Waar blijft het geld?

Transcriptie

1 03 100e jaargang 25 maart 2010 nr. Opinies en achtergronden voor de financiële professional TAF: ken de kleine lettertjes Wie gaat de CAR trekken? Intermediair - Internet: 1-0! Over klantrendement en Q-koorts VBNET.NL Woekerpensioen Waar blijft het geld?

2 Het doel is uw gezonde en sportieve klanten een lagere premie te bieden. De AEGON OverlijdensRisicoverzekering is vernieuwd. Sportief gedrag van uw klanten wordt door AEGON beloond. Een niet-roker met een gezonde BMI (Body Mass Index) betaalt een lagere premie. Dat is wel zo eerlijk. Volgens onderzoek van Independer.nl heeft AEGON voor deze klanten een van de scherpste premies in de markt voor een nieuwe overlijdensrisicoverzekering. Ook voor u is het daarom heel aantrekkelijk om in actie te komen. Zeker omdat de nieuwe AEGON OverlijdensRisicoverzekering nog meer interessante voordelen biedt. Wilt u meer weten over de voordelen van de AEGON OverlijdensRisicoverzekering? Ga naar of neem contact op met uw accountmanager. Eerlijk over overlijdensrisicoverzekeringen. AEGON Levensverzekering N.V. is ingeschreven in het register dat de AFM en DNB aanhouden en is statutair gevestigd te Den Haag, handelsregister

3 HOOFDREDACTIONEEL Colofon Het Verzekeringsblad Opinies en achtergronden voor de financiële professional Hoofdredactie Michiel Huisman Redactie Alex Klein (adjunct-hoofdred.) Erwin Loer Yvonne Neppelenbroek Rick de Ruiter Secretariaat Elly Gravendeel T E vbredactie@kluwer.nl I Postbus GA Deventer Uitgever Kluwer Stephanie Keij E SKeij@kluwer.nl Marketing Joris Krabbenborg Abonnementen en verzending Kluwer Afd. Klantcontacten Postbus AW Deventer T E info@kluwer.nl Abonnementsprijs ,00 incl. btw. Collectieve abonnementen meer dan 20 exemplaren: 10% reductie. Annulering abonnement is mogelijk tot 3 maanden voor het begin nieuwe abonnementsperiode. Losse nummer 8 excl. btw VB Specials: 12,25 excl. btw Advertenties Kluwer Postbus GA Deventer Emilie Kars-van der Goes T E EKars@kluwer.nl Media Order Service Toos Schurink T E mosdeventer@kluwer.nl Sluitingsdatum: Maandag 9 dagen voor het verschijnen. Zet- en litho kosten worden doorberekend. Ontwerp Edenspiekermann, Amsterdam Vormgeving colorscan bv, Voorhout Fotografie Wilco van Dijen en Karen Poelmann Druk Ten Brink, Meppel ISSN Kluwer BV legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. De gegevens kunnen door Kluwer, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, kunt u contact met ons opnemen. Disclosure Pensioenverzekeraars geven te weinig openheid van zaken! Pensioenverzekeraars berekenen te hoge kosten. Aldus de reportage in dit VB over woekerpensioen op pagina 20. Neem bijvoorbeeld de marketingkosten. Na toerekening van alle kosten bedraagt een simpel bezoek van een accountmanager aan een tussenpersoon 1400 à Ook de productiekosten zijn door gebrekkige legacy aan de te hoge kant. Daar komt bij dat pensioenverzekeraars te weinig openheid van zaken geven. Misschien niet eens omdat ze dat niet willen, maar erger omdat ze dat niet kunnen. Zo verbaast het mij dat pensioenadviseurs aangeven niet zelden gerede twijfel te hebben of de tijdsevenredige kostentoerekening bij tussentijdse beëindiging of waardeoverdracht door verzekeraars wel altijd juist plaatsvindt. Daarnaast blijft de vraag waar bijvoorbeeld al die bonusprovisies gebleven zijn sinds ze bij wet verboden zijn. Niet bij de adviseurs die wij daarnaar gevraagd hebben. En ook niet bij de klant. Een verzachtende omstandigheid mag dan zijn dat de wetgeving het transparant maken van het pensioenproduct niet makkelijker heeft gemaakt, maar dit neemt niet weg dat disclosure nu toch echt serieus genomen moet worden. Intransparantie heeft verstrekkende gevolgen. Het werkt in de hand dat adviseurs afstand nemen van premieovereenkomsten. In hun ogen is het product zo intransparant en politiek en maatschappelijk beladen ( woekerpensioen ) dat zij er niet meer bij hun klanten mee aan durven komen. Jammer! Een pensioen op basis van een premieovereenkomst waarbij belegd wordt in een range van nagenoeg risicoloos tot zeer risicovol, is voor werkgevers in het mkb zeer aantrekkelijk en is voor werknemers geen tweederangs pensioen. Intransparantie wekt wantrouwen in de hand. Waar wantrouwen wordt gevoed, hangt revolte in de lucht. En in zo n chaotische situatie tieren initiatieven als (bijvoorbeeld) Brand New Day en Claimjegeld.nl welig. Nu eens geen pleidooi voor beloningstransparantie (ook dat moet er zijn), maar een oproep om echt werk te maken van disclosure van de kosten die in de fabriek (de pensioenverzekeraar) gemaakt worden. Daar schort het nog echt aan. Michiel Huisman mhuisman@kluwer.nl Het Verzekeringsblad nummer 3-25 maart 2010

4 erkel 10 eidsplan 18 Inhoud Hoofdredactioneel 3 Uitgelicht 6 Wie gaat de CAR trekken? De Jager blijft bij verbod op afzien van pensioen Sector maakt schoon schip Cito-toets hoort op basisschool In t Veld 10 Over Q-koorts en klantenbinding Verzekeringsrecht 14 Gedragscode accentueert zorgplicht tussenpersoon Gadgets 31 Schenk eens een Haags bakkie En een cola voor mijn mobieltje De Boekenplank 32 Animal Firm Banksparen Werkvermogen Het boek van Frank Hoffmans, vennoot Klap 31 Marktonderzoek 34 Internet wint van intermediair bij jongeren Met name 37 Maandelijkse selectie uit de personeelsmutaties op VBnet Producten 39 Weerverzekering voor boeren Auto op Maat Bedrijvenpakket Garantiekapitaal in i-pensioen Toegelicht 42 Beloning en boete bij betalingsbeschermers MV&D! 44 Segmenteren loont! Aansprakelijkheid 46 Gedekt voor lijken in de kast bij fusie? 42 Kort 48 DSB-schade mogelijk verrekend met schuld Retourprovisie voor werknemer is loon Rode of groene kaarten voor Legal & General Nieuw op VBnet: Vandaag Barbier 50

