Toekomst. Vakmensen. Authenticiteit. Zelfstandigheid. SVGB arbeidsmarkt- en onderwijsmonitor in de paskamer. zijn dun gezaaid.

Transcriptie

1 Toekomst in de paskamer Vakmensen zijn dun gezaaid SVGB arbeidsmarkt- en onderwijsmonitor Zelfstandigheid past bij mij Authenticiteit behouden

2 2 Kansen op de arbeidsmarkt SVGB kenniscentrum is gespecialiseerd in het, samen met onderwijs en bedrijfsleven, bouwen en beheren van duurzame onderwijsinfrastructuren in het beroepsonderwijs voor bijzondere, kleinschalige beroepsgroepen in Nederland. Daarnaast bevat deze monitor zoals gebruikelijk veel feitelijke gegevens, die bijdragen aan (meer) inzicht in de betreffende branches. Kansen en bedreigingen voor kleinschalige branches SVGB kenniscentrum werkt voor De mensen in die beroepsgroepen kiezen voor een vak dat ze uitoefenen met hoofd, hart en handen. Ze willen zich daarin verder ontwikkelen door een kwalitatief hoogwaardige opleiding te volgen waarmee ze aan de slag kunnen op de arbeidsmarkt. Vier van hen komen in deze monitor aan het woord. Zij verbeelden voor ons waar het uiteindelijk om gaat: een duurzame plaats op de arbeidsmarkt én het behoud van vakmanschap. Er is een structurele vraag op de arbeidsmarkt naar deze vakmensen een groot aantal branches en beroepsgroepen met een geringe omvang en een uniek specialistisch karakter. De opleidingen voor de bijzondere beroepen in de gezondheidstechnische en creatief-ambachtelijke branches lopen het gevaar ondergesneeuwd te raken in de huidige structuur van het beroepsonderwijs. Toch zijn deze branches economisch en maatschappelijk van belang: zij dragen bij aan de kwaliteit van leven, aan innovatie en w

3 export en ze worden gekenmerkt door duurzaamheid en ambachtelijk vakmanschap. Er is een structurele vraag op de arbeidsmarkt naar vakmensen in de gezondheidstechnische branches en in de creatieftechnische branches is er vraag naar jong talent en exclusieve ambachtelijkheid. Ook verricht de SVGB driemaal per jaar vacaturepeilingen en signaleert zij voortdurend nieuwe trends en ontwikkelingen in de beroepen. Samenwerking en concentratie maken het mogelijk om ook voor kleinschalige branches een duurzaam opleidingsaanbod neer te zetten en daarmee een garantie nieuwe kansen voor kleinschaligheid in het sterk op massa ingestelde beroepsonderwijs. SVGB kenniscentrum zal zich blijven inzetten voor behoud en innovatie van kleinschalig vakmanschap en unieke opleidingen in intensieve samenwerking met bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en overheid. samen erken Al ruim tien jaar levert de SVGB de arbeidsmarktinformatie voor de beroepen in deze branches. De gegevens bieden gedetailleerde sturingsinformatie aan branche- verenigingen, opleidingen en andere stakeholders. te bieden voor de toekomst van bijzondere beroepen. Al 20 jaar ontwikkelt de SVGB hiervoor met succes unieke formules. Bundeling van krachten uit bedrijfsleven en onderwijs, met de SVGB als verbindende schakel, creëert 3 Nieuwsgierig naar de specifieke arbeidsmarktsituatie van een branche en de diverse opleidingen? Kijk dan op > downloads > arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie.

4 4 Zolang er sieraden bestaan, kunnen we niet zonder vakmensen.

