Hogeschool Zuyd, Heerlen. HBO-Bachelor Chemie Chemische Technologie Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek

Transcriptie

1 Hogeschool Zuyd, Heerlen HBO-Bachelor Chemie Chemische Technologie Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek Netherlands Quality Agency (NQA) December 2010

2 2/73 NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML

3 Managementsamenvatting Dit rapport is het verslag van het auditteam dat in opdracht van Netherlands Quality Agency (NQA) drie bestaande hbo-bacheloropleidingen heeft beoordeeld. Het beschrijft de bevindingen, overwegingen en conclusies. Het rapport is conform het NQA Protocol 2010 hbo-bacheloropleiding opgesteld. De rapportage heeft betrekking op: Instelling Hogeschool Zuyd Opleiding(en) Chemie, Chemische Technologie en BML Variant(en) Chemie: voltijd CT: voltijd en duaal BML: voltijd Croho-nummer Chemie: Chemische Technologie: Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek: Locatie Heerlen Auditdata 15 en 16 september 2010 Auditteam De heer dr..p. van der Laan (vakdeskundige) De heer dr. J.T. Lutgerink (vakdeskundige) De heer prof. dr. C.A.M.J.J. van den Hondel (vakdeskundige) Mevrouw E.C.E. Zeller (studentlid auditteam) Mevrouw drs. M.E. Voorthuis (NQA-auditor) De heer drs. J.Betkó (NQA-juniorauditor) Door Hogeschool Zuyd is een dossier ingediend bij NQA voor de beoordeling van de bestaande hbo-bacheloropleidingen Chemie, Chemische Technologie (CT) en Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (BML) in een clustervisitatie. Bij de aanvraag werd door de instelling een kritische reflectie aangeboden die naar vorm en inhoud voldeed aan de eisen die NQA in het NQA Protocol 2010 hbo-bacheloropleiding stelt. Voor de beoordeling van de kwaliteit en het niveau van de drie bestaande opleidingen heeft NQA een auditteam samengesteld, dat voldoet aan de eisen van de NVAO. Het team heeft de kritische reflectie bestudeerd en een bezoek aan de opleidingen gebracht. De kritische reflectie en alle overige (mondeling en schriftelijk) verstrekte informatie hebben het auditteam in staat gesteld om tot een weloverwogen oordeel te komen. Onderwerp 1. Doelstellingen van de opleiding De opleidingen Chemie en BML maken gebruik van zeven van de acht competenties die zijn opgesteld door de Stichting Domain Applied Sciences (DAS). CT hanteert acht competenties. De extra competentie die CT gebruikt is Ontwikkelen. De competenties zijn gevalideerd door de werkveldcommissies van de opleidingen. De faculteit heeft haar competentieset vergeleken met de internationaal geldende standaarden voor ingenieursopleidingen (EURACE), die zijn opgesteld door het European Network for Accreditation of Engineering Education (ENAEE). De opleiding Chemie profileert zich NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML 3/73

4 inhoudelijk door haar studenten op te leiden voor onderzoekers binnen het domein van de organische synthese, de analytische chemie en de verwante disciplines zoals materiaaltechnologie, procestechnologie en biochemie. De opleiding Chemische Technologie profileert zich door de kiezen voor de inhoudelijke zwaartepunten procestechnologie en materiaaltechnologie. En de opleiding BML profileert zich door haar studenten op te leiden tot onderzoeker binnen de biomedische-/biochemische research of de medische diagnostiek. Alle drie de opleidingen hebben hun competenties aantoonbaar gerelateerd aan de Dublin descriptoren. De competenties worden onderscheiden in vier niveaus: van beginners- tot het gevorderdenniveau. De afgestudeerden van de drie opleidingen vinden emplooi in sectoren en beroepen waarvoor zij worden opgeleid. Onderwerp 2. Programma Alle drie de opleidingen zorgen ervoor dat er in het onderwijs voortdurend een relatie wordt gelegd met de beroepspraktijk. Een belangrijk onderdeel hiervan zijn de opdrachten, die studenten in het Zuydlab uitvoeren, een laboratoriumomgeving, waarin studenten opdrachten uitvoeren voor echte opdrachtgevers (bedrijven). Samenhang tussen de opleidingen wordt gerealiseerd doordat de eerste twee jaar grotendeels gezamenlijk zijn. Binnen elk van de opleidingen is samenhang tussen de theorie en de praktijk doordat er gewerkt wordt met blokken, waarin kennis en vaardigheden samenkomen in een project. De faculteit besteedt veel aandacht aan de studeerbaarheid van de curricula. Studenten besteden tussen de dertig en veertig uur per week aan de studie. De opleiding biedt verkorte routes aan voor zowel mbo-ers als vwo-ers. De aansluiting is in het algemeen in orde, maar studenten hebben vaak moeite met het vak Wiskunde, dat als zwaar wordt ervaren. De faculteit heeft daarom een deficiëntietoets Wiskunde ingevoerd en indien nodig moeten studenten een bijspijkercursus Wiskunde volgen. Alle drie de opleidingen worden in voltijd aangeboden en hebben een omvang van 240 EC. CT heeft ook een duale variant. Deze is bedoeld voor studenten die al in het bezit zijn van de vooropleiding VAPRO-D. De duale variant had tot en met het vorig studiejaar ( ) een omvang van 90 EC. Met ingang van het huidige studiejaar ( ) heeft deze variant een omvang van 120 EC. Voor de duale studenten is er tot en met het studiejaar uitgegaan van een tweejarig programma van 90 EC. Zij werden vrijgesteld van de voltijdstage. De ontwikkeling die deze studenten doormaken in hun werkervaring werd beoordeeld in de onderzoeksopdracht en het afstuderen. Vanaf wordt er een assessment afgenomen die de competentieontwikkeling van studenten meet vanaf de start van de opleiding tot aan de afronding van de studie. Het onderwijs van de drie opleidingen is gebaseerd op de uitgangspunten van vraaggestuurd, competentiegericht en maatwerkonderwijs. De gebruikte werkvormen zijn hoorcolleges, werkcolleges, projecten, stages en praktijkmodulen en onderzoeksopdrachten. Het toetsbeleid sluit aan bij deze werkvormen. De kwaliteit van de toetsing wordt bewaakt door de toetscommissie. 4/73 NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML

5 Onderwerp 3. Inzet van personeel De docenten van de drie opleidingen hebben veelvuldig contact met de beroepspraktijk, onder andere door middel van de opdrachten, die in het Zuydlab worden uitgevoerd en door hun betrokkenheid bij het lectoraat. De faculteit werkt met een vaste staf van 22 docenten (13.2 fte) en zes laboratoriummedewerkers (5.5 fte). Zonder de laboratoriummedewerkers is de docentstudent ratio 1: 22.1 en inclusief deze medewerkers is de ratio 1: Op faculteitsniveau is vastgelegd dat 80% van de docententijd is gereserveerd voor onderwijsgerelateerde zaken en twintig procent voor deskundigheidsbevordering. Onderwerp 4. Voorzieningen De faculteit is gehuisvest in een gebouw van de hogeschool uit De faculteit beschikt over goede voorzieningen, waaronder goed geoutilleerde laboratoria. De opleiding CT heeft de beschikking over het laboratorium De Fabriek. In een deel van de laboratoria van de hogeschool en de faculteit is een laboratorium van de provincie Limburg gevestigd. De faculteit beschikt over een eigen bibliotheek. De studiebegeleiding van de drie opleidingen is te onderscheiden in Studie Loopbaan Begeleiding (SLB) en individuele begeleiding. De SLB vindt plaats in de eerste twee jaar van de opleidingen en wordt verzorgd door de SLB er. In het derde jaar en vierde jaar neemt de stage- en afstudeerbegeleider in opleidingen de SLB-taken op zich. De competenties die expliciet aan de orde komen in de SLB zijn onderzoeken, experimenteren en zelfsturing. Voor eerstejaars studenten, die later instromen of bijles nodig hebben of andere studenten die hieraan behoefte hebben is er een buddysysteem. Het huidige buddysysteem is te vrijblijvend, aldus de faculteit. ewerkt wordt aan verbeteringen van het systeem. Studenten worden via Blackboard geïnformeerd over studiezaken betreffende hun opleiding en Infonet van de hogeschool over hogeschoolzaken. Onderwerp 5. Interne kwaliteitszorg Het kwaliteitszorgbeleid van de faculteit is beschreven in het Kwaliteitsbeleidsplan Faculteit Life Sciences (2008). In het document wordt een overzicht gegeven van de instrumenten, die worden gebruikt ten behoeve van de kwaliteitszorg. De faculteit maakt gebruik van de PDCA-cyclus, die is afgeleid van de P&C cyclus van de hogeschool. De kwaliteitscoördinator van de faculteit fungeert als contactpersoon tussen de faculteit en de P&C cyclus van de hogeschool. De faculteit werkt met verschillende streefcijfers, die zijn vastgelegd in de nota Meerjarenbeleid Bij de uitvoering van de kwaliteitszorg maakt de faculteit gebruik van verschillende evaluatieinstrumenten van de hogeschool en van de faculteit, alsook van landelijke evaluaties, zoals de HBO-monitor. Ook de opleidingscommissie speelt een rol in de kwaliteitszorg. Alle stakeholders van de opleidingen zijn betrokken bij de kwaliteitszorg door hun deelname aan schriftelijke enquêtes of hun participatie in commissies, zoals de opleidingscommissie. NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML 5/73

6 Onderwerp 6. Resultaten De afstudeerprocedure van de faculteit is beschreven in het document Informatiebrochure afstudeerperiode Hierin staan de doelen, de wijze waarop er beoordeeld wordt en de beoordelingscriteria. De afstudeeropdracht bestaat uit een zelfstandig uit te voeren toegepast onderzoek en heeft als doelstelling het bereiken en tonen van het voor de betreffende opleiding beoogde competentieniveau ten aanzien van alle opleidingscompetenties, waarbij de focus ligt op de kerncompetenties. Voor Chemie en BML zijn dat Onderzoeken, Experimenteren en Zelfsturing. Voor CT komt daar de competentie Ontwikkelen bij. Voor BML Medische Diagnostiek en CT omvat de afstudeeropdracht 30 EC met een doorlooptijd van vijf maanden. Voor BML Research en Chemie omvat de opdracht 43 EC met een doorlooptijd van zeven en halve maand. De afstudeeropdrachten van de studenten van alle drie de opleidingen zijn van een goede kwaliteit en goed hbo-niveau. Ook het werkveld en de alumni zijn hier tevreden over. De faculteit heeft streefcijfers geformuleerd voor het propedeuse- en het examenrendement en de maximale verblijfsduur van uitvallers en afgestudeerden. Uit de cijfers blijkt dat het propedeuserendement na één jaar incidenteel wordt gerealiseerd; het totale rendement wordt in het algemeen wel gerealiseerd. De examenrendementen na vijf jaar worden in het algemeen niet gerealiseerd, maar zijn wel nagenoeg overeenkomstig de landelijke gemiddelden. De streefcijfers voor de studieduur van uitvallers en afstudeerders worden wel gerealiseerd. Alles overziend komt het auditteam van NQA tot de conclusie dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbo-bacheloropleidingen Chemie, Chemische Technologie en Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van Hogeschool Zuyd voldoen aan de vereiste basiskwaliteit. Een onderbouwing van deze conclusie is opgenomen in hoofdstuk 2. 6/73 NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML

7 1 Basisgegevens 9 2 Beoordeling Doelstellingen van de opleiding Programma Inzet van personeel Voorzieningen Interne kwaliteitszorg Resultaten 45 3 Bijlagen 51 Bijlage 1 Deskundigheden auditteam 53 Bijlage 2 Onafhankelijkheidsverklaring auditteam 59 Bijlage 3 Bezoekprogramma 65 Bijlage 4 Bijlagen zelfevaluatie en ter inzage gelegd materiaal 69 Bijlage 5 Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 73 NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML 7/73

