EMDR bij patiënten met stemmen of wanen; wie durft? Leerdoel. Prevalenties? PTSS bij patiënten met psychosen. Trauma bij patiënten met psychosen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "EMDR bij patiënten met stemmen of wanen; wie durft? Leerdoel. Prevalenties? PTSS bij patiënten met psychosen. Trauma bij patiënten met psychosen"

Transcriptie

1 EMDR bij patiënten met stemmen of wanen; wie durft? Leerdoel Wij hopen dat u na vandaag: Kennis heeft van mogelijke toepassingsgebieden van EMDR bij psychose Sneller de stap zult zetten naar het toepassen van EMDR bij patiënten bij psychosen Drs. David van den Berg, GZ-psycholoog in opleiding tot specialist EDIT Parnassia en PsyQ Psychotrauma, Parnassia Bavo Groep, Den Haag Uw verwachtingen? Dr. Tonnie Staring, GZ-psycholoog in opleiding tot specialist, cognitief gedragstherapeut VGCt ABC, Altrecht, Utrecht Prevalenties? Trauma bij patiënten met psychosen % Traumatisering onder patiënten met psychosen? 50 tot 98 % van de patiënten met een psychotische stoornis heeft een traumatische ervaring meegemaakt in zijn leven Goodman, Rosenberg, Mueser, & Drake, 1997; Morgan and Fisher, 2007; Mueser et al., 1998; Read, Os, Morrison, & Ross, 2005; Shevlin, Houston, Dorahy, & Adamson, 2008 Read, Van Os, Morrison, & Ross (2005) % co-morbide PTSS onder patiënten met psychosen? Vrouwen met psychosen Mannen met psychosen Seksueel misbruik als kind Fysiek misbruik als kind Totaal N= % 48 % 69 % 28 % 50 % 59 % PTSS bij patiënten met psychosen Relaties Trauma, Psychose en PTSS Gemiddeld lijdt 35% (11-67) van de patiënten met een psychotische stoornis een co-morbide PTSS. McGorry et al., 1991; Meyer et al., 1999; Mueser et al., 1998; Mueser et al., 2004; Resnick, Bond, & Mueser, 2003; Shaw, McFarlane, & Bookless, 1997 Psychose Trauma PTSS

2 Relaties Trauma, Psychose en PTSS 1. Psychotrauma kan leiden tot psychose Trauma Psychose PTSS PTSS en psychose zijn verschillende eindpunten van psychotraumatisering Symptomen schizofrenie en chronische PTSS nauwelijks te onderscheiden: Intrusieve belevingen Falende realiteitstoetsing Vermijding Negatieve symptomen/ hyperarousal (Butler et al., 1996; Hamner et al., 2000; Stampfer, 1990) Nurture/ slachtoffer Psychotherapie Nature/ intern oorzaak Medicatie Herstelgericht Aandacht voor trauma Handicapmodel Geen aandacht voor trauma 9/26 1. Psychotrauma kan leiden tot psychose Relaties Trauma, Psychose en PTSS Dose response effect: Hoe erger het trauma, hoe groter de kans op psychotische klachten en hoe slechter de prognose (Janssen et al., 2004; Read et al., 2005; Shevlin et al., 2008). Kans op psychose + Negatieve prognose Trauma Psychose PTSS Ernst, frequentie en duur traumatisering

3 2. Psychose kan leiden tot PTSS Relaties Trauma, Psychose en PTSS Oorzaken: 1. Psychotische symptomen 2. Behandeling 3. Ervaringen in psychiatrie Mn positieve symptomen van psychose van invloed op ontwikkeling PTSS. Lu et. al. (2011); Bendall, McGorry & Krstev (2006) Trauma Psychose Direct na opname voldeed 52% aan de criteria PTSS Shaw, McFarlane & Bookless (1997) Na 4 maanden 46 % Na elf maanden 35% McGorry et al., (1991) PTSS 3. Co-morbide PTSS verslechtert het beloop van psychosen Kortom: Vroegere levenservaringen zijn van belang bij patiënten met psychosen Mueser, Rosenberg, Goodman & Trumbetta (2002) Onderdiagnostiek Een aanwezige posttraumatische stressstoornis (PTSS) wordt in de klinische praktijk echter in bijna alle gevallen niet vastgesteld Howgego et al., 2005; Lommen & Restifo, 2009; Mueser et al., 1998 Indien men deze diagnose wel stelt, wordt de patiënt niet behandeld Read, Hammersley, & Rudegeair, 2007; Young et al., 2001 Patiënten met psychosen worden uitgesloten van wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit van PTSS behandelingen Spinazzola, Blaustein, & Van der Kolk, 2005; Bradley, Greene, Russ, Dutra, & Westen, 2005

4 Is behandeling effectief en veilig? Mueser et al., (2008) RCT Cognitieve therapie vs TAU (n=108) Frueh et al., (2009) Exposure en stabiliserende technieken (n=20) Kim et al., (2010) EMDR n=15 De Bont et al., publicatie in voorbereiding Gecontroleerde multiple baseline single case study met EMDR en Exposure (n=10) Van den Berg en van der Gaag, publicatie in voorbereiding Haalbaarheidsstudie met EMDR (n=27) Samengevat Effectief Veilig Weinig Dropout tijdens behandeling Dropout vaak niet wegens verslechtering Diagnose Klinisch Interview PTSS Kip totaalscore PTSS op t=0 25 PTSS op t=1 n= Range: Pooled SD: Effect Size: 1.36 Significantie:.000 n=25 Green et al. Paranoia Thought Scale DRS score Patiënten met wanen op t=0 Range: 0-24 Totaalscore GPTS Range: Pooled SD: Effect Size:.47 Significantie:.034 n=23 n=5

5 AHRS score Patiënten met stemmen op t=0 AHRS score Patiënten met stemmen op t=0 KIP t= KIP t= Range: 0-44 Range: 0-44 KIP t= KIP t= n=9 * Twee proefpersonen met dezelfde scores n=9 * Twee proefpersonen met dezelfde scores EMDR bij Psychose? OEFENING Vignet 1. Bespreek het vignet en maak naar aanleiding hiervan gezamenlijk een probleemformulering Vignet Janneke Instabiele, onveilige jeugd Schizofrenie, 2 opnames, medicatie Angstig, nachtmerries, geïsoleerd, slechte zelfzorg, stemmen? Het treinincident 2. Bespreek welke herinneringen je zou gaan bewerken

