Kompas op IJburg is gestart vanuit de volgende overwegingen:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kompas op IJburg is gestart vanuit de volgende overwegingen:"

Transcriptie

1 Kompas op IJburg Conceptplan 23 januari 2014 MV Wat is Kompas op IJburg? Kompas op IJburg is een proces waarin bewoners, ondernemers, gemeente, stadsdeel, toekomstige bestuurscommissie, woningbouwcorporaties, welzijnsinstellingen, projectbureau, Waternet en andere geïnteresseerde partijen, zo goed mogelijk samenwerken om tot een optimale (jaar)planning en (jaar)begroting te komen voor de wijk IJburg en diens 5 buurten: Steigereiland, Haveneiland-West, Haveneiland-Oost, Rieteilanden en Eiland Zeeburg. Kompas op IJburg is gestart vanuit de volgende overwegingen: 1. Er bestaat een breedgedragen consensus (wereldwijd) over het feit dat de klassieke, hiërarchische aansturing aangevuld moet worden. Echter niemand weet exact waarmee, maar steeds terugkerende begrippen zijn: participatie, van onderop, horizontaal, van klein naar groot, lokaal, buurtgericht, etc In Amsterdam-Oost is al veel beweging en participatie is niet nieuw. Er zijn gebieds- en buurtplatforms, veel lokale gesprekken, de 'coalitie van IJburg' en er is gestart met de buurtbegroting. Allemaal bewegingen richting meer en beter participatief beleid voeren. 3. Daarop voortbouwend is er behoefte aan een verscherping van de visie op de toekomst. Hierbij kunnen experimenten worden uitgevoerd om een zich ontwikkelende visie te toetsen en verder te laten groeien. 4. IJburg wordt gezien als een wijk waarin de omstandigheden zodanig zijn dat een experiment een grote kans van slagen heeft. 5. T/m september 2013 was Stef Spigt op IJburg actief als marktmeester 2. Hij had veel parate kennis en legde overal verbindingen en dwarsverbanden. Zijn vertrek vraagt om een nieuwe, andere aanpak om op IJburg zaken voor elkaar te krijgen. 6. Een van de grootste uitdagingen op IJburg is de optimalisatie van de samenwerking van alle betrokken partijen. De focus in Kompas op IJburg ligt daarom: eerst op het bevorderen van de samenwerking, èn als tweede op het prioriteren, plannen en begroten. 7. Het experiment moet veilig zijn, en geen verwachtingen creëren die niet reëel zijn. Kompas op IJburg is ontstaan binnen het bewonersnetwerk IJburgDroomt-IJburgDoet, maar is ontwikkeld in nauwe samenwerking en met steun van Stadsdeel-Oost. 1 Veel partijen houden zich inmiddels bezig met deze vraag. Een Amsterdamse denktank probeert zo concreet mogelijk in te vullen hoe de alternatieve wereld er uit zou kunnen zien. Zie 2 Bij het afscheid van Stef is door bewoners een tijdschrift gemaakt, waarin geprobeerd is om een document te maken van zijn werkwijze. Zie 1 van 12

2 Kompas op IJburg start voor de eerste keer in januari De intentie is om het proces jaarlijks te herhalen en waar mogelijk uit te breiden. In 2014 zullen bewoners en Stadsdeel-Oost de voornaamste deelnemers zijn. Het streven is om in de daarop volgende jaren meer relevante partijen te laten participeren. In Kompas op IJburg wordt onderscheid gemaakt tussen doelen en voorstellen: Een doel is een wens, behoefte, verlangen of droom van een persoon of een groep t.a.v. de samenleving, de openbare ruimte of de wijze waarop het beheer georganiseerd is. Dit kan een wens zijn tot een verbetering (verandering) of juist een wens tot verduurzaming (behoud). In de eerste situatie zal het veelal de oplossing van een concreet probleem betreffen. Een voorstel is een plan om iets te doen om de toestand van/in de buurt te beïnvloeden (behouden of veranderen). Dit kan betrekking hebben op activiteiten die doorlopend plaatsvinden (zoals onderhoud) of activiteiten die een projectmatig karakter hebben. Voorstellen zijn per definitie nog niet geaccordeerd. Voorbeeld 1 Een doel kan zijn om bewoners in de buurt van hun woning direct gebruik kunnen laten maken van het water. Een bijbehorend voorstel is het ontwerpen en aanleggen van steigers. Voorbeeld 2 Doelen kunnen zijn: meer jongeren in contact brengen met de natuur, en zinvolle dagbesteding voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt Een bijbehorende voorstel is dan bijv. het oprichten van een boerderij op IJburg, waar natuureducatie wordt gegeven en waar dagbestedingsplekken worden aangeboden. Deelnemers kunnen op de volgende twee gebieden bijdragen: Creëren Deelnemers kunnen helpen bij het opstellen of verbeteren van een doel of een voorstel. Prioriteren Deelnemers kunnen helpen prioriteren: het ordenen van doelen of voorstellen op volgorde van belangrijkheid of urgentie. In Kompas op IJburg kiezen we ervoor om m.b.t. de voorstellen de nadruk te leggen op het creëren, en minder op het prioriteren. Doelen Voorstellen Creëren ja Ja Prioriteren ja Minimaal 2 van 12

3 Argumentatie: heel algemeen zou gesteld kunnen worden dat prioriteren leuk is, omdat het voor de deelnemers een concrete uitkomst is. Heel plat gezegd: mensen houden van lijstjes en winnaars. Er zijn echter ook twee overwegingen om het m.b.t. voorstellen niet te doen: 1. De verantwoordelijke bestuurders moeten een eigen afweging kunnen maken. Ze kunnen tal van redenen hebben om af te wijken van de stem van het volk. Ze hebben doorgaans een bredere blik, hebben oog voor lange termijn doelen, afspraken met andere partijen, partij-politieke belangen, professionele kennis, etc. Hun beslissingen kunnen daarom afwijken. Om teleurstellingen te voorkomen, moet prioritering door de burger niet voorop worden gesteld. 2. De kracht van het betrekken van bewoners en ondernemers is de lokale kennis, de kunst om dwars te kijken, out-of-the box denken, onverwachte verbanden kunnen leggen, eigen creativiteit, etc. Dat moeten we aanspreken. De nadruk moet daarom niet liggen op competitie TUSSEN de voorstellen (vechten om een afgebakend budget), maar op het proberen om zoveel mogelijk door samenwerking en nieuwe verbanden meer voorstellen gerealiseerd te krijgen. Fasering van Kompas op IJburg 2014 In 2014 bestaat het proces uit 2 fasen. Fase 1. Focus op doelen (opstarten doelenbarometer) Deze fase loopt van do. 23 januari t/m wo. 19 maart. In deze fase werken we aan het in kaart brengen van de dromen en doelen m.b.t. IJburg, inclusief prioritering. Fase 2. Focus op voorstellen voor 2015 Deze fase loopt globaal van 1 april t/m 30 juni. In deze fase ligt de nadruk op het creëren en verbeteren van voorstellen voor activiteiten die op IJburg uitgevoerd kunnen worden. Vooral tijdens fase 1 wordt een online tool gebruikt om gegevens te verzamelen en te structureren. Het handigst lijkt om dit in Hallo IJburg ( te integreren. Fase 2 zal vooral bestaan uit bijeenkomsten, omdat in deze fase de nadruk meer ligt op inspiratie en creativiteit. 3 van 12

