Nummer archiefinventaris:

Transcriptie

1 Nummer archiefinventaris: Inventaris van de archieven van de Afdeling Werkverschaffing en Steunverlening, (1930) (1943); Afdeling Werkverruiming; Rijksdienst voor de Werkverruiming, ; Afdeling Steunverlening, ; Afdeling Sociale Jeugdzorg, (1920) Auteur: J.Th. Janssen Nationaal Archief, Den Haag 1987 Copyright: cc0 This finding aid is written in Dutch.

2

3 SZ / Werkverschaffing 3 I N H O U D S O P G A V E Beschrijving van het archief...7 Aanwijzingen voor de gebruiker...9 Openbaarheidsbeperkingen...9 Beperkingen aan het gebruik...9 Aanvraaginstructie... 9 Citeerinstructie... 9 Archiefvorming...10 Geschiedenis van de archiefvormer...10 Afdeling Werkverschaffing en Steunverleening, Afdelingen Werkverruiming, Steunverleening, Cultureele Zorg en Sociale Jeugdzorg...10 RIJKSDIENST VOOR DE WERKVERRUIMING INTERDEPARTEMENTALE COMMISSIE VAN ADVIES INZAKE AANGELEGENHEDEN HET WERKFONDS (OPENBARE WERKEN) EN DE WERKVERSCHAFFING BETREFFENDE CONTACTCOMMISSIE WERKVERSCHAFFING BOUWBEDRIJF RIJKSCOMMISSIE VAN ADVIES INZAKE HET VRAAGSTUK VAN DE WERKLOOSHEID ONDER DE JEUGD COMMISSIE VOOR DE KAMPEN Geschiedenis van het archiefbeheer...12 De verwerving van het archief...14 Inhoud en structuur van het archief...15 Selectie en vernietiging Verklaring van vernietiging...15 Verantwoording van de bewerking...15 Verwant materiaal...17 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen...19 ARCHIEF VAN DE DEPARTEMENTALE AFDELING WERKVERSCHAFFING EN STEUNVERLEENING A ALGEMEEN...19 B BIJZONDER...20 I Organisme...20 II Taakuitoefening Werkverschaffingspolitiek Subsidiëring van werkverschaffingsprojekten Subsidiëring van ontginningsmaatschappijen Subsidiëring van de Centrale Vereeniging voor den Opbouw van Drenthe Subsidiëring van de Landeiijke Commissie ter bestrijding der gevolgen van de jeugdwerkloosheid Geestelijke en culturele verzorging van de tewerkgestelden Herscholing van werklozen Steunverlening Sociale jeugdzorg...36 III Documentatie...36 ARCHIEF VAN DE DEPARTEMENTALE AFDELING WERKVERRUIMING EN DE RIJKSDIENST VOOR DE WERKVERRUIMING A ALGEMEEN...38 B BIJZONDER...38 I Organisme Organisatie Personeel...39

4 4 SZ / Werkverschaffing II Taakuitoefening Werkverruimingspolitiek Financiering en uitvoering van werkverruimingsprojecten Vaststelling van de werkverruimingslonen Geestelijke en culturele verzorging van de tewerkgestelden Herscholing van werklozen Statistieken en overzichten...43 ARCHIEF VAN DE DEPARTEMENTALE AFDELING STEUNVERLEENING ARCHIEFDEEL VAN DE DEPARTEMENTALE AFDELINGEN DIE ACHTEREENVOLGENS BELAST ZIJN GEWEEST MET DE SOCIALE JEUGDZORG A ALGEMEEN...45 B BIJZONDER...45 I Organisme Organisatie Personele aangelegenheden...47 II Taakuitoefening Algemeen Jeugdregistratie Organisatie en werkwijze Statistieken en overzichten Subsidiëring en toezicht Centrale Werkplaatsen (Rijkswerkplaatsen) Cursus- en kampwerk Organisatie Subsidieregeling Verzekering tegen ziekten en ongevallen Regeling met de Nederlandsche Spoorwegen voor vervoer van personeel en deelnemers aan cultureel werk Cursussen voor opleiding tot schipper Vakkampen Meisjeswerk Overzichten van het kamp- en cursuswerk Rapporten van Controleurs Invoering en organisatie van een Nederlandsche Arbeidsdienst Overname van de kampen en internaten ten behoeve van de Nederlandsche Arbeidsdienst Kampen georganiseerd door de Nationale R.K. Commissie voor Jeugdwerkloozenzorg Kampen georganiseerd door de Centrale voor Werkloozenzorg, gesticht op initiatief van den Raad van Kerken voor practisch Christendom Kampen georganiseerd door de Moderne Centrale voor Werkloozenzorg Kampen georganiseerd door de Federatie voor Werkkampen Werkzaamheden van de Stichting "Nederlands Volkskracht" Kampen georganiseerd door het Algemeen Comité voor het inrichten van internaten voor opleiding tot dienstboden Kampen georganiseerd door de Afdeling Vakontwikkeling en Sociale Jeugdzorg Werkgemeenschap voor Meisjes te Maastricht Kampen voor jeugdige voorwaardelijk veroordeelden Kamp voor dienstweigeraars "Papenvoort" te Rolde Kamp te Brienenoord "De Nederlandsche Werkgemeenschap" Cultureel werk voor gemobiliseerde militairen Subsidiëring van de Centrale Vereeniging voor den Opbouw van Drenthe...67 III Ter kennisneming toegezonden stukken...68 ARCHIEF VAN DE INTERDEPARTEMENTALE COMMISSIE VAN ADVIES INZAKE AANGELEGENHEDEN HET WERKFONDS (OPENBARE WERKEN) EN DE WERKVERSCHAFFING BETREFFENDE