5 Een sieraad is emotie, daar moet je heel precies in zijn. 5 Wat eerst een slaapkamer was, is nu een professioneel atelier. Bauke Strobos (54), goud- en zilversmid, heeft sinds 1 mei 2010 zijn eigen bedrijf. Hij ontwerpt, creëert, vermaakt en repareert sieraden. Over een paar jaar een eigen atelier buitenshuis, dat zou de kroon op mijn werk zijn. Ringen, colliers, armbanden; elk sieraad dat ik maak is uniek en speciaal voor de klant gemaakt, vertelt Bauke enthousiast. Daar neem ik uitgebreid de tijd voor. Mensen komen bij mij thuis en onder het genot van een kop koffie bespreken we hun wensen. Met speciale tekensoftware kan ik ter plekke een 3Dschets maken. Ze zien dan meteen hoe het sieraad er uiteindelijk uit gaat zien. Dat geeft vertrouwen. Heel belangrijk vind ik dat. Een sieraad is tenslotte een stukje emotie. Daar kun je niet zorgvuldig genoeg mee omgaan. Van gereedschapsmaker tot edelsmid Voordat Bauke edelsmid werd, was hij 18 jaar lang gereedschapsmaker bij MCI in Montfoort. Sieraden maken deed ik er als hobby bij, blikt Bauke terug. Mijn vrouw werkte bij de SVGB, zij maakte me attent op de opleiding tot goud- en zilversmid. Ik haalde fluitend mijn diploma, zo gemotiveerd was ik. Toen mijn werkgever in september 2008 failliet ging, zat ik plotseling in de WW. Waarom begin je niet voor jezelf, zei mijn werkcoach van het UWV, maar ik zag geen toekomst in de gereedschapsmakerij. Als edelsmid natuurlijk, voegde hij eraan toe. Dat was precies het duwtje dat ik nodig had. Nieuwe technieken Vergeleken met vroeger is er in het vak veel veranderd. Bauke: Nieuwe technieken zorgen voor beweging in het vak. Verrijking ook, tot op zekere hoogte. Met de hand schetsen hoeft tegenwoordig niet meer, dat gaat met de computer. Als ik wil, stuur ik mijn ontwerp naar een gespecialiseerd bedrijf, dat er met behulp van wasmodellen, gips en gegoten goud een perfect basissieraad van maakt. Dan doe ik alleen de afwerking, zoals het polijsten, stenen zetten en dergelijke. Dat kan hele aparte creaties opleveren, die je met de hand nooit kunt maken, of die op zijn minst veel te duur zouden worden. Repareren blijft handwerk Is de echte vakman dan gedoemd om uit te sterven? Integendeel! zegt Bauke stellig. Zolang er sieraden bestaan, kunnen we niet zonder vakmensen. Alleen al om ze te kunnen repareren. Dat is per definitie handwerk, daar komt zoveel creativiteit en vakmanschap bij kijken. Ook voor speciale wensen, het samenvoegen van sieraden bijvoorbeeld, kun je alleen terecht bij de vakman. Wie gaat anders een mooie nieuwe ring of hanger maken van de trouwringen van je grootouders? Bauke Strobos Goud- en zilversmid

6 6 Authenticiteit steeds belangrijker Er is weer sprake van economische groei, maar de langetermijnverwachtingen Het belang van duurzaamheid wordt steeds breder onderkend. Bij de goudsmeden en juweliersbranche wordt in toenemende mate het gebruik van groen goud Arbeidsmarktsituatie, groei en onzekerheid Er is weer sprake van economische groei, maar de langetermijnver- k zijn nog steeds onzeker. en de recycling van edelmetalen geëtaleerd. De waardering voor de wachtingen zijn nog steeds onzeker. De Europese monetaire unie reële economie, waar De branches en beroepen tastbare producten en Leeftijdsopbouw werkzame beroepsbevolking, waarvoor SVGB kenniscentrum werkzaam is, hebben echter relatief minder last van de economische situatie dan andere branches. diensten worden geleverd, neemt toe. Aan echtheid, kwaliteit, authenticiteit en het persoonlijke accent wordt steeds meer belang gehecht. Producten zoals maatschoenen of glas-in-lood ramen zijn gewild. De revitalisering van vakmanschap is volop gaande. Er is een toenemende herwaardering voor het ambacht en voor kleinschaligheid. vergrijzing van de beroepen procent Nederland t/m 24 jaar 25 t/m 34 jaar 35 t/m 44 jaar Creatieve en ambachtelijke techniek 45 t/m 54 jaar 55 t/m 64 jaar Gezondheidstechniek Bron: CBS, 2010 en SVGB, 2010

