FloraHolland. Where beauty meets business.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "FloraHolland. Where beauty meets business."

Transcriptie

1 FloraHolland. Where beauty meets business.

2 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Verbinden 5 Hoofdstuk 2 Ondernemen in recessietijd 7 Hoofdstuk 3 Strategie in uitvoering 11 Hoofdstuk 4 Vastberaden, soepel en met mate 17 Hoofdstuk 5 Duurzaam en maatschappelijk verantwoord 21 Hoofdstuk 6 Corporate governance en risicomanagement 25 Hoofdstuk 7 Verslag en advies van de raad van commissarissen 29 Hoofdstuk 8 Inleiding op de jaarrekening 31 Hoofdstuk 9 Jaarrekening - Balans per 31 december Winst- en verliesrekening Kasstroomoverzicht Toelichting algemeen - Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroombepaling - Toelichting op de balans per 31 december Toelichting op de winst- en verliesrekening Bestuur en directie FloraHolland. Foto van links naar rechts: Gert van der Pligt, Joris Elstgeest, Tom van der Houwen, Cees de Wit, Erik Persoon, Else van den Beukel, Louis Bouman, Timo Huges, Erik Leeuwaarden, Rens Buchwaldt, Arnold Hordijk, Elly de Jong-Zandbergen (notulist), Cok Ton, Bernard Oosterom en Mariëlle Ammerlaan. FloraHolland nam in 2009 afscheid van voorzitter Gerrit Ravensbergen. De leden kozen Bernard Oosterom als nieuwe voorzitter. Verder traden Ton Groot en Wim Steur af en Cees de Wit toe in het bestuur. Inhoudsopgave Hoofdstuk 10 Overige gegevens - Statutaire bepaling resultaatbestemming - Voorstel resultaatbestemming - Overzicht deelnemingen - Accountantsverklaring

3 Verbinden Where beauty meets business. Deze titel siert de omslag van dit jaarverslag over Een titel die overigens gelijk is aan de in 2009 gelanceerde pay-off van FloraHolland. Beauty staat voor het product en voor de emotie. Business slaat op economie en dienstverlening. En meets, een werkwoord, heeft betrekking op de marktplaats en op de duurzame verbinding die FloraHolland vormt tussen kwekers en kopers. De missie van FloraHolland is kwekers in de best mogelijke verkooppositie te brengen, tegen zo laag mogelijke kosten. Dit doet FloraHolland door marktplaatsen te organiseren. In 2009 bleven de veilingprijzen van bloemen en planten helaas achter bij de verwachtingen. De prijsvorming was, zacht uitgedrukt, niet optimaal. Maar, de kosten van het afzetapparaat werden fors teruggedrongen waardoor kostenverhogingen uitbleven. Hier en daar konden zelfs kostenverlagingen voor de leden en kopers worden doorgevoerd. Ondanks de recessie werden er op essentiële onderdelen belangrijke stappen gezet. Zoals versnelde virtualisering van het veilproces, verscherping van de focus op product-/marktmanagement vanuit een centrale visie van FloraHolland, versterkt risicobeheer en verdergaand duurzaam ondernemen. Ook de aankondiging van de joint venture tussen FloraHolland en het Duitse Landgard, die leidt tot Veiling Rhein-Maas, en de integratie van TFA in FloraHolland horen hierbij. Dit alles met het doel vraag en aanbod zo optimaal mogelijk te verbinden. In dit jaarverslag verantwoorden bestuur en directie hun beleid. Ook is er extra aandacht voor duurzaamheid, corporate governance en risicomanagement. Eén markt, één bedrijf, één team: dienstverlenend, durvend, duidelijk en duurzaam. Dit vindt FloraHolland belangrijk. FloraHolland ontwikkelt diensten, durft daarin te kiezen, is vervolgens duidelijk over haar keuzes en kiest voor een duurzame koers. Duurzaam in die zin dat de koers voor de lange termijn wordt uitgezet. Voorwoord Mariëlle Ammerlaan secretaris Aalsmeer, 21 april 2010 Timo Huges algemeen directeur 5

4 Ondernemen in recessietijd Ondernemen in recessietijd Het woord crisis is onlosmakelijk met het jaar 2009 verbonden. Problemen in de financiële sector, die zich in 2008 voordeden, zetten het vertrouwen in de economie in 2009 verder onder druk. Toen vervolgens de consumptieve bestedingen en de investeringen fors daalden, kromp de economie als zelden tevoren. FloraHolland kon voor haar leden niet alle gevolgen van de crisis wegnemen. Door snel en krachtig ingrijpen bleef het bedrijfsresultaat van FloraHolland echter wel op het gewenste peil. En de veiling kon, door te focussen op versterking van het afzetinstrumentarium en op kostenreductie, aan haar coöperatieve opdracht blijven voldoen. Grootste omzetdaling sinds tientallen jaren De problemen gingen ook aan de sierteeltsector niet voorbij. Vooral de eerste maanden van 2009 leken zich in dat opzicht rampzalig te voltrekken. De omzetten van veiling, telers en handelaren lagen fors onder het niveau van Bij een vrijwel gelijkblijvend aanbod, daalden de prijzen sterk. Uiteindelijk daalde de veilingomzet met 5,2 procent, de grootste omzetdaling sinds tientallen jaren, waarbij moet worden opgemerkt dat de neergang eind 2008 al was ingezet. Veel producenten, vooral van snijbloemen, en handelaren kregen het daardoor financieel-economisch heel zwaar. Gelijke afzet, lagere prijzen Analyse van de omzet- en exportcijfers laat zien dat de consumenten bloemen en planten bleven kopen. De internationale consumptie was min of meer stabiel en er was nauwelijks meer doordraai dan anders. De prijsdaling (snijbloemen min tien procent) was deels een gevolg van een sterke waardedaling van de voor de export van Nederlandse sierteeltgewassen belangrijke valuta, zoals het Britse pond, de Russische roebel en de Poolse zloty. Deze drie landen waren goed voor dertig procent van de export van sierteeltgewassen. Ook de prijsvorming van kamerplanten stond onder druk, al was dat door verschuivingen in het aanbod in de cijfers minder goed zichtbaar. Hoger segment zwaarder getroffen Niet in elk afzetsegment verliepen de ontwikkelingen gelijk. Vooral de prijzen van de duurdere bloemen en planten stonden onder druk. Nederlandse telers werden daardoor extra getroffen. De hogere segmenten, waarop zij zich vooral richten, liepen namelijk het sterkst terug. De afgelopen jaren ontwikkelden de Britse, de Russische en de Poolse markt zich tot kwaliteitsmarkten. Door de sterke euro werden bloemen en planten daar duurder. Europees gezien waren er ook afzetproblemen op de bedrijvenmarkt en in andere hogere segmenten. Daartegenover stond een goed tuinplantenseizoen, dankzij een warm, zonnig voorjaar. En, voor het eerst sinds jaren, deden de belangrijke Duitse en Nederlandse afzetmarkten het weer relatief goed. FloraHolland verwacht niet dat de bloemen- en plantenafzet al in 2010 aantrekt. Bloemen en planten profiteren doorgaans niet als eerste van economisch herstel. Voor er weer groen en kleur in huis wordt gehaald, worden er eerst, na aanvankelijk uitstel, weer duurzame gebruiksgoederen aangeschaft. Bovendien is onduidelijk hoe krachtig de economie zich zal herstellen en hoe de werkloosheid zich zal ontwikkelen. Snel en krachtig ingrijpen Twee elementen bepaalden de reactie van FloraHolland op de dalende omzet: De dienstverlening moest op hoog niveau en toekomstgericht blijven. De afzetkosten van leden en klanten mochten juist nu niet stijgen. Begin 2009 voerde FloraHolland daarom een omvangrijk pakket van kostenbesparingen uit. Hierdoor werd een kostenreductie gerealiseerd van 13,3 miljoen. 7

5 Onderhoudskosten werden kritisch bezien. Diensten en hun kosten werden op hun merites beoordeeld. Tegelijkertijd werd een aantal belangrijke strategische keuzes omgezet in toekomstgericht beleid. Ondanks looneffecten (cao en initieel) werd er door aanzienlijke formatiekrimp, namelijk circa 5 procent, een besparing op de loonkosten gerealiseerd van 2,2 procent (- 4,2 miljoen). Dit gebeurde door natuurlijk verloop en dus zonder gedwongen ontslagen. Feiten over virtualisering Beeldveilklokken Aalsmeer* 6 6 Naaldwijk 2 1 Rijnsburg 2 0 Kopen op afstand (KOA) % KOA Omzet Exportvestigingen 32,7% 27,8% Aantal KOA aansluitingen ** circa circa December 2009 December 2008 PlantConnect Aantal aanbodsregels totaal klantspecifiek webshop waarvan met foto 99% 96% Aantal geabonneerde kopers E-Trade Aantal actieve kopers Aantal actieve kwekers * waarvan 1 virtueel ** waarvan circa 400 buiten Nederland Ten aanzien van het investeringsniveau werden ook forse maatregelen genomen. Het oorspronkelijke jaarplan van 2009 ging uit van 104 miljoen aan investeringen (inclusief grondaankopen van 18,3 miljoen en inclusief 1-kar voor 21,1 miljoen). In de bijgestelde begroting ( meibegroting ) werd dat bedrag teruggebracht tot 50 miljoen en uiteindelijk zelfs naar een netto investering van 41 miljoen (2008: 86 miljoen). Ondernemen in recessietijd Marktbeelden aankoopkanaal kernlanden op basis van bestedingen 2009 Bestedingen - Snijbloemen UK NL DU FR EU Overig Tuincentrum Super-/hypermarkt Meubelzaak Markt-, straathandel Kwekerij Kiosk Internet Bouwmarkt Bloemist Benzinestation Aankoopkanaal snijbloemen De laatste jaren stabiliseren de onderlinge verhoudingen zich. De supermarkt pakt hooguit nog een klein deel van de bloemist. Ook zien we straathandel misschien iets afsnoepen van de bloemist. De bloemist heeft het dus nog steeds wel zwaar, maar een steeds grotere groep weet zich al beter te onderscheiden van zowel supermarkt als straathandel. Daarbij specialiseren bloemisten zich steeds meer op evenementen en de bedrijvenmarkt zodat ze vanaf een goedkopere locatie kunnen handelen en dus geen winkel meer hebben Bestedingen - Kamerplanten UK NL DU FR EU Overig Tuincentrum Super-/hypermarkt Meubelzaak Markt-, straathandel Kwekerij Kiosk Internet Bouwmarkt Bloemist Benzinestation Aankoopkanaal kamerplanten Voor alle grootwinkelbedrijven (supermarkt, tuincentrum en bouwmarkt) geldt dat ze planten nog veel beter kunnen aanbieden en er dus kansen liggen deze groep uit te breiden. Supermarkten zullen mede daarom nog marktaandeel winnen. Tuincentra hebben het in Duitsland en Groot- Brittannië moeilijk door de toegenomen concurrentie van bouwmarkten. Deze laatste groep weet ook steeds beter planten te verkopen. In Nederland en Frankrijk vervullen de tuincentra steeds meer de rol van funshoppen. In deze landen is de concurrentie vanuit de bouwmarkten gering

6 Strategie in uitvoering Strategie in uitvoering In 2008 stelde FloraHolland haar strategische visie Gebundelde kracht in een open markt vast. Die visie benoemde de kerngebieden van het beleid: het zo veel mogelijk binden van omzet via het lidmaatschap; het ontwikkelen van diensten om internationaal aanbod te binden; het creëren van maatwerkdiensten om directe stromen te binden; het benutten van mogelijkheden van virtualisering in de afzet. Op elk van deze punten werd in 2009 goede voortgang geboekt. Ledenbelang is uitgangspunt FloraHolland onderneemt toekomstgericht met het ledenbelang als uitgangspunt. De coöperatie organiseert marktplaatsen en biedt commerciële diensten om de marktpositie van de bedrijven van haar leden duurzaam te versterken. In 2008 was de ledenomzet 84 procent en in 2009 steeg deze naar 88 procent. FloraHolland ambieert een draaischijffunctie en onderneemt geen zelfstandige handelsactiviteiten. Waar leden echter zelfstandig de markt op willen ondersteunt de veiling hen met diensten. De afzet van sierteelt-gewassen is meer divers dan vroeger. Klassieke veilingdiensten zoals het sourcen van aanbod, logistiek en betalingsverkeer, zijn en blijven cruciaal voor de ambachtelijke groot- en detailhandel. Grootschalig inkopende retailorganisaties (supermarkten, tuincentra) vragen daarnaast andere diensten. Zij willen de herkomst van producten weten en vragen om concepten en schappenplannen. Basisprovisie en leden-/niet-ledenbeleid Om omzet via het lidmaatschap te binden, werden onder meer de basisprovisie en een pakket maatregelen dat leden bevoordeelt boven niet-leden ingevoerd. De basisprovisie, 1,4 procent, wordt geheven (invoering 2010) voor dat deel van de veilingkosten dat collectief wordt aangewend. Boven op deze provisie gelden heffingen en tarieven, bijvoorbeeld voor het veilen op de klok of de diensten van FloraHolland Connect. Uit de basisprovisie worden drie types basiskosten gefinancierd: betalingsgarantie en -afhandeling, besturing en beheer van het concern; veilinginfrastructuur, wegen en voorzieningen in en rondom veilinggebouwen voor algemeen gebruik; voorwaardenscheppende activiteiten van de commerciële afdelingen. Om de verschillen tussen leden en niet-leden te accentueren, krijgen leden bij het afnemen van diensten voorrang boven niet-leden. Niet-leden betalen altijd hogere tarieven voor deze diensten dan leden. Daarnaast hebben leden meer of alleen toegang tot informatie of ondersteunende commerciële diensten, zoals beurzen. Het toelaten van aanvoer van niet-leden wordt beoordeeld vanuit de vraag in hoeverre dat aanbod de marktplaats aantrekkelijker maakt. Aanbod van niet-leden dat het assortiment verbreedt en verdiept, blijft welkom. Internationale dienstverlening net over de grens Het motto een sterke marktplaats in greenport Rhein-Maas was medio 2009 leidend bij het aangaan van de joint venture met het Duitse bedrijf Landgard. Ledenbelang en ketenbelang zijn voor FloraHolland bepalend bij de verhuizing van de veilactiviteiten van Venlo naar Duitse bodem. Doel van de joint venture is het samenvoegen van de klokken van FloraHolland Venlo en die van de Duitse klokveilingen in Lüllingen en Herongen. Eind 2010 gaat Veiling Rhein-Maas in Herongen van start. Deze aanbodsconcentratie was een lang gekoesterde kwekerswens in het omvangrijke productiegebied Euregio ofwel Greenport Rhein-Maas. De nieuwe veiling zal aanbod beter bijeenbrengen en koopkracht meer binden. De samenwerking biedt daarom voor telers en handelaren in de regio nieuwe kansen; zowel in Duitsland als in de Oost-Europese groeimarkten. Uiteindelijke doelstellingen zijn betere prijsvorming en verlaging van de ketenkosten. 11

7 Marktbeelden aankoopdoel kernlanden op basis van bestedingen % 80% 60% 40% 20% 0% UK Bestedingen - Snijbloemen Graf, uitvaart Geschenk Eigen gebruik NL DE FR EU Aankoopdoel snijbloemen Op basis van stuks is het eigen gebruik de grootste groep. Immers, gemengde bossen worden vaker weggegeven en zijn vaak duurder. Het grote aandeel van supermarkten in de afzet van bloemen vergroot het aandeel impulsaankopen (die vaak voor eigen gebruik zijn) % 80% 60% 40% 20% 0% Bestedingen - Kamerplanten UK NL DE FR EU Graf, uitvaart Geschenk Eigen gebruik Aankoopdoel kamerplanten Deze worden nog steeds voornamelijk gekocht voor eigen gebruik. Toch worden bloeiende kamerplanten de laatste jaren steeds meer als cadeauartikel gezien Strategie in uitvoering Veiling Rhein-Maas wordt een complete marktplaats. Kwekers en kopers vinden straks in Herongen naast de klokveiling ook diensten van FloraHolland (Connect) en Landgard (cash & carry, Fachbetrieb, Bündelservice). De samenwerking tussen FloraHolland en Landgard beperkt zich tot Veiling Rhein-Maas. Dat is een principiële keus. Anders dan FloraHolland kiest Landgard ervoor om een eigenaarspositie in de keten in te nemen en zelfstandig te handelen. FloraHolland doet dit niet. De diensten die FloraHolland Connect in Herongen aanbiedt, stoelen op de uitgangspunten van FloraHolland, waarbij de veiling geen eigenaar wordt van het product. Er zijn verder heldere afspraken gemaakt over de bescherming van commercieel gevoelige informatie. De nieuwe veiling gaat grotendeels draaien op de principes van FloraHolland. Daarbij moet gedacht worden aan het basiskloktarief voor leden van 2,3 procent de FloraHolland-stapelwagen, fust, -kwaliteitsdiensten en het Flora- Holland klantnummer. Wereldwijde concentratie in coöperatief afzetsysteem De integratie van de actviteiten van de importveiling Tele Flower Auction (TFA) onderstreepte de kracht van het coöperatieve afzetsysteem. De integratie werd in 2009 voorbereid en kwam begin 2010 tot stand. Voormalige aanvoerders van TFA vinden bij FloraHolland de wereldwijde vraag voor hun producten, terwijl FloraHolland met het TFA-aanbod het eigen veilingaanbod - en daarmee de marktwerking verbetert. Behalve door de aanbodsconcentratie wordt internationaal aanbod gebonden met maatwerkdiensten voor kwekers. Een voorbeeld daarvan is het regelen van luchttransport voor Keniaanse producten wat de kwekers in Kenia de zekerheid geeft van tijdige levering aan de marktplaats. De integratie van de importveiling TFA onderstreept de kracht van het coöperatieve afzetsysteem Directe stromen Hoewel de omzet van FloraHolland als geheel daalde, groeide de omzet van de bemiddelingsorganisatie FloraHolland Connect nog met 2,3 procent. De directe bloemen- en plantenafzet groeit dus nog steeds. Om haar marktplaatsfunctie te behouden en te versterken, ontwikkelt FloraHolland maatwerkdiensten om aanbod in de directe stromen te binden. Steeds meer kwekers gebruiken de dienst Persoonlijke Verkoop van FloraHolland Connect. In 2008 maakte 71 kwekers gebruik van Persoonlijke Verkoop en in 2009 steeg dit tot 117. Binnen die dienst ontstaan specialismen. Sommige kwekers willen alleen directe verkoopondersteuning en geen strategische verkoopondersteuning. Andere kwekers vragen nadrukkelijk om strategische ondersteuning op commercieel gebied. FloraHolland heeft een groeiende groep mensen aan het werk op beide aandachtsgebieden. Ook maken steeds meer kwekers gebruik van commerciële diensten van FloraHolland. Die diensten zijn divers van aard. Bijvoorbeeld het ontwikkelen van product- of bedrijfsconcepten, het meedenken over de commerciële positionering van bedrijven of een nieuwe huisstijl en het ontwikkelen van een schappenplan. Telers en telersverenigingen werken steeds vaker met hun afzetcoöperatie, hun afnemer en hun eindklant aan een optimaal ketenresultaat. Ook klokkwekers benutten deze diensten steeds vaker, bijvoorbeeld bij het opzetten van clusters

8 Virtualisering: klok aantrekkelijk én betaalbaar houden Om de voordelen van virtualisering te benutten, harmoniseerde FloraHolland veilschema s en waren er meer klokken op de exportvestigingen beschikbaar in Met name in Naaldwijk en Rijnsburg werden de veilingklokken gemoderniseerd. In Aalsmeer was dat proces al gaande. FloraHolland schat in dat in tot 75 procent van alle bloemen via beeldveilen zal worden verkocht en dat 55 à 60 procent van de bloemen via KOA (kopen op afstand) zal worden ingekocht. Beide inschattingen zijn op basis van omzet. Beeldveilen is niet nieuw. Sommige producten worden al meer dan tien jaar op die manier geveild zonder noemenswaardige problemen voor kwekers of inkopers. De kansen van beeldveilen liggen in betere productinformatie voor de keten. Dat is belangrijk. Steeds meer snijbloemen worden via KOA ingekocht. Handelaren richten webshops in. Eindafnemers vragen goede, complete productinformatie met goede productbeelden. Beeldveilen is een middel om op die ontwikkelingen in te spelen, beoogt een betere prijsvorming en het aantrekkelijk houden van de veilingklok, om daarmee koopkracht te versterken. Daarnaast maakt beeldveilen ontkoppeling mogelijk van het commerciële veilproces en de daarachter liggende logistieke processen. Als gevolg daarvan kunnen de veiling- en ketenprocessen efficiënter en goedkoper worden ingericht. Beeldveilen houdt het afzetinstrument veilingklok dus ook betaalbaar. Bovendien kunnen kwekers zich beter profileren omdat er meer ruimte voor informatie is. Invoering van beeldveilen is gecompliceerd, omdat er grote verschillen zijn in de wijze waarop zowel kwekers als inkopers de veilingklok gebruiken Invoering van beeldveilen is gecompliceerd, omdat er grote verschillen zijn in de wijze waarop zowel kwekers als inkopers de veilingklok gebruiken. Sommige telers produceren een eenduidig product. Dat komt jaarrond continu voor de klok en is bij inkopers bekend. Anderen telen steeds wisselend nicheproducten. De een kan dus beter constante productbeelden leveren dan de ander. Ook aan de inkoopkant zijn er verschillen. De ene handelaar koopt vrijwel volledig via KOA, soms zelfs met meerdere inkopers per veilingklok. De ander koopt op meer klokken tegelijk en vindt het inkoopproces van beeldveilen lastig als hij geen overzichtelijk beeld heeft van individuele producten en het beschikbare aanbod. Met die dilemma s moet FloraHolland opereren. Daarom worden vervolgstappen op het gebied van beeldveilen alleen na goed overleg met alle partijen genomen. De focus blijft echter onveranderd. Want FloraHolland ziet het beeldveilen als een belangrijke voorwaarde voor het aantrekkelijk én betaalbaar houden van de klok, om daarmee haar leden en aanvoerders in de beste verkooppositie te houden. Virtualisering beperkt zich niet tot beeldveilen. Voor de directe afzet werden al eerder de systemen Flora- Holland e-trade (voor snijbloemen) en PlantConnect. nl (voor potplanten) ontwikkeld. De elektronische afzet groeide in 2009 sterk. Via FloraHolland e-trade en PlantConnect.nl kunnen klanten aanbod van kwekers in de eigen webshop opnemen. Voor die mogelijkheid is veel belangstelling. Beide systemen zijn nu up-todate en verschaffen kopers en (eventueel) eindklanten toegang tot het wereldwijde aanbod van FloraHolland. Strategie in uitvoering Kwaliteitsbeleid Het aanscherpen van het kwaliteitsbeleid is direct verbonden met de virtualisering van de afzet. Klanten willen complete en correcte aanbodsinformatie. Onderzoek van de VGB (Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijprodukten) heeft laten zien dat de betrouwbaarheid van deze informatie te wensen over laat. Met de VGB zijn afspraken gemaakt om hier verbetering in te brengen. FloraHolland wil de naleving van de regels rondom kwaliteit en sortering verbeteren. Onder meer door het tarief voor het herstellen van fouten te verhogen. Het doel van een scherp kwaliteitsbeleid heeft, naast het verlagen van ketenkosten, te maken met de ervaringen van de consument en zijn behoefte aan vervolgaankopen. Als sierteeltproducenten het moeten blijven winnen van andere (cadeau)artikelen, dan zijn slechte ervaringen van de consument funest voor nieuwe aankopen. Het kwaliteitsbeleid van FloraHolland is daarom gericht op verhoging van de betrouwbaarheid van het product en van de informatie. Voor een gemiddelde consument moet de vreugde van een bos bloemen immers minimaal een week duren. Personeelsbeleid In 2009 werden binnen het Human Resource Management grote slagen gemaakt. Zo werd de personeelsadministratie gecentraliseerd, waardoor administratieve processen beter en goedkoper werden. Er werd een cao afgesloten. Voor een aanzienlijke groep medewerkers werden volgens een uniform systeem functiebeschrijvingen gemaakt. Deze werden vervolgens gewogen en in een eenduidige salaristabel ondergebracht. Er werd, mede onder druk van besparingen in het bedrijf, een mobiliteitsteam ingericht. In 2010 zal er extra aandacht zijn voor management development, opleidingen, besturing en cultuur. De medewerkers van FloraHolland bleven ondanks de noodzakelijke kostenbesparingen gemotiveerd aan de slag. Dankzij de inzet van de medewerkers is FloraHolland een stabiel bedrijf gebleven in de recessietijd

9 Vastberaden, soepel en met mate Vastberaden, soepel en met mate Het jaar 2009 was nog maar net begonnen of het oorspronkelijke jaarplan van FloraHolland was al grotendeels door de crisis achterhaald. Er moest worden bijgestuurd. En, dat moest vastberaden, maar soepel en met mate. Vastberaden, omdat FloraHolland juist in deze tijd geen hogere kosten bij haar leden en afnemers wilde neerleggen. Soepel, omdat het toekomstperspectief van de marktplaats niet onder druk mocht komen te staan. Met mate, omdat een te zeer uithollen van de dienstverlening de marktplaatsfunctie zou aantasten. Incidenteel en structureel De Nederlandse sierteeltsector werd in 2009 geholpen door het feit dat er nog maar één grote veilingcoöperatie was. Er hoefde geen tijd en geld te worden verspild aan nutteloze onderlinge concurrentie. Directie legde taakstellende bezuinigingsprogramma s neer bij het management. Binnen het bedrijf werd de noodzaak van ombuigen goed gezien, zodat de noodzakelijke besparingen werden bereikt. Eerst kwamen vooral operationele, deels incidentele bezuinigingen tot stand. De investeringen, ook in vastgoed, werden naar beneden bijgesteld. Het geheel mondde uit in een pakket structurele maatregelen met meer focus op de aard van de dienstverlening, het kwaliteitsbeleid, beeldveilen, logistieke flexibilisering, het centraliseren van stafafdelingen en de organisatie van projecten. De ontwikkeling van een uniforme stapelwagen ging onverminderd door. De juiste diensten Diensten worden steeds meer geharmoniseerd. Het belang neemt toe nu steeds meer telers en afnemers van verschillende afzetinstrumenten gebruikmaken. Belangrijk op dit gebied was de invoering van een uniform saldo voor Deense Containers. De financiële voordelen hiervan, 1,5 miljoen euro, had FloraHolland al eerder bij klanten, kopers en kwekers neergelegd; in 2009 kwam het onderliggende systeem gereed. FloraHolland heeft haar uitgebreide pakket dienstverlening in 2009 nader in kaart gebracht. Na deze inventarisatie werd vastgesteld dat er diensten waren die niet altijd voor iedereen beschikbaar waren. Ook bleken diensten inmiddels overbodig. Daarnaast waren sommige, van oorsprong generieke, diensten zo ver doorontwikkeld, dat het de schijn van maatwerk had zonder dat daar adequate tarieven tegenover stonden. Kortom, het verdienmodel werd nader op de dienstenportfolio toegepast en waar mogelijk werd de stap naar harmonisatie gezet. In 2009 zijn circa 360 diensten in kaart gebracht, gecomprimeerd en geharmoniseerd tot 220. Dit proces wordt in 2010 voortgezet zodat er een centraal dienstensysteem ontstaat dat op myfloraholland.com wordt ontsloten. Gericht Commerciële medewerkers bezoeken klanten gerichter dan voorheen en bieden hun juist die diensten aan die voor hun bedrijf nuttig zijn. Ook is er sprake van een sterkere accountbenadering. Een gelijke aanpak werd gekozen op productniveau. Door de marketingactiviteiten op een beperkt aantal producten te focussen, wordt sneller kennis en ervaring opgedaan, die vervolgens ook voor andere producten kan worden ingezet. Eén klantnummer Een andere uniformering was die van de klantnummers. Sinds 1 januari 2010 heeft elke aanvoerder en afnemer voor heel FloraHolland één uniform klantnummer. De invoering van dit complexe project verliep nagenoeg probleemloos. Dankzij dit uniforme klantnummer kan worden gewerkt aan een uniforme dienstenfactuur zodat ondernemers hun financiële transacties met FloraHolland centraal afhandelen. Bij de invoering van deze diensten ligt de nadruk op gebruikersgemak voor kwekers en kopers en wordt geaccepteerd dat er soms tijdelijk onder de motorkap verschillende systemen in gebruik blijven. 17

10 Bij de totstandkoming van het nieuwe FloraHolland is met de handel afgesproken dat de kosten voor de handel met 10 procent zouden worden verlaagd. Ook werd afgesproken dat de veiling meer transparantie zou betrachten ten aanzien van de opbouw van de kosten voor de handel. Aan beide punten werd in 2009 in goed overleg met de georganiseerde handel invulling gegeven. Op dit punt is er een overeenkomst te zien met de discussie over de basisprovisie. Net zoals kwekers zien ook handelaren het collectieve belang van een gezonde marktplaats. Dat leidt uiteindelijk tot een kostenplaatje voor de koper dat deels is opgebouwd uit heffingen over de omzet en deels uit vergoedingen voor specifieke diensten. Logistiek anno morgen Het project Flowers on Demand (FoD) onderzoekt de mogelijkheden voor vraaggestuurde logistiek. Concreet is dit een model waarbij de veiling het gekochte product (geveild of bemiddeld) onder geconditioneerde omstandigheden onder haar hoede heeft tot de klant erom vraagt. Volledige uitvoering van alle mogelijkheden binnen FoD speelt niet op korte termijn. Wel blijken er elementen uit het project aantrekkelijk. Zo wordt er een zogenaamde sierteeltrobot ontwikkeld, die automatisch gekochte fusten op andere logistieke dragers kan overzetten. Er werd goede vordering gemaakt met Voice, de stemgestuurde productaflevering. Verdelers krijgen hun verdeelopdrachten dan niet via de printerbon, maar mondeling via een headset. Proeven hebben al uitgewezen dat deze werkwijze de veiligheid in het logistieke proces vergroot en dat er sneller en met minder fouten wordt gewerkt. Uniforme stapelwagen in ontwikkeling Nadat de algemene ledenvergadering van FloraHolland in 2008 groen licht gaf aan de ontwikkeling van een uniforme stapelwagen, is dit project voortvarend aangepakt. Gaandeweg worden de resultaten daarvan zichtbaar. In 2009 werd een aantal nulseries geproduceerd en aan aanvoerders en klanten gepresenteerd. Hun opmerkingen, plus die van veilingmensen die in de praktijk met de wagen werken, zijn verzameld. Op grond daarvan zijn de prototypen op tal van (vaak kleine, maar relevante) punten aangepast. In de eerste maanden konden klanten in de praktijk met de prototypen werken. In het eerste kwartaal 2010 startte in Naaldwijk en daarna in Aalsmeer de ombouw van bestaande stapelwagens. Met dit alles wordt een stapelwagen gemaakt waarvan iedereen straks voordeel heeft. Het project verloopt volgens planning en blijft financieel gezien binnen de begroting. Eind 2012 wordt de uniforme stapelwagen algemeen ingevoerd. Samen werken aan ketenintegratie De keten functioneert beter als ketenprocessen beter op elkaar zijn afgestemd. FloraHolland werkt daarom met ketenpartners aan ICT-standaarden voor de sierteelt in FlorEcom en aan logistieke standaarden in FloriLog. Ook neemt de veiling deel in KISSit, het Keten Informatie Systeem Sierteelt Transport, waarbij partijen op de hoogte worden gehouden van de voortgang van de logistieke processen die zich afspelen tussen kweker en exporteur. Bij de directe plantenstromen kan een eenduidige aanpak direct winst opleveren. Locatiecoderingen Een voorbeeld van eenheid was het project Locatiecoderingen van FlorEcom. In dat project wordt elke voor het sierteelttransport relevante locatie (kwekerijen, veilingen, kopersboxen, et cetera) van een eigen unieke locatiecode voorzien. Die locatiecode maakt het voor chauffeurs voortaan eenduidig helder waar zij moeten laden en lossen. RFID Een ander voorbeeld is de toepassing van RFID (Radio Frequency Identification), een technologie om logistieke dragers in de keten te volgen. FloraHolland had haar oude stapelwagens al met RFID uitgerust om in de veiling tracking & tracing mogelijk te maken. Vastberaden, soepel en met mate De uniforme stapelwagen wordt eveneens met de nieuwste RFID-technologie uitgerust. Ook Container Centralen (CC) heeft besloten om zijn Deense Containers met soortgelijke technologie uit te rusten. Op den duur kunnen zodoende zowel Deense Containers als stapelwagens en hun lading in en buiten het veilinggebouw worden gevolgd. Zo wordt ingespeeld op wensen van klanten die willen weten wat er in de keten met het product is gebeurd. Belangrijker nog is het feit dat er in de bedrijfsprocessen tijdig wordt geanticipeerd en dat er daardoor efficiënter kan worden gepland en gewerkt. GreenRail Een voorbeeld van ketensamenwerking was Green- Rail, een duurzame multimodale oplossing. Wegtransport wordt voor sierteeltgewassen steeds problematischer en daarom wordt er in de sierteeltsector naar alternatieve oplossingen gezocht. FloraHolland zette daarom samen met een groot aantal ketenpartners, onder wie kwekers, handelaren en de VGB, een pilot op met treinvervoer van planten naar Italië. Ook Polen en Roemenië zullen als bestemming volgen. Daarbij werd gekozen voor standaard-oplossingen die het railvervoer biedt. Binnen die context werd een aantal transporten georganiseerd die erg goed verliepen. Dat wettigt de verwachting dat het sierteelttransport het spoor uiteindelijk frequenter kan gebruiken. VBN Vrijwel voortdurend handelt FloraHolland in interactie met ketenpartners. Als omvangrijke sectorpartij heeft zij een brede sectorverantwoordelijkheid. Die wordt mede door de VBN ingevuld middels een krachtige lobby naar verschillende overheden en binnen de greenports. Mede door die lobby kwam er een steunpakket voor de tuinbouwsector beschikbaar. Ook werd de nieuwe verpakkingswetgeving voor de sector aanzienlijk verzacht. Greenport(s) Nederland Netwerkorganisatie Greenport(s) Nederland bereikte goede resultaten. Er ligt nu een visie die aangeeft waar Greenport(s) Nederland de komende tientallen jaren naartoe wil in nationaal en internationaal perspectief. Ook is helder hoe het er in de verschillende greenports precies voor staat met de ruimtebehoefte, de beschikbare ruimte en de infrastructuur. Dat zijn belangrijke zaken. Want met die kennis kan in samenwerking tussen bedrijfsleven en overheden beleid worden opgezet ten behoeve van een economisch en ecologisch duurzame sierteeltsector. Als derde mainport van Nederland. Productschap Tuinbouw FloraHolland heeft een belangrijke rol in sectordiscussies. Dat mag van haar als grote sectororganisatie ook worden verwacht. Zo ontstond er discussie over een nieuwe zienswijze van het Productschap Tuinbouw. Dat wilde een algemeen bestuur laten beslissen over door de sierteelt opgebrachte sectorgelden, iets waarmee FloraHolland het niet eens was. Er is ook discussie over de wens van FloraHolland om in samenwerking met de handel de activiteiten van Bloemenbureau Holland dichter naar zich toe te halen. FloraHolland ziet het nut en de noodzaak van collectieve inning van middelen die voor collectieve doeleinden worden aangewend. Maar met toevoegingen: * privaat wat privaat kan, publiek wat publiek moet; * een zo efficiënt mogelijke besteding van gelden zonder overmatige overhead; * organisatie Productschap Tuinbouw moet leaner & meaner. Bloemenbureau Holland Dit laatste geldt ook op de terreinen marktonderzoek en promotie. Kwekers en handelaren worden groter of vergroten hun schaal door samenwerking. Ook ontstaat er meer ketensamenwerking. Als gevolg daarvan ondernemen steeds meer ondernemers promotieactiviteiten naast die van Bloemenbureau Holland. Ook daarom is het nodig dat er samen met de handel wordt nagedacht over het concentreren, en dus effectief en efficiënt inrichten, van promotie en marktonderzoek

11 Duurzaam en maatschappelijk verantwoord Duurzaam en maatschappelijk verantwoord FloraHolland associeert duurzaamheid niet alleen met milieuaspecten, maar ook met bestendige relaties met kwekers, kopers en medewerkers. FloraHolland combineert maatschappelijk verantwoord ondernemen met gezonde bedrijfsvoering. Er is daarbij aandacht voor mens, milieu en maatschappelijke kwesties. Met haar verantwoord ondernemerschap plaatst FloraHolland zich met haar achterban midden in de maatschappij. Er zijn dan ook op dit terrein binnen de sector al vele initiatieven met of door FloraHolland ontwikkeld. Energie In Naaldwijk zette FloraHolland stappen voorwaarts met de toepassing van aardwarmte. Dat gebeurt op basis van onderzoek naar de toekomstige energievoorziening. Daarbij is gebleken dat aardwarmte voordelen biedt boven andere oplossingen zoals bioketels, WKK s, windmolens en zonnepanelen. Door warm water van een diepte van vier kilometer omhoog te pompen, kunnen de gebouwen op termijn worden verwarmd en kan het gasverbruik met 90 procent worden gereduceerd. Behalve besparingen levert dat jaarlijks een verminderde CO2-uitstoot op van 4000 ton. In 2010 wordt rondom het gebruik van aardwarmte een business case opgesteld. Samenwerking met andere partijen brengt de toepassing van aardwarmte dichterbij. Rijnsburg heeft in 2009 een omvangrijk energiebesparingsprogramma uitgevoerd bovenop maatregelen die al eerder waren genomen. Dit programma heeft het energieverbruik in de Rijnsburgse veiling nogmaals met 7 procent teruggebracht. Het energiebesparingsprogramma bestaat uit een aantal gecombineerde acties (zowel technisch als organisatorisch). In Rijnsburg wordt in 2011 een proef opgezet met de toepassing van LEDverlichting in het veilinggebouw. LED-verlichting kost minder energie dan normale verlichting. Afhankelijk van de proef wordt bezien of deze verlichtingsvorm in het hele veilinggebouw kan worden toegepast. Milieu en vervoer Op het gebied van vervoersmanagement en logistiek speel FloraHolland een actieve rol: de veilingactiviteiten worden waar mogelijk aangepast aan de spitstijden; de toepassing van collectief vervoer in de aanvoer wordt gestimuleerd; bij dat collectief vervoer wordt gestreefd naar een optimale beladingsgraad; de inzet van LZV s (lange zware voertuigen) wordt gestimuleerd; er loopt onderzoek naar het efficiënter maken van het zogenaamde interveilingverkeer. Om het wegtransport te verminderen, participeert FloraHolland in het project GreenRail. In dat project worden planten per spoor naar Italië verstuurd met gebruikmaking van de normale spoorfaciliteiten. Een rit per spoor levert op lange afstanden (meer dan 600 kilometer) een reductie van 50 procent CO2uitstoot en een kostenbesparing van circa 10 procent per Deense container op ten opzichte van wegtransport. De eerste resultaten van deze proef zijn alleszins hoopgevend. FloraHolland volgt daarnaast de ontwikkelingen van Fresh Corridor (vervoer van versproducten per binnenvaartschip) met belangstelling. De veiling speelt een actieve rol bij een proef met de grootschalige toepassing van biodiesel (B30 dertig procent bijgemengde biodiesel). Daartoe is op het pompstation in Naaldwijk een pomp ingericht, waar vijf vervoerders gebruik van maken. Met Greenport Aalsmeer en met de ontwikkelaars van de nieuwe tuinbouwlocatie PrimAviera voert FloraHolland verkennende gesprekken over samenwerking op het gebied van duurzaamheid. Openbaar vervoer helpt om de milieuoverlast van het woon-werkverkeer te beperken. Daarom werkt FloraHolland in Aalsmeer met andere partijen in de regio mee aan programma s zoals de OV-chipkaart en de Schiphol Forenskaart. 21

12 Duurzaamheid De sector pakt het begrip duurzaamheid op tal van manieren op. In de productie gebeurt dat vooral in programma s zoals MPS (Milieu Programma Sierteelt). De sector als geheel heeft via consumentenlabel Fair Flowers Fair Plants (FFP) een label ontwikkeld voor het verantwoord geteelde product (wat milieu en arbeidsomstandigheden betreft) in cijfers 3614 bedrijven die deelnemen aan MPS ABC (2007: 3585) 225 deelnemers aan MPS-GAP (2007: 248) Florimark Productie 72 (2007: 69) Florimark Trade 71 (2007: 61) 8 veilingen met MPS Auction (2007: 3) 4 bedrijven met Milieukeur (2007: 5) MPS-Socially Qualified 167 (2007: 137) MPS-Quality 68 MPS-QualiTree 10 MPS-Packers 3 Van de omzet van alle via FloraHolland verhandelde sierteeltproducten (Nederlands product en import) over 2009: is 52 procent afkomstig van bedrijven met een MPS-kwalificatie A, B of C; is 40 procent afkomstig van bedrijven met de hoogste MPS-kwalificatie A. Kopersaccommodatie FloraHolland werkt in de vestigingen aan een programma voor beperking van de dieselmotorenemissie (dme). Het gebouw is ingericht in milieuzones waarbinnen alleen vrachtwagens met een roetfilter met Euro 4 en 5-motoren zijn toegestaan. Voor de toekomst wordt er gewerkt aan uitbreiding van het aantal externe verladingsmogelijkheden. Op de vestiging in Aalsmeer is een vernieuwd Gebouw- en Installatiebeheersysteem (GIBS) gereedgekomen. Met behulp daarvan wordt in het nieuwe Logistiek Middelen Centrum (LMC) een daglichtafhankelijke lichtregeling ontwikkeld. De situatie in het LMC dient in Aalsmeer als proef voor komende grootschalige verlichtingsvervangingen. In sommige opzichten zit de economische crisis versnelling van duurzaamheid in de weg. Onder meer als gevolg van de crisis wordt de nieuwe Locatie Oost minder snel ontwikkeld dan oorspronkelijk was gedacht. Hierdoor komt de uitwerking van duurzame technieken, die daar zouden worden toegepast, ook niet tot stand. Ook in Naaldwijk loopt de ontwikkeling van kopersaccommodatie vertraging op. Niettemin wordt er wel doorgewerkt aan de ontwikkeling van Trade Parc Westland Mars. Uitgangspunt daar is dat er volgens meervoudig ruimtegebruik (twee lagen bouw) wordt gebouwd en dat er sprake zal zijn van warmte-koudeopslag (wko). Daarbij wordt s winters kou in de bodem opgeslagen, die s zomers wordt gebruikt voor koeling. Tegelijk wordt er s zomers warmte opgeslagen, die s winters dient als verwarming. De bedoeling is dat wko gezamenlijk wordt geëxploiteerd met de kopers die zich daar vestigen. In Rijnsburg wordt van oudsher veel aandacht besteed aan de landschappelijke inpassing van het veilingcomplex. Tussen het veilingcomplex en de aangrenzende woonwijk liggen een waterpartij, een groenstrook en een heuvel. Duurzaam en maatschappelijk verantwoord Niet alleen houden die drie elementen het gebouw uit het zicht; ze verminderen ook nog eens de geluidsoverlast. Ook in Rijnsburg wordt waar mogelijk in twee lagen gebouwd voor een optimaal ruimtegebruik. Certificering De Rijnsburgse veiling beschikt over het certificaat MPS Florimark Auction. Dat certificaat geeft een aantal waarborgen op het gebied van de aanpak van het milieu en de arbeidsomstandigheden. FloraHolland legt binnenkort de Milieu- en Energiebeleidsverklaring vast, waarvoor de voorbereidingen in 2009 startten. Opleidingen FloraHolland als geheel biedt een uitgebreid programma van opleidingen. Dat vloeit voort uit het beleidsuitgangspunt dat de veranderende markt steeds nieuwe eisen stelt aan medewerkers. Bovendien vindt FloraHolland dat medewerkers de ruimte moeten hebben om zich te ontwikkelen. Zo vinden er in de logistieke afdelingen van verschillende vestigingen BBL-opleidingen plaats (beroepsbegeleidende leerweg). De betrokken medewerkers, inmiddels zo n 100, behaalden op die manier een diploma dat ze betere kansen geeft op de arbeidsmarkt. Ze verwierven bovendien praktische vaardigheden die zij in hun werk bij FloraHolland goed kunnen toepassen. Ontwikkeling aantal bedrijven en gemiddelde grootte Ontwikkeling aantal bedrijven en gemiddelde grootte snijbloemen onder glas Aantal bedrijven Aantal m * Aantal bedrijven met snijbloemen (onder glas) Gemiddeld aantal m 2 per bedrijf met snijbloemen (onder glas) Ontwikkeling aantal bedrijven en gemiddelde grootte potplanten onder glas Aantal bedrijven Aantal m * Aantal bedrijven met potplanten (onder glas) Gemiddeld aantal m 2 per bedrijf met potplanten (onder glas) NB: Cijfers van 2009 zijn gebaseerd op een voorlopige telling van het CBS. Betreft Nederlandse bedrijven. Bron: CBS

13 Corporate governance en risicomanagement Corporate governance en risicomanagement FloraHolland vindt een goed beleid op het gebied van corporate governance van groot belang en handelt daarom, hoewel zij daartoe niet verplicht is, in de geest van de vernieuwde Nederlandse corporate governance code. Ledenbetrokkenheid en transparantie De coöperatie richt zich op de continuïteit van de marktplaats FloraHolland op lange termijn en kent geen winstdoelstelling. FloraHolland acht transparantie en inbreng van haar leden in de besturing van de coöperatie FloraHolland van groot belang. Zo hebben leden inbreng via het bestuur, de raad van commissarissen, de regiobesturen, de algemene ledenvergaderingen en regiobijeenkomsten. De regiobesturen spreken in een vroeg stadium over strategische onderwerpen en beleidsontwikkelingen. Verantwoordelijkheden en toezicht FloraHolland kent een uitgebalanceerde verantwoordelijkheidsverdeling tussen haar bestuursorganen. Daarnaast bestaat er een heldere structuur van toezicht voor elk van deze bestuursorganen. De algemene ledenvergadering (alv) bestaat uit de leden van de coöperatie en benoemt het bestuur en de raad van commissarissen. Ook dient de alv grote investeringen goed te keuren en de jaarrekening vast te stellen. Het bestuur legt verantwoording af aan de algemene ledenvergadering. De vijftien regiobesturen fungeren als klankbord en adviesorgaan van het bestuur. De regiobestuurders worden gekozen door leden uit de regio. Het bestuur heeft de dagelijkse leiding van de onderneming gedelegeerd aan de directie door middel van het directiereglement maar blijft eindverantwoordelijk. De dagelijkse leiding van de onderneming is in handen van de directie, die bestaat uit een algemeen directeur, een commercieel directeur, een financieel directeur en een directeur ICT & Logistiek. De zeshoofdige raad van commissarissen houdt toezicht op het bestuur en de directie. Van de commissarissen, die ook een adviserende functie hebben, worden er drie benoemd vanuit de leden. Monitoring bedrijfsrisico s Om een goed beeld te houden van bestaande en nieuwe bedrijfsrisico s hebben in 2009 alle concernafdelingen en vestigingen, en ook bestuur en directie, de integrale risicomanagementcyclus doorlopen. Met behulp van deze jaarlijks terugkerende cyclus worden de belangrijkste bedrijfsrisico s geïnventariseerd, zonodig van beheersmaatregelen voorzien en geborgd. Hierbij wordt de organisatie begeleid door de expertisegroep risicomanagement (zie op pagina 31 illustratie risicomanagementcyclus ). Strategische risico s Bestuur en directie besteden met leden en klanten van de coöperatie veel aandacht aan strategie- en beleidsontwikkeling. Goede strategische keuzes dragen in belangrijke mate bij aan het beperken van bedrijfsrisico s. In de besturingscyclus van FloraHolland wordt deze strategie vertaald naar een meerjarenbeleidsplan. Vanuit dit meerjarenplan worden vervolgens de jaarplannen en -begrotingen opgesteld. De gerealiseerde resultaten worden periodiek geconfronteerd met deze begrotingen met behulp van rapportages en analyses. Deze manier van werken is ook tijdens de economische crisis bijzonder effectief gebleken. FloraHolland heeft eind 2008 een slechtweer-scenario vastgesteld dat in mei 2009 heeft geleid tot een forse bijsturing en het verantwoord bijstellen van de budgetten. Financiële risico s Op financieel gebied worden rente- en valutarisico s waar mogelijk afgedekt door het inzetten van financiële instrumenten. Het treasury team, waarin onder anderen de financieel directeur zitting heeft, houdt zich bezig met de beheersing van liquiditeitsen kredietrisico s. 25

14 Prijsrisico s ten aanzien van inkopen van energie worden beperkt door het energieteam. In het project één uniforme stapelwagen krijgt het beheersen van de prijsrisico s ten aanzien van inkoop van aluminium de nodige aandacht. De werkgroep vastgoed behandelt de risico s ten aanzien van vastgoedtransacties. Operationele risico s Ook in de dagelijkse processen worden risico s binnen FloraHolland zoveel mogelijk beheerst. Operationele risico s zoals ongelukken en calamiteiten worden afgedekt door de Bedrijfshulpverlening (BHV), de Bedrijfsbeveiliging en de Bedrijfsbrandweer (in Aalsmeer en Naaldwijk). Tevens zijn er actuele bedrijfsnoodplannen beschikbaar en is er actief beheer van de verzekeringsportefeuilles. Aanvullend hierop worden op de vestigingen jaarlijks crisismanagementtrainingen gehouden. De veiligheidscoördinatoren op de drie exportvestigingen delen hun kennis en werken samen met de drie regionale vestigingen. Corporate governance en risicomanagement Risicomanagementcyclus in zes stappen Jaarverslag februari 6. Evaluatie Evaluatie van risicobeheersing 5. Informeren Voorlichting over maatregelen aan betrokkenen 1. Inventarisatie risico s Opstellen overzicht van risico s 4. Borging & controle Implementatie maatregelen en controle op naleving 2. Analyse & prioriteiten Bepalen omvang risico s 3. Maatregelen Bepalen te nemen maatregelen Jaarplan juli In 2009 zijn binnen de risicomanagementcyclus onder meer de volgende mogelijke risico s benoemd: direct sourcing/toename BVO op grote schaal economische en financiële crisis oninbare vorderingen op debiteuren zekerhedenbeleid moeilijker snelle stijging inkoopkosten rentefluctuatie imagoschade sierteeltproduct/-sector verkeerde strategische keuzes te laat bijsturen/herijken strategie en beleid ICT-storingen leegstand door marktontwikkelingen valutaschommelingen (wegvallen afzet) wegvallen substantieel aantal leden en ledenkapitaal schaalvergroting (zowel bij retail, kopers als aanvoerders) 26 27

15 Verslag en advies van de raad van commissarissen In het jaar 2009 kwam in de samenstelling van de raad van commissarissen geen wijziging. De heren Franswillem Briët en Henk Benjamins werden in hun functie herbenoemd. In de vergaderingen van de raad en in het overleg met bestuur en directie was er aandacht voor strategische aspecten, en ook voor de gevolgen van de economische crisis voor FloraHolland. Raad van commissarissen Strategische ontwikkelingen De commissarissen hebben diepgaand gesproken over de ontwikkelingen in de sector en de gevolgen daarvan voor FloraHolland. Tijdens een strategische conferentie met bestuur en directie werd benadrukt dat FloraHolland moet inspelen op de verdere internationalisering van de sector. Ook werd de noodzaak van het binden aan FloraHolland van afzet via directe stromen onderstreept. Beide onderwerpen zijn relevant als het gaat om het verder uitbouwen van de marktplaats FloraHolland en om het versterken van de koopkracht van de leden. Gevolgen economische crisis De raad besteedde veel tijd aan het bespreken van de gevolgen van de economische crisis voor de sector en voor FloraHolland. Daarbij kregen bestuur en directie de aanbeveling te werken aan een slechtweer-scenario en aan een set structurele maatregelen, die moest leiden tot verdere kostenbesparing. Onderwerpen In de beraadslagingen van de raad van commissarissen kwam een groot aantal actuele onderwerpen aan de orde, waaronder: de goedkeuring van de joint venture met het Duitse Landgard, waarmee FloraHolland samen Veiling Rhein-Maas ontwikkelt; de maatregelen in het kader van het leden-/nietledenbeleid waarbij besloten is om de voordelen van het lidmaatschap te vergroten; de vaststelling van de basiskosten van de coöperatie waarbij de basisprovisie is vastgesteld op 1,4%; de herijking van de financiële structuur van FloraHolland tegen de achtergrond van de veranderde economische omstandigheden; de virtualisering van de afzet in het veilproces en in de directe stromen en de gevolgen daarvan voor FloraHolland, aanvoerders en afnemers; deelnemingen in vastgoed van handelsbedrijven en de daaraan verbonden risico s; uitkering van een gedeelte van de in 2009 opgebouwde liquiditeitsbijdrage. Advies De raad van commissarissen heeft de door het bestuur opgemaakte en door de accountant gecontroleerde jaarrekening 2009 van FloraHolland onderzocht. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2009 en de winst- en verliesrekening over het boekjaar 2009 met toelichting. De raad stemt op grond van dit onderzoek in met de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening en heeft deze dan ook ondertekend. Aan de algemene ledenvergadering wordt voorgesteld de jaarrekening 2009 vast te stellen, het bestuur decharge te verlenen voor het in het boekjaar 2009 gevoerde beleid en de raad van commissarissen decharge te verlenen voor het daarop gehouden toezicht. De commissarissen spreken hun waardering uit tegenover bestuur, directie en medewerkers voor de behaalde resultaten en de wijze waarop het bedrijf in het lastige jaar 2009 heeft gefunctioneerd. Namens de raad van commissarissen Franswillem Briët voorzitter Aalsmeer, 21 april

16 Inleiding op de jaarrekening Inleiding op de jaarrekening Algemeen De omzet in 2009 is uitgekomen op miljoen (2008: 4.074) wat neerkomt op een daling van 5,2%. De export daalde met 4% vooral door de economische situatie en het slechte weer begin van het jaar. De omzetdaling begin 2009 maakte bijstelling van de begroting 2009 al vroeg in het jaar noodzakelijk. Uitgegaan werd van een daling met 10%. Om dit op te vangen werden de kostenbudgetten met 17 miljoen verlaagd. Ook een groot aantal investeringen werd doorgeschoven waardoor het investeringsbudget van 104 miljoen werd gehalveerd. De uiteindelijke daling van de omzet was minder groot dan verwacht. Door de uitgevoerde besparingsoperaties is het financiële resultaat zelfs nog iets beter dan dat van In turbulente tijden is FloraHolland in staat geweest om de bakens snel te verzetten. Opbrengsten De opbrengsten over 2009 bedragen 382,0 miljoen (2008: 390,6). De provisieopbrengsten zijn lager door de omzetdaling en de verlaging van de basisprovisie van Connect naar 1,5% (2008: 1,6%). De opbrengst van de heffingen, waaronder opgenomen de kopersheffingen en de stapelwagen- en partijheffing, zijn nauwelijks veranderd t.o.v omdat het aangevoerde volume nagenoeg gelijk bleef. Kosten De loonkosten 2009 zijn per saldo met 2% gedaald tot een bedrag van 186,9 miljoen, ondanks een prijseffect (CAO) van 2% en een extra dotatie aan de voorziening voor 12,5 jarig personeelsjubilea ad 1,5 miljoen. Het aantal (full time) arbeidsplaatsen (fte s) is in 2009 gekrompen met circa 170 fte s naar fte s ultimo Ook de uitgaven aan externe arbeidskrachten zijn verminderd van 23 miljoen in 2008 naar 18 miljoen in De maatregelen om de algemene kosten te verlagen hadden vooral betrekking op secundaire personeelskosten, onderhoud aan gebouwen, marketingkosten en lagere advieskosten, mede als gevolg van minder projecten. De afschrijvingskosten stegen in 2009 met 5,1 miljoen (+7%) tot een bedrag van 75,0 miljoen. Hierin is een waardevermindering verwerkt van 2,5 miljoen door afwaardering van buiten gebruik gestelde activa waaronder activa van de oude veilzaal E/F in Aalsmeer. Het aantal gestarte projecten is teruggebracht. Het effect daarvan op de afschrijvingen wordt pas in komende jaren zichtbaar. De rentelasten zijn gestegen met 1,4 miljoen (+7%) tot een bedrag van 20,9 miljoen. Deze stijging wordt veroorzaakt door de afkoopkosten ( 3,4 miljoen) van een aantal renteswapcontracten. Zonder deze afkoopkosten waren de rentelasten 2009 lager door de lage rentestand in 2009 en het verlaagde investeringsniveau. Bijzondere lasten In 2009 is een voorziening opgenomen van m 4,0 miljoen voor de joint venture met Landgard inzake Venlo in verband met de (eenmalige) kosten voor het samengaan van deze veilingen waaronder kosten van het Sociaal Plan en kosten verband houdende met het veilcomplex op locatie Venlo. Resultaat voor belastingen Ondanks de forse omzetdaling is het resultaat voor belastingen en deelnemingen op niveau gebleven en werd een winst voor belasting en deelnemingen genoteerd van 7,6 miljoen (2008: 5,5 miljoen). Vennootschapsbelasting Door verschillen in de afschrijving van de gebouwen door fiscale wetgeving is de effectieve belastingdruk hoger dan het normale belastingpercentage. De algemene kosten zijn in 2009 afgenomen met 13,2 miljoen tot een bedrag van 87,6 miljoen (-13%). 31

17 Winst- en verliesrekening Overzicht financieel resultaat (x 1 miljoen ) Mutaties in % Opbrengsten Provisie 87,3 96,7-9,7% Heffingen 113,0 112,0 0,9% Overige opbrengsten 181,7 181,9-0,1% Totaal opbrengsten 382,0 390,6-2,2% Kosten Loonkosten 186,9 191,2-2,2% Algemene kosten 87,6 100,8-13,1% Afschrijvingen 75,0 69,9 7,3% Rentelasten 20,9 19,5 7,2% Totaal kosten 370,4 381,4-2,9% Operationeel resultaat 11,6 9,2 Bijzondere lasten -4,0-3,7 Resultaat voor belasting 7,6 5,5 Deelnemingen 0,4 0,1 Vennootschapsbelasting -2,3-2,3 Resultaat na belasting 5,7 3,3 Inleiding op de jaarrekening Balans Overzicht vermogenspositie (x 1 miljoen ) Activa Vaste activa 861,2 894,8 Vlottende activa 62,3 57,9 Totaal 923,5 952,7 Passiva Algemene reserve 140,4 138,8 Participatiereserve 56,7 59,3 Overige reserves 4,0 4,0 Resultaat boekjaar 5,7 3,3 Eigen vermogen 206,8 205,4 Leden- en aanvoerdersleningen 235,8 246,0 Risicodragend vermogen 442,6 451,4 Voorzieningen 19,7 20,8 Overige langlopende schulden 115,9 106,2 Kortlopende schulden 345,3 374,3 Totaal 923,5 952,7 Ratio s Solvabiliteitsratio 22,4% 21,6% Ratio risicodragend vermogen 47,9% 47,4% 32 33

18 Vaste activa en investeringen De vaste activa zijn met 33,6 miljoen afgenomen tot een boekwaarde van 861,2 miljoen ultimo De som van investeringen en desinvesteringen in 2009 bedraagt 41,0 miljoen. Belangrijkste uitgaven in 2009 betreffen de uniforme stapelwagen, investeringen in gebouwen onder andere t.b.v. de brandveiligheid, kloksystemen en meermalige emballage. Ratio s Het financieringsbeleid was erop gericht de solvabiliteit en het risicodragend vermogen tussen de bandbreedte van 20-25% respectievelijk 40-45% te krijgen en/of te houden. Het beleid is opnieuw herzien in het licht van de gewijzigde financieeleconomische omstandigheden. Daarbij is de doelstelling voor de solvabiliteit verhoogd naar de bandbreedte 25-30%. Doelstelling voor het risicodragend vermogen blijft gelijk op 40-45%. De feitelijk gezonde positie van het risicodragend vermogen eind 2009, die boven de 45% is, maakt het mogelijk om van de ingehouden liquiditeitsbijdrage 2009 van 1% van de omzet, de helft ( 17 miljoen) te restitueren aan de leden. De andere helft wordt bijgeschreven op de ledenlening. Het risicodragend vermogen blijft desondanks goed op niveau en stijgt van 47,4% ultimo 2008 naar 47,9% ultimo De solvabiliteitsratio eind 2009 valt onder de (nieuwe) bandbreedte. De herziene doelstelling leidt ertoe dat in de toekomst het eigen vermogen zal moeten groeien hetgeen moet worden gerealiseerd door een hoger resultaat en winstinhouding. Bestemming van het resultaat Door het bestuur zal aan de algemene ledenvergadering worden voorgesteld om het nettoresultaat van 5,7 miljoen in de coöperatie te houden, en deze deels toe te voegen aan de participatiereserve en deels aan de algemene reserve. Bij de toevoeging aan de participatiereserve wordt uitgegaan van een vergoeding van 1,5% over het uitstaande saldo en een toevoeging van 3,0% van de betaalde ledenprovisie. Toevoeging aan de algemene reserve Bijschrijving op de participatiereserve: Een participatievergoeding van 1,5% over de participatierekeningen ultimo Bijschrijving van 3% van de betaalde ledenprovisie Totaal nettoresultaat Inleiding op de jaarrekening 34 35

19 Balans per 31 december 2009 Voor verwerking voorstel resultaatbestemming (bedragen x 1.000) Activa Vaste activa Vlottende activa Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en - terreinen Installaties en inventaris Bedrijfsmiddelen in uitvoering Financiële vaste activa Deelnemingen Vorderingen op deelnemingen Overige vorderingen Vorderingen Handelsdebiteuren Vorderingen op deelnemingen Overige vorderingen en overlopende activa Liquide middelen Totaal activa Jaarrekening Passiva Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Algemene reserve Reserve rechtspersonen Participatiereserve Herwaarderingsreserve Wettelijke reserve deelnemingen Resultaat boekjaar Voorziening personeelsbeloningen Overige voorzieningen Ledenlening (1) Liquiditeitsbijdrage (1) Vrijwillige (leden)lening (1) Aanvoerdersleningen (1) Langlopende bankleningen Kredietinstellingen incl. aflossingsverplichtingen Schulden aan leden/niet-leden Schulden aan deelnemingen Overige crediteuren Statiegelden Overige schulden en overlopende passiva Totaal passiva ) Achtergestelde leningen. Deze vormen gezamenlijk met het eigen vermogen het aansprakelijk vermogen. Het aansprakelijk vermogen bedraagt ultimo miljoen (2008: 451 miljoen)

20 Winst- en verliesrekening 2009 (bedragen x 1.000) Bedrijfsbaten Provisies Contributies Partij- en stapelwagenheffing Transactie- en serviceheffing Emballage Verhuur stapelwagen en DC s Verhuur onroerend goed Diverse opbrengsten Bedrijfslasten Salarissen Sociale Lasten Pensioenlasten Afschrijvingen Bijzondere lasten Overige bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Rentelasten en soortgelijke kosten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Resultaat voor belasting Vennootschapsbelasting Resultaat deelnemingen Resultaat na belasting Jaarrekening Kasstroomoverzicht 2009 (bedragen x 1.000) Operationele activiteiten Resultaat na belasting Afschrijvingen Totaal netto kasstroom (mutatie werkkapitaal en voorzieningen) Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Investeringen in financiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten Financieringsactiviteiten Mutatie rekening courant krediet Opgenomen langlopende leningen Aflossing langlopende leningen Liquiditeits- en kapitaalsbijdragen Vrijwillige (leden)lening Terugbetaling ledenlening Terugbetaling participatiereserve en kapitaalsbijdrage Overige mutaties Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen

Toenemende Virtualisering/informatisering. Voor wie verstandig handelt!

Toenemende Virtualisering/informatisering. Voor wie verstandig handelt! Toenemende Virtualisering/informatisering Trendsamenvatting Naam Definitie Scope Conclusie Invloed: Impact Bronnen Toenemende virtualisering/informatisering De huidige status van de technologie maakt het

Nadere informatie

Productmarktplan Snijhortensia 2015-2016 Meer waarde toevoegen? floraholland.com

Productmarktplan Snijhortensia 2015-2016 Meer waarde toevoegen? floraholland.com Productmarktplan Snijhortensia 2015-2016 Meer waarde toevoegen? floraholland.com Inhoudsopgave Samenwerken aan initiatieven 3 Wat kan FloraHolland voor u betekenen 5 Van producttafel naar productmarktplan

Nadere informatie

Sturen en beheersen van de collectielogistiek in de sierteelt. Henk Zwinkels; FlorEcom

Sturen en beheersen van de collectielogistiek in de sierteelt. Henk Zwinkels; FlorEcom Sturen en beheersen van de collectielogistiek in de sierteelt Henk Zwinkels; FlorEcom Inhoud presentatie De organisatie FlorEcom (Logistieke) ontwikkelingen in de sierteelt Logistiek speelveld Ontwikkelingen

Nadere informatie

Gijs Kok Vestigingsmanager FloraHolland Naaldwijk. EDI Agro Vereniging 20 november 2008

Gijs Kok Vestigingsmanager FloraHolland Naaldwijk. EDI Agro Vereniging 20 november 2008 Gijs Kok Vestigingsmanager FloraHolland Naaldwijk EDI Agro Vereniging 20 november 2008 2 Sierteeltcluster Grootste handels- en kenniscentrum ter wereld Exportwaarde sierteeltcluster circa 7 miljard Positief

Nadere informatie

LANDEN ANALYSE ITALIË

LANDEN ANALYSE ITALIË LANDEN ANALYSE ITALIË Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee7 de sector (cijferma@g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms@ge (2018) waarde van de consump@e van snijbloemen en potplanten

Nadere informatie

LANDEN ANALYSE SPANJE

LANDEN ANALYSE SPANJE LANDEN ANALYSE SPANJE Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee6 de sector (cijferma?g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms?ge (2018) waarde van de consump?e van snijbloemen en potplanten

Nadere informatie

LANDEN ANALYSE DUITSLAND

LANDEN ANALYSE DUITSLAND LANDEN ANALYSE DUITSLAND Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee7 de sector (cijferma@g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms@ge (2018) waarde van de consump@e van snijbloemen en potplanten

Nadere informatie

Inleiding Ab van Marrewijk, directeur Wematrans

Inleiding Ab van Marrewijk, directeur Wematrans Inleiding Ab van Marrewijk, directeur Wematrans Mij is gevraagd iets te vertellen over onze pogingen om rendement in de bedrijfsvoering te verbinden met duurzaamheid. Dat is vooral een kwestie om met boerenverstand

Nadere informatie

LANDEN ANALYSE NEDERLAND

LANDEN ANALYSE NEDERLAND LANDEN ANALYSE NEDERLAND Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee5 de sector (cijferma>g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms>ge (2018) waarde van de consump>e van snijbloemen en potplanten

Nadere informatie

LANDEN ANALYSE DENEMARKEN

LANDEN ANALYSE DENEMARKEN LANDEN ANALYSE DENEMARKEN Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee6 de sector (cijferma?g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms?ge (2018) waarde van de consump?e van snijbloemen en potplanten

Nadere informatie

Productmarktplan Zomerbloemen 2015-2016. Flowering knowledge together. floraholland.com

Productmarktplan Zomerbloemen 2015-2016. Flowering knowledge together. floraholland.com Productmarktplan Zomerbloemen 2015-2016 Flowering knowledge together floraholland.com Inhoudsopgave Samenwerken aan initiatieven 3 Wat kan FloraHolland voor u betekenen 5 Van producttafel naar productmarktplan

Nadere informatie

Eric Moor. - Directeur/ Eigenaar Sion - Voorzitter Decorum Company - Werkgroep Topteam tuinbouw (Holland Branding) - De Lier (Westland)

Eric Moor. - Directeur/ Eigenaar Sion - Voorzitter Decorum Company - Werkgroep Topteam tuinbouw (Holland Branding) - De Lier (Westland) Eric Moor - Directeur/ Eigenaar Sion - Voorzitter Decorum Company - Werkgroep Topteam tuinbouw (Holland Branding) - De Lier (Westland) Sion - Volledig gespecialiseerd in Phalaenopsis. -Breeding en Selectie

Nadere informatie

LANDEN ANALYSE FRANKRIJK

LANDEN ANALYSE FRANKRIJK LANDEN ANALYSE FRANKRIJK Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee9 de sector (cijfermabg) inzicht in de huidige (2013) en toekomsbge (2018) waarde van de consumpbe van snijbloemen en potplanten

Nadere informatie

Marktplaats van de toekomst Tijdens de vorige Algemene Ledenvergadering op 2 juni 2016 presenteerde Lucas Vos de gekozen richting van Het Nieuwe

Marktplaats van de toekomst Tijdens de vorige Algemene Ledenvergadering op 2 juni 2016 presenteerde Lucas Vos de gekozen richting van Het Nieuwe 1 2 3 4 Marktplaats van de toekomst Tijdens de vorige Algemene Ledenvergadering op 2 juni 2016 presenteerde Lucas Vos de gekozen richting van Het Nieuwe Veilen. Deze richting is mede bepaald op basis van

Nadere informatie

Jaarverslag 2010. Respect voor ondernemerschap. Jaarverslag 2010 1

Jaarverslag 2010. Respect voor ondernemerschap. Jaarverslag 2010 1 Jaarverslag 2010 Respect voor ondernemerschap Jaarverslag 2010 1 Respect voor ondernemerschap De coöperatieve bloemenveiling bestaat bij de gratie van het ondernemerschap van de leden. Zij zijn het die

Nadere informatie

Ketenmangement Bloemen 2003-2009

Ketenmangement Bloemen 2003-2009 Ketenmangement Bloemen 2003-2009 Overheid, Bedrijfsleven en Maatschappelijke organisaties werken samen om de markt te stimuleren en geeft hiermee uitvoering aan het convenant marktontwikkeling Biologische

Nadere informatie

Welkom bij Plantion in Ede

Welkom bij Plantion in Ede Welkom bij Plantion in Ede FNV Bondgenoten ArboNetWerk Peter Bakker 21 september 2012 Wie is Plantion Coöperatie van sierteelt kwekers Ontstaan uit een fusie tussen Bloemenveiling Oost Nederland (VON)

Nadere informatie

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013 Internationale varkensvleesmarkt 212-213 In december 212 vond de jaarlijkse conferentie van de GIRA Meat Club plaats. GIRA is een marktonderzoeksbureau, dat aan het einde van elk jaar een inschatting maakt

Nadere informatie

LANDEN ANALYSE BELGIË

LANDEN ANALYSE BELGIË LANDEN ANALYSE BELGIË Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse geeft de sector (cijfermatig) inzicht in de huidige (2013) en toekomstige (2018) waarde van de consumptie van snijbloemen en potplanten

Nadere informatie

Productmarktplan Balkon- en Terrasplanten 2015-2016. floraholland.com

Productmarktplan Balkon- en Terrasplanten 2015-2016. floraholland.com Productmarktplan Balkon- en Terrasplanten 2015-2016 floraholland.com Inhoudsopgave Samen werken aan initiatieven 3 Wat kan FloraHolland voor u betekenen 5 Van producttafel naar productmarktplan 7 Van productiegericht

Nadere informatie

Sierteeltbestedingen dalen, tuinaanneming groeit

Sierteeltbestedingen dalen, tuinaanneming groeit Sierteeltbestedingen dalen, tuinaanneming groeit In 2014 gaf de gemiddelde Belg 38 euro uit aan bloemen en planten. Dat is opnieuw een daling ten opzichte van vorig jaar. De oorzaken hiervan zijn het verminderde

Nadere informatie

FloraHolland Jaarverslag 2008 1

FloraHolland Jaarverslag 2008 1 FloraHolland Jaarverslag 2008 1 Voorwoord Financieel jaarverslag FloraHolland Dit financieel jaarverslag ziet er duidelijk anders uit dan eerdere jaarverslagen van FloraHolland en haar rechtsvoorgangers.

Nadere informatie

VERMEER TRANSPORT INNOVATIE IN SIERTEELT LOGISTIEK. Vermeer Transport

VERMEER TRANSPORT INNOVATIE IN SIERTEELT LOGISTIEK. Vermeer Transport VERMEER TRANSPORT INNOVATIE IN SIERTEELT LOGISTIEK Kort overzicht Vloot van ca 30 vrachtwagens, waaronder 3 lzv s In België sinds 1998 transport van kwekers naar exporteurs, in 2002 vanuit nieuwbouw Lochristi

Nadere informatie

Presentatie GreenRail

Presentatie GreenRail 11 februari 2010 Spoorcafé, Rail Cargo Information Presentatie GreenRail Michiel van Veen Adviseur ketenlogistiek FloraHolland Kengetallen FloraHolland 2 Aanvoerders : 9.000 (inter-)nationaal (5.100 leden)

Nadere informatie

Sectorupdate. Export bloemen en planten. 25 juni 2012. Economisch Bureau, Sector & Commodity Research

Sectorupdate. Export bloemen en planten. 25 juni 2012. Economisch Bureau, Sector & Commodity Research Sectorupdate Export bloemen en planten Economisch Bureau, Sector & Commodity Research 25 juni 2012 Exportgroei ondanks crisis in de eurozone Rusland vierde exportbestemming door sterke toename van de export

Nadere informatie

Schaalvergroting en professionalisering. Voor wie verstandig handelt!

Schaalvergroting en professionalisering. Voor wie verstandig handelt! Schaalvergroting en professionalisering Trendsamenvatting Naam Definitie Scope Schaalvergroting en professionalisering Schaalvergroting: uitbreiding van de omvang; het verschijnsel waarbij iets steeds

Nadere informatie

II. VOORSTELLEN VOOR HERZIENING

II. VOORSTELLEN VOOR HERZIENING II. VOORSTELLEN VOOR HERZIENING 2. VERSTEVIGING VAN RISICOMANAGEMENT Van belang is een goed samenspel tussen het bestuur, de raad van commissarissen en de auditcommissie, evenals goede communicatie met

Nadere informatie

Samen werken aan een gezonde handelssector

Samen werken aan een gezonde handelssector Samen werken aan een gezonde handelssector VGB Visie 2017-2020 VGB-bestuur Inhoud Aanleiding 4 Kern van de visie: een samenwerkende netwerkorganisatie 5 Lex Ebus Handelskwekerij Ebus Interim voorzitter

Nadere informatie

Het Nieuwe Veilen. Januari 2016

Het Nieuwe Veilen. Januari 2016 Het Nieuwe Veilen Januari 2016 04 February 2016 2 Missie en doelstelling Optimale en stabiele prijsvorming Kostenniveau FH met 1/3 verminderd 04 February 2016 3 Spanning tussen collectief en individueel

Nadere informatie

Reglement Jongerenraad

Reglement Jongerenraad Reglement Jongerenraad Datum 3 oktober 2018 Coöperatie Royal FloraHolland U.A. Legmeerdijk 313, 1431 GB Aalsmeer Postbus 1000, 1430 BA Aalsmeer KvK 34284016 T +31 (0)88 789 89 89 www.royalfloraholland.com

Nadere informatie

Plantenhandel kan niet zonder klok?!

Plantenhandel kan niet zonder klok?! Plantenhandel kan niet zonder klok?! Voorbeelden uit de groentesector Michiel van Galen 21 november 2012, Sassenheim Onderwerpen Afname belang veilingklok Ontwikkelingen tuinbouw Rollen van een veiling

Nadere informatie

Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden

Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden Bijlage a Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden De functie van de Raad van Commissarissen. In deze profielschets wordt eerst ingegaan op de achtergronden

Nadere informatie

Marktherstel door economisch herstel?

Marktherstel door economisch herstel? Marktherstel door economisch herstel? Bernd Feenstra Sectormanager Tuinbouw Beekbergen, 15-4-2010 Indeling Indeling Even voorstellen Ontwikkelingen Glastuinbouw Marktevenwicht verstoord Marktherstel Toekomstperspectief

Nadere informatie

Digitale berichtuitwisseling. informatie-uitwisseling tussen computers. ondersteunen bedrijfsprocessen

Digitale berichtuitwisseling. informatie-uitwisseling tussen computers. ondersteunen bedrijfsprocessen Het CLF concept 29 november 2007 Jan Ratterman Bloemenveiling Aalsmeer C L F Digitale berichtuitwisseling Wat is het? informatie-uitwisseling tussen computers Wat doen die computers? ondersteunen bedrijfsprocessen

Nadere informatie

Greenport Aalsmeer Verbinden en versterken

Greenport Aalsmeer Verbinden en versterken Greenport Aalsmeer Verbinden en versterken Marcel Claessen Vestigingsmanager FloraHolland Bestuurslid Greenport Aalsmeer Voorzitter Flower Mainport Aalsmeer Kaag en Braassem, 10 maart 2010 Voorstellen

Nadere informatie

Welkom Algemene Vergadering van Aandeelhouders Attero Holding NV. 26 april 2012

Welkom Algemene Vergadering van Aandeelhouders Attero Holding NV. 26 april 2012 Welkom Algemene Vergadering van Aandeelhouders Attero Holding NV 26 april 2012 Agenda 1. Opening 2. Ingekomen stukken en mededelingen 3. Boekjaar 2011 4. Realisatie strategie 5. Benoemingen 6. Opdracht

Nadere informatie

Marktplaats van de toekomst Tijdens de vorige Algemene Ledenvergadering op 2 juni 2016 presenteerde Lucas Vos de gekozen richting van Het Nieuwe

Marktplaats van de toekomst Tijdens de vorige Algemene Ledenvergadering op 2 juni 2016 presenteerde Lucas Vos de gekozen richting van Het Nieuwe 1 2 3 4 Marktplaats van de toekomst Tijdens de vorige Algemene Ledenvergadering op 2 juni 2016 presenteerde Lucas Vos de gekozen richting van Het Nieuwe Veilen. Deze richting is mede bepaald op basis van

Nadere informatie

Instruerend Bestuur Quickscan en checklist

Instruerend Bestuur Quickscan en checklist Instruerend Bestuur Quickscan en checklist Stade Advies BV Kwaliteit van samenleven Quickscan Instruerend Bestuur (0 = onbekend; 1 = slecht; 2 = onvoldoende; 3 = voldoende; 4 = goed; 5 = uitstekend) 1.

Nadere informatie

Omslag notitie. Datum aanvraag 1 februari 2012. Naam aanvrager VGB Trade Services. Naam ontvanger van de bijdrage VGB

Omslag notitie. Datum aanvraag 1 februari 2012. Naam aanvrager VGB Trade Services. Naam ontvanger van de bijdrage VGB Omslag notitie Vergadering van de sectorcommissie Bloemkwekerijproducten Datum vergadering 5 maart 2012 Agendapunt 7b Voorbereid door Jerre de Blok Totaal aantal pagina s 5 17 februari 2012 1. Project

Nadere informatie

Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak

Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Inhoud Inleiding 3 Stap 1 De noodzaak vaststellen 4 Stap 2 De business case 5 Stap 3 Probleemverdieping 6 Stap 4 Actieplan 8 Stap 5

Nadere informatie

Studiereis Duitsland FPC Zantedeschia. 29 september 2011

Studiereis Duitsland FPC Zantedeschia. 29 september 2011 Studiereis Duitsland FPC Zantedeschia 29 september 2011 Deelnemers: R. Geerlings 06-55398750 G. v.d. Lee 06-10917120 K. Stricker 06-13133320 P. Tas 06-19526660 W. Verschoor 06-51602152 R. Weijers 06-12819377

Nadere informatie

DaVinc 3 i Masterclasses

DaVinc 3 i Masterclasses 1 DaVinc 3 i Masterclasses Virtualisering en internationalisering veranderen de sierteeltsector. Wat kunt u doen om succesvol te blijven? logistiek samenwerken ICT 2 Waarom inschrijven? Met een student

Nadere informatie

Marktbeeld appels en peren

Marktbeeld appels en peren Afzet appels en peren door Russische boycot in de verdrukking Productie De appelproductie in de EU bedroeg in 215 ruim 12 miljard kilo. Dit was de op één na grootste EUoogst ooit. Bijna een derde van de

Nadere informatie

Whitepaper. Online samenwerken: meer transparantie en efficiency geeft accountant extra ruimte voor advies

Whitepaper. Online samenwerken: meer transparantie en efficiency geeft accountant extra ruimte voor advies Whitepaper Online samenwerken: meer transparantie en efficiency geeft accountant extra ruimte voor advies Een whitepaper van UNIT4 Accountancy 2013 Inleiding Accountantskantoren leveren vandaag de dag

Nadere informatie

De online bedrijfsanalysetool PARTNERPROGRAMMA

De online bedrijfsanalysetool PARTNERPROGRAMMA De online bedrijfsanalysetool PARTNERPROGRAMMA MKB ondernemer wil duiding cijfers & strategisch advies van zijn accountant Uitkomst wetenschappelijk onderzoek onder ondernemers Klantonderzoek SRA en Universiteit

Nadere informatie

Plantion in 2016 PUBLIEKSJAARVERSLAG LEES HET BESTUURSVERSLAG OP

Plantion in 2016 PUBLIEKSJAARVERSLAG LEES HET BESTUURSVERSLAG OP Plantion in 2016 PUBLIEKSJAARVERSLAG LEES HET BESTUURSVERSLAG OP WWW.PLANTION.NL Mooie omzetcijfers en de start van een digitaal verkoopkanaal kenmerkten het jaar 2016 van Plantion. Daarnaast werden ook

Nadere informatie

Reportage. Bloemenbolwerk versterkt Nederland

Reportage. Bloemenbolwerk versterkt Nederland Reportage Bloemenbolwerk versterkt Nederland SUPPLY CHAIN MAGAZINE 6 2007 62 Een veiling is een traditioneel verkoopinstrument. Maar de markt voor sierteeltproducten als bloemen en planten verandert razendsnel,

Nadere informatie

Transport, doe het slim

Transport, doe het slim Transport, doe het slim an deur tot deur Wat is het? Het gaat hier om de uitgaande goederenstroom, van deur tot deur. Daarbij horen documenten en labels, mogelijkheden tot tracking en tracing, het volume

Nadere informatie

When it comes to technology, horticulture is. JanPaul Landman, CIO FloraHolland

When it comes to technology, horticulture is. JanPaul Landman, CIO FloraHolland When it comes to technology, horticulture is JanPaul Landman, CIO FloraHolland 1 more and more becoming an ICT platform. 2 Mijn boodschap voor vandaag, in een paar woorden Samen innoveren en continu verbeteren

Nadere informatie

Kaartspel EVC als strategische keuze

Kaartspel EVC als strategische keuze Kaartspel EVC als strategische keuze Doel van het kaartspel: Inzicht krijgen in waar je als EVC-aanbieder naar toe wilt gaan en hoe je perspectief voor de toekomst ontwikkelt. Ga je wel of niet door met

Nadere informatie

Toegepast in 2014. Principe 1. Het bestuur is verantwoordelijk voor het in acht nemen van de Governance Code Cultuur

Toegepast in 2014. Principe 1. Het bestuur is verantwoordelijk voor het in acht nemen van de Governance Code Cultuur Appendi 105 Het Nieuwe Instituut Jaarverslag Verantwoording Governance Code Cultuur Toegepast in Principe 1 Het bestuur is verantwoordelijk voor het in acht nemen van de Governance Code Cultuur De organisatie

Nadere informatie

Leiderschap in Turbulente Tijden

Leiderschap in Turbulente Tijden De Mindset van de Business Leader Leiderschap in Turbulente Tijden Onderzoek onder 175 strategische leiders Maart 2012 Inleiding.. 3 Respondenten 4 De toekomst 5 De managementagenda 7 Leiderschap en Ondernemerschap

Nadere informatie

Bloeiende planten in Frankrijk

Bloeiende planten in Frankrijk Deze nieuwsbrief is onderdeel van de informatiedienst Marktinformatie voor aanvoerders met abonnement of Persoonlijke Verkoop 23 september 2014 Bloeiende planten in Frankrijk Half september is er een studiereis

Nadere informatie

Actieve deelname aan keteninitiatief maart tussentijdse rapportage. Inhoudsopgave

Actieve deelname aan keteninitiatief maart tussentijdse rapportage. Inhoudsopgave 3.D.1 Keteninitiatief 2016-2019 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Initiatief 1: door samenwerking meer efficiency... 3 Doel van het initiatief... 3 Het initiatief... 3 Meerwaarde m.b.t. maatschappelijke betrokkenheid,

Nadere informatie

21-11-2014. Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen

21-11-2014. Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen 21-11-2014 Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen 1 21-11-2014 Historie De kerstster, kerstroos of poinsettia (Euphorbia pulcherrima), behoort tot de wolfsmelkfamilie

Nadere informatie

SRA-Retailscan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015

SRA-Retailscan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015 SRA-Retailscan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015 SRA-Retailscan De Retailscan 2014 is 350 x ingevuld. 24% van de respondenten is werkzaam in de foodsector en 76% in de non food. Van de respondenten

Nadere informatie

LIPSS LIPSS LIPSS LIPSS 21-9-2011. Inhoud van de presentaties. Inhoud van de presentaties. De sprekers. DOEL & RESULTAAT voor U

LIPSS LIPSS LIPSS LIPSS 21-9-2011. Inhoud van de presentaties. Inhoud van de presentaties. De sprekers. DOEL & RESULTAAT voor U Open ICT ketenplatform voor naadloze informatievoorziening in het logistieke systeem van de groothandelaar in bloemen en planten. De sprekers Kenlog : de bedrijfskunde Coena : de IT technologie DOEL &

Nadere informatie

Social Media in de Tuinbouw. Social media in de Tuinbouw

Social Media in de Tuinbouw. Social media in de Tuinbouw Social media in de Tuinbouw Inleiding: Dit onderzoek is uitgevoerd door Jan-Peter Steetskamp, in opdracht van Mariëlle van Leeuwen, zelfstandig professional op het gebied van marketing en online communicatie

Nadere informatie

Product Marktbeeld Poinsettia Evaluatie seizoen January

Product Marktbeeld Poinsettia Evaluatie seizoen January Product Marktbeeld Poinsettia Evaluatie seizoen 2015 22 January 2016 1 Inhoud van de presentatie 1. Marktplaats FloraHolland Stuks, omzet en middenprijs ontwikkelingen 2. Marktplaats FloraHolland Inkoop

Nadere informatie

Basisschool De Werf: vrije persoonlijkheidsvorming, sterk inhoudelijk onderwijs en een goede zorgstructuur

Basisschool De Werf: vrije persoonlijkheidsvorming, sterk inhoudelijk onderwijs en een goede zorgstructuur Basisschool De Werf: vrije persoonlijkheidsvorming, sterk inhoudelijk onderwijs en een goede zorgstructuur 1. De Werf kijkt vooruit De Werf is een algemeen bijzondere basisschool die onderwijs verzorgt

Nadere informatie

Van onderbuik naar onderbouwing. DaVinc 3 i slotconferentie 19 februari 2015, Den Haag/Nootdorp

Van onderbuik naar onderbouwing. DaVinc 3 i slotconferentie 19 februari 2015, Den Haag/Nootdorp Van onderbuik naar onderbouwing DaVinc 3 i slotconferentie 19 februari 2015, Den Haag/Nootdorp #davinc3i Programma Korte introductie over het waarom, hoe en wat van DaVinc 3 i 2 Inhoudelijke sessies (40

Nadere informatie

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder

Nadere informatie

Consumentenbestedingen tuinplanten stabiel Onderzoek onder Nederlandse huishoudens naar hun tuinplantenaankopen in 2011

Consumentenbestedingen tuinplanten stabiel Onderzoek onder Nederlandse huishoudens naar hun tuinplantenaankopen in 2011 Consumentenbestedingen tuinplanten stabiel Onderzoek onder Nederlandse huishoudens naar hun tuinplantenaankopen in 2011 PT 2012-11 Maart 2012 - Remy Vermeire Productschap Tuinbouw, Markt & Innovatie Consumentenbestedingen

Nadere informatie

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Doel Zorgdragen voor de vorming van beleid voor de eigen functionele discipline, alsmede zorgdragen voor de organisatorische en personele aansturing van een of

Nadere informatie

EINDVERSLAG. FLOWERS en FOOD. Blauwdruk voor ketenregie in de aspergeteelt

EINDVERSLAG. FLOWERS en FOOD. Blauwdruk voor ketenregie in de aspergeteelt EINDVERSLAG FLOWERS en FOOD Blauwdruk voor ketenregie in de aspergeteelt 30 september 2014 Inhoudsopgave 1. Aanleiding... 3 2. Uitgevoerde activiteiten en behaalde resultaten... 3 Fase A voorbereiding

Nadere informatie

Beleidsplan 2018 Stichting Combiwel Amsterdam

Beleidsplan 2018 Stichting Combiwel Amsterdam Beleidsplan 2018 Stichting Combiwel Amsterdam Beleidsplan 2018 Stichting Combiwel Amsterdam Pagina 1 van 6 Inhoudsopgave 1. Gegevens organisatie... 3 1.1 Algemene gegevens... 3 1.2 Contactgegevens:...