4 Fase 1: Focus op doelen (januari maart) In deze fase worden de doelen voor IJburg zo helder mogelijk beschreven in gewonemensen taal. Er wordt aandacht besteed aan wat nu al goed is op IJburg, en daarom behouden zou moeten worden. En er wordt aandacht besteed aan wat er nog niet zo goed is, en daarom verbeterd zou moeten worden. Iedereen krijgt de mogelijkheid om online zijn eigen prioriteiten aan de doelen toe te kennen. De uitkomst is een persoonlijke doelenkaart, die mooi vormgegeven is, en die goed aangeeft wat deze persoon belangrijk vindt. De kwaliteit van leven is het uitgangspunt. Hier worden we geïnspireerd door de resultaten die op IJburg behaald worden in het project In de buurt van geluk 3. Wanneer de data van deze individuele doelenkaarten geaggregeerd wordt, ontstaat de gemeenschappelijke doelenbarometer. Deze barometer wordt automatisch opgesteld uit de afzonderlijke kaarten en geeft aan wat de deelnemers gezamenlijk belangrijk vinden. Het geeft aan waar volgens de deelnemers in 2015 meer aandacht naar toe zou moeten gaan, of waar minder aandacht naar toe kan gaan. Een voorlopige opzet van de doelen voor IJburg, zie je in onderstaand figuur: Elk blokje is een thema waarop 1 of meerdere doelen gedefinieerd kunnen worden. Elk doel krijgt een duidelijke omschrijving. Alle deelnemers kunnen thema's toevoegen of suggesties doen om thema's aan te passen. Ook kunnen doelen worden toegevoegd of aangepast. Aan elk doel kan een prioriteit worden toegekend. 3 Zie of 4 van 12

5 Vanaf de gemeenschappelijke doelenbarometer kan worden ingezoomd op de totalen van een bepaalde doelgroep, bijv. bewoners vs. ondernemers, leeftijdsgroepen, buurt. Groepen kunnen zo met elkaar vergeleken worden om meer inzicht te krijgen in wat er werkelijk toe doet in de wijk. Elke deelnemer mag zelf bepalen of zijn persoonlijke doelenkaart wel of niet anoniem wordt getoond. In 2014 tellen de meningen van alle deelnemers even zwaar mee. Onderzocht kan worden of hier in de toekomst een weging in aangebracht zou moeten worden. Bijv. onderscheid tussen bewoners en (niet op IJburg-wonende) ondernemers. In deze fase wordt gefocust op doelen en nog niet op activiteit-voorstellen. Het is daarom belangrijk dat de deelnemers ook het onderscheid tussen doelen en voorstellen begrijpen. Doelen moeten uiteindelijk kunnen worden vertaald in een zogenaamde maatschappelijke opgave. De doelenbarometer is niet statisch, maar kan de rest van het jaar constant worden aangepast. Als prioriteiten veranderen, dan wordt de trend ook zichtbaar gemaakt. Daardoor zijn veranderingen in prioriteit door de tijd heen te volgen. De online tool die hiervoor gebruikt kan worden, bouwt voort op mijnbuurtbegroting.nl 4. Toevoegingen en veranderingen zullen zijn: Betere voorbereiding van de startlijst van mogelijke thema's Bij de start zijn er geen doelen gedefinieerd. Iedere deelnemer mag zelf doelen invoeren en tevens aanpassing van bestaande doelen voorstellen. Bij voldoende steun wordt de lijst aangepast en zo dus constant verbeterd. Meer ruimte voor dialoog Betere zoom-mogelijkheden vanaf gemeenschappelijke barometer Trends zichtbaar maken Interactieve helpfunctie (zie onder) Integratie binnen Hallo IJburg. Binnen de online-tool wordt ook een interactieve helpfunctie opgenomen. Deelnemers die een probleem in de wijk ervaren en niet zelf in staat zijn om dat te vertalen naar een doel, kunnen hulp krijgen. Ze kunnen berichten achterlaten waarin ze hun probleem schetsen. Deze berichten worden niet openbaar, maar worden wel gelezen door een groep van 10 a 20 buurtbewoners die samen een online-help-groep vormen. Iemand uit deze groep start vervolgens een dialoog met de deelnemer om te zien hoe deze geholpen kan worden om vanuit het probleem een doel te selecteren of te definiëren. 4 De site is in 2013 gebruikt om in Stadsdeel-Oost de mening van bewoners op te halen ten aanzien van de opgaven van het stadsdeel. De website is net als gebouwd op het CrossmarX Application Platform, waardoor hergebruik eenvoudig mogelijk is. 5 van 12

6 Deze interactieve helpfunctie biedt de volgende voordelen: deelname aan Kompas op IJburg wordt laagdrempeliger er ontstaan meer dwarsverbanden in de wijk deelnemers leren om vanuit een probleem een doel te formuleren er worden cases verzamelend die in fase 2 gebruikt kunnen worden De eerste fase eindigt op 19 maart, bij de gemeenteraadsverkiezingen. Op deze datum wordt het Kompas op IJburg gepresenteerd als alternatief voor de klassieke verkiezing van een volksvertegenwoordiging. We bieden de doelenbarometer graag aan aan de leden van de dan net gekozen bestuurscommissie. De online-tool blijft gewoon beschikbaar, en kan de rest van het jaar gebruikt worden, waardoor de doelenbarometer constant een indicatie geeft van wat er leeft onder de bevolking. Fase 2: Optimaliseren van voorstellen (april juni) De thema's die volgens de deelnemers in fase 1 de meeste aandacht nodig hebben, krijgen een vervolg. In fase 2 worden drie aparte creatieve ontwerpsessies georganiseerd: één in april, één in mei en één in juni. In elke sessie wordt één thema zo volledig mogelijk behandeld. De te behandelen thema's worden gekozen na afronding van fase 1. Criteria zullen zijn: hoge prioriteit veel discussie onderwerp staat dicht bij de beleving van de deelnemers de invloed van bewoners is het meest relevant en/of kan de grootste impact hebben. Doel van een sessie is om de kwaliteit van de reeds bekende voorstellen te verbeteren, nieuwe voorstellen te genereren en de steun voor de voorstellen te inventariseren. Dit kunnen voorstellen zijn van de gemeente (centrale stad, Stadsdeel-Oost, projectbureau), corporaties, Waternet, ondernemers, bewoners, andere maatschappelijke organisaties. Het gaat hier expliciet om de voorstellen. Dat wil zeggen dat er nog geen beslissing is genomen over of het voorstel al dan niet gerealiseerd gaat worden. Het doel van deze fase is om zoveel mogelijk kennis en creativiteit uit de buurt te gebruiken om de voorstellen te optimaliseren. Voorafgaand aan de themasessie wordt alle relevante informatie m.b.t. het thema geïnventariseerd. De informatie wordt in zes groepen ingedeeld. Het is niet erg glamoureus, maar wel belangrijk dat de informatie zo compleet mogelijk is, goed wordt ingedeeld en op uniforme wijze wordt gepresenteerd. 6 van 12

7 De zes informatie-groepen zijn: 1. Bij personen wordt alle informatie over deelnemende personen vastgelegd: dit zijn bewoners en professionals, maar ook mensen die vaak in de buurt komen, bijv. om er te werken, op visite of als recreant. 2. Bij partijen vinden we alle informatie over groepen en organisaties. Een partij is altijd een combinatie van 2 of meer mensen. Dat kunnen informele groepjes zijn (zoals een hobby-club), maar ook formele organisaties, zoals een bedrijf of een overheidsinstelling. 3. Bij activiteiten vinden we alles wat gedaan wordt. Dit kan onderhoud betreffen, bijv. het schoonhouden van straten en parken, maar ook het uitvoeren van projecten om iets te verbeteren in de buurt. 4. Bij middelen vinden we alle resources die in buurt aanwezig zijn en mogelijk ingezet kunnen worden. De meeste middelen zijn van een persoon of van een partij. Het omvat geld, kennis, energie, grond, vastgoed, netwerken, etc. Middelen kunnen publiek bezit zijn, of aan individuen of groepen toebehoren. Ze kunnen al beschikbaar zijn gesteld, of nog "op de plank liggen". 5. Bij doelen vinden we de wensen, de verlangens, de dromen t.a.v. de leefomgeving. Dit kan betrekking hebben op het behouden wat goed is, het oplossen van iets waarvan we hinder ondervinden of een verbeteridee. 6. En bij voorstellen tenslotte vinden we alle ideeën en plannen die uitgevoerd zouden kunnen gaan worden. De bak bevat ook informatie over ideeën die niet tot uitvoering zijn gekomen, en beschrijvingen van de reden. 7 van 12