5 SZ / Werkverschaffing 5 ARCHIEF VAN DE CONTACTCOMMISSIE WERKVERSCHAFFING BOUWBEDRIJF ARCHIEF VAN DE COMMISSIE VAN ADVIES VOOR DE RIJKSDIENST VOOR DE WERKVERRUIMING ARCHIEF VAN DE SUBCOMMISSIE UIT DE COMMISSIE VAN ADVIES VOOR DE RIJKSDIENST VOOR DE WERKVERRUIMING ARCHIEF VAN DE RIJKSCOMMISSIE VAN ADVIES INZAKE HET VRAAGSTUK VAN DE WERKLOOSHEID ONDER DE JEUGD Archief van de plenaire Commissie Algemeen Bijzonder Organisme Taakuitoefening Werkzaamheden Rapportage en adviezen Archief van Sub-Commissie I (Opneming in het Bedrijfsleven; Herscholing; Scholing van 14-jarige jongens) Algemeen Werkzaamheden Adviezen Archief van Sub-Commissie II (Kampwerk) Algemeen Werkzaamheden Advies Archief van Sub-Commissie III (Opleiding tot Dienstbode) Algemeen Werkzaamheden Adviezen Archief van Sub-Commissie IV (Cursorisch- en Vakonderwijs) Algemeen Werkzaamheden Adviezen Archief van Sub-Commissie V (Werkverschaffing voor jongeren) Algemeen Werkzaamheden Advies Archief van Sub-Commissie VI (Grote-Stadsjeugd) Algemeen Werkzaamheden Advies...84 ARCHIEF VAN DE COMMISSIE VOOR DE KAMPEN ARCHIEF VAN HET CURATORIUM VOOR DE RIJKSKAMPEN EN INTERNATEN VOOR SOCIALE JEUGDZORG Algemeen Werkzaamheden...86 SUPPLEMENT... 87

6

7 SZ / Werkverschaffing 7 Beschrijving van het archief B E S C H R I J V I N G V A N H E T A R C H I E F Naam archiefblok: Ministerie van Sociale Zaken: Afdeling Werkverschaffing en Steunverlening Periode: merendeel Archiefbloknummer: S28529 Omvang: 11,20 meter; 1142 inventarisnummers. Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands Soort archiefmateriaal: Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Commissie van Advies voor de Rijksdienst voor de Werkverruiming Contact Commissie Werkverschaffing Bouwbedrijf Curatorium voor de Rijkskampen en Internaten voor Sociale Jeugdzorg Interdepartementale Commissie van Advies inz. Aangelegenheden het Werkfonds en de Werkverschaffing betreffende Ministerie van Binnenlandse Zaken en Landbouw / Onderafdeling Werkverschaffing en Steunverlening Ministerie van Binnenlandse Zaken / Onderafdeling Werkverschaffing en Steunverlening Ministerie van Sociale Zaken / Afdeling Culturele Zorg en Sociale Jeugdzorg Ministerie van Sociale Zaken / Afdeling Steunverlening Ministerie van Sociale Zaken / Afdeling Werkverruiming Ministerie van Sociale Zaken / Afdeling Werkverschaffing en Steunverlening Rijkscommissie van Advies inzake het Vraagstuk van de Werkloosheid onder de Jeugd Rijksdienst voor de Werkverruiming Samenvatting van de inhoud van het archief: Vóór 1933 was dit beleidsterrein een taak van de afdeling Armwezen van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Het Rijk bestreed de werkloosheid door werkverschaffing (vooral projecten die vrijwel geen geschoolde arbeid vergden) en door werkverruiming (projecten van overheden en bedrijven). In 1934 werd het Werkfonds opgericht, dat als taak kreeg kredieten te verlenen om zodoende werkverruimingsprojecten mogelijk te maken. De loonkosten werden door Sociale Zaken betaald uit het in 1935 opgerichte Werkloosheidsubsidiefonds. Uit dit fonds verschafte het Rijk ook subsidies aan gemeenten die een steunregeling voor werkloze arbeiders kenden. Het archief is geordend op onderwerp: de meest omvangrijke rubriek bestaat uit de serie dossiers inzake de subsidiëring van werkverschaffingsprojecten (vanaf 1936), geordend per provincie en per gemeente. Bij het archief zijn ook enkele commissiearchieven gedeponeerd,, waaronder dat van