5 20. DE REPORTAGE Woekerpensioen Veel pensioenadviseurs adviseren niet langer een beschikbarepremieregeling (DC-regeling), beducht als ze zijn voor negatieve publiciteit over dit soort regelingen die te makkelijk en te vaak als woekerpensioenen in de media en door de politiek zijn afgeschilderd. In de reportage over woekerpensioen gaat Het Verzekeringsblad in deze editie uitgebreid op dit onderwerp in. Daaruit blijkt onder andere dat een beschikbarepremieregeling voor veel werkgevers (in het mkb) helemaal geen slechte regeling is en voor werknemers geen tweederangspensioen hoeft te betekenen. Verder wordt duidelijk dat niet de torenhoge provisies, maar veel meer de ontwikkel-, productie- en marketingkosten van de verzekeraar in het oog springen als het om de kostenstructuur van woekerpensioen gaat. 18. DE PIJNBANK TAF Werkloosheidsplan 28. DE WANDELING Demissionair Minister Donner verwacht dat de werkloosheid de komende tijd verder oploopt. Met de krapte op de arbeidsmarkt betekent dit voor een grote groep mensen een inkomensachteruitgang met 30% gedurende een langere periode. Het TAF Werkloosheidsplan zal deze mensen als muziek in de oren klinken. Maar dan moet je een aantal minder harmonieuze noten in dit voor een Gouden Schild genomineerde product wel voor lief nemen: ken de kleine lettertjes. 40. DE STELLINGNAME Intermediair legt het af tegen internet Dat verzekeraars twijfelen aan de houdbaarheid van een intermediaire markt voor particuliere schadeverzekeringen is allang geen gerucht meer. Betekent dit dat deze markt verloren is voor het intermediair? Cas Verhage van de Noordhollandsche van 1816 gelooft hier duidelijk niet in. Maar hoe vreemd is het dat de stoute internetdochters van multichannel verzekeraars als ASR, Achmea, Delta Lloyd en anderen niet konden of wilden reageren op onze eenvoudige stelling. De excuses? Het ligt te gevoelig. Slappe hap, en dat valt ons tegen. Ja, mr. Jan Wolter Wabeke gaat met plezier in op onze uitnodiging om te wandelen. Hij heeft ook een suggestie: Laten we een juridische stadswandeling door Den Haag maken, weer eens wat anders... En zo trekken wij met de uitgebreide routebeschrijving in de hand door internationaal Den Haag, en praten we over het heden en de toekomst van de financiële dienstverlening, over pionieren en over kunst en cultuur. En vertelt Wabeke dat hij dit najaar zijn functie als Ombudsman Financiële Dienstverlening neerlegt. 25. DE CONFRONTATIE Verbond wil verbod op provisie Dit was onlangs overal in de vak- en landelijke pers te lezen. Maar het position paper De klant aan het stuur, ook in de relatie met het intermediair van het Verbond van Verzekeraars, de reden van alle ophef, sprak niet van een verbod op provisies. Wel van een wettelijk verankerd, alternatief beloningssysteem: CAR, voor álle verzekeringsproducten. Het Verbond voelde zich echter ook niet geroepen de naar de letter niet helemaal juiste mediaversie tegen te spreken. Het VB vroeg Leo de Boer, directeur van het Verbond, om tekst en uitleg. Het Verzekeringsblad nummer 3-25 maart

6 uitgelicht Branche Wie gaat de CAR trekken? het Verbond van Verzekeraars heeft in zijn position paper De klant aan het stuur, ook in de relatie met het intermediair opgetekend alleen nog toekomst te zien in een wettelijk verankerde CAR (Customer Agreed Remuneration) voor alle producten. Provisie sluit het Verbond daarbij niet uit als incassosystematiek, maar breed is de opinie dat het Verbond hiermee het huidige provisiesysteem de nekslag geeft. FIDIN en de OvFD zijn in ieder geval fel van leer getrokken tegen de visie van het Verbond. Voor de troepen uit OvFD-directeur Cees Kielstra noemde het position paper van het Verbond niet meer dan voorspelbare retoriek voor de bühne. In zijn ogen lopen de verzekeraars wel heel erg ver voor de troepen uit. En door te roepen dat financiële prikkels moeten worden uitgebannen, hoopt het Verbond het spel op de helft van het intermediair te houden, aldus Kielstra. Nog niet klaar FIDIN vindt dat CAR betekent dat de intermediair de provisie moet gaan halen bij zijn klant, dat het intermediair ook structurele werkzaamheden voor de verzekeraar verricht waarvoor de verzekeraar onder CAR niet langer betaalt (vindt ook de OvFD) en dat verzekeraars, consumenten en intermediairs nog lang niet klaar zijn voor CAR. Onvermijdelijk Nu een branchebrede invoering van CAR onvermijdelijk is niet omdat het Verbond dat voorstaat, maar vooral omdat de huidige consumentgerichte maatschappij en daarmee de politiek en toezichthouders daarom vragen lijkt het wijsheid om die eindsituatie langs een zorgvuldig wetgevend traject te willen bereiken. Hoe kan het beloningsstelsel worden hervormd op een wijze en in een tempo die alle partijen die de financiële dienstverlening in Nederland nu samen tot één goed geoliede machine maken, kunnen volgen? Omdat het CAR-model links- of rechtsom het einde van het liedje zal zijn, lijken de overige tegenwerpingen van FIDIN en de OvFD, vermits bedoeld om koste wat het kost vast te houden aan het huidige provisiemodel, kansloze achterhoedegevechten. Wijsheid is het als Fidin en OvFD de uitgangspunten van CAR omhelzen (de uitvoering hoeft echt niet volledig naar het deels mislukte Engelse voorbeeld) en samen met het Verbond naar nieuwe wetgeving gaan streven. Alleen dan komt ook het in meerdere opzichten gebrek aan level playing field tussen verzekeraars, direct writers en intermediairs op de agenda, feitelijk de grootste bedreiging voor het voortbestaan van het intermediair bij de overgang naar CAR. Dat Fidin nu het voortouw gaat nemen, is wat ons betreft evident. Het gaat hier tenslotte om de toekomst van het intermediair. Pensioen/eb De Jager blijft bij verbod op afzien van pensioen Voor de adviespraktijk van directiepensioenen heeft De Jager (Financiën) onlangs een aantal belangrijke antwoorden op Kamervragen gegeven. Samengevat komen deze erop neer dat de bijzondere omstandigheden van de kredietcrisis niet bijzonder genoeg zijn om op zichzelf afstempelen van pensioenaanspraken in pensioen-bv s fiscaal toe te staan. Geen enkele verruiming Er is slechts één wettelijke uitzondering die pensioenverlaging c.q. afzien van pensioen rechtvaardigt. Die is wanneer de aanspraak niet voor verwezenlijking vatbaar is. Het moet dan gaan om dwingende maatschappelijke redenen, zoals surséance van betaling, faillissement of schuldsanering. De Belastingdienst wijst verzoeken tot afzien of verlagen van pensioen die hiermee niet in lijn zijn, onmiddellijk af. Dat is zo en dat blijft ook zo, aldus De Jager, die niet van plan is om tot welke verruiming dan ook over te gaan en daarbij opmerkt dat een gewone crediteur in vergelijkbare omstandigheden niet akkoord zou gaan met een verlaging van zijn pensioenrechten. Ongepast gebruik pensioengeld Een duidelijk en strikt antwoord van De Jager waar fiscaaljuridisch, maar ook maatschappelijk, weinig tegenin te brengen is. En zelfs economische argumenten om de door de Kamerleden-vragenstellers beoogde verruiming toe te staan, houden geen steek. Een dergelijke verruiming stimuleert noch de economie noch de ondernemerslust in Nederland, maar zou alleen maar tot ongepast gebruik van fiscaal begunstigd pensioengeld leiden. Wist u dat ABZ: ruim 21 miljoen compliancy checks jaarlijks verricht? Het Verzekeringsblad nummer 3-25 maart

