light digital betekent: het opnieuw uitvinden van licht in alle dimensies.

Transcriptie

1 E De lichtfabriek

2 Inhoud Editorial. De lichtfabriek in het digitale tijdperk Editorial De lichtfabriek in het digitale tijdperk 1 De lichtfabriek De lichtfabriek Vormgeven met licht Efficient visual comfort Competentie ERCO LED-technologie Eenvoud ERCO lichtwerktuigen Onze toepassingsgebieden Licht in al zijn facetten Work Kantoorverlichting ontwerpen Shop Winkelverlichting ontwerpen Culture Tentoonstellingsbelichting ontwerpen Community Lichtplanning voor openbare gebouwen Hospitality Lichtplanning voor de horeca Living Lichtplanning voor woningen Public Lichtplanning voor openbare ruimten Contemplation Lichtplanning voor sacrale gebouwen Het bericht dat ERCO als eerste klassieke armaturenfabrikant nu uitsluitend digitaal licht ontwikkelt, produceert en verkoopt, baarde opzien in de licht- en architectuurbranche. light digital, onze filosofie, vat onze benadering samen om licht met LED- technologie in alle facetten opnieuw uit te vinden. Het feit dat ERCO in Duitsland ontwikkelt en produceert, garandeert de meest grote precisie en kwaliteit van de lichtwerktuigen niet op de laatste plaats omschrijft de onderneming zich daarom als lichtfabriek. Maar klinkt de metafoor van de fabriek in het tijdperk van digitaal licht niet enigszins achterhaald? In tegendeel. Ons ontwikkelingswerk voor ERCO LED-innovaties kan welis waar gedeeltelijk eerder met de benadering van een start-up worden vergeleken. Echter verbinden wij deze met onze ervaring als industriële onderneming en onze rijkdom aan tradities om ons op datgene te concentreren waarin ERCO altijd al de beste was: met hoge precisie perfectioneren van architectuurverlichting. Dat het hele proces vanaf de ontwikkeling tot en met de productie en montage op alle terreinen uit één hand afkomstig is, vereenvoudigt de interdisciplinaire dialoog en maakt maximale kwaliteit mogelijk. En, ondersteund door het internationale netwerk van de ERCO lichtadviseurs, integreren de actuele vereisten uit de praktijk van architecten, licht- en elektro planners telkens in ons ontwikkelingswerk. Een jaar na de volledige omzetting naar digitaal licht komt de LED-technologie van ERCO bij creatief en technisch ontwerpers als volledig vanzelfsprekend werktuig naar voren om licht voor een op de waarneming gerichte architectuurbelichting nog gebruikersvriendelijker en energie-efficiënter te maken. light digital betekent: het opnieuw uitvinden van licht in alle dimensies. ERCO Lichtfabriek 1

3 De lichtfabriek ERCO is een internationaal gerenommeerde specialist voor architectuurbelichting met LED-technologie. Het familiebedrijf, gevestigd te Lüdenscheid, een stad in hartje Duitsland, wordt wereldwijd in ruim 55 landen vertegenwoordigd met autonome verkoop- en partnerorganisaties. Opgericht in 1934 kon ERCO in de jaren 60 van de vorige eeuw het nieuwe terrein van de architectuurbelichting in Europa presenteren nog geen 50 jaar later is de onderneming de eerste van klassieke armaturen fabrikanten met een productprogramma dat compleet op LED-technologie is gebaseerd. Vol enthousiasme zorgen wereldwijd circa 1000 medewerkers van ERCO ervoor dat LED technologie niet alleen een technologie blijft, maar tot lichtwerktuigen wordt doorontwikkeld. Op de waarneming gerichte lichtplanning omgezet met de methode efficient visual comfort is onze missie. ERCO brengt een open, inter disciplinaire en internationale samenwerking in praktijk: terwijl de armaturen zorgzaam en met het oog op de toekomst in de lichtfabriek in Lüdenscheid worden ontwikkeld en geproduceerd, worden ze dankzij de competente en gemotiveerde lichtadviseurs van ERCO overal ter wereld duizendvoudig ingezet. Natuurlijk krijgt u ook de mogelijkheid om de toepassing van ERCO lichtwerktuigen mee te maken: in de showrooms van ERCO wereldwijd, alsmede tijdens workshops op het hoofdkantoor, op beurzen en andere vakevenementen. Meer informatie treft u aan onder: Boven: welkom bij ERCO hier bij de stand op de vakbeurs Light+Building. Rechts: het internationale ERCO team bij gesprekken over digitale innovaties en actuele onderwerpen over licht. De Light Finder, de interactieve webtool voor het op efficiënte wijze zoeken naar producten van ERCO, vindt u onder lightfinder. U kunt deze ook als App downloaden. De ERCO productcatalogus, alle productgegevensbladen, didactische kennismodules en ERCO brochures zijn als downloadversies beschikbaar onder download. En het gedrukte exemplaar van de catalogus kunt u op het volgende adres bestellen: productcatalogus Laat u inspireren door onze projecten overal ter wereld en neem een abonnement op het Digitale Lichtbericht onder newsletter ERCO ondersteunt ontwerpers in iedere fase van hun werk voor het efficiënt zoeken naar producten, inspiratie op doen uit referen tieverslagen en met kennis over licht. Meer onder 2 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 3

4 Vormgeven met licht Licht is essentieel. Licht is poëzie. Licht zorgt voor sfeer en voor oriëntatie. Al van oudsher wordt verlichting als vormgevingsinstrument ingezet om behaaglijke ruimtes te creëren. ERCO ziet licht als vierde dimensie in de architectuur. Dat betekent het licht een eigen vormgevingsfunctie te geven: het modelleert ruimten en objecten door verschillende lichtsterkteniveaus. Het drukt zijn stempel maatgevend op de nachtelijke verschijning van architectuur. De productportfolio van ERCO is volledig op LED-technologie gebaseerd. Dat is voor ons het logische gevolg van ons motto om de perfecte verlichting te leveren. Want dankzij de flexibiliteit en precisie van het LED-licht ontstaan er nog meer mogelijkheden om architectuur in iedere situatie overeenkomstig te modelleren. Wij ontwikkelen onze lichtwerktuigen in nauw overleg met architecten, lichtplanners en elektroplanners. De intensieve uitwisseling met de branche stelt ERCO in staat om een scherp, realistisch en tegelijkertijd visionair oog te houden voor de behoeften van de ontwerpers. Creatief denken vormt onze inspiratie en wij willen deze inspiratie doorgeven. Op die manier ziet ERCO zichzelf als lichtadviseur op de achtergrond die ontwerpers ondersteunt om hun concepten doelgericht te implementeren. Kwalitatieve lichtplanning Lichtwerktuigen van ERCO bieden de speelruimte in vormgeving die complexe bouwprojecten nodig hebben. De basis voor onze productontwikkeling is een op de waarneming gericht verlichtingsuitgangspunt. De Amerikaanse architect en lichtplanner Richard Kelly ( ) deelde licht voor een kwalitatieve lichtplanning in drie categorieën in: licht om te kunnen zien (orig. ambient lumi nescence), licht om naar iets te kijken (focal glow) en licht om te bekijken (play of brillants). Met deze Grammatica van het licht kan architectuur van kantoortuinen tot boetieks tot en met bibliotheken toegespitst op de gebruiker worden verlicht. De ervaring laat zien dat verlichtingsconcepten als zeer geslaagd worden ervaren, wanneer alle drie de componenten basisverlichting, gericht accentlicht en decoratief licht in een uitgebalanceerde verhouding worden gecombineerd. De Grammatica van het licht is een beproefd uitgangspunt voor het analyseren en structureren van lichtconcepten en het selecteren van geschikte lichtwerktuigen. De armaturensystematiek van het ERCO productprogramma met verschillende lichtverdelingen, warmwit en neutraalwit licht, verschillende maten en lumenklassen is optimaal geschikt om gedifferentieerde, voor de gebruiker geschikte lichtconcepten te verwezenlijken. Meer informatie treft u aan onder: Digitaal licht is de vierde dimensie van de architectuur. Licht om te kunnen zien Omschrijft de eenvoudige basisverlichting. Dit type verlichting, bijvoorbeeld door downlights of een gelijkmatige, verti cale verlichting, zorgt voor oriëntatie en geeft een gevoel van veiligheid. Licht om naar iets te kijken Betreft het accentlicht dat objecten, vlakken en ruimtelijke zones beter laat uitkomen en waarnemingshiërarchieën creëert. Het is bij het ensceneren van kunst en mode, façaden en monumenten een centraal middel om de aandacht van de kijker te trekken. Licht om te bekijken Is het decoratieve licht, het licht om je te verbazen en als esthetisch doel op zichzelf: daarbij horen lichteffecten met kleurig licht en ook decoratieve alsmede lichtkunstobjecten. 4 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 5

