Het Pufff... boekje. Máxima Medisch Centrum

Transcriptie

1 Het Pufff... boekje Máxima Medisch Centrum Locatie Eindhoven: Locatie Veldhoven: Ds. Th. Fliednerstraat 1 de Run 4600 Postbus Postbus PD Eindhoven 5500 MB Veldhoven Deze informatie is van algemene aard, en is bedoeld om u een beeld te geven van de zorg en voorlichting die u kunt verwachten. In uw situatie kunnen andere adviezen of procedures van toepassing zijn. Deze folder is dan ook slechts een aanvulling op de specifieke (mondelinge) voorlichting van uw specialist of behandelaar. MMC.VHV _02_12 Afdeling kindergeneeskunde Locatie Veldhoven

2 Zapletal normaalwaardes jongen jongen meisje meisje

3 Indien uw kind extra medicijnen nodig had, welk medicijn is gebruikt en hoeveel? Inhoud: 1 uitleg over het pufff boekje 2 2 personalia 3 3 registratie arts / verpleegkundige 4 4 medicijngebruik bij kinderen met astma 29 5 inhalatieschema s salbutamol 31 Heeft de medicatie geholpen? 6 klachtenformulier 35 Heeft u een idee waardoor de klachten bij uw kind zijn toegenomen? 36 1

4 Het pufff..boekje Doel van dit paspoort Paspoort voor kinderen met recidiverend (=terugkerend) hoesten, piepen, volzitten respectievelijk astma. Het doel van dit paspoort is dat er aantekeningen in gemaakt worden door de huisarts, de kinderarts, de kinder longverpleegkundige en de praktijkondersteuner; kortom iedereen die uw kind met luchtwegproblemen begeleidt. Het doel hiervan is dat alle hulpverleners steeds goed op de hoogte zijn van het beleid. Dit bevordert de samenwerking en de behandeling van uw kind. Het paspoort wordt bewaard door u als ouders/verzorgers of door uw kind zelf. Graag dit boekje bij elk bezoek aan de arts of de verpleegkundige meenemen om het te laten invullen! Controle afspraken In de beginfase zult u vaker bij de kinderarts komen. De kinderarts kan dan kijken welke luchtwegproblemen uw kind precies heeft. Vanaf het moment dat dit duidelijk is, wordt uw kind behandeld door uw huisarts en uw kinderarts gezamenlijk. Dit betekent dat wanneer u elke drie maanden met uw kind een controleafspraak heeft, u de ene keer bij de huisarts komt en de volgende keer bij de kinderarts etc. Controle zal nodig blijven zolang uw kind medicatie gebruikt voor de luchtwegen. Als de luchtwegproblemen goed onder controle zijn met een geringe hoeveelheid medicijnen kan de huisarts de gehele behandeling op zich nemen. Bij plotselinge problemen is de huisarts de eerst aangewezen persoon om contact mee op te nemen. De huisarts kan altijd met de kinderarts telefonisch overleggen over hoe uw kind het best behandeld kan worden. Het klachtenformulier Op deze bladzijde kunt u de luchtwegklachten van uw kind aangeven. In onderstaande tabellen mag u de datum en een kruisje zetten bij datgene wat bij uw kind van toepassing is. Daarnaast mag u de bijbehorende vragen beantwoorden. datum snotteren hoesten piepen zagen benauwd arts gesproken Heeft uw kind extra medicijnen nodig gehad? datum ja nee 2 35

5 van 8 x daags naar 6 x daags 4 pufjes:4 pufjes Salbutamol inhaleren à 4 uur gedurende 24 uur (zowel dag en nacht). na 24 uur van 6 x daags naar 4 x daags 2 pufjes. Bij duidelijke afname van klachten doorgaan met 2 pufjes Salbutamol inhaleren per keer overdag op de volgende tijdstippen: uur. Zo nodig s nachts eenmalig 2 pufjes Salbutamol erbij geven. Bij duidelijke afname van klachten zo nodig 1 à 2 pufjes Salbutamol per dag. Waarschuwen huisarts/kinderarts: In eerste instantie neemt u contact op met de huisarts : als er geen verbetering of zelfs een toename van de klachten is ondanks het geven van de Salbutamol, als u 48 uur Salbutamol à 3 uur aan het geven bent en u van mening bent dat u nog niet kunt gaan afbouwen met de Salbutamol, als de Salbutamol minder dan 1 uur werkt of minder dan 1 uur gaat werken, als uw kind koorts krijgt (temperatuur van graden), pijn bij het hoesten/ademhalen en u bemerkt geen of weinig werking van de Salbutamol. Dit is het pufff boekje van: Naam: Geboorte Adres: Postcode + woonplaats: Telefoonnummer: Mijn huisarts is: Naam: Adres: Woonplaats: Telefoonnummer: Mijn praktijkondersteuner is: Naam: Telefoonnummer: Mijn kinderarts is: Naam: Ziekenhuis: Telefoonnummer: Mijn kinderlongverpleegkundige is: Naam: Telefoonnummer: 34 3

