Naar een verhoogde duurzaamheid van biomassa

Transcriptie

1 Naar een verhoogde duurzaamheid van biomassa Luc Pelkmans, Ruben Guisson, VITO ARBOR studienamiddag Duurzaam ondernemen met bio-energie Roeselare, 18 juni 2015

2 Inhoud» Evoluties op Europees niveau & de rol van imports» Bioenergie in Vlaanderen» Duurzaamheid, implementatie in regelgeving» Vlaamse actieplannen 12/06/2015 2

3 Rol van bioenergie in de EU Op basis van NREAPs, Bron: EC, /06/2015 3

4 Rol van bioenergie in de EU eigen biomassa ktoe Forestry biomass: ~50% direct - indirect Growth mainly in direct removals Gebaseerd op NREAPs, Bron: EC, /06/2015 4

5 Rol van bioenergie in de EU lokale t.o.v. geïmporteerde biomassa Bron: EC, /06/2015 5

6 Evolutie wereldhandel houtpellets 12/06/ Bron: Junginger, 2015 (IEA Bioenergy Task 40)

7 Biomassa energiebalans in Vlaanderen (2013) Bron:Inventaris HE in Vlaanderen 2013 (VITO, 2015) Inschatting: van de totale 68,8 PJ is 31% ingevoerd (~21PJ) (19% extra- EU; 12% EU) Equivalent aan 2,3 Mton hout (droge massa) 12/06/2015 7

8 Duurzaamheid» Drijfveer voor bioenergie = meer duurzame energievoorziening (ecologisch, economisch & sociaal)» Belangrijk dat de ontwikkeling van bio-energie gebeurt binnen een duurzaam kader» Zowel voor eigen biomassa als voor imports (vraag-aanbod evenwicht)» Publiek debat rond broeikasgasvoordeel, land use change, biodiversiteit, food vs fuel, koolstofopslag,» De maatschappij vraagt onderbouwing/zekerheid» Duurzaamheidsvoorwaarden binnen de wetgeving» Labels, vrijwillige certificatiesystemen 12/06/2015 8

9 Belangrijkste principes voor het gebruik van houtige biomassa (BiomassPolicies)» Biomassa oogst binnen principes van duurzaam bosbeheer» < jaarlijkse aangroei» Biodiversiteit» Bodemvruchtbaarheid, waterkwaliteit» Sociale aspecten (werkgelegenheid, landrechten, rural income)» Resource efficiency : efficiënt gebruik van gelimiteerde grondstoffen» Hogere waarde toepassingen eerst (cascadering)» Conversie-efficiëntie (gebruik elektriciteit én warmte)» GHG emissies op WTW basis duidelijk lager dan fossiel alternatief» Schadelijke emissies (vooral roet) beperken» Principes dienen coherent te zijn voor alle toepassingen van hout 12/06/2015 9

10 EU duurzaamheidscriteria ref = criteria voor biofuels: BIOFUELS CRITERIA GHG emission savings Land use criteria Agri-envir. criteria Implementation At least 35% life cycle savings (50-60% from 2017/18) compared to fossil fuel No conversion of land with high carbon stock Densely forested areas, wetlands, peatlands No raw material from land with high biodiversity value Primary forest, nature protection areas, highly biodiverse grasslands EU feedstock to comply with cross-compliance rules (Regulation 73/2009) Compliance with criteria mandatory to: Count toward the national renewable energy targets Count toward supplier obligations Be eligible for financial support 12/06/

11 Vaste biomassa voor energie» Geen bindende duurzaamheidsvoorwaarden op EU niveau, wel aanbevelingen.» Enkele lidstaten hebben dit zelf opgenomen, bv.:» BE: GSC in Vlaanderen (zie verder)» BE: Groene certificaten in Brussel en Wallonië» Aantal certificaten gebaseerd op fuel cycle GHG besparing in vergelijking met BBT voor electr en warmte (STEG 55%; NG boiler 90%)» UK: Renewables Obligation/Contracts for Difference» Monthly reporting on sustainability if >50 kw» >1MW: GHG criteria, land criteria (non-wood), timber criteria (wood)» NL: Energieakkoord, SDE+» Limiet 25PJ bijstook» Recent akkoord over duurzaamheidsvoorwaarden vaste biomasa» Duurzaamheidscriteria vaste biomassa (co-firing & >10MW dedicated): duurzaam bosbeheer, carbon debt, iluc, GHG (60% reductie)» 12/06/

12 Vlaams beleid: Groene stroom certificaten» Aantal GSC op basis van onrendabele top (banding factor)» Energieverbruik voor voorbehandeling en transport van de biomassa, en energieverbruik hulpdiensten wordt in mindering gebracht voor GSC» Geen GSC voor houtstromen die industriële grondstof zijn (rol Fedustria, Cobelpa) afvalstromen die in aanmerking komen voor materiaalrecyclage (rol OVAM) Nieuwe biomassacentrales >20MW krijgen geen GSC meer (juni 2014) 12/06/

13 Vlaamse actieplannen Actieplan duurzaam beheer van biomassareststromen » Vlaamse visie en strategie voor een competitieve en duurzame bioeconomie Vlaams actieplan Hernieuwbare Energie /06/

14 Productnormen (BE)» 12 OKTOBER Koninklijk besluit tot regeling van de minimale eisen van rendement en emissieniveaus van verontreinigende stoffen voor verwarmingsapparaten voor vaste brandstoffen» 5 APRIL Koninklijk besluit tot bepaling van de eisen waaraan houtpellets moeten voldoen om gebruikt te worden als brandstof voor niet-industriële verwarmingstoestellen (incl. vereiste van duurzaam bosbeheer) 12/06/

15 Achtergrond: EU projecten» IEE project: BioTrade2020+ ( Supporting a sustainable European Bioenergy trade Strategy for 2020 and beyond analyse the potentials (technical, economical and sustainable) and assessing key sustainability risks of current and future lignocellulosic biomass and bioenergy carriers in the main sourcing regions to the EU» IEE project: Biomass Policies ( Strategic Initiative for Resource Efficient Biomass Policies develop integrated policies for the mobilisation of resource efficient indigenous biomass value chains. Support policy implementation in the 11 participating MS.» FP7 project: S2BIOM ( Sustainable supply and delivery of non-food biomass to support a resource-efficient bio-economy in Europe develop strategies and roadmaps with up-to-date harmonized datasets for EU28, western Balkans, Turkey, Moldova and Ukraine. 12/06/

16 Dank voor uw aandacht Ir. Luc Pelkmans Project manager biomass & bioenergy VITO NV Boeretang 200, BE-2400 Mol, Belgium Tel /06/