeving omslag:

Nadere informatie

Niet culturen maar mensen ontmoeten elkaar: Culturele diversiteit in het justitiële werkveld

Niet culturen maar mensen ontmoeten elkaar: Culturele diversiteit in het justitiële werkveld Niet culturen maar mensen ontmoeten elkaar: Culturele diversiteit in het justitiële werkveld 1 Stichting Pharos Expertisecentrum gezondheidsverschillen Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen Kaveh

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting 7

Samenvatting. Samenvatting 7 Samenvatting Levensbeëindiging het veroorzaken of bespoedigen van de dood door het toedienen van een middel met het doel het leven te bekorten is strafbaar als doodslag of moord. Onder omstandigheden kan

Nadere informatie

Cultuursensitief werken met asielzoekerskinderen: een inleiding

Cultuursensitief werken met asielzoekerskinderen: een inleiding Cultuursensitief werken met asielzoekerskinderen: een inleiding Cor Hoffer cultureel antropoloog en socioloog Info: www.corhoffer.nl 1 Onderwerpen: cultuursensitief werken en zorg: verklaringsmodellen

Nadere informatie

Medisch Farmaceutisch Overleg

Medisch Farmaceutisch Overleg Medisch Farmaceutisch Overleg Een MFO (medisch farmaceutisch overleg) wordt georganiseerd om de multidisciplinaire samenwerking tussen artsen en apothekers te stimuleren. Het belangrijkste doel is het

Nadere informatie

Overzicht postdoctorale opleidingen

Overzicht postdoctorale opleidingen Overzicht postdoctorale opleidingen In dit overzicht zijn postdoctorale cursussen en trainingen opgenomen die aandacht besteden aan cultuur en/of gender op het gebied van gezondheidszorg. Het overzicht

Nadere informatie

Inhoudsopgave volledig rapport

Inhoudsopgave volledig rapport NIVEL/VUmc, 2005 72 pag. NIVEL bestelcode: W9.69 Prijs: 7,50 Verzendkosten: 2,50 ISBN: 90-6905-749-2 Deze samenvatting van onderstaand rapport is een uitgave van het NIVEL in 2005. De gegevens mogen met

Nadere informatie

Preventie Bevorderen van gezond gedrag

Preventie Bevorderen van gezond gedrag Preventie Preventie Bevorderen van gezond gedrag Marleen Mares Pepijn Roelofs Tweede druk Boom Lemma uitgevers Amsterdam 2015 Voorwoord In de Nederlandse Grondwet ligt vastgelegd dat de overheid verantwoordelijk

Nadere informatie

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Leven met epilepsie: Zelfmanagement Loes Leenen, MANP PhD trainee zelfmanagement Inleiding Achtergrond Zelfmanagement Zelfmanagement & Kwaliteit van leven

Nadere informatie

Volledige inhoudsopgave

Volledige inhoudsopgave Volledige inhoudsopgave AFKORTINGENLIJST xi 1 GEZONDHEIDSSTRAFRECHT, DEFINITIE EN AFBAKENING 1 1.1 Definitie en afbakening 1 1.2 Indeling 1 2 ALGEMENE GEZONDHEIDSRECHTELIJKE REGELINGEN EN STRAFRECHT 5

Nadere informatie

Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater

Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater Programma Inleiding Casuistiek, in groepen Centrale terugkoppeling Inzicht vanuit geriatrisch

Nadere informatie

Verwijsschema huisarts, jeugdarts, kinderarts. obesitas

Verwijsschema huisarts, jeugdarts, kinderarts. obesitas Verwijsschema huisarts, jeugdarts, kinderarts obesitas Meisje 6 jaar BMI 27,6 (124 / 42 ) Hoe afwijkend is dit? 1. Licht verhoogd 2. Verhoogd 3. Matig verhoogd 4. Ernstig verhoogd Diagnose: BMI gerelateerd

Nadere informatie

Oudere migranten: psychologische bijdragen

Oudere migranten: psychologische bijdragen Oudere migranten: psychologische bijdragen Carolien Smits,, Congres Ouderenpsychologie, 2 februari 2017, Amsterdam Wat gaan we doen? 1. Presentatie over oudere migranten en psychologen 2. Uitproberen van

Nadere informatie

Toegang tot gezondheidszorg voor Roma in België

Toegang tot gezondheidszorg voor Roma in België Toegang tot gezondheidszorg voor Roma in België State of the art Prof. dr. Sara Willems Lise Hanssens Onderzoeksgroep Equity in Health Care Vakgroep huisartsgeneeskunde en eerstelijnsgezondheidszorg 1.