6 Op het spreekuur huisarts praktijkondersteuner kinderarts kinderlongverpleegkundige controle klachten. anamnese lichamelijk onderzoek longfunctie onderzoek inhalatietechniek allergieën schema salbutamol saneren rookgedrag sporten 6 weken 3 maanden 6 maanden huisarts kinderarts kinderlongverpleegkundige / praktijkondersteuner 4 Salbutamol intensief inhalatieschema Salbutamol = airomir en ventolin Dosering: Salbutamol 100 microgram Start Salbutamol U start de toediening van Salbutamol omdat: uw kind ernstige benauwdheidsklachten heeft, de Salbutamol in tegenstelling tot gewoonlijk geen 3 uur werkt maar slechts 1 uur of korter. Notabene: Geef elke puf apart: d.w.z. 1 pufje per keer in de voorzetkamer. Altijd geldt dat u ervan overtuigd moet zijn dat er op een correcte manier is geïnhaleerd. Een duidelijke afname van de klachten betekent dat uw kind bij de volgende toediening van de medicatie eigenlijk nog klachtenvrij is. Toediening Het is nodig de Salbutamol snel achter elkaar te geven en wel als volgt: * 4 pufjes Salbutamol elke 20 minuten; dit doet u drie keer, dus: 4 pufjes Salbutamol (= minuut 0) 20 minuten later weer 4 pufjes Salbutamol (=minuut 20) 20 minuten later weer 4 pufjes Salbutamol (=minuut 40) Als uw kind niet opknapt of zelfs meer klachten krijgt na deze toediening van 3 x 4 pufjes dient u contact op te nemen met de huisarts, kinderarts of kinderlongverpleegkundige! Als de klachten verminderen gaat u door met: * 4 pufjes Salbutamol elk uur (elke 60 minuten), dit doet u drie keer, dus: 4 pufjes Salbutamol (= minuut 0) 1 uur later weer 4 pufjes Salbutamol (=minuut 60) 1 uur later weer 4 pufjes Salbutamol (=minuut 120) Verder afbouwen 4 pufjes Salbutamol elke 3 uur gedurende minimaal 24 uur (eventueel 48 uur).dit betekent dat u ook s nachts door moet gaan met het geven van de Salbutamol elke 3 uur, uw kind krijgt dan dus 8 x daags pufjes. 33

7 als uw kind koorts krijgt (temperatuur van graden), pijn bij het hoesten/ademhalen en u bemerkt geen of weinig werking van de Salbutamol. Notabene: Geef elke puf apart: d.w.z. 1 pufje per keer in de voorzetkamer. Altijd geldt dat u ervan overtuigd moet zijn dat er op een correcte manier is geïnhaleerd. Een duidelijke afname van de klachten betekent dat uw kind bij de volgende toediening van de medicatie eigenlijk nog klachtenvrij is. Afbouwen Bemerkt u een duidelijke afname van de klachten dan kunt u de Salbutamol weer gaan afbouwen. Het afbouwen van de Salbutamol gebeurt op geleide van de klachten van uw kind en wel als volgt: van 8 x daags naar 6 x daags 2 pufjes: 2 pufjes Salbutamol inhaleren à 4 uur gedurende 24 uur (zowel dag en nacht). na 24 uur van 6 x daags naar 4 x daags 2 pufjes: Bij duidelijke afname van klachten doorgaan met 2 pufjes Salbutamol inhaleren per keer overdag op de volgende tijdstippen: uur. Zo nodig s nachts eenmalig 2 pufjes Salbutamol erbij geven. zo nodig 1 tot 2 pufjes per dag: Bij duidelijke afname van klachten 1 à 2 pufjes Salbutamol zo nodig per dag. 32 Op het spreekuur huisarts praktijkondersteuner kinderarts kinderlongverpleegkundige controle klachten. anamnese lichamelijk onderzoek longfunctie onderzoek inhalatietechniek allergieën schema salbutamol saneren rookgedrag sporten 6 weken 3 maanden 6 maanden huisarts kinderarts kinderlongverpleegkundige / praktijkondersteuner 5

8 Op het spreekuur huisarts praktijkondersteuner kinderarts kinderlongverpleegkundige controle klachten. anamnese lichamelijk onderzoek longfunctie onderzoek inhalatietechniek allergieën schema salbutamol saneren rookgedrag sporten 6 weken 3 maanden 6 maanden huisarts kinderarts kinderlongverpleegkundige / praktijkondersteuner 6 Salbutamol z.n. schema Salbutamol = Airomir en Ventolin Dosering: Salbutamol 100 microgram, 2 pufjes per keer Start Salbutamol Starten met Salbutamol zodra de eerste verschijnselen/klachten optreden van: hoesten kortademigheid/ benauwdheid piepen ( bij de uitademing) Werking Salbutamol werkt binnen 10 à 15 minuten. Mocht een pufje niet goed zijn gegaan kunt u deze puf gerust nogmaals herhalen. Salbutamol werkt ongeveer 3 uur; merkt u dat uw kind na 3 uur opnieuw toenemende klachten heeft geef dan weer Salbutamol ( 2 pufjes). Toediening Salbutamol mag als het nodig is elke 3 uur gegeven worden, 2 tot 4 pufjes per keer. Als uw kind de Salbutamol elke 3 uur nodig heeft is het belangrijk hier minimaal 24 uur mee door te gaan (eventueel 48 uur). Dit betekent dat u ook s nachts moet doorgaan met het geven van de Salbutamol elke 3 uur. Uw kind krijgt dan dus 8 x daags 2 pufjes. Waarschuwen huisarts/kinderarts: In eerste instantie neemt u contact op met de huisarts : als er geen verbetering of zelfs een toename van de klachten is ondanks het geven van de Salbutamol, als u 48 uur Salbutamol à 3 uur aan het geven bent en u van mening bent dat u nog niet kunt gaan afbouwen met de Salbutamol, als de Salbutamol minder dan 1 uur werkt of gaat minder dan 1 uur werken, 31

9 Voorbeelden van kortwerkende luchtwegverwijders zijn: Salbutamol, (Ventolin en Airomir), Terbutaline (Bricanyl) en Fenoterol (Berotec). Voorbeelden van langwerkende luchtwegverwijders zijn: Formoterol (Foradil, Oxis), Salmeterol (Serevent). Combinatie van ontstekingsremmer en luchtwegverwijder: Seretide en Symbicort zijn medicijnen die een ontstekingsremmer combineren met een langwerkende luchtwegverwijder. Bijwerkingen Bij astmamedicijnen is er geen sprake van gewenning of verslaving. Bij kinderen die inhalatiemiddelen gebruiken hangt de hoeveelheid medicijn alleen af van de ernst van de aandoening en niet van het gewicht van het kind, zoals bij tabletten. De medicijnen voor astma zijn in de loop der jaren zo verbeterd dat de meeste gebruikers niet of nauwelijks last hebben van bijwerkingen. Eén vaker voorkomende bijwerking bij het gebruik van ontstekingsremmers is heesheid en keelpijn. Dit voorkomt u door uw kind na het inhaleren de mond te laten spoelen of een slokje water te laten drinken. Blijft er, ondanks een goede inhalatietechniek en een goede mondverzorging, heesheid bestaan dan is het raadzaam dit te bespreken met de behandelend arts of longverpleegkundige. Adviezen bij gebruik van inhalatiemiddelen Zorg dat u weet hoe en wanneer uw kind het medicijn moet gebruiken. Bij een bezoek aan de kinderarts of longverpleegkundige is het goed om te laten zien hoe uw kind inhaleert, ook als uw kind al langere tijd medicatie heeft. Graag de medicijnen en de inhalatiekamer meenemen bij een bezoek aan het ziekenhuis. Tot slot Bij twijfel of als er vragen zijn kunt u altijd contact opnemen met uw huisarts, kinderarts of kinderlongverpleegkundige. Telefoonnummer polikliniek kindergeneeskunde: (040) Op het spreekuur huisarts praktijkondersteuner kinderarts kinderlongverpleegkundige controle klachten. anamnese lichamelijk onderzoek longfunctie onderzoek inhalatietechniek allergieën schema salbutamol saneren rookgedrag sporten 6 weken 3 maanden 6 maanden huisarts kinderarts kinderlongverpleegkundige / praktijkondersteuner 7

