Macro Weekly. Puzzelstukjes op zijn plaats. 26 november Economisch Bureau Macro Research

Transcriptie

1 Macro Weekly Puzzelstukjes op zijn plaats Economisch Bureau Macro Research 26 november 212 Big Picture: Kenmerkend voor 212 is de afwisseling van hoogte- en dieptepunten, met grote onzekerheid aan het economisch front en op de financiële markten. Inmiddels nadert het jaar zijn einde en we lijken op een relatief positief slot af te stevenen. Volgens recente cijfers lijkt de industrie het dieptepunt te hebben bereikt, terwijl vooruitgang wordt geboekt bij de pogingen om de fiscal cliff af te wenden en een nieuw steunpakket voor Griekenland samen te stellen. Eurozone: Het herstel van de industrie begint in de eurozone merkbaar te worden. De PMI voor de verwerkende industrie in de eurozone is in november gestegen en ook de Duits Ifo-index is verbeterd, waarbij de component exportverwachtingen inmiddels weer positief is. Indicatoren van de binnenlandse vraag in de eurozone blijven echter zwak. VS: Vorige week gepubliceerde cijfers doen vermoeden dat het herstel van de huizenmarkt verder doorzet: het aantal verkochte woningen en de bouwactiviteit lagen in oktober op een hoger niveau. Volgens de voorlopige raming is de PMI voor de verwerkende industrie in november gestegen. De onzekerheid rondom de begroting en de gevolgen van orkaan Sandy zullen de totale BBP-groei voor het vierde kwartaal mogelijk drukken. Azië: De reeks positieve cijfers in China kreeg vorige week een verder vervolg: volgens de voorlopige raming is de HSBC PMI voor de verwerkende industrie in november gestegen. Onze raming van de BBP-groei in het vierde kwartaal (7,5% j-o-j) zou wel eens te laag kunnen zijn. Ramingen hoofd- en financiële indicatoren BBP-groei (%) e 213e 3M interbank rente 16/11/212 23/11/212 +3M +12M 212e 213e Verenigde Staten Verenigde Staten Eurozone Eurozone Japan Japan Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk China Nederland Wereld Inflatie (%) e 213e 1j-rente 16/11/212 23/11/212 +3M +12M 212e 213e Verenigde Staten VS Treasury Eurozone Duitse Bund Japan Euro swap rente Verenigd Koninkrijk Japans overheidspapier China VK gilts Nederland Wereld Beleidsrente 23/11/212 +3M 212e 213e Wisselkoersen 16/11/212 23/11/212 +3M +12M 212e 213e Federal Reserve EUR/USD ECB USD/JPY Bank of Japan GBP/USD Bank of England EUR/GBP People's Bank of China USD/CNY , ABN AMRO Economisch Bureau.

2 2 Macro Weekly - Puzzelstukjes op zijn plaats - 26 november 212 The Big Picture De puzzelstukjes beginnen op hun plaats te vallen Kenmerkend voor 212 is de afwisseling van hoogte- en dieptepunten, met grote onzekerheid aan het economisch front en op de financiële markten. Deze onzekerheid besloeg een breed spectrum, van een ernstige escalatie van de eurocrisis tot de fiscal cliff in de VS, een harde landing in China en een nieuwe wereldwijde recessie. Het was in ieder geval geen saai jaar! Inmiddels nadert het jaar zijn einde en we lijken op een relatief positief slot af te stevenen. De ECB heeft al weer enige tijd geleden een systeem voor noodhulp opgezet waarop de eurolanden onder voorwaarden een beroep kunnen doen, en een tweede noodverband voor Griekenland lijkt eraan te komen. Ook lijkt er schot te komen in het debat over de fiscal cliff in de VS en is de Chinese economie het dieptepunt gepasseerd: de groei trekt weer wat aan. Ook de mondiale industriële cyclus heeft ogenschijnlijk het keerpunt bereikt. De risico s zijn natuurlijk nog niet verdwenen, maar een aangepast programma voor Griekenland en een verdere verbetering van de wereldeconomie zouden de komende weken wel eens in het voordeel van de meer risicovolle beleggingscategorieën kunnen uitvallen. Daar willen wij voorzichtigheidshalve wel bij aantekenen dat door de bezuinigingen in de ontwikkelde landen en de slechts bescheiden stimulering van de economie in de opkomende landen, het economisch herstel gematigd zal zijn. Keerpunt in de industriële cyclus Wereldwijd waren in november de voorlopige ramingen van een aantal PMI s (de belangrijkste barometers van de verwerkende industrie) hoger voor een aantal grote economieën. De sector lijkt te profiteren van de combinatie van een omslag in de voorraadcyclus (voorraden behoeven weer aanvulling) en maatregelen van centrale banken om de kredietvoorwaarden te versoepelen. De PMI voor de Chinese verwerkende industrie