8 8 SZ / Werkverschaffing de Rijkscommissie jeugdwerkloosheid,

9 SZ / Werkverschaffing 9 Aanwijzingen voor de gebruiker Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Volledig openbaar Beperkingen aan het gebruik BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Aanvraaginstructie AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. U maakt een profiel aan op en logt vervolgens in; 2. Via de archiefinventaris (alleen de beschrijvingen met rode nummers) selecteert u het gewenste archiefstuk door op de knop 'Reserveren' te klikken; 3. In het volgende scherm geeft u aan op welke dag u het archiefstuk wilt inzien; 4. Indien u zich bevindt in de studiezaal en een tafelnummer heeft ontvangen kunt u dit nummer vermelden. Als u geen tafelnummer heeft kunt u tafelnummer 777 laten staan; 5. Vervolgens bevestigt u uw reservering door deze te versturen. Citeerinstructie CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Sociale Zaken: Afdeling Werkverschaffing en Steunverlening, nummer toegang , inventarisnummer... VERKORT: NL-HaNA, SZ / Werkverschaffing, , inv.nr....

10 10 SZ / Werkverschaffing Archiefvorming Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER Afdeling Werkverschaffing en Steunverleening, AFDELING WERKVERSCHAFFING EN STEUNVERLEENING, De werklozenzorg, de werkverschaffing en de steunverlening waren voor 1931 taken van de Afdeling Armwezen van het Ministerie van Binnenlandsche Zaken en Landbouw. In 1924 was er al een steunregeling, die in 1931 nagenoeg ongewijzigd opnieuw werd vastgesteld. In 1931 werd de Afdeling Werkverschaffing en Steunverleening ingesteld door de Minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw Jhr. Mr. Ch. J.M. Ruys de Beerenbrouck. Aan deze afdeling werd een bureau verbonden dat de zorg voor jeugdige werklozen kreeg toegewezen (Bureau Sociale Jeugdzorg). De leiding hiervan werd opgedragen aan de Hoofdinspecteur voor de Werkverschaffing, tevens hoofd van de Sectie Werkverschaffing Meijer de Vries. Aan het hoofd van de Sectie Steunverleening kwam G.W.F. van Hoeven. In 1931 al had de Minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw speciale vormen van werklozenzorg voor jeugdige werklozen in het (even geroepen. In een tweetal circulates aan de gemeentebesturen werden de te nemen maatregelen uiteengezet 1. In 1933 werd het Departement van Sociale Zaken ingesteld 2. De Afdeling Werkverschaffing en Steunverleening ging met de ambtenaren naar het nieuwe departement over. De taak van de afdeling werd als volgt omschreven: "Zorg voor werkverschaffing. Zorg voor steunverleening in verband met de crisiswerkloosheid. Maatregelen ter bevordering van ontwikkeling en ontspanning van werkloozen". Afdelingen Werkverruiming, Steunverleening, Cultureele Zorg en Sociale Jeugdzorg AFDELINGEN WERKVERRUIMING, STEUNVERLEENING, CULTUREELE ZORG EN SOCIALE JEUGDZORG In 1939 werd de Afdeling Werkverschaffing en Steunverleening gesplitst in deze drie afdelingen 3. De taak van de Afdeling Werkverruiming werd omschreven als: "Werkverruiming en zorg voor wederopneming van arbeiders in het produktie-apparaat". De taak van de Afdeling Steunverleening werd omschreven als "Steunverlening, spaarregeling, levensmiddelen-distributie, steunregeling kleine boeren en tuinders, B-steun". En de Afdeling Cultureele Zorg en Sociale Jeugdzorg kreeg tot taak: "Zorg, voor zooveel onder het Departement van Sociale Zaken ressorteerende, voor de cultureele belangen van alle werkloozen". Hoofd van de Afdeling Werkverruiming werd Meijer de Vries; de Afdeling Steunverleening kwam onder leiding van G.W.F. van Hoeven, die tevens hoofd werd van de Afdeling Cultureele Zorg en Sociale Jeugdzorg. (Als zodanig werd zijn functie sinds 12 april 1940 waargenomen door Meijer de Vries). De heer Van Hoeven was hiervoor vrijgesteld van werkzaamheden voor de Afdeling Steunverleening. 1 Gedateerd 10 maart 1931 en 18 november K.B. van 8 juni 1933, Stbl Beschikking van de Minister van Sociale Zaken van 24 juni 1939, nr. 203 Kab.Afd. Compt.