5 Efficient visual comfort 80% Verticale verlichting Door wallwashing lijkt de ruimte groter en is de indruk van de lichtsterkte hoger. Een gedifferentieerd lichtconcept met verticale verlichting biedt meer efficiency en lichtkwaliteit. Gecombineerd met accentlicht vermindert deze de contrasten en voorkomt op die manier dat ogen vermoeid raken. Hoe belang rijk verticale verlichting voor de kwaliteit van de vormgeving is (maar ook voor de energiezuinigheid van een lichtconcept), is het feit dat verticale vlakken 80% van de visuele waarneming vormen. Effectieve en efficiënte techniek ERCO ontwikkelt optische systemen voor LED-technologie die verschillende verlichtingstaken doeltreffend en met een groot visual comfort realiseren. Met de gepatenteerde Spherolit-techniek kunnen bijvoorbeeld nauwkeurig gericht licht en een groot spectrum aan lichtverdelingen worden gege nereerd. ERCO maakt gebruik van de beste hoogvermogen-led's die verkrijgbaar zijn en specificeert ze op kleurlocatie, lichtstroombehoud en voorwaartse spanningsval voor de hoogste vereisten. Samen met het zeer goede warmtemanagement is op die wijze een extreem lange levensduur van de LED's verzekerd. Intelligent regelen Regelbare verlichting is niet alleen een voorwaarde voor scenografische lichtconcepten, maar biedt besparingspotentieel voor het energieverbruik. ERCO LED-licht is dankzij het uitstekende dimgedrag optimaal geschikt voor lichtregelsystemen. Bovendien is het door zelf ontwikkelde bedrijfsapparatuur traploos dimbaar tot 1%. Verlichting heeft energie nodig. Fabrikanten, ontwerpers, ingenieurs en gebruikers zijn ervoor verantwoordelijk om welbewust met de begrensde natuurlijke hulpbronnen om te gaan. Met de consequente invoering van de uiterst efficiënte LED-technologie neemt ERCO deze uitdaging aan. Efficient visual comfort (ECV) betekent voor ERCO om zowel de energiezuinigheid als de lichtkwaliteit te vergroten door innovatieve, technische concepten die een duurzaam lichtontwerp mogelijk maken. Aan de basis van de EVC-strategie staat een op de gebruiker gerichte lichtplanning. Deze is gericht op de menselijke waarneming, vermijdt verblinding en minimaliseert op die wijze het energieverbruik. Wij hebben vijf kwaliteitskenmerken geformuleerd die het efficient visual comfort bij ERCO onderscheiden. Kwalitatieve lichtplanning Aangezien bij ERCO de mens in het middelpunt staat, vormt een op de waarneming gericht planningsuitgangspunt de basis voor de productontwikkeling. Met de ERCO lichttechniek zijn ontwerpers in staat om met licht waarnemingshiërarchieën te scheppen en het gericht daar in te zetten, waar het de kijktaken vervult. Kernpunten bij kwalitatieve lichtplanning zijn onder meer verticale en accentverlichting plus goede antiverblinding. Deze laatste zorgt ervoor dat het oog dankzij de gelijkblijvende luminantie zich niet voortdurend aan verschillende lichtsterktes moet aanpassen. Deze staat de ontwerpers toe om met lagere verlichtingssterktes en subtiele contrasten energiezuinig vorm te geven. Verticale verlichting Door de kijkrichting van de mens vormen verticale vlakken tot en met 80% van de waarneming en bepalen daardoor de ervaring van de lichtsterkte aanzienlijk krachtiger dan licht op horizontale vlakken. Dat is de reden waarom de verticale verlichting een belangrijk onderdeel is van goed vormgegeven, rendabele lichtconcepten. ERCO biedt een veelzijdig programma aan met bijbehorende lichtwerktuigen. Onze wallwashers zorgen voor een royale, brede indruk van de ruimte en garanderen door de reductie van visuele contrasten een voortreffelijke werkplekverlichting bij minimaal energieverbruik. Eens te meer betaalt zich hier het gebruik van LED-technologie terug: deze staat de grootste nauwkeurigheid en gelijkmatigheid van het licht toe bij een maximale zuinigheid in energieverbruik en onderhoud. Door de grootst mogelijke armatuurafstanden van de ERCO wallwashers wordt verticale verlichting nog rendabeler. Effectieve lichttechniek Krachtige en nauwkeurige, optische systemen verminderen de energiebehoefte voor de verlichting. Een uitgebreide, lichttechnische gereedschapskist biedt voor iedere verlich tingstaak de optimale lichtverdeling van de asymmetrische wallwasher tot en met verschillende spotkarakteristieken. Aangezien slechts die vlakken worden verlicht die de mens voor de waarneming nodig heeft, is verlichting met ERCO zeer effectief. Het geprojecteerde licht van de LED's in combinatie met de hoogwaardige lenzensystemen biedt bovendien voordelen in efficiency in vergelijking met de gangbare reflectiemethode. Intelligent regelen ERCO biedt armaturen voor verschillende besturingstechnologieën, zoals DALI of fasendimmen. Daardoor wordt scenografische verlichting ongecompliceerd en energiezuinig. Denk daarnaast aan het gebruik van bewegingsdetectoren om licht in ongebruikte ruimten te dimmen of uit te schakelen, alsmede de inzet van schemerschakelaars of analoge daglichtsensoren om, afhankelijk van het beschikbare daglicht, lichtscènes op te roepen. ERCO lichtwerktuigen bieden dankzij de zelf ontwikkelde bedrijfsapparatuur een geoptimaliseerd dimgedrag, zijn voor het grootste deel geschikt voor cameraopnames en kunnen traploos tot en met 1% worden gedimd. Efficiënte LED-lichttechniek Het succes en de leidende rol van ERCO in de architectuurbelichting met LED berust op de beslissing voor het opbouwen van de expertise in de opto-elektronica in de onderneming. Dankzij onze interne ontwikkeling van LEDprintplaten en elektronica tot en met warmtemanagement heeft ERCO op elk tijdstip de controle over de eigenschappen van alle producten. De basis voor de armaturen vormt tevens de kern van elk afzonderlijk lichtwerktuig van ERCO: de precieze specificatie van de hoogvermogen-led's volgens criteria zoals kleurweergave en -constantheid, lichtstroom en thermische stabiliteit. Dit garandeert de hoogste kwaliteit met betrekking tot lichtcapaciteit en duurzaamheid. Het feit dat ERCO met de omzetting naar LED-technologie armaturen en lichttechniek als integraal geheel opvat, leidt tot maximale zekerheid in het lichtontwerp. 6 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 7

6 Competentie Dat ERCO al ruim 10 jaar geleden besloot om consequent voor LED te kiezen, blijkt tegenwoordig een enorm voordeel te zijn. Na slechts acht jaar gericht ontwikkelingswerk waren wij in 2015 de eerste, klassieke armaturenfabrikant met een productportfolio dat volledig op LED-technologie is gebaseerd. Daarnaast zijn wij in staat om de maximale innovatiekracht te benutten zonder compromissen te sluiten ten aanzien van de kwaliteit. En dit tevens door de nauwe interdisciplinaire samenwerking tussen lichttechnici, constructeurs en vormgevers. Al ruim 80 jaar, en dat zal in de toekomst niet veranderen, kiezen wij voor de vestigingsplaats Lüdenscheid aan de rand van de metropoolregio Rijn-Roer, die ons de optimale infrastructuur biedt voor innovatief denken in een netwerkstructuur. Onderzoek en ontwikkeling Met de conversie naar LED-technologie heeft ERCO licht in alle facetten opnieuw uitgevonden. De koers daarvoor wordt op onze ontwikkelingsafdeling uitgestippeld, waar onze digitale lichttechniek zijn oorsprong vindt op het kruispunt van optisch systeem, elektronica en informatica. Dat wij in 2006 begonnen met de opbouw van een eigen team voor opto elektronica om de technologie van de toekomst, de LED, in het middelpunt van ons ontwikkelingswerk te plaatsten, werpt vandaag zijn vruchten af - in de vorm van digi tale lichtwerktuigen op het hoogste niveau. Het holistische uitgangspunt om licht van de LED-selectie via de ontwikkeling vanaf bedrijfsapparatuur en optische systemen tot en met de planningswerkzaamheden als één geheel te beschouwen, zorgt ervoor dat de ontwikkeling van ERCO uniek is. Productvormgeving Design speelt bij ERCO al van oudsher een belangrijke rol. Met krachtige concepten en creativiteit werkt ons designteam eraan om in de betekenis van een functioneel minimalisme een autonome vormgevingstaal voor ons portfolio met LED-techniek te creëren. Hier wordt ons archetypisch en flexibel systeemdesign doorontwikkeld dat ontwerpers in staat stelt om armaturen van ERCO projectspecifiek te selecteren en naar wens te combineren. Productie en montage ERCO produceert in Duitsland. Doordat wij de processen in onze productie en montage op ons hoofdkantoor met volle aandacht begeleiden en continu optimaliseren, garanderen wij efficiency en een uitmuntende kwaliteit. Aangezien ontwikkeling en productie zo dicht bij elkaar liggen, zijn wij enorm efficiënt: de intensieve dialoog tussen de professionals van ERCO garandeert een flexibele productont wikkeling en topresultaten. De doordachte productie van elektronica met ESD bescherming en Reflow procesbesturing voor geoptimaliseerde soldeertijden en temperaturen bij printplaatproductie vormt een verder fundament voor producten met een lange levensduur en lage uitval. Ook kiezen wij onze toeleveranciers met zorg uit en bouwen langdurige, intensieve partnerships op, zodat klanten van ERCO ook voor honderd procent op onze producten kunnen vertrouwen. German Engineering : ingenieurskunst uit Duitsland, bedoeld voor heel de wereld. Korte lijnen in de lichtfabriek: armaturen van ERCO ontstaan in nauw overleg met natuurkundigen en ingenieurs, designers en architecten. 8 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 9