7 Branche Sector maakt schoon schip Slechts enkele dagen voor de val van het kabinet heeft Wouter Bos aangegeven dat er in de financiële sector en op het vlak van regelgeving veel is gebeurd: Er is nog niet definitief schoon schip gemaakt, maar tegelijkertijd wil ik niet meegaan met de suggestie dat er niets zou gebeuren. Bos deed dit in antwoord op Kamervragen van Mei Li Vos en Staf Depla (beiden PvdA) over wanproducten in de verzekeringsbranche. Woonlastenbeschermers Met die wanproducten doelden de vragenstellers op woonlastenbeschermers. Daarbij zouden gemiddeld provisies van 42% worden uitgekeerd (onderzoek AFM 2009), waardoor de verzekering bij uitkering praktisch niets waard is. Bos vond een dergelijke provisie excessief en heeft de reikwijdte van provisietransparantie en inducementnorm daarom uitgebreid naar deze producten. Dit is per 1 januari 2010 in werking getreden en daar verwacht hij veel van: Nu tussenpersonen aan hun klanten moeten vertellen hoeveel ze met het afsluiten van het product verdienen, verwacht ik dat deze uitwassen tot het verleden behoren. Bos vindt het verder niet ongebruikelijk dat woonlastenbeschermers vaak verkocht worden in combinatie met een krediet overeenkomst: Het kan ertoe leiden dat de kredietverstrekker vanwege de grotere zekerheid gunstiger voorwaarden biedt voor de lening. (zie ook artikel op pag. 42) Geen uitbreiding transparantie Wat Bos betreft, hoeven de regels voor provisietransparantie vooralsnog niet te worden uitgebreid naar eenvoudige producten: Andere niet complexe producten zijn voor klanten goed te begrijpen en te vergelijken. Daarom zijn verregaande transparantie eisen voor dergelijke producten disproportioneel. De minister wil de discussie over wenselijkheid van uitbreiding van de reikwijdte naar eenvoudige producten liefst pas voeren na de evaluatie van de provisieregelgeving die ik aan het organiseren ben. Die evaluatie gaat, ondanks de val van het kabinet en het aftreden van Bos, overigens gewoon door, zonder noemenswaardige vertraging. Het ministerie van Financiën verwacht dat deze kort na de zomer gereed zal zijn. Branche Cito-toets hoort op basisschool Volgens directeur Patrick van Hees van For All Finance mogen adviseurs van de consument verwachten dat die zich serieus verdiept in de aangeboden informatie. Dat gebeurt onvoldoende, stelt hij, en daarom zouden adviseurs hun klanten een Cito-toets moeten afnemen voordat ze een product verkopen, om er zeker van te zijn dat de consument zich in de informatie heeft verdiept. Hoe hoog kun je de drempel van de deur van een financieel adviseur eigenlijk maken? Vertel de consument dat hij in de deuropening van het intermediair een examen moet afleggen voor hij de financiële producten kan krijgen die hij wil hebben en hij zal zich eens te meer afvragen voor welk advies hij de adviseur nu eigenlijk betaalt. Nóg een goede reden om, voorbij de deur van het intermediair, regelrecht naar een direct writer te gaan. Schoolvak De oplossingen die de in de branche zo vaak verguisde politicus Mei Li Vos aandraagt voor de omgang met het financieel analfabetisme van consumenten, zijn dan toch een stuk realistischer dan de optie van Van Hees. Vos wil van wetswege opgelegd eenvoudiger producten en een gedegen financiële opvoeding als onderdeel van het reguliere basisonderwijs. De kennis van financiële huishouding kan dan aan de kaak gesteld worden in de officiële Cito toets die in groep 8 mede de keuze voor het vervolgonderwijs van leerlingen bepaalt. Zou financiële huishouding in het middelbaar onderwijs dan nog gedurende één jaar een verplicht vak zijn, dan zijn we binnen een jaar of tien een flink stuk verder met het financieel bewustzijn van de consument. Wist u dat ABZ: meer dan 15 miljoen offerte en polisbevragingen voor voertuigdata afhandelt per jaar? 8 Het Verzekeringsblad nummer 3-25 maart 2010

8 Marktonderzoek En wat vindt u van deze onderzoeksresultaten? Deze maand werden weer vele onderzoeksresultaten over de branche uitgestrooid. Zo blijken ondernemers niet zo gek te zijn op de PVV, ergeren wij ons aan bankpasjes en worden senioren door autoverzekeraars gediscrimineerd. Vrouwen op kantoor schijnen het ook al niet gemakkelijk te hebben. Wat kwam er verder voorbij? Val kabinet schaadt adviespraktijk Gecertificeerd financieel planners zijn niet blij met het besluit dat de verhoging van de AOW-leeftijd naar 67 jaar in de ijskast is gezet. Een vertraging is niet in het belang van de consument, zo menen de FFP ers in een onderzoek van Market- Response. Over de leeftijdverhoging op zich zijn ze ook niet echt te spreken. 64% schat dat de gevolgen negatief zullen zijn voor het netto besteedbaar inkomen van klanten, 42% verwacht negatieve gevolgen voor de vermogensvorming. Banken zien kredietrisico niet Doordat banken het kredietrisico van kleine en middelgrote ondernemingen onvoldoende in beeld hebben, zijn zij minder geneigd tot kredietverstrekking aan het mkb. Dit belemmert de groei van deze ondernemingen. Dat concludeert Frieda Rikkers in haar proefschrift. De resultaten van het onderzoek tonen onder meer aan dat kredietrisicomodellen die gebruikmaken van ratio s waarbij de balans niet is gecorrigeerd voor de immateriële vaste activa, een significant betere indicatie van kredietrisico geven. Dit toont volgens Rikkers aan dat banken wat betreft immateriële vaste activa een te conservatief beleid voeren. Veel vrijberoepers en bijvoorbeeld tussenpersonen die zich door een bank laten financieren, moeten dat merken. Minder maatregelen crisis Het aantal ondernemers dat maatregelen moet nemen om de economische crisis het hoofd te bieden, is afgenomen van 76% in het derde kwartaal van 2009 naar 72% in het eerste kwartaal van dit jaar. Dit blijkt uit de ConjunctuurEnquête Nederland. Ook over de winstgevendheid is de ondernemer minder negatief (van -38% naar -11%). Over de werkgelegenheid is hij veel minder somber gestemd dan in 2009 (van -16% naar -13%). Jongeren lenen makkelijk Van alle jongeren tussen de 15 en 25 jaar zegt een derde wel eens geld te lenen. Het gaat bij 36% vooral om bedragen tussen 10 en 100. Jongeren in het voortgezet onderwijs lenen voornamelijk kleine bedragen van ouders en vrienden. Na hun achttiende komen banken en DUO (voorheen IBgroep) in beeld. Volgens cijfers van de MOgroep en het Nibud heeft 3% van de jongeren al een schuld van meer dan en komt een weigering van een automatische incasso bij 20% van de jongeren voor. Uitwonende jongeren staan vaker rood dan thuiswonende jongeren, 56% tegen 33%. Ook hebben zij vaker een lening dan thuiswonende jongeren: 36% tegen 29%. Uiteenlopende grafkosten Nog steeds zijn er grote verschillen tussen Nederlandse gemeenten als het gaat om de kosten voor een graf op een gemeentelijke begraafplaats. Het DELA grafkostenonderzoek laat zien dat de verschillen het grootst zijn in de provincie Groningen. Zo kost een graf voor een periode van dertig jaar in de stad Groningen bijna 7000, terwijl in een plaats als Haren ( het Wassenaar van het Noorden) een graf voor 20 jaar nog geen 300 kost. Na jaren van onderzoek is nog steeds niet duidelijk waarom de verschillen plaatselijk zo groot kunnen zijn. Voor het bepalen van de hoogte van het verzekerde bedrag op een uitvaartpolis is een verschil van 6700 alleen premietechnisch gezien al niet mis. Minder schuld, meer schuldhulp Van de bijna 1,8 miljoen huishoudens in Nederland, blijkt 24,8% een of meer vormen van betalingsachterstanden te hebben. In 2008 was dit nog 27,0%. De afname is volgens de EIM Monitor Betalingsachterstanden 2009 vooral te zien bij telefoonrekeningen, gevolgd door doorlopende kredieten/persoonlijke leningen en geld geleend bij familie, vrienden of kennissen. Ook het aantal huishoudens dat goederen op afbetaling koopt, is vorig jaar teruggelopen. De vraag naar schuldhulpverlening is wel behoorlijk toegenomen. Deze toename wordt volgens EIM voor een deel veroorzaakt doordat huishoudens minder snel verwachten dat zij zelf hun financiële problemen kunnen oplossen en daardoor eerder naar de daartoe aangewezen instanties gaan om hulp te vragen. Wist u dat ABZ: sinds jaar en dag 7 x 24 uur als gecertificeerd Trusted Third Party mag opereren? Het Verzekeringsblad nummer 3-25 maart

