OCMW J A A R O V E R Z I C H T

Transcriptie

1 OCMW JAAROVERZICHT 213 dienstverlening Focus op armoedebestrijding, activering en ouderenzorg interne werking en financiën Een beeld van de organisatie

2

3 VOORWOORD Beste lezer Met veel plezier stellen we u het jaaroverzicht 213 van OCMW Gent voor. 213 was voor de meeste lokale besturen een bijzonder druk maar ook boeiend jaar. Het was enerzijds een jaar van vragen stellen, richting zoeken, wikken en wegen maar anderzijds een jaar waar keuzes werden gemaakt en de fundamenten werden gelegd voor de komende jaren. OCMW Gent heeft gekozen om duidelijke accenten te leggen op de bestrijding van armoede, activering én een nog ruimer uitgebouwde ouderenzorg. Dit jaaroverzicht tracht u een zicht te geven op de opdrachten van het OCMW, maar staat ook uitgebreid stil bij de realisaties van het voorbije jaar. Extra aandacht schenken we aan de dienstverlenende taken rond activering, zorg voor ouderen, leefloon en levensminimum, juridische hulp, wonen, energie en duurzaamheid, gezondheid en vrije tijd. Daarnaast heeft het jaaroverzicht ook aandacht voor de interne werking van OCMW Gent. We kunnen onze kwaliteitsvolle dienstverlening natuurlijk alleen maar aanbieden dankzij de hulp van de ondersteunende de partementen. Zij vormen een essentiële schakel in het dienstverleningsproces en moeten voor de volledig heid van het jaaroverzicht uiteraard voldoende belicht te worden. De uitdagingen die op onze organisatie afkomen worden steeds groter. We blijven echter vol vertrouwen uitkijken naar de toekomst. OCMW Gent is er voor iedereen, meer dan ooit! Luc Kupers Rudy Coddens Secretaris Voorzitter 3

4 INHOUD Amoedebestrijding 4 5 Dienstverlening 11 Leefloon en levensminimum 13 Activering 19 Juridische hulp 35 Wonen voor kansarmen en thuislozen 43 Energie en duurzaamheid 53 Gezondheid 59 Vrije tijd 67 Zorg en wonen voor senioren 73 Interne werking 91 Bestuur en beleid 93 Het personeel 94 Communicatie en imago 13 Financiën 17

5 Armoedebestrijding

6

7 ARMOEDEBESTRIJDING Armoedebestrijding Minder armoede in Gent : dat is de heel eenvoudige en tegelijk ambitieuze missie van het Gentse armoedebeleidsplan. Dit plan is het resultaat van een intense samenwerking tussen talloze organisaties die zich inzetten tegen armoede. OCMW Gent neemt hierin een regisseursrol. Tijdens de legislatuur van wordt het plan uitgerold in al zijn verschillende aspecten. Het volledige armoedebeleidsplan kan je lezen op INTEGRALE AANPAK Armoede definiëren is niet eenvoudig. Er zijn om te beginnen verschil lende soorten armoede die vaak op elkaar inhaken. Financiële armoede is de rode draad doorheen alle vormen van armoede. Daarnaast is er ook aandacht voor verschillende vormen van armoede, zoals generatie armoede en kansarmoede. Wie onvoldoende middelen heeft om aan de maatschappij te kunnen deelnemen, leeft in armoede. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen nieuwe armen of generatiearmen, Belgen of niet Belgen, jonge of oude Gentenaars, personen met of zon der papieren, Het armoedebeleidsplan wil de armoede in Gent op twee manieren aan pakken: enerzijds de toegankelijkheid van diensten en sociale rechten vergroten en anderzijds de zelfredzaamheid van mensen in armoede versterken.

