Patiëntenstroomcoördinatie: Procedures en werkwijzen rond uitvoering Opname- en Ontslagbeleid Intensive Care Laurentius Ziekenhuis Roermond.

Transcriptie

1 Patiëntenstroomcoördinatie: Procedures en werkwijzen rond uitvoering Opname- en Ontslagbeleid Intensive Care Laurentius Ziekenhuis Roermond. Inhoudsopgave en Navigatiehulp in dit document. 1.0 Inleiding en begripsbepaling 1.1 Calamiteitenbed 1.2 Uitgangspunten en voorwaarden 2.0 Patiëntenstroomcoördinatie 2.1 Aanvraag IC bed 2.2 Indicatiestelling Positief en capaciteit Positief, geen capaciteit buiten calamiteitenbed ( en ) Weigering 2.3 Regelingen rond ontslag / overplaatsing Naar afdeling in LZR Naar IC/MC ander ziekenhuis Van IC/MC naar huis 3.0 Regelingen rond opnames na operatieve ingrepen. 3.1 Electieve OK s 3.2 Spoed OK s 3.3 Recovery op IC afdeling 4.0 Regelingen rond het opnemen van kinderen (leeftijd < 14 jaar) 5.0 Regelingen rond de overname van patiënten uit een ander ziekenhuis 6.0 Beschrijving taken en verantwoordelijkheden 6.1 Verpleegkundig coördinator 6.2 Medisch coördinator (intensivist) 7.0 Slotbepaling Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 1 van 17

2 1. Inleiding en begripsbepaling Dit document beschrijft de procedures en werkwijzen in de uitvoering van het Opname- en Ontslagbeleid van onze IC, zoals beschreven in het document Opname en Ontslagbeleid Intensive Care Laurentius Ziekenhuis 2008 en is daarmee onlosmakelijk verbonden. In dit document wordt Intensive Care of IC gebruikt als verzamelnaam voor de afdeling die in staat is Intensive Care, High Care of Medium Care te kunnen leveren. De IC is een afdeling die gekenmerkt wordt door een hoogwaardige technologische omgeving met een in vergelijking met regulaire verpleegafdelingen hoge verpleegkundige/patiënt en arts/ patiënt ratio. Patiënten die disfunctionerende, falende of bedreigde vitale functies hebben kunnen daar ter behandeling worden aangeboden, om die intensieve zorg te ontvangen die hun conditie op dat moment vereist. De Intensive Care in het Laurentius Ziekenhuis is een closed format georganiseerde IC met de intensivist als hoofdbehandelaar van alle daar opgenomen patiënten. De intensivist is niet alleen eindverantwoordelijk voor de behandeling van de patiënten maar ook voor de uitvoering van het opname- en ontslagbeleid. Voor het verlenen van optimale behandeling en zorg aan patiënten binnen de Intensive Care (IC) is het van groot belang dat de procedures rond het opname- en ontslagbeleid zo helder mogelijk en volledig zijn uitgewerkt. In het proces zijn een aantal deelaspecten te onderscheiden: Kwalitatief: welke patiënten horen op de Intensive Care - criteria voor de indicatiestelling voor opname van patiënten, - criteria voor ontslag van de opgenomen patiënten, - criteria om patiënten te oormerken welke zouden kunnen worden overgeplaatst naar MC/verpleegafdeling of een IC in een ander ziekenhuis bij capaciteitsproblematiek binnen de intensive care - Deze punten zijn beschreven in het document Opname en Ontslagbeleid Intensive Care Laurentius Ziekenhuis 2008 Logistiek: langs welke procedure komt een patiënt op de Intensive Care, de patiëntenstroomcoördinatie. Het onderwerp van dit document. Procedure rond het overplaatsen van patiënten naar IC van een ander ziekenhuis, bij voorbeeld vanwege IC capaciteitsgebrek of omdat een patiënt specifieke zorg behoeft, die binnen het Laurentius Ziekenhuis niet kan worden geboden. Taken en bevoegdheden van intensivist/waarnemend intensivist en verpleegkundig coördinator om bedden te sluiten c.q. een opnamestop in te stellen wanneer het beoogde hoge kwaliteitsniveau van zorg niet meer kan worden gegarandeerd. Zie hiervoor het document Instellen opnamestop en bedsluiting. De IC van het Laurentius Ziekenhuis heeft 9 bedden, waarvan 6 met beademingsmogelijkheid (invasief en non-invasief). 1 van deze beademende bedden fungeert als calamiteitenbed. Op 5 van de 9 bedden bestaat de mogelijkheid voor nierfunctievervangende therapie. Op 2 bedden bestaat de mogelijkheid tot strikte isolatie Calamiteitenbed Het calamiteiten is een IC bed met beademingsmogelijkheid dat altijd wordt vrijgehouden voor opname van een acute patiënt, die onder klinische behandeling is van artsen in het Laurentius Ziekenhuis, de Spoedeisende Hulp inbegrepen. Wanneer het calamiteitenbed wordt toegewezen aan een acute patiënt, draagt de dienstdoende intensivist er zorg voor binnen 4 6 uur weer de beschikking te hebben over een calamiteitenbed, door het 1 Situatie september Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 2 van 17