9 Ook agrariërs sluiten minder vaak aov en pensioen Jan-Willem Baan (45) heeft HEAO-MER gedaan en startte zijn loopbaan bij de landmacht, onderdeel elektronische oorlogsvoering ( sectie stiekem ). Daarna heeft hij bij een intermediair en een verzekeringsmaatschappij gewerkt. Dit jaar werkt hij tien jaar bij de Rabobank, sinds 2007 als manager Verzekeren. Hij gaat geregeld met adviseurs op pad, maar heeft zelf geen klantenportefeuille. Baan is getrouwd en heeft drie kinderen. In zijn vrije tijd rijdt hij mountainbike, coacht hij het hockeyteam van zijn jongste dochter en speelt hij trombone in een carnavalsorkest. 10 Het Verzekeringsblad nummer 3-25 maart 2010

10 IN T VELD Over Q-koorts en klantenbinding Boeren is tegenwoordig alleen nog bij PSV een geuzennaam. Wij hebben het over ondernemers en in het bijzonder over agrarische ondernemers. Jan-Willem Baan, manager Verzekeren bij Rabobank Bernheze Maasland vertelt wat agrariërs een bijzondere klantengroep maakt en hoe je als (grote) intermediair daarmee moet omgaan: Wat voor iedere ondernemer geldt: je moet er zijn als hij je nodig heeft. Of dat nu bij een kleine bedrijfsschade is of bij een ramp als de uitbraak van de Q-koorts. Agrarische ondernemers hebben met levend materiaal te maken, en dat maakt de betrokkenheid van de ondernemer bij zijn bedrijfsvoering vaak nóg intenser, schetst Baan maar gelijk wat volgens hem het voornaamste verschil is tussen agrariërs en andere ondernemers. Maar het blijft het voeren van een bedrijf, je moet de passie hebben om het te doen. Andere veronderstelde verschillen verwijst hij zonder meer naar het rijk der fabelen: De bedrijfsvoering van een agrariër is tegenwoordig uiterst modern. Die doet echt niet onder voor die van een andere ondernemer. Integendeel. Totaalrelatie Om de agrarische sector in de regio optimaal te kunnen bedienen, zijn de Rabobanken Oss e.o., s- Hertogenbosch e.o. en Bernheze Maasland een bovenlokale samenwerking aangegaan. De contacten met agrarische relaties in het grote werkgebied van zo ongeveer Heusden tot Ravenstein worden nu gecoördineerd vanuit het kantoor in Heesch, dat daarmee als kenniscentrum voor deze specifieke en tegelijk uiterst diverse doelgroep fungeert. Van oudsher komen agrariërs vooral vanuit een financieringsbehoefte naar de Rabobank, maar de bank doet er vervolgens alles aan om met hen tot een totaalrelatie te komen. Dat is natuurlijk goed voor ons, verklaart Baan, maar ook voor de relatie, die wij daarmee optimaal breed en samenhangend kunnen adviseren. Voor onze relaties willen wij niet alleen bankier zijn, maar ook risk manager. Maatwerk Risk manager, geen verzekeringsadviseur? Dat klopt, beaamt Baan. We moeten en dat is algemeen wat mij betreft af van het idee dat een adviseur bij de klant verzekeringsproducten komt slijten. Zo werkt het niet meer, al zal voor een deel van het risicoplaatje altijd een verzekeringsoplossing noodzakelijk zijn. Wij kijken naar de risico s van een bedrijf en zoeken daarbij naar maatwerkoplossingen. Verzekeringsproducten komen daarbij pas aan het einde van het traject. Daarvoor kijk je naar preventiemaatregelen en naar risico s die de klant zelf wil en kan dragen. Het gaat daarbij niet alleen om een bedrijfsrisico als brand maar ook om de risico s van de ondernemer zelf: Wat als jij morgen uitvalt? Neemt dan je vrouw het over of heb je iemand in dienst die je dat toevertrouwt? Dat zijn dan al gauw betere oplossingen dan een verzekeringsoplossing. Die komt pas aan de orde als andere opties zijn afgevallen of ontoereikend zijn. Rendement en verkoop Hoe Rabobank concreet uitvoering geeft aan dit uitgangspunt, is iets minder helder. Het rendement op klanten is de maatstaf waarop adviseurs worden afgerekend, de intermediair-bank streeft ernaar van alle zakelijke klanten totaalrelaties te maken. Maar de verzekeringstak ontleent zijn inkomsten, door het provisiesysteem dat hij nog steeds omarmt, immers aan de verkochte producten. Volgens de wetten der logica doet een adviseur het dan goed als hij zijn relatie veel producten laat sluiten. Zo simpel ligt dat echter niet, volgens Baan: Het is een beetje hoe je daarin staat als organisatie en wat voor mensen je in huis hebt. Als je als adviseur een beperkt vast inkomen hebt en een groot variabel inkomen, dan wil je scoren. Hoe meer je verkoopt, hoe hoger je salaris. Zo zit onze salaris- Het Verzekeringsblad nummer 3-25 maart