8 TOEGANKELIJKHEID DIENSTEN VERGROTEN Digitale aanvraag studietoelagen Vanaf 213 kunnen OCMW-cliënten terecht in alle Gentse welzijnsbureaus voor individuele begeleiding bij de aanvraag van digitale studietoelagen. OCMW Gent breidt zijn dienstverlening hierin uit, in afwachting van de automatische toekenning van de studietoelage aan de rechthebbenden door de Vlaamse overheid. De Vlaamse overheid bereidt een automatische toekenning van studietoelagen voor en zal dit vanaf 215 lanceren. In afwachting van deze automatische rechtentoekenning, zorgt OCMW Gent voor digitale ondersteuning bij de aanvraag van studietoelagen. 8 Sinds 21 kunnen cliënten van OCMW Gent zich in 3 welzijns bureaus laten bijstaan om de studietoelage aan te vragen waarop ze recht hebben. Hiervoor werden administratief bediendes doelgericht opgeleid. In 213 werd het project verruimd naar alle welzijnsbureaus van OCMW Gent. Op die manier stimuleert OCMW Gent de zelfredzaamheid van ouders - OCMW neemt niet over, maar stimuleert en ondersteunt. Bovendien krijgt zo elk kind waar het recht op heeft. toelagen 2. AANPAKKEN VAN VERSCHILLENDE LEVENSDOMEINEN Armoede kan je alleen aanpakken door op alle levensdomeinen in te zet ten: inkomen, wonen, werken en activering, leren, sociale relaties en vrije tijd, fysieke en geestelijke gezondheid. Elk levensdomein haakt immers op elkaar in en versterkt of verzwakt de levensomstandigheden van mensen. Bij de opmaak van het armoedebeleidsplan staat het levensdomein in komen centraal. Armoede start namelijk steeds met financiële armoede. 3. KINDERARMOEDE Het armoedebeleidsplan vermeldt een apart luik rond kinderarmoede. De aanpak van kinderarmoede bouwt verder op bestaande projecten en voegt nieuwe accenten toe. Zo boekte OCMW Gent de voorbije jaren al vooruitgang met projecten rond schoolse ondersteuning en met de cel Integrale Gezinsbegeleiding (IG). Nieuw in het armoedebeleidsplan is dat OCMW Gent voortaan de ver schillende initiatieven regisseert die bestaan in Gent om kinderarmoede te verminderen. OCMW Gent werkte in 213 vooral rond opvoedingsondersteuning, on derwijs, opvang en hulp aan zwangere vrouwen. Opvoedingsondersteuning Ouders en kinderen kunnen instappen in een groepstherapie, die via op voedingsondersteuning hun weerbaarheid versterkt. Integrale Gezinsbegeleiding een cel binnen OCMW Gent richt zich tot gezinnen met problemen op verschillende levensdomeinen (gezond heid, financiën, huisvesting, ) en daardoor nood hebben aan opvoe dingsondersteuning in de brede zin van het woord.

9 ARMOEDEBESTRIJDING De cel bestaat uit 7 maatschappelijk werkers en een halftijdse intercultu reel medewerker. Belangrijke externe partners zijn scholen, medisch pe dagogische instituten, de comités bijzondere jeugdzorg en Kind & Gezin. In 213 begeleidde IG 11 gezinnen (212: 127). In driekwart van de gezinnen werd er op vraag van de ouders opvoe dingsondersteuning geboden. ken met een speelpleinwerking en daarnaast ook met het aspect hulp verlening. 251 kinderen namen in 213 deel aan de vakantiewerking. In 212 startte de Vakantiewerking met een taalbeleid dat ook in 213 werd doorgetrokken en dit in samenwerking met VDS (Vlaamse Dienst Speelpleinwerking). Iedere week planden de animatoren taalstimuleren de activiteiten voor anderstalige kinderen. Onderwijs Alle cliënten met kinderen van 2 jaar ontvingen een uitnodiging om hun kind in te schrijven in het online-inschrijvingssysteem van de scholen in Gent. OCMW Gent financierde in 213 twee organisaties, met name Katrol (2. euro) i.s.m. de Hogeschool en Universiteit Gent en Het Uilenspel (1. euro). Beide organisaties hebben als doel om de kansen van kinderen uit kwetsbare gezinnen te verhogen, via studie- en opvoe dingsondersteuning aan huis. Tal van acties werden opgezet om de spijbelproblematiek bij Gentse jon geren aan te pakken. Hiervoor wordt samengewerkt met onderwijs, dienst maatschappelijke zorg van politie, ouders en CLB. Opvang OCMW cliënten met kinderen ontvangen informatie over vakantie-op vangmogelijkheden die aansluiten bij hun behoeften (locatie, leeftijd, aanpak). OCMW Gent organiseert zelf een vakantiewerking en vakantiekamp voor kinderen van cliënten en personeel. De vakantiewerking heeft raakvlak En er werd ook gewerkt rond intergenerationele activiteiten: kinderen ontmoetten regelmatig bewoners van de serviceflats Antoniushof. Alle partijen - oud en jong - reageerden enthousiast op de activiteiten. In 214 wordt dit verdergezet. Er waren daarnaast uitstappen naar woon zorgcentrum Zonnebloem (Zwijnaarde) tijdens de krokus- en de zomer vakantie om samen met de bewoners een activiteit te doen. In 213 kwamen gemiddeld 52 kinderen per dag naar de vakantie opvang. In 212 waren dat er 49. Ruim de helft van de kinderen vermeldt bij de inschrijving het busvervoer van de Vakantiewerking nodig te hebben. Zwangerschap OCMW Gent zet samen met de Arteveldehogeschool zijn schouders on der het project Buddy bij de wieg : studenten maatschappelijk werk en vroedkunde ondersteunen kwetsbare zwangere vrouwen. OCMW Gent steunt dit project door vormingen aan te bieden aan stu denten over kansarmoede en wat het betekent om zwanger te zijn, te bevallen en een baby te hebben in armoede. Sensibilisering van deze intermediaire doelgroep is een belangrijke opdracht van OCMW Gent. 9