8 8/73 NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML

9 1 Basisgegevens De basisgegevens van de bestaande hbo-bacheloropleidingen Chemie, Chemische Technologie (voltijd en duaal) en Biologie en MedischLlaboratoriumonderzoek zijn in onderstaande tabel weergeven. 1. Naam instelling Hogeschool Zuyd 2. Status instelling Bekostigd 3. Naam opleiding in CROHO Cluster Chemie, Chemische Technologie en BML 4. Registratienummer in CROHO / / Oriëntatie en niveau hbo; bachelor 6. Aantal studiepunten Voltijd 240 EC ; duaal 120 EC 7. Afstudeerrichting(en) Chemie (CH): Organische Chemie en Analytische Chemie Chemische Technologie (CT): Procestechnologie en Materiaaltechnologie Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (BML): Biomedische/Biochemische Research en Medische Diagnostiek 8. Locatie(s) Nieuw Eyckholt 300, 6419 DJ Heerlen 9. Code of conduct Ondertekend 10. Variant(en) Voltijd (BML, CH, CT) / duaal (CT) 11. Inhoudelijk profiel opleiding De opleiding BML kiest ervoor om studenten primair op te leiden tot onderzoekers binnen de biomedische-/ biochemische research (wetenschap en industrie) of binnen alle facetten van de medische diagnostiek. Verder besteedt de opleiding specifiek aandacht aan verwante vakgebieden chemie en (in beperkte mate) chemische technologie. De opleiding Chemie kiest ervoor om studenten primair op te leiden tot onderzoeker binnen de organische dan wel analytische chemie. Bovendien besteedt de opleiding specifiek aandacht aan de verwante disciplines materiaaltechnologie, procestechnologie en biochemie. De opleiding Chemische Technologie kent twee zwaartepunten: Procestechnologie en Materiaaltechnologie. Bovendien besteedt de opleiding specifiek aandacht aan organische en analytische chemie en biochemie. 12. Beoogd werkveld alumni Alumni BML zijn werkzaam in biologisch/medische laboratoria in volgende sectoren: Onderzoeksinstellingen als universiteiten, RIVM, TNO. Bedrijven: farmaceutische industrie, diagnostiekbedrijven, biotechnologische bedrijven, voedingsmiddelenindustrie, adviesbureaus. ezondheidszorg & Milieu: ziekenhuizen, streeklaboratoria voor volksgezondheid, instituten voor ecologisch en milieuonderzoek. NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML 9/73

10 13. Plaats opleiding in organisatiestructuur hogeschool 14. Jaar vorige visitatie en datum besluit NVAO 15. Belangrijkste wijzigingen in opleiding sinds vorige visitatie Alumni Chemie werken in: Bedrijfsleven: chemische en farmaceutische industrie, ingenieurs- en adviesbureaus. Onderzoeksinstellingen als universiteiten, RIVM, TNO. Servicelaboratoria: milieulaboratoria, laboratoria voor kwaliteitscontrole en productie op organisch, biochemisch en analytisch gebied. Chemisch Technologen werken in: Chemische of aanverwante industrie; Ingenieurs- en adviesbureaus; Onderzoeksinstellingen. Typische voorbeelden: kunststofproducerende bedrijven, papier-, verf-, geneesmiddelen- en levensmiddelenindustrie. De opleidingen BML, CH en CT zijn de 3 opleidingen van de faculteit Life Sciences. Samen met de faculteiten Techniek, Bouw en ICT maken ze deel uit van het platform Techniek & ICT van de Hogeschool Zuyd. Er wordt nauw samengewerkt met het lectoraat Life Sciences. Vorige visitatie vond plaats in Datum positief besluit NVAO: Inrichting Zuydlab, o.a. resulterend in intensivering van samenwerking met bedrijven en bijdrage aan regionale economische ontwikkeling Doorontwikkelen van competentiegericht onderwijs Focus op ontwikkeling competenties onderzoeken, experimenteren en zelfsturing van studenten o.a. via Zuydlab Invoering van semester Nanotechnologie Flexibilisering van het onderwijs in jaar 3 en 4 Verdere vormgeving internationalisering o.a. door samenwerking met Duitse instellingen en met internationale partners op gebied van microreactortechnologie 10/73 NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML

11 Schema opbouw programma Studiefase Chemische Technologie Chemie BML research BML diagnostiek Propedeuse gemeenschappelijk voor de drie opleidingen beperkte keuzemogelijkheden keuze heeft geen consequenties Studiejaar 2 Periode Jaar 3 1e semester Thema Bacteriën in de fabriek keuze voor verdieping in één van de deelaspecten: biochemische research, microbiologie, procestechnologie, organische chemie Overgang semester 1 naar 2: Oriënterende stage van een week periode Thema Nanotechnologie in de geneeskunde aan de hand van bio-implantaten keuze voor verdieping in één van de deelaspecten: biologische karakterisering, chemische karakterisering, mechanische karakterisering STAE STAE STAE STAE Jaar 3 2e semester leerperiode op school incl. Zuydlab leerperiode op school incl. minor Zuydlab en keuze leerperiode op school incl. minor Zuydlab en keuze Leerperiodes afwisselend op school en in werkveld + Jaar 4 AFSTUDEREN Vanaf periode 3 materiaaltechnologie procestechnologie AFSTUDEREN Vanaf periode 2: analytische chemie organische chemie AFSTUDEREN Vanaf periode 2 AFSTUDEREN Vanaf periode 3 NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML 11/73

12 12/73 NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML

13 2 Beoordeling Het auditteam komt samenvattend tot het volgende oordeel over de opleiding: Onderwerp Oordeel Chemie CT, BML Facet Chemie CT voltijd 1 Doelstellingen P 1.1 Domeinspecifieke eisen 1.2 Niveau 1.3 Oriëntatie hbo 2 Programma P 2.1 Eisen hbo 2.2 Relatie doelstellingen - programma 2.3 Samenhang programma 2.4 Studielast 2.5 Instroom 2.6 Duur 2.7 Afstemming vormgeving - inhoud 2.8 Beoordeling en toetsing 3 Inzet personeel P 3.1 Eisen hbo 3.2 Kwantiteit 3.3 Kwaliteit 4 Voorzieningen P 4.1 Materiële voorzieningen 4.2 Studiebegeleiding 5 Interne kwaliteitszorg P 5.1 Evaluatie resultaten 5.2 Maatregelen verbetering 5.3 Betrokkenheid 6 Resultaten P 6.1 erealiseerd niveau 6.2 Onderwijsrendement Voldaan V V V V Voldaan V V V CT duaal Voldaan V V V BML Voldaan V V V V Het auditteam stelt vast dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbobacheloropleidingen Chemie, Chemische Technologie (de voltijd en duale variant) en BML van Hogeschool Zuyd aan de vereiste basiskwaliteit voldoen en adviseert de NVAO positief ten aanzien van de accreditatie van deze opleidingen. Het auditteam beschrijft in de volgende paragrafen per onderwerp en per facet van het NVAO beoordelingskader de bevindingen, overwegingen en conclusies. Elke paragraaf sluit af met een samenvattend oordeel op onderwerpniveau. Indien er verschillen tussen de opleidingen en varianten zijn, worden deze expliciet beschreven. NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML 13/73