8 Uiteraard is alle informatie online beschikbaar maar tijdens de sessie wordt de informatie op zes muren beschikbaar gesteld. In het midden bevindt zich een arena waar de deelnemers (idealiter zo'n 20 tot 50 mensen) in een spelvorm worden gestimuleerd om een bijdrage te leveren aan de verbetering van de reeds aanwezige voorstellen. Tijdens de themasessies verzamelen we input op de volgende 3 processen: 1. Het genereren van nieuwe voorstellen Hoe meer voorstellen, hoe groter de kans dat er een nuttig idee tussen zit. Het gaat hier zowel om nieuwe voorstellen, als om varianten van een bestaand voorstel: iemand kan een idee hebben om een bestaand voorstel aan te passen, bijv. om het rendement te vergroten. Zo ontstaan er varianten van voorstellen. 2. Het beoordelen van de effecten Van elk voorstel moeten zo goed mogelijk de voor- en nadelen in beeld worden gebracht. Per voorstel wordt een effect-rapport gemaakt: van alle effecten wordt geïnventariseerd wie er voordeel of nadeel van ondervindt, en tevens hoe groot dat effect is op de kwaliteit van leven. Elk voorstel (en variant) krijgt daarmee een score waarmee het totale geluk van IJburg wordt gerepresenteerd. Die score kan ook nog in de tijd veranderen, zodat zowel het korte als het lange termijn effect kan worden geschat. Voorstellen zijn op deze wijze goed met elkaar te vergelijken. 8 van 12

9 3. Het vinden van de middelen De basisgedachte is dat de buurt over heel veel middelen beschikt die potentieel ingezet zouden kunnen worden. Middelen kunnen bijv. zijn: geld, kennis, ervaring, tijd, energie, grond, roerende middelen, vastgoed, netwerken, etc. Het doel van de sessies is om zoveel mogelijk beschikbare middelen uit de buurt aan te wenden. Maar wat is dat nou eigenlijk: "beschikbaar"? In de praktijk blijkt dat middelen op heel veel verschillende manieren beschikbaar kunnen zijn. Enkele voorbeelden: Toegekend aan een bepaalde activiteit, bijvoorbeeld: Er is een budget toegekend Beschikbaar voor een bepaald doel, bijvoorbeeld: "Er is een potje met geld" Beschikbaar: het is er als middel, maar nog helemaal niet toegekend: "Er hangt geld boven de markt". Aanwezig: het is er, maar het wordt nog niet eens gezien als in te zetten middel Middelen zijn altijd eigendom van personen en/of partijen. Bij het voorbereiden van de voorstellen moet er met de eigenaren gekeken worden onder welke voorwaarden de middelen ingezet kunnen worden. Hierbij is vaak sprake van creatief onderhandelen en verleiden. N.B. een middel kan bij een activiteit gebruikt worden (en zelfs opgebruikt worden), maar een activiteit kan ook nieuwe middelen creëren. Het is belangrijk dat aan de themasessies wordt deelgenomen door een mix van mensen uit de buurt (lokale denkers) en professionals van buiten de buurt (globale denkers). Lokale denkers verzinnen vaak relevante dingen, kunnen uit ervaring de effecten goed inschatten, en kennen de middelen in hun buurt het beste. Globale denkers kunnen ideeën in de groep gooien die elders bewezen zijn, kunnen eerdere ervaringen (van elders) inbrengen, en kunnen verbindingen leggen met partijen van buiten de buurt met het verzoek om middelen beschikbaar te stellen. Proces Rol van lokale denkers Rol van globale denkers 1. genereren van voorstellen Hoge relevantie Voorbeelden van elders 2. beoordelen van effecten Lokale ervaring Effecten van elders 3. vinden van middelen Kennis(sen) in de wijk Relaties grote marktpartijen Het resultaat van deze fase is de voorstellen-mix IJburg Elk voorstel wordt op een groot bord (en ook online) getoond als post-it stikker. De kleuren geven informatie over het type activiteit, maar kunnen ook iets zeggen over kenmerken zoals: welke doelen worden nagestreefd welke status heeft het voorstel (wat valt er te beslissen?) participatie-verzoeken: verzoek om tips en verbeteringen, verzoek om aandragen alternatieven, concrete hulpverzoeken. indicatie van de middelen die nodig zijn om de activiteit te kunnen uitvoeren 9 van 12

10 De voorstellen in de voorstellen-mix kunnen door de online-gebruiker gefilterd worden op bovenstaande kenmerken. De user-interface en de presentatie moet zodanig zijn dat de verleiding om te participeren maximaal is. Er is ook een lichte ranking, bestaande uit twee dimensies. Op de horizontale as worden alle doelen gepresenteerd, conform de prioritering zoals in fase 1 is afgeleid. Omdat alle voorstellen gekoppeld zijn aan deze doelen, is daarmee automatisch ook de horizontale coördinaat van het voorstel bepaald. De verticale coördinaat kan bijv. worden afgeleid van de directe steun die het voorstel krijgt. Op deze wijze zegt de positie van het voorstel op de voorstellen-mix iets over het belang, maar hoeft het niet te veel nadruk te krijgen. De 2-dimensionele kaart is makkelijker te bestuderen dan een een-dimensionele lijst, en daardoor ook makkelijker te consumeren. Zie hieronder voor een voorbeeld van de voorstellen-mix. P.S. Het wordt voor ons wel interessant om te zien welke voorstellen in welk kwadrant komen te staan. Bijv. linksboven, dit zijn voorstellen die goed worden gesteund, terwijl ze doelen realiseren die niet relevant worden geacht. Enzovoort. P.S. In de komende jaren, als de effect-rapporten per voorstel vollediger worden, dan kan de geluksscore ook worden meegenomen in het bepalen van de positie in de voorstellenmix. 10 van 12

11 Samenvattend, elke themasessie heeft tot doel om: 1. alle bovengenoemde gegevens (personen, partijen, activiteiten, middelen, doelen en voorstellen) te inventariseren en zo duidelijk mogelijk (jip-en-janneketaal taal) te beschrijven (dit moet voorafgaand aan de sessie al zijn gebeurd). 2. alle voorstellen te relateren aan de doelstellingen die in fase 1 zijn vastgesteld (dit moet voorafgaand aan de sessie al zijn gebeurd). 3. te zoeken naar verbeteringen van de voorstellen, door te praten over het rendement, de (neven)effecten, de kosten, de risico's, de haalbaarheid, etc. 4. inventarisatie van de steun van de deelnemers 5. idee-generatie voor alternatieven 6. de effecten van de voorstellen zo goed mogelijk te beschrijven 7. zo slim mogelijk omgaan met beperkte middelen De resultaten van Kompas op IJburg 2014 De doelenbarometer en de voorstellen-mix vormen samen een dashboard. Het dashboard wordt aangeboden aan alle geïnteresseerde partijen. Samenvattend valt op het dashboard te zien: 1. welke doelen belangrijk worden gevonden door de deelnemers, per groep kan dit exacter worden bekeken. 2. welke voorstellen er zijn, welke tips en suggesties daarbij zijn gegeven, en hoeveel steun een voorstel krijgt van de deelnemers. Het uitvoeren van het proces Kompas op IJburg en het opstellen van het dashboard heeft meerdere voordelen: hogere betrokkenheid van bewoners en ondernemers goed overzicht van de belangrijkheid van de doelen grotere kans op nieuwe en betere voorstellen voor het uitvoeren van de activiteiten (als input voor planning en begroting) Extra toelichting We kiezen in Kompas op IJburg voor een integrale benadering: vanuit brede gemeenschappelijke doelen, kijken we per thema of we voorstellen kunnen optimaliseren. Kompas op IJburg richt zich dus niet op het meepraten of beslissen over de planning en begroting van gemeente en/of stadsdeel. Ook kiezen we niet voor een benadering waarin bewoners zelf direct kunnen beschikken en beslissen over een deel van het budget. 11 van 12