11 structuur echter niet in elkaar. Natuurlijk wordt een medewerker wel beloond voor wat hij doet en op welke manier hij dat doet, maar dan hebben we het over doelstellingen en competenties. Daar kijken we naar en dat maakt het voor de adviseur ook makkelijker om goed te adviseren. Daardoor kan hij terugkomen van een totaalrelatie zonder producten te sluiten. Prima, als zijn klant maar tevreden is. Daar gaat het ons om. Bij deze redenatie blijft echter één ding onduidelijk: alleen bij een totaalrelatie levert een klant voldoende rendement op om je deze werkwijze te kunnen permitteren. Wat doet de Rabobank dus met relaties die geen totaalrelatie (blijken te) worden? Die vraag blijft onbeantwoord. Discussie over beloning Overigens is ook binnen Rabobank de discussie over nieuwe beloningsvormen volop gaande. In transparantie lopen wij voorop, maar aan alternatieve beloningsvormen zijn wij nog niet toe. Al kan dat snel veranderen, meent Baan. Ik denk dat we uiteindelijk naar netto producten zullen gaan. De verzekeraar geeft aan wat zijn product kost en de intermediair noemt daarbovenop naar de klant wat hij als beloning voor zijn advies wil krijgen, en op welke manier dat moet gebeuren. Als het mis gaat Een adviseur bewijst zijn toegevoegde waarde vooral als er iets mis gaat, weet ook Baan. Je klant heeft vertrouwen in je en dus moet je er zijn als hij je nodig heeft. Dan moet je hem terzijde staan, waar mogelijk zorgen uit handen Alleen bij een totaalrelatie levert een klant voldoende rendement op nemen en met oplossingen komen. Natuurlijk gaat daarbij wel eens wat mis. Maar dan is het zaak dat te onderkennen, met de klant in gesprek te gaan en naar een oplossing toe te werken. Als je dan de deur dicht doet of je telefoon laat overgaan, ben je fout bezig. Wij verbergen ons niet. Ook als er een keer iets niet goed gaat, doen we er alles aan om het recht te trekken. Q-koorts Rabobank Bernheze Maasland heeft recent hoe wrang ook de ultieme kans gekregen haar toegevoegde waarde voor haar klanten te bewijzen. Het afzetgebied van de bank-intermediair was een epicentrum van de Q-koorts, de infectieziekte die van melkgeiten en melkschapen op mensen kan overgaan. De overheid heeft eind vorig jaar besloten dat alle drachtige geiten en schapen en de bokken en rammen op besmette be- drijven moesten worden geruimd en dat er tot 1 juli 2010 niet gefokt mag worden. Een ramp voor de meeste betrokken bedrijven, waarvan vele, vooral geitenhouders, tot de portefeuille van Rabobank Bernheeze Maasland behoren. Wat kon en kan de organisatie in dit geval voor de gedupeerden betekenen? Waar mogelijk aandacht en ondersteuning geven, en liefst proactief. We zijn er en dat laten we merken, aldus Baan. Bij liquiditeitsproblemen kunnen wij geen collectieve regeling treffen. Dat is maatwerk, zoals bijvoorbeeld uitstel geven op financiering of herfinanciering. Dat is ook in ons belang en dus gaan we samen bekijken of en hoe we daar uit kunnen komen. Er moet wel een bepaalde bedrijfscontinuïteit zijn waarin we vertrouwen kunnen hebben. Dan is er immers een basis waarop je samen verder kunt. Rabobank Bernheze Maasland zit met Interpolis en lokale banken ook in een kerngroep Q-koorts, vervolgt Baan. Vanuit die kerngroep kunnen we de ontwikkelingen van dichtbij volgen. We weten wat er speelt en kunnen input geven op het beleid dat hieromtrent moet worden gevormd. Verder hebben we de geruimde bedrijven collectief gemeld voor rechtsbijstand, voor eventuele claims. Als grote organisatie (via Rabobank Nederland) hebben we tenslotte korte lijnen met beleidsmakers op de ministeries, waardoor we informatie hebben. Dat komt wel allemaal bij de lokale banken terecht, en daar heeft de klant baat bij. Maar het blijft schrijnend en triest voor de betrokken geitenhouders. Wisselende inkomsten Baan vindt het moeilijk om te beoordelen wat het effect van de economische crisis op zijn agrarische relaties is: Een agrarische ondernemer is natuurlijk wel gewend aan wisselende inkomsten. Er is wel eens vaker geen beleg op het brood. Daar wordt hij niet onrustig van en hij reageert er meestal ook niet direct op. Toch constateert Baan in navolging van onderzoeksbureau EIM dat de ondernemers in zijn portefeuille, ook de agrariërs, minder vaak aov en pensioen sluiten: Ze beseffen wel dat de aov een belangrijke voorziening is om de continuïteit van bedrijf en gezin te waarborgen. Maar als het allemaal wat lastiger gaat, wordt wel bekeken of het verzekerd bedrag bijvoorbeeld niet (tijdelijk) omlaag kan. Daarnaast zien veel agrariërs het bedrijf nog steeds als pensioen. Er wordt vertrouwd op de waarde van het bedrijf, maar het is de vraag of dat altijd terecht is. Pensioen is een recht dat je opbouwt en wat er met je bedrijf gebeurt, is afhankelijk van heel veel factoren. Voor ons is het de uitdaging om daar juist nu goed in te adviseren. Door: Erwin Loer 12 Het Verzekeringsblad nummer 3-25 maart 2010

12 OPLEIDINGEN Ondernemers hebben steeds specifiekere vragen. En geen enkele ondernemersvraag is meer dezelfde. Dat vraagt om een brede kennis op het gebied van inkomen en ondernemen. En vaardigheid op het gebied van adviseren. De Amersfoortse helpt u DE PLEK OM UZELF VERDER TE ONTWIKKELEN daarbij met Relaxtra. Met trainingen en vakinhoudelijke opleidingen die wij, in samenwerking met gerenommeerde partners, voor u hebben ontwikkeld. Deze worden voor een groot deel gegeven door uw eigen accountmanager Inkomen. Nieuwsgierig geworden? Kijk op ons Relaxtranet of vraag het uw accountmanager Inkomen. Adviseren wordt een stuk relaxter met De Amersfoortse

13 verzekeringsrecht Gedragscode accentueert zorgplicht tussenpersoon Een veel gehoorde klacht is dat verzekeringsovereenkomsten stilzwijgend worden verlengd zonder dat klanten zich daarvan bewust zijn. Voordat de klant zich realiseert dat de mogelijkheid bestaat om het contract te beëindigen, is de opzegtermijn reeds verlopen en is men opnieuw voor een nieuwe termijn gebonden aan de verzekeringsover eenkomst. Veel klanten blijven op deze manier ongewild vastzitten aan hun verzekering. Met het opstellen van de Gedragscode geïnformeerde verlenging en contractstermijnen particuliere schadeverzekeringen geven verzekeraars gehoor aan deze kritiek. Door: mr. Sjoerd Y.Th. Meijer, advocaat NautaDutilh N.V. De Gedragscode heeft als doel de contractsduur van verzekeringen te regelen en geeft een regeling hoe om te gaan met de verlenging van verzekeringen. De Gedragscode is voorlopig alleen van toepassing op schadeverzekeringen (uitgezonderd: de zorgverzekering, de arbeidsongeschiktheidsverzekering en de natura-uitvaartverzekering). Vanaf 1 juli 2010 zullen echter ook particuliere inkomensverzekeringen zoals individuele WIA-aanvullingen, betalingsbeschermers en ongevallenverzekeringen onder de Gedragscode worden gebracht. let op De gedragscode geldt sinds 1 maart eveneens voor alle lopende polissen die worden verlengd. vanaf 1 juli 2010 vallen ook particuliere inkomensverzekeringen, zoals individuele WiA-aanvullingen, betalingsbeschermers en ongevallenverzekeringen onder de gedragscode. De vraag is wat deze Gedragscode betekent voor de praktijk. In deze bijdrage wordt ingegaan op de verhouding van de Gedragscode met de wettelijke opzegregels van verzekeringsovereenkomsten. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de vraag wat de Gedragscode betekent voor de tussenpersoon. Eenjarig contract In de Gedragscode staat de vrijheid van de klant voorop. Het uitgangspunt is dat de schadeverzekering wordt aangegaan voor de duur van maximaal twaalf maanden. Een schadeverzekering voor een langere duur blijft mogelijk, maar hieraan worden extra voorwaarden gesteld. Dit geldt ook voor de stilzwijgende verlenging. Het uitgangspunt van de Gedragscode is dus dat de schadeverzekeringsovereenkomst wordt aangegaan voor een duur van maximaal twaalf maanden. Het is ook mogelijk om overeenkomsten voor een langere duur aan te gaan. In dat geval wordt echter het dubbele handtekeningenprincipe gehanteerd. Naast het tekenen voor het sluiten van de verzekeringsovereenkomst, moet expliciet een tweede handtekening worden gezet dat de duur langer is dan twaalf maanden. Wordt de verzekering langs elektronische weg afgesloten, dan moet de keuze uitdrukkelijk blijken, bijvoorbeeld door het aanvinken van een extra hokje. Behalve het uitgangspunt dat de overeenkomst wordt afgesloten voor een duur van maximaal 14 Het Verzekeringsblad nummer 3-25 maart 2010

