Alcohol en andere drugs in nieuws. Wat is de impact? Presentatie studiedag VAD 2012 Dr. Kathleen Beullens School for Mass Communication Research

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Alcohol en andere drugs in nieuws. Wat is de impact? Presentatie studiedag VAD 2012 Dr. Kathleen Beullens School for Mass Communication Research"

Transcriptie

1 Alchl en andere drugs in nieuws. Wat is de impact? Presentatie studiedag VAD 2012 Dr. Kathleen Beullens Schl fr Mass Cmmunicatin Research

2 He wrdt (risic)gedrag beïnvled? Verschillende theriëen vr gedragsbeïnvleding: Thery f Planned Behavir Health Belief Mdel Prtectin-Mtivatin Thery Belangrijke vrspellers van (risic)gedrag: Attitude ten pzichte van gedrag Risicperceptie/evaluatie risic Subjectieve nrm Demgrafische variabelen Persnlijkheidseigenschappen

3 Rl van de media Scidem s Risicperceptie Media Attitude Persnlijkheidseigenschappen Subjectieve nrm

4 Nieuwswaarden (Galtung & Ruge) Wanneer kmt iets in het nieuws? News values - news criteria: Redacteuren, selectie en pririteiten Traditinele lijst van criteria (Galtung & Ruge) Bijvrbeeld: Terugkerende gebeurtenissen f p mmenten die binnen werkschema / deadlines passen Ged nieuws is geen nieuws Uitznderlijke gebeurtenissen Verhalen ver invledrijke persnen Cnflicten Balans met andere nderwerpen die dag Cultural prximity Wensen van het publiek

5 Impact van Nieuws: Agendasetting (McCmbs & Shaw, 1972; de Ber & Brennecke, 2003) «The press ( ) may nt be succesful much f the time in telling peple what t think, but is stunningly succesful in telling peple what t think abut.» (Chen, 1963, p. 13) Mate van aandacht vr een tpic in het nieuws bepaalt he belangrijk mensen dit tpic vinden Crrelatie tussen media-agenda en publieksagenda Rl werkelijkheid? Rl plitieke actren?

6 Agendabuilding (de Ber & Brennecke, 2003) Werkelijkheid Plitieke agenda Media-agenda Publieksagenda Interpersnlijke cmmunicatie niet nbelangrijk: Alternatieve brn naast massamedia Interveniërende variabele die het agendasettingsprces beïnvledt Het resultaat van agendasetting Nieuwe media Issue attentin cycles

7 Priming (de Ber & Brennecke, 2003) Centrale idee: Berichtgeving activeert kenniseenheden Geactiveerde kenniseenheden wrden gebruikt bij berdeling Psychlgisch prces Effect is sterker als: Intensiteit (sterkte, duur, frequentie) van prime hger is Bltstelling meer recent is Vrgaande kennis beperkt is Priming vertuiging

8 Priming (Keman, 2012) steen kist kaart steen kist kaart

9 Framing (Entman, 1993; de Ber & Brennecke, 2003) Media kunnen k bepalen he mensen denken Mediaframe= wijze waarp een nderwerp wrdt gepresenteerd en geïnterpreteerd in de media selectie van aspecten die wrden benadrukt bij een nderwerp Framebuilding Framesetting Framing dr jurnalist interne factren externe factren (cf. De Vreese, 2003, p. 42) Frames in het nieuws generieke frames issue-specifieke frames Framingeffecten infrmatieverwerking attitude en gedrag sciale prcessen

10 Framing Media bepalen he er ver iets gedacht wrdt Preventie, gezndheidscmmunicatie: kritiek p pers Episdische framing vs thematische framing «Public health» perspectief Aandacht vr risic s en alternatief gedrag vb. «Eén arts p drie is risicdrinker»

11 Eén arts p drie is risicdrinker (Standaard.be, HLN.Be, Nieuwsblad.be, 9/10/2012) Eén huisarts p drie is een risicdrinker en brengt z zijn eigen gezndheid in gevaar. Dat blijkt uit een prefschrift waarmee Freya Saeys aan de VUB tt huisarts prmveerde. Ze peilde bij 626 huisartsen naar hun rkgedrag en alchlgebruik. Dat bericht Het Laatste Nieuws dinsdag. Maar liefst 95 prcent van de huisartsen drinkt alchl. Eén p de zeven det dat dagelijks en één p de acht drinkt één keer per maand meer dan zes glazen. Ongeveer één p de drie artsen is een risicdrinker. Vlgens Saeys zijn vral jnge artsen zich niet vldende bewust van de risic's van vermatig alchlgebruik. Rken minder ppulair Rken is veel minder ppulair. Bijna acht p de tien hebben ng nit een sigaret aangeraakt en amper 8 prcent van alle Vlaamse huisartsen geeft te een rker te zijn.