12 Overige opmerkingen Kompas op IJburg wordt geïnitieerd en uitgevoerd door betrokken bewoners, in nauw overleg met Stadsdeel-Oost. Een grote groep IJburgse bewoners en ondernemers vormt het comité van aanbeveling. Dit zijn o.a. de bestuurders van de sportverenigingen, de horeca-ondernemers, vooraanstaande initiatiefnemers, ouderverenigingen van de 11 scholen, bestuur van kerken en moskee, toonaangevende ondernemers, etc. Deze personen verklaren het proces Kompas op IJburg te steunen, actief mee te gaan doen (online of offline), en in hun eigen omgeving het initiatief te promoten. Er is in 2014 geen garantie van representativiteit. Echter om de deelnemers zo representatief mogelijk te laten zijn, werven we extra voor deelnemers op de volgende locaties: moskee zorgcentra Basisschool Olympus CreArt FlexBieb We maken constant inzichtelijk hoeveel mensen meedoen aan het Kompas op IJburg. Het proces mag klein beginnen, maar gedurende de tijd gaan er meer mensen meedoen. Op het dashboard staat altijd aangegeven hoeveel mensen hebben meegedaan. Bijdrage van het stadsdeel Het stadsdeel levert de volgende bijdragen: 1. aanleveren info over alle relevante dossiers op IJburg 2. out-of-pocket kosten 3. advies en begeleiding 4. promotie 5. accepteren van doelenbarometer door bestuurscommissie 6. toezegging om inhoudelijk te reageren op resultaten van fase 2 Mogelijk out-of-pocket kosten: online tool begeleiding van de sessies PR filmverslag rapportage Nawoord Dit document is in ontwikkeling. Wil je de laatste versie, kijk dan op Wil je meehelpen, of heb je suggesties, tips of commentaar? Graag. Stuur dan even een bericht aan vogler@crossmarx.nl. 12 van 12

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft

Nadere informatie

Succesvolle toepassing van 360 graden feedback: De keuze van het 360 instrument en de voorbereiding op het 360 traject

Succesvolle toepassing van 360 graden feedback: De keuze van het 360 instrument en de voorbereiding op het 360 traject Succesvolle toepassing van 360 graden feedback: De keuze van het 360 instrument en de voorbereiding op het 360 traject Augustus 2011 Waar werknemers onderdeel zijn van een organisatie, wordt beoordeeld.

Nadere informatie

Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad

Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad 5 juli 2018 Raadswerkgroep Burgerparticipatie In november 2017 heeft een aantal raadsleden zich opgegeven om de Raadswerkgroep Burgerparticipatie te vormen

Nadere informatie

Systems-Centered Training door Lotte Paans

Systems-Centered Training door Lotte Paans Systems-Centered Training door Lotte Paans De workshop is ervaringsgericht van opzet, opdat je aan den lijve ondervindt wat het effect van de werkwijze is. Een wezenlijk onderdeel van Systems-Centered

Nadere informatie

Overtuigend en Ontspannen Presenteren

Overtuigend en Ontspannen Presenteren Overtuigend en Ontspannen Presenteren voor technische professionals 20 juni 2013 Jullie doelen? Workshop Presenteren Minder zenuwen bij presentaties Makkelijker contact met het publiek Wat wél en beter

Nadere informatie

Transitievisie Warmte. voor gemeenten

Transitievisie Warmte. voor gemeenten Transitievisie Warmte voor gemeenten Het is tijd De druk op onze leefomgeving neemt toe. Met dezelfde ruimte willen we steeds meer doen. Je weet dat het de hoogste tijd is om in beweging te komen. Werk

Nadere informatie

Transitievisie Warmte. voor gemeenten

Transitievisie Warmte. voor gemeenten Transitievisie Warmte voor gemeenten Het is tijd De druk op onze leefomgeving neemt toe. Met dezelfde ruimte willen we steeds meer doen. Je weet dat het de hoogste tijd is om in beweging te komen. Werk

Nadere informatie

Toolbox voor Strategisch OmgevingsManagement

Toolbox voor Strategisch OmgevingsManagement Toolbox voor Strategisch OmgevingsManagement Over SOM en SOM SET Ingewikkelde opgaven verdienen een oplossing die een meerwaarde heeft voor alle betrokken stakeholders. Om dit te realiseren heeft WesselinkVanZijst

Nadere informatie

Hoofdstuk 18 Bouwen aan organisatie met de netwerkmultiloog

Hoofdstuk 18 Bouwen aan organisatie met de netwerkmultiloog Hoofdstuk 18 Bouwen aan organisatie met de netwerkmultiloog Anne-Marie Poorthuis en Sjanneke Werkhoven De netwerkmultiloog is een methode om veel mensen in een organisatie te betrekken bij een organisatiethema

Nadere informatie

De sociale top 2018 in Utrecht. 25 juni 2018

De sociale top 2018 in Utrecht. 25 juni 2018 De sociale top 2018 in Utrecht. 25 juni 2018 De sociale top 2018 in Utrecht. Op 11 juni 2018 kwamen 650 betrokken professionals, vrijwilligers en creatieve denkers bij elkaar in Utrecht. In kleine groepen

Nadere informatie

SOCIALE KRACHT BUNNIK 2017

SOCIALE KRACHT BUNNIK 2017 SOCIALE KRACHT BUNNIK 2017 Wat is de Monitor Sociale Kracht? Brede burgerpeiling over o.a. sociaal domein, leefbaarheid, veiligheid Belevingsonderzoek, naast cijferbronnen Gericht op: benutten wat er al

Nadere informatie

Gaan stemmen of niet gaan stemmen? (Uit: Kompas)

Gaan stemmen of niet gaan stemmen? (Uit: Kompas) Gaan stemmen of niet gaan stemmen? (Uit: Kompas) Bij deze activiteit wordt een enquête gehouden bij mensen in de omgeving in verband met: het gaan stemmen bij verkiezingen, de deelname van burgers aan

Nadere informatie

handleiding Veiligheidsplanner voorwoord inleiding De stappen van de Lokale stap 01 profiel stap 02 wat is het probleem? stap 03 wat doen wij al?

handleiding Veiligheidsplanner voorwoord inleiding De stappen van de Lokale stap 01 profiel stap 02 wat is het probleem? stap 03 wat doen wij al? handleiding lokale veiligheidsplanner 1 veiligheid door samenwerking handleiding handleiding lokale veiligheidsplanner 2 Welkom bij de internettoepassing Lokale. Het Centrum voor Criminaliteitspreventie

Nadere informatie

Stappenplan: Scenarioplanning in de zorg

Stappenplan: Scenarioplanning in de zorg Stappenplan: Scenarioplanning in de zorg 26 september 2018 Inleiding De toekomst is moeilijk te voorspellen. Dit blijkt niet alleen uit disruptieve bewegingen die in het verleden zijn ontstaan, maar ook

Nadere informatie

Hoogbouwkavel Leidsche Rijn Centrum Noord

Hoogbouwkavel Leidsche Rijn Centrum Noord Hoogbouwkavel Leidsche Rijn Centrum Noord Participatiebijeenkomst 12 april2018 Programma Introductie (19.30 19.40) Presentatie: historie, ruimtelijke kaders en selectieproces (19.40 19.55) Doel van de

Nadere informatie

Eerst even: de bedoeling Transformatie-opgave:

Eerst even: de bedoeling Transformatie-opgave: 8 november 2017 Lectoraat Welzijn Nieuwe Stijl Eerst even: de bedoeling Transformatie-opgave: verbinding met inwoners en met hun sociale netwerken; integrale benadering van inwoners met hun vraag; ontwikkeling