11 SZ / Werkverschaffing 11 In december 1940 werd de leiding van de Afdeling Werkverruiming opgedragen aan de Directie van de Rijksdienst voor de Werkverruiming. De Afdeling Cultureele Zorg en Sociale Jeugdzorg werd opgeheven: de werkzaamheden werden, met uitzondering van de jeugdregistratie overgedragen aan de Afdeling Werkverruiming. De jeugdregistratie werd opgedragen aan het Rijksarbeidsbureau 4. lr. J.Th. Westhoff kreeg, naast zijn taak als Directeur van de Rijksdienst voor de Werkverruiming ook de leiding van de sociale jeugdzorg. Hem werd een commissie toegevoegd met het oog op de geregelde dagelijkse gang van zaken betreffende de jeugdzorg. Per 1 oktober 1941 ging de jeugdzorg van de Afdeling Werkverruiming over naar de Rijksdienst voor de Werkverruiming, Afdeling Vakontwikkeling en Sociale Jeugdzorg. Ook de werkzaamheden betreffende de scholing, herscholing en omschakeling van arbeiders en de tewerkstelling van hoofdarbeiders gingen over naar de Rijksdienst 5. Op 1 januari 1943 werd de Afdeling Vakontwikkeling en Sociale Jeugdzorg van de Rijksdienst voor de Werkverruiming overgenomen door het Rijksarbeidsbureau. Op 2 december 1943 werd de Afdeling Steunverleening opgeheven. De werkzaamheden werden overgenomen door de nieuwe Afdeling Sociale Bijstand. RIJKSDIENST VOOR DE WERKVERRUIMING RIJKSDIENST VOOR DE WERKVERRUIMING In 1939 werd ingesteld de "Rijksdienst tot bestrijding der werkloosheid, voor zover deze plaats vindt door middel van uitvoering van werken" 6. Deze Rijksdienst moest de verschillende onderdelen van de werklozenzorg in een verband gaan regelen. Tot Directeuren werden benoemd lr. J.O. de Kat, lr. J.Th. Westhoff en lr. J. Hidde Nijland. Meijer de Vries werd benoemd tot Regeringscommissaris. Deze Rijksdienst kreeg al gauw de naam "Rijksdienst voor de Werkverruiming". Aan de Rijksdienst was een Commissie van advies verbonden, die bestond uit vertegenwoordigers van de Ministers van Algemeene Zaken, Financiën en Waterstaat en van de Vereeniging van Nederlandsche Gemeenten. De leden werden benoemd door de Minister van Sociale Zaken. De Commissie stond onder voorzitterschap van de Regeringscommissaris. In 1941 werd Meijer de Vries door de Duitse bezetters als Regeringscommissaris ontslagen. Op 24 mei 1945 werd de Rijksdienst voor de Werkverruiming omgezet in de Rijksdienst tot Uitvoering van Werken (D.U.W.). INTERDEPARTEMENTALE COMMISSIE VAN ADVIES INZAKE AANGELEGENHEDEN HET WERKFONDS (OPENBARE WERKEN) EN DE WERKVERSCHAFFING BETREFFENDE INTERDEPARTEMENTALE COMMISSIE VAN ADVIES INZAKE AANGELEGENHEDEN HET WERKFONDS (OPENBARE WERKEN) EN DE WERKVERSCHAFFING BETREFFENDE Deze Commissie werd ingesteld op 19 mei Voorzitter was de Minister van Sociale Zaken. Onder-voorzitters waren de Directeur-Generaal voor de Werkverschaffing en Steunverleening en de Algemeen Secretaris van het Werkfonds, Secretaris was Meijer de Vries. Leden waren de Directeur-Generaal van de Waterstaat, de Directeur-Generaal voor de Cultuurtechnische Dienst en vertegenwoordigers van de Ministeries van Binnenlandsche Zaken, Financiën en Economische Zaken. 4 Beschikking van de Waarnemend Secretaris-Generaal van het Department van Sociale Zaken van 23 december 1940, nr. 496 Afd. Compt. 5 Beschikking van de Waarnemend Secretaris-Generaal van het Departement van Sociale Zaken van 25 September 1941, nr. 740 Kabinet. 6 K.B. van 20 april 1939 nr. 882 (Organisatiebesluit Werkloosheidsbestrijding 1939