is gestegen van 49,5 in oktober naar 5,4 in november. Met deze derde stijging op rij is de index op de hoogste stand sinds oktober vorig jaar uitgekomen. Ook in de eurozone is de PMI voor de verwerkende industrie gestegen (van 45,4 naar 46,2), net als in de VS (van 51, naar 52,4 volgens de voorlopige raming van Markit). Hoewel de analisten het erover eens waren dat de gezaghebbende Duitse Ifo-index van het ondernemersvertrouwen zou dalen, is deze gestegen van 1 naar 11,4. Hoopgevend is verder dat deze stijging vooral op het conto komt van de verwachtingencomponent, die het beste op de ontwikkelingen vooruitloopt. Al deze indices wijzen duidelijk op een omslag in de industriële cyclus en dit is meestal gunstig voor risicovolle beleggingen. Door de gunstige cijfers en het optimisme dat de Nick Kounis, tel politici in Washington een akkoord over de fiscal cliff zullen sluiten, is de risicobereidheid op de financiële markten inderdaad toegenomen. Wereldwijd stegen de aandelenkoersen: de Amerikaanse effectenbeurzen noteerden de sterkste stijging in één week sinds juni, terwijl de Europese beurzen de sterkste stijging van het hele jaar meemaakten. De prijzen van metalen gingen eveneens omhoog, vooral die van koper en palladium. De dollar daalde in waarde evenals de koers van Duits en Amerikaans overheidspapier, onder invloed van de afgenomen vraag naar veilige beleggingen. Het buitenbeentje was de olieprijs, die niet van de toenemende risicobereidheid profiteerde: de aankondiging van een wapenstilstand tussen Israël en Hamas deed de prijzen dalen. Zwakke binnenlandse vraag in Europa Andere cijfers maakten duidelijk dat de binnenlandse vraag in de eurozone zwak blijft. In november is de PMI voor de dienstensector in de eurozone opnieuw licht gedaald (van 46 naar 45,7) en is de door de Europese Commissie samengestelde index van het consumentenvertrouwen teruggevallen van -25,7 naar -26,9. De ingrijpende bezuinigingen, strenge kredietvoorwaarden van de banken, oplopende werkloosheid en nog steeds niet verdwenen onzekerheid over de eurocrisis blijven zwaar op de binnenlandse vraag drukken. Daar staat tegenover dat soepeler kredietvoorwaarden als gevolg van het nieuwe ECBprogramma voor het opkopen van obligaties juist een positief effect zouden moeten hebben, terwijl de aantrekkende mondiale vraag goed is voor de uitvoer vanuit de eurozone. We verwachten dan ook dat het BBP van de eurozone de komende maanden eerder afvlakt dan dat de recessie verergert. Op grond van de recente cijfers lijkt een forse krimp in het vierde kwartaal echter waarschijnlijk. Ministers van Financiën van de eurozone (weer) bijeen over Griekenland De ministers van Financiën van de eurozone hebben afgelopen week in Brussel het pakket financiële steun- en hervormingsmaatregelen voor Griekenland besproken. Zij moeten de zorgen van het IMF over de houdbaarheid van de Griekse staatsschuld wegnemen en een oplossing vinden voor een gat van EUR 15 miljard in de financiering. Dat gat is het gevolg van het besluit Griekenland meer tijd te gunnen om aan de tekortdoelstellingen te voldoen. De bijeenkomst heeft geen resultaat opgeleverd, maar vandaag komen de ministers opnieuw bij elkaar in de hoop op een doorbraak. Volgens bondskanselier Angela Merkel wordt daar intensief aan gewerkt. Er schijnt een plan in de maak te zijn om het

3 3 Macro Weekly - Puzzelstukjes op zijn plaats - 26 november 212 toegestane schuld te verhogen naar 124% van het BBP in 22 (in het oorspronkelijke pakket was dat 12% van het BBP) en daarmee het gat in de financiering tot EUR 1 miljard te beperken. Om de Griekse schuld draaglijker te maken, zou een lagere rente voor het land op zijn Europese leningen welkom zijn. Het staat nog te bezien of dit alles genoeg is om het IMF tevreden te stellen, al verwachten wij dat er uiteindelijk wel een overeenkomst uit zal rollen. Vroeg of laat zal waarschijnlijk echter een volgende grote schuldsanering voor Griekenland nodig blijken. Want hoewel schuldprognoses altijd met veel onzekerheid omgeven zijn, wordt het, uitgaand van redelijke aannames, erg moeilijk bovenstaande streefcijfers te halen, zelfs bij een lagere rente. De regeringen van de eurozone zullen dit feit voorlopig liefst onder het tapijt vegen. De praktijk van de afgelopen jaren heeft namelijk geleerd dat overheden niet graag afschrijven op dit soort schulden.