14 twaalf maanden, geldt dat de overeenkomst automatisch wordt verlengd. Als voorwaarde voor deze verlenging geldt wel dat de verzekering nemer moet worden geïnformeerd. Informatie over verlenging Wanneer de polisvoorwaarden na afloop van de contractsduur (zowel bij een een als meerjarig contract) voorzien in een stilzwijgende verlenging, moet de verzekeraar de klant bij de eerste verlenging van de overeenkomst tijdig in duidelijke en eenvoudige bewoordingen informeren over de verlenging. De informatie moet zodanig worden opgesteld dat de klant redelijkerwijs kan begrijpen voor welke periode de overeenkomst wordt verlengd en hoe de verlengde overeenkomst kan worden opgezegd. Wanneer de klant de overeenkomst voor een periode langer dan twaalf maanden aangaat, dan moet de klant ook hiervoor weer expliciet zijn handtekening zetten. Wanneer de verlenging langs elektronische weg plaatsvindt, moet de keuze wederom uitdrukkelijk blijken. Bij een meerjarig contract heeft de klant de keuze om te verlengen voor de periode waarvoor de verzekering oorspronkelijk was aangegaan of voor een periode van twaalf maanden. Opzegging verlengde overeenkomsten Daarnaast wordt een regeling geïntroduceerd voor de opzegging van verlengde overeenkomsten. Wanneer een eenjarige verzekeringsovereenkomst wordt verlengd voor dezelfde periode, dan heeft de verzekeringnemer het recht de overeenkomst op elk gewenst moment op te zeggen met een opzegtermijn van één maand. Bij tussentijdse opzegging wordt de premie pro rata verrekend. Dezelfde opzegregeling geldt wanneer een meerjarig verzekeringscontract wordt verlengd voor twaalf maanden. De Gedragscode is op 1 januari 2010 in werking getreden. Alle verzekeringen afgesloten na deze datum moeten dus aan de regels van deze code voldoen. Zeker zo belangrijk is echter dat de Gedragscode vanaf 1 maart ook geldt voor alle lopende polissen die worden verlengd. Advertentie HET VERZEKERINGSVAK WORDT WEER LEUK! De Amersfoortse is De Inkomensverzekeraar voor ondernemers. Verzekeringsadviseurs verwachten van ons, als inkomensspecialist, toegevoegde waarde. Met het opleidingsprogramma van Relaxtra hebben we hiervoor de perfecte structuur gevonden. En omdat ik één van de docenten ben, kan ik er voorbeelden bij halen uit de dagelijkse praktijk van de adviseur. Door deze intensieve samenwerking wordt het verzekeringsvak weer leuk! Klaas Bontsema, accountmanager Inkomen Adviseren wordt een stuk relaxter met De Amersfoortse

15 De Gedragscode: een stap voorwaarts De Gedragscode is een stap voorwaarts in ver gelijking met de huidige opzegregeling van verzekeringsovereenkomsten in het Burgerlijk Wetboek. De huidige wettelijke regelgeving is evenals de Gedragscode erop gericht om te voorkomen dat verzekeringen ongemerkt automatisch doorlopen en dat verzekeringen voor een onredelijk lange duur worden afgesloten. Om dit te bereiken, geldt bij verlengingen een opzegtermijn die niet langer is dan twee maanden. Daarnaast is een schadeverzekering die voor een langere periode dan vijf jaar is aangegaan, opzegbaar tegen elk vijfde jaar binnen de overeengekomen periode. De Gedragscode gaat een stap verder door als uitgangspunt te hanteren dat een verzekering voor de maximale duur van één jaar wordt aangegaan. Hoewel het aantrekkelijk kan zijn om een schadeverzekering voor een langere duur te sluiten (zekerheid en premiekorting), gaat de Gedragscode legt verplichting om klant te informeren nadrukkelijk bij verzekeraar voorkeur uit naar een termijn van maximaal twaalf maanden. Wanneer de klant toch kiest voor een langere contractstermijn, dan wordt hij door de verplichting om een tweede handtekening te plaatsen, nog eens nadrukkelijk geconfronteerd met de vraag of dit is wat hij wil. Ook is een belangrijke wijziging dat afscheid wordt genomen van de zogenoemde stilzwijgende verlenging bij het verstrijken van de eerste contractstermijn. Door de informatieverplichting bij verlenging kan er eigenlijk geen sprake meer zijn van een stilzwijgende verlenging. De klant kan niet anders dan hier bewust over nadenken. Tot slot valt op dat wanneer de overeenkomst is verlengd, de klant de verzekering op elk moment met een opzegtermijn van één maand kan opzeggen. De opzegtermijn die de Gedragscode hanteert, is één maand korter dan de wettelijke opzegtermijn. Wat betekent dit voor de tussenpersoon? Hoewel de Gedragscode betrekking heeft op de duur van verzekeringsovereenkomsten, de manier waarop contracten worden verlengd en de opzegmogelijkheden en dus primair van belang is voor klant heeft zij ook gevolgen voor de tussenpersoon. Wanneer een verzekering door advies en bemiddeling van de tussenpersoon tot stand komt, betekent dit dat hij een zorgplicht heeft ten aanzien van de klant. Deze zorgplicht vloeit voort uit de opdrachtovereenkomst tussen de klant en de tussenpersoon waarbij de klant aan de tussenpersoon de opdracht heeft gegeven te adviseren en te bemiddelen bij de totstandkoming van de verzekeringsovereenkomst tussen de klant en de verzekeringsmaatschappij. Deze zorgplicht betekent dat de tussenpersoon moet waken over de belangen van de verzekeringnemer gedurende de hele looptijd van de verzekering. Zo zal hij periodiek moeten controleren of de verzekering nog past bij de situatie van de klant. Nu verzekeringen (als uitgangspunt) een contractsduur hebben van maximaal één jaar en verzekeraars de klanten gaan informeren over de verlenging bij ommekomst van de eerste contractstermijn rijst de vraag wat dit betekent voor de tussenpersoon. Ik meen dat bij stilzwijgende verlenging de tussenpersoon zich zal moeten afvragen of de verzekering nog aansluit bij de behoeften van de klant. Dit zal voor hem in de praktijk, hoewel hij nu ook al moet waken voor de belangen van de verzekeringnemer (en niet alleen bij het verstrijken van de eerste termijn), een verzwaring van zijn takenpakket inhouden. Een bedrijfseconomische vraag is of de provisie die wordt ontvangen, ook voldoende is om deze check daadwerkelijk uit te voeren. Wie moet klant informeren? Overigens is het ook de vraag wie de klant moet informeren. In de Gedragscode ligt deze verplich ting nadrukkelijk op de verzekeraar. Ik leid hieruit af dat de verzekeraars het als hun verplichting als contractuele wederpartij zien om de klant te informeren. Dit staat overigens weer op gespannen voet met de praktijk die geworteld is in de Wft, waarin is bepaald dat de informatievoorziening verloopt via de tussenpersoon. Wellicht is dit ook een signaal hoe de rolverdeling tussen de verzekeraar en de tussenpersoon moet worden opgevat. Gedragscode en klant centraal De afgelopen tijd is in de verzekerings branche de boodschap uitgedragen dat de klant centraal staat. Deze Gedragscode vult deze boodschap in wat betreft duur en verlenging van de verzekering. Het kan niet meer voorkomen dat een klant onverwacht vastzit aan een verzekeringscontract. Ook wordt een korte opzegtermijn geïntroduceerd, waardoor de klant eenvoudig kan overstappen naar een andere verzekeraar. Wellicht onbedoelde neveneffecten van de Gedragscode zijn dat deze code onderstreept dat de verzekeringnemer (ook) de klant is van de verzekeraar en ook de zorgplicht van de tussenpersoon nog eens accentueert. De Gedragscode past in het op eigentijdse wijze vormgeven van de verhouding verzekeraar klant tussenpersoon. 16 Het Verzekeringsblad nummer 3-25 maart 2010