14 2.1 Doelstellingen van de opleiding Domeinspecifieke eisen (facet 1.1) De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Bevindingen De opleidingen hebben hun eindkwalificaties geformuleerd op basis van acht competenties, die zijn ontleend aan de competentiegerichte profielbeschrijving van de Bachelor of Applied Sciences (Bachelor of Applied Sciences, een competentiegerichte profielbeschrijving, maart 2008) van de Stichting Domain Applied Sciences (DAS). In bijlage 5 zijn de competenties weergegeven. Bij elk van de competenties is een set handelingsindicatoren vastgesteld op verschillende competentieniveaus. Hiermee kunnen studenten aantonen dat aan de competenties op het juiste niveau wordt voldaan (in: Visiedocument faculteit Life Sciences, 2010). De profielbeschrijving van Stichting DAS is in samenwerking met het beroepenveld tot stand gekomen. De eerste versie is opgesteld aan de hand van input van regionale werkveldcommissies. Het concept is besproken op een werkveldconferentie en becommentarieerd door verschillende individuele contacten van stichting DAS. Op de werkveldconferentie waren verschillende bedrijven, instellingen, beroepsverenigingen en brancheverenigingen aanwezig, waaronder DSM, Medisch Centrum Alkmaar, Rijkswaterstaat waterdienst, Unilever, Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging en VNO-NCW. Na aanpassing is het uiteindelijke document gevalideerd door een delegatie werkveldvertegenwoordigers. De opleidingen van de Faculteit Life Sciences hebben ieder hun eigen werkveldcommissie, die soms gezamenlijk vergaderen. Het auditteam heeft de notulen van de werkveldcommissies ingezien, waaruit blijkt dat de opleidingsdoelen en competenties besproken zijn in diverse vergaderingen van de commissies. De competenties van de Bachelor of Applied Sciences zijn in de landelijke profielbeschrijving verder uitgewerkt in landelijke opleidingsprofielen. In de opleidingsspecifieke opleidingsprofielen is beschreven welke van de acht competenties van Applied Sciences van toepassing zijn op de opleiding en aan welk competentieniveau minimaal voldaan dient te worden (zie facet 1.2 voor meer informatie over competentieniveaus). Opleidingen kunnen om zich te profileren inzetten op extra competenties of een hoger competentieniveau dan wordt vereist. De opleidingen aan de faculteit Life Sciences nemen de domeincompetenties, handelingsindicatoren, niveau-indicaties en de visie op knowledge en skills van DAS als uitgangspunt voor de inhoud van het onderwijs. Voor de opleiding CT zijn alle acht de competenties van Applied Sciences van toepassing. Voor de opleidingen Chemie en Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (BML) zijn alle competenties van toepassing, met uitzondering van de competentie ontwikkelen. Binnen BML verschillen de competentieniveaus per uitstroomprofiel. De uitstroomprofielen van de opleiding BML zijn Biomedische/Biochemische Research en Medische Diagnostiek, van de opleiding Chemie zijn Organische Chemie en 14/73 NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML

15 Analytische Chemie, en van de opleiding CT zijn dit Procestechnologie en Materiaaltechnologie. Alle drie de opleidingen leggen de focus bij de competenties Onderzoeken, Experimenteren en Zelfsturing; de overige competenties worden als ondersteunend beschouwd. Voor de opleiding CT is Ontwikkelen ook een kerncompetentie, voor het uitstroomprofiel Medische Diagnostiek van BML is Beheren/coördineren ook een kerncompetentie. Dit is in overeenstemming met de profielbeschrijving van Stichting DAS. In de competentiegerichte profielbeschrijving staat een overzicht opgenomen van alle hogescholen en opleidingen, die opleidingen in toegepaste wetenschappen aanbieden. Hierin is opgenomen waarin elke opleiding zich specialiseert. De faculteit heeft haar competentieset in grote lijnen vergeleken met de internationaal geldende standaarden voor ingenieursopleidingen (EURACE), zoals opgesteld door het European Network for Accreditation of Engineering Education (ENAEE). In de toekomst zal de Stichting DAS voor alle Nederlandse opleidingen in dit domein een internationale benchmark maken aan de hand van deze internationale standaarden. Daarnaast werkt de faculteit samen met een aantal Euregionale hogescholen en universiteiten. Alumni van de faculteit Life Sciences kunnen instromen in de masterprogramma s van de Rheinisch-Westfaelische Technische Hochschule Aachen (RWTH). Er is een programmavergelijking gemaakt tussen de programma s van de RWTH en de faculteit. De RWTH heeft voor Chemie vier masteropleidingen. Alumni kunnen zonder een schakelprogramma rechtstreeks instromen in twee van de vier masters: Analytisch chemie en Organische chemie. Alumni van de opleiding BML kunnen rechtstreeks instromen in de masteropleidingen Biochemie aan de RWTH. De opleiding Chemie profileert zich inhoudelijk door studenten primair op te leiden tot onderzoekers binnen de organische dan wel analytische chemie. Specifieke aandacht wordt besteed aan organische synthese en aan de verwante disciplines materiaaltechnologie, procestechnologie en biochemie. De opleiding CT profileert zich door te kiezen voor de inhoudelijke zwaartepunten procestechnologie en materiaaltechnologie. Studenten worden opgeleid tot probleemoplosser binnen de proces- en de materiaaltechnologie. De opleiding besteedt specifieke aandacht aan organische chemie, polymeerchemie, biochemie en microbiologie. De opleiding BML profileert zich door haar studenten op te leiden tot onderzoeker binnen de biomedische-/biochemische research (wetenschap of industrie) of binnen de medische diagnostiek. De opleiding besteedt specifieke aandacht aan de verwante vakgebieden chemie en (in beperkte mate) procestechnologie. De faculteit profileert zich tevens door specifieke aandacht te besteden aan multidisciplinariteit en nanotechnologie, een technologie die zich bevindt op het snijvlak van de drie opleidingen. Overwegingen Het auditteam heeft geconstateerd dat de eindkwalificaties van de opleidingen aansluiten bij de eisen die gesteld worden door vakgenoten en de relevante beroepspraktijk van de opleidingen. De domeincompetenties zijn vastgesteld door de Stichting DAS. NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML 15/73