4 4 Macro Weekly - Puzzelstukjes op zijn plaats - 26 november 212 Eurozone Economie en euro Samengestelde PMI en BBP-groei Index PMI gehele economie (l.a.) Consumentenvertrouwen en consumptie niveau BBP (r.a.) Consumentenvertrouwen (l.a.) EUR/USD, eenmaands optie bias EUR/USD % k-o-k % k-o-k Particuliere consumptie (r.a.) eenmaands optie bias EUR/USD (l.a.) EUR/USD (r.a.) Economie I Aline Schuiling, tel Georgette Boele (FX), tel: De samengestelde PMI (voorlopige raming) steeg marginaal van 45,7 in oktober naar 45,8 in november. De PMI voor de verwerkende industrie de meest cyclische component van de index ging omhoog van 45,4 naar 46,2 maar de PMI voor de dienstensector zakte van 46, naar 45,7. De hogere PMI voor de verwerkende industrie gaat gepaard met een verdere stijging van soortgelijke indices in de VS en China. Dit duidt op een omslag in de mondiale industriële cyclus en een opleving van de wereldhandel. Dit is ook bevestigd door de Duits Ifo-index voor het ondernemingsklimaat, die opliep van 1, in oktober naar 11,4 in november. Hiermee kwam een einde aan een daling van zes maanden. De verwachtingenindex die de beste indicatie van de BBP-groei geeft, steeg het sterkst (van 93,2 naar 95,2), terwijl de index voor de bestaande situatie van 17,2 naar 18,1 verbeterde. Uit de details blijkt dat producenten voor het eerste in drie maanden positief waren over de export. De Ifo-indicator voor de Duitse dienstensector daalde van 9,1 naar 8,5. Economie II Overige rapporten bevestigden de zwakke binnenlandse vraag in de eurozone. Het consumentenvertrouwen zoals gemeten door de Europese Commissie is afgenomen van -25,7 in oktober naar -26,9 in november. De binnenlandse vraag gaat gebukt onder de forse begrotingsombuigingen, de strenge kredietvoorwaarden van banken, de groeiende werkloosheid en de aanhoudende onzekerheid rond de eurocrisis. Wij verwachten dat deze factoren ook de komende kwartalen de vraag nog zullen drukken. Het ruimere financieringsklimaat na de aankondiging van het obligatieaankoopprogramma door de ECB oefent echter een tegengesteld effect uit, terwijl de aantrekkende mondiale vraag de export vanuit de eurozone een steuntje in de rug zou moeten geven. Wij denken dan ook dat het BBP van de eurozone in de komende maanden zal afvlakken en niet verder zal afglijden in een recessie. Op grond van recente cijfers voorzien wij wel een aanzienlijke krimp in het vierde kwartaal. EUR/USD Ondanks de politieke ontwikkelingen herstelde het sentiment voor de euro. Het feit dat de politieke leiders de gesprekken voortzetten, lijkt in de markt positief te zijn opgevat. Vandaag komen de ministers van Financiën van de eurozone bijeen om een besluit over Griekenland te nemen. De markt lijkt op een akkoord te rekenen. De meevallende Duitse Ifo-index gaf vrijdag het sentiment een positieve impuls. Op de optiemarkt nadert de bias het hoogtepunt van oktober 21, toen de EUR/USD hoger dan 1,38 was. Daarna ging zowel de EUR/USD als de bias naar beneden. Dit kan erop duiden dat het opwaarts potentieel van de EUR/USD op de korte termijn beperkt is, tenzij zich een nieuwe katalysator aandient en er een ontkoppeling plaatsvindt. Op de kalender voor deze week staan in de VS onder meer duurzame orders, consumentenvertrouwen, BBP, huizenmarkt en persoonlijk inkomen en bestedingen. Sterkere cijfers kunnen op korte termijn de USD drukken omdat de vraag naar veilige beleggingen afneemt. Wij handhaven onze eindejaarsprognose voor de EUR/USD op 1,3.