16 Wie bepaalt? Wie betaalt? De nieuwe verhoudingen in de verzekeringsbedrijfstak Om veranderingen en nieuwe businessmodellen van verzekeraars en intermediairs te belichten, organiseert AssurantieMagazine zijn vijfde congres, met boeiende plenaire sessies, werkcolleges en een informatiemarkt. Het congres heeft de veelzeggende titel: Wie bepaalt? Wie betaalt? De nieuwe verhoudingen in de verzekeringsbedrijfstak Ga voor meer informatie over het programma en inschrijven naar Ook de commerciële mogelijkheden vindt u op DUIDELIJK, GOED ANTICIPEREND, PRAGMATISCH. ZEER VERFRISSEND! Ik ben onlangs een nieuwe uitdaging aangegaan als adviseur voor met name dga s. De opleiding Inkomen Nu van De Amersfoortse was dan ook vooral bedoeld als opfris. En dat was het ook. De accountmanagers van De Amersfoortse, die zelf les gaven, waren zeer betrokken bij de stof. En met de syllabus scholen wij nu intern onze accountbeheerders bij op het gebied van WIA en dga. Zeer verfrissend allemaal! Marc-Peter Geytenbeek Geytenbeek Clear Benefits Adviseren wordt een stuk relaxter met De Amersfoortse

17 de pijnbank Werkel eidsplan Ken de kleine lettertjes Demissionair Minister Donner verwacht dat de werkloosheid de komende tijd verder oploopt. Met de krapte op de arbeidsmarkt betekent dit voor een grote groep mensen een inkomensachteruitgang met 30% gedurende een langere periode. Het TAF Werkloosheids(Plus)plan zal deze mensen als muziek in de oren klinken. Maar dan moet je een aantal minder harmonieuze noten in dit voor een Gouden Schild genomineerde product wel voor lief nemen. Zomer 2009 lanceerde TAF twee nieuwe producten die de financiële gevolgen van onvrijwillige werkloosheid afdekken. Met het TAF Werkloosheidsplan ontvangt de verzekerde tijdelijk een aanvulling op zijn werkloosheidsuitkering en is hij verzekerd van een tijdelijke aanvulling op het inkomen nadat hij vanuit de WW een nieuwe baan accepteert tegen een lager inkomen. Het risico wordt via het volmachtbedrijf AMG Assurances ondergebracht bij de Duitse verzekeraar Gothaer. Een unieke dekking, dat moet gezegd. Want geen enkele andere verzekeraar durft dit risico in Nederland als losse verzekering te verzekeren. 180-dagen termijn Deze Pijnbank beperkt zich tot het Werkloosheidsplan waarop een wachttijd geldt van 180 dagen. Wordt de verzekerde binnen deze termijn onvrijwillig werkloos, dan ontvangt hij geen uitkering. Geen kinderachtige dekkingloze periode. Bij rechtsbijstand is deze periode slechts drie maanden. Valse noten Na de dekkingloze periode geldt alleen dekking bij onvrijwillige en volledige werkloosheid. De verzekerde dient dan minimaal twaalf maanden onafgebroken voor bepaalde of onbepaalde duur en voor ten minste 16 uur per week bij zijn werkgever in dienst te zijn geweest. Vanzelfsprekend mag hij op de aanvraagdatum, maar ook gedurende 180 dagen daarna, geen kennis hebben van een naderend ontslag of faillissement van zijn werkgever. Maar dan volgt een valse noot. TAF stelt dat de aanvrager die deze kennis niet 18 Het Verzekeringsblad nummer 3-25 maart 2010

18 had maar dit wel behoorde te hebben, ook geen recht op uitkering heeft. Dit is een wel heel vage en ruim genomen escape. Want wie bepaalt of de verzekerde, bij gebrek aan kennis van zijn naderende ontslag, dat wel behoorde te weten? De uitkering De WW-uitkering plus de uitkering uit het plan mogen nooit meer bedragen dan het inkomen van vóór de onvrijwillige werkloosheid. Per claim geldt een maximum van 12 x het verzekerde maandbedrag en per polis wordt maximaal 36 x het verzekerde maandbedrag uitgekeerd. De valse noot bij deze uitkeringsperioden vormt de combinatie met een doorgeven beëindiging van de polis. Ontstaat er na de opzegging, maar voor de daarin aangegeven beëindigingsdatum een claim, dan zal TAF slechts uitkeren tot aan de door verzekerde aangegeven beëindigingsdatum. En dat is zuur als je altijd netjes premie hebt betaald. Het recht op uitkering vervalt ook wanneer de verzekerde voor meer dan zestien uur per week de werkzaamheden hervat. Wordt hij binnen drie maanden opnieuw volledig en onvrijwillig werkloos, dan wordt de uitkering voortgezet vanuit de oude claim, zolang de maximale uitkeringsduur van twaalf perioden voor deze claim nog niet is verstreken. Dit geldt niet als de claim rond de einddatum van de polis ontstaat. Dan zal de uitkering wel worden voortgezet. Maar voor een maximale termijn van twaalf maanden, gevolgd door het direct eindigen van de polis na de laatste uitkering. 30% kosten De kosten bij premierestitutie op basis van een gestorte koopsom bedraagt 30%. Alle gedane schade-uitkeringen worden op het restitutiebedrag in mindering gebracht, ook als de restitutie het gevolg is van overlijden of vervroegde pen sionering. Bij maandbetaling is er nooit premierestitutie bij voortijdige beëindiging van de polis. Bij deze specifieke voorwaarde pakt een koopsom dus duur uit. Stel dat de verzekerde zes maanden na ingangsdatum overlijdt, dan is er geen uitkering en missen de nabestaanden 30% van de resterende koopsom. WW niet gevolgd Nog een minpunt is dat TAF de in 2006 gewijzigde WW niet volgt. Bij de dekking van TAF is er bij wederzijds goedvinden geen uitkeringsrecht. Sinds oktober 2006 heeft de werknemer in die gevallen wel recht op WW. De werknemer doet er dan verstandig aan om te sturen op ontslag via de kantonrechter. Maar wie denkt daaraan? Hij denkt goed te zitten met zijn Werkloosheidsplan, maar het komt niet tot uitkering. Ook kun je met behoud van je WW-uitkering proberen een eigen bedrijf te starten, maar als zelfstandige stopt dan wel direct de uitkering uit het Werkloosheidsplan. De regels bij TAF zijn dus minder ruim dan die van de WW. Bij wederzijds goedvinden biedt TAF geen uitkering. Sinds oktober 2006 heeft de werknemer in dat geval wel recht op WW Conclusie Aan het product kleven minpunten. Toch is het uitgangspunt van de polis is goed. TAF verdient minimaal een pluim en wat ons betreft bij een beetje meer aandacht voor de (beperkende) voorwaarden en de aansluiting met de huidige WW makkelijk een goed rapportcijfer. Maar, zover is het nog niet. Door de krapte op de arbeidsmarkt zijn mensen langer werkloos en zal een inkomensachteruitgang van 30% kunnen leiden tot financiële problemen. Met het TAF Werkloosheidsplan valt men pas na twaalf maanden terug in inkomen. Voordat het zover is, moet men wel een hele papierwinkel verzamelen om recht op een uitkering aan te tonen. De kleine lettertjes bevatten escapes die discutabel zijn. Van een product dat is ontwikkeld in een tijd dat het consumentenvertrouwen ver te zoeken is, zou je helderder en compactere voorwaarden verwachten. Aan duidelijkheid ontbreekt het niet in de gelikte brochure. De gemiddelde consument zal meer moeite hebben met het vertalen van de tien pagina s voorwaarden. Ons advies is dan ook vooral: ken de kleine lettertjes. Door: Alex Klein RappoRt plus: Unieke dekking voor Nederland en daarmee innovatief Ruime uitkeringsduur Claimbehoud bij nieuw ontslag Min: 180-dagentermijn Kosten bij restitutie op koopsom Hoeveelheid beperkende of voor discussie vatbare voorwaarden Rapportcijfer: 6 Het Verzekeringsblad nummer 3-25 maart