3 overplaatsen van een IC patiënt naar een andere (IC) afdeling. Door dit calamiteitenbed beschikt het Laurentius Ziekenhuis altijd over een IC bed voor opname van een patiënt in acuut levensgevaar, zoals na een reanimatie, na een ernstig (multi)trauma, in acute shock of acute respiratoire insufficiëntie. Het calamiteitenbed wordt niet toegewezen aan een IC patiënt uit een ander ziekenhuis, of gebruikt voor postoperatieve bewaking van een electief geopereerde patiënt, zonder acute peroperatieve complicatie of onverwachte verandering van klinische toestand. 1.2 Uitgangspunten en voorwaarden bij het opname- en ontslagbeleid en patiëntenstroomcoördinatie: Spoed gaat voor electief Zoals algemeen gangbaar heeft de behandeling van een acuut in zijn vitale functies bedreigde patiënt een hogere prioriteit dan een electieve patiënt. Deze regel kan op gespannen voet staan met de toewijzing van IC bedden aan patiënten, na een geplande chirurgische ingreep, waarvoor postoperatieve IC bewaking verwacht wordt. De klinische toestand van patiënten prevaleert boven de gevolgen voor de prestatieindicatoren van het LZR. Toegankelijkheid en capaciteit: Centraal staat het bieden van voldoende plaatsingsmogelijkheid voor patiënten met een IC indicatie uit het verzorgingsgebied van het ziekenhuis. De IC bedcapaciteit van het Laurentius Ziekenhuis moet voldoende zijn voor de uit de historie bekende dagelijks toestroom van acute patiënten, naast de vraag voor geplande opnames, zoals bij voorbeeld postoperatief. De instelling van een calamiteitenbed biedt daarvoor altijd ruimte. Patiënten kunnen worden geweigerd voor opname op de IC indien de verwachting bestaat dat het profijt van IC behandeling te gering is. Continuïteit: Tijdens de behandeling en zorg voor de patiënten die zijn opgenomen op de IC wordt gestreefd naar maximale continuïteit van zorg. Het overplaatsen van reeds op de IC opgenomen patiënten naar andere ziekenhuizen zal tot het minimum beperkt worden. Kwaliteit en Doelmatigheid: De bezetting met hoog opgeleid personeel maakt zorg van het hoogste niveau mogelijk. De opgenomen patiënten mogen deze ook verwachten. Daarnaast bestaat er voor personeel en patiënten een veilige omgeving. Vanwege de kosten gemoeid met Intensive Care is er slechts beperkte IC capaciteit. Gestreefd wordt naar een optimaal rendement en dientengevolge naar een optimale benutting van de capaciteit, waarbij de economische doelmatigheid ondergeschikt is aan de kwalitatieve doelmatigheid en de toegankelijkheid van IC zorg. De IC van LZR neemt actief deel aan de Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE). Samenwerking: De aard van behandeling en zorg op de IC is teamwork en vereist dat zowel insturend specialisten en intensivisten als verpleegkundigen zeer dicht naast elkaar en met elkaar invulling geven aan hun professioneel handelen. Daarnaast en daarom is er dagelijks een Multi Disciplinair Overleg, waarin de inbreng van insturend specialisten, ondersteunde specialismen en verpleegkundigen wordt geëntameerd. In een IC omgeving is dus vooral sprake van samenwerking. Alleen als alle betrokken partijen daartoe volledig bereid zijn, kan voldaan worden aan hierboven genoemde uitgangspunten. Naast samenwerking binnen het ziekenhuis, werkt de IC van het Laurentius Ziekenhuis in de regio samen met de IC van VieCuri Medisch Centrum in Venlo, het UMCM, en de andere ons omliggende ziekenhuizen. LZR neemt actief deel aan het samenwerkingsverband, zoals geïnitieerd door UMCM vanuit de regiovergaderingen in Thorn. Om de patiëntenstroom coördinatie met IC in andere ziekenhuizen te vergemakkelijken, heeft LZR een hoge verversfrequentie van de website (Bij geen mutaties wordt de site tenminste elke dienst geactualiseerd. Anders na iedere mutatie). Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 3 van 17

4 Balans uitgangspunten: De beschreven uitgangspunten staan geen van alle op zichzelf. Slechts wanneer aan alle aspecten evenredig aandacht wordt besteed, kan van een evenwichtig IC beleid gesproken worden. Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 4 van 17

5 2. Patiëntenstroomcoördinatie. 2.1 Aanvraag voor opname patiënt op de Intensive Care Ongeacht de herkomst van de patiënt en de aard van de opname (spoed/gepland) is de navolgende procedure van toepassing. De behandelaar (of diens plaatsvervanger) dient (telefonisch) een verzoek tot opname van een patiënt in bij de (dienstdoende) intensivist met vermelding van de volgende gegevens: - demografische gegevens: naam, geslacht, geboortedatum, eventueel ziekenhuis ID - reden van verzoek tot opname IC - relevante medische voorgeschiedenis - opname diagnose en beloop behandeling - eventueel voorgenomen ingreep - beademing geïndiceerd ja/neen - risico besmetting/infectie met multiresistente micro-organismen. - gewenste dag/tijd van ingreep/opname op de IC De dienstdoende intensivist beoordeelt of de patiënt profijt zal hebben van de zorg op de IC, aan de hand van de criteria, zoals beschreven in het document Opname en Ontslagbeleid Intensive Care Laurentius Ziekenhuis Indicatiestelling Wanneer op grond van de telefonische melding de indicatie tot opname op de IC duidelijk is, zal de intensivist een IC bed toekennen aan de patiënt. De dienstdoende intensivist laat dit direct weten aan de behandelend/insturend specialist. Indien twijfel bestaat over de indicatie verricht de intensivist een consult op de afdeling, waar de patiënt zich bevindt en neemt dan een definitief besluit. Wanneer ook na het consult het oordeel nog niet eenduidig is, of er een groot verschil van inzicht blijft bestaan tussen intensivist en insturend specialist over het mogelijke profijt van de IC opname voor de patiënt, kan de intensivist eventueel besluiten tot een proefopname of trial of IC 2 op de IC, waarbij binnen een vooraf vastgestelde periode het profijt van de IC opname duidelijk moet blijken. Bij iedere opname op de IC wordt de huisarts geïnformeerd door het door de intensivist of ic arts ingevulde formulier Bericht bij opname ICU aan huisarts. Dit wordt per post aan de huisarts toegezonden Positieve indicatie en vrije capaciteit (buiten calamiteitenbed) Wanneer het besluit tot opname op de IC genomen is, licht de (dienstdoende) intensivist eerst de IC afdeling in (coördinerend verpleegkundige) en vervolgens de dienstdoende IC arts. De intensivist verstrekt de volgende gegevens: - demografische gegevens; naam, geslacht, geboortedatum, eventueel ziekenhuis ID; huidige locatie in LZR. - reden van verzoek tot opname IC - relevante medische voorgeschiedenis - opname diagnose en beloop behandeling 2 Proefopname of trial of Intensive Care : bedoeld wordt dat een patiënt wordt opgenomen op de IC, en dat tijdens die IC behandeling in een vooraf vastgesteld kort tijdsbestek duidelijk moet worden of de opname wezenlijk profijtelijk is voor de patiënt. Dat kan bij voorbeeld beter beoordeeld worden door het inwinnen van meer informatie (huisarts, andere specialisten) waarvoor tijd nodig is of door het optreden van een duidelijke verbetering van de klinische toestand van de patiënt en de gemeten parameters, waardoor een acceptabele uitkomst meer waarschijnlijk wordt. Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 5 van 17