Nadere informatie

Gelijke gezondheidszorg voor iedereen?

Gelijke gezondheidszorg voor iedereen? Gelijke gezondheidszorg voor iedereen? Ongelijkheid in de Vlaamse gezondheidszorg Culturele barrières Prof. Monique Elseviers Universiteit Antwerpen Enkele Belgische cijfers Levensverwachting voor een

Nadere informatie

Goede zorg - wensen en belangen

Goede zorg - wensen en belangen Goede zorg - wensen en belangen Kenniscafé WZH 21 juni 2017 Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht van de Gezondheidszorg LEIDEN Punten ter bespreking Verhouding wensen patiënt en visie behandelaar Patiënten

Nadere informatie

Psychosomatische fysiotherapie en de oncologie patiënt. 17 november 2016

Psychosomatische fysiotherapie en de oncologie patiënt. 17 november 2016 Psychosomatische fysiotherapie en de oncologie patiënt. 17 november 2016 Inleiding Wie ben ik? Competentieprofiel Voor wie is de psychosomatische fysiotherapie Omzetting naar patiënt niveau Drie dimensie

Nadere informatie

Inhoud. Lijst van auteurs. 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek

Inhoud. Lijst van auteurs. 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek Lijst van auteurs Inleiding xi xiii 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek 1 Gezondheidsrisico s in het werk 1 2 Gezondheidsrisico s en belastende factoren 3 3 Beroepsziekte 4 4 Gevolgen

Nadere informatie

Prevalentie van hypertensie op jonge leeftijd

Prevalentie van hypertensie op jonge leeftijd 1 hypertensie Een Ghanese man met 17 Meneer Yeboah is 31 jaar en komt uit Ghana. Hij was altijd fit maar klaagt de laatste weken over hoofdpijn. Op een ochtend heeft hij erg veel hoofdpijn. Bovendien is

Nadere informatie

Psychische Gezondheid Statushouders

Psychische Gezondheid Statushouders Psychische Gezondheid Statushouders Wat weten we en wat kunnen we doen? Symposium Gezondheid Statushouders 14 juni 2018 Evert Bloemen, arts, Pharos e.bloemen@pharos.nl 14 juni 2018 Wat weten we? Nieuwe

Nadere informatie

Sport, een ondergeschoven kindje? Samenvatting. Suzanna Overtoom augustus 2016

Sport, een ondergeschoven kindje? Samenvatting. Suzanna Overtoom augustus 2016 Sport, een ondergeschoven kindje? Samenvatting. Suzanna Overtoom augustus 2016 In deze tekst worden de verhalen van hiv-verpleegkundigen 1 gerelateerd aan theorieën die in het onderzoek Sport in Tijden

Nadere informatie

De oudere patiënt. De kwetsbare oudere: Is de verpleegkundige het verband tussen Care & Cure?

De oudere patiënt. De kwetsbare oudere: Is de verpleegkundige het verband tussen Care & Cure? De kwetsbare oudere: Is de verpleegkundige het verband tussen Care & Cure? Roel Mulder verpleegkundig specialist Stichting Coloriet Lelystad Roel Mulder verpleegkundig Inleiding De oudere patiënt Wat is

Nadere informatie

ONCOLOGISCHE ZORG IN DE EERSTE LIJN PREVENTIE FYSIEK MENTAAL SOCIAAL EXISTENTIEEL PRAKTISCH. vraag patiënt overgewicht.

ONCOLOGISCHE ZORG IN DE EERSTE LIJN PREVENTIE FYSIEK MENTAAL SOCIAAL EXISTENTIEEL PRAKTISCH. vraag patiënt overgewicht. PREVENTIE overgewicht hulp bij stoppen met geen geld/ruimte voor ben ik bereid mijn ongezonde werk-/ verslaving (roken, drank, roken en verslaving gezonde leefstijl leefstijl aan te passen voor leefomgeving

Nadere informatie

Oudere migranten in Nederland. Jeroen Ooijevaar NVD-seminar oudere migranten, 6 oktober 2017

Oudere migranten in Nederland. Jeroen Ooijevaar NVD-seminar oudere migranten, 6 oktober 2017 Oudere migranten in Nederland Jeroen Ooijevaar NVD-seminar oudere migranten, 6 oktober 2017 Inhoud Over het CBS Historie Stand Prognose Emigratie Verder onderzoek 2 Over het CBS 3 Even kennismaken 4 Het

Nadere informatie