10 DE PAGADDER 1 De Pagadder is de vakantiewerking van OCMW Gent en organiseert opvang voor kinderen van 3 tot 15 jaar tijdens de schoolvakanties. De Pagadder is er in de eerste plaats voor de kinderen van ouders die in hulpverlening zijn bij het OCMW. Deze mensen vinden vaak de weg niet naar het bestaande jeugdwerk. Voor hen biedt De Pagadder een alternatief. In die zin is De Pagadder een belangrijke schakel in de strijd van het OCMW tegen kinderarmoede. De Pagadder heeft aandacht voor het individuele kind en zijn specifieke noden. Dat is ook nodig. In 213 had 1 op de 3 kinderen uit cliëntgezinnen gedrags-, ontwikkelings- en emotionele problemen. Kinderen worden gestimuleerd om door te groeien als animator bij De Pagadder (In 213 kwamen 24 van de 41 animatoren uit de OCMW-doelgroep) en (hoger) onderwijs te volgen. Zo kunnen ze de vicieuze cirkel van armoede doorbreken. Daarnaast geeft De Pagadder opvoedingsondersteuning aan de ouders. Jaarlijks organiseert Pagadder een kamp tijdens de zomervakantie voor kinderen tussen 5 en 15 jaar met als bestemming Moerkensheide in De Pinte. In 213 gingen 57 kinderen mee op kamp (212: 61). Meer info over De Pagadder vindt u ook in het hoofdstuk Vrije Tijd.

11 Dienstverlening

12

13 LEEFLOON EN LEVENSMINIMUM Leefloon en levensminimum Het aantal cliënten dat minstens één dag financiële steun van het OCMW kreeg, daalde in 213 voor het derde jaar op rij. Maar enige nuance is op zijn plaats. Sinds september 213 is er een stijging van het aantal mensen dat een leefloon krijgt. Op 31 december 213 hadden 19,5 op 1. Gentenaars recht op een leefloon of levensminimum. Op 31 december 212 waren dat er 18,1. 1. HET LEEFLOON IN DETAIL CIJFERS EN TENDENSEN Als iemand geen middelen meer heeft om in het eigen levensonderhoud te voorzien, kan hij of zij bij het OCMW een leefloon aanvragen. Dat is een basisinkomen dat mensen de kans geeft op een menswaardig leven. Vreemdelingen die een asielaanvraag hebben ingediend of die inge schreven zijn in het vreemdelingenregister, ontvangen een levensmini mum. Het bedrag van een levensminimum is identiek aan dat van een leefloon. BEDRAGEN LEEFLOON/LEVENSMINIMUM VANAF 1 SEPTEMBER 213 Jaarbasis Maandbasis Categorie 1 (samenwonend) 6.538,92 euro 544,91 euro Categorie 2 (alleenstaand) 9.88,32 euro 817,36 euro 13.77,84 euro 1.89,82 euro Categorie 3 (persoon die samenwoont met een gezin ten laste) 1.a Het aantal steungerechtigden In 213 daalde het aantal cliënten dat minstens één dag financiële steun van het OCMW kreeg voor het derde jaar op rij. Het aantal cliënten in financiële hulpverlening zakte van personen in 21 naar 9.83 in 213, of een afname met 18,5%. Financiële steun verwijst niet alleen naar een leefloon of een levensmini mum, maar ook naar geactiveerde leefloners (bv. met een artikel 6-con tract, activa, siné, invoeginterim), tussenkomst in huurprijs, ten laste name van medische kosten, Bij de cijfers van het leefloon of levensminimum doet zich een andere tendens voor. Vanaf september 213 stijgt in die categorieën het aantal cliënten continu. En wel op zo n wijze dat er op 31 december 213 een hoger dagcijfer was dan het jaar tevoren. 13