6 - eventueel voorgenomen ingreep - beademing geïndiceerd ja/neen In overleg met de coördinerend verpleegkundige wordt het tijdstip van overplaatsing naar de IC vastgesteld. Ook geeft hij aan wat het voorgenomen beleid is en welke maatregelen voor de komst van de patiënt genomen moeten worden (beademingsmachine opbouwen; oplijnen; direct te nemen therapeutische maatregelen) De coördinerend verpleegkundige maakt binnen het verpleegkundig team afspraken over het gereedmaken van het IC bed en wijst de patiënt toe een aan (team van) IC verpleegkundige(n). De coördinerend verpleegkundige maakt afspraken met de insturende afdeling over tijdstip van overname en wie transport verzorgt Positieve indicatie en geen vrije capaciteit (buiten calamiteitenbed) De toestand van de patiënt bepaalt dan het verdere beloop. De intensivist doet in deze gevallen ALTIJD een consult De patiënt heeft een acute IC indicatie (acute respiratoire insufficiëntie, die mechanische beademing behoeft of is zodanig instabiel, dat overplaatsing naar elders niet verantwoord is of niet zonder verslechtering kan worden gerealiseerd (patiënt behoeft directe IC zorg). De patiënt wordt conform de reguliere situatie als beschreven onder opgenomen op het calamiteitenbed en aldaar gestabiliseerd. Omdat binnen 4 6 uur een (beademings)bed vrijgemaakt moet worden, neemt de dienstdoende intensivist een besluit welke van de overige beademde patiënten op dat moment het meest stabiel is en het laagste niveau van Intensive Care behandeling heeft en derhalve met het geringste risico kan worden overgeplaatst naar een IC in een ander ziekenhuis. In de overwegingen betrekt de intensivist eveneens of er specifieke redenen zijn om deze patiënt juist niet over te plaatsen (bij voorbeeld na laparotomie en relaparotomieën wegens peritonitis). Het voorgenomen besluit wordt medegedeeld aan de insturend specialist. Daarna kijkt de intensivist op de website welke IC in de regio beschikbare capaciteit heeft. Zie voor uitgebreidere beschrijving van de procedure ook Samengevat: De intensivist legt contact met de dienstdoende intensivist van andere ziekenhuis. Wanneer er bereidheid tot overname is, worden de coördinerend verpleegkundige en toegewezen verpleegkundige ingelicht over de voorgenomen overplaatsing. De intensivist bespreekt het voornemen met patiënt en/of zijn familie bij voorkeur in een gesprek en zal bij hoge uitzondering een dergelijk voornemen telefonisch afhandelen. De insturend specialist wordt gevraagd contact te leggen met zijn collega poortspecialist in het ontvangende ziekenhuis, voor een telefonische overdracht. De daarin verstrekte gegevens worden opgenomen in de overplaatsingsbrief die door IC arts / intensivist wordt gemaakt. (geadresseerd aan dienstdoende intensivist andere ziekenhuis, ontvangende poortarts andere ziekenhuis, huisarts, insturend specialist LZR, medebehandelaars LZR). Afhankelijk van beschikbaarheid en mogelijkheden wordt het transport verzorgd door de MICU (Mobiele Intensive Care Unit, beschikbaar vanuit UMCM na ) of door de RAV Noord- en Midden-Limburg, begeleid door een ter zake kundige IC arts of intensivist uit het Laurentius Ziekenhuis Wanneer er geen directe beademingsindicatie is en patiëntwel transportabel is (High Care of Medium care patiënt) en niet acuut bedreigd in zijn vitale functies. De intensivist bevestigt de bewakingsindicatie aan de insturend specialist. De intensivist geeft zijn IC capaciteitsprobleem aan. Het is te verwachten dat de nu aangeboden patiënt zonder of met zeer gering risico en zonder medische begeleiding nog zal kunnen worden overgeplaatst naar een IC elders. Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 6 van 17