5 5 Macro Weekly - Puzzelstukjes op zijn plaats - 26 november 212 Eurozone Rente 1-jr spread Franse versus Duitse staatsobligaties bp Jan-8 Jul-8 Jan-9 Jul-9 Jan-1 Jul-1 Duitse obligatie- en swaprente 1-jaar, % Jan-11 Jul-11 Jan-12 Jul Duitsland Swap Rente (I) Ruben van Leeuwen, tel: Het grote nieuws op de Europese staatsobligatiemarkt vorige week was de afwaardering van Frankrijk door Moody s met één stap van Aaa naar Aa1. Dit komt overeen met de huidige beoordeling van Standard & Poor s (AA+). De verlaging is geen bemoedigend signaal maar de marktreactie was relatief gematigd. Op de dag van de afwaardering liep het renteverschil tussen 1-jaars Franse en Duitse staatsobligaties circa 3 bp op. Op vrijdag zaten Franse staatsobligaties weer in de lift en werd de verruiming ongedaan gemaakt. De 1-jaars spread van Franse versus Duitse staatsobligaties is nog altijd 72 bp. De rente op 1-jaars Duitse Bunds steeg vorige week per saldo met 11 bp naar 1,44% op vrijdag. Betere macrocijfers hadden nauwelijks effect op de renteontwikkeling. De toename werd grotendeels veroorzaakt door het optimisme over een akkoord voor Griekenland en positievere signalen rond het debat over de fiscal cliff in de VS. Rente (II) Voor de langere termijn verwachten wij dat de rente oploopt, gesteund door positievere signalen vanuit de reële economie. Een krachtig herstel van de groei en ook de rente lijkt nog ver weg. De rentevooruitzichten voor de rest van het jaar zijn onzeker. In de VS zal naar verwachting een besluit worden genomen over de fiscal cliff maar daar staat tegenover dat de eurocrisis met onzekerheden omgeven blijft. Omdat Spanje nog steeds toegang heeft tot de kapitaalmarkten, lijkt een formele steunaanvraag in de komende weken niet waarschijnlijk. Evenmin verwachten wij dat beleggers met het einde van het jaar in zicht hun beleggingen massaal gaan veranderen. Op de korte termijn zal de rente dus nog laag blijven. In de loop van 213, en dan voornamelijk in het tweede halfjaar, verwachten wij een lichte stijging. De vooruitzichten voor de swaprente zijn vrijwel identiek. De swapcurve is vorige week in het lange stuk met circa 1 bp versteild. Wij voorzien hogere tarieven maar niet voor het einde van het jaar.

6 6 Macro Weekly - Puzzelstukjes op zijn plaats - 26 november 212 VS Peter de Bruin, tel Investeringen in woningbouw % van BBP Consumentenvertrouwen niveau niveau Conference Board (l.a.) Universiteit van Michigan (r.a.) Balans Fed USD mrd 3,5 3, 2,5 2, 1,5 1, 5 Jan-8 Jan-9 Jan-1 Jan-11 Jan-12 Economie I De cijfers van afgelopen week wezen opnieuw op een herstel van de woningmarkt. De verkopen van bestaande woningen stegen in oktober met 2,1% m-o-m (was -2.9%). Belangrijker nog is dat door deze toename en een kleine daling van de woningvoorraad de doorlooptijd om de totale voorraad te verkopen, afnam tot 5,4 maanden, het laagste niveau sinds februari 26 en ruim onder de grens van 8 maanden waarbij in het verleden steeds de huizenprijzen gingen stijgen. Bovendien trekt ook de bouwactiviteit fors aan. Na een toename van 15,1% in september steeg het aantal in aanbouw genomen huizen in oktober met 3,6%. Hoewel het aantal in aanbouw genomen woningen al met 41.9% j-o-j zijn gestegen, suggereert de toename in de NAHB huizenmarktindex van 41 naar 46 in november dat er ruimte is voor een verdere stijging. Dit blijkt ook uit het feit dat het aandeel van de bouwactiviteit in het BBP met 2,5% nog steeds op een historisch laag niveau ligt. Er is dus een aanzienlijke ruimte voor een inhaalvraag. Economie II De flash PMI van Markit steeg in november van 51, naar 52,4. Deze stijging kwam vlak na die van de Chinese flash PMI van HSBC en is in lijn met onze verwachting dat de verwerkende industrie in de VS in de komende maanden zal profiteren van een iets sterkere mondiale BBP-groei. Verder was de definitieve raming van de index voor het consumentensentiment van de universiteit van Michigan iets lager (82,7 i.pv. 84,9), maar de duidelijke opwaartse trend wijst op vertrouwen onder consumenten dat een uiteindelijke oplossing van de fiscal cliff hun inkomen niet al te zwaar zal aantasten. Bedrijven lijken dit anders te zien en zijn begonnen investeringsbeslissingen uit te stellen. Daarom zijn de deze week te publiceren cijfers over duurzame goederen extra belangrijk. Als de levering van kapitaalgoederen niet aantrekt zou dat betekenen dat de investeringsvooruitzichten somber blijven en voor ons reden zijn om onze prognose voor het vierde kwartaal weer wat te verlagen. Fed Tijdens een toespraak in New York heeft Fed-voorzitter Bernanke gezegd dat onzekerheid over de fiscal cliff de bestedings- en investeringsbeslissingen reeds beïnvloedt en de financiële markten voorzichtig maakt. Interessant is dat hij in zijn verklaring voor het trage economisch herstel voor het eerst zei dat dit deels komt door een daling van de potentiële groei. Daarnaast noemde hij echter ook het minder sterke herstel van de huizenmarkt dan tijdens eerdere oplevingen, krappere kredietvoorwaarden, de Europese schuldencrisis en de Amerikaanse begrotingscrisis als negatieve factoren. Bernanke zei vervolgens dat de maatregelen van de Fed belangrijk zijn om deze tegenwind te compenseren. Hoewel Bernanke geen nieuwe hints gaf over het te volgen beleid, maakt de verwachte vertraging van de economie in H1 als gevolg van forsere bezuinigingen het volgens ons onwaarschijnlijk dat de Fed haar stimuleringsbeleid zal stopzetten wanneer Operation Twist eind dit jaar afloopt. Wij verwachten dat de Fed tijdens de vergadering van december besluit om rechtstreeks Treasuries te gaan opkopen.

7 7 Macro Weekly - Puzzelstukjes op zijn plaats - 26 november jaars rente en Vix volatiliteitsindex % index jan-1 jul-1 jan-11 jul-11 jan-12 jul-12 tienjaars rente staatspapier (l.a.) Vix volatiliteitsindex (r.a.) Rente Het was een slechte week voor Treasuries: voor het eerst in vijf weken gingen de koersen omlaag. De factor die de aantrekkingskracht van Treasuries het sterkst negatief beïnvloedde, was de perceptie dat Democraten en Republikeinen vooruitgang boeken bij de onderhandelingen om te voorkomen dat de Amerikaanse economie van de fiscal cliff stort. Hierdoor steeg de 1-jaars rente met 11 bp naar 1,69%. Ondanks de toegenomen risicobereidheid zullen de markten waarschijnlijk volatiel blijven zolang er geen definitief akkoord ligt. De Republikeinen lijken open te staan voor verhoging van de belastinginkomsten maar willen dit bereiken door belastingfaciliteiten te beperken terwijl de Democraten de belastingen willen verhogen. Voorts benadrukken de Republikeinen dat de belastingopbrengsten alleen vergroot mogen worden als de uitgaven voor Medicare en andere sociale programma s naar beneden gaan. De Democraten zijn hier weer tegen. Een eventueel akkoord zal er volgens ons dan ook pas op het laatste moment komen. Dit zou de vraag naar Treasuries moeten steunen en de rentestijging in de komende maanden moeten afremmen.

8 8 Macro Weekly - Puzzelstukjes op zijn plaats - 26 november 212 UK Joost Beaumont, tel: BBP-groeiprognoses % BBP Overheid (Maart 212) ABN Amro Bron: HM Treasury (Budget 212), ABN AMRO Group Economics Economie Georgette Boele (FX), tel: Het grote plaatje blijft dat het economisch herstel uiterst traag verloopt. Volgens een rapport van de CBI is het percentage producenten dat een daling van de orderportefeuille meldt, licht afgenomen in november maar wel minder dan verwacht. Dit wijst op waarschijnlijk aanhoudende zwakte in de meest cyclische sector van de economie. Het aantal goedgekeurde hypotheekaanvragen is iets sterker dan verwacht gestegen, wat een nieuw teken kan zijn dat het Funding for Lending programma de huizenmarkt steeds meer ondersteunt. Vanwege de nog broze economie voorzien wij op de korte termijn echter geen krachtig herstel op de huizenmarkt. Tot slot was de netto financieringsbehoefte van de overheid hoger dan verwacht. De kans is hierdoor toegenomen dat de minister van Financiën zijn schattingen voor het tekort naar boven moet bijstellen in de najaarsbegroting die op 5 december wordt gepresenteerd. Dit ligt inderdaad voor de hand omdat de economische groei vermoedelijk achterblijft bij de eerdere ramingen van de regering. 1-jaars rente Gilts en spread versus Bunds % bp jan-11 apr-11 jul-11 okt-11 jan-12 apr-12 jul-12 okt-12 Rente op 1-jrs staatsleningen (l.a.) Spread t.o.v. Bunds (r.a.) 1-maands volatiliteit EUR/GBP % BoE / rente Gesteund door de toegenomen risicobereidheid sloot de 1-jaars rente op Britse staatsobligaties ( gilts ) vorige week 11 bp hoger op 1,84%. Uit de notulen van de MPC-vergadering in november bleek dat alleen David Miles tegen stopzetting van de monetaire verruiming stemde; hij wilde voor nog eens GBP 25 mrd aan staatsobligaties kopen. De andere acht leden stemden voor stopzetting en bevestigden dat de deur voor verdere aankopen nog wel openstaat maar dat de lat hoog ligt. De recente toename van de inflatie, het akkoord om de ontvangen rente op ingekochte obligaties door te sluizen naar de schatkist en de twijfels over het effect van monetaire verruiming in het huidige economische klimaat maakten de MPC-leden huiverig voor verdere actie. Uit de notulen kwam ook naar voren dat een renteverlaging op de korte termijn niet aan de orde is: Wij denken dat de MPC een afwachtende houding aanneemt en, gegeven het verwachte bescheiden herstel in 213, geen obligaties meer zal aankopen. De rente zal hierdoor volgend jaar waarschijnlijk gaan oplopen maar nog wel vrij laag blijven. GBP De economische cijfers en gebeurtenissen van vorige week hadden een beperkt koerseffect op het Britse pond. Zowel de EUR/GBP als de GBP/USD werd vooral gedreven door het marktsentiment. Ondanks de felle discussies tussen eurolanden over Griekenland en de EU-begroting bleef de stemming op de financiële markten en binnen de eurozone vrij constructief. De geringere kapitaalstroom naar de dollar als veilige haven was gunstig voor het pond maar drukte de koers van het pond versus de euro. Maandag gaat de politieke discussie in de eurozone verder; het is niet waarschijnlijk dat de situatie op heel korte termijn verandert. De optiemarkt blijft zeer rustig. Significante richtinggevende mutaties worden hier niet verwacht, al kan een gewijzigde tweede raming van het Britse BBP de koersbepalende factoren tijdelijk veranderen. Bij een sterker-danverwacht BBP-cijfer zal het pond in waarde kunnen stijgen omdat het de verwachtingen voor meer monetaire stimulering verder zal indammen.

9 9 Macro Weekly - Puzzelstukjes op zijn plaats - 26 november 212 Azië ex Japan China: PMI Index China: directe buitenlandse investeringen % j-o-j Oct-8 Oct-9 Oct-1 Oct-11 Oct-12 USD/KRW China I Maritza Cabezas, tel Georgette Boele (FX), tel De reeks positieve cijfers kreeg vorige week een verder vervolg. De HSBC PMI voor de verwerkende industrie is gestegen van 49,5 in oktober naar 5,4 (voorlopige raming) in november. De subindex voor nieuwe orders was lager maar de subindices voor productie en werkgelegenheid waren beter. Ook de subindex voor nieuwe exportorders liet, zelfs na de meevallende exportcijfers voor oktober, een stijging zien. Als ook de industriële productie in november is gestegen, zou onze raming van de BBP-groei in het vierde kwartaal (7,5% j-o-j) te laag kunnen blijken te zijn. Dit zal ook betekenen dat de autoriteiten in Beijing in de komende maanden minder geneigd zullen zijn om de economie te stimuleren. Extra steun leek overigens al onwaarschijnlijk, gezien de gunstige cijfers voor oktober en de benoemingen die binnen de regering nog moeten worden verricht, waaronder die van president van de centrale bank. China II De directe buitenlandse investeringen zijn in oktober voor de vierde maand op rij gedaald maar wel in een aanzienlijk langzamer tempo: -,24% j-o-j naar USD 8,31 mrd tegen -6,8% in september. Gemeten over de eerste tien maanden zijn de investeringen vanuit de EU in China met 5% j-o-j afgenomen naar USD 5,24 mrd, terwijl de dalende trend van de investeringen vanuit de VS werd omgebogen in een stijging van 5,3%. Vanwege het territoriaal geschil tussen beide landen volgen we de ontwikkeling van de Japanse investeringen in China nauwlettend. In de periode januari oktober zijn deze met 1,9% j-o-j gestegen, maar in de maand oktober alleen was er sprake van een daling van 32,4% j-o-j. Als het economische herstel in China aan kracht wint, zullen de directe buitenlandse investeringen weer toenemen. Het tempo zal echter gematigd zijn, in lijn met het geleidelijk herstel van de wereldeconomie. Zolang het geschil met Japan niet is opgelost, zal dit echter een negatief effect uitoefenen. Aziatische valuta s De meevallende Chinese cijfers steunden de CNY en CNH versus de USD. Wij zien beperkt verder opwaarts potentieel op de korte termijn en handhaven onze eindejaarsprognose voor de USD/CNY op 6,25. De Koreaanse won (KRW) moest een deel van de recente winst inleveren uit vrees voor interventie. Deze week verschijnen de cijfers voor de industriële productie, handelsbalans en ondernemersvertrouwen. Meevallende cijfers en een positieve stemming op de Koreaanse beurs kunnen het vertrouwen versterken en beleggers ertoe brengen te testen in hoeverre de autoriteiten bereid zijn te interveniëren op de valutamarkt. Een op korte termijn zwakke KRW biedt beleggers een kans om zich te positioneren voor koersherstel in 213. Wij handhaven onze prognose voor de USD/KRW op 1.9 eind dit jaar. De Indiase rupee (INR) bleef onder druk doordat in de markt enige scepsis heerste over de politieke ontwikkelingen. Indien deze scepsis onterecht blijkt, is een krachtig herstel van de INR mogelijk. Onze eindejaarsprognose voor USD/INR blijft 52.

10 1 Macro Weekly - Puzzelstukjes op zijn plaats - 26 november 212 WEKELIJKSE KALENDER ECONOMISCHE CIJFERS Dag Datum Tijd Land Markt indicator Periode Laatste cijfer ABN AMRO Verwachting consensus maandag 26/11/212 6:: Singapore Industriële productie - % m-o-m Okt maandag 26/11/212 12:3: Eurozone Ministers van financien bespreken Griekenland maandag 26/11/212 12:59: VK Nationwide huizenprijzen - % m-o-m Nov.6..1 maandag 26/11/212 22:45: Nw Zeeland Handelsbalans - NZD mln Okt dinsdag 27/11/212 8:45: Frankrijk Consumentenvertrouwen - index Nov dinsdag 27/11/212 1:3: VK BBP - % k-o-k 3e kw - voorlopig dinsdag 27/11/212 14:3: VS Orders duurzame industriegoederen - % m-o-m Okt dinsdag 27/11/212 15:: VS S&P/Case Shiller huizenprijsindex Sep dinsdag 27/11/212 16:: VS Conference Board consumentenvertrouwen - index Nov dinsdag 27/11/212 18:: Frankrijk Werkzoekenden - duizenden Okt woensdag 28/11/212 :: Zuid-Korea Saldo lop. rek. betalingsbalans - USD mln Okt maandag 26/11/212 9:3: Nederland Producentenvertrouwen industrie - index Nov woensdag 28/11/212 9:3: Zweden Saldo lop. rek. betalingsbalans - SEK mrd 3e kwartaal 55.2 woensdag 28/11/212 1:: Eurozone Geldgroei M3 - % j-o-j Okt woensdag 28/11/212 13:59: Brazilië Beleidsrente - % Nov woensdag 28/11/212 14:: Duitsland Inflatie - % j-o-j Nov - voorlopig woensdag 28/11/212 16:: VS Verkoop nieuwe gezinswoningen - % m-o-m Okt donderdag 29/11/212 7:45: Zwitserland BBP - % k-o-k 3e kwartaal -.1. donderdag 29/11/212 9:3: Zweden BBP % k-o-k 3e kwartaal.7.2 donderdag 29/11/212 9:3: Zweden Detailhandelsverkopen - % m-o-m Okt 1.7 donderdag 29/11/212 9:55: Duitsland Werkloosheid - % Nov donderdag 29/11/212 9:55: Duitsland Verandering werkloosheid - duizenden Nov donderdag 29/11/212 1:3: VK BoE goedkeuringen hypotheekaanvragen - duizenden Okt donderdag 29/11/212 11:: Eurozone Consumentenvertrouwen - index Nov - definitief donderdag 29/11/212 11:: Eurozone Economisch sentiment monitor - index Nov donderdag 29/11/212 12:: VK CBI detailhandelsverkopen - balans (%) Nov donderdag 29/11/212 13:59: België Inflatie - % j-o-j Nov 2.8 donderdag 29/11/212 14:3: VS BBP - % k-o-k geannualiseerd donderdag 29/11/212 14:3: VS Wekelijkse werkloosheidsaanvragen - duizenden Nov donderdag 29/11/212 16:: VS Lopende huizenverkopen - % m-o-m Okt vrijdag 3/11/212 :: Zuid-Korea Industriële productie - % m-o-m Okt.8 1. vrijdag 3/11/212 :3: Japan Inflatie - % j-o-j Okt vrijdag 3/11/212 :3: Japan Werkloosheid - % Okt vrijdag 3/11/212 :5: Japan Industriële productie - % m-o-m Okt - voorlopig vrijdag 3/11/212 1:1: VK GfK consumentenvertrouwen - index Nov vrijdag 3/11/212 6:3: India BBP - % j-o-j 3e kwartaal vrijdag 3/11/212 8:45: Frankrijk Consumentenbestedingen - % m-o-m Okt vrijdag 3/11/212 9:: Zwitserland Voorlopende econ. indicator - index Nov vrijdag 3/11/212 1:: Noorwegen Detailhandelsverkopen - % m-o-m Okt.7.3 vrijdag 3/11/212 1:: Noorwegen Werkloosheid - % Nov vrijdag 3/11/212 11:: Eurozone Inflatie - % j-o-j (verwachting) Nov vrijdag 3/11/212 11:: Eurozone Werkloosheid - % Okt vrijdag 3/11/212 12:: Brazilië BBP - % j-o-j 3e kwartaal vrijdag 3/11/212 14:3: Canada GDP - % j-o-j Sep vrijdag 3/11/212 14:3: VS Consumentenbestedingen - % m-o-m Okt vrijdag 3/11/212 15:45: VS Chicago Fed PMI - producentenvertrouwen - index Nov vrijdag 3/11/212 16:: Mexico Beleidsrente - % Nov , Reuters, ABN Amro Economisch Bureau Blijf altijd op de hoogte van onze visie op de economie en sectoren en download nu de Market Insights app via abnamro.nl/marketinsights of direct in de App Store. Lees meer van het Economisch Bureau op: abnamro.nl/economischbureau Dit document is samengesteld door ABN AMRO. Het heeft uitsluitend als doel om financiële en algemene informatie te verstrekken over de economie. ABN AMRO behoudt zich alle rechten voor met betrekking tot de informatie in het document en het document wordt uitsluitend aan u verstrekt voor uw informatie. Het is niet toegestaan dit document (geheel of deels) te kopiëren, distribueren, door te geven aan een derde of om het voor enig ander doel te gebruiken dan hier boven bedoeld. Dit document is informatief bedoeld en vormt geen aanbieding van effecten aan het publiek, of een uitnodiging om een aanbod te doen. U mag niet om welke reden dan ook vertrouwen op de informatie, meningen, beramingen, en aannames in dit document noch dat het compleet, accuraat of juist is. Er wordt geen garantie gegeven, uitdrukkelijk of stilzwijgend, door of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, functionarissen, vertegenwoordigers, gelieerde partijen, groepsmaatschappijen of werknemers met betrekking tot de juistheid of volledigheid van de informatie in dit document, en geen enkele aansprakelijkheid wordt geaccepteerd voor enig verlies als direct of indirect gevolg van het gebruik van deze informatie. De opvattingen en meningen opgenomen hierin kunnen op enig moment aan verandering onderhevig zijn en ABN AMRO heeft geen enkele verplichting om de informatie in dit document na de datum hiervan te herzien. Voordat u in enig product van ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende financiële en andere risico s, alsmede mogelijke beperkingen voor u en uw investeringen als gevolg van toepasselijke wetgeving en regels. Indien u, na lezing van dit document, overweegt een investering te doen in een product, raadt ABN AMRO aan om een dergelijke investering met uw relatiemanager of persoonlijke adviseur te bespreken om nader te bezien of het relevante product met inachtneming van alle mogelijke risico s past bij uw investeringen. De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garanties voor de toekomst. ABN AMRO behoudt zich het recht voor wijzigingen in dit materiaal aan te brengen. Alle rechten voorbehouden