16 De competenties zijn gevalideerd door werkveldcommissies van de opleidingen. Zij profileren zich met name inhoudelijk en positioneren zich internationaal, doordat zij hun competenties in grote lijnen hebben vergeleken met de internationaal geldende standaarden voor ingenieursopleidingen (EURACE), zoals opgesteld door het European Network for Accreditation of Engineering Education (ENAEE). Conclusie Op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam voor de voltijdvariant van alle drie de opleidingen en de duale variant van CT tot het oordeel goed op dit facet. Niveau bachelor (facet 1.2) De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Bevindingen In de landelijke opleidingsprofielen van de opleidingen is de koppeling gemaakt tussen de opleidingscompetenties en de Dublin descriptoren en tussen de opleidingscompetenties en de tien generieke hbo-kwalificaties. In twee matrices is weergegeven hoe de competenties de descriptoren en kwalificaties afdekken. Een voorbeeld hiervan is de generieke hbo-kwalificatie nummer 9, basiskwalificering voor managementfuncties, die in alle drie de opleidingen wordt afgedekt door de competentie Leidinggeven. Een ander voorbeeld is de Dublin descriptor Leervaardigheden, die in alle drie de opleidingen wordt afgedekt door de competentie Zelfsturing en één zogenoemde handelingsindicator, die betrekking heeft op zelfstandig werken van de competenties Onderzoeken, Experimenteren, en (voor de opleiding CT) Ontwikkelen. In de profielbeschrijving van de opleidingen zijn vier competentieniveaus gedefinieerd, waarbij I het beginnerniveau en IV het gevorderdenniveau is. Niveau IV staat voor het competentieniveau van een beroepsbeoefenaar met vijf jaar werkervaring. edurende de opleiding kan een student maximaal niveau III behalen. In de onderstaande matrix is een koppeling gemaakt tussen de competenties en de niveaus voor elk van de drie opleidingen. Wat in de matrix opvalt, is dat de drie opleidingen voor de afzonderlijke competenties verschillende niveaus hanteren. In het document Bachelor of Applied Sciences (2008) is voor elke opleiding afzonderlijk aangegeven welk niveau bereikt moet worden. Deze aanduidingen zijn sinds 2003 dezelfde gebleven, conform de in dat jaar opgestelde landelijke opleidingsprofielen. Uit de onderstaande matrix blijkt dat bij het profiel Research van de opleiding BML en bij de opleiding Chemie twee van de drie kerncompetenties, namelijk Onderzoeken en Experimenteren, behaald moeten zijn op niveau III. Bij de opleiding CT wordt wat deze competenties betreft niveau II nagestreefd. 16/73 NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML

17 Competentie BML-R/D CH CT Onderzoeken III/II III II Experimenteren III III II Ontwikkelen - - II Beheren/coördineren I/II I I Adviseren/in- en verkopen I I I Instrueren/begeleiden/doceren/coachen I I I Leiding geven/managen I I I Zelfsturing II II II Overwegingen Het auditteam heeft vastgesteld dat de competenties van de drie opleidingen zijn afgeleid van de Dublin Descriptoren en aansluiten bij de generieke hbo-kwalificaties en derhalve bij de algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van het bachelorniveau. De opleidingen voldoen qua niveau aan de eisen waaraan zij volgens de niveaubeschrijving van de Bachelor of Applied Sciences moeten voldoen. Het auditteam is van oordeel dat de opleidingen ook duidelijk hebben beschreven op welk moment in de opleiding welk niveau behaald moet zijn. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt in vier niveaus, van het beginners- tot het gevorderden niveau. Conclusie Op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam voor de voltijdvariant van alle drie de opleidingen en de duale variant van CT tot het oordeel goed op dit facet. Oriëntatie hbo bachelor (facet 1.3) De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist of dienstig is. Bevindingen Zoals aangegeven bij facet 1.1 zijn de eindkwalificaties/competenties van de opleidingen ontleend aan de landelijke domeincompetenties. Deze zijn in samenspraak met het beroepenveld tot stand gekomen en door het beroepenveld gevalideerd. De opleidingen nemen deel aan het landelijke opleidingsoverleg. Ook hebben de opleidingen hun beroepsprofielen en eindkwalificaties besproken met hun werkveldcommissies. De opleidingen kennen de volgende, door de Stichting DAS vastgestelde, beroepsdomeinen: Chemie: R&D, CSD, Toepassing & Productie (T&P), CT: R&D, CSD, Engineering & Fabricage (E&F), BML: Research & Development (R&D), Medische Laboratoriumdiagnostiek (MLD), Commercie, Service en Dienstverlening (CSD). De opleiding Chemie leidt studenten op voor functies in het bedrijfsleven, de chemische en farmaceutische industrie, ingenieurs- en adviesbureaus, onderzoeksinstellingen NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML 17/73

18 binnen of buiten universiteiten, zoals het RIVM of TNO, servicelaboratoria, zoals milieulaboratoria, laboratoria voor kwaliteitscontrole en productie op organisch, biochemisch en analytisch gebied. De werkzaamheden van de chemicus bestaan vooral uit het zelfstandig of in teamverband oplossen van problemen of beantwoorden van vraagstellingen op chemisch gebied door middel van experimenteel onderzoek. De opleiding CT leidt studenten op voor functies in chemische of aanverwante industrie, ingenieurs- en adviesbureaus of onderzoeksinstellingen. Voorbeelden zijn kunststofproducerende bedrijven, papier-, verf-, geneesmiddelen- en de levensmiddelenindustrie. De chemisch technoloog houdt zich bezig met het beheren en beheersen van het productieproces, het ontwikkelen en toepassen van nieuwe of het verbeteren van bestaande processen, producten of materialen en/of het geven van adviezen op deze gebieden. De opleiding BML leidt studenten op voor functies in biologisch/medische laboratoria in onderzoeksinstellingen zoals het RIVM of TNO, in de farmaceutische industrie, diagnostiekbedrijven, biotechnologische bedrijven, voedingsmiddelenindustrie, adviesbureaus, ziekenhuizen, streeklaboratoria voor volksgezondheid en instituten voor ecologisch- en milieuonderzoek. De werkzaamheden van de BML er bestaan evenals die van de chemicus vooral uit het zelfstandig of in teamverband oplossen van problemen of beantwoorden van vraagstellingen op biologisch en medisch gebied door het uitvoeren van experimenteel onderzoek. Kenmerkend voor de BML er is dat hij zich naast de wat vraag en hoe vraag ook bezighoudt met de waarom vraag. Overwegingen Het auditteam heeft vastgesteld dat de opleidingen overtuigend hebben aangetoond dat hun eindkwalificaties zijn ontleend aan de landelijke domein- en opleidingscompetenties, die zijn opgesteld in samenspraak met de relevante beroepenvelden. Tevens heeft het auditteam vastgesteld dat de alumni van alle drie de opleidingen terechtkomen in de sectoren en beroepen waarvoor ze worden opgeleid. Conclusie Op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam voor de voltijdvariant van alle drie de opleidingen en de duale variant van CT tot het oordeel goed op dit facet. Samenvattend oordeel Doelstellingen opleiding Alle facetten van onderwerp 1 Doelstellingen opleiding zijn ten minste met een voldoende beoordeeld en daarmee is het onderwerp positief beoordeeld. 18/73 NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML

19 2.2 Programma Eisen hbo (facet 2.1) Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen De faculteit is van mening dat een gedegen basis van specifieke kennis en vaardigheden een noodzakelijke voorwaarde is voor de beroepsbeoefening en voor het verwerven van de competenties, die nodig zijn voor de beroepsuitoefening. De ontwikkeling van kennis en vaardigheden vindt plaats in een vakspecifieke setting. Iedere opleiding heeft zijn eigen Body of Knowledge and Skills (BoKS) vastgesteld. De opleidingen lopen hiermee vooruit op landelijke ontwikkelingen, aangezien de landelijke BoKSen zich nog in de conceptfase bevinden. Deze concepten zijn gebruikt als basis. In de BoKSen hebben de opleidingen vakgebieden benoemd en daaraan de onderdelen gekoppeld, die daarbij horen. Tevens wordt in de matrix aangegeven in welk vak de onderdelen aan de orde komen, het aantal EC, het jaar waarin het vak wordt gegeven en (indien van toepassing) bij welk uitstroomprofiel het hoort. Door gebruik te maken van deze BoKSen borgt de faculteit dat studenten een overzicht van en inzicht in het betreffende kennisgebied krijgen. Kennisontwikkeling bij studenten vindt onder andere plaats door middel van vakliteratuur. Het auditteam heeft de literatuur bestudeerd die door de opleidingen gebruikt wordt. Het zijn veelal (internationale) standaardwerken. Aanvullende en verdiepende literatuur is vooral beschikbaar in de vorm van artikelen, die in readers zijn gebundeld. De standaardwerken zijn niet heel recent, met uitzondering van de boeken, die gebruikt worden door BML. De gebruikte artikelen zijn wel van recente datum, ook bij Chemie en CT. De opleidingen verwijzen regelmatig naar relevante websites. Bij de stage, het afstuderen en de Zuydlabopdracht komen studenten ook in aanraking met beroepsgerichte vakliteratuur. Het auditteam heeft ook een modulehandleiding aangetroffen voor de Journal Club voor BML-research. Deze module gaat over het selecteren, kritisch lezen en begrijpen van Engelstalige artikelen. Wetenschappelijke artikelen dienen te worden bestudeerd en er worden ook discussies over georganiseerd. De opleidingen maken veel gebruik van studiemateriaal, dat ontleend is aan de beroepspraktijk. Een voorbeeld hiervan zijn de casussen, die gebruikt worden in het projectonderwijs en die rechtstreeks zijn ontleend aan het werkveld. Daarnaast brengen gastdocenten eigen ervaringen en bedrijfsthematieken in. De opdrachten in de projecten in de eerste twee studiejaren zijn afkomstig uit de beroepspraktijk en door de opleidingen aangepast aan de fase, waarin studenten zich bevinden. Studenten van de drie opleidingen werken gezamenlijk aan projecten, maar wel vanuit de invalshoek van hun NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML 19/73

20 eigen opleiding. De thema s zijn zoveel mogelijk gekozen om studenten kennis te laten maken met het brede werkveld van Applied Sciences. Studenten komen gedurende hun studie veelvuldig in contact met toegepast onderzoek. In de stage in het eerste semester van het derde jaar (30 EC voor alle drie de opleidingen) voeren studenten een onderzoeksopdracht uit. Hierbij brengen zij in de praktijk wat zij in de opleiding hebben geleerd en is er ruimte voor kennisontwikkeling door onderzoek en experiment. In de derde en vierde periode van het derde studiejaar en de eerste periode van het vierde studiejaar voeren studenten (Chemie, CT en BML met het uitstroomprofiel Research) in het kader van Zuydlab een onderzoeksopdracht van 15 EC uit (3 EC is ondersteunend theorieonderwijs) voor een bedrijf of organisatie. Docentcoördinatoren nemen de opdrachten aan, screenen deze op geschiktheid en matchen de opdrachten aan studenten. Studenten Chemie en BML Research kunnen een extra onderzoeksproject als minor doen binnen Zuydlab. Daarnaast voert een promovendus van de hogeschool (in samenwerking met Universiteit Maastricht) een promotieonderzoek uit, waarvan delen uitgevoerd worden door hogeschoolstudenten. Het uitstroomprofiel BML Diagnostiek heeft in het derde en vierde jaar een duaal karakter. De studie vindt grotendeels plaats op de werkplek (bijvoorbeeld een ziekenhuis). Studenten volgen, na de stage, nog twee verdiepende stages, Microbiologie en Klinische Chemie/Hematologie. Studenten die deze minor volgen, verrichten onderzoek binnen en voor een ziekenhuis. De duale variant van CT is bedoeld voor studenten, die al in het bezit zijn van werkervaring en het VAPRO-D diploma (Associate Degree niveau). Zij krijgen in de regel een vrijstelling voor de eerste twee jaren en de stage, op basis van hun werkervaring. Vanaf krijgen studenten CT-duaal niet langer automatisch een vrijstelling voor de stage, maar zal een competentie-assessment worden afgenomen. De beroepsgerichtheid van deze variant is evident, gezien het duale karakter. Studenten verwerven competenties en beroepsvaardigheden door de combinatie van werken en onderwijs volgen. De majorvakken is het programma zijn identiek aan die van het voltijdprogramma. De afstudeeropdracht is echter een onderzoeksopdracht, die wordt uitgevoerd op de eigen werkplek. Een passende baan is een vereiste om in te kunnen stromen in de duale opleiding. BML en Chemie kennen een (zeer geringe) Duitse instroom van studenten in jaar drie. Zij werken bij specifieke bedrijven en hebben een specifieke vooropleiding (zie ook facet 2.5). Deze studenten doen onderzoek dat normaliter via Zuydlab gebeurt in gevalideerde onderzoekstrajecten in hun eigen bedrijf. De opleidingen houden via het lectoraat Life Sciences feeling met actuele wetenschappelijke ontwikkelingen. Drie docenten nemen deel aan de kenniskring behorende bij het lectoraat. De kenniskring richt zich op nanotechnologie, vroege diagnostiek & biomarkers en nieuwe materialen. Ook neemt één docent deel aan de kenniskring van het lectoraat Nieuwe Energie. Alle docenten, die deel uitmaken van de kenniskring, zijn hier voor minstens 0.4 fte aan verbonden. Er zijn plannen om in de toekomst het lectoraat sterk uit te breiden en te integreren in de opleiding, waardoor alle docenten betrokken worden bij onderzoek. Studenten krijgen tevens te maken met actuele ontwikkelingen in het vakgebied via stages en afstudeerprojecten op plaatsen 20/73 NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML

21 waar gewerkt wordt met de nieuwste technieken, zoals bij universiteiten en onderzoeksinstituten, die grote laboratoria bezitten. Beroepsvaardigheden, zoals laboratoriumvaardigheden komen aan de orde in de stage, het afstuderen en het Zuydlabproject. Theorie en vaardigheden die in aparte vakken worden behandeld, zijn inhoudelijk via voorbeelden, casussen en opdrachten gerelateerd aan de beroepspraktijk. In de meeste periodes vindt het merendeel van het projectwerk na afronding van het vakonderwijs plaats, waardoor de verworven kennis en vaardigheden direct toegepast kunnen worden in een praktijksimulatie (het project). Specialistische onderdelen van het programma worden verzorgd door gastdocenten uit het werkveld. In de eerste twee jaren worden tevens regelmatig excursies georganiseerd naar organisaties in het afnemend werkveld, een voorbeeld hiervan is een excursie naar de Waterleiding Maatschappij Limburg in het eerste blok van het eerste jaar. Uit evaluaties blijkt dat de docenten tevreden zijn over de relaties, die de opleidingen onderhouden met actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk. In het STO geven studenten aan over het algemeen tevreden te zijn over aspecten rond de beroepsgerichtheid van de opleidingen. Bij de laatste studentenevaluatie (2009) scoorden alle drie de opleidingen op deze onderwerpen voldoende. Overwegingen Het auditteam heeft geconstateerd dat de ontwikkeling van kennis bij studenten plaatsvindt via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal, interactie met de beroepspraktijk en toegepast onderzoek. Volgens het auditteam voldoet de literatuur; de artikelen in de readers zijn een goede aanvulling hierop. In het programma is veel aandacht voor toegepast onderzoek en ook voor het onderhouden van contact met de beroepspraktijk. Dit gebeurt veelal in projecten, de Zuydlabminor, de stage en het afstuderen. Het auditteam vindt het positief dat ook in de alternatieve studieroutes, zoals de duale opleiding CT en de Duitse instroom bij BML en Chemie voldoende aandacht is voor de beroepspraktijk. De opleidingen waarborgen voldoende dat zij de actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk en in de vakgebieden volgen. Conclusie Op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam voor de voltijdvariant van alle drie de opleidingen en de duale variant van CT tot het oordeel goed op dit facet. Relatie doelstellingen en inhoud programma (facet 2.2) Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML 21/73

22 Bevindingen De huidige curricula zijn gestart in Vanaf het studiejaar zijn de curricula aangepast, de nieuwe lichting propedeusestudenten heeft met dit gewijzigde curriculum te maken. De wijzigingen in het curricula vloeien voort uit het onderzoek naar het relatief lage rendement in de propedeuse, dat is uitgevoerd door de Commissie Excellente Propedeuse (CEP). De CEP is ingesteld in het studiejaar De opdracht van de commissie is later uitgebreid met de taak om de studeerbaarheid in de eerste twee jaar te verbeteren (zie ook facet 2.4). (n.b. Een schematische weergave van de voltijdscurricula is weergegeven in de tabel met basisgegevens in dit rapport). Zoals in genoemd schema te zien is, kennen de eerste twee jaar van de opleidingen een deels gemeenschappelijk programma (ongeveer 70%). Hierbij geldt dat projecten geen onderdeel zijn van het gemeenschappelijk onderdeel van het programma. Projecten worden weliswaar uitgevoerd in multidisciplinaire samenstelling, met studenten van alle opleidingen, maar binnen een project focussen studenten zich op hun eigen vakgebied. Desondanks is het voor studenten mogelijk om na anderhalf jaar zonder tijdsverlies van opleiding te veranderen. In de nieuwe curricula is het gemeenschappelijk programma korter geworden en is het keuzemoment naar voren gehaald, dat wil zeggen aan het einde van het eerste jaar. Een belangrijke reden van de faculteit om hiervoor te kiezen is dat studenten, vooral die van CT, baat blijken te hebben bij meer aandacht voor opleidingsspecifieke vakken. In het vorige facet is, in relatie tot het toegepast onderzoek, al aan de orde gekomen hoe de opleidingen van elkaar verschillen in het derde en vierde jaar. In aanvulling daarop dient nog opgemerkt te worden dat het afstuderen bij de opleiding CT en de uitstroomvariant Medische Diagnostiek bij BML twee periodes beslaat, terwijl het afstuderen bij de overige opleidingen/varianten drie periodes beslaat. Bij CT is er in het curriculum plaatsgemaakt voor extra majoronderwijs, om meer aandacht te kunnen geven aan het CT-specifieke onderwijs na het grotendeels gemeenschappelijke (generieke) curriculum in de eerste twee jaren. Bij BML Medische Diagnostiek is het afstuderen korter ten behoeve van een verdiepende stage, die voor het afstuderen plaatsvindt. In het duale CT-programma voeren studenten competentiegerelateerde opdrachten op hun werkplek uit. De leerdoelen van de onderwijseenheden zijn beschreven in de modulewijzers. - Projectdoelen zijn beschreven als beoogde producten, specificaties en kennisdoelen. De leerdoelen van de projecten zijn direct gerelateerd aan de (kern)competenties. - Aan theorie en vaardigheden zijn respectievelijk kennis- en vaardigheidsdoelen verbonden, die beredeneerd zijn vanuit de Body of Knowledge. - In de stagebrochure staan de opleidingscompetenties en de algemene stagedoelen beschreven. In het POP beschrijft de student zijn persoonlijke stagedoelen. - De leerdoelen van Zuydlab zijn omschreven als projectopdrachten en opdrachtspecificaties, gerelateerd aan de competenties onderzoeken, experimenteren, zelfsturing en adviseren. - Aandacht voor competentieontwikkeling is een belangrijk onderdeel van de studieloopbaanbegeleiding (SLB). 22/73 NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML

23 In het Visiedocument (2010) is voor iedere competentie opgenomen op welk niveau die in welk vak getoetst wordt. In de verplichte Zuydlabminor benadrukt de opleiding de kerncompetenties Onderzoeken, Experimenteren en Zelfsturing door studenten een onderzoeksopdracht uit te laten voeren in een realistische setting voor een bestaande opdrachtgever. Enerzijds is de zelfstandigheid van de Zuydlab-minor in veel gevallen groter dan bij een stage of bij het afstuderen, anderzijds vindt het onderzoek vaak op de school zelf plaats waardoor de opleidingen studenten kunnen volgen en ondersteunen. In het STO scoren de opleidingen de laatste jaren hoog op inhoud en niveau. Op keuzemogelijkheden scoren Chemie en BML eveneens hoog, CT scoort in de monitor van op dit punt onvoldoende (in het meest recente onderzoek was de respons dusdanig laag, dat er geen rapportage van is gemaakt). De opleiding verklaart deze score doordat CT studenten minder keuzeruimte hebben, vanwege de extra aandacht in het derde en vierde voor CT-specifiek onderwijs. In de toekomst zal hier al in eerdere jaren meer aandacht voor zijn. Over het algemeen is de tevredenheid over het programma lager bij CT-studenten dan bij studenten BML en Chemie. Overwegingen Zoals al beschreven bij het onderwerp Doelstellingen ligt de focus van de faculteit qua competenties op Onderzoeken, Experimenteren en Zelfsturing, conform de profielbeschrijving van Stichting DAS. De aandacht die de opleidingen in hun programma s besteden aan de realisatie van deze competenties is bovengemiddeld, zo heeft het auditteam vastgesteld. Dit komt in het bijzonder tot uiting in het Zuydlab, waar studenten werken aan een toegepast onderzoek voor een echte opdrachtgever. Het auditteam heeft waardering voor deze werkvorm, waarmee vrijwel alle studenten in aanraking komen. Temeer omdat het een toevoeging is ten opzichte van de meer conventionele manieren om de competenties te ontwikkelen, zoals projectonderwijs, stages en het afstuderen. De faculteit zorgt ervoor dat studenten die de minor in het kader van Zuydlab uitvoeren een soortgelijk programma volgen, waarbij de nadruk ligt op dezelfde competenties. Dit zijn voornamelijk duale studenten van CT en Duitse studenten in jaar drie. Hoewel in de huidige curricula voldoende mogelijkheden worden geboden om de eindkwalificaties te realiseren, is het auditteam positief over de gewijzigde opzet in het eerste en tweede jaar, waarin meer aandacht is voor de eigenheid van de drie afzonderlijke opleidingen. Het auditteam is van mening dat hierdoor een betere balans wordt gevonden tussen de vakspecifieke inhoud en de realisatie van de competenties enerzijds en multidisciplinariteit anderzijds. Dit zal een positief effect hebben op de realisatie van de competenties, met name voor CT. Het auditteam veronderstelt dat hiermee de oorzaken voor de lagere scores van CT-studenten in evaluaties worden ondervangen en dat studenten CT zich meer erkend zullen voelen. Het auditteam vindt de leerdoelen zoals deze zijn beschreven zijn in de modulewijzers helder en goed aansluiten bij de competenties. Conclusie Op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam voor de voltijdvariant van alle drie de opleidingen en de duale variant van CT tot het oordeel goed op dit facet. NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML 23/73

24 Samenhang in opleidingsprogramma (facet 2.3) Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Bevindingen De opleidingen hangen onderling samen, doordat zij voor een deel een gezamenlijk programma hebben. Studenten uit de drie opleidingen voeren samen projecten uit, weliswaar vanuit het perspectief van hun eigen opleiding. Het auditteam constateert dat Chemie hierin een centrale positie inneemt, CT en BML zijn meer gerelateerd aan Chemie dan aan elkaar. De horizontale samenhang in de opleidingen wordt gerealiseerd door het thematische blokkensysteem, waarmee in de eerste twee studiejaren gewerkt wordt. Hierdoor wordt gedurende tien weken aandacht besteed aan relevante thema s. Een blok van tien weken bestaat uit zes weken basisvakken en projectondersteunende vakken, een tentamenweek, twee projectweken en een afrondingsweek. De geleerde kennis en vaardigheden worden in de praktijk toegepast in het project. Hierdoor is er een samenhang tussen de theorie en de praktijk. Vanaf verandert de opzet van de blokken en worden de verschillende programmaonderdelen meer geïntegreerd aangeboden. Het project start dan aan het begin van het blok, waardoor de geleerde kennis en vaardigheden direct toegepast kunnen worden en het project een bindende en richtinggevende functie in het blok krijgt. In zijn de thema s van de blokken in de propedeuse: water, gebruiksvoorwerpen, voeding en gezondheid/de fabriek. Vanaf het derde jaar wordt de horizontale samenhang gerealiseerd, doordat de stage en het afstuderen worden geflankeerd door onderwijs. Elk van de vier studiejaren is ingericht vanuit een aantal te bereiken niveaudoelen, die zijn beschreven aan de hand van handelingsindicatoren van beoogd gedrag in een organisatie (zie facet 1.1 en 1.2). Door toe te werken naar deze niveaudoelen wordt een verticale samenhang gerealiseerd. Dit gebeurt eveneens doordat de opdrachten in de loop van de studie complexer worden. In een tabel die is opgenomen in het Visiedocument (2010) is per competentie opgenomen in welke studieonderdelen aan welk competentieniveau wordt gewerkt. edurende het verloop van de opleidingen neemt de mate van specialisatie toe (zie ook facet 2.2). Waar in de eerste twee jaren (tot en met het studiejaar ) nog een breed gezamenlijk programma gevolgd werd, was in het derde en vierde jaar sprake van meer opleidingsspecifieke onderdelen. Studenten krijgen in de loop der studie ook steeds meer keuzevrijheid en gelegenheid tot zelfsturing. Dit uit zich onder andere in de keuze voor de snuffelstage, de stage, de minor(en) en het afstuderen. Uit diverse gesprekken, die het auditteam tijdens het visitatiebezoek heeft gevoerd is gebleken dat er in de eerste jaren van de opleiding soms afstemmingsproblemen waren tussen de verschillende opleidingen. Docenten van de ene opleiding waren niet altijd op de hoogte wat docenten van een andere opleiding gedoceerd hadden. Mede hierom zijn, naar aanleiding van de aanbevelingen van de CEP een aantal maatregelen getroffen. Alle docenten die betrokken zijn bij het onderwijs in een blok zijn vanaf studiejaar gezamenlijk ingedeeld in blokteams, die regelmatig met elkaar vergaderen. Voor deze vergaderingen is vanuit de faculteit tijd beschikbaar gesteld. Om te borgen dat de 24/73 NQA - Hogeschool Zuyd: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen cluster Chemie en BML