10 Op het spreekuur huisarts praktijkondersteuner kinderarts kinderlongverpleegkundige controle klachten. anamnese lichamelijk onderzoek longfunctie onderzoek inhalatietechniek allergieën schema salbutamol saneren rookgedrag sporten 6 weken 3 maanden 6 maanden huisarts kinderarts kinderlongverpleegkundige / praktijkondersteuner 8 Medicijngebruik bij kinderen met astma Vooraf Bijna alle kinderen met astma gebruiken medicijnen, meestal inhalatiemiddelen. In de praktijk blijken veel kinderen hun medicijnen niet goed te gebruiken. Dan helpen de medicijnen niet voldoende. Bij een bezoek aan de kinderarts of longverpleegkundige krijgt u uitleg over hoe, wanneer en waarom uw kind het middel moet gebruiken. In dit hoofdstuk krijgt u uitleg over de werking en bijwerkingen van inhalatiemiddelen. Inhalatiemiddelen: de verschillende soorten Astmamedicijnen zijn te verdelen in twee soorten inhalatiemiddelen: 1. ontstekingsremmers 2. luchtwegverwijders. 1. Ontstekingsremmers Ontstekingsremmers beschermen de luchtwegen tegen prikkels en remmen de ontsteking. Ze moeten dagelijks volgens voorschrift geïnhaleerd worden om een goede conditie van de luchtwegen te behouden. Dus ook wanneer er geen klachten zijn moet dagelijks geïnhaleerd worden met deze ontstekingsremmer. Zo n voortdurende onderhoudsbehandeling is te vergelijken met een jas: die beschermt tegen de kou en voorkomt dat je last krijgt van de kou. Het doel van de behandeling met ontstekingsremmers is dat kinderen ondanks astma zo normaal mogelijk kunnen functioneren en dat er op langere termijn schade aan de longen wordt voorkomen. Voorbeelden van ontstekingsremmers zijn: Beclomethason (Becotide en Qvar), Budesonide ( Pulmicort), Fluticason (Flixotide). 2. Luchtwegverwijders Luchtwegverwijders zorgen dat de spieren van de luchtwegen zich ontspannen. Hierdoor verwijden de luchtwegen zodat uw kind meer lucht krijgt. Deze middelen worden vooral toegepast wanneer uw kind benauwd is. Soms kan een luchtwegverwijder ook preventief gebruikt worden, dus om benauwdheid te voorkómen. Uw kind kan dan vooraf een pufje nemen, zodat het toch mee kan naar bijvoorbeeld de dierentuin of het sporttournooi. Luchtwegverwijders doen niets aan de ontsteking in de luchtwegen. Een kind dat regelmatig luchtwegverwijders nodig heeft, moet dagelijks ontstekingsremmers gaan gebruiken. 29

11 Op het spreekuur huisarts praktijkondersteuner kinderarts kinderlongverpleegkundige controle klachten. anamnese lichamelijk onderzoek longfunctie onderzoek inhalatietechniek allergieën schema salbutamol saneren rookgedrag sporten 6 weken 3 maanden 6 maanden huisarts kinderarts kinderlongverpleegkundige / praktijkondersteuner 28 Op het spreekuur huisarts praktijkondersteuner kinderarts kinderlongverpleegkundige controle klachten. anamnese lichamelijk onderzoek longfunctie onderzoek inhalatietechniek allergieën schema salbutamol saneren rookgedrag sporten 6 weken 3 maanden 6 maanden huisarts kinderarts kinderlongverpleegkundige / praktijkondersteuner 9