Nadere informatie

LANDEN ANALYSE ZWEDEN

LANDEN ANALYSE ZWEDEN LANDEN ANALYSE ZWEDEN Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee6 de sector (cijferma?g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms?ge (2018) waarde van de consump?e van snijbloemen en potplanten

Nadere informatie

Zijn ERP Systemen log?

Zijn ERP Systemen log? Zijn ERP Systemen log? Intelligent op weg Waar gaat het om? ERP is een verzamelnaam voor toepassingen welke door organisaties worden gebruikt ter ondersteuning van de primaire bedrijfsprocessen. Een aantal

Nadere informatie

Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden.

Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden. Bijlage a Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden. De functie van de Raad van Commissarissen. In deze profielschets wordt eerst ingegaan op de achtergronden

Nadere informatie

Q&A nieuwe klokfactuur en productafrekening voor klokaankopen

Q&A nieuwe klokfactuur en productafrekening voor klokaankopen Q&A nieuwe klokfactuur en productafrekening voor klokaankopen Algemeen Waarom is er een nieuwe factuur voor de klokaankopen? Royal Royal FloraHolland werkt aan een nieuw en toekomst bestendig facturatiesysteem

Nadere informatie

Willem de Zwijger College

Willem de Zwijger College Functieprofiel Raad van Toezicht 17 september 2018 Willem de Zwijger College 1 Functieprofiel Raad van toezicht Hoofdtaak De raad van toezicht functioneert als eenheid en waakt over het integrale belang

Nadere informatie

De Kweker-Kweker. Regeling

De Kweker-Kweker. Regeling De Kweker-Kweker Regeling De Kweker-Kweker Regeling Waarom onderling leveren? Steeds meer kwekers van FloraHolland ontwikkelen zich tot een soort ketenregisseur of hoofdaannemer. Kenmerkend is dat deze

Nadere informatie

Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen

Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen 27-11-2014 Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen 1 27-11-2014 Historie De kerstster, kerstroos of poinsettia (Euphorbia pulcherrima), behoort tot de wolfsmelkfamilie

Nadere informatie

Directiereglement Voorgesteld door de directie op: 14 juni 2011 Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011

Directiereglement Voorgesteld door de directie op: 14 juni 2011 Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011 Directiereglement Voorgesteld door de directie op: 14 juni 2011 Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011 HOOFDSTUK I. ALGEMEEN Artikel 1. Begrippen en terminologie Dit Reglement is opgesteld

Nadere informatie

Leerpunten. Consumentgericht schapbeheer in gesloten keten. December 2011

Leerpunten. Consumentgericht schapbeheer in gesloten keten. December 2011 Leerpunten Consumentgericht schapbeheer in gesloten keten December 2011 Leren van de trajecten: PT subsidie 2009-2011; Consumentgericht schapbeheer in gesloten keten. Samenwerking met partners Productschap

Nadere informatie

CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT

CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT Exact Online CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY GROEI DOOR PROACTIEF ADVIES Het gaat goed bij Joanknecht & Van Zelst: dit Eindhovens

Nadere informatie

Productmarktplan Lelie Meer samen, is samen meer. floraholland.com

Productmarktplan Lelie Meer samen, is samen meer. floraholland.com Productmarktplan Lelie 2015-2016 Meer samen, is samen meer floraholland.com Inhoudsopgave Samenwerken aan initiatieven 3 Wat kan FloraHolland voor u betekenen 5 Van producttafel naar productmarktplan 7

Nadere informatie

Algemene vergadering van aandeelhouders ROTTERDAM,23 APRIL 2008

Algemene vergadering van aandeelhouders ROTTERDAM,23 APRIL 2008 Algemene vergadering van aandeelhouders Nyloplast NV ROTTERDAM,23 APRIL 2008 Agenda Algemene Vergadering van Aandeelhouders 1. Opening 2. Toelichting op jaarverslag 2007 3. Jaarrekening 2007: vaststelling

Nadere informatie

NIMA B EXAMEN BUSINESS MARKETING ONDERDEEL B JANUARI 2016 VRAGEN EN ANTWOORDINDICATIES NIMA B BUSINESS MARKETING ONDERDEEL 1 (CASE)

NIMA B EXAMEN BUSINESS MARKETING ONDERDEEL B JANUARI 2016 VRAGEN EN ANTWOORDINDICATIES NIMA B BUSINESS MARKETING ONDERDEEL 1 (CASE) VRAGEN EN ANTWOORDINDICATIES NIMA B BUSINESS MARKETING ONDERDEEL 1 (CASE) 26 JANUARI 2016 1 Vragen bij de case WINTECH..GESTRAND IN HET ZICHT VAN DE HAVEN? (totaal 90 punten) Vraag 1 (20 punten) a. Bereken

Nadere informatie

REGLEMENT RISK- EN AUDITCOMMISSIE N.V. NEDERLANDSE SPOORWEGEN

REGLEMENT RISK- EN AUDITCOMMISSIE N.V. NEDERLANDSE SPOORWEGEN REGLEMENT RISK- EN AUDITCOMMISSIE N.V. NEDERLANDSE SPOORWEGEN 24 november 2017 INHOUD HOOFDSTUK 1: Rol en status van het Reglement 1 HOOFDSTUK 2: Samenstelling RAC 1 HOOFDSTUK 3: Taken RAC 2 HOOFDSTUK

Nadere informatie

Online one stop shopping! Connected with Van Dillewijn Group

Online one stop shopping! Connected with Van Dillewijn Group NL connected Online one stop shopping! Connected with Van Dillewijn Group Verkorting van de keten is iets waar handelsbedrijven wereldwijd de laatste jaren mee te maken hebben. Hoewel deze ontwikkeling

Nadere informatie

Waarom inzicht in de energieketen noodzakelijk is.

Waarom inzicht in de energieketen noodzakelijk is. Energieverbruik binnen de voedingen drankensector. Waarom inzicht in de energieketen noodzakelijk is. Deze whitepaper licht toe waarom het voor organisaties binnen de belangrijk is om inzicht te hebben

Nadere informatie

BIJLAGE E: PROCEDURE ZELFEVALUATIE RAAD VAN TOEZICHT

BIJLAGE E: PROCEDURE ZELFEVALUATIE RAAD VAN TOEZICHT BIJLAGE E: PROCEDURE ZELFEVALUATIE RAAD VAN TOEZICHT In de zelfevaluatie Raad van Toezicht worden de volgende onderwerpen besproken, met behulp van een vragenlijst: De mate waarin de Raad van Toezicht

Nadere informatie

Registratie Data Verslaglegging

Registratie Data Verslaglegging Registratie Data Verslaglegging Registratie Controleren en corrigeren Carerix helpt organisaties in het proces van recruitment en detachering. De applicatie voorziet op een eenvoudige wijze in de registratie

Nadere informatie

Sierteeltbestedingen dalen, tuinaanneming groeit

Sierteeltbestedingen dalen, tuinaanneming groeit Sierteeltbestedingen dalen, tuinaanneming groeit Het aantal aankopen van bloemen en planten blijft dalen, waardoor ook de totale sierteeltbestedingen verder afnemen. In dezelfde lijn zijn er ook steeds

Nadere informatie

Raadscommissievoorstel

Raadscommissievoorstel Raadscommissievoorstel Status: Informerend Agendapunt: 7 Onderwerp: Stand van zaken bestuurlijke samenwerking Datum: 14 januari 2013 Portefeuillehouder: drs. H.C.P. Noten Decosnummer: 16 Informant: Tim

Nadere informatie

Tuinbouw wil efficiënt omgaan met energie

Tuinbouw wil efficiënt omgaan met energie Tuinbouw wil efficiënt omgaan met energie Handelsplatform, marktplaats voor energie in de tuinbouw De glastuinder van nu is een allround manager die van alle markten thuis moet zijn om zijn bedrijf economisch

Nadere informatie

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 17 mei 2017 U Lbr. 17/028 (070) Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 17 mei 2017 U Lbr. 17/028 (070) Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Datum 17 mei 2017 Ons kenmerk BB/U201700352 Lbr. 17/028 Telefoon (070) 373 8393 Bijlage(n) 3 Onderwerp Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering Samenvatting

Nadere informatie

Bloemisten structuuronderzoek Oost Europa 2007 / 17. Hongarije, Polen, Tsjechië, Slowakije, Slovenië

Bloemisten structuuronderzoek Oost Europa 2007 / 17. Hongarije, Polen, Tsjechië, Slowakije, Slovenië Bloemisten structuuronderzoek Oost Europa Hongarije, Polen, Tsjechië, Slowakije, Slovenië 2007 / 17 februari 2007 - Josephine van Dijk Productschap Tuinbouw, Afdeling MIMO Alle rechten voorbehouden. Niets

Nadere informatie

Sterker in samenwerking

Sterker in samenwerking Intrakoop-strategie 2014 2016 Sterker in samenwerking Intrakoop helpt zorginstellingen al meer dan vijftig jaar de meeste waarde uit het leveranciersaanbod te realiseren, door kennis, ervaring en inkoopvolume

Nadere informatie

Zwakke start 2010 als verwacht; eerste tekenen verbetering orderportefeuille

Zwakke start 2010 als verwacht; eerste tekenen verbetering orderportefeuille Grontmij N.V. De Bilt, 18 mei 2010 Persbericht De Holle Bilt 22 3732 HM De Bilt Postbus 203 3730 AE De Bilt T +31 30 220 79 11 F +31 30 220 01 74 www.grontmij.com - Grontmij eerste kwartaal 2010 trading

Nadere informatie

FloraHolland keteninformatieplan

FloraHolland keteninformatieplan 1 Presentatie relatiemiddag softwareleveranciers FloraHolland keteninformatieplan Tim van Dantzig 21 september 2012 Aanleiding keteninformatieplan 2 Informatie-uitwisseling in de keten is enorm in beweging

Nadere informatie

Eerder verschenen cases: Case opvragen? www.kadenza.nl/cases. www.kadenza.nl. Eemnesserweg 55 1251 NB Laren +31 (0)35 539 44 90

Eerder verschenen cases: Case opvragen? www.kadenza.nl/cases. www.kadenza.nl. Eemnesserweg 55 1251 NB Laren +31 (0)35 539 44 90 case closed Eerder verschenen cases: Case opvragen? www.kadenza.nl/cases www.kadenza.nl Eemnesserweg 55 1251 NB Laren +31 (0)35 539 44 90 Athlon Car Lease Nederland is een krachtige en onderscheidende

Nadere informatie

DaVinc 3 i. Dutch Agricultural Virtualized International Network with Consolidation, Coordination, Collaboration and Information availability

DaVinc 3 i. Dutch Agricultural Virtualized International Network with Consolidation, Coordination, Collaboration and Information availability DaVinc 3 i Dutch Agricultural Virtualized International Network with Consolidation, Coordination, Collaboration and Information availability Prof dr ir Jack van der Vorst, Wageningen University Kenmerken

Nadere informatie

VGB - LTO glaskracht Nederland GreenCHAINge houdbaarheid Roos in de keten

VGB - LTO glaskracht Nederland GreenCHAINge houdbaarheid Roos in de keten VGB - LTO glaskracht Nederland GreenCHAINge houdbaarheid Roos in de keten Anton Bril 3 juli 2014 Nederlandse Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijprodukten 270 importeurs & exporteurs Leden vertegenwoordigen

Nadere informatie

Raad van Toezicht Quickscan en checklist

Raad van Toezicht Quickscan en checklist Raad van Toezicht Quickscan en checklist Stade Advies BV Kwaliteit van samenleven Quickscan Raad van Toezicht (0 = onbekend; 1 = slecht; 2 = onvoldoende; 3 = voldoende; 4 = goed; 5 = uitstekend) 1. Hoe

Nadere informatie

Groei aandeel supermarktkanaal; traditionele kanaal blijft het grootst. Voor wie verstandig handelt!

Groei aandeel supermarktkanaal; traditionele kanaal blijft het grootst. Voor wie verstandig handelt! Groei aandeel supermarktkanaal; traditionele kanaal blijft het grootst Trendsamenvatting Naam Definitie Groei aandeel supermarktkanaal; traditionele kanaal blijft het grootst Het handelskanaal van de gespecialiseerde

Nadere informatie

REGLEMENT AUDITCOMMISSIE RAAD VAN COMMISSARISSEN KWH Water B.V.

REGLEMENT AUDITCOMMISSIE RAAD VAN COMMISSARISSEN KWH Water B.V. REGLEMENT AUDITCOMMISSIE RAAD VAN COMMISSARISSEN KWH Water B.V. Vastgesteld door de Raad van Commissarissen op 11 december 2014 INLEIDING Dit reglement is opgesteld ingevolge artikel 12 lid 5 en 12 van

Nadere informatie

Marktontwikkelingen varkenssector

Marktontwikkelingen varkenssector Marktontwikkelingen varkenssector 1. Inleiding In de deze nota wordt ingegaan op de marktontwikkelingen in de varkenssector in Nederland en de Europese Unie. Waar mogelijk wordt vooruitgeblikt op de te

Nadere informatie