7 De intensivist biedt hulp aan bij het realiseren van deze overplaatsing. De hulp van de intensivist aan de insturend specialist zal bestaan uit: - Behandelingsadvies ter verdere stabilisatie - Raadplegen van en doorgeven van contactgegevens van IC s met bespreekbare bedcapaciteit en wie verantwoordelijk is voor de bedcoördinatie - Indien de insturend specialist het wenst legt de intensivist het primaire contact met de IC / intensivist van andere ziekenhuis. De behandeld/insturend specialist verzorgt de overplaatsing, verslaglegging, aanvraag ambulance, contact met poortarts andere ziekenhuis en intensivist andere ziekenhuis. De intensivist rapporteert deze patiënt als weigering wegens onvoldoende capaciteit in de capaciteitsmodule van het IC registratieprogramma Mediscore Geen indicatie voor behandeling op Intensive Care Na zorgvuldige afweging ziet intensivist geen voordeel voor de patiënt bij opname op de IC (patiënt te goed of te slecht). Bij afwijzing / weigering opname geeft hij een behandelingsadvies aan de insturend specialist. De intensivist rapporteert deze patiënt als weigering wegens geen indicatie of weigering wegens moribund in de capaciteitsmodule van het IC registratieprogramma Mediscore. 2.3 Regelingen rond ontslag/overplaatsen van patiënten van IC naar andere afdeling Ontslag / Overplaatsing van IC naar andere afdeling in LZR. Wanneer de toestand van een op de IC opgenomen patiënt zodanig verbeterd is dat geen intensieve zorg, interventies of bewaking van vitale functies meer noodzakelijk zijn, moet de patiënt weer worden overgeplaatst naar een reguliere verpleegafdeling. Nadere criteria staan beschreven in het document Opname en Ontslagbeleid Intensive Care Laurentius Ziekenhuis 2008 Om logistieke redenen worden patiënten in de regel van de IC altijd overgeplaatst onder behandeling van de primair insturend specialist, tenzij daarover tevoren andere afspraken zijn gemaakt (bij voorbeeld in een eerdere patiëntenbespreking). Bij een voorgenomen overplaatsing neemt de intensivist contact op met de insturend specialist om af te stemmen of de behandeling weer kan worden overgenomen door de insturend specialist. Na fiattering licht de intensivist (of IC arts) de patiënt en daarna de coördinerend verpleegkundige in. Deze legt zelf contact met de ontvangende afdeling of draagt dit over aan de verpleegkundige die de over te plaatsen patiënt verzorgt. In verband met de planning van opnames van electieve patiënten, die postoperatief IC zorg behoeven is het noodzakelijk zo snel mogelijk in de ochtend IC bedden beschikbaar te maken. Daarom is het noodzakelijk de overplaatsingen van de IC naar de reguliere verpleegafdelingen zo vroeg mogelijk in de ochtend te laten plaats vinden. De IC streeft bij meerdere over te plaatsen patiënten naar het realiseren van één overname per uur vanaf uur. Indien er minder druk op IC bedden is, dienen de daarvoor in aanmerking komende patiënten voor uur overgeplaatst te zijn. Spoedoverplaatsingen naar afdelingen, met name buiten reguliere kantoortijden moeten zoveel mogelijk worden voorkomen. De uitzondering is wanneer het calamiteitenbed toegewezen zou moeten worden aan een medium of high care patiënt en IC capaciteit kan worden gecreëerd. (Overplaatsen van een andere patiënt in een betere conditie waarschijnlijk later diezelfde of de volgende dag zou worden overgeplaatst. Door deze Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 7 van 17

8 overplaatsing naar een reguliere afdeling binnen ons huis wordt een transport naar een IC elders voorkomen). Vanzelfsprekend moet de patiënt, die naar de reguliere afdeling wordt overgeplaatst voldoen aan de criteria die gelden voor ontslag. Iedere patiënt wordt door de verzorgende verpleegkundige mondeling overgedragen aan de ontvangende afdelingsverpleegkundige. Daarnaast vindt ook een schriftelijke verpleegkundige overdracht plaats. De intensivist of ic arts completeert het formulier Medische overdracht bij overplaatsing. Het voorblad gaat met de patiënt mee ten behoeve van de afdelingsarts; de doordruk wordt per post gezonden naar de huisarts van de patiënt Overplaatsen naar IC/MC ander ziekenhuis Patiënten kunnen worden overgeplaatst naar de IC van een ander ziekenhuis om verschillende redenen: - Calamiteitenbed is bezet - Advies tot overplaatsing is gegeven in het reguliere overleg met regionaal centrum - De behandeling van de patiënt vereist een interventie die niet in LZR kan worden verricht - Andere redenen (bij voorbeeld woonomgeving patiënt, verzoek patiënt, verstoorde verhoudingen met behandelteam, te langdurige weaning) De dienstdoende intensivist raadpleegt om zich te oriënteren welke IC s beschikken over capaciteit (of dat het door de patiënt gewenste ziekenhuis capaciteit heeft). De intensivist legt contact met de dienstdoende intensivist aldaar en verzoekt om overname. De intensivist van LZR verstrekt tenminste de volgende gegevens: - demografische gegevens; naam, geslacht, geboortedatum. - reden van verzoek tot overname IC - relevante medische voorgeschiedenis - Insturend specialist naar onze IC - opname diagnose en beloop behandeling - eventueel voorgenomen interventies - beademing geïndiceerd ja/neen - risico besmetting/infectie met multiresistente micro-organismen. Wanneer de intensivist van het andere ziekenhuis besluit tot overname wordt primair de patiënt (of bij wilsonbekwaamheid de wettelijk vertegenwoordiger) geïnformeerd over de voorgenomen overplaatsing en transport. Bij overeenstemming worden met de ontvangende intensivist de volgende afspraken gemaakt:. - De zendende intensivist regelt vervoer en begeleiding van de patiënt. Eventueel MICU transport op grond van de daarvoor geldende criteria en beschikbaarheid. - De zendende intensivist draagt zorg voor een deugdelijke schriftelijke overdracht van medische en verpleegkundige gegevens. De zendende intensivist zorgt dat de insturend poortspecialist telefonisch contact opneemt met de ontvangende poortarts van het ontvangende ziekenhuis - De zendende IC informeert de ontvangende IC over het tijdstip van vertrek van de patiënt en de vermoedelijke aankomsttijd in ons ziekenhuis. - Indien de overplaatsing geschiedt vanwege capaciteitsgebrek zal de zendende IC de patiënt weer terugnemen, wanneer er weer capaciteit is. De zendende afdeling neemt hierin het initiatief en informeert de ontvangende afdeling hierover. De intensivist informeert de verpleegkundige coördinator en IC arts over de overplaatsing en vermoedelijke tijdstip van transport. De verpleegkundige coördinator verzorgt een Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 8 van 17