14 Wie zijn de steungerechtigden? AANTAL STEUNGERECHTIGDEN PER DUIZEND INWONERS 21 23,4 Meer dan 1 nationaliteiten ontvingen in 213 OCMW-steun. De groot ste groep (57%) heeft de Belgische nationaliteit. 2, , , Aantal steungerechtigden per 1. inwoners Deze cijfers zijn een momentopname van telkens de laatste dag van het jaar. Het aantal steungerechtigden steeg in 213 zowel in absolute cijfers als in aandeel van de beroepsactieve Gentse bevolking. Eind december 213 kregen Gentenaars een leefloon (212: 4.482, of een stijging met bijna 9% ). 14 Nationaliteit Uitgesplitst per leeftijdsklasse geeft dat volgend beeld voor de beroeps actieve bevolking in Gent: Geboorteland De grootste groep (48,5%) is geboren buiten de Europese Unie. Ruim 38 % is in België geboren. Duurtijd steunperiode Aantal (equivalent) leefloners in december 213 opgesplitst naar duurtijd steunperiode LL/LM op 1. Gentenaars leeftijdsklassen Ook bij de nieuwe cliënten (mensen die in 213 voor het eerst OCMWsteun kregen) heeft iets meer dan de helft - 51% - de Belgische nationali teit. 9,5% heeft de Afghaanse nationaliteit. De andere landen in de top 5 zijn Bulgarije, Turkije en Slovakije. tot 12 maanden of 1 jaar 5,2% 97,7 meer dan 1 jaar en minder dan 2 jaar 16,% 47,3 53,6 meer dan 2 jaar en minder dan 3 jaar 8,3% 22, 23,3 meer dan 3 jaar en minder dan 4 jaar 6,% 4,2% 1,2% 31/12/21 31/12/211 31/12/212 31/12/ ,5 93, 87, ,4 54, ,1 26, , 26,8 24, 27,4 meer dan 4 jaar en minder dan 5 jaar ,1 26,9 23,7 25,5 meer dan 5 jaar en minder dan 1 jaar ,1 23,9 2,8 2,8 meer dan 1 jaar Totaal Bijna 1% van de 18- en 19-jarige Gentenaars ontving op 31 december 213 OCMW-steun. Ook het aandeel van de 2- tot 24-jarigen is met ruim 5% merkelijk hoger dan in de andere leeftijdsklassen. 5,1% 1,% Bijna 34% van de steungerechtigden heeft meer dan 2 jaar ononderbroken recht op een leefloon. 15% krijgt meer dan 5 jaar OCMW-steun.

15 LEEFLOON EN LEVENSMINIMUM Geografische kenmerken MOTIEF BIJ STOPZETTEN VAN STEUNVERLENING De verhouding van het aantal leefloners ten opzichte van het aantal be roepsactieve Gentenaars bedroeg in 213 gemiddeld 2,7%. 2.5 In 4 van de 25 Gentse wijken lag het aantal leefloners in verhouding tot het aantal beroepsactieve Gentenaars in die wijk hoger dan 5%. Het gaat om: 1.5 Nieuw Gent UZ (6,1%); Muide Meulestede- Afrikalaan (6,%); Rabot Blaisantvest (6,%); Brugse Poort Rooigem (5,3%). 2. REDENEN VOOR HET STOPZETTEN VAN OCMW-STEUN voldoende inkomsten passieve uitstroom tijdelijke onderbreking andere Voldoende inkomsten wil zeggen dat betrokkene een loon of een andere sociale uitkering krijgt. Passieve uitstroom doet zich voor als de cliënt niet meer in Gent woont, in het buitenland verblijft, overleden of gedetineerd is. Een tijdelijke onderbreking kan een vakantiejob zijn, een verblijf in het buitenland, De term andere verwijst naar administratieve stopzetting van het leefloon, het omzetten van het leefloon naar een andere steunvorm, In 213 nam het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst beslis singen om de OCMW-steun aan cliënten stop te zetten. 3. HULPVERLENING START IN DE WELZIJNSBUREAUS Het gaat om unieke cliënten. Dat wijst erop dat voor een deel van de cliënten de steun meer dan 1 keer werd stopgezet in 213. Per indivi dueel dossier waren er gemiddeld 2,4 stopzettingen per dossier. In de zeven welzijnsbureaus en hun antennes starten alle hulpvragen van de Gentenaar. Dat is bv. het geval voor een leefloongerechtigde cliënt, die door interim arbeid 3 maanden een inkomen onvangt dat hoger is dan het leefloon. Voor hem of haar wordt dan 3 keer de steunverlening stopgezet. In 213 deden Gentse gezinnen een beroep op één van de dien sten van de Sociale Dienst van het OCMW. Dat betekent dat 11% van de Gentse huishoudens opgevolgd en begeleid werd door het OCMW. Van de huishoudens die in 213 instroomden, waren er (of bijna 31%) die nog niet gekend waren door het OCMW huishoudens stroomden uit, wat dus betekent dat in 213 de uit stroom groter was dan de instroom. 15