7 ERCO LED-technologie digitaal analoog Projectie in plaats van reflectie Gangbare puntlichtbronnen stralen hun licht in een richting van bijna 360 uit. LED's daarentegen, zijn vanaf het begin gericht, in een richthoek van < 180. Daardoor worden verliezen door strooilicht of voor het beheersen van afgestraald licht vermeden. Verder volgt uit de grotere effi ciency van de transmissie bij lenzen in vergelijking met de reflectie bij reflectoren een beter rendement dat wordt omgezet in de lichtstroom van de armaturen. In de praktijk is uiteindelijk van beslissend belang hoeveel licht er op het doeloppervlak terecht komt. Optische LED-systemen Ongeacht of het om downlights, spots of wallwashers gaat: ERCO ontwikkelt alle optische systemen zelf en garandeert op die wijze de maximale precisie en efficiency voor iedere toepassing. Nu de hele architectuurwereld en de lichtbranche zich op LED-technologie heeft gestort, is het belangrijk om het volledige potentieel van de meest actuele digitale lichttechniek ook op alle andere terreinen van verlichting volledig te benutten. Dat strekt zich uit van winkels naar kantoren en bestuursgebouwen, tot en met musea. Dankzij zijn vooraanstaande positie in de opto-elektronica ontwikkelt ERCO LED producten die perfect zijn afgestemd op de verlichtingsvereisten van de hedendaagse architectuur-, cultuur- en corporate-projecten. Wij hebben onze sterke punten in de benadering van de technologie hier samengevat. LED-module ERCO staat bekend voor zijn perfectionisme tot in elk detail: wij schaffen bij gerenommeerde fabrikanten de beste op de markt verkrijgbare hoogvermogen-led's aan. Deze fabrikanten krijgen van de ontwikkelingsafdeling van ERCO strenge criteria gespecificeerd met betrekking tot rendement, kleurweergave en -constantheid, lichtstroom en voorwaartse spanning. Dat dankzij onze jaarlijkse LED-update identieke LED's in alle producten van ERCO worden ingebouwd, zorgt ervoor dat alle armaturen met elkaar kunnen worden gecombineerd. Bij ERCO schenken wij aan de LED-printplaten de basis voor de eigenschappen van het betreffende lichtwerktuig de grootst mogelijk aandacht: door de toepassing van de meest actuele LED technologie ontwikkelen en produceren wij ze zelf. Op die wijze garanderen wij in het algemeen de hoogste kwaliteit in alle productdetails. Lange gebruiksduur: L80/B10 Bijzonder veel waarde hechten we aan het behoud van de lichtstroom van de door ons gebruikte LED's. ERCO gebruikt LED's met specificatie L80/B10, die door het uitmuntende warmtemanagement van de lichtwerktuigen van ERCO optimaal wordt ondersteund. Dat wil zeggen dat na uur minstens 90% van de LED's nog 80% van de oorspronkelijke lichtstroom heeft het uitvalpercentage van de bij ERCO gebruikte LED's is zelfs slechts 0,1%. De armaturen kunnen dus zonder problemen verder worden ingezet. Met deze kwaliteit die hoger is dan de waarden die gebruikelijk zijn op de markt, zorgt ERCO voor een langdurig, onderhoudsvrij gebruik en daardoor een hoog rendement van de lichtwerktuigen. Optische LED-systemen Aangezien de kwaliteit van de optische systemen de doeltreffendheid van een LEDarmatuur maatgevend beïnvloedt, hechten wij bijzonder veel waarde aan eersteklas lenzensystemen. Ongeacht of dat in winkels, kantoren of exposities is: voor de verschillende verlichtingsvereisten heeft ERCO geoptimaliseerde, lichttechnische systemen ontwikkeld. Daarbij horen bijvoorbeeld het modulaire lenzensysteem met Spherolit-techniek, alsmede de energiezuinige, compacte lens die het potentieel van de LED-technologie pas perfect tot zijn recht laat komen. Wij hechten grote waarde aan onze veelzijdige, precieze lichtver delingen, waarmee gedifferentieerde lichtconcepten kunnen worden gerealiseerd. Maximale precisie: projectie in plaats van reflectie Met de volledige omschakeling naar de LEDtechnologie heeft ERCO het principe van geprojecteerd licht in plaats van de conventionele reflectie geperfectioneerd. De LED is als compacte puntlichtbron optimaal geschikt om door middel van projectie precieze lichtverdelingen met een hoog rendement vrij van strooilicht te genereren. Daarbij wordt het licht van de LED's door het zelfontwikkelde lenzensysteem gebundeld om een hoog rendement en een maximale precisie bij de lichtprojectie mogelijk te maken. De sprankeling en flexibiliteit van het geprojecteerde LEDlicht van ERCO biedt talloze mogelijkheden om ruimten vorm te geven en het licht verliesvrij naar het doeloppervlak te leiden. Warmtemanagement ERCO hecht bijzonder veel waarde aan warmtemanagement. Dat is één van de belangrijkste factoren voor de duurzaamheid van LED's en elektronische componenten en daardoor voor het behoud van de lichtstroom van de armatuur. Het passieve warmtemanagement via convectie werkt energiezuinig en geluidloos. Onze LED-modules functioneren daardoor in het niet-kritische temperatuurbereik en leveren hun gespecificeerd vermogen uniform gedurende de volledige levenscyclus. Op die wijze draagt warmtemanagement bij ERCO bij aan een rendabele en duurzame verlichting. Bedrijfsapparatuur Armaturen van ERCO worden in principe als eenheid met het bijpassende, kant-enklaar aangesloten bedrijfsapparaat voor DALI en fasendimmen geleverd. Daardoor zijn de bedrijfsapparaten exact voor de betreffende gebruikte LED-module geoptimaliseerd om de vermelde levensduur van de LED's bij een grote lichtcapaciteit te halen. Iedere eenheid, die bestaat uit een armatuur met een aangesloten bedrijfsapparaat, wordt door ERCO getest, zodat de gebruiker kan vertrouwen op de optimale werking en veiligheid. Natuurlijk waarborgt ERCO daarmee dat de richtlijnen voor EMC (elektromagnetische compatibiliteit) worden nageleefd. Bovendien ontwikkelt ERCO de bedrijfsapparatuur voor de meeste van zijn binnenruimtearmaturen zelf. Deze kunnen tot 1% worden gedimd en zijn, dankzij het dimmen van constante stroom, geschikt voor cameraopnames. 10 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 11

8 Eenvoud De armatuursystematiek van ERCO Net zo groot als de betekenis van licht voor de waarneming van de mens is, net zo moeilijk is het om het in het dagelijks leven te meten en te vergelijken. Kenmerkend voor ERCO is het om complexe lichttechniek begrijpelijk en eenvoudig bedienbaar te maken. Met de gebruiker in het achterhoofd bieden de lichtwerktuigen van ERCO een consistente kwaliteit, compatibiliteit en vergelijkbaarheid. De eenvoudige systematiek van onze armaturen in ons productprogramma biedt ontwerpers een grote toegevoegde waarde. Consequente lichtkwaliteit In alle armaturen van ERCO worden identieke hoogvermogen-led's ingebouwd. Jaarlijks introduceert ERCO nieuwe producten. Op dat moment worden ook de LED's aan een update onderworpen. Door strenge specificaties van componenten garandeert ERCO een uniforme lichtkwaliteit met betrekking tot kleurweergave, kleurtemperatuur, kleurlocatie en lichtstroom. ERCO biedt neutraalwit (4000K) en warmwit (3000K) licht aan. Daarmee kunnen subtiele contrasten in de ruimte worden gecreëerd en materialen naar de voorgrond worden verplaatst. ERCO lichtverdelingen Verlichtingsconcepten zijn net zo veelzijdig als de architectuur, de tentoonstelling of het merk waarvoor ze werden ontwikkeld. Om te voldoen aan de uiteenlopende eisen aan licht biedt ERCO toepassingsgericht specifieke lenzensystemen aan met verschillende lichtsterkteverdelingen volgens een gemakkelijk te begrijpen systeem. Daarbij hoort een breed spectrum aan lichtverdelingen; voor spots bijvoorbeeld van narrow spot via extra wide flood en oval flood tot wallwash. Deze maken een goed afgeschermde basisverlichting, een gelijkmatige wallwashing of puntsgewijze accentuering naar keuze mogelijk. Downlight in plaats van langwerpige armatuur ERCO heeft zich als doel gesteld om het grootste voordeel van de LED de hoge efficiency uit één compacte lichtbron voor kantoorverlichting te perfectioneren. De nieuwe digitale downlights bieden dan ook een esthetisch alternatief voor lineaire armaturen, doordat ze zich bescheiden in het plafond laten integreren en daarbij zorgen voor sprankelend licht met een groot visual comfort. De lichtverdeling van ERCO, oval flood, laat deze claim zeer duidelijk zien: met zijn lineaire lichtbundel biedt deze een buitengewoon energiezuinige oplossing voor de gelijkmatige verlichting van langwerpige gebieden, zoals gangen en werktafels. Productvormgeving Het gereduceerde ERCO systeemdesign integreert bescheiden in iedere architectuur. Gebaseerd op geometrische basisvormen, kunnen alle productfamilies met elkaar en in verschillende maten worden gecombineerd. Om verlichtingstaken van alle soorten en maten de baas te kunnen zijn ERCO lichtwerktuigen bovendien in een breed spectrum van lumenklassen beschikbaar. Om het voor de meest uiteenlopende toepassingen te gebruiken heeft het eigen ERCO designteam een eigen, functionele vormgeving ontwikkeld. Deze voldoet ook visueel aan de behuizingvereisten van de LED-technologie. Werkplekverlichting uit puntlichtbronnen Downlights bieden veelzijdige, esthetische en efficiënte alternatieven voor langwerpige armaturen zonder de indruk van het plafond te domineren. Consequente lichtkwaliteit De verlichtingssystematiek van ERCO begint bij de uniforme kwaliteit van de LED en omvat lichtkleur, kleurlocatie en lichtstroom. Productvormgeving Systematische miniaturisering: de zelfontwikkelde vormgeving van ERCO, ontwikkeld door ons eigen designteam, kiest in het tijdperk van het digitale licht in toenemende mate voor lichte, minimalistische vormen. ERCO lichtverdelingen Het product programma van ERCO omvat een breed spectrum van precieze lichtverdelingen: van gefocusseerde narrow spot via zeer efficiënte extra brede en lineaire lichtbundel tot en met gelijkmatige wallwashing. Licht systematisch uitgevonden ontwikkeld voor de veelzijdige praktijk. 12 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 13

9 ERCO lichtwerktuigen Digitale veelzijdigheid Ongeacht of het gaat om spots voor de accentuering van expositiestukken en mode, om efficiënte downlights voor een prettige kantoorverlichting of voor de verlichting met wallwashers in de lange gangen van overheids gebouwen ERCO biedt met zijn productprogramma een module aan voor de kwalitatieve lichtplanning in alle toepassingsgebieden. Ook voor de buitenruimte hebben wij digitale schijnwerpers, breedstralers en wallwashers op de markt gebracht. En zelfs ervaren ontwerpers zijn onder de indruk van hun uitstekende lichttechnische prestaties en de zeer goede antiverblinding. Dankzij deze veelzijdigheid in lichttechniek en vormgeving ontwikkelen architecten, lichten elektroplanners met ERCO armaturen holistische lichtconcepten voor de binnen- en de buitenruimte: grote modemerken maken niet alleen gebruik van ERCO voor een individuele Corporate Lighting en de spankelende presentatie van hun artikelen. Ze benutten deze ook voor de bedrijfseigen kunstexpositie. Expositielocaties waarderen onze armaturen niet alleen voor de voortreffelijke kleurweergave van de kunstwerken, maar ook voor het grote visual comfort in het back-office. Ondernemingen richten niet alleen hun werkplekken met licht van ERCO in. Ook aan de buitenkant trekt het met markante façadeverlichting de aandacht. Meer informatie treft u aan onder 14 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 15

10 Onze toepassingsgebieden. Licht in al zijn facetten Iedere ruimte heeft zijn eigen verlichtingsconcept nodig dat recht doet aan de gebruikers, de architectuur en het interieur. Bij ERCO komt de jarenlange ervaring met de vormgevende architectuur- en objectverlichting samen met de meest actuele LED-technologie in uiteenlopende architectuursegmenten. Welke individuele voordelen LED-lichtwerktuigen van ERCO voor een hedendaagse kantoor-, retail-, museum-, luchthaven- of façadeverlichting bieden, hebben wij op de volgende pagina's op een rijtje gezet. Daarbij beantwoorden wij uw belangrijkste vragen rondom de verlichting met LED in de context van onze acht belangrijkste toepassingsgebieden. Meer info onder: toepassingen-plannen Work Kantoorgebouwen Kantoren Shop Autoshowrooms Detailhandel en retailketens Supermarkten Winkelcentra Culture Galerieën Musea Tentoonstellingsgebouwen Community Bestuursgebouwen Congresruimten Evenementsgebouwen Luchthavens en treinstations Onderwijsgebouwen Hospitality Hotels Restaurants en bars Schepen Spa's en wellnessarchitectuur Sporthallen Living Particuliere woningen en villa's Verzorgingshuizen en seniorenwoningen Public Bruggen Monumenten Openbare pleinen Parkeerplaatsen Plantsoenen Contemplation Kerken Moskeeën Synagogen Tempels 16 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 17

11 Work Kantoorgebouwen Kantoren Advocatenkantoor Pinsent Masons, Belfast / Noord-Ierland. Architectuur: Niels Torp Architects, Oslo / Noorwegen. Kantoorruimten van drukkerij Gráficas Varias, Sant Sadurní d'anoia / Spanje. Architectuur (renovatie): Pere Pujol Rosell, Sant Sadurní d'anoia / Spanje. Interieurdesign: Maria Esteban Reche, Metre Quadrat Studio, Sant Sadurní d'anoia / Spanje. Kantoor van verzekeringsmaatschappij Gruppo Lercari, Milaan / Italië. Architectuur en lichtplanning: Simone Paoletti, Genua / Italië. 18 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 19

12 Kantoorverlichting ontwerpen Geconcentreerd kunnen werken vereist een prettige werkomgeving met een hoog visual comfort. Naast gepaste verlichtingssterktes horen daarbij een optimale verblinding en het compenserende licht van verticale verlichting. In dit opzicht optimaliseert ERCO voortdurend zijn lichtwerktuigen: ze verbinden krachtige, energiezuinige LED-lichttechniek voor een hoog rendement met een optimale begrenzing van de antiverblinding. Een bijzonder sterk punt van ERCO zijn de compacte downlights een esthetisch en energiezuinig alternatief voor langwerpige armaturen en fluorescentielampen. 1 In welke fase van een kantorenproject wordt lichtplanning van doorslaggevend belang? Digitaal licht is de vierde dimensie van de architectuur en vormt daardoor juist in veeleisende ruimten zoals kantoren een belangrijk onderdeel van de planning. Ons wereldwijd actieve team van lichtadviseurs ondersteunt vormgevende en technische ontwerpers met projectspecifiek advies al in de vroege fasen van de conceptie. Daarbij kan elk lichtconcept vooraf in onze showroom of via verlichtingsproeven op locatie worden getest. Onze kennis van bouwprocessen keert ook weer terug in het systeemdesign van onze producten: apart geleverde inbouwcomponenten voor droogbouw en elektrawerkzaamheden, bijv. inbouwringen voor downlights, optimaliseren de logistiek op de bouwlocatie. 3 Hoe stimuleert licht een productieve sfeer met een groot visual comfort die geschikt is voor geconcentreerd werken? Gelijkmatigheid, hoge verticale verlichtingssterktes en zeer goede antiverblinding dat zijn de sterke punten van de ERCO downlights. Ze zijn de voorwaarde voor ergonomisch licht op de werkplek. Het grote visual comfort van een ovale lichtverdeling voor bureaus laat zich goed ondersteunen door een gelijkmatige wallwashing. De combinatie van lichte verti cale en horizontale vlakken genereert uitgebalanceerde contrasten en voorkomt dat ogen snel vermoeid raken. Het verblindingsvrije licht van de downlights en wallwashers biedt daarbij een lichtere indruk van de ruimte en vergemakkelijkt de oriëntatie. 2 Bestaat er voor moderne kantoren een flexibel alternatief voor langwerpige armaturen? 4 Wat maakt kantoorverlichting energiezuinig? De hoge eisen aan het werken in een gespecialiseerd kenniscentrum plaatsen vraagtekens bij de gangbare lichtoplossingen. In tegenstelling tot vierkante en langwerpige armaturen maken downlights de meest uiteenlopende en daarbij terughoudend in de architectuur geïntegreerde lichtoplossingen voor alle noodzakelijke werksituaties mogelijk: gedifferentieerde lichtverdelingen, zoals oval flood, verlichten kantoortuinen, vergaderzalen en verkeerszones, terwijl wallwashers bijvoorbeeld voor een royale indruk van de ruimte zorgen. Als puntvormige lichtbronnen onderscheiden downlights zich daardoor bij de opstelling van werkplekken van lineaire armaturen die afhankelijk zijn van de plaatsingsrichting. Aldus maken ze flexibelere ruimteconcepten mogelijk die in overeenstemming zijn met de architectuur. Gedifferentieerde lichtverdelingen binnen een ERCO armaturenfamilie maken toepassingsgerichte en daardoor economische oplossingen mogelijk: de lenzentechnologie van de ERCO downlights verhogen de efficiency van het optische systeem, doordat licht precies en zonder strooilicht naar het doeloppervlak wordt gestuurd. Een geoptimaliseerd warmtemanagement, eigen bedrijfsapparatuur en LED-modules met een langdurig behoud van een hoge lichtstroom maken efficiënte, onderhoudsarme verlichtingsinstallaties mogelijk. Oval flood-lichtverdelingen staan grote armatuurafstanden bij de werkplekverlichting toe en verlagen daardoor het aansluitvermogen van de installatie. Logistiek centrum Gebr. Heinemann, Hamburg / Duitsland. Architectuur: ifb Consulting Engineers & Architects, Hamburg / Duitsland. 20 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 21

13 Shop Autoshowrooms Detailhandel en retailketens Supermarkten Winkelcentra Antonia Store, Milaan / Italië. Architectuur: Vincenzo De Cotiis, Milaan / Italië. Lichtplanning: Black Out, Milaan/Italië. Autobedrijf Mercedes, Lugano / Zwitserland. Architectuur: MERBAG Immobilien AG, Schlieren / Zwitserland. Mykita Store in Bikini Berlijn / Duitsland. Interieurdesign: Mykita, Berlijn / Duitsland. 22 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 23

14 Winkelverlichting ontwerpen Een markante Corporate Lighting vormt mede de identiteit en de huisstijl van internationale merken. Lokale merken vallen op hun beurt op door originele concepten, een voortreffelijke kwaliteit, individuele service en het overeenkomstige licht. Spots en downlights van ERCO bieden vele en efficiënte lichtoplossingen voor Corporate Lighting om artikelen professioneel te ensceneren en krachtig onder de aandacht te brengen en daarbij een terugkerende huisstijl rond het merk te definiëren. 1 Hoe verras ik mijn klanten regelmatig met nieuwe lichtconcepten zonder armaturen te moeten vervangen? In de winkel vormen spanningsrails en gereedschaploos monteerbare spots de basis voor een flexibele lichtplanning. De infrastructuur van de spanningsrail biedt de mogelijkheid om spots aan plafonds, wanden of afgehangen naar wens te monteren. Voor contrasten die als blikvanger fungeren, zijn slechts enkele precieze lichtwerktuigen reeds voldoende. Verwisselbare lichtverdelingen maken daarbij verschillende verlichtingsconcepten mogelijk met slechts één spotfamilie. 3 Hoe onderstreept licht de topkwaliteit en natuurlijke uitstraling van mijn artikelen? De authentieke, directe winkelervaring is de kracht van de fysieke detailhandel ten opzichte van digitale winkels. Op de waarneming gerichte lichtconcepten voor het op effectieve wijze presenteren van producten combineren accenten met verticale verlichting. LED- armaturen van ERCO garanderen een lichtkwaliteit die kleuren natuurgetrouw weergeeft, structuren in het materiaal benadrukt en de eigenschappen van oppervlakken onderstreept. Het vrijwel UV- en infrarood-vrije spectrum laat kleuren niet verbleken en is geschikt voor warmtegevoelige producten, zoals levensmiddelen. 2 Hoe laten klanten zich door de winkelruimten heen leiden door gebruik van een gedifferen tieerde verlichting? 4 Hoe creëer ik op betrouwbare en consequente wijze in mijn internationale vestigingen hetzelfde licht als in mijn storeconcept? Lichtdramaturgie is een belangrijk middel voor het stimuleren van de verkoop. Lichtwerktuigen van ERCO voor winkels bieden de vormgevingsvrijheid om verhalen te vertellen in de ruimte, artikelen vol effect te presenteren en actuele trends naar het shopdesign om te zetten. Accenten met gedifferentieerde lichtverdelingen, zoals narrow spots, ensceneren doelgericht individuele producten, terwijl oval flood-verdelingen objectcombinaties en lange objecten, zoals schappen, markeren en daardoor de verkoopvloer in zones indelen. Gelijkmatig verlichte wanden ontwikkelen een aanzuigende werking en leiden de klanten ook naar de achteraf gelegen zones van de ruimte. Voor retailtoepassingen biedt ERCO krachtige en kostentechnisch interessante schakelbare spots met zeer hoge prestaties. De reden daarvoor is het uitmuntende warmtemanagement dat een grotere stroom door de LED van 1050mA mogelijk maakt en daarmee een hogere verlichtingssterkte op het doeloppervlak. Bij een gelijkblijvende levensduur kunnen op die wijze in winkels waarnemingshiërarchieën met lage investerings- en exploitatiekosten worden ontwikkeld. Herkenbare lichtconcepten leveren een bijdrage om merken ruimtelijk te ervaren contrastverhouding, lichtkleur en zoneverde lingen kunnen voor een individuele Corporate Lighting worden gebruikt. ERCO's showrooms en professionele mock-ups bieden de mogelijkheid voor het visueel beoordelen van lichtconcepten. Bij de realisatie assisteert ERCO met zijn jarenlange ervaring met internationale winkelketens en een grondige kennis van branchespecifieke vereisten. Het wereldwijde advies- en verkoopnetwerk van ERCO ondersteunt uw projectafwikkeling onder andere door een geoptimaliseerde logistiek op de bouwlocatie met levering volgens afspraak, aansluitklare armaturen en volledige documentatie. Kiton-showroom, Milaan / Italië. Architectuur: Franco Raggi, Milaan / Italië. Lichtplanning: Gruppo C14, Milaan / Italië. 24 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 25

15 Culture Galerieën Musea Tentoonstellingsgebouwen Louvre-Lens, Lens / Frankrijk. Architectuur: SANAA, Tokio / Japan. Lichtplanning: Arup, Londen / Engeland. Tentoonstellingsvormgeving: Studio Adrien Gardère, Parijs / Frankrijk. Barbican Center, tentoonstelling The Brits Who Built The Modern World, Londen / Engeland. Museo de las Culturas del Mundo, Barcelona / Spanje. 26 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 27