9 cumulatief laboratorium rapport en een CD rom met relevant radiologisch en ander beeldvormend onderzoek. De intensivist verzorgt de medische overdracht: een ontslagbrief gericht aan intensivist en poortspecialist, met kopie aan de huisarts en de medebehandelaars in Laurentius, vergezeld van een cumulatief laboratoriumoverzicht en de CD rom met relevant radiologisch en ander beeldvormend onderzoek. De intensivist neemt contact op met RAV Noord- en Midden-Limburg of MICU over wijze en tijdstip van transport en medische begeleiding. De intensivist informeert de Meldkamer over de behandeling tijdens het transport (zoals beademing en hemodynamische ondersteuning). Een en ander in overeenstemming met de NVIC Richtlijn Transport Intensive Care Patiënten Ontslag van IC naar huis Incidenteel worden patiënten van de IC rechtstreeks naar huis ontslagen. De insturend specialist wordt dan geïnformeerd door de intensivist. De intensivist of IC arts licht de patiënt in. De familie / begeleiders worden ofwel door de patiënt zelf of door de coördinerende of verzorgende verpleegkundige geïnformeerd. De intensivist of IC arts completeert het formulier Medische overdracht bij overplaatsing. Het voorblad gaat met de patiënt mee ten behoeve van de huisarts als voorlopige ontslagbrief; de doordruk wordt bewaard in de status van de insturend specialist. Na elke overplaatsing van een patiënt wordt terstond de actuele beschikbaarheid van IC bedden op de website geactualiseerd door de coördinerend verpleegkundige of de afdelingssecretaresse. 3 NVIC Richtlijn Transport Intensive Care Patiënten Link naar document website NVIC. Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 9 van 17

10 3.0 Regelingen rond operatieve ingrepen In de afgelopen jaren (juli 2006 tot heden) is duidelijk geworden, dat er relatief weinig geplande opnames op de IC plaatsvinden. Er zijn dus ook maar weinig geplande opnames voor postoperatieve bewaking na operatieve ingrepen. Meer dan 80 % van de 550 opnames per jaar zijn spoedopnames. Dat betekent dat de intensivist bij de toekenning van electieve bedden rekening houdt met de redelijkerwijs te verwachten spoedopname: deze spoedopname wordt inplanbaar. Voor een 9 beds IC als die van LZR kan men een dagelijks verloop verwachten van 2 à 3 patiënten. Derhalve zijn hooguit maar 2 bedden redelijkerwijze te garanderen voor electieve opnames per dag. In verband met de planning van opnames van electieve patiënten, die postoperatief IC zorg behoeven is het noodzakelijk zo snel mogelijk in de ochtend IC bedden beschikbaar te maken. Daarom is het noodzakelijk de overplaatsingen van de IC naar de reguliere verpleegafdelingen zo vroeg mogelijk in de ochtend te laten plaats vinden. Eerst na de bevestiging van het tijdstip van overplaatsing door de verpleegkundige van de ontvangende afdeling wordt een IC bed toegekend aan een nieuwe patiënt. 3.1 Intensive Care na electieve, geplande OK s Een patiënt kan aangemerkt worden voor postoperatieve bewaking op de IC door de snijdend specialist op grond van de aard van de voorgenomen ingreep; door de anesthesioloog op grond van voorgeschiedenis en/of bevindingen bij preoperatieve screening of door een pre-operatief geconsulteerde internist, cardioloog of longarts op grond van bevindingen van het verrichte onderzoek. In het Elektronisch Ziekenhuis Informatie Systeem (EZIS van Chipsoft) wordt de patiënt aangemerkt in de kolom Postoperatieve bewaking op IC als mogelijk of ja. De intensivist controleert dagelijks rond uur of de planning van OK patiënten met mogelijke of zekere postoperatieve IC bewaking in overeenstemming is met de te verwachten beschikbare IC capaciteit van de komende dag. Als dat NIET het geval is, neemt de intensivist terstond contact op met de dienstdoende anesthesioloog voor overleg met anesthesioloog, snijdende specialisten en OK planning voor eventuele aanpassing van het OK programma de volgende dag. De intensivist kan een advies geven over de te verwachten beschikbare IC capaciteit voor postoperatieve bewaking. De intensivist heeft geen stem in de prioritering van het OK programma: dit is het mandaat van de snijdende specialisten. De intensivist onderneemt geen actie, wanneer er voldoende IC capaciteit wordt verwacht voor het voorgenomen OK programma, vanzelfsprekend rekening houdend met de planning van spoedpatiënten. De anesthesioloog bevestigt de aanvraag van het IC bed bij de intensivist vóór de inleiding van de anesthesie van de patiënt waarvoor postoperatief een IC bed is gevraagd. Het IC bed Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 10 van 17

11 wordt dan definitief toegewezen aan betreffende patiënt. Daarmee heeft de anesthesioloog de postoperatieve zorg gewaarborgd. De intensivist informeert de coördinerend verpleegkundige. De website wordt geactualiseerd door coördinerend verpleegkundige of afdelingssecretaresse. Bijzondere situaties: - Patiënt is niet aangemeld en peroperatief ontstaat acuut en onvoorzien indicatie voor post-operatieve IC bewaking. De anesthesioloog vraagt terstond een IC bed aan bij de dienstdoende intensivist. Deze wijst een IC bed toe, bij voldoende capaciteit. In dergelijke situaties wordt, indien noodzakelijk, het calamiteitenbed toegewezen aan een electieve postoperatieve patiënt. - Na uur neemt in de loop van de avond- of nachtdienst de IC capaciteit af door spoedopnames, zodat er onvoldoende IC bedden zijn voor het geplande OK programma. De intensivist neemt contact op met de (dienstdoende) anesthesioloog en deelt mede dat er onvoldoende capaciteit is ontstaan. De dienstdoende anesthesioloog draagt zorg voor bekend worden van deze situatie binnen het OK complex. - Patiënt is wel aangemeld en gepland in EZIS, maar het aangevraagde bed wordt voor de inleiding van de anesthesie bevestigd door de anesthesioloog. Inmiddels is door een spoedopname de IC capaciteit onvoldoende geworden voor het geplande OK programma. Een later op de dag geplande OK patiënt, waarvoor ook een IC bed noodzakelijk is, zal moeten worden afgezegd. Voor dergelijke situaties zal het calamiteitenbed niet ingezet worden. Wanneer er echt geen IC bed beschikbaar is en er ook door een verantwoorde spoedoverplaatsing van een patiënt naar de regulaire afdeling geen IC capaciteit is te creëren (2.3.1) zal de OK patiënt postoperatief moeten worden overgeplaatst naar een IC van een ander ziekenhuis. De postoperatieve zorg wordt door de anesthesioloog gewaarborgd en gerealiseerd. De intensivist zal behulpzaam zijn met het verstrekken van informatie welke nabijgelegen ziekenhuizen beschikken over beschikbare IC capaciteit en de contactgegevens van de betreffende opnamecoördinator (gegevens uit ). - Patiënt is wel aangemeld, maar peroperatief blijkt dat het gevraagde IC bed (toch) niet noodzakelijk is. De anesthesist neem contact op met de dienstdoende intensivist en deelt dit mede. De intensivist licht de verpleegkundig coördinator in en de website wordt aangepast door coördinerend verpleegkundige of afdelingssecretaresse. In die gevallen, waarbij door onvoldoende IC capaciteit OK patiënten worden afgezegd of noodgedwongen postoperatief worden overgeplaatst rapporteert de intensivist deze patiënt als weigering wegens onvoldoende capaciteit in de capaciteitsmodule van het IC registratieprogramma Mediscore. De patiënt, wiens OK door IC capaciteitsproblematiek wordt uitgesteld, heeft bij een volgende aanmelding de hoogste prioriteit en afstemming met de intensivist over de OK planning verdient aanbeveling. 3.2 Spoed O.K. s Deze gaan in principe altijd voor electieve OK s. Wanneer een spoedoperatie zal gaan plaatsvinden en postoperatieve IC bewaking is gewenst, wordt meteen een IC bed aangevraagd (door snijdend specialist of anesthesioloog) en bij voldoende capaciteit door de intensivist toegewezen,. Het calamiteitenbed zal alleen in geval van acuut levensbedreigende situaties kunnen worden gebruikt, of bij instabiliteit, zodanig, dat de patiënt niet transportabel is of op korte termijn zal worden naar een ziekenhuis elders. In de regel zullen voor een dergelijke spoedpatiënt eerst de wel aangevraagde, maar nog Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 11 van 17

12 niet toegezegde ic bedden ten behoeve van electieve OK patiënten worden gebruikt. Dit kan tot gevolg hebben dat een electieve ingreep geen doorgang zal kunnen vinden (calamiteitenbed wordt niet voor een electieve ingreep toegekend). Indien de IC capaciteit onvoldoende wordt voor het aantal geplande O.K. s met postoperatieve bewaking, neemt de intensivist contact op met de dienstdoende anesthesioloog voor een overleg, bij voorkeur ook met de snijdende specialisten/aanvragers van de nog niet gestarte electieve OK s voor nadere prioritering en urgentiebepaling. Het besluit hierover is niet aan de intensivist, maar wordt genomen door de snijdende specialisten, in onderling overleg. De intensivist wordt over het besluit geïnformeerd. In die gevallen, waarbij door onvoldoende IC capaciteit OK patiënten worden afgezegd of noodgedwongen postoperatief worden overgeplaatst rapporteert de intensivist deze patiënt als weigering wegens onvoldoende capaciteit in de capaciteitsmodule van het IC registratieprogramma Mediscore. De patiënt, wiens OK door IC capaciteitsproblematiek wordt uitgesteld, heeft bij een volgende aanmelding de hoogste prioriteit en afstemming met de intensivist over de OK planning verdient aanbeveling. 3.3 Recovery buiten openingstijden recoveryafdeling in OK complex. Buiten de openingstijden van de recovery/uitslaapkamer binnen het OK complex kunnen postoperatieve patiënten ruimtelijk verkoeverd worden op de Intensive Care afdeling, verzorgd door IC verpleegkundigen. Deze patiënten zijn NIET opgenomen op de Intensive Care en ook is de intensivist niet de hoofdbehandelaar van deze patiënten. De behandeling geschiedt volledig onder verantwoordelijkheid van de dienstdoende anesthesioloog. Op alle vrije bedden van de IC kan tijdelijk worden verkoeverd, ook op het calamiteitenbed, mits de verwachte verkoeverduur een opname van een acuut zieke patiënt die Intensive Care zorg behoeft, niet in de weg staat. Wanneer het calamiteitenbed als verkoeverbed wordt gebruikt, wordt de dienstdoende intensivist daarover geïnformeerd door de verpleegkundig coördinator. Bij de toewijzing van bedcapaciteit heeft het opnemen van een IC patiënt altijd een hogere prioriteit dan de acceptatie van een verkoeverpatiënt. De anesthesioloog kondigt de komst van de patiënt zo tijdig als mogelijk aan bij de verpleegkundig coördinator. Conform de afspraken, die hierover zijn gemaakt en protocollair vastgelegd (DKSe), wordt een verkoeverpatiënt overgeplaatst naar de reguliere verpleegafdeling bij een Aldrete score van 9 of hoger, zonder overleg met de dienstdoende anesthesioloog, tenzij (ad hoc) anders is afgesproken. Wanneer er ruimtelijk geen mogelijkheden zijn voor het verzorgen en monitoren van een verkoeverpatient, kan desnoods de recovery worden geopend of uitgeweken worden naar de CCU (in overleg met de dienstdoende cardioloog). Voor de verpleging aldaar wordt personeel van de verkoeverkamer opgeroepen door de dienstdoende anesthesioloog. Indien er op de IC bedden wegens (verpleegkundige) bezettingsproblematiek zijn gesloten, is op een dergelijk bed het verzorgen en monitoren van een verkoeverpatiënt niet mogelijk, tenzij door opgeroepen verkoeververpleegkundige(n). Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 12 van 17

13 4.0 Regelingen rond opnemen van kinderen (leeftijd < 14 jaar) Wanneer een kind jonger dan 14 jaar intensieve zorg nodig heeft kan het worden opgenomen op de IC van het LZR voor resuscitatie, stabilisatie en monitoring. De procedure hiervoor is gelijk met de opname van een volwassene, zoals beschreven onder Patiëntenstroom-coördinatie en daaronder volgende paragrafen. Patiënten jonger dan 14 jaar worden op de IC verpleegd op de ruimste kamers, om aanwezigheid van de ouders bij de behandeling (rooming in) mogelijk te maken. Conform de richtlijnen van de Nederlandse Vereniging van Kindergeneeskunde en de afspraken met de Pediatrische Intensive Care Unit van Universitair Medisch Centrum Maastricht blijven kinderen jonger dan 14 jaar niet langer dan 24 uur opgenomen op de IC van het LZR, tenzij in overleg met de kinderintensivist van de PICU van het UMCM 4. De intensivist is hoofdbehandelaar van opgenomen patiënten op de IC van LZR. De kinderarts als insturend specialist is medebehandelaar en wordt door de intensivist vanzelfsprekend nauw betrokken bij de behandeling. De behandeling van een patiënt jonger dan 14 jaar op de IC van het LZR wordt persoonlijk door de dienstdoende intensivist uitgevoerd, in nauwe samenwerking met de insturend specialist. Het is noodzakelijk en algemeen gebruikelijk bij iedere IC opname van een kind de kinderarts-intensivist van de UMCM telefonisch te consulteren en het beleid af te stemmen. De kinderarts en de intensivist van LZR stemmen onderling af door wie en wanneer de kinderintensivist wordt geconsulteerd. Als de conditie van het kind het vereist, of wanneer de te verwachten IC behandelduur langer dan 24 uur zal bedragen, wordt het regionaal centrum gevraagd om de patiënt over te nemen. Het vervoer en de medische begeleiding van het kind tijdens het transport naar het academisch ziekenhuis wordt in de regel verzorgd door het regionaal centrum en geregeld door de kinderintensivist 5. 4 Intensive Care zorg voor kinderen wordt geconcentreerd in de 8 landelijke kindercentra. Kinderen, waarvan verwacht wordt dat zij langer dan 24 uur Intensive Care behandeling nodig hebben, dienen te worden overgeplaatst. Voor kortere opnames op niet Kinder IC s verdient het voeren van overleg door kinderarts of plaatselijke intensivist met een kinderintensivist van een centrum aanbeveling. Eventuele overplaatsing wordt gefaciliteerd door begeleid transport, georganiseerd vanuit de Kinder IC. 5 Bij een overplaatsing wegens een dringende spoedinterventie kan het incidenteel en in uitzonderlijke gevallen noodzakelijk zijn het transport vanuit het LZR en begeleid door een intensivist of een anesthesioloog van het LZR met de RAV Noord- en Midden Limburg te regelen, in overleg met de kinderintensivist van het UMCM. Het betreft hier uitzonderlijke situaties: bij kinderen na een neurotrauma wordt door de Meldkamer Ambulance Zorg primair de traumaheli aangestuurd naar het ongeval en wordt de patiënt primair vervoerd naar een Universitair Medisch Centrum. Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 13 van 17

14 5.0 Overname van IC patiënt uit ander ziekenhuis Wanneer een IC van een ander ziekenhuis een bedcapaciteitsprobleem heeft of om andere redenen een patiënt naar de IC van LZR wil overplaatsen neemt de behandelend intensivist contact op met onze dienstdoende intensivist. Deze beoordeelt onze bedcapaciteit, in acht nemend het OK programma van de betreffende dag. Op de website wordt aangegeven dat de IC van LZR een bespreekbaar bed beschikbaar is voor overnames uit een ander ziekenhuis, als er ná overname van de patiënt, nog één (beademd) IC bed vrij blijft, buiten het calamiteitenbed (zodoende blijft er ruimte voor een eigen patiënt, zonder dat direct daarvoor het calamiteitenbed in gebruik moet worden genomen en dientengevolge onze IC binnen 4-6 uur een patiënt moet overplaatsen naar een ander ziekenhuis). De intensivist besluit op grond van informatie van de vragend intensivist en eigen bedcapaciteit in principe tot acceptatie van de patiënt. De intensivist vraagt om tenminste de volgende gegevens: - demografische gegevens; naam, geslacht, geboortedatum - reden van verzoek tot overname IC - relevante medische voorgeschiedenis - opname diagnose en beloop behandeling - eventueel voorgenomen interventies - beademing geïndiceerd ja/neen - risico besmetting/infectie met multiresistente micro-organismen. Omdat de intensivisten in het LZR geen poortspecialist zijn, vindt eerst nog ruggespraak plaats met de dienstdoende arts van het poortspecialisme, dat patiënt instuurde naar de IC van het andere ziekenhuis. Indien deze ook akkoord is met de (tijdelijke) overname van de behandeling bevestigt de intensivist van LZR de bereidheid tot overname aan de intensivist van het vragende ziekenhuis definitief. Daarbij worden de volgende afspraken gemaakt: De zendende intensivist regelt vervoer en begeleiding van de patiënt De zendende intensivist draagt zorg voor een deugdelijke schriftelijke overdracht van medische en verpleegkundige gegevens De zendende intensivist zorgt dat poortspecialist van het zendende ziekenhuis telefonisch contact opneemt met de ontvangende poortarts van LZR De zendende IC informeert onze IC over het tijdstip van vertrek van de patiënt en de vermoedelijke aankomsttijd in ons ziekenhuis Indien de overplaatsing geschiedt vanwege capaciteitsgebrek zal de zendende IC de patiënt weer terugnemen, wanneer er weer capaciteit is. De zendende afdeling neemt hierin het initiatief en informeert de IC van LZR hierover. De dienstdoende intensivist van LZR informeert de verpleegkundige coördinator over de overname en klinische toestand van de patiënt. De coördinerend verpleegkundige draagt zorg voor het actualiseren van de website De intensivist licht de IC arts in over de overname van de patiënt, de klinische toestand, het voorgenomen beleid en het geplande tijdstip van aankomst in ons ziekenhuis. De intensivist informeert de SEH over de overname van de patiënt, het poortspecialisme dat patiënt tijdelijk opneemt en de vermoedelijke aankomst van de ambulance in LZR. Het personeel van de SEH informeert de IC dat patiënt is gearriveerd. De SEH registreert bij aankomst de patiënt in ons EZIS en wijst het ambulancepersoneel de weg naar de IC, zo mogelijk worden de patiënt en ambulancepersoneel begeleid. Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 14 van 17

15 6.0 Continuïteit in medische en verpleegkundige coördinatie. De in dit document beschreven werkwijzen zijn alleen praktisch uitvoerbaar indien de continuïteit is gewaarborgd in zowel de medische als verpleegkundige coördinatie. Dit impliceert de bereikbaarheid van een medisch en een verpleegkundig coördinator gedurende 7 dagen per week, 24 uur per dag. 6.1 Verpleegkundig aandeel in de patiëntenstroomcoördinatie Intensive Care. - Om de continuïteit in de patiëntenstroomcoördinatie te waarborgen is het noodzakelijk dat een verpleegkundige gedurende 7 dagen per week, 24 uur per dag bereikbaar is. Per dienst is er derhalve één verpleegkundige, die functioneert als aanspreekbaar persoon en bereikbaar is via de afdeling (2487). Deze coördinerend verpleegkundige is op de hoogte van het vigerend afdelingsbeleid inzake patiëntenstroomcoördinatie en hanteert dit als richtinggevend voor het handelen tijdens de dienst. - De verpleegkundig coördinator voert overleg met betrekking tot opname en overplaatsing van patiënten met - de dienstdoende intensivist - verpleegkundigen binnen de IC - SEH verpleegkundige - zorgmanager - afdeling opname - afdelingsverpleegkundige Het overleg met de dienstdoende intensivist vindt tenminste éénmaal per dienst plaats. - De verpleegkundig coördinator is bevoegd om ad hoc bijstellingen in de inzet van personele formatie door te voeren (bij acute werklastverandering, ziekte van medewerkers en dergelijke). De verpleegkundig coördinator kan dit doen desgewenst in overleg met de teamcoördinator IC of de dienstdoende afdelingsmanager. - De verpleegkundige coördinator is bevoegd om de procedure bedsluiting / opname stop Intensive Care te initiëren. - De verpleegkundig coördinator is te allen tijde op de hoogte van het aantal onmiddellijk beschikbare bedden en vergewist zich van de tijdstippen waarop (voorgenomen) overplaatsingen plaatsvinden; zodoende is de verpleegkundige coördinator altijd geïnformeerd over het actuele patiëntenbestand. - De verpleegkundig coördinator draagt zorg voor een adequate overdracht aan het einde van zijn dienst over actuele bedbezetting en te verwachten mutaties. 6.2 Medisch aandeel in de patiëntenstroomcoördinatie Intensive Care. - Om de patiëntenstroomcoördinatie te waarborgen verzekeren de intensivist en diens waarnemers een bereikbaarheid gedurende 7 dagen per week, 24 uur per dag. De praktische uitvoering van de medische coördinatie is dag en nacht in handen van de dienstdoende intensivist, die in het ziekenhuis aanwezig is ofwel telefonisch buitenshuis bereikbaar is. De (dienstdoende) intensivist is op de hoogte van het vigerend afdelingsbeleid inzake patiëntenstroomcoördinatie en hanteert dit als richtinggevend voor het handelen tijdens de dienst. - De medisch manager IC draagt zorg voor een helder dienstrooster, dat tijdig beschikbaar is en voor adequate verspreiding hiervan. De wijze waarop de (waarnemend) intensivist bereikbaar is, wordt eenduidig aan de telefooncentrale bekend gemaakt - De dienstdoende intensivist overlegt dagelijks, tenminste aan het begin van de (verpleegkundige) dienst, met de verpleegkundig coördinator over het aantal open en beschikbare bedden. Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 15 van 17

16 - De dienstdoende intensivist is te allen tijde op de hoogte van het aantal onmiddellijk beschikbare bedden en vergewist zich van de tijdstippen waarop (voorgenomen) overplaatsingen plaatsvinden; zodoende is de (waarnemend) intensivist altijd geïnformeerd over het actuele patiëntenbestand. - De dienstdoende intensivist beoordeelt na overleg met aanvragende specialisten of artsassistenten de indicatie voor IC opname van patiënten en neemt hierover een besluit. Bij twijfel over een aanvraag wordt een consult verricht en kan een behandeladvies worden gegeven. - De dienstdoende intensivist neemt na toekenning van een IC indicatie (bij beschikbaarheid van bedden) onmiddellijk contact op met de verpleegkundig coördinator over plaatsing van de patiënt. - De dienstdoende intensivist is bevoegd om de procedure bedsluiting / opnamestop IC te initiëren. - De dienstdoende intensivist draagt zorg voor registratie van demografische gegevens, diagnosen, datum afwijzing en reden van afwijzing van afgewezen patiënten in de Capaciteitsregistratiemodule in Mediscore. - De dienstdoende intensivist draagt zorg voor een adequate overdracht aan het einde van de dienst over actuele bedbezetting en te verwachten mutaties. Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 16 van 17

17 7.0 Slotbepaling Indien zich situaties aangaande de patiëntenstroomcoördinatie voordoen, die niet in dit document staan beschreven, is de dienstdoende intensivist gemachtigd om besluiten te nemen in de geest van de procedures, zoals die hierboven beschreven zijn. Patiëntstroomcoördinatie IC Laurentius Roermond September 2008 fn pag 17 van 17