16 VERDELING VAN DE HUISHOUDENS NAAR GEZINSTYPE Gezinstypes Alleenstaand +18j Alleenstaand -18j ,4% HULPVRAGEN VANUIT DE SOCIALE DIENST ,2% ,3% 47,4% 458 3,4% 448 3,5% Eenoudergezin - Met -18j ,9% ,% Samenwonend - Enkel +18j ,4% ,1% 3. Samenwonend - Met -18j ,3% ,% ,% ,% 1. Eenoudergezin - Enkel +18j Totaal 16 De huishoudens waren niet dagelijks in begeleiding. Op 31 de cember 213 deden Gentse gezinnen een beroep op één van de diensten van de Sociale Dienst van het OCMW. Dat komt overeen met 7,6% van alle Gentse huishoudens, een gelijkaardig cijfer in vergelijking met Van de huishoudens vormden de alleenstaanden met meer dan 6% (7.947) de grootste groep. Bij 32% van de huishoudens was er minstens 1 kind jonger dan 18 jaar Huishoudens begeleid door welzijnsbureaus Huishoudens begeleid door thematische diensten Op 31 december 213 begeleidden de welzijnsbureaus en de dienst Thuislozen en Vreemdelingen 6.86 huishoudens. Dat cijfer is bijna identiek met dat van vorig jaar. Daarnaast werden 2.56 begeleid door een thematische dienst van de Sociale Dienst. Dat zijn diensten die hulpverlening bieden op een specifiek domein (wonen, energie, gezondheid). Vergeleken met 212 is dat een stijging met 4%. Verhoudingsgewijs bevonden de meeste gezinnen in hulpverlening zich in de wijken: Rabot Blaisantvest (17%); Nieuw Gent UZ (16,5%); Muide Meulestede Afrikalaan (15,2%); Sluizeken Tolhuis Ham (13,9%); en Brugse Poort Rooigem (13%). Ook in de stadsdelen Bloemekenswijk, Ledeberg en Watersportbaan Ekkergem zit meer dan 1% van de gezinnen in hulpverlening bij de Sociale Dienst.

17 DE MORGEN 28 SEPTEMBER 213 Gezocht: een doel in het leven Journalist Rudi Rotthier (De Morgen) leefde van september tot december 213 in één van de armste wijken van Gent aan het Rabot. Hij volgde er verschillende OCMW medewerkers, sprak met mensen die in armoede leven en schreef zijn verhalen neer. De reportage belicht armoede vanuit verschillende standpunten en schetst een genuanceerd beeld over leven in armoede. Een selectie van deze artikels leest u in dit jaaroverzicht. Op leest u de volledige reportagereeks. Hij is welbespraakt en charmant. Hij zegt dingen als: Ik sla met mijn vuist op tafel, maar de tafel plooit niet. Ik ontmoet hem in zijn niet eens zo rommelige appartement. Hij zit in short en ontbloot, knokig bovenlijf, waarop het litteken van een operatie nog zichtbaar is. Hij rookt en werkt zich aan een rustig tempo door een serie halveliterblikken bier. Hij is 48. Ze hadden die wet van Murphy naar mij moeten noemen. Het appartement zal hij begin volgend jaar moeten ontruimen. De eigenaar plant verbouwingen. Waar hij volgend jaar zal wonen weet hij niet. Dat is niet zijn ergste zorg. Zijn zoon is ontsnapt uit de jeugdgevangenis waar hij tot zijn achttiende had moeten blijven. En hijzelf dreigt zijn leefloon gedeeltelijk of misschien wel helemaal te verliezen omdat hij herhaaldelijk afspraken miste en gelogen heeft (in zijn versie: dingen verzwegen heeft) over wie er in zijn appartement verbleef. Dat heeft belang voor zijn inkomen, want samenwonenden ontvangen maandelijks 25 euro minder dan alleenstaanden. Hij verzweeg het, het kwam uit, er werd gedreigd met sancties, de logés verdwenen, maar hij nam een nieuwe logé in huis, die op zijn adres OCMW-steun aanvroeg. Hij ontkende het in alle toonaarden tot het niet meer te ontkennen viel. Ik word gestraft omdat ik mensen help, zegt hij, al droeg die logé ook bij, financieel en in natura. Buiten barst een bui los. Ik denk soms: foert, laat het maar komen. Eigenlijk hoopt hij dat hij, met zijn charme, de sanctie nog kan ontlopen. Hij haalt herinneringen op: hoe hij ooit een vrij gelukkig man was, een elektricien en kraanman die overuren deed, in bijberoep met taxi s reed, getrouwd was met een vrouw die ook werkte. Ze hadden elk hun eigen auto, zelfs een derde auto voor op zondag. Ze hadden twee kinderen en een dikke spaarboek. Vanaf zijn zestiende dronk hij al wel, maar nooit op het werk. Toen werd hij ziek, betrapte zijn vrouw met zijn beste vriend, haalde zijn vrouw hun spaarboekje leeg (zegt hij), en bleken de rekeningen al zes maanden niet betaald. Ineens stond hij op straat, zonder huis of baan. Hij leefde enkele maanden in het park van Gentbrugge. De voorbije tien jaar overleeft hij met uitkerin- gen, die voornamelijk opgaan aan huur en het terugbetalen van schulden. Hij houdt per week 5 euro leefgeld over. Daar red ik het niet mee. Hij herstelt laptops en andere elektronica waarvoor hij doorgaans in natura wordt betaald. De caissière van zijn supermarkt vergeet af en toe enkele producten te scannen. Hij heeft haar al eens bedankt met een roos. Sinds ik alleen ben, zit ik in de zetel en drink ik. Tegen de avond ben ik dronken en moe en kan ik slapen. Alcohol is het goedkoopste slaapmiddel. Mocht ik opnieuw een doel hebben, dan was het misschien anders. Wat zou zo n doel kunnen zijn? Werken, zegt hij, nogal onverwachts, niet zoals vroeger, maar ik kan met de auto rijden, ik zou in de Kringloopwinkel huishoudapparaten kunnen herstellen. Hij moet grip op zijn leven krijgen, zich aan afspraken houden, zijn alcoholgebruik onder controle krijgen, alvorens hij voor tewerkstelling in aanmerking komt. Vroeger dacht ik: ik wil mensen niet kwetsen. Maar dan doe je het toch. Op den duur is er niemand meer om te kwetsen. Zou het helpen om even uit zijn situatie gehaald te worden en elders te zijn? Op zich misschien wel, denkt hij, maar ik heb te veel zorgen. Ik blijf er geen week. Ik wil weten hoe het met mijn zoon gaat. Een mens kan armoede overleven als hij rust heeft. Dat is de ergste armoede: die met een onrustig hoofd. Hij laat zijn open hand op de tafel vallen en de lege blikken bewegen. 17

18

19 ACTIVERING Activering OCMW Gent wil de sociale dienstverlening verzekeren zodat alle inwoners een menswaardig leven kunnen leiden. De prioriteit gaat hierbij naar de kwetsbare groepen. Mensen die niet over voldoende middelen beschikken, kunnen bij het OCMW terecht voor een leefloon. Cliënten met een leefloon wil het OCMW begeleiden naar een duurzame job. Wie door een veelheid van problemen (niet onmiddellijk) aan een job geraakt, moet ook geholpen worden. Dit kan bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk (arbeidszorg) via de emancipatorische werking. Onderwijs en een job zijn essentieel om uit de armoedespiraal te ge raken. Met een op maat gemaakt individueel traject wil OCMW Gent cliënten de hoogst haalbare trap laten bereiken op de activeringsladder. De cliënt wordt in het klimmen op de ladder bijgestaan door wijkwer kers, trajectbegeleiders en een team van intercultureel medewerkers en bemiddelaars, psychologen, juristen, competentiecoachen, instruc teurs, taalcoachen, bedrijfsconsulenten en stafmedewerkers. Deze rijkdom aan disciplines zorgt voor een maximale ondersteuning, waardoor cliënten kansen krijgen. Kansen op volwaardige participatie. Want iedereen moet meekunnen in onze samenleving. 1. TAALACTIVERING Onvoldoende kennis van het Nederlands is een barrière voor wie wil wer ken of starten met een opleiding. OCMW Gent werkt voor taalopleidin gen samen met het Huis van het Nederlands cliënten hebben nood aan Nederlandse taallessen. Dat is 33% van alle steungerechtigden (4.844) cliënten (of 63%) bereikten nog niet het niveau om naar een te werkstelling met artikel 6 te kunnen doorstromen. In 212 was dat nog 75%. Van de 599 cliënten die wel al dat niveau hebben bereikt, hebben er 414 een activeringsdossier. Van die 1.22 personen is dan nog eens ruim een derde (356 cliënten) analfabeet in de eigen taal, wat het aanleren van het Nederlands fel be moeilijkt en vertraagt. 19

20 ACTIVERINGSLADDER REGULIERE ARBEID ARBEIDSTOELEIDING ARBEIDSACTIVERING SOCIALE ACTIVERING TAALACTIVERING ZORG EN HULPVERLENING Nederlandse taallessen voor leefloon en levensminimum anderstalige steun gerechtigden Basiswerking Extra Time Perfect is saai Opnieuw je eigen centen beheren Via screening naar werk Oriënteringsprogramma s Via opleiding naar werk Arbeidsbegeleiding anderstaligen met taalopleidingen en coaching nazorg Delta Bedrijfsconsulenten Snelwerk ESF-project nazorg Testcentrum Via werkervaring naar werk Artikel 6 Werkervaringsprojecten Leerwerkplekken 2 De activeringsladder is een model dat de afstand tot de arbeidsmarkt voor elke cliënt in beeld brengt aan de hand van trappen. Hoe lager op de ladder, hoe groter de afstand tot de arbeidsmarkt. Het doel is de nodige middelen en instrumenten inzetten op maat van de cliënt waardoor hij de ladder kan opklimmen en de hoogst haalbare trap kan bereiken. Voor sommige cliënten gebeurt het opklimmen heel snel, voor anderen is de startsituatie ook de eindsituatie. Sommigen kennen dan weer een terugval naar een lagere trap tijdens het activeringstraject. Alles samengenomen betekent dat ook dat ruim een vijfde (21%) van alle steungerechtigden onvoldoende Nederlands kent om op een werkvloer te kunnen functioneren. In 212 was dat nog 28%. leven garanderen. Dit gebeurt via sociale activering. Dit is het werkterrein van de Emancipatorische Werking (EW). Deze dienst zet projecten op die maatschappelijk zinvol zijn en die de attitudes en het zelfbeeld van de cliënten maximaal versterken en hun competenties helpen ontplooien. In 213 volgden cliënten (26%) Nederlandse taallessen. Voor sommigen is sociale activering een opstap naar werk, voor anderen is het een eindpunt. 2. SOCIALE ACTIVERING Een kwaliteitsvolle en duurzame baan: dat is het hoofddoel. Maar voor een deel van de cliënten is dat geen haalbare kaart. Door een kluwen van problemen kunnen zij niet voldoen aan de eisen en de verwachtingen op de arbeidsmarkt. Ook voor die mensen wil OCMW Gent deelname aan het maatschappelijk In 213 startte EW met 393 cliënten in individuele activerings begeleiding, naast cliënten in groepswerkingen en arbeidszorg projecten. In 213 bevonden zich 653 cliënten op de trap van sociale acti vering. Meer dan 4% heeft alleen maar lager onderwijs gevolgd.