6 Intrusieve beleving Nachtmerries Herbelevingen Stemmen Heden Interpretatie van intrusie Ik kan er niks tegen doen. Ik moet me gedeisd houden. Ze hebben gelijk, het is mijn schuld. Gevoel/ emotie en lichamelijke reacties Angst Walging Gedrag/ coping Vermijden Zelfverwaarlozing Leergeschiedenis Als anderen me opmerken loopt het slecht af Levenservaringen Ruzies ouders Mishandelingen broer Mishandeling trein Opmerking vriendin Zelfbeeld Ik ben waardeloos Ik ben machteloos Anderbeeld Anderen zijn niet te vertrouwen Wereldbeeld De wereld is een gevaarlijke plek 1) Linksom 2) Rechtsom 3) Flash forward 1) Linksom Gericht op gebeurtenissen die direct vooraf gingen aan het begin of een verergering van de psychotische klachten NB - Experience based practice - Complementair met CGT, geen vervanging Intrusieve beleving Herbelevingen Stemmen Herbelevingen aan psychose? Heden Interpretatie van intrusie (Gedachten) Gevoel/ emotie en lichamelijke reacties Gedrag/ coping 1) Linksom: man met dreigende stemmen Leergeschiedenis Psychotische klacht: Hoort stemmen die hem bedreigen: We komen je handen afhakken en je vermoorden. Hij denkt dat dit belagers zijn en dat het ieder moment echt kan gebeuren. TRAUMA Kerngedachten/ schema s Zelfbeeld Andere klachten: Erg angstig, veel zweten, cognitieve beperkingen, schrikachtig, nachtmerries, slaapproblemen, herbelevingen. Anderbeeld Wereldbeeld Gebeurtenis 10 jaar terug: Getuige tijdens burgeroorlog in Sierra-Leone van handen afhakken en mensen in brand steken.

7 1) Linksom: man met paranoïde waan Psychotische klacht: Denkt dat mensen uit criminele circuit hem willen pakken, en dat hij op straat in de gaten wordt gehouden met camera s. Andere klachten: Erg prikkelbaar en boos, alcoholmisbruik 2) Rechtsom Gericht op gebeurtenissen die de sterkste bewijzen zijn voor een disfunctioneel zelfschema Gebeurtenis 4 jaar terug: Beroving s nachts op NS station met een mes. Gebeurtenis Een stem zegt: Je bent een sukkel Interpretatie van intrusie (Gedachten) Attitude tov stemmen Gevoel/ emotie en lichamelijke reacties Iemand op straat staart je lang aan Heden Attitude tov anderen Gedrag/ coping 2) Rechtsom: vrouw met stemmen Leergeschiedenis Psychotische klacht: Stem van moeder die zegt dat ze niks waard is en dood moet, ontstaan na bevalling van haar eigen kind TRAUMA Zelfbeeld Ik ben een loser Anderbeeld Anderen zijn niet te vertrouwen Wereldbeeld De wereld is een gevaarlijke plek Andere klachten: Minderwaardigheidsgedachten, suïcidaliteit, depressiviteit Belangrijkste bewijzen voor negatief zelf-schema: Moeder sloeg haar vroeger en stopte haar in de kast als straf, maar deed dit niet bij haar zusjes. 3) Flash forward Gericht op gedachten of beeldintrusies van gebeurtenissen die mogelijk plaatsvinden. 3) Flash forward: jonge vrouw met stem Psychotische klacht: Stem van een vrouw die zegt dat ze zelfmoord moet plegen, omdat anders haar kleine zusje wordt vermoord Andere klachten: Angstig, schuldgevoelens, automutilatie, dissociatie Belangrijkste trigger van de klachten: Beeld van zusje, dood liggend op bed

8 OBSTAKELS EMDR bij psychose 1) Cognitieve beperkingen - Directief instructies herhalen - Kortere sessies - Let op werkgeheugen belasting: cliënt moet duaal belast blijven (optimal arousal zone) 2) Moeite met oogbewegingen (saccadisch) - Herhaalde instructie indien nodig - Zolang het werkgeheugen maar wordt belast? 3) Antipsychotische medicatie (EMDR werkt via activatie van cholinerge systeem?) 1 - Even geen Akineton? - Verder onbekend 1. Eloffson ea, J Anxiety Dis, 22, 2010, ) Verminderde affectieve expressie (SUD ziet er niet hoog uit) - Benoem het en stem het af 5) Voortgaande traumatisering door psychose - Externe attributie als blocking belief - Cognitive Interweaves of eerst CGT

9 Therapeutische attitude Impliciete boodschap van je attitude is van groot belang. Empathie vs Sympathie Hoe stel jij je op bij exposure bij spinnenfobie? Metafoor: Arts op EHBO die een wond hecht EMDR bij patiënten met stemmen of wanen; wie durft? Drs. David van den Berg, GZ-psycholoog in opleiding tot specialist EDIT Parnassia en PsyQ Psychotrauma, Parnassia Bavo Groep, Den Haag Dr. Tonnie Staring, GZ-psycholoog in opleiding tot specialist, cognitief gedragstherapeut VGCt ABC, Altrecht, Utrecht

Wilma Boevink 09-09- 2013. Focus van deze workshop. Wie durft? Schematherapie en EMDR bij mensen met een psychotische stoornis

Wilma Boevink 09-09- 2013. Focus van deze workshop. Wie durft? Schematherapie en EMDR bij mensen met een psychotische stoornis Wie durft? Schematherapie en EMDR bij mensen met een psychotische stoornis Dr. Tonnie Staring Dr. Hugo Wolters Wilma Boevink 2 Focus van deze workshop 3 - - Wel: EMDR en schematherapie als onderdeel binnen

Nadere informatie

Traumagerichte CGt versus EMDR na stabilisatie voor de behandeling van PTSS na misbruik in de jeugd: pilot data. Paul Emmelkamp

Traumagerichte CGt versus EMDR na stabilisatie voor de behandeling van PTSS na misbruik in de jeugd: pilot data. Paul Emmelkamp Traumagerichte CGt versus EMDR na stabilisatie voor de behandeling van PTSS na misbruik in de jeugd: pilot data Ingrid Wigard Thomas Ehring Paul Emmelkamp Achtergrond Samenwerking PsyQ met Universiteit

Nadere informatie

Imagery behandeling bij psychose. dr. Tonnie Staring drs. Carlos Croes

Imagery behandeling bij psychose. dr. Tonnie Staring drs. Carlos Croes Imagery behandeling bij psychose dr. Tonnie Staring drs. Carlos Croes Imagery Mental imagery zijn representaties en bijbehorende ervaring van sensorische (visuele) informatie zonder directe externe stimulus.