Nadere informatie

Case Medewerkerstevredenheiden betrokkenheidscan

Case Medewerkerstevredenheiden betrokkenheidscan Case Medewerkerstevredenheiden betrokkenheidscan Hoe tevreden zijn de medewerkers met en hoe betrokken zijn zij bij de organisatie en welke verbeterpunten ziet men voor de toekomst? Wat is medewerkerstevredenheid

Nadere informatie

Vrijwilligersverenigingen

Vrijwilligersverenigingen Vrijwilligersverenigingen Activiteiten organiseren via een verenigingsstructuur is een relatief nieuwe manier om vrijwilligers in te zetten in zorgorganisaties. Deze ontwikkeling kan aantrekkelijk zijn

Nadere informatie

maandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30

maandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30 Workshops! Meer creativiteit in je werk Interactieve bijeenkomsten vormgeven Ideeën voor promotie van jouw onderneming Nieuwe producten voor jouw bedrijf Creatieve werkvormen (serie van 4 workshops) Wegens

Nadere informatie

Alternatief voor Regeerakkoord Regie in eigen hand door persoonsgebonden en persoonsvolgende bekostiging

Alternatief voor Regeerakkoord Regie in eigen hand door persoonsgebonden en persoonsvolgende bekostiging 13-0010/mh/rs/ph Alternatief voor Regeerakkoord Regie in eigen hand door persoonsgebonden en persoonsvolgende bekostiging Gevraagde actie: - Deelt u de filosofie van Regie in eigen hand? - Bent u bereid

Nadere informatie

Sportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven

Sportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven Het Katwijkse Sportweetje Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven digitale nieuwsbrief voor het verenigingsleven editie 2015.1 klik en lees het artikel van uw interesse volg

Nadere informatie

Participatief leiderschap. Hoe leid je een samenwerkingsverband?

Participatief leiderschap. Hoe leid je een samenwerkingsverband? Participatief leiderschap Hoe leid je een samenwerkingsverband? Mr. Drs. Lucien Stöpler Justice in Practice December 2014 Participatief leiderschap: Hoe leid je een samenwerkingsverband? 2014 Justice in

Nadere informatie

CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO!

CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO! CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO! INHOUDSOPGAVE STARTFASE VOORAF - IS HET EEN ONDERWERP VOOR CREATIVITEIT? - ANALYSEVRAGEN - BRIEFING MET PROBLEEMEIGENAAR DE CREATIEVE SESSIE - SPELREGELS

Nadere informatie

Spoorboekje. Beeldvorming. Oriëntatie op de bestuurlijke toekomst van de gemeente Landsmeer. Oordeelsvorming Besluitvorming

Spoorboekje. Beeldvorming. Oriëntatie op de bestuurlijke toekomst van de gemeente Landsmeer. Oordeelsvorming Besluitvorming Spoorboekje Oriëntatie op de bestuurlijke toekomst van de gemeente Landsmeer Beeldvorming Oordeelsvorming Besluitvorming maart 2014 november 2014 Inleiding De gemeenteraad heeft op 29 oktober 2013 het

Nadere informatie

WORKSHOP SWOT HOE CORRECT GEBRUIKEN? 29 april 2014 Nico Croes- Senior strategisch planner BBDO

WORKSHOP SWOT HOE CORRECT GEBRUIKEN? 29 april 2014 Nico Croes- Senior strategisch planner BBDO WORKSHOP SWOT HOE CORRECT GEBRUIKEN? 29 april 2014 Nico Croes- Senior strategisch planner BBDO AGENDA VAN DE DAG 13.15u 13.45u: toelichting SWOT model en confrontatiematrix 13.45u 14.45u: oefening in kleine

Nadere informatie

De kracht van een goede opdracht

De kracht van een goede opdracht PREVIEW De kracht van een goede opdracht Het moment is nu Als er íets zeker is, dan is het wel dat dit een bijzonder interessante tijd is om bij een woningcorporatie te werken. Naast de sociale opgave

Nadere informatie

Begrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland

Begrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland september 13 Begrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. (Albert Einstein, 1879-1955) M e r k c o a

Nadere informatie

*V Gemeente rs. Jur Botter, MPA

*V Gemeente rs. Jur Botter, MPA *V Gemeente rs. Jur Botter, MPA y Haarlem Wethouder Jeugd en Onderwijs, Vastgoed, Nieuwe Democratie, Bedrijfsvoering en Dienstverlening De Wijkraden van de gemeente Haarlem De Stichting Stadsgesprekken

Nadere informatie

Het sturend niveau: onderlinge afstemming en jaarplannen Een whitepaper van The Lifecycle Company

Het sturend niveau: onderlinge afstemming en jaarplannen Een whitepaper van The Lifecycle Company Het sturend niveau: onderlinge afstemming en jaarplannen Een whitepaper van The Lifecycle Company Met dit whitepaper lichten we de sturende processen uit het BiSL-model nader toe en laten we zien hoe jaarplannen

Nadere informatie

Startnotitie Omgevingsvisie Nijmegen

Startnotitie Omgevingsvisie Nijmegen Startnotitie Omgevingsvisie Nijmegen Inleiding In juni van dit jaar is met de gemeenteraad gesproken over de Nijmeegse Omgevingsvisie aan de hand van de Menukaart Omgevingsvisie (zie bijlage). Afgesproken

Nadere informatie

Terugblik en tussenstand Regionale Energietransitie Opbrengst terugblik projectgroep op 18 oktober 2018 t.b.v. PHO+ op 21 november

Terugblik en tussenstand Regionale Energietransitie Opbrengst terugblik projectgroep op 18 oktober 2018 t.b.v. PHO+ op 21 november Terugblik en tussenstand Regionale Energietransitie Opbrengst terugblik projectgroep op 18 oktober 2018 t.b.v. PHO+ op 21 november Opzet 1. Doel en aanpak terugblik 2. Behaalde resultaten en producten

Nadere informatie

Gespreksmodel Zicht op rollen

Gespreksmodel Zicht op rollen Gespreksmodel Zicht op rollen Onderdeel van toolkit Nieuw Participeren 1. Gespreksmodel Zicht op rollen Een model over het verwerven van gezamenlijk inzicht in de rollen en de bijdrage van medewerkers

Nadere informatie

Minigids Hybride Evenementen Het evenement dat niemand wil missen is hybride Een wereld waar offline en online samenkomen!

Minigids Hybride Evenementen Het evenement dat niemand wil missen is hybride Een wereld waar offline en online samenkomen! Minigids Hybride Evenementen Het evenement dat niemand wil missen is hybride Een wereld waar offline en online samenkomen! Introductie In een wereld die op alle vlakken steeds meer digitaal verbonden raakt,

Nadere informatie

Vervolg en gebiedsproces WBP 5

Vervolg en gebiedsproces WBP 5 Vervolg en gebiedsproces WBP 5 1 Inleiding Het WBP5 strategisch deel ligt voor. Hiermee is het WBP 5 niet af, maar staat het aan het begin van het gebiedsproces en het interne proces om tot een uitvoeringsprogramma

Nadere informatie

Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd

Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd 1 oktober 2013 (revisie) Versie 2.3 1e Amstelveense Montessorischool Michelina Hoogeveen, Irene Simonis, Frank Versloot Inhoudsopgave Inleiding, doelen en uitgangspunten

Nadere informatie

VERGADEREN VOOR DUMMIES

VERGADEREN VOOR DUMMIES VERGADEREN VOOR DUMMIES DE AGENDA VASTSTELLEN Er zijn verschillende soorten agendapunten: Open Bij open agendapunten zijn er nog geen plannen gemaakt, er is nog geen concreet voorstel. De discussie is

