Beleids- en BeheersCyclus. Cursus hoofdstuk 3 Beleidsplanning
|
|
- Simon ter Linde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Beleids- en BeheersCyclus Cursus hoofdstuk 3 Beleidsplanning
2 Inhoud cursus 3.2 Inleiding 3.3 Algemene situering Definitie en afbakening Begrippen Binnen strategisch management Theoretische invalshoek Zevenstappenmodel Kenmerken van de zeven stappen Een meer praktische voorstelling 3.4 Beleidsplanning: het meerjarenplan 3.5 Beleidsplanning: het budget 3.6 Timing opmaak meerjarenplan en eerste budget 2
3 3.2 Inleiding Met betrekking tot de planning zijn in dit besluit alleen de bepalingen aangaande de beleids- en beheersrapporten opgenomen, met name het meerjarenplan, het budget en de beheersbudgetten. De kwaliteit van deze rapporten wordt echter in zeer grote mate bepaald door het interne planningsproces. Aan het interne planningsproces, waarvan de beleids- en beheersrapporten het resultaat zijn, zal dus de nodige aandacht moeten besteed worden binnen een bestuur. Dit proces zal zowel topdown al bottom-up verlopen.. 3
4 3.3.1 Definitie en afbakening Het bewust en systematisch proces van het vastleggen van het geheel van te realiseren doelstellingen, tezamen met de in de tijd uitgezette acties en de daarvoor benodigde middelen om deze doelstellingen te bereiken. 4
5 3.3.1 Definitie en afbakening 1. Vastleggen doelstellingen 2. Bepalen acties om doelstellingen te realiseren 3. Bepalen benodigde financiële middelen 4. Verwerken tot een meerjarenplan en uitvoerbaar budget, conform regelgeving 5
6 3.3.1 Definitie en afbakening 6
7 3.3.2 Begrippen: strategie, strategiebepaling, strategische planning Strategie (Mintzberg) Plan voor de toekomst Patroon gevolgd in verleden Positie in de markt Product Plot 7
8 3.3.2 Begrippen: strategie, strategiebepaling, strategische planning Strategie (Mintzberg) Plan voor de toekomst Patroon gevolgd in verleden Positie in de markt Product Plot 8
9 3.3.2 Begrippen: strategie, strategiebepaling, strategische planning 9
10 3.3.3 Beleidsplanning en strategisch management 10
11 3.3.4 Theoretisch invalshoek Vanuit definitie: klassieke, rationele benadering Praktijk = dit is niet realiteit Toch behouden, mét corrigerende aanvullingen Invalshoek wetgever Duidelijke en bruikbare handvaten 11
12 3.3.4 Theoretisch invalshoek Oefening 1: formuleer een aantal mogelijke kritieken op het traditionele model van beleidsplanning. 12
13 3.3.4 Theoretisch invalshoek Kritieken: Determinisme bestaat niet in de praktijk SWOT leidt niet automatisch tot de enig juiste strategie Strategie is keuze, vanuit verschillende diverse rationaliteiten. Incrementaliteit van beleid Strategie ontstaat buiten beleidsplanningsproces Niet alle geplande strategie wordt gerealiseerd 13
14 3.3.4 Theoretisch invalshoek 14
15 3.3.4 Theoretisch invalshoek 15
16 3.3.4 Theoretisch invalshoek 16
17 3.3.4 Theoretisch invalshoek Systemisch: Interne en externe hybriditeit Ruim aantal belanghebbenden Met verschillende, soms tegenstrijdige, belangen Risico s Tegenstrijdige beleidsdoelstellingen Halfslachtige compromissen Alles willen realiseren voor iedereen Negeren van de soms beperkte eigen strategische ruimte Medewerkers plaatsen invloed koepelorganisaties hoger dan de organisatiebelangen 17
18 3.3.5 Proces in zeven stappen 18
19 3.3.5 Proces in zeven stappen Oefening 2: geef aan wat volgens u de inhoud van elk van de zeven onderscheiden stappen van het beleidsplanningsproces is en hoe de zeven stappen zich onderling verhouden. Geef daarbij uitdrukkelijk aan wat het resultaat van de stap is, de output, die de meerwaarde van de stap betekent, omdat het de input van de volgende stap is. 19
20 3.3.5 Proces in zeven stappen Stappen vloeien in elkaar over 20
21 3.3.6 Kenmerken stappen Berenschot 1. Bepalen strategisch venster 2. Interne en externe analyse 3. Synthese en opties 4. Waardering en keuze 5. Uitwerking en planning 21
22 3.3.6 Kenmerken stappen Berenschot Stimuleren van creativiteit Analyseren Keuzes maken Participatie doorheen heel de organisatie Draagvlak creëren. 22
23 3.3.6 Kenmerken stappen Oefening 3: geef voor de stappen uit het Berenschotmodel aan met welke stap(pen) ze gelijklopen in het zevenstappenmodel. 23
24 3.3.6 Kenmerken stappen Oefening 4: geef voor elke stap van het Berenschotmodel op een schaal van 1 tot 5 aan in welke mate er volgens jou specifieke aandacht moet gaan naar de vijf hiervoor genoemde eigenschappen. 24
25 3.3.6 Kenmerken stappen 25
26 3.3.7 Meer praktische voorstelling model 26