16 Tentoonstellingsbelichting ontwerpen Hoe kunstwerken en wetenschappelijke expositiestukken in tentoonstellingen worden geënsceneerd, wordt gedefinieerd door de uitspraken van de conservator, de culturele omgeving en de tijdgeest. Om tentoonstellingsmakers alle vormgevingsmogelijkheden te bieden; van de neutrale presentatie van de objecten tot hun met veel dramatiek geaccen tueerde verheffing; hebben wij veelzijdige LED-spots met Spherolit-techniek ontwikkeld. Al gedurende decennia verdiept ERCO zich in de perfecte waarneming van kunst en ondersteunt met precieze, efficiënte lichttechniek die kunstwerken spaart en een sprankelende kleur weergave garandeert. 1 Hoe onderstreept licht het effect van kunst? Lichtkwaliteit en visual comfort bepalen de sfeer van een tentoonstelling. ERCO LEDmodules en zelfontwikkelde optische systemen garanderen een natuurgetrouwe weergave van kunst door optimale kleurweergave, identieke lichtkleuren en een tijdens de volledige levensduur consequente kleurlocatie. Het via precieze Spherolit-lenzen geprojecteerde LEDlicht genereert gelijkmatige lichtverde lingen die met een nauwkeurige lichtbundel elk kunstwerk individueel accentueren. Bovendien schept een goede antiverblinding het optimale visual comfort voor bezoekers. 2 Hoe wordt kunst als blikvanger verlicht zonder deze te beschadigen? Het licht van de ERCO LED-lichtwerktuigen is vrijwel UV- en infrarood-vrij en minimaliseert de beschadigende invloed van fotochemische en thermodynamische processen die materialen en kleuren aantasten. Daarnaast maken gedifferentieerde lichtverdelingen en dimwaarden tot 1% op de waarneming gerichte lichtconcepten mogelijk waardoor contrastrijke lichtoplossingen vol afwisseling voor maximale aandacht onder geringe verlichtingssterktes ontstaan. Als ondersteuning zorgt verticale verlichting met wallwashers ook bij lage verlichtingsniveaus voor een heldere indruk van de ruimte. 3 Hoe kunnen voortdurend nieuwe tentoonstellingconcepten in het hedendaags design worden gerealiseerd? Of het nu voor een koele White Cube of een scenografisch verhalend ruimteconcept is licht kan in iedere ruimte de aandacht trekken en oriëntatie bieden. Een infrastructuur met spanningsrails biedt daarvoor de grootste mogelijke vrijheid. Spots van ERCO kunnen daarin zonder gereedschap worden gemonteerd, afgesteld en uitgelijnd. Verwisselbare Spherolit-lenzen bieden de ontwerper gedifferentieerde lichtverdelingen. Of het nu een narrow spot-, flood-, oval flood- of wallwashverdeling is met slechts één armaturen - familie kan op die manier de aandacht worden geleid, kunnen objecten worden gemodelleerd en de waarneming van ruimten vormgegeven. Aan fasendimbare spots kan de lichtstroom met een draaiknop bovendien direct aan de armatuur worden aangepast. Zonder complexe besturing zijn op die wijze fijn afge stemde lichtsterkteniveaus mogelijk. 4 Is bij het gebruik van LEDtechnologie de vuistregel van de Museumhoek eigenlijk nog wel van toepassing? Met beproefde verlichtingsprincipes, zoals de museumhoek, kunnen ook in het tijdperk van de LED-technologie lichtoplossingen met een groot visual comfort worden verwezenlijkt. Licht met een invalshoek van 30 uit verticale richting versterkt de plasticiteit van sculpturen en vergemakkelijkt de reflectievrije verlichting van schilderijen. Armaturen naast in plaats van boven het kunstwerk voorkomt extra verblinding. De lichtkwaliteit van de ERCO LEDmodules en de zelfontwikkelde optische systemen garanderen daarbij een natuurgetrouwe weergave van kunst door optimale kleurweergave, identieke lichtkleuren en een tijdens de volledige levensduur consequente kleurlocatie. Musée Bourdelle, Parijs / Frankrijk. Architectuur (renovatie): Christian de Portzamparc, Casablanca / Marokko. 28 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 29

17 Community Bestuursgebouwen Congres- en evenementsgebouwen Luchthavens en treinstations Onderwijsgebouwen Restaurant in het CEA (Commissariat à l'énergie atomique), Saclay / Frankrijk. Architectuur (renovatie): Olivier Delaittre, Parijs / Frankrijk. Muziektheater Linz / Oostenrijk. Architectuur: Terry Pawson, Londen / Engeland. Lichtplanning: Kress & Adams Atelier voor dagen kunstlichtplanning, Keulen / Duitsland. Luchthaven Aeropuerto Internacional de Carrasco, Montevideo / Uruguay. Architectuur: Rafael Viñoly Architects, New York / VS; Carla Bechelli Arquitectos, Buenos Aires / Argentinië. Lichtplanning: Ricardo Hofstadter, Montevideo / Uruguay. 30 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 31

18 Lichtplanning voor openbare gebouwen De combinatie van spaarzaamheid en groot visual comfort is het speerpunt van de verlichting van onderwijs-, bestuurs- en vervoersgebouwen en is zo rendabel mogelijk voor de exploitanten. Naast accentuering van het architectonische concept zorgt licht voor oriëntatie in overheids-, congres- en recreatiegebouwen, op luchthavens en treinstations en daardoor voor de veiligheid van grote mensenmenigtes. De voorwaarde daarvoor is een optimale verlichting van de royaal opgezette ruimten met hoge lichtstromen en tegelijkertijd een uitstekende antiverblinding. Met de dubbelfocus-downlights van ERCO ontstaan duurzame lichtoplossingen voor hoge ruimten op de gebieden bestuur, onderwijs en werk die net zo goed de behoeften van de gemeenschap in het oog houden als van het individu. 1 Wat zijn de bijzondere uitdagingen bij een lichtplanning voor openbare bouwwerken? Bij het ontwerp van openbare gebouwen staat licht hoog in het vaandel. Licht moet namelijk de spagaat maken tussen de belangen van de gemeenschap en die van het individu. Verkeerszones, werk-, wacht-, vergader- en pauzeruimten stellen altijd eigen eisen aan visual comfort en aan privacy. Daardoor vereisen ze een specifieke lichtoplossing in het spannings veld tussen geschiktheid voor de waarneming en lage exploitatiekosten. Het consequente systeemdesign van ERCO ondersteunt een ruimteoverkoepelend, op de waarneming gericht ontwerp door verschillende maten, talloze lichtverdelingen en uiteenlopende lumenklassen binnen een armaturenfamilie. Met hulpmiddelen voor de planning en de ervaring in de bouw begeleidt ERCO ontwerpers en opdrachtgevers vanaf het begin van het project tot en met de definitieve oplevering. 3 Wat is het belang van energiezuinige verlichting in de publieke sector? Rendement en het bedrijfsrendement van de armatuur beschrijven kwantitatief de efficiency van een armatuur. Echt energiezuinig wordt een armatuur in de toepassing echter pas, wanneer zijn licht het doeloppervlak bereikt en niet als strooilicht ongebruikt wegvloeit; bijvoorbeeld dankzij precieze opto-elektronische systemen, zoals bij ERCO. Kwalitatieve planning zorgt er bovendien voor dat alleen daar licht geheel efficiënt wordt ingezet, waar het ook een waarnemingstaak vervult. Een geoptimaliseerd, gesloten systeem van bedrijfsapparaat, warmtemanagement, LED en lens zorgt voor een efficiënte lichtproductie en precieze lichtprojectie. Met name in lastig te onderhouden zones vergemakkelijken de duurzame armaturen daardoor de exploitatie. Bovendien maakt ERCO lichttechniek door maximale armatuurafstanden bij een groot visual comfort een verhoudingsgewijs gering aantal armaturen mogelijk. 2 Hoe zorgt licht voor oriëntatie in overheids-, onderwijs- en vervoersgebouwen? Verticale vlakken bepalen 80% van onze visuele waarneming. Verlichte wanden maken het gemakkelijker om zich te oriënteren, doordat ze de waargenomen lichtsterkte verhogen en referentiepunten plaatsen die helpen om de ruimte en zijn omgeving te begrijpen. Lens-wallwashers van ERCO zorgen voor een zeer gelijkmatige, verti cale ver lichting met grote armatuur afstanden. Aan gevuld met accentlicht dat belangrijke zones en infor matie-elementen benadrukt, ontstaan zo, ook in grote ruimten, op waarneming gerichte lichtoplossingen. 4 Hoe kan goed afgeschermd en daarbij energiezuinig licht in zones met hoge plafonds worden bereikt? In hoge ruimten, zoals in receptiehallen of evenementenzalen, maakt de smal stralende lichtverdeling van de dubbelfocus-downlights een energiezuinige en goed afgeschermde basisverlichting mogelijk. Met name in combinatie met lens-wallwashers ontstaat op die manier een lichte indruk van de ruimte en een uitgebalanceerde contrastverhouding tussen horizontale en verticale vlakken. In representatieve zones met ruimtehoogtes lager dan 5m zijn breed stralende downlights geschikt voor een gelijkmatige basisverlichting met grote armatuurafstanden. Om ook hier de inkijk in de armatuur te minimaliseren is een goede antiverblinding belangrijk; bijvoorbeeld met Quintessence downlights die een stralingshoek van 90 en een cut-off van 40 hebben. Hoofdkantoor HDI Gerling Verzekeringen. Architectuur: Ingenhoven Architects, Düsseldorf / Duitsland. Lichtplanning: Tropp Lighting Design, Weilheim / Duitsland. 32 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 33