12 12 SZ / Werkverschaffing De Commissie had tot taak om eenheid te brengen in zaken van Werkfonds en werkverschaffing. De Commissie werd met ingang van 31 mei 1939 opgeheven 7. CONTACTCOMMISSIE WERKVERSCHAFFING BOUWBEDRIJF CONTACTCOMMISSIE WERKVERSCHAFFING BOUWBEDRIJF Deze Commissie werd in 1936 ingesteld door de Minister van Sociale Zaken. De taak van de Commissie was de Minister "van voorlichting te dienen omtrent alle zaken, welke verband houden met uitvoering van werkverschaffingen door aannemers". In de Commissie hadden zitting vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisaties in het bouwbedrijf; Ir. F.P. Mesu, Landbouwkundig Adviseur van de Afdeling Werkverschaffing en Steunverleening; Ir. J.A.W.M. Vetter, ingenieur bij het Werkfonds en Meijer de Vries, Hoofdinspecteur voor de Werkverschaffing, die tevens Voorzitter was. Met ingang van 28 december 1939 werden de werkzaamheden overgenomen door de Rijksdienst voor de Werkverruiming 8. RIJKSCOMMISSIE VAN ADVIES INZAKE HET VRAAGSTUK VAN DE WERKLOOSHEID ONDER DE JEUGD RIJKSCOMMISSIE VAN ADVIES INZAKE HET VRAAGSTUK VAN DE WERKLOOSHEID ONDER DE JEUGD In deze Rijkscommissie onder voorzitterschap van de Minister van Sociale Zaken hadden o.a. zitting vertegenwoordigers van de z.g. "zuilen" (organisaties naar levensbeschouwelijke richting die kampen voor jeugdige werklozen organiseerden), het Nationaal Crisis Comité, Werkgevers- en Werknemersbonden, het Werkfonds 1934, het Nijverheidsonderwijs en de Arbeidsinspectie. De Rijkscommissie werd ingedeeld in zes sub-commissies, terwijl het Moderamen de coördinatie verzorgde. De sub-commissies brachten afzonderlijke adviezen uit. De voltallige Rijkscommissie bracht in 1939 advies uit inzake versterkte bestrijding van de werkloosheid onder de jeugd. In 1941 werd de Rijkscommissie opgeheven 9. COMMISSIE VOOR DE KAMPEN COMMISSIE VOOR DE KAMPEN Deze commissie werd op 29 januari 1940 door de Minister van Sociale Zaken in het leven geroepen ter bespreking van de voorzieningen, alsmede voor het onderhouden van geregeld contact op het gebied van het kampwerk voor jeugdige werklozen. Zitting in deze Commissie hadden Meijer de Vries als Voorzitter, N.H. de Graaf, Hoofdcontroleur van de Afdeling Cultureele Zorg en Sociale Jeugdzorg, Mej. Mr. E.E. de Groot, Commies bij dezelfde afdeling en twee leden van elk van de vier kampen organiserende centrales. Geschiedenis van het archiefbeheer GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER Tot 1940 bevond het archief van de jeugdzorg zich wisselend in enige panden aan of in de buurt van het Bezuidenhout in 's-gravenhage. Vanaf 1940 was het Departement gehuisvest in het K.L.M.-gebouw aan de Raamweg 90 te 's-gravenhage. Op 4 januari 1943 werd het Departement met het archief overgebracht naar Amsterdam. De verhuizing geschiedde door ambtenaren van het Departement op last van de Duitsers. Bij het laden van de voor de verhuizing bestemde dekschuiten gingen nogal wat portefeuilles verloren. Een van de dekschuiten zonk tijdens het transport. In Amsterdam werd het Rijksarbeidsbureau gevestigd in het Scheepvaarthuis aan de Prins Hendrikkade 108. Na de oorlog ging het archief naar Den Haag terug, waar het in de kelder 7 Beschikking van de Minister van Sociale Zaken van 25 mei 1939 nr Afd. W. en S. 8 Beschikking van de Minister van Sociale Zaken van 28 december 1939, nr Afd. W. 9 Instelling bij beschikking van de Minister van Sociale Zaken van 4 juni 1935 nr Afd. W. en S. Opheffing bij beschikking van de Waarnemend Secretaris-Generaal van het Departement van Sociale Zaken van 18 april 1941, nr Afd. W(J).