Nadere informatie

Transitievisie Warmte. voor gemeenten

Transitievisie Warmte. voor gemeenten Transitievisie Warmte voor gemeenten Wij zijn Over Morgen. Energieke ruimdenkers en versnellers. Adviseurs die zichtbare oplossingen bieden voor een betere en toekomstbestendige leefomgeving. Oplossingen

Nadere informatie

Bijlage 4b. Communicatie en participatie

Bijlage 4b. Communicatie en participatie Bijlage 4b Communicatie en participatie INHOUD 1 Op weg naar een Definitief Ontwerp voor Kerckebosch... 3 2 Informeren en betrekken... 3 3 Participatie... 4 Communicatie en participatie 2 Op weg naar een

Nadere informatie

Open Podium - Plan van Aanpak

Open Podium - Plan van Aanpak Open Podium - Plan van Aanpak Versie 1.3 07-10- 2013 www.openpodiumleeuwarden.nl Auteurs Johan Doornenbal Quirine Sebel Inhoud Open Podium in een notendop... 2 Rolbeschrijvingen bij Open Podium... 3 Rollen

Nadere informatie

Workshop Health Impact Assessment

Workshop Health Impact Assessment Workshop Health Impact Assessment Loes Geelen, Lea den Broeder SCHAKELDAG 2014 ALLES ONDER ÉÉN DAK Wat komt vandaag aan bod? Opwarmer Wat is HIA? Theorie naar praktijk: een voorbeeld Vergeet niet na afloop

Nadere informatie

De Utrechtse Participatiestandaard

De Utrechtse Participatiestandaard De Utrechtse Participatiestandaard Participatie leidt tot betere projecten, betere afwegingen en besluitvorming en tot meer draagvlak. Bij ieder project is de vraag aan de orde wanneer en in welke mate

Nadere informatie

Dutch Coastline Challenge. Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017

Dutch Coastline Challenge. Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017 Dutch Coastline Challenge Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017 Bevindingen 1 e bijeenkomst: Ons gezamenlijk verhaal Klimaatverandering beheerst het nieuws en de eerste zichtbare effecten staan bij

Nadere informatie

Oplossen parkeerprobleem sportpark IJburg. maandag 26 augustus

Oplossen parkeerprobleem sportpark IJburg. maandag 26 augustus Oplossen parkeerprobleem sportpark IJburg maandag 26 augustus Programma Opening / terugblik op afgelopen periode De criteria en de manier van toetsen Overzicht ingediende ideeën Conclusies toetsing De

Nadere informatie

Cursus Coördinator Cultuureducatie Onderbouw V.O

Cursus Coördinator Cultuureducatie Onderbouw V.O Cursus Coördinator Cultuureducatie Onderbouw V.O. 2012-2013 CultuurlinC, marktplaats cultuureducatie Roosendaal biedt de cursus Coördinator Cultuureducatie Onderbouw Voortgezet Onderwijs aan. Aanleiding

Nadere informatie

Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender

Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender Voorbeeldprogramma - 1 Voorbeeldprogramma Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender Hier vindt u een voorbeeldprogramma voor een werksessie/trainingsmodule communicatiekalender Factor C, met een

Nadere informatie

Toelichting bij de vragen uit de Veranderplanner. 1. Verkennen van het probleem

Toelichting bij de vragen uit de Veranderplanner. 1. Verkennen van het probleem Toelichting bij de vragen uit de Veranderplanner Bij iedere vraag uit de veranderplanner is hier een korte toelichting gegeven. Dit kan helpen bij het invullen van de vragen van de Veranderplanner. 1.

Nadere informatie

Toelichting op Schoonste Winkelgebied Verkiezing 2017

Toelichting op Schoonste Winkelgebied Verkiezing 2017 Toelichting op Schoonste Winkelgebied Verkiezing 2017 1. Doelstelling en doelgroep Doelstelling van de verkiezing Nederland Schoon organiseert de Schoonste Winkelgebied Verkiezing om de volgende redenen:

Nadere informatie

Pilot Sociaal Team. Stand van zaken januari 2014

Pilot Sociaal Team. Stand van zaken januari 2014 Pilot Sociaal Team Geme eente Gulpen Wittem en Vaals Stand van zaken januari 2014 Aanleiding Transities in het sociale domein -> Nieuwe grote taken en taakstellinge n. Drietal wetten: de Jeugdwet, de Participatiewet

Nadere informatie

MKB-Nederland Noord. Folder Lokale Partners

MKB-Nederland Noord. Folder Lokale Partners MKB-Nederland Noord Folder Lokale Partners Samen haar lokale partners werkt MKB-Nederland aan krachtige en effectieve lobby op lokaal niveau. Dit document legt uit wat het Lokaal Partnerschap precies inhoudt

Nadere informatie

Voorstel voor een Maatschappelijke Verkenning naar de beleving van het begrip Veiligheid door de inwoners van Maassluis

Voorstel voor een Maatschappelijke Verkenning naar de beleving van het begrip Veiligheid door de inwoners van Maassluis Voorstel voor een Maatschappelijke Verkenning naar de beleving van het begrip Veiligheid door de inwoners van Maassluis Het instrument Een Maatschappelijke Verkenning is een instrument voor de gemeenteraad

Nadere informatie

Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap

Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap 10 Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap Kim van der Hoeven 1. Inleiding Ontwikkelingen in maatschappij en samenleving denk met name aan de

Nadere informatie

Samenvatting ontwikkeling monitor sociaal domein Cranendonck

Samenvatting ontwikkeling monitor sociaal domein Cranendonck Samenvatting ontwikkeling monitor sociaal domein Cranendonck 2016-2017 Inhoud Voorwoord... 3 Doelstellingen monitor sociaal domein... 3 Meetbare doelstellingen... 4 Rol van raad en college... 4 Visie,

Nadere informatie

RISICO-ANALYSE Een gewaarschuwd mens telt voor twee

RISICO-ANALYSE Een gewaarschuwd mens telt voor twee RISICO-ANALYSE Een gewaarschuwd mens telt voor twee In 3 uur zicht op de risico s in en buiten uw bedrijf - Inventariseer factoren die het succes van uw onderneming in de weg kunnen staan - Met stappenplan

Nadere informatie

kaap workout Lorenzo laat zien hoe bestaande objecten gebruikt zouden kunnen worden

kaap workout Lorenzo laat zien hoe bestaande objecten gebruikt zouden kunnen worden kaap WORKOUT Het Kaap Workout plan is een initiatief van Lorenzo Elstak en Lisa van de Merwe in samenwerking met ontwerpbureau de Staalslagerij. Het betreft een ontwikkelingsplan voor de aanleg van een

Nadere informatie

Nederland tegen Kinderarbeid Challenge

Nederland tegen Kinderarbeid Challenge Op zoek naar creatieve, innovatieve ideeën voor het uitbannen van kinderarbeid in de wereld Deadline: 4 oktober 2017 Nederland tegen Kinderarbeid Challenge Vandaag de dag zijn wereldwijd zo n 168 miljoen

Nadere informatie

Stappenplan organiseren buurtbijeenkomst

Stappenplan organiseren buurtbijeenkomst Stappenplan organiseren buurtbijeenkomst Dit stappenplan voor het organiseren van een buurtbijeenkomst is onderdeel van de Buurten met Energie toolbox, een project van Nudge. Deze toolbox is samengesteld

Nadere informatie

6Het voorbereidingsdraaiboek

6Het voorbereidingsdraaiboek DC 6Het voorbereidingsdraaiboek In dit dc-thema vind je informatie over het voorbereiden van een evenement. Het is een soort checklist van tien aandachtspunten, om te controleren of je niets vergeten bent.

Nadere informatie

Beleidsplan 2012 t/m 2016

Beleidsplan 2012 t/m 2016 Beleidsplan 2012 t/m 2016 Mei 2012 Beleidsplan 2012 t/m 2016 Inleiding Dit beleidsplan is het resultaat van een voortgaand proces, waar we sinds twee jaar aan werken. In die periode is het volgende gebeurd.