19 Hospitality Hotels, bars en restaurants Schepen Spa's en wellnessarchitectuur Sporthallen Restaurant Guillaume at Bennelong in de opera van Sydney / Australië. Architectuur: Jørn Utzon, Kopenhagen / Denemarken en Dale Jones-Evans, Sydney / Australië (restaurant). Licht planning: Barry Webb Design, Pymble / Australië. Ameron Hotel Speicherstadt, Hamburg / Duitsland. Architectuur: Winking Froh Architekten, Berlijn / Duitsland. Lichtplanning: team licht, Hamburg / Duitsland. Parkbad Volksdorf, Hamburg / Duitsland. Architectuur: bs2architekten GmbH, Hamburg / Duitsland. 34 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 35

20 Lichtplanning voor de horeca De hedendaagse horecaprojecten zijn experimentele gebieden en trendlaboratoria: ze beloven de bezoeker niet alleen individuele culinaire kwaliteiten, maar ook een interieur met karakter. Of het nu een designhotel, themarestaurant of tijdelijke bar is: elk gastronomisch concept heeft een eigen ensceneringkader nodig dat het thema ruimtelijk interpreteert en samenvat. Architectuurbelichting van ERCO draagt met talloze ensceneringmogelijkheden bij aan ruimtesituaties waar genieten de hoofdrol speelt. 1 Hoe kunnen gezellige dinersituaties ook in hoge en grote ruimten worden gecreëerd? In de fabriekshal, een voormalige kerk of in de moderne, betonnen kubus: door middel van gerichte accentuering boven de tafels ontstaan ook in grote restaurant-, bar- en hotelruimten eilanden van licht voor een intieme omgeving. Terwijl de lichtverdeling oval flood geschikt is voor lange tafels, wordt spot of narrow spot voor een diner voor twee ingezet. Met narrow spot 6 biedt ERCO bijvoorbeeld een extreem smalle verdeling die ook bij hoge plafonds voor smalle en daarbij krachtige LED-lichtbundels zorgt. Warmwit licht schept daarbij een gerieflijke sfeer. Een belangrijke rol speelt juist in hoge ruimten de antiverblinding van de armaturen om de gasten ongestoord te kunnen laten genieten. Een andere mogelijkheid om intimiteit door middel van licht te creëren zijn hangende lichtpunten. 3 Hoe werkt het vertellen van een verhaal met licht om het horecaconcept te ondersteunen? De visuele beleving in de horeca dient de smaakervaring niet te overschreeuwen, maar te ondersteunen. Daarvoor zijn de subtiele, echter effectieve middelen van de architectuurbelichting zeer geschikt. De verdeling in zones biedt al oriëntatie bij binnenkomst in een ruimte, bijvoorbeeld doordat de balies en dinergedeelten worden geaccentueerd. Net zoals in de museumverlichting is het ook in de horeca belangrijk dat lichtcontrasten die met een factor tien lichter zijn dan het om - gevingslicht, als bijzonder prettig worden ervaren. Het magische licht van verticale verlichting schept een aangename sfeer en kan bovendien, bijvoorbeeld als strijklicht dicht bij de wand, de texturen en materialen van de wand plastisch op de voorgrond plaatsen. Bovendien biedt scenografisch licht de mogelijkheid om de gasten met een overtuigende dramaturgie lichtsferen vol afwisseling te bieden. Naar keuze met lichtregeling of met een eenvoudige draaiknop aan de armatuur kunnen dim- en lichteffecten snel en comfortabel worden gerealiseerd. 2 Hoe kunnen vers bereide gerechten met behulp van licht er nog smakelijkere uitzien? Halle 32, Gummersbach / Duitsland. Architectuur: Heinrich Böll, Essen / Duitsland. Lichtplanning: Lichtwerke, Keulen / Duitsland. Lekkere gerechten, een prettige sfeer en inspirerende gesprekken als beslissende factoren voor het succes van horecaconcepten definiëren de vereisten voor de verlichting. Van wezenlijk belang voor de kwaliteit van het licht is de kleurweergave die levensmiddelen een aantrekkelijkere uitstraling kan bieden. Voorwaarde daarvoor is de directe verlichting van de tafel (zie vraag 1), een feit dat vaak ten gunste van diffuse verlichting wordt genegeerd, wat de gerechten als het ware onzichtbaar maakt. Onze kleurwaarneming is afhankelijk van de kleur van het licht en van het object; de zogenaamde eigen kleur. De warme eigen kleur van tomatensoep en rode wijn komt pas tot zijn recht door de rode aandelen in het licht. Vis maakt in licht met blauwe aandelen een zeer verse indruk. Pizzeria's kiezen meestal voor een mediterrane sfeer met warmwit licht (3000K), ijssalons eerder voor een koele sfeer met neutraalwit licht (4000K). De sprankeling van het licht van hoogwaardige lichtwerktuigen presenteert voedingsmiddelen op zeer smakelijke wijze: reflecties laten fruit en groenten er knapperig en dranken er fris uitzien. 4 Hoe trekt de balie de aandacht van de gasten als eerste ontmoetingspunt bij het bezoek aan de bar of in het hotel door aantrekkelijke verlichting? Balieverlichting moet enerzijds de spagaat maken tussen uitnodigend, aandacht trekkend licht voor de oriëntatie in bars en hotels en anderzijds een groot visual comfort voor de werkplek achter de balie scheppen. De spagaat tussen goed afgeschermde werkplek- en sfeervolle balieverlichting maakt de combinatie van verticale verlichting en pendel armaturen boven de balie. Wallwashing zorgt voor een royale, uitnodigende indruk van de ruimte en heeft een aanzuigende werking. Tegelijkertijd schept deze een groot visual comfort voor het werk achter de balie ook bij receptiebalies met beeldschermen. Accenten op het balieoppervlak plaatsen deze op de voorgrond. Bovendien begrenzen het precieze licht en de pen delarmaturen als architectonische elementen de ruimte rondom de balie en naar boven. 36 ERCO Lichtfabriek ERCO Lichtfabriek 37