7 staat onder druk. Het nieuwe kabi- werkzaam is, hebben relatief de optiek, de audicienbranche en de 7 net zal forse bezuinigingen door- ansrijk voeren. Tegen deze achtergrond is het logisch dat de consument voorzichtig blijft en dat jongeren er vaak voor kiezen om langer onderwijs te volgen. Daar staat tegenover dat de arbeidsmarktparticipatie van vrouwen en ouderen blijft groeien. De werkloosheid is medio 2010 zo n 5 %. Als de economische groei doorzet, zal het aantal banen ook toenemen. Daarnaast neemt de vervangingsvraag in veel sectoren toe doordat de naoorlogse babyboomgeneratie met pensioen minder last van de economische situatie dan andere branches. Door de algemene vergrijzing van de bevolking stijgt ook de vraag naar de producten van de gezondheidstechnische branches. Vooral in de creatief-ambachtelijke branches, gekenmerkt door de vele zzp ers, is er een sterke vervangingsvraag. Ook is er ruimte voor jong creatief talent. De economische crisis heeft gevolgen gehad voor de omzetontwikkeling in de gezondheidstechniek. Toch zijn veel van deze beroepen tandtechniek. In een aantal beroepen staan bovendien veel vacatures langer dan drie maanden open, wat duidt op een structureel tekort aan gekwalificeerde vakmensen. Ook bij veel beroepen in de creatieve en ambachtelijke techniek is de omzet gedaald als gevolg van de crisis. Het reparatieambacht uurwerken, schoenen heeft enigszins geprofiteerd van de crisis. Het aantal vacatures is ook in economisch betere tijden altijd laag in deze branches. Tweederde van de bedrijven in deze beroepen is een eenmansbedrijf. minder conjunc- gaat. Met name in de creatieve tuurgevoelig, doordat Vacaturepeiling gezondheidstechniek juni 2010 en ambachtelijke techniek zal veel hulpmiddelen de vervangingsvraag sterk toenemen vergoed worden via MSMH 23 door de sterke vergrijzing. het zorgverzeke- De bevolkingsgroep tussen de 15 ringsstelsel. De werkgelegenheid TOA 16 en 64 jaar krimpt echter in de in de Tandtechniek 70 komende jaren. De verwachting is gezondheidstechniek dan ook dat er op de middellange is momenteel niet aan Optiek 162 termijn krapte op de arbeidsmarkt krimp onderhevig. Audicien 113 ontstaat. Hoewel het aantal Orthopedische Techniek 6 vacatures sterk is SVGB-branches kansrijk teruggelopen ziet Orthopedische Schoentechniek 29 de SVGB nog steeds Schoenherstellers 23 De branches en beroepsgroepen relatief veel vacatures in bijvoorbeeld waarvoor SVGB kenniscentrum Totaal Gezondheidstechniek 442 Bron: SVGB, 2010 Nieuwsgierig naar de specifieke arbeidsmarktsituatie van een branche en de diverse opleidingen? Kijk dan op > downloads > arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie.

8 8 Veel mensen komen speciaal voor jou. Dat geeft zoveel voldoening.

9 De optiek blijft een heel belangrijk vak. 9 Farzad Khoyi (41) is opticien en heeft sinds 2003 zijn eigen Specsavers-vestiging in Purmerend. Hij vertelt met bevlogenheid over zijn vak. De techniek, de afwisseling, het persoonlijke contact met de klanten. Voor mij is het de ideale combinatie. Farzad komt oorspronkelijk uit Iran en rondde daar een technische universitaire studie af. Toen ik in 1997 naar Nederland kwam, had ik geen idee wat ik daarmee kon doen. Ik heb me de eerste periode dan ook vooral gefocust op het leren van de taal. Gelukkig ging me dat goed af, ik scoorde op een brief zelfs een keer een hoger cijfer dan mijn Nederlandse medestudenten. Arbeidsbureau Via het Arbeidsbureau kwam Farzad in aanraking met het vak van opticien. Ik was zelf voor een oogmeting wel eens bij een opticien langs geweest. Dat werk en het sfeertje eromheen sprak me aan. Het Arbeidsbureau, dat samenwerkt met de SVGB, maakte me attent op het bestaan van de opleiding tot opticien. Ik meldde me direct aan en twee weken later kon ik starten. Ik vond het ook prettig dat de opleiding vier jaar duurde. Ondanks mijn taalachterstand had ik toch voldoende tijd om mijn diploma te halen. Voldoening Als franchisenemer van Specsavers in Purmerend zit Farzad helemaal op zijn plek. Het werk is heel afwisselend, elke klant heeft zijn eigen specifieke oogprobleem. Het is steeds weer een uitdaging om de beste oplossing te creëren. Ik leer elke dag en dat vind ik heerlijk. En je bouwt geleidelijk aan een relatie op met je klant. Veel mensen komen speciaal voor jou. Dat geeft zoveel voldoening. Echte vakmensen Farzad ziet de toekomst positief in: Steeds meer mensen hebben een bril nodig, dus de optiek blijft een heel belangrijk vak. Ik hoop wel dat er meer goede opticiens op de arbeidsmarkt komen, de echte vakmensen zijn dun gezaaid. Ik kan er zelf ook best eentje gebruiken, maar ik kan ze gewoon niet vinden. Vier jaar leren en werken De opleiding duurde in totaal vier jaar. Mijn eerste stage ging zo goed, dat ik meteen mocht blijven. De combinatie van leren en werken vond ik perfect. Farzad Khoyi Specsavers, Purmerend

10 10 De branches in beeld Overzicht gezondheidstechniek 2010 Branche Ondernemingen Werkzame personen Leerlingen Leerbedrijven Audiciens 85 (600 vestigingen) Optiek 1300 (2110 vestigingen) Medewerker Steriele Medische Hulpmiddelen Orthopedische techniek Orthopedische schoentechniek Schoenherstellers Technisch Oogheelkundig Assistent Tandtechniek 1000 (1075 vestigingen) Totaal Gezondheidtechniek Overzicht creatieve & ambachtelijke techniek 2010 Branche Ondernemingen Werkzame personen Leerlingen Leerbedrijven Goudsmeden Zilversmeden Juweliers Uurwerktechniek Glazeniers Keramiek * * Hoedenmakers * * Pianotechniek Ambachtelijk schoenmaken & tassenmaken * * Totaal * Voor deze beroepen zijn er (nog) geen mbo opleidingen of ze zijn net opgestart. Zodra de opleidingen leerlingen hebben, zullen leerbedrijven worden erkend door de SVGB. Bron: SVGB, 2010

11 arbeidsmarkt Impuls voor de arbeidsmarkt Zowel op het gebied van de gezondheidstechniek als op het gebied van de creatieve en ambachtelijke techniek heeft SVGB kenniscentrum in 2010 de arbeidsmarkt een flinke impuls gegeven. De Dutch HealthTec Academy is van start en het project Voorrang voor Creatief Vakmanschap begint zijn vruchten af te werpen. Dutch HealthTec Academy impuls voor arbeidsmarkt De Dutch HealthTec Academy is per 1 september 2010 gestart in Utrecht. Dankzij het project De Nederlandse School voor Gezondheidstechniek geeft deze school ook een impuls aan de arbeidsmarkt. Het brede oriëntatiejaar HealthTec gaat zorgen voor jonge instromers in de opleidingen en de beroepen. De EVC-trajecten (Erkenning Verworven Competenties) zorgen voor zij-instromers in de beroepen. De Dutch HealthTec Academy brengt de opleidingen audicien, opticien, tandtechniek, technisch oogheelkundig assistent, orthopedische schoentechniek, orthopedische techniek en schoenhersteller samen onder één dak. Deze bundeling van krachten bevordert de efficiency en zorgt voor een sterkere profilering van deze opleidingen en beroepen. De verwachting is dat dit tot een grotere instroom zal leiden. Voorrang voor Creatief Vakmanschap Het project Voorrang voor Creatief Vakmanschap levert een wezenlijke bijdrage aan de arbeidsmarkt voor de creatief-ambachtelijke beroepen. Het leidt tot nieuwe, gekwalificeerde instroom voor sterk vergrijsde beroepen als keramist en glazenier. Daarnaast biedt het nu eindelijk de mogelijkheid voor ambachtelijk creatieve vmbo-ers om zich op mbo-niveau te laten opleiden tot bijvoorbeeld tassenmaker of hoedenmaker. Tot slot levert het project een bijdrage aan de arbeidsmarkt door de ontwikkeling van een startersportaal waarin net afgestudeerden worden begeleid en ondersteund in het starten van een eigen onderneming. Nieuwsgierig naar de specifieke arbeidsmarktsituatie van een branche en de diverse opleidingen? Kijk dan op > downloads > arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie. 11

12 12 Er is nog veel onbekendheid met het vak van orthopedisch instrumentmaker.

13 Mijn handen maken mensenlevens een beetje beter. 13 Kirsten Weenink is zeventien en weet precies wat ze wil: orthopedisch instrumentmaker worden. Dankzij een pilotgroep van de SVGB is ze afgelopen jaar ingestroomd in de branche. Die pilot heeft me een vliegende start gegeven. steunzolen, maar bijvoorbeeld ook hulpmiddelen die ondersteuning geven bij het sporten. Heel gevarieerd. Het werk geeft me veel voldoening. Het idee alleen al dat ik met mijn handen een mensenleven een beetje beter maak, dat is toch prachtig? Toen Kirsten van het VMBO kwam, had ze nog geen idee wat ze wilde gaan doen: Ik wist alleen dat ik met mijn handen wilde werken én met mensen. Dus ging ik zoeken op internet. Zo vond ik het vak van orthopedisch instrumentmaker. Ik was direct enthousiast! Pilot Kirsten liep alleen tegen een probleem aan: Normaal gesproken moet je eerst een baan vinden voordat je de opleiding mag gaan volgen. Maar omdat ik nog leerplichtig was, zouden veel bedrijven mij niet aannemen. Via via hoorde ik van de pilot van de SVGB. Tien weken lang drie dagen per week naar school en twee dagen op werkstage. Dat was mijn kans. En die heb ik natuurlijk met beide handen aangegrepen. Veel onbekendheid Er is nog veel onbekendheid met het vak van orthopedisch instrumentmaker. Kirsten: De meeste mensen die ik spreek, hebben geen idee wat het inhoudt. En dat terwijl er volop werk in te vinden is. Er zou dus best wat meer reclame gemaakt mogen worden, voor het vak én voor de opleiding. Toekomst in de paskamer Als alles goed gaat, is Kirsten over twee jaar klaar met haar opleiding. Daarna ga ik de werkplaats in. Misschien leer ik door voor de paskamer, dan kan ik pas echt met mensen werken. ProReva in Huizen Op dit moment gaat Kirsten één dag per week naar school en werkt ze de rest van de week als leerling instrumentmaker bij ProReva in Huizen. Wij maken orthopedisch maatwerk, licht ze toe. Prothesen, Kirsten Weenink

14 14 Meer leerlingen in de gezondheidstechniek In vergelijking met voorgaande jaren neemt het leerlingenaantal voor de gezondheidstechnische beroepen flink toe. Er is een toename van ruim 150 leerlingen (6%) ten opzichte van het voorgaande jaar (2008/2009). Deze groei wordt mede veroorzaakt door de start van de nieuwe opleiding medewerker steriele medische hulpmiddelen in 2009 en de sterke groei van de opleiding technisch oogheelkundig assistent. Daarnaast laten ook de opleidingen voor opticiens, audiciens en tandtechnici een stijging zien. Het leerlingenaantal van de opleiding tot goudsmid vertoont al enige jaren een sterke daling. Voor het overige zijn de leerlingenaantallen stabiel. Dit is mede te danken aan de start van een aantal nieuwe opleidingen. Ontwikkeling leerlingaantallen Aantal leerlingen Totaal aantal leerlingen SVGB Gezondheidstechniek Creatieve en ambachtelijke techniek Bron: DUO-Cfi, 2010

15 leerlingen Een sterke groei wordt verwacht door de komst van de nieuwe opleidingen Creatief Vakman. In 2008 startte de opleiding voor glazeniers, in 2010 starten de opleidingen keramist, ambachtelijk schoenmaker, lederwarenmaker en hoedenmaker. Van de leerlingen gezondheidstechniek en creatieve en ambachelijk techniek is 28% 30 jaar of ouder. Een mogelijke invoering van de leeftijdsgrens van 30 jaar in het mbo voor bekostigd onderwijs kan daarmee een bedreiging vormen voor deze branches en opleidingen. Een sterke groei wordt verwacht door de komst van de nieuwe opleidingen Creatief Vakman Aantal diploma s Totaal aantal diploma s SVGB-branches in 2009 Diploma aantallen 2009 Juweliers 8 Goudsmeden 122 Zilversmeden 7 Uurwerktechniek 4 Pianotechniek 5 Audicien 61 Optiek 172 Orthopedische Schoentechniek 55 Orthopedische Techniek 17 Schoenhersteller 15 Tandtechniek 67 Technisch Oogheelkundig Assistent 17 Totaal 550 In het totaal 550 diploma s in 2009, een forse toename ten opzichte van Nieuwsgierig naar de specifieke arbeidsmarktsituatie van een branche en de diverse opleidingen? Kijk dan op > downloads > arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie. Bron: DUO-Cfi,

16 16 Men kiest tegenwoordig steeds vaker voor behoud van authenticiteit.

17 Als glazenier ben je nooit uitgeleerd. 17 De Alkmaarse Glazenier is het bedrijf van Roel Hildebrand. Met één vaste en twee parttime medewerkers is het geen groot glazeniersbedrijf, maar wel één dat alles kan. Van het repareren van bovenlichten en kerkramen tot en met het ontwerpen van kunstzinnige panelen en lichtkoepels. Roel Hildebrand is op jonge leeftijd bij toeval in het vak verzeild geraakt. Ik wilde mooie dingen maken met mijn eigen handen, vernieuwend zijn. Met nul ervaring reageerde ik op een advertentie voor een leerling glas-in-loodzetter. Het bleek een schot in de roos. Binnen de kortste keren wilde ik hogerop. En toen dat niet kon, begon ik voor mezelf. En met succes: De Alkmaarse Glazenier bestaat inmiddels dertig jaar. Authenticiteit behouden In die dertig jaar heeft het glazeniersvak een andere inhoud gekregen. Roel: Er is een tijd geweest waarin renovatie betekende: sla alles er maar uit. Dat is gelukkig niet meer zo. Glas-in-lood wordt gekoesterd, men kiest tegenwoordig steeds vaker voor behoud van authenticiteit. Knutselaars Parallel aan die groeiende aandacht voor het vak, nam ook het aantal glazeniersbedrijven toe. Aan de ene kant positief natuurlijk, maar behalve een paar echt goeie vakmensen zijn er ook nogal wat knutse- laars bij gekomen. Dat vind ik zorgwekkend. Nu er een vakschool is, zal dat uiteindelijk wel beter worden; een diploma is in elk geval een bewijs van kennis en kunde. Certificeren van kwaliteiten Behalve leerling-glazeniers kunnen ook gevestigde glazeniers hun kwaliteiten laten certificeren. Via de SVGB bijvoorbeeld, maar ook via de OVG, de Ondernemersvereniging van Glazeniers, aldus Roel. Ik vind dat een prima ontwikkeling. De lat ligt hoog, zo n certificaat krijg je niet cadeau. Een uitstekend instrument om vakmanschap te testen, te verbeteren én te behouden. Nooit uitgeleerd Roel is optimistisch over de toekomst van het glazeniersvak. Het staat volop in de belangstelling en dat kan het vak alleen maar ten goede komen. Natuurlijk, er kan nog veel verbeterd worden. Zo merk ik wel eens dat leerlingen soms een tamelijk romantisch beeld hebben van het vak. Ze zien vooral de kunstzinnige kant. Prachtig natuurlijk, maar ze moeten ook beseffen dat de praktijk veel meer is dan dat. Bovenlichten repareren, je verdiepen in de geschiedenis, de verschillende stijlen, de nieuwste technologieën. Je bent nooit uitgeleerd. Die bewustwording, daaraan mag de school wat mij betreft nog meer aandacht besteden. De Alkmaarse Glazenier, Roel Hildebrand

18 18 Vakmanschap heeft de toekomst De SVGB verwacht tot 2015 voor zowel de gezondheids Noord 636 techniek als voor de creatief-ambachtelijke techniek Noordwest een groei van de vraag op de arbeidsmarkt. Zodra de Middenwest 434 economie zich heeft hersteld zal de vraag naar producten en vakmensen groeien Oost Bron: SVGB, 2010 Verhouding aantal leerlingen en aantal leerbedrijven SVGB Zuidwest Zuidoost Aantal leerlingen Aantal leerbedrijven In elke regio zijn ruim voldoende leerbedrijven erkend in verhouding tot het aantal deelnemers in de diverse opleidingen gezondheidstechniek en creatieve en ambachtelijke techniek. Buiten Nederland zijn er 36 erkende leerbedrijven in België en op de Nederlandse Antillen. Regionalisering speelt voor de gezondheidstechnische en creatief-ambachtelijke branches nauwelijks een rol. De beroepen vragen een landelijke focus. De opleidingen voor deze relatief kleine beroepsgroepen worden in de meeste gevallen slechts op één locatie in Nederland uitgevoerd. In de figuur zijn naast de bbl-deelnemers ook de bol- en deeltijd bol-leerlingen opgenomen. Bol-leerlingen lopen vaak twee periodes stage. De deeltijd bol-leerlingen lopen stage in kleine blokken. In de branches waarvoor de SVGB werkzaam is, zijn geen tekorten aan leerwerkplekken en stageplaatsen. Het aantal erkende leerbedrijven nam het afgelopen jaar toe. Er zijn veel nieuwe erkende leerbedrijven bijgekomen in samenhang met de start van twee

19 nieuwe opleidingen: de opleiding tot medewerker steriele medische hulpmiddelen (44 leerbedrijven) en de glazeniersopleiding (26 leerbedrijven). Een verdere toename wordt verwacht. Groeiende vraag naar vakmensen De SVGB verwacht voor zowel de gezondheidstechniek als de creatieve en ambachtelijke techniek een groei van de vraag op de arbeidsmarkt de komende jaren (tot 2015). Zodra de economie zich heeft hersteld zal de vraag naar producten en vakmensen groeien. Daarnaast gaat de naoorlogse babyboomgeneratie nu met pensioen. De soms sterk vergrijsde branches waarvoor de SVGB het kenniscentrum is zullen dan ook een toenemende vervangingsvraag hebben. Het aantal vacatures zal groeien en het zal bovendien moeilijker worden om deze vacatures te vervullen, omdat ook in andere sectoren (zoals de zorg) krapte op de arbeidsmarkt zal ontstaan. Meer instroom in de opleidingen, juist nu, kan ervoor zorgen dat de gezondheidstechnische en creatief-ambachtelijke beroepen geen tekorten aan vakmensen zullen hebben. De SVGB brengt door arbeidsmarktonderzoek de trends en cijfers voor de gezondheidstechniek en de creatieve en ambachtelijke techniek in kaart en zet zich de komende jaren actief in voor instroombevordering, zowel in de opleidingen als in de bedrijven. Ontwikkeling aantal leerbedrijven SVGB aantal erkende leerbedrijven jaar Gezondheidstechniek Creatieve en ambachtelijke techniek Totaal SVGB 19toekomstbeeld Bron: SVGB, 2010 Nieuwsgierig naar de specifieke arbeidsmarktsituatie van een branche en de diverse opleidingen? Kijk dan op > downloads > arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie.

20 SVGB arbeidsmarkt- en onderwijsmonitor Creatieve en ambachtelijke techniek Glasblazers Glazeniers Goud- & zilversmeden Hoedenmaker Juweliers Keramisten Pianotechniek A m b a c h t e l i j k e s c h o e n m a k e r & t a s s e n m a k e r Uurwerktechniek Gezondheidstechniek Audiciens Optiek Orthopedische schoentechniek Orthopedische techniek Schoenherstellers Tandtechniek Technisch oogheelkundig assistent Medewerker steriele medische hulpmiddelen Nieuwsgierig naar de specifieke arbeidsmarktsituatie van een branche en de diverse opleidingen? Kijk dan op > downloads > arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie. St. Laurensdreef AK Utrecht Postbus GX Utrecht T F W E info@svgb.nl