Nadere informatie

Introductie tot Wereld van Nestor Lancering 4 oktober 2012, VVSG-ouderendag (Leuven)

Introductie tot Wereld van Nestor Lancering 4 oktober 2012, VVSG-ouderendag (Leuven) Introductie tot Wereld van Nestor Lancering 4 oktober 2012, VVSG-ouderendag (Leuven) Inhoud > Introductie > Wat is Wereld van Nestor? > Hoe werd het ontwikkeld? > Hoe ziet het er uit? > Wanneer te gebruiken?

Nadere informatie

netwerk platform inspiratiebron nieuwe vorm van democratie G250 werkt! 2015 - Terugblik

netwerk platform inspiratiebron nieuwe vorm van democratie G250 werkt! 2015 - Terugblik G250 werkt! in 2016 De G250 werkt! staat voor: Een netwerk van bewoners, ondernemers, professionals en ambtenaren uit de Pijp, die structureel samen willen bijdragen aan de ontwikkeling van de wijk. Een

Nadere informatie

Hof de Vriendschap Oordeel deelnemers en bewoners

Hof de Vriendschap Oordeel deelnemers en bewoners Hof de Vriendschap Oordeel deelnemers en bewoners Inhoud:. Conclusies. Oordeel over communicatie 3. Hoe ging de samenwerking? 4. Oordeel over verloop en resultaat 5. Oordeel over nieuwe participatie werkwijze.

Nadere informatie

Propositie City/Regio MAEXchange

Propositie City/Regio MAEXchange Maakt de waarde van maatschappelijke initiatieven inzichtelijk en bevordert investeren en participeren daarin Propositie City/Regio MAEXchange Achtergrond City/Regio MAEXchange De MAEXchange is een landelijk

Nadere informatie

De Utrechtse Participatiestandaard

De Utrechtse Participatiestandaard De Utrechtse Participatiestandaard Participatie leidt tot betere projecten, betere afwegingen en besluitvorming en tot meer draagvlak. Bij ieder project is de vraag aan de orde wanneer en in welke mate

Nadere informatie

STAPPENPLAN: ONTWIKKELEN VAN VRAAGGERICHTE MODULAIRE ZORG EN DIENSTVERLENING

STAPPENPLAN: ONTWIKKELEN VAN VRAAGGERICHTE MODULAIRE ZORG EN DIENSTVERLENING STAPPENPLAN: ONTWIKKELEN VAN VRAAGGERICHTE MODULAIRE ZORG EN DIENSTVERLENING Inhoudsopgave Inleiding Stap 1: Identificeren van doelgroepen en hun behoeften Stap 2: Samenstellen multidisciplinaire projectgroep

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst Mijn Zwolle van Morgen

Verslag bijeenkomst Mijn Zwolle van Morgen Verslag bijeenkomst Mijn Zwolle van Morgen Woensdag 31 mei 2017 om 19.00 uur in de Stadkamer in Zwolle. Voorzitter Esther Groenenberg heette de aanwezigen op muzikale wijze welkom bij de bijeenkomst Mijn

Nadere informatie

waar is ruimte in de stad?

waar is ruimte in de stad? Briefing ontwerpteams: waar is ruimte in de stad? Briefing voor ruimtelijke verkenningen in de 8 stadsdelen van Den Haag. Dit project is onderdeel van de Agenda Ruimte voor de Stad. De stad aan zet 14

Nadere informatie

Plan van Aanpak. <naam school> en Edutrainers samen op weg. Versie: 151027 EXPEDITIE 2015-2016

Plan van Aanpak. <naam school> en Edutrainers samen op weg. Versie: 151027 EXPEDITIE 2015-2016 Plan van Aanpak en samen op weg Versie: 151027 EXPEDITIE 2015-2016 De Expeditie Er gaan 85 docenten samen op pad. Doel: De docenten en leerlingen ervaren dat de inzet van ICT een meerwaarde

Nadere informatie

MEDMEC01 Q1 JAAR 1. THEMA: het creatieve proces MODULEWIJZER Mediaencreativiteit.pbwiki.com VAKGROEP MEDIA EN CREATIVITEIT

MEDMEC01 Q1 JAAR 1. THEMA: het creatieve proces MODULEWIJZER Mediaencreativiteit.pbwiki.com VAKGROEP MEDIA EN CREATIVITEIT MEDMEC01 Q1 JAAR 1 THEMA: het creatieve proces MODULEWIJZER Mediaencreativiteit.pbwiki.com VAKGROEP MEDIA EN CREATIVITEIT Vandaag Wat is er in het nieuws? Dummy: show us what you got! Convergerende technieken

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

WERK AAN DE WINKEL Hoe vind je een job?

WERK AAN DE WINKEL Hoe vind je een job? Hoe vind je een job? Inhoud Doelgroep Vakgebied Duur Materialen Doelen De leerlingen exploreren de verschillende manieren om aan een baan te geraken. Ze vertrekken van hun eigen ervaringen, interviewen

Nadere informatie

Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente.

Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente. 1. Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente. 2. De overheid moet niet achter de voordeur van mensen willen treden. Dat is privégebied en de eigen

Nadere informatie

Zo kijkt VVJ naar participatie 1

Zo kijkt VVJ naar participatie 1 Zo kijkt VVJ naar participatie Groeien naar meer participatief besturen Groeien naar, want kun je niet snel snel, en niet in je eentje Participatief besturen : is voor VVJ een voorwaarde voor goed beleid

Nadere informatie

De 7 stappen van je participatieproces - handleiding

De 7 stappen van je participatieproces - handleiding De 7 stappen van je participatieproces - handleiding 1 1) Doelstellingen helder krijgen De eerste vraag die we moeten beantwoorden is niet Hoe gaan we dit doen? maar wel vragen zoals: - Waarom doen we

Nadere informatie

18 december 2012. Social Media Onderzoek. MKB Nederland

18 december 2012. Social Media Onderzoek. MKB Nederland 18 december 2012 Social Media Onderzoek MKB Nederland 1. Inleiding Er wordt al jaren veel gesproken en geschreven over social media. Niet alleen in kranten en tijdschriften, maar ook op tv en het internet.

Nadere informatie

EFFECTIVENESS BAROMETER

EFFECTIVENESS BAROMETER EFFECTIVENESS BAROMETER Roland Van Gompel Inne Thielemans ivox 2017 Onderzoeksopzet Doel van het onderzoek Hoe denkt de Belgische marketeer over marketing communication effectiveness? Doelgroep Communicatiespecialisten

Nadere informatie

HANDLEIDING. Lookalike

HANDLEIDING. Lookalike HANDLEIDING Lookalike Lucienne van Kampen, projectleider samenlevingsopbouw Buurtwandeling Initiatief van de buurt, de Baarsjes in Amsterdam, waarbij buurtbewoners laten zien welke plekken en eigen verhalen

Nadere informatie

Stichting Present Arnhem Strategisch Plan 2014-2016. Versie 1.1 April 2014

Stichting Present Arnhem Strategisch Plan 2014-2016. Versie 1.1 April 2014 Stichting Present Arnhem Strategisch Plan 2014-2016 Versie 1.1 April 2014 Een duidelijk verhaal Maatschappelijke trends Het antwoord van Present; onze missie en visie Onze unieke werkwijze Bewezen toegevoegde

Nadere informatie

Opleidingsprogramma DoenDenken

Opleidingsprogramma DoenDenken 15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor

Nadere informatie

DIT IS VERSIE 1.0 VAN DE 47 TIPS OM EEN SUCCESVOL KUNSTENAAR TE WORDEN. Download de nieuwste versie op http://dekunstbv.nl/tips-kunst-en-ondernemen/