13 SZ / Werkverschaffing 13 van de Willemsparkflat aan de Zeestraat 73 werd opgeslagen. Bij deze opslag ging de onderlinge volgorde verloren. Eind 1945, begin 1946 werd het archief door de heer W. Dekker, toenmalig medewerker van het archief van het Rijksarbeidsbureau, in drie onderdelen verdeeld, te weten: 1. arbeidsbemiddeling, 2. werkverschaffing, 3. vakopleiding en sociale jeugdzorg. Van het archief van het onderdeel arbeidsbemiddeling verschenen bij het Ministerie van Sociale Zaken twee inventarissen van de hand van de heer P. van Midden en wel: Inventaris archief van de Afdeling Arbeidsbemiddeling van de Rijksdienst der Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbemiddeling, Hierbij is tevens opgenomen de voorgeschiedenis, Inventaris archief van het Rijksarbeidsbureau in oorlogstijd, In 1947 moest de kelder in de Zeestraat ontruimd worden en het archief werd tijdelijk opgeslagen op de zolder van Hotel "Galerie" te Scheveningen. In 1949 werd het door bodepersoneel per bakfiets teruggebracht naar de Zeestraat. Daar werd het archief bezien door de heer F. Los, voormalig medewerker van het archief van de Rijksdienst WV en AB. Deze stelde vast welk deel vernietigd kon worden. Van deze vernietiging werd geen proces-verbaal opgemaakt. Het archief van de jeugdzorg werd op 17 november 1952 in verband met de taakverdeling tussen het Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid en het Ministerie van Maatschappelijk Werk overgedragen aan laatstgenoemd Ministerie. Bij verklaring van overdracht van 13/22 december 1972 kwamen de stukken van het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk (opvolger van het Ministerie van Maatschappelijk Werk) weer terug naar het Ministerie van Sociale Zaken. Hier bekeek allereerst de heer A. Buyteweg, toenmalig medewerker van het Centraal Historisch Archief de stukken. Hij maakte fiches van de aanwezige omslagen. Later maakte de heer H. Wink aan de hand van deze fiches een voorlopige indeling van het archief, waarna de inventarisatie voltooid werd door ondergetekende. De archieven van de Afdelingen Werkverschaffing en Steunverleening, Werkverruiming en van de Rijksdienst voor de Werkverruiming waren, evenals de afdelingen en de Rijksdienst, gevestigd in een dubbel herenhuis aan het Bezuidenhout te 's-gravenhage. Bij het bombardement van het Bezuidenhoutkwartier op 3 maart 1945 werden het gebouw en het archief totaal verwoest. Na da oorlog kwamen van diverse kanten toch weer wat stukken van de betrokken afdelingen en van de Rijksdienst boven water. Bij de stukken uit de begintijd van de Rijksdienst Uitvoering Werken (D.U.W.), aanwezig in het Centraal Historisch Archief van het Ministerie van Sociale Zaken bleken nog enkele stukken en dossiers van de Rijksdienst voor de Werkverruiming aanwezig. De vijf bundels circulaires van de Rijksdienst, (inv. nrs ) werden verzameld door de heer J.G.T. de Lamaar, medewerker van de Afdeling Werkverruiming en van de Rijksdienst. Bij zijn pensionering droeg hij de bundels over aan de heer W. Dekker, Hoofd van het archief van de toenmalige Directie voor de Arbeidsvoorziening. Later werden bij diverse gelegenheden nog enkele exemplaren toegevoegd. Bij de stukken betreffende de subsidiering van de Centrale Vereeniging voor den Opbouw van Drenthe bleken zich stukken te bevinden van de Afdeling Armwezen van het Ministerie van Binnenlandsche Zaken en Landbouw, Deze stukken werden bij verklaring van overdracht van 18 februari 1980 weer overgedragen aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken.