19 de reportage Woekerpensioen: Waar blijft het geld? Media en politiek vallen over elkaar heen als het gaat om woekerpensioenen. Maar waar gaat het eigenlijk over? En hoe groot is het probleem nu echt? Net als bij de woekerpolisaffaire, dreigt ook het woekerpensioen een beladen begrip te worden die de goede naam van de branche ernstig schade toebrengt. In een poging om het begrip woeker te objectiveren, is de Wabeke-norm geïntroduceerd. Contracten die qua kostenload boven de norm uitkomen die Ombudsman Wabeke met partijen is overeengekomen, krijgen het predicaat woekerpolis, in dit geval woekerpensioen. Algemeen wordt aangenomen dat er voor zo n werknemers een pensioen is gesloten op basis van beschikbare premie in combinatie met opbouw van het ouderdomspensioen in beleggingsfondsen. Met de Wabeke-norm als maatstaf mag echter niet voetstoots worden aangenomen dat er dus ook zo n woekerpensioenen zijn. Natuurlijk, elk woekerpensioen is er één te veel, maar een nadere analyse moet toch ook tot de conclusie leiden dat de maatschappelijke relevantie van de affaire in de media ernstig is overschat. Een kritiekloze rol voor de media en goedkoop politiek scoren van met name Pieter Omtzigt (CDA) en Mei Li Vos (PvdA) ontnemen een objectief zicht op de werkelijke reikwijdte van de woekerpensioenaffaire, waarbij niet verhuld mag worden dat er wel degelijk van laakbare zaken sprake is (geweest). Ging het bij woekerpensioenen tot eind vorig jaar vooral nog over de hoge, verbor- gen kosten. Sinds be- gin dit jaar is daar een dimensie aan toegevoegd, namelijk de aard van de contracten die in de categorie beleggingspensioen vallen. Veel beleggingspensioenen zijn namelijk gesloten in de vorm van individuele of semicollectieve contracten. Elke nieuwe deelnemer in een individueel of een semicollectief contract wordt opgevoerd en geadministreerd als een nieuwe polis, inclusief afsluitkosten en afsluitprovisie daarover. Dit in tegenstelling tot collectieve contracten, waarbij een nieuwe deelnemer tegen veel lagere kosten in het collectief wordt opgenomen. Eenzelfde behandeling valt de individuele deelnemer aan een semicollectief of individueel contract ten deel als hij (bijvoorbeeld door uitdiensttreding) uit het semicollectief stapt. Alle nog niet terugverdiende kosten en provisies worden dan op de mee te nemen waarde in mindering gebracht. De overdrachtswaarde valt de argeloze werknemer bijna altijd tegen. Zeker als er ook sprake is 20 Het Verzekeringsblad nummer 3-25 maart 2010

20 het begrip woekerpensioen een woekerpensioen is een (semi)collectief of individueel pensioencontract op basis van een beschikbaar premiesysteem waarbij het ouderdomspensioen op de pensioendatum wordt aangekocht van de tegenwaarde van een op individueel deelnemersniveau bijgehouden beleggingsmandje. het stempel woeker is een relatief begrip en duidt erop dat er bij aanvang van het contract en gedurende de opbouwperiode dusdanige onttrekkingen (kosten, provisie, risicopremies) hebben plaatsgevonden dat de waardeopbouw in de fondsen en dus het ouderdomspensioen (veel) lager is dan de deelnemer aan de regeling verwacht. van risicodekkingen waarvoor de premies ook in mindering gebracht zijn voordat daadwerkelijk belegd wordt. Als dan ook nog de vermogensbeheerder, als laatste in de rij van verzekeraar, adviseur en belegger, zijn kosten aan de fondswaarde onttrekt via een voor de deelnemer aan de pensioenregeling volstrekt intransparant en niet te verifiëren systeem, is de verdenking dat in de keten van producent tot consument wel heel erg veel aan de strijkstok blijft hangen, compleet en te begrijpen. stichting van de Arbeid Achter de schermen zijn verzekeraars in overleg met werkgevers en werknemers in de Stichting van de Arbeid (STAR) over een compensatieregeling voor oude woekerpensioenen waarvan de kostenload boven de Wabeke-norm uitkomt. Dat overleg duurt veel langer dan gepland, maar volgens het Verbond zijn er geen echte beletsels die een positief resultaat in het STAR-overleg in de weg staan. Kringen dichtbij het Verbond benadrukken dat een compensatieregeling in de maak is naar analogie van de woekerpolisaffaire. Een compensatie dus op einddatum (pensioendatum) en geen directe compensatie in de vorm van cash. De compensatie komt ten goede aan deelnemers en niet aan werkgevers. Naar verwachting zal de STAR er deze maand (maart) een ei over leggen. wat doen adviseurs? Individueel en in georganiseerd verband voelen veel adviseurs zich verantwoordelijk en willen voorkomen dat er van een echte woeker pensioenaffaire sprake zal worden. Sommigen gaan zelfs zover dat zij als gevolg van de vele negatieve publiciteit geen DC-regelingen meer adviseren en al helemaal niet meer in combinatie met beleggen. Een stap overigens die eraan voorbijgaat dat voor veel werkgevers (in het mkb) een DC-regeling een prima oplossing is en zoals verderop blijkt voor werknemers geenszins een tweederangs pensioenoplossing betekent. wat doen werkgevers? Hoe wij in het kader van deze reportage ook ons best hebben gedaan, een werkgever die Het Verzekeringsblad nummer 3-25 maart