DIT IS VERSIE 1.0 VAN DE 47 TIPS OM EEN SUCCESVOL KUNSTENAAR TE WORDEN. Download de nieuwste versie op http://dekunstbv.nl/tips-kunst-en-ondernemen/ DIT IS VERSIE 1.0 VAN DE 47 TIPS OM EEN SUCCESVOL KUNSTENAAR TE WORDEN Download de nieuwste versie op http://dekunstbv.nl/tips-kunst-en-ondernemen/ Disclaimer: Bij het samenstellen van deze 47 tips is

Nadere informatie

Onderzoeksdocument. Creatieve Bloeiplaats

Onderzoeksdocument. Creatieve Bloeiplaats Onderzoeksdocument Creatieve Bloeiplaats HVA Instituut voor Interactieve Media Amsterdam oktober 2008 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Inleiding...3 Doelstellingen...4 Doelgroep...5 De vragen...6 De resultaten...7

Nadere informatie

BROKIS Zorgcoach BENU Check

BROKIS Zorgcoach BENU Check BROKIS Zorgcoach BENU Check De online tool ter ondersteuning van de farmaceutische zorg in de BENU apotheek Versie 31 maart 2015 1 Inleiding BENU Check De BENU Check is een online tool die gebruikt kan

Nadere informatie

Vragen naar aanleiding van de instructie Werkscan 2.0

Vragen naar aanleiding van de instructie Werkscan 2.0 1. Wat is de doorlooptijd voor het doorgeven van de leads? De leads worden doorgezet naar de Werkscandeskundige. Deze krijgt 5 werkdagen de tijd om een offerte op stellen. Na deze periode worden er geen

Nadere informatie

Samenvatting: Help, onze strategie komt niet aan!?

Samenvatting: Help, onze strategie komt niet aan!? Samenvatting: Help, onze strategie komt niet aan!? De communicatieve strategiecyclus voor je organisatiestrategie Omgeving en organisatie vragen om voortdurende aanpassing. Deze wordt vaak verwoord in

Nadere informatie

Aan de raad van de gemeente LEIDSCHENDAM-VOORBURG

Aan de raad van de gemeente LEIDSCHENDAM-VOORBURG Aan de raad van de gemeente LEIDSCHENDAM-VOORBURG Datum 20 december 2011 Onderwerp Raadsbrief: Sociale structuurvisie Categorie B Verseonnummer 668763 / 681097 Portefeuillehouder De heer Rensen en de heer

Nadere informatie

Advice2Change. Juist daarvoor is Advice2Change bijzonder geschikt! Dit kan op verschillende manieren worden ingevuld:

Advice2Change. Juist daarvoor is Advice2Change bijzonder geschikt! Dit kan op verschillende manieren worden ingevuld: Join2Change advies Een adviestraject kunnen we op verschillende manieren inrichten: Dit hangt af van een aantal factoren, zoals de aard en omvang van het probleem, de beschikbare tijd om tot een oplossing

Nadere informatie

Evaluatie AnatomyTOOL Effect op doelmatigheid

Evaluatie AnatomyTOOL Effect op doelmatigheid Evaluatie AnatomyTOOL Effect op doelmatigheid 26 sept 2017, O.P. Gobée, afd. Anatomie & embryologie, LUMC. Licentie: CC BY Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Samenvatting... 1 Doelstellingen en projectrealisatie...

Nadere informatie

De Taxonomie van Bloom Toelichting

De Taxonomie van Bloom Toelichting De Taxonomie van Bloom Toelichting Een van de meest gebruikte manier om verschillende kennisniveaus in te delen, is op basis van de taxonomie van Bloom. Deze is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog

Nadere informatie

DAP Toepassing in de Praktijk

DAP Toepassing in de Praktijk DAP 3.0 - Toepassing in de Praktijk Hoewel de Doelgerichte Activiteiten Planning (DAP MDFnl) in zijn geheel bestaat uit 12 elkaar opvolgende stappen, blijkt in de praktijk dat er vele toepassingsmogelijkheden

Nadere informatie

Projectmatig betekent: op de wijze van een project. Je moet dus eerst weten wat een project is. Een eenvoudige definitie van project is:

Projectmatig betekent: op de wijze van een project. Je moet dus eerst weten wat een project is. Een eenvoudige definitie van project is: Projectmatig werken Inhoudsopgave Projectmatig werken vs. niet-projectmatig werken... 1 Projectmatig werken... 1 Niet projectmatig werken... 2 Waarom projectmatig werken?... 2 Hoe herken je wanneer projectmatig

Nadere informatie

Raadsvoorstel Programma Inwoners - en Overheidsparticipatie

Raadsvoorstel Programma Inwoners - en Overheidsparticipatie BLANCO gemeente Eindhoven Raadsnummer 15R6463 Inboeknummer 15bst01200 Beslisdatum B&W 8 september 2015 Dossiernummer 15.37.551 Raadsvoorstel Programma Inwoners - en Overheidsparticipatie 2015-2018 Inleiding

Nadere informatie

Participatiewijzer gemeente De Bilt

Participatiewijzer gemeente De Bilt Participatiewijzer gemeente De Bilt Stap 1: Inventarisatie Je staat aan de start van een project/ beleidstraject, maar vraagt je af of en hoe je inwoners en/of ondernemers moet betrekken bij je project.

Nadere informatie

Onderzoeksopzet. Marktonderzoek Klantbeleving

Onderzoeksopzet. Marktonderzoek Klantbeleving Onderzoeksopzet Marktonderzoek Klantbeleving Utrecht, september 2009 1. Inleiding De beleving van de klant ten opzichte van dienstverlening wordt een steeds belangrijker onderwerp in het ontwikkelen van

Nadere informatie

Social Key Performance Indicators en meetbare resultaten Door: Rob van den Brink

Social Key Performance Indicators en meetbare resultaten Door: Rob van den Brink Social Key Performance Indicators en meetbare resultaten Door: Rob van den Brink Wat is de ROI van sociale media? Dat is misschien wel de meest gestelde vraag in zakelijke media het afgelopen jaar. Er

Nadere informatie

Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën

Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Pagina 1 Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Je gaat een profielwerkstuk maken. Dan is euthanasie een goed onderwerp. Het is misschien niet iets waar je dagelijks over praat of aan denkt, maar

Nadere informatie

Inge Test 07.05.2014

Inge Test 07.05.2014 Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij

Nadere informatie

page 1 Bart Brouwers, @brewbart 9 december 2010, 3D Maastricht

page 1 Bart Brouwers, @brewbart 9 december 2010, 3D Maastricht page 1 OverWoerden, OverZwolle, OverEindhoven, OverHeino: LokaalX 9 december 2010 Wat wilden we? Een hyperlokaal, hyperpersoonlijk, hypersociaal platform voor elke Nederlander mobiel & vast Stevige verdienmodellen

Nadere informatie

Whitepaper Mailtomarket

Whitepaper Mailtomarket Whitepaper Mailtomarket Inleiding Ik heb al een digitale nieuwsbrief moet ik dit lezen? Als u uw relaties directer en specifieker wilt benaderen met informatie die bij hen past, dan is e-mailmarketing

Nadere informatie

CULTUREEL ERFGOED EN DE VERTALING NAAR RUIMTELIJKE PLANNEN

CULTUREEL ERFGOED EN DE VERTALING NAAR RUIMTELIJKE PLANNEN CULTUREEL ERFGOED EN DE VERTALING NAAR RUIMTELIJKE PLANNEN Onderzoek naar cultuurhistorische structuren, landschappen en panden Aansluitend op Belvedere- (Behoud door ontwikkeling) en het MoMo-beleid (Modernisering

Nadere informatie

DESIGN THIS 2 MEREL SCHAAP CMD3C - 0837964

DESIGN THIS 2 MEREL SCHAAP CMD3C - 0837964 DESIGN THIS 2 MEREL SCHAAP CMD3C - 0837964 Reflectie De uitdaging die ik mijzelf gesteld had ontwerp een super hero heb ik met beide armen ontarmd. Het onderwerp heb ik dicht bij mij zelfgehouden om met

Nadere informatie