21 ACTIVERING Het aantal cliënten zonder diploma steeg tegenover 212 met 1%. Het aandeel jongeren steeg met 7%. De meeste cliënten zijn al leenstaanden zonder kinderen. uiterlijk verzorgt, zich beter in zijn vel voelt. En dat wie zich van binnen beter voelt, er ook beter uit ziet. 2.d Opnieuw je eigen centen beheren 2.a Arbeidszorg Arbeidszorg is een vorm van sociale activering voor cliënten die nog niet aan werken toe zijn, maar wel al een engagement willen opnemen. Dat engagement is heel laagdrempelig (bv. een halve dag in de week) en op maat van de cliënt, vrijwillig en onder begeleiding. In januari 213 volgde EW 16 cliënten in arbeidszorg op. In de cember was hun aantal al opgelopen tot 162, of een stijging met ruim 5%. Door deze stijging en ook door de stijging van het aantal artikel 6-con tracten is er dingend nood aan nieuwe arbeidszorgplaatsen. 2.b Basiswerking De basiswerking is een wijkgerichte groepswerking. Samen doen ze met een beperkt budget aankopen in een supermarkt, bereiden ze een voed zame maaltijd, maken ze een uitstap. Voor elke deelnemer wordt een in dividueel trajectplan uitgestippeld. De basiswerking richt zich tot de meest kwetsbare cliënten, die met een zware multiproblematiek hebben af te rekenen en nergens anders aanslui ting vinden. De aandacht ligt dan ook vooral op de doorstroming van de groepswerking naar bestaande initiatieven, waaronder vrijwilligerswerk. Dit project loopt in samenwerking met Leerpunt en de Juridische dienst van OCMW Gent en omvat wekelijkse groepsbijeenkomsten rond de thema s schulden en budgetteren. 2.e Extra Time Extra Time richt zich tot jongeren tussen 18 en 25 jaar die nog niet klaar zijn voor de reguliere arbeidsmarkt. Via groepswerking en individuele be geleiding wil het OCMW hen activeren en aan hun attitudes en compe tenties werken. Het project bestaat inhoudelijk uit een mix van vormende groepswerkin gen, doe-activiteiten, sportieve momenten en deelname aan culturele activiteiten. Extra Time wordt deels gesubsidieerd door het Europees Sociaal Fonds en Open Stadion. Er is een structurele samenwerking met de trajectbe geleiding van het Opleidings- en Tewerkstellingscentrum (OTC), de Me thodische Cel Jongeren en Voetbal in de Stad (de communitywerking van KAA Gent). Begeleiders van Extra Time werken ook mee aan Ghent Homeless Blue White, een laagdrempelig project dat via straatvoetbal dak- en thuislozen in de maatschappij wil helpen reïntegreren. 2.c Perfect is saai Perfect is saai is een project met als thema innerlijke en uiterlijke schoonheid. In interactieve workshops staan de cliënten stil bij zaken als make-up, kledij, kapsel, lichaamsexpressie (hoe kom ik over op de bui tenwereld?) en non verbale communicatie. De boodschap is dat wie zich Op de trainingen daagden cliënten op, die niet meer bereikbaar zijn voor de maatschappelijk werkers van het OCMW. 21

22 SOCIALE GIDSEN VERLICHTEN HET WERK VAN MAATSCHAPPELIJK WERKERS Vanuit Emancipatorische Werking werd in 213 het proefproject Sociale gidsen opgestart. Dat zijn OCMW-cliënten die andere cliënten ondersteunen in allerlei praktische zaken, zoals het in orde brengen van administratie en het meegaan naar andere diensten. Het project kent zo n succes dat het in 214 wordt uitgebreid naar andere welzijnsbureaus. De sociale gidsen vergezellen cliënten als ze zich bijvoorbeeld inschrijven bij een sociale huisvestingsmaatschappij of bij de VDAB. Of als ze een afspraak hebben met een andere OCMW-dienst, een interimkantoor, de RVA, een crèche, Ook het bijhouden van administratie of het verrichten van betalingen kan tot hun takenpakket behoren. 22 Meer tijd voor hulpverlening Zo verlichten de sociale gidsen aanzienlijk het werk van maatschappelijk werkers, die meer tijd kunnen vrijmaken voor hulpverlening op maat. De sociale gidsen volgen zelf eerst een opleiding van 3 maanden bij het Centrum voor Basiseducatie, plus een stage. In de zomer van 213 gingen de eerste 12 sociale gidsen aan de slag. Eind december behaalden 9 andere cliënten een certificaat. Ervaringen unaniem positief De ervaringen zijn unaniem positief, zowel bij de cliënten die hulp krijgen van een sociale gids als bij de maatschappelijk werkers. Daarom is beslist om het project in de loop van 214 over alle 7 welzijnsbureaus van OCMW Gent uit te rollen en de maatschappelijk werkers te motiveren om meer een beroep te doen op de sociale gidsen. 38 maatschappelijk werkers en hulpverleners deden in 213 een beroep op een sociale gids. Op 31 december stond de teller op 15 gidsenopdrachten. U leest meer over het project in het persbericht op 2.f Dialooggroep Klantenparticipatie De Dialooggroep Klantenparticipatie bestaat uit cliënten die ervaring hebben met de hulpverlening van het OCMW. Ze komen samen om de dienstverlening te bespreken, evalueren en nieuwe voorstellen te formu leren. De Dialooggroep kan worden ingeschakeld voor schriftelijke communi catie naar de doelgroep, als klankbordgroep, als partner in een beleids proces en als meewerkende partner in vormingen en dialoogmomenten. De Dialooggroep had in 213 een inbreng in het armoedebeleidsplan, in de herwerking van de infobrochure Wegwijs in het OCMW en in het communicatieplan rond het proactief maken van de OCMW-school premie.