Nadere informatie

Boek Slapende honden? Wakker maken!

Boek Slapende honden? Wakker maken! Boek Slapende honden? Wakker maken! A.Struik, ontwikkelingspsycholoog/ systeemtherapeut Joany Spierings Drie testen Weinig theorie en veel praktijk CD-Rom/ werkbladen Formulier zes testen Geen protocol

Nadere informatie

PTSS - diagnostiek en behandeling. drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren

PTSS - diagnostiek en behandeling. drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren PTSS - diagnostiek en behandeling drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren Opbouw Diagnose PTSS Prevalentiecijfers PTSS en arbeid Preventie van PTSS Behandeling

Nadere informatie

Trauma(behandeling) bij psychose. door Tineke van der Linden, Klinisch Psycholoog promovenda GGzE /Vrije Universiteit

Trauma(behandeling) bij psychose. door Tineke van der Linden, Klinisch Psycholoog promovenda GGzE /Vrije Universiteit 21 mei 2019 Trauma(behandeling) bij psychose door Tineke van der Linden, Klinisch Psycholoog promovenda GGzE /Vrije Universiteit Wie durft? Wie vraagt er naar trauma s bij intake/kennismaking? Wie biedt

Nadere informatie

Posttraumatische-stressstoornis en NET therapie. Sabina Brinkman, verpleegkundig specialist i.o Khady Sagna, sociaal psychiatrisch verpleegkundige

Posttraumatische-stressstoornis en NET therapie. Sabina Brinkman, verpleegkundig specialist i.o Khady Sagna, sociaal psychiatrisch verpleegkundige Posttraumatische-stressstoornis en NET therapie Sabina Brinkman, verpleegkundig specialist i.o Khady Sagna, sociaal psychiatrisch verpleegkundige Even voorstellen Arq Psychotrauma Expert Groep is een groep

Nadere informatie

TSCYC Ouderversie. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. Jeroen de Groot. ID 256-18 Datum 24.12.2014. Informant:

TSCYC Ouderversie. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. Jeroen de Groot. ID 256-18 Datum 24.12.2014. Informant: TSCYC Ouderversie Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen ID 256-18 Datum 24.12.2014 Informant: Mieke de Groot-Aerts moeder TSCYC Inleiding 2 / 10 INLEIDING De TSCYC is een vragenlijst die

Nadere informatie

TSCYC. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum Ouderversie

TSCYC. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum Ouderversie TSCYC Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen HTS Report ID 15890-3156 Datum 18.07.2017 Ouderversie Informant: Jeroen de Vries Vader INLEIDING TSCYC 2/8 Inleiding De TSCYC is een vragenlijst

Nadere informatie

Baat het niet dan schaadt het niet: EMDR bij getraumatiseerde asielzoekers en vluchtelingen. Jackie June ter Heide, Trudy Mooren, Rolf Kleber

Baat het niet dan schaadt het niet: EMDR bij getraumatiseerde asielzoekers en vluchtelingen. Jackie June ter Heide, Trudy Mooren, Rolf Kleber Baat het niet dan schaadt het niet: EMDR bij getraumatiseerde asielzoekers en vluchtelingen Jackie June ter Heide, Trudy Mooren, Rolf Kleber Complexe PTSS 1: DESNOS Complex trauma: herhaaldelijk, langdurig,

Nadere informatie

Exploring EMDR-therapy and tinnitus. Linda Hochstenbach-Nederpel Gz-psycholoog

Exploring EMDR-therapy and tinnitus. Linda Hochstenbach-Nederpel Gz-psycholoog Exploring EMDR-therapy and tinnitus Linda Hochstenbach-Nederpel Gz-psycholoog Introductie Voorstellen: GZ-psycholoog, gedragstherapeut en traumatherapeut (EMDR) eigen eerstelijnspraktijk (verwijzingen

Nadere informatie

E M D R een inleiding

E M D R een inleiding E M D R een inleiding Lucinda Meihuizen GZ-psycholoog Zorgpartners Midden-Holland lucinda.meihuizen@zorgpartners.nl Wietske Soeteman GZ-psycholoog Pro Persona w.soeteman@propersona.nl Wat haal je uit deze

Nadere informatie

Let s talk about trauma. Berber van der Vleugel SPV regiobijeenkomst 4 oktober 2018

Let s talk about trauma. Berber van der Vleugel SPV regiobijeenkomst 4 oktober 2018 Let s talk about trauma Berber van der Vleugel SPV regiobijeenkomst 4 oktober 2018 programma wat is wat? het belang van uitvragen van trauma 10 geboden !!! Trauma! Nare ervaring! PTSS! Psychose! Mens!

Nadere informatie

WERKWIJZE VOOR HET VERANDEREN VAN (KERN)OPVATTINGEN MET EMDR ( RECHTSOM )

WERKWIJZE VOOR HET VERANDEREN VAN (KERN)OPVATTINGEN MET EMDR ( RECHTSOM ) WERKWIJZE VOOR HET VERANDEREN VAN (KERN)OPVATTINGEN MET EMDR ( RECHTSOM ) (zie ook het voorbereidingsformulier voor patiënten) 1. Casusconceptualisatie De invloed van negatieve (kern)opvattingen staat

Nadere informatie

Janneke Ferwerda & Mark van der Gaag

Janneke Ferwerda & Mark van der Gaag 157 Janneke Ferwerda & Mark van der Gaag Eye movement desensitization and reprocessing bij hallucinaties emdr bij een man met een posttraumatische stressstoornis en auditief-verbale hallucinaties Een posttraumatische

Nadere informatie

Workshop Cognitieve gedragstherapie bij mensen met een bipolaire stoornis en een comorbide

Workshop Cognitieve gedragstherapie bij mensen met een bipolaire stoornis en een comorbide Workshop Cognitieve gedragstherapie bij mensen met een bipolaire stoornis en een comorbide angststoornis PsyQ Rotterdam 17 januari 2017 S.M.A. Demacker, GZ psycholoog Altrecht Bipolair E.J. Regeer, psychiater

Nadere informatie

Veerkracht en PTSS-behandeling

Veerkracht en PTSS-behandeling Veerkracht en PTSS-behandeling Prof. Dr. Agnes van Minnen Angstpoli GGz Nijmegen Radboud Universiteit Nijmegen 29 mei 2008 COGIS-Symposium Trauma en Veerkracht Behandeling PTSS Wat is effectief? Meest

Nadere informatie

Posttraumatische stressstoornis na uitzending

Posttraumatische stressstoornis na uitzending Posttraumatische stressstoornis na uitzending Factsheet Inleiding Een ruime meerderheid van de Nederlandse bevolking (ongeveer 80%) krijgt ooit te maken met één of meer potentieel traumatische gebeurtenissen.

Nadere informatie

Workshop: Dwangtoepassing en traumatisering op acute opnameafdelingen

Workshop: Dwangtoepassing en traumatisering op acute opnameafdelingen Workshop: Dwangtoepassing en traumatisering op acute opnameafdelingen C. Van der Venne, onderzoeker Y. Van der Zalm, student verplegingswetenschappen W. Nugteren, student verplegingswetenschappen Programma

Nadere informatie

Stabilisatiecursus Scelta Nijmegen

Stabilisatiecursus Scelta Nijmegen Stabilisatiecursus Scelta Nijmegen Informatie voor cliënten Inleiding Als iemand zich onveilig heeft gevoeld tijdens de jeugd of later in een intieme relatie, kan dat in zijn of haar verdere leven klachten

Nadere informatie

EMDR. Behandeling bij de gevolgen van een schokkende ervaring

EMDR. Behandeling bij de gevolgen van een schokkende ervaring EMDR Behandeling bij de gevolgen van een schokkende ervaring EMDR betekent: Eye Movement Desensitization and Reprocessing. EMDR is een behandeling voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van

Nadere informatie

Complexe PTSS Zoek als PMTer samenwerking met EMDR-therapeuten

Complexe PTSS Zoek als PMTer samenwerking met EMDR-therapeuten Beweging en lichamelijkheid in het EMDR-proces Henriëtte van der Meijden 4-11-2016 Complexe PTSS Zoek als PMTer samenwerking met EMDR-therapeuten Eye Movement Desensitization Reprocessing 1989 beschreven

Nadere informatie

De invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten. Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT

De invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten. Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT De invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT 19 juni 2019 Vignet 33 jarige man, boerenzoon. Sinds 2010 bekend

Nadere informatie

Er wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede

Er wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede Er wel/niet zijn voor je pleegkind Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede 22-6-2014 de Zeeuw & Brok Inhoud 1. Lawaaiboek 2. Zorg voor het kind: houdt rekening met gevolgen van Verlating

Nadere informatie

EMDR bij adolescenten

EMDR bij adolescenten EMDR bij adolescenten Een vorm van traumabehandeling Marijke de Koning-Groothuizen ZMC Kinderen en Jongeren van de Gelderse Roos Voorbeelden uit de praktijk Sofie, 16 jaar. Klachten, sinds ongeveer een

Nadere informatie

Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns

Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns Impact afhankelijk van aantal factoren: Eigenschappen van trauma zelf Eigenschappen van het kind Eigenschappen van omgeving Eigenschappen

Nadere informatie

COMPLEX TRAUMA BIJ KINDEREN: SAMEN DOEN WAT WERKT. Mariska de Baat (NJi), Marie-José van Hoof (Rivierduinen), Leanthe van Harten (TNO)

COMPLEX TRAUMA BIJ KINDEREN: SAMEN DOEN WAT WERKT. Mariska de Baat (NJi), Marie-José van Hoof (Rivierduinen), Leanthe van Harten (TNO) COMPLEX TRAUMA BIJ KINDEREN: SAMEN DOEN WAT WERKT Mariska de Baat (NJi), Marie-José van Hoof (Rivierduinen), Leanthe van Harten (TNO) WIE IS WIE Complex trauma het meerkoppige monster in de praktijk Prevalentie

Nadere informatie

Horizon methodiek na huiselijk geweld & na seksueel misbruik

Horizon methodiek na huiselijk geweld & na seksueel misbruik Horizon methodiek na huiselijk geweld & na seksueel misbruik 29-09-2014 Merijn van de Vliet, GZ-psycholoog Programma Introductie Oefening Horizon: twee varianten naast elkaar Film Oefening Thema s en

Nadere informatie

Over trauma gesproken. Berber v.d. Vleugel & David v.d. Berg Oranjewoud

Over trauma gesproken. Berber v.d. Vleugel & David v.d. Berg Oranjewoud Over trauma gesproken Berber v.d. Vleugel & David v.d. Berg 13-3- 2015 Oranjewoud Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling geen Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met

Nadere informatie

Jaap Chrisstoffels Symposium 2017

Jaap Chrisstoffels Symposium 2017 Jaap Chrisstoffels Symposium 2017 Vergroten van regulatievaardigheden bij meervoudig interpersoonlijk getraumatiseerde adolescenten: Vóór, dóór of EN na na PTSS-behandeling? Rik Knipschild, GZ-psycholoog,

Nadere informatie

Traumabehandeling Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie

Traumabehandeling Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie Traumabehandeling Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie Krijg je (binnenkort) traumabehandeling vanuit zorgprogramma Angst & stemming van Emergis kinder- en jeugdpsychiatrie? Ben je 6 tot 18 jaar? Dan is

Nadere informatie

Aardbevingen en psychische klachten

Aardbevingen en psychische klachten Aardbevingen en psychische klachten (Karin Folkers, Klinisch Psycholoog) Jantien Mast, Verpleegkundig Specialist Peter Pijper en Coosje Klootwijk, verpleegkundigen Bouke Koopmans, psychiater Loppersum,

Nadere informatie

Haïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010

Haïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010 Haïti Anneke Vinke, 19 januari 2010 Opzet Korte introductie Feiten en verder Morgen... PAUZE --> daarna vragen/discussie 2 Situatie: RAMP in Haïti TV beelden & leed: zien van pijn van kinderen niet te

Nadere informatie

Behandeling na seksueel trauma bij kinderen: STEPS, TF-CBT of EMDR?

Behandeling na seksueel trauma bij kinderen: STEPS, TF-CBT of EMDR? Behandeling na seksueel trauma bij kinderen: STEPS, TF-CBT of EMDR? Renee Beer, klinisch psycholoog, Traumacentrum De Bascule Iva Bicanic, klinisch psycholoog i.o., Landelijk Psychotraumacentrum UMC Utrecht

Nadere informatie

Angststoornissen bij ouderen. Arjan Videler GGz Breburg SeneCure

Angststoornissen bij ouderen. Arjan Videler GGz Breburg SeneCure Angststoornissen bij ouderen Arjan Videler GGz Breburg SeneCure Programma Angststoornissen Verschillen in etiologie & fenomenologie Differentiële diagnostiek Behandelopties Angststoornissen Angst is functioneel

Nadere informatie

Workshop NET: Narratieve Exposure Therapie. Ruud Jongedijk & Gerdie Eiting

Workshop NET: Narratieve Exposure Therapie. Ruud Jongedijk & Gerdie Eiting Workshop NET: Narratieve Exposure Therapie Ruud Jongedijk & Gerdie Eiting Wie werkt er met: Imaginaire Exposure? EMDR? CGT voor PTSS? BEPP? NET? Overige? Ruud Jongedijk - Narratieve Exposure Therapie -

Nadere informatie

Narratieve Exposure Therapie

Narratieve Exposure Therapie Narratieve Exposure Therapie MANP jubileumcongres Patricia Strijk Even voorstellen Wat doet Stichting Centrum 45: Diagnostiek en behandeling complexe psychotraumaklachten VS-GGZ: Werkzaam op de polikliniek

Nadere informatie

Aart Oosterveld, spv Widel van Son, klinisch psycholoog Voortgezette Behandeling Apeldoorn

Aart Oosterveld, spv Widel van Son, klinisch psycholoog Voortgezette Behandeling Apeldoorn Gedachten Uitpluizen Cognitieve Gedragstherapie bij stemmen en wanen Aart Oosterveld, spv Widel van Son, klinisch psycholoog Voortgezette Behandeling Apeldoorn 29-9-2010 Inhoud workshop Doelstelling Who

Nadere informatie

Oud worden en sterven met de oorlog

Oud worden en sterven met de oorlog Oud worden en sterven met de oorlog Mede mogelijk gemaakt door de Stichting 1940-1945 1 Oud worden en sterven met de oorlog Over wie gaat het Schokkende gebeurtenissen Kenmerken en stressreacties Verwerking

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 134 Nederlandse samenvatting De inleiding van dit proefschrift beschrijft de noodzaak onderzoek te verrichten naar interpersoonlijk trauma en de gevolgen daarvan bij jongeren in

Nadere informatie

Meer informatie MRS 0610-2

Meer informatie MRS 0610-2 Meer informatie Bij de VGCt zijn meer brochures verkrijgbaar, voor volwassenen bijvoorbeeld over depressie en angststoornissen. Speciaal voor kinderen zijn er brochures over veel piekeren, verlatingsangst,

Nadere informatie

Sjef Berendsen. EMDR als vroeginterventie in de acute fase na een schokkende gebeurtenis.

Sjef Berendsen. EMDR als vroeginterventie in de acute fase na een schokkende gebeurtenis. Sjef Berendsen EMDR als vroeginterventie in de acute fase na een schokkende gebeurtenis www.bsl.nl EMDR als vroeginterventie Sjef Berendsen Natuurlijk Beloop PTSS-symptomen (NICE PTSD Guideline, 2005)

Nadere informatie

Virtual Reality bij psychose

Virtual Reality bij psychose Virtual Reality bij psychose Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Ingrijpende gebeurtenissen Agressie en geweld Preventie Opvang Behandelen van PTSS. Jaap Dogger

Ingrijpende gebeurtenissen Agressie en geweld Preventie Opvang Behandelen van PTSS. Jaap Dogger Ik zal handhaven Ingrijpende gebeurtenissen Agressie en geweld Preventie Opvang Behandelen van PTSS Jaap Dogger Definitie. Onder een traumatische ervaring wordt verstaan: een gebeurtenis die een dreigende

Nadere informatie

Liesbeth Mevissen. www.bsl.nl

Liesbeth Mevissen. www.bsl.nl Liesbeth Mevissen www.bsl.nl EMDR bij mensen met een verstandelijke beperking en/of autisme Liesbeth Mevissen, klinisch psycholoog, EMDR supervisor 27 september 2013 l.mevissen@accare.nl verstandelijk

Nadere informatie

Verslaving en comorbiditeit

Verslaving en comorbiditeit Verslaving en comorbiditeit Wat is de evidentie? Dr. E. Vedel, Jellinek, Arkin 18 november 2014 Comobiditeitis hot 1 Jellinek onderzoek comorbiditeit Verslaving & persoonlijkheid, 1997 Verslaving & ADHD,

Nadere informatie

Sociale angst. Faalangst. Project Pasta. Sociale Angst & Faalangst bij Adolescenten. Risicofactoren. Interventies. Sociale Angst bij Jongeren

Sociale angst. Faalangst. Project Pasta. Sociale Angst & Faalangst bij Adolescenten. Risicofactoren. Interventies. Sociale Angst bij Jongeren Sociale Angst & Faalangst bij Adolescenten Sociale angst Risicofactoren Interventies Angst voor het oordeel van anderen Voor gek staan Uitgelachen te worden In verlegenheid gebracht te worden In de belangstelling

Nadere informatie

IMAGERY RESCRIPTING Bij PTSS na vroegkinderlijk herhaald interpersoonlijk trauma

IMAGERY RESCRIPTING Bij PTSS na vroegkinderlijk herhaald interpersoonlijk trauma toont deskundigheid en lef bij psychotrauma IMAGERY RESCRIPTING Bij PTSS na vroegkinderlijk herhaald interpersoonlijk trauma Onderdeel van Arkin Programma Inleiding: wetenschap en overzicht interventie

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie en EMDR bij problematisch ernstig astma

Cognitieve gedragstherapie en EMDR bij problematisch ernstig astma Cognitieve gedragstherapie en EMDR bij problematisch ernstig astma Dr. Marieke Verkleij, GZ-psycholoog/postdoc onderzoeker VGCT najaarscongres 9-11-2018 Disclosure Interest Geen belangenverstrengeling

Nadere informatie

over trauma gesproken

over trauma gesproken 9/30/16 over trauma gesproken Doelstellingen van vandaag Kennis opdoen van trauma, ptss, psychose en hun onderlinge wisselwerkingen. Vaardigheid opdoen in het bespreken van traumatische ervaringen met

Nadere informatie

Overzicht van de workshop. Nauwe relatie tussen CS en trauma VERLAMD DOOR ANGST. Waarom een workshop over EMDR en conversiestoornis?

Overzicht van de workshop. Nauwe relatie tussen CS en trauma VERLAMD DOOR ANGST. Waarom een workshop over EMDR en conversiestoornis? VERLAMD DOOR ANGST Overzicht van de workshop EMDR als onderdeel van de behandeling van de conversie stoornis: een state of the art verslag Franny Moene & Rowina de Bas Onderzoek naar relatie CS en PTSS

Nadere informatie

Accepteren en betekenis geven aan stemmen. De Maastrichtse benadering

Accepteren en betekenis geven aan stemmen. De Maastrichtse benadering Accepteren en betekenis geven aan stemmen De Maastrichtse benadering praatkaffee psychose De Stem, 27-11-2018 Introductie Inhoud Uitgangspunten Een systematische aanpak, het Maastrichtse model Interview

Nadere informatie

Artikelen Trauma, psychose, PTSS en de toepassing van EMDR

Artikelen Trauma, psychose, PTSS en de toepassing van EMDR Artikelen Trauma, psychose, PTSS en de toepassing van EMDR David van den Berg, Berber van der Vleugel en Anton Staring* Directieve therapie jaargang 30, nummer 4 (december, 2010) p. 303-328 Samenvatting

Nadere informatie

CGT. Woensdagmiddag 19 november uur Utrecht Lunetten Studiemiddag V&VN-SPV

CGT. Woensdagmiddag 19 november uur Utrecht Lunetten Studiemiddag V&VN-SPV CGT Woensdagmiddag 19 november 2014 13.00-17.00 uur Utrecht Lunetten Studiemiddag V&VN-SPV K. L. Helmus GZ-Psycholoog i.o. tot cognitief gedragstherapeut VGCt Mentrum Amsterdam (wo en do) Sarphatistraat

Nadere informatie

De behandeling van de dwangstoornis. Else de Haan & Lidewij Wolters UvA / AMC / De Bascule Veldhoven, VGCT, november 2013

De behandeling van de dwangstoornis. Else de Haan & Lidewij Wolters UvA / AMC / De Bascule Veldhoven, VGCT, november 2013 De behandeling van de dwangstoornis Else de Haan & Lidewij Wolters UvA / AMC / De Bascule Veldhoven, VGCT, november 2013 Programma Behandeling en behandelstrategieën Per fase in de behandeling: Mogelijke

Nadere informatie

Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria

Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria Vierde oplage, juni 2016 In deze lijst zijn de belangrijkste wijzigingen opgenomen t.o.v. de derde oplage (juni 2015). Pagina Stoornis Derde oplage,

Nadere informatie

ptss-behandeling bij psychosen, gewoon doen!

ptss-behandeling bij psychosen, gewoon doen! 398 David P.G. van den Berg & Mark van der Gaag ptss-behandeling bij psychosen, gewoon doen! In het leven van de meerderheid van de cliënten met psychosen is er sprake van traumatisering. Een flink deel

Nadere informatie

therapieën [ therapie voor positieve gedragsverandering ]

therapieën [ therapie voor positieve gedragsverandering ] therapieën [ therapie voor positieve gedragsverandering ] In het noorden en oosten van Nederland behandelen en begeleiden wij kinderen, jongeren en volwassenen met een licht verstandelijke beperking. Therapieën

Nadere informatie

Opkrabbelen: gerechtvaardigd optimisme

Opkrabbelen: gerechtvaardigd optimisme Feestelijk symposium 45 jaar PgD De kracht van de psychologie in de ouderenzorg Bunnik, 6 oktober 2016 Opkrabbelen: gerechtvaardigd optimisme Debby van Rhijn Marieke Terwel Marja Vink Programma Een gezamenlijk

Nadere informatie

Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose

Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose Catherine van Zelst Afdeling Psychiatrie en Psychologie, Universiteit Maastricht Masterclass Netwerk Vroege Psychose 6 februari 2015 Disclosure

Nadere informatie

Inference-based approach: Obsessieve-compulsieve stoornis met ontbrekend realiteitsbesef

Inference-based approach: Obsessieve-compulsieve stoornis met ontbrekend realiteitsbesef Inference-based approach: Obsessieve-compulsieve stoornis met ontbrekend realiteitsbesef Henny Visser Harold van Megen Patricia van Oppen Ton van Balkom Ton van Balkom VU-MC en GGZinGeest Amsterdam Inference-based

Nadere informatie

DGT voor adolescenten

DGT voor adolescenten DGT voor adolescenten VGCT 2012 Met dank aan Nicole Muller Rosanne de Bruin Agaath Koudstaal Nicole Muller Kennismaking VGCT 2012 ESSPD 2012 In press; november 2012 VGCT 2012 Aangepast aan de ontwikkelingstaken

Nadere informatie

HOARDING CARE. Hoarding. hoe te herkennen en hoe te behandelen. Ron de Joode Cognitief gedragstherapeutisch werker / verpleegkundig consulent

HOARDING CARE. Hoarding. hoe te herkennen en hoe te behandelen. Ron de Joode Cognitief gedragstherapeutisch werker / verpleegkundig consulent Hoarding hoe te herkennen en hoe te behandelen Ron de Joode Cognitief gedragstherapeutisch werker / verpleegkundig consulent Criteria volgens de DSM - 5 Er moet sprake zijn van duidelijk lijden en/of disfunctioneren

Nadere informatie

Inhoud: Eye Movement Desensitisation and Reprocessing (EMDR) bij Autisme. Wat is EMDR?

Inhoud: Eye Movement Desensitisation and Reprocessing (EMDR) bij Autisme. Wat is EMDR? Eye Movement Desensitisation and Reprocessing (EMDR) bij Autisme Ank Goosen Gezondheidszorgpsycholoog GGzE 21 09 2012 Wat is EMDR Indicatie Doel Doelgroep Methode Aanpassingen Resultaten 2 cliënten Inhoud:

Nadere informatie

Van een drakenhol naar een koninkrijk

Van een drakenhol naar een koninkrijk Van een drakenhol naar een koninkrijk Visie op traumabehandeling bij ernstig getraumatiseerde kinderen. Caroline Ploeg Orthopedagoog Generalist Femy Wanders Klinisch Psycholoog K.J. OPZET PRESENTATIE Doelgroep

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie

Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 3 Cognitieve gedragstherapie Een effectieve psychotherapie In deze brochure kunt u lezen

Nadere informatie

Hou dat vast! EMDR bij mensen met ( C ) PTSS en een laag IQ

Hou dat vast! EMDR bij mensen met ( C ) PTSS en een laag IQ Hou dat vast! EMDR bij mensen met ( C ) PTSS en een laag IQ 16-06-2017 info@poli-plus.nl Kan ik wel..? De PTSS wel goed diagnosticeren? De EMDR behandeling bij deze patiënt wel doen? (anders?) Juist inschatten

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis: schematherapie en dialectische gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis: schematherapie en dialectische gedragstherapie Cognitieve gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis: schematherapie en dialectische gedragstherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 Cognitieve gedragstherapie:

Nadere informatie

THE COMPREHENSIVE ASSESSMENT OF AT-RISK MENTAL STATE CAARMS - TRAINING. No financial disclosure.

THE COMPREHENSIVE ASSESSMENT OF AT-RISK MENTAL STATE CAARMS - TRAINING. No financial disclosure. THE COMPREHENSIVE ASSESSMENT OF AT-RISK MENTAL STATE CAARMS - TRAINING drs. Helga Ising PARNASSIA, DEN HAAG dr. Judith Rietdijk DIJK EN DUIN, ZAANDAM No financial disclosure. RELEVANTIE VROEGHERKENNING:

Nadere informatie

VEN lidmaatschapsstructuur. Inleiding. Accredita?e. Opfriscursus EMDR Vervolgtraining Casusconceptualisa8e. Binnenkort verkrijgbaar:

VEN lidmaatschapsstructuur. Inleiding. Accredita?e. Opfriscursus EMDR Vervolgtraining Casusconceptualisa8e. Binnenkort verkrijgbaar: Accredita?e Opfriscursus EMDR Vervolgtraining Casusconceptualisa8e Hellen Hornsveld Ad de Jongh 3 oktober 2015 Ernst Sillem Hoeve, Den Dolder VGCt Nog niet bekend VEN 6 punten NIP eerste lijn 8 punten

Nadere informatie

Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten

Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten GecombinEErde behandeling bij dubbele diagnose Onderdeel van Arkin Hebt u, naast een verslavingsprobleem, last van psychische klachten, zoals

Nadere informatie

Madelon Bronner Emma Kinderziekenhuis 30 september 2010

Madelon Bronner Emma Kinderziekenhuis 30 september 2010 Madelon Bronner Emma Kinderziekenhuis 30 september 2010 Aanwezigen Bijna 70 deelnemers 80% psychologen pedagogisch medewekers maatschappelijk werk 20% verpleegkundigen artsen anders Programma 15.15-16.00

Nadere informatie

Trauma-gerichte behandeling in psychose

Trauma-gerichte behandeling in psychose Trauma-gerichte behandeling in psychose effectiviteit, veiligheid en werkingsmechanismen van den Berg, de Bont, van der Vleugel, de Roos, de Jongh, van Minnen, & van der Gaag Berber van der Vleugel Paul

Nadere informatie

GGZ aanpak huiselijk geweld

GGZ aanpak huiselijk geweld GGZ aanpak huiselijk geweld Wat is er nodig en wat helpt Jeannette van Borren Mei 2011 Film moeder en zoon van Putten Voorkomen van problemen is beter en goedkoper dan genezen Preventieve GGZ interventies

Nadere informatie

Het geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS

Het geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS Het geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS Dag van de Inhoud Den Haag 28 september 2017 Ante Lemkes, GZ-psycholoog in opleiding tot Specialist Inleiding Introductie van mezelf, jullie

Nadere informatie

Inzicht in de praktijk van online therapie. Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy

Inzicht in de praktijk van online therapie. Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy Inzicht in de praktijk van online therapie Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy Inhoud Kenmerken online therapie? Welke behandelingen biedt Interapy aan? Voor wie is het geschikt (en voor wie

Nadere informatie

EMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring

EMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring EMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring Wat is EMDR Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen

Nadere informatie

Preventieve psychotherapie

Preventieve psychotherapie Preventieve psychotherapie Dr. Dorien Nieman, klinisch psycholoog en cognitief gedragstherapeut Academisch Medisch Centrum, Afd. Psychiatrie, Amsterdam d.h.nieman@amc.nl Overzicht Belang van vroegdetectie

Nadere informatie

Heeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen?

Heeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen? Heeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen? Lonneke I.M. Lenferink Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht Paul A. Boelen Universiteit Utrecht,

Nadere informatie

Maastrichtse interview met kinder- en jeugdigen versie MIK

Maastrichtse interview met kinder- en jeugdigen versie MIK Maastrichtse interview met kinder- en jeugdigen versie MIK Dr. Sandra Escher Prof. Dr. Marius Romme Stichting Leven met stemmen Bemelen interview@hearing-voices.com Project kinderen en jeugdigen die Stemmen

Nadere informatie

Trauma en verslaving. Patiënten

Trauma en verslaving. Patiënten Trauma en verslaving Patiënten Trauma en verslaving Informatie voor patiënten Als u naast uw verslaving ook last heeft van een nare of ingrijpende gebeurtenis uit uw verleden Trauma en verslaving 1 Trauma

Nadere informatie

Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis: Wat is het en werkt het? Colin van der Heiden PsyQ

Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis: Wat is het en werkt het? Colin van der Heiden PsyQ Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis: Wat is het en werkt het? Colin van der Heiden PsyQ Inhoud Waarom MCT v GAS Wat is MCT v GAS Werkt MCT v GAS MCT v GAS: Achtergrond CGT v

Nadere informatie

DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016

DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016 DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016 Psychotrauma en stressorgerelateerde stoornissen Marloes de Kok, GZ-psycholoog Marthe Schneijderberg, orthopedagoog Psychotrauma

Nadere informatie

De diagnosestelling en behandeling van een ultra hoog risico op psychose

De diagnosestelling en behandeling van een ultra hoog risico op psychose De diagnosestelling en behandeling van een ultra hoog risico op psychose Drs P. Bervoets GZ-Psycholoog EDIT Den Haag Waarom energie steken in preventie? Oorzaak schizofrenie onbekend Matige resultaten

Nadere informatie

Trauma en verslaving. Mondriaan. Verslavingszorg. Informatie voor patiënten

Trauma en verslaving. Mondriaan. Verslavingszorg. Informatie voor patiënten Verslavingszorg Trauma en verslaving Als u naast uw verslaving ook last heeft van een nare of ingrijpende gebeurtenis uit uw verleden Informatie voor patiënten Mondriaan voor geestelijke gezondheid Trauma

Nadere informatie

Lange termijn effecten prehospitaal handelen: De kater komt later. Hennie Knoester Kinderarts-intensivist, Intensive Care Kinderen EKZ/AMC

Lange termijn effecten prehospitaal handelen: De kater komt later. Hennie Knoester Kinderarts-intensivist, Intensive Care Kinderen EKZ/AMC prehospitaal handelen: De kater komt later Hennie Knoester Kinderarts-intensivist, Intensive Care Kinderen EKZ/AMC RS infectie, 10 dagen oud Meningococcen infectie, 1 jaar Asystolie bij cardiomyopathie,

Nadere informatie

Comorbiditeit PTSS en Persoonlijkheidsstoornissen Samenspel in diagnostiek en behandeling

Comorbiditeit PTSS en Persoonlijkheidsstoornissen Samenspel in diagnostiek en behandeling Comorbiditeit PTSS en Persoonlijkheidsstoornissen Samenspel in diagnostiek en behandeling Gloria Gribling en Ellen Willemsen Casuïstiek 1 Hoe ontdek je hoeveel en welke koppen de draak heeft? (Diagnostiek)

Nadere informatie

GGzE centrum psychotrauma

GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma Mensen helpen met complexe traumaproblematiek en het (her)vinden van hun weg in de samenleving. Algemene informatie >> Complexe trauma s kunnen grote

Nadere informatie

Psychotherapie voor Depressie werkt! Maar hoe?

Psychotherapie voor Depressie werkt! Maar hoe? Psychotherapie voor Depressie werkt! Maar hoe? Effecten en Werkingsmechanismes van Cognitieve Therapie en Interpersoonlijke Therapie voor Depressie Dr. Lotte Lemmens Maastricht University Psychotherapie

Nadere informatie

EMDR EYE MOVEMENT DESENSITIZATION AND REPROCESSING REINA MARCHAND, ORTHOPEDAGOOG-GENERALIST DE TWENTSE ZORGCENTRA

EMDR EYE MOVEMENT DESENSITIZATION AND REPROCESSING REINA MARCHAND, ORTHOPEDAGOOG-GENERALIST DE TWENTSE ZORGCENTRA EMDR EYE MOVEMENT DESENSITIZATION AND REPROCESSING REINA MARCHAND, ORTHOPEDAGOOG-GENERALIST DE TWENTSE ZORGCENTRA 2 EMDR WAT IS EMDR? EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing, en is

Nadere informatie

EMDR openbare supervisie VGCt najaarscongres 10 november 2017

EMDR openbare supervisie VGCt najaarscongres 10 november 2017 EMDR openbare supervisie VGCt najaarscongres 10 november 2017 Mw. dr. Hellen Hornsveld, GZ-psycholoog EMDR supervisor/opleider; schematherapeut senior Zelfstandig gevestigd (Utrecht) als behandelaar, onderzoeker

Nadere informatie

Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met

Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Autismespectrumstoornissen: ADASS Achtergrond ADASS Veelvuldig voorkomen van

Nadere informatie

De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Annemein Kemps, Henny Sinnema VGCT najaarscongres 2013 INHOUD

Nadere informatie

dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht

dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart - Ypsilon en onderzoekers trekken met elkaar op sinds die tijd Epidemiologische studies genetica

Nadere informatie

CHAPTER 9.2. Dutch summary (Samenvatting)

CHAPTER 9.2. Dutch summary (Samenvatting) CHAPTER 9.2 Dutch summary (Samenvatting) 180 TRAUMA-FOCUSED TREATMENT IN PSYCHOSIS PTSS behandeling bij psychose De belangrijkste doelstelling van dit proefschrift was het onderzoeken van de effectiviteit

Nadere informatie

Hans-Jaap Oppenheim. www.bsl.nl

Hans-Jaap Oppenheim. www.bsl.nl Hans-Jaap Oppenheim www.bsl.nl Zelfbeeldreparatie met EMDR Hans-Jaap Oppenheim GGZ Duin- en Bollenstreek Utrecht, 27-09-2013 De hersenen De Homunculus Bestaat er een homunculus voor psychische stoornissen?

Nadere informatie

Caroline Ploeg, Gedragstherapeut Femy Wanders, Klinisch psycholoog

Caroline Ploeg, Gedragstherapeut Femy Wanders, Klinisch psycholoog Caroline Ploeg, Gedragstherapeut Femy Wanders, Klinisch psycholoog Overzicht presentatie Ontstaan van KINGS Doelgroep KINGS-model (incl. MASTR) Verschillende interventies uit het MASTR Progressive Counting

Nadere informatie

SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER

SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER Wat is complex trauma? Theoretisch model trauma/persoonlijkheid Welke rol speelt middelengebruik? Fasering in de behandeling Indicatiestelling

Nadere informatie

psychologische hulp online

psychologische hulp online psychologische hulp online posttraumatische stress pathologische rouw paniekstoornis en agorafobie depressie bulimia nervosa Burn-out preventie en behandeling diagnostische screening & indicatie Geschiedenis

Nadere informatie