14 14 SZ / Werkverschaffing In het archief van de Rijksdienst voor de Werkverruiming werd een dossier aangetroffen dat in 1945 ontvangen was op het Kabinet van de Minister. Het was verzonden door Bureau Inlichtingen. Het dossier hoort dus eigenlijk niet thuis in het archief van de Rijksdienst. Het is afkomstig uit het archief van de Secretarie van Staat en handelt over de voorgenomen opheffing van de Rijksdienst. Gezien de aard van het onderwerp werd besloten het dossier in het archief van de Rijksdienst te bewaren (inv. nr. 522). De Afdeling Steunverleening was gevestigd op het Departement en verhuisde dus mee naar het K.L.M.-gebouw aan de Raamweg te 's-gravenhage en in 1943 naar Amsterdam, waar de afdeling gevestigd was in het Bungehuis, Spuistraat 198. Na de oorlog moet het archief in het ongerede zijn geraakt, gezien het feit dat weinig stukken over zijn. Bij brief van 10 September 1980 werd door de Beheerder van de Departementale Archiefbewaarplaats van het Ministerie van Landbouw en Visserij aan de Beheerder van het Centraal Historisch Archief van het Ministerie van Sociale Zaken bericht, dat er in de archiefbewaarplaats van eerstgenoemd Ministerie negen kisten archiefbescheiden waren aangetroffen (5,8m), afkomstig van een viertal commissies en wel: de Interdepartementale Commissie van advies inzake aangelegenheden het Werkfonds (openbare werken) en de werkverschaffing betreffende, ; de Contactcommissie Werkverschaffing Bouwbedrijf, ; de Commissie van advies voor de Rijksdienst voor de Werkverruiming, ; de Subcommissie uit deze Commissie van advies, Deze stukken waren bij het Ministerie van Landbouw en Visserij terechtgekomen, omdat Ir. F.P. Mesu als landbouwkundig adviseur van de werkverschaffing en Directeur van de Cultuurtechnische Dienst lid was geweest van deze commissies. Bij brief van 23 September 1980 werd aangeraden de stukken over te dragen aan het Algemeen Rijksarchief, wat op 5 december 1980 geschiedde. De heer H.A.J. van Schie, medewerker van de Tweede Afdeling van het Algemeen Rijksarchief ontving de stukken en maakte een indeling. Hij zocht agenda's en bijlagen bij elkaar en beschreef de stukken. In september 1981 werden de stukken naar het Centraal Historisch Archief van het Ministerie van Sociale Zaken getransporteerd. Behalve deze commissie-bescheiden waren ook stukken aanwezig van de Afdeling Werkverschaffing en Steunverleening. Deze stukken werden in het archief van de afdeling ingevoegd (inv. nrs ). Enkele stukken bleken thuis te horen in het archief van de Rijksdienst voor de Werkverruiming en van de Afdeling Steunverleening. Op 19 april 1982 werden via het Algemeen Rijksarchief 45 agenda's, 2 indices en 4 klappers van de Afdeling Werkverschaffing en Steunverleening ontvangen. Deze werden onder de nummers 1-51 in de inventaris ingevoegd. Bij diverse andere gelegenheden werden via het Algemeen Rijksarchief nog stukken ontvangen ter invoeging in de inventaris. Foto's werden ter reproduktie verkregen uit particulier bezit van Mevr. Buijtendijk-de Vries, waarvoor mijn hartelijke dank. De verwerving van het archief DE VERWERVING VAN HET ARCHIEF Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

15 SZ / Werkverschaffing 15 Inhoud en structuur van het archief Inhoud en structuur van het archief Selectie en vernietiging SELECTIE EN VERNIETIGING De materiele toestand van het archief is redelijk goed. Na de inventarisatie is de omvang van het archief ca. 12 m. Een gedeelte van het archief werd vernietigd. Verklaring van vernietiging VERKLARING VAN VERNIETIGING De Beheerder van het Historisch Archief van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Verklaart dat de hieronder vermelde bescheiden uit het archief van de Afdeling Werkverschaffing en Steunverleening en de daaruit voortgekomen afdelingen en gedeponeerde archieven ter vernietiging zijn overgedragen aan het Bureau Vernietiging Overheidsarchieven te Apeldoorn op grond van de beschikking van de Ministers van Sociale Zaken en Volksgezondheid en van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk de dato 16 januari 1967, nrs en vastgestelde lijst van voor vernietiging in aanmerking komende stukken. s-gravenhage, november 1984 De Beheerder, (w.g.) G. van Rooij Geleidebrieven en ontvangstbevestigingen die geen bijzondere opmerkingen bevatten. Stukken betreffende het verstrekken van eenvoudige inlichtingen en mededelingen, alsmede correspondentie inzake het verstrekken van afschriften en/of duplikaten. Stukken betreffende het overmaken van gelden. Stukken betreffende benoeming, aanwijzing of ontslag van leden van Commissies. Stukken betreffende konvokaties, oproepingen, uitnodigingen, mededelingen e.d. betreffende vergaderingen en bezoeken. Voorschriften van administratief-technische aard. Duplikaten van notulen, verslagen en rapporten. Verantwoording van de bewerking VERANTWOORDING VAN DE BEWERKING Van de archieven van de Afdelingen Werkverschaffing en Steunverleening, Werkverruiming, Steunverleening en van de Rijksdienst voor de Werkverruiming zijn te weinig stukken over om het restauratie-beginsel te kunnen toepassen. Van het archief van de met de jeugdzorg belaste afdelingen waren de stukken in bundels chronologisch gerangschikt. Er was geen scheiding gemaakt in stukken van de verschillende afdelingen, waaronder de jeugdzorg geressorteerd heeft. Op advies van het Algemeen Rijksarchief werd deze scheiding niet aangebracht. In het archief van de afdelingen die achtereenvolgens belast waren met de jeugdzorg zijn dus stukken aanwezig van de Afdeling Werkverschaffing en Steunverleening (W. en S.), van de Afdeling Cultureele Zorg en Sociale Jeugdzorg (C.Z. en S.J.), van de Afdeling Werkverruiming, bureau Jeugdzorg (W(J)), van de Rijksdienst voor de Werkverruiming, Afdeling Vakontwikkeling en Sociale Jeugdzorg (V. en S.) en van het Rijksarbeidsbureau, Afdeling Vakontwikkeling en Sociale Jeugdzorg (V. en S-). De stukken waren opgeborgen in omslagen naar onderwerp. Bij de inventarisatie werd gekozen voor een indeling in stukken betreffende het organisme en betreffende de uitvoering van de taak.

16 16 SZ / Werkverschaffing

17 SZ / Werkverschaffing 17 Verwant materiaal Verwant materiaal

18

19 SZ / Werkverschaffing 19 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen B E S C H R I J V I N G V A N D E S E R I E S E N A R C H I E F B E S T A N D D E L E N ARCHIEF VAN DE DEPARTEMENTALE AFDELING WERKVERSCHAFFING EN STEUNVERLEENING A ALGEMEEN ARCHIEF VAN DE DEPARTEMENTALE AFDELING WERKVERSCHAFFING EN STEUNVERLEENING A ALGEMEEN 1-45 Agenda's, no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no no

20 20 SZ / Werkverschaffing no no no no no no no no , 45 delen Indices op de correspondentie delen Klappers op de correspondentie delen 48 Diversen, Diversen, Gemeenten, Gemeenten, 1932 B BIJZONDER I Organisme B BIJZONDER I ORGANISME 52 Indeling van de inspecties van de Werkverschaffing, stencil. z.d 1 omslag 53 Stukken betreffende de benoeming van E.J. Buiskool tot Adjunct-Inspecteur voor de Steunverleening omslag II Taakuitoefening 1 Werkverschaffingspolitiek II TAAKUITOEFENING 1 WERKVERSCHAFFINGSPOLITIEK Circulaires van de Afdeling Werkverschaffing en Steunverleening van het Ministerie van Binnenlandsche Zaken en Landbouw en van Sociale Zaken omslagen en zonder datum Brief aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten Generaal, houdende antwoord op de vragen van het Lid der Eerste Kamer De Savornin Lohman, minuut en copie. 23 oktober stukken 57 "De directe mogelijkheden der werkverschaffing bij de werkloosheidsbestrijding", door Ir. J.Th. Westhoff, Rijksinspecteur voor de Werkverschaffing te Zwolle, gedrukt deel