12 Berichtgeving bekende persnen Bvb. Paris Hiltn, Drew Barrymre, Amy Winehuse Rlmdellen vr jngeren Schept mgelijkheden m thema aan te kaarten MAAR, k hier: Episdische verslaggeving Weinig aandacht vr gevlgen p gezndheidsvlak Sms wel vr persnlijke gevlgen, bvb. p carrièregebied Vb. «Prins Harry zp zich te pletter met Simn Cwell

13 Prins Harry zp zich te pletter met Simn Cwell (HLN.be, 12/10/2012) Prins Harry liet de alchl rijkelijk vleien na een feestje met heel wat vruwen in de kleedkamer van X Factrbaas Simn Cwell na een bezekje p de set van het tv-prgramma. De prins wnde in 2009 een pname van de reeks met zijn tenmalige vriendin Chelsy Davy bij, hij werd achteraf uitgendigd dr de baas van de shw. In de kleedkamer van de shw liet Harry zich gaan en ntspande hij zich p de vler met een glas wijn, terwijl heel wat vruwelijk schn rnd hem feestten. Zangeres Cheryl Cle, die ten jurylid was, nthulde in haar memires he ze binnenwandelde p het wilde feestje. Cwell leek zich kstelijk te amuseren. Ze schreef: "Ik stapte binnen en er werd vlp gefeest. Overal zag ik dansende vruwen en Simn glimlachte breed. Prins Harry lag p de grnd, met de knpen van zijn hemd lsgemaakt. In zijn ene hand had hij een glas wijn, in de andere een sigaret."

14 Impact van Nieuws Belang van verslaggeving vanuit «public health» perspectief? Cultivatietherie (Gerbner & Grss, 1976) Langdurige bltstelling aan deze media-inhuden hebben een effect p de percepties en attitudes van mensen Media als scializatr: media reflecteren en versterken sciale nrm Lange termijn Directe ervaring Scial Cgnitive Thery (Bandura, 2002) Observatineel leren: leren van het gedrag van anderen Belningsaspect

15 Impact nieuws Media kunnen dus impact hebben, maar effect niet altijd unifrm Effect afhankelijk van.a.: Bdschapskenmerken (frequentie bltstelling, intensiteit bltstelling, identificatie bericht, framing bdschap, cntext ) Persnlijkheidseigenschappen (sensatin seeking etc.) Directe ervaring Interpersnlijke cmmunicatie Mechanismen die gehanteerd wrden vr infrmatieverwerking

16 Dual prcessing theries (Gelders et al., 2009) 2 verschillende manieren m een bericht te verwerken: Centrale rute: Actieve verwerking van argumenten Aandacht wrdt besteed aan sterkte argumenten Perifere rute: Gebruik van heuristieken en/f affectieve cues in de bdschap Minder cgnitief belastend Welke rute gebruikt wrdt: hangt af van.a. betrkkenheid bij de bdschap Berichtgeving hieraan aanpassen

17 Dual prcessing theries (Gelders et al., 2009) Betrkkenheid framing Directe ervaring: belangrijke rl: Nieuws belangrijke infrmatiebrn bij wie geen directe ervaring heeft Impact p gelfwaardigheid bdschap

18 Resultaten nderzek nieuwsberichtgeving drugs (Hughes et al., 2010) Effect van bltstelling aan verschillende persberichten met verschillende framing Resultaten: Berichtgeving drugs grter effect p risicpercepties vruwen en niet-gebruikers Psitieve frames => pr-drug-attitudes Belangrijke factren: vraf bestaande pvattingen, kennis, gebruik, mediageletterdheid

19 Cnclusie Nieuws kan een effect hebben p risicpercepties, attitudes, perceptie van sciale nrm MAAR: Ok andere media (sciale media, fictie, ) Ok andere vrspellers risicgedrag (persnlijkheidseigenschappen, sci dem s, vrige gedrag, ) Media-effect afhankelijk van persnlijkheidseigenschappen, kenmerken van de bdschap (intensiteit, frequentie van bltstelling ), directe ervaring

20 Dankjewel vr uw aandacht! Vragen?