27 3.4 Beleidsplanning: meerjarenplan 27
28 3.4.1 Inventariseren Noden, ontwikkelingen, problemen detecteren en verzamelen 28
29 3.4.1 Inventariseren Bronnen kennis en ervaring van de medewerkers, de lokale adviesraden, wijk- en buurtraden, bewonersgroepen geregistreerde meldingen en klachten, (af)lopende beleidsplannen; memoranda, aangereikt door belangengroepen, geformuleerde wensen en noden van partnerorganisaties, analyses van gegevens uit eigen databanken, externe databanken, bevragingen bij bevolking, toeristen, forenzen, speciale studies, uitgevoerd door de eigen diensten, speciale studies, uitgevoerd door externen. 29
30 3.4.1 Inventariseren: DESTEP Omschrijving Demografisch Ecologisch Sociaal-cultureel Technologisch Economisch Politiek-wetgevend Werkwijze Raadplegen bronnen Algemene trends Top-down verfijnen Start omgevingsanalyse Micro 1 Meso 5 Macro 4 Intern 2 Extern 5 Top-down 4 Bottom-up 3 Bestaand 1 Nieuw 5 30
31 3.4.1 Inventariseren: Belanghebbendenanalyse Omschrijving Hybride organisatie Eenieder die meent een belang te hebben bij het beleid van de organisatie In kaart brengen geclaimde belangen Werkwijze Oplijsten Rond werkveld Claims langsheen verbindingslijn Micro 4 Meso 5 Macro 3 Intern 5 Extern 5 Top-down 2 Bottom-up 3 Bestaand 2 Nieuw 5 31
32 3.4.1 Inventariseren: Belanghebbendenanalyse 32
33 3.4.1 Inventariseren: strategische ruimte matrix Omschrijving Belanghebbenden ook invloed en macht Beloningsmacht Informatiemacht Expertisemacht Netwerkcentraliteitsmacht Macht belanghebbende beperkt strategische ruimte organisatie 33
34 3.4.1 Inventariseren: strategische ruimte matrix 34
35 3.4.1 Inventariseren: strategische ruimte matrix 35
36 Overheid Vlaamse Gewest Provincie Partnerorganisaties Welzijnsregio Belangheddendenorg Verenigingen VVSO PSPA Inventariseren: strategische ruimte matrix Werkwijze Matrix Rijen: onderdelen dienstverlening Kolommen: belanghebbenden, gegroepeerd in soorten Score per belanghebbende op elk onderdeel dienstverlening Groepsoefening Goede verslaggeving argumenten Groepsdenken voorkomen Micro 4 Meso 5 Macro 2 Intern 5 Extern 5 Top-down 2 Bottom-up 3 Bestaand 4 Nieuw 5 Primair Input Throughput Output Ondersteunend Personeel Informatica Juridisch Financieel Administratie Communicatie Gebouwen Technieken 36
37 3.4.1 Inventariseren: CAF, INK, EFQM Omschrijving Managementmodellen Vijf organisatiegebieden Vier resultaatsgebieden Normatieve beschrijving Zelfevalutatie Werkwijze Groepsoefening Aandacht voor groepsdenken Goede verslaggeving argumentatie Micro 1 Meso 4 Macro 5 Intern 5 Extern 1 Top-down 4 Bottom-up 3 Bestaand 4 Nieuw 3 37
38 3.4.1 Inventariseren: SWOT Omschrijving Meest gekende techniek Sterkte/Zwakte-analyse Kansen en bedreigingen: extern Sterkten en zwakten: intern Komt uitdrukkelijk uit de klassieke benadering Werkwijze Gezamenlijke werksessie Lokale besturen zijn hybride organisaties! Meerdere SWOT s over de diensten heen Micro 4 Meso 5 Macro 1 Intern 5 Extern 5 Top-down 3 Bottom-up 3 Bestaand 2 Nieuw 5 38
39 3.4.1 Inventariseren: doelmatigheidsanalyse Omschrijving Zoeken naar middel-doelrelatie van de acties die organisatie uitvoert uitgangspunt: alle activiteiten en acties die een organisatie uitvoert dragen bij tot een (eind)doel Overgang van inventariseren naar bewerken Werkwijze Groepsoefening Aandacht voor groepsdenken Goede verslaggeving argumentatie Werkwijze Oplijsten alle acties Doorlopen beoordelingsschema 1. Wat is huidig doel (getrapt) 2. Mate van bijdrage aan doelbereiking (effectiviteit) Indien laag: knipperlicht Indien hoog: efficiëntievraag Micro 5 Meso 3 Macro 1 Intern 5 Extern 5 Top-down 1 Bottom-up 5 Bestaand 5 Nieuw 2 39
40 3.4.2 Bewerken: TOWS Omschrijving Keuzes maken op basis van SWOT Interne en externe factoren met elkaar confronteren Werkwijze Gezamenlijke werksessie Nadat SWOT is afgewerkt Argumentatie Gemeenschappelijk gedragen besluit Kansen Bedreigingen Sterkten Offensieve Strategieën Gebruik sterkten om kansen te benutten. Ondersteunende strategieën Gebruik sterkten om bedreigingen af te wenden. Zwakten Ondersteunende strategieën Gebruik kansen om zwakheden te overwinnen. Defensieve strategieën Minimaliseert zwakten en wendt bedreigingen af. Micro 4 Meso 5 Macro 1 Intern 5 Extern 5 Top-down 3 Bottom-up 3 Bestaand 2 Nieuw 5 40
41 3.4.2 Bewerken: confrontatiematrix Omschrijving Keuzes maken op basis van SWOT Kwantitaieve methode Werkwijze Matrix Rijen: kansen en bedreigingen Kolommen: sterkten en zwakten Van links naar rechts, kolom per kolom Welke kans stelt in staat kans te benutten of bedreiging te overwinnen Welke zwakte verhindert om kans te benutten of bedreiging te overwinnen Scores: Som per kolom=9 Som per rij verschilt Oefening eerst individueel, dan samentellen Eindscores per rij geven prioriteiten Cellen binnen prioriteiten geven relatie tussen intern en extern Micro 4 Meso 5 Macro 1 Intern 5 Extern 5 Top-down 3 Bottom-up 3 Bestaand 2 Nieuw 5 41
42 3.4.2 Bewerken: confrontatiematrix 42
43 3.4.2 Bewerken: doelmatigheidsanalyse Omschrijving Acties groeperen in actieplannen en beleidsdoelstellingen Theoretisch pas na bepalen visie en strategie Praktijk: incrementeel beleid Werkwijze Eerste maal vrij tijdsintensief Iteratief Grondige reflectie over werking organisatie Hulpmiddel bij zoektocht naar efficiëntiewinsten en kerntaken Hulpmiddel indien nog maar weinig ervaring met formuleren doelstellingen Valkuil: evidente wordt vergeten Policy deployment Van richten naar inrichten naar verrichten Eens gemaakt, kan oefening lange tijd meegaan Organisatieprocessen zijn scharnierpunt Micro 5 Meso 3 Macro 1 Intern 5 Extern 5 Top-down 1 Bottom-up 5 Bestaand 5 Nieuw 2 43
44 3.4.2 Bewerken: doelmatigheidsanalyse 44
45 3.4.2 Bewerken: waardeketenanalyse Omschrijving Zoeken naar toegevoegde waarde Stap in proces Proces in organisatie Organisatie aan maatschappelijke noden Overbodige stappen, processen of bijdragen ontdekken en elimineren Werkwijze Microniveau: binnen procesmanagement Meso: zowel horizontaal als verticaal kijken Micro 5 Meso 4 Macro 1 Intern 5 Extern 2 Top-down 1 Bottom-up 5 Bestaand 5 Nieuw 2 45
46 3.4.3 Ramen Top-down: Verwachte beschikbare ontvangsten algemene financiering Bottom-up: Financiering verbonden aan al dan niet realiseren bepaalde doelstelling of afleveren prestaties Verwachte uitgaven #rollen en taken voor #betrokkenen Top-down: financieel beheerder Bottom-up: bevoegde diensten #technieken afhankelijk van soort uitgave Personeelskosten Werkingskosten Investeringen Overdrachten (niet-ruiltransacties) Aandachtspunt: ramingen voor investeringen investeringsenveloppes=operationele planning koppelen aan financiële planning Specifieke werkstroom, omwille van onderlinge afhankelijkheden? 46
47 3.4.3 Ramen 47
48 3.4.3 Ramen Technische keuzes Versleutelen uitgaven en ontvangsten Eenduidigheid Uitsluitendheid Wijze ramen meerdere jaren exploitatiebudget Incrementeel Zero-based Combinatie 48
49 3.4.3 Ramen 49
50 Omgevingsanalyse: samenvattend overzicht en plan van aanpak 50
51 Omgevingsanalyse: samenvattend overzicht en plan van aanpak Belangrijke rol MAT Keuzes maken Meerdere analyses Omgevingsanalyse vraagt een plan Intern en extern Bestaand en nieuw beleid DAIS Delegeren Aggregeren Integreren Synthetiseren 51
52 Omgevingsanalyse: samenvattend overzicht en plan van aanpak Hiërarchie in voorgestelde methodieken Globale DESTEP Aan te vullen per specifiek werkveld Per werkveld Belanghebbendenanalyse Strategische ruimte matrix Weinig ruimte en/of weinig nieuwe ontwikkelingen oefening klaar Andere: SWOT, TOWS, confrontatiematrix Waar nodig: waardeketenanalyse Analyse organisatiemanagement: CAF, INK, EFQM Integreren Synthetiseren 52
53 3.4.4 Confronteren 53
54 3.4.5 Programmeren Policy deployment Beleidsdoelstellingen doordenken als sturend element Wie, wat, wanneer en hoe opvolgen? Projecten, processen Cruciaal voor strategisch management Budgethouderschap 54
55 3.4.6 Budgetteren Doorheen programmeren worden ramingen steeds nauwkeuriger Hoe dichter confronteren bij beslissen hoe meer ramingen overgaat naar budgetteren Budgetteren: inschrijven van alle verwachte uitgaven en ontvangsten in budgettair dagboek Resultaat doelmatigheidsanalyse als hulpmiddel 55
56 3.4.7 Beslissen Formeel goedkeuren meerjarenplan Jaarlijks autoriseren budget Consultatie lokale betrokkenen en adviesraden Cfr. bronnen omgevingsanalyse In deze stap resultaat voorleggen voor advies Bepalen prioritaire beleidsdoelstellingen door de raad? 56
57 3.5 Beleidsplanning: budget Inventariseren Bewerken Confronteren Beslissen Ramen en Budgetteren Programmeren 57
58 3.6 Timing opmaak meerjarenplan een eerste budget 58
Beleids- en BeheersCyclus. Cursus beleidsplanning, -monitoring en evaluatie: Inleidend hoofdstuk
Beleids- en BeheersCyclus Cursus beleidsplanning, -monitoring en evaluatie: Inleidend hoofdstuk Inhoud cursus Rode draad 1.2 Inleiding 1.3 Definities 1.4 Model strategisch 1.5 Belang strategisch 1.6 Belang
Nadere informatieBeleidsplanning in Geel. Welke plaats heeft gezondheid in dit geheel?
Beleidsplanning in Geel Welke plaats heeft gezondheid in dit geheel? Geel sterk stijgend aantal inwoners - 2013: 38.238 (+ 13,5% t.o.v. 2000) grote oppervlakte: stedelijke kern landelijke deeldorpen
Nadere informatieBeleidsplanning: de politieke visie op de organisatiemissie vertalen in sturende beleidsdoelstellingen
Bart Kaeseman, zaakvoerder a3o BVBA Beleidsplanning: de politieke visie op de organisatiemissie vertalen in sturende beleidsdoelstellingen De beleids- en beheerscyclus(bbc) kan in zijn meest eenvoudige
Nadere informatieWORKSHOP SWOT HOE CORRECT GEBRUIKEN? 29 april 2014 Nico Croes- Senior strategisch planner BBDO
WORKSHOP SWOT HOE CORRECT GEBRUIKEN? 29 april 2014 Nico Croes- Senior strategisch planner BBDO AGENDA VAN DE DAG 13.15u 13.45u: toelichting SWOT model en confrontatiematrix 13.45u 14.45u: oefening in kleine
Nadere informatieInternationale Marketing H4. Week 1 1. Executive summary 2. Inhoudsopgave 3. Inleiding en achtergrond 4. Externe analyse
Internationale Marketing H4 Week 1 1. Executive summary 2. Inhoudsopgave 3. Inleiding en achtergrond 4. Externe analyse Executive summary Een samenvatting voor het management 1 à 2 pagina s belangrijkste
Nadere informatieConcreet: in kaart brengen van Sterkten, Zwakten, Kansen en Bedreigingen
INSTRUMENTEN fiche 2 Een handig hulpmiddel voor het maken van een analyse als onderbouw van je jeugdbeleid To SWOT or not to SWOT? Deze fiche verkent kort de mogelijkheden van een SWOT-analyse als methode
Nadere informatieSTRATEGIEONTWIKKELING
STRATEGIEONTWIKKELING drs. P.W. Stolze 1 SITUATIE Strategie geeft in het algemeen richting aan een organisatie of organisatie-eenheid in haar omgeving (wat gaan we doen) en vormt een richtsnoer voor de
Nadere informatieDE KWALITEITSBAROMETER BINNEN DE COCKPIT VAN UW ORGANISATIE
DE KWALITEITSBAROMETER BINNEN DE COCKPIT VAN UW ORGANISATIE Bart Kaesemans 16 jaar ervaring lokaal bestuur 10 jaar managementteam Aansturing 10 diensten Beleids- en beheerscyclus Procesmanagement Organisatiebeheerssysteem
Nadere informatieInhoud. 1. Het wat en hoe van een beleidsplan 2. De voorbereidingen voor het schrijven van een beleidsplan 3. Het opstellen van een beleidsplan
Verwachtingen? Inhoud 1. Het wat en hoe van een beleidsplan 2. De voorbereidingen voor het schrijven van een beleidsplan 3. Het opstellen van een beleidsplan Goed om weten Niet elke club kan / wil evenveel
Nadere informatiePlannen en budgetteren: kerntaken voor raadsleden
Plannen en budgetteren: kerntaken voor raadsleden VVSG-Raadsledendagen Antwerpen, 2 juni 2007 Brugge, 16 juni 2007 Inhoud Plannen en budgetteren in de regelgeving: 2 Voor gemeenten Voor OCMW s Plannen
Nadere informatieIn 8 stappen een succesvol (online) plan schrijven
In 8 stappen een succesvol (online) plan schrijven Met stappenplan Direct toepasbaar www.idmk.nl Het succesvol schrijven van (online) plannen Het schrijven van een plan is een activiteit die door elke
Nadere informatieVan belofte naar beleid. Webinar gemeenteraadsverkiezingen 18
Van belofte naar beleid Webinar gemeenteraadsverkiezingen 18 Debat Gents Milieufront Debat Gents Milieufront Natuurpunt - Betonrapport Natuurpunt - Betonrapport Kieswijzer Gents Milieufront Meer memoranda
Nadere informatieBELEIDS- EN BEHEERSCYCLUS Lokale Besturen
BELEIDS- EN BEHEERSCYCLUS Lokale Besturen vormingsaanbod 2012 Afdeling Binnenlands Bestuur Limburg i.s.m. PLOT Provincie Limburg Inhoud Doelgroep Planmatig beleid BBC : introductie Verduidelijking van
Nadere informatie14. Over de evaluatie van de werking van de ouderenadviesraad
14. Over de evaluatie van de werking van de ouderenadviesraad Elke gezonde organisatie of structuur stelt op regelmatige basis zichzelf de vraag: Zijn wij in feite wel goed bezig? Ook voor ouderenadviesraden
Nadere informatieToolkit ehealth. Hoofdstuk 3: ehealth strategie
Toolkit ehealth Hoofdstuk 3: ehealth strategie 1 Inhoud 3.1 Inventarisatie... 3 3.2 Koppeling met visie en kerntaken organisatie... 6 3.3 Resources... 7 3.4 Raadpleging achterban... 9 3.5 Aan de slag...
Nadere informatieX.X Algemeen kader zelfevaluatie. Goedgekeurd door: Stuurgroep Kwaliteit
KWALITEITSHANDBOEK OCMW BORNEM X. ZELFEVALUATIE X.X Algemeen kader zelfevaluatie Opgesteld door: Caroline Van Landeghem 1. Doel Goedgekeurd door: Stuurgroep Kwaliteit Datum goedkeuring: 21/10/2013 Datum
Nadere informatiePraktijkboek Strategie Bruggen bouwen naar de toekomst Aimé Heene
Praktijkboek Strategie Bruggen bouwen naar de toekomst Aimé Heene Inhoud Woord vooraf Ontstaan en achtergronden van het 'Praktijkboek Strategie' 5 Doelstellingen en uitgangspunten 5 Het gebruik van de
Nadere informatieOpstellen van een beleidsplan
Opstellen van een beleidsplan Leer- en deeldag eerstelijnszones Dinsdag 19 maart, Antwerpen Overzicht Waarom beleidsplanning Met wie Proces: wie initieert? Verhouden op maatschappelijke context + gegevens
Nadere informatieWhat to do voor strategisch management?
What to do voor strategisch management? VRAGEN Stel dat je wordt gevraagd om als adviseur van H&M op te treden. De opdracht is om een strategisch plan op te stellen om de missie te verwezenlijken. Inleiding
Nadere informatieDraaiboek. Opstellen van een beleidsplan
Draaiboek Opstellen van een beleidsplan Inhoudstabel I. Inleiding... 3 II. Structuur van het beleidsplan... 3 III. Opmaak van het beleidsplan: 1. Startfase. 2. Opmaak van het beleidsplan: Missie. 3. Gegevensverzameling
Nadere informatieMeerjarenplan voor beginners
Meerjarenplan voor beginners Beleid plannen Participatief plannen 1. WAT IST? BBC BBC? MJP? Besluit van de Vlaamse regering betreffende de beleids- en beheerscyclus van de gemeenten 25 juni 2010 Eigenlijk
Nadere informatieVertrek van je eigen brede kijk op jeugd en jeugdbeleid
STAPPENPLAN fiche 4 Gericht gegevens verzamelen die je jeugdbeleid richting kunnen geven. Waarover gaat het? Het jeugdbeleid in jouw gemeente is geen blanco blad. Bij de opmaak van een nieuw jeugdbeleidsplan
Nadere informatieHilde Sels Ria Van Huffel Ria Van Looveren
Een kennismaking met het TRIS-instrument Hilde Sels (hilde.sels@khk.be) Ria Van Huffel (ria.vanhuffel@vsko.be) Ria Van Looveren (riavanlooveren.br@skynet.be) 2011-06-10 2 Overzicht in stappen 1 Wat is
Nadere informatieBijscholing Een beleidsplan voor je sportclub. Voorkom een stuurloos schip!
Bijscholing Een beleidsplan voor je sportclub. Voorkom een stuurloos schip! Maandag 15 december 2014 Oudergem Spreker: Frank Bulcaen Vlaamse Sportfederatie vzw Zuiderlaan 13 9000 Gent T+32 9 243 12 90
Nadere informatieSWOT - analyse. november 2007 van Dromen naar Scoren 1
SWOT - analyse Een handige methode om uw organisatie te leren kennen en te kijken waar uw organisatie staat en naartoe moet, is de SWOT-analyse. De vier letters staan voor Strengths, Weaknesses, Opportunities
Nadere informatieInkoop en aanbesteden, geen spanningsveld! Goed organiseren i.p.v. procederen: een kans
Inkoop en aanbesteden, geen spanningsveld! Goed organiseren i.p.v. procederen: een kans Prof.dr.ing. Jacques J.A.M. Reijniers MBA PIANOo-congres 2009 Utrecht, 4 juni 2009 Agenda Introductie Strategisch
Nadere informatieEen marketingplan in twaalf stappen
Reekx is gespecialiseerd in het adviseren van organisaties en detacheren van specialisten op het gebied van het efficiënt managen van informatiestromen. Kijk op onze website www.reekx.nl voor actuele informatie
Nadere informatieSWOT-ANALYSE. SWOT en confrontatiematrix aangeboden door www.managementmodellensite.nl 1
SWOT-ANALYSE De SWOT-analyse is een breed toegepaste manier om kansen en bedreigingen voor en sterkten en zwakten van de organisatie in beeld te brengen. Vaak blijft het bij het benoemen van deze vier
Nadere informatiePeriode 1 & 2. Manier van inleveren.
Periode 1 & 2 Leerjaar: 1 Vak: Economie In de eerste twee periodes van het 1 e studiejaar ga je tijdens het vak economie bezig met een probleemanalyse van een merk/bedrijf naar keuze. Je kiest een merk/bedrijf
Nadere informatieBeleidsplanning en opvolging G2020
Beleidsplanning en opvolging G2020 Kader opleiding Streefdoel van nieuwe BBC-wetgeving = meer resultaatsgericht werken een aantal wettelijke en organisatorische maatregelen Koppeling van strategie, financiën
Nadere informatieDe werking van de Beleids-en beheerscyclus
Achter de schermen De werking van de Beleids-en beheerscyclus Nu de gemeenteraadsverkiezingen achter de rug zijn en het stof weer is gaan liggen, ontwaken de nieuwe gemeenteburen. In sommige steden en
Nadere informatiezorgen voor kwaliteit altijd, overal en door iedereen
onze hogeschool is een op kwaliteit georiënteerde instelling voor hoger onderwijs, onderzoek en dienstverlening zorgen voor kwaliteit altijd, overal en door iedereen reflecteren PDCA-cirkel motor van verandering
Nadere informatieHandleiding projectdossier Ouderen in Actie
Handleiding projectdossier Ouderen in Actie Met deze handleiding geven we mogelijke handvaten voor de opmaak van een kwaliteitsvol projectdossier in kader van het begeleidingstraject Ouderen in Actie van
Nadere informatiePeriode 1 & 2. Manier van inleveren.
Periode 1 & 2 Leerjaar: 1 Vak: Economie In de eerste twee periodes van het 1 e studiejaar ga je tijdens het vak economie bezig met een probleemanalyse van een merk/bedrijf naar keuze. Je kiest een merk/bedrijf
Nadere informatieEvalueer je vereniging voor een uitmuntend beleidsplan. 8 oktober 2015 - GC De Kriekelaar
Evalueer je vereniging voor een uitmuntend beleidsplan 8 oktober 2015 - GC De Kriekelaar Vandaag Voormiddag (9u30-12u) Terugblik introductiemoment, inleiding Uitwisselingsmoment De SWO-ART als tool voor
Nadere informatieEEN RECEPT VOOR STRATEGIE- FORMULERING
Trefwoorden Strategieontwikkeling Leiderschap Timemanagement WINFRIED VAN OVERBEEK EEN RECEPT VOOR STRATEGIE- FORMULERING Medewerkers actief betrekken bij het strategisch plan Een duidelijke bedrijfsstrategie
Nadere informatieA. WEGWIJZER 1. Inhoudstafel 1 2. Woord vooraf 5
INHOUD A. WEGWIJZER 1. Inhoudstafel 1 2. Woord vooraf 5 B. ALGEMEEN 1. Het Decreet Lokaal Sociaal Beleid en de ministeriële omzendbrief 3 2. Algemene bepalingen en definities 3 3. Planning 5 4. Coördinatie
Nadere informatieHoe de opmaak van een ondernemingsplan aanpakken. Evelien Kippers en Maxime Loose Agentschap Overheidspersoneel
Hoe de opmaak van een ondernemingsplan aanpakken Evelien Kippers en Maxime Loose Agentschap Overheidspersoneel Infosessie ondernemingsplan 12 januari 2015 2 Doelstellingen werken! Goal Setting Theory:
Nadere informatieDE AFDELING STRATEGIE MANAGEMENT VAN STRATEGIE NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM
DE AFDELING MANAGEMENT VAN NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM VERANDERING CRUCIAAL IN TURBULENTE OMGEVINGEN 1 Bedrijfstakken worden continue verstoord door start-ups, nieuwe technologieën, veranderde consumenten
Nadere informatieStappenplan voor Brede Schoolcoördinatoren Het proces van een Brede School: van evaluatie tot afsprakenkader & actieplan
Stappenplan voor Brede Schoolcoördinatoren Het proces van een Brede School: van evaluatie tot afsprakenkader & actieplan Van evaluatie Evaluatie op actieniveau Wanneer? Heel het jaar door, op de momenten
Nadere informatieStrategische meerjarenplanning De praktijk in Sint-Niklaas. Tom Speleman adviseur interne communicatie en beleidsplanning
Strategische meerjarenplanning De praktijk in Sint-Niklaas Tom Speleman adviseur interne communicatie en beleidsplanning Brussel 2 december 2009 1 Inhoud Beschrijving Witboek Strategisch plan en investeringsenveloppen
Nadere informatieReflectie format Een praktische tool voor kwaliteitsreflectie op bestuursniveau
Reflectie format Een praktische tool voor kwaliteitsreflectie op bestuursniveau Reflecteren Plan Do Check Act Hoe vaak doet u dat écht? Uit het Toezichtkader van de inspectie 8.1 De school heeft inzicht
Nadere informatieMANAGEMENTVAARDIGHEDEN / 8
MANAGEMENTVAARDIGHEDEN / 8 Raymond Reinhardt 3R Business Development raymond.reinhardt@3r-bdc.com 3R 1 Doelen van deze module M Deze module gaat over: G plannen ontwikkelen om doelen te bereiken; G SWOT-analyses
Nadere informatieBeleids- en beheerscyclus: Papieren waarheid of daadkrachtig bestuur. Pilootbesturen getuigen over hun ervaringen met BBC
Beleids- en beheerscyclus: Papieren waarheid of daadkrachtig bestuur Pilootbesturen getuigen over hun ervaringen met BBC Brussel, 24 november 2011 Programma Ellen Ruelens: Staan de beleidsrapporten i.f.v.
Nadere informatieSamenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s
Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische
Nadere informatieMulti-inzetbare infrastructuur
1. Aanpak van het onderzoek 2. Timing 2 Aanpak van het onderzoek: 1. Luik 1: identificatie projecten + analyse per project + analyse over de projecten heen 2. Luik 2: inventarisatie regelgeving en subsidies
Nadere informatieMet de referentieniveaus naar schoolsucces
Met de referentieniveaus naar schoolsucces Zo stuurt u op taal- en rekenresultaten Corine Ballering René van Drunen 15 Bijlage 2 Format rekenbeleidsplan In dit format komen achtereenvolgens de volgende
Nadere informatieAssetmanagement. Resultaten maturityscan. 14 januari 2015
Assetmanagement Resultaten maturityscan 14 januari 2015 De 7 bouwstenen van Assetmanagement 2 22.Afwijkingen en herstelacties 23. Preventieve acties 24. Verbetermanagement 5.Leiderschap en betrokkenheid
Nadere informatieOntwikkel missie, visie, doelstellingen, waarden en normen
Stap 7 Ontwikkel missie, visie, doelstellingen, waarden en normen Doel Elke strategie moet vanuit sturende elementen worden opgebouwd. Deze elementen geven de richting aan waarin de onderneming wil evolueren;
Nadere informatieRealiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren
Realiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren Welke afspraken worden gemaakt om geschiedenis te studeren? Wordt dit opgevolgd per graad en van graad tot graad? Leren leren blijft
Nadere informatieDuurzame integratieve kwaliteitszorg. Andre Vyt
Duurzame integratieve kwaliteitszorg Andre Vyt Kernaspecten Hoe integreren we alle relevante aspecten in ons kwaliteitsbeleid? Hoe integreren we het kwaliteitsbeleid in onze dagelijkse werking? Wat zijn
Nadere informatieStrategisch handelen BUS3
Strategisch handelen BUS3 College 2010 Docent Roland Hiemstra College Criteria paper strategisch management BUS3 De acht sleutelconcepten van strategie Informatiestrategie en informatieplanning Werkafspraken
Nadere informatieFunctiebeschrijving CLUSTERVERANTWOORDELIJKE NIET-VERPLICHTE HULPVERLENING B4-B5
Beschrijving doel en visie Binnen de eengemaakte organisatie, stad en OCMW, staat de burger centraal. Om dit te realiseren zijn er 3 klantgerichte sectoren: dienstverlening, samenleving en stadsontwikkeling
Nadere informatieOver meten, weten, plannen en doen. Kinderopvang in de meerjarenplanning. Esther Holleman, Joke Vanreppelen
Over meten, weten, plannen en doen. Kinderopvang in de meerjarenplanning Esther Holleman, Joke Vanreppelen Inhoud 1. Kinderopvang in de meerjarenplanning 2. Inzoomen op de omgevingsanalyse 2 - Samen voor
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder
Doel van de functiefamilie Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen omtrent het thema te initiëren, te stimuleren en te bewaken
Nadere informatieStructuur geven aan onze seniorenadviesraad
Seniorenadviesraad Kampenhout 1 Structuur geven aan onze seniorenadviesraad Structureren in 4 stappen : -Oprichting adviesraad - Behoefteonderzoek - Opmaak beleidsplan - Opvolging van het beleid Structureren
Nadere informatieBeschrijving van de generieke norm: ISO 27001:2013. Grafimedia en Creatieve Industrie. Versie: augustus 2016
Beschrijving van de generieke norm: ISO 27001:2013 Grafimedia en Creatieve Industrie Versie: augustus 2016 Uitgave van de branche (SCGM) INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 INLEIDING... 4 1. ONDERWERP EN
Nadere informatieDE VLAAMSE MINISTER VAN CULTUUR, JEUGD, SPORT, BRUSSELSE AANGELEGENHEDEN EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING,
Ministerieel besluit van 29 mei 2002 houdende vastlegging van de structuur van een gemeentelijk cultuurbeleidsplan, een beleidsplan van een bibliotheek en een beleidsplan van een cultuurcentrum DE VLAAMSE
Nadere informatieOnderbescherming & Lokaal Sociaal Beleid Themasessie Detectie & Toeleiding Inspiratiedag Zorgzame Buurten Brussel Maandag 25 maart 2019
Onderbescherming & Lokaal Sociaal Beleid Themasessie Detectie & Toeleiding Inspiratiedag Zorgzame Buurten Brussel Maandag 25 maart 2019 Didier Boost UAntwerpen Master Sociaal Werk Centre for Research on
Nadere informatieInhoud. Inhoud... 3 INHOUD 3
Inhoud Inhoud... 3 Hoofdstuk 1 Inleiding... 9 1.1. Algemeen... 9 1.2. De doelstellingen... 10 1.2.1. Situering... 11 1.2.2. De resultaten van de SWOT-analyse voor de technische dienst... 12 1.2.2.1. S(terktes)...
Nadere informatieBBC EN PLANNING IN GEEL
BBC EN PLANNING IN GEEL Geel? GEEL? Geel? 38.000 inwoners Antwerpse Kempen Gezinsverpleging - Barmhartige Stede Uitgestrekt grondgebied: ca 11.000 ha Stedelijke kern versus landelijk buitengebied Aanwezigheid
Nadere informatieKNLTB Stappenplan. beleidsplan tennisvereniging X
KNLTB Stappenplan beleidsplan tennisvereniging X Inleiding Iedere verenigingsbestuurder weet in het achterhoofd dat het belangrijk is om beleidsmatig en doelgericht te werken. Toch komen de meeste verenigingsbestuurders
Nadere informatieINSTRUMENT FLOW. Fase 2 (Structuur): Fleximatrix AS IS
INSTRUMENT FLOW Fase 2 (Structuur): Fleimatri AS IS 1 Doel Een fleimatri heeft tot doel binnen een team een inzicht te geven in de taken die worden opgenomen om een kernopdracht of (kortcyclisch) proces
Nadere informatieFunctiebeschrijving: Directeur audit
Functiebeschrijving: Directeur audit Functiefamilie Controle en audit functies Voor akkoord Naam leidinggevende Datum + handtekening Naam functiehouder Datum + Handtekening 1. Context van de functie 1.1.
Nadere informatieConcretere eisen om te (kunnen) voldoen aan relevante wet- en regelgeving zijn specifiek benoemd
>>> Overgang Maatstaf 2016 Onderstaand overzicht bevat de selectie van de geheel nieuwe eisen uit de Maatstaf 2016 en de eisen waarbij extra of andere accenten zijn gelegd, inclusief een korte toelichting.
Nadere informatieZelf-coaching bij loopbaanvragen 5 praktische tools Een werkboekje voor wie met zichzelf aan de slag wil
Zelf-coaching bij loopbaanvragen 5 praktische tools Een werkboekje voor wie met zichzelf aan de slag wil Inleiding Achtergrond Als je tegen moeilijkheden of uitdagingen aanloopt in je werk, je loopbaan
Nadere informatieHoe kan het versnellen van investeringsprojecten bijdragen tot een breder maatschappelijk draagvlak?
Hoe kan het versnellen van investeringsprojecten bijdragen tot een breder maatschappelijk draagvlak? Havens en omwonenden Inspiratiedag 11 oktober 2011 Vaststellingen Commissies Berx en Sauwens Lange duurtijd
Nadere informatieProces 78: Kennismanagement
Voorstudie van de implementatie en organisatie van een kennisbeheersysteem voor de FOD Financiën Proces 78: Kennismanagement Versie gevalideerd door de stuurgroep van 23 mei 2006 Oorspronkelijk document
Nadere informatieVoorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender
Voorbeeldprogramma - 1 Voorbeeldprogramma Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender Hier vindt u een voorbeeldprogramma voor een werksessie/trainingsmodule communicatiekalender Factor C, met een
Nadere informatieBeleidsmonitoring: Weet wat je wil meten en meet wat je wil weten
wat je wil Beleidsmonitoring: Weet wat je wil meten en meet wat je wil weten Weten Meten wat je wil Bart Kaesemans a3o Joos Gysen - MONDEL Beleidsmonitoring Beleidsmonitoring is de inspanning om tijdens
Nadere informatieInleiding tot de BBC
Inleiding tot de BBC Gemeenteraadszitting van 17/12/2013 Gemeente Overijse NIS-code 23062 Begijnhof 17 3090 Overijse 1 2 Inhoud: Inleiding tot de BBC 1. Inleiding tot de BBC... 5 1.1 Algemene principes
Nadere informatieHandleiding communicatie rondom voorzieningen
Handleiding communicatie rondom voorzieningen Inleiding Betrokkenheid speelt een belangrijke rol bij het opzetten en/of in stand houden van gemeenschapsvoorzieningen. Communicatie is daarbij een kritische
Nadere informatieNIEUWE RONDE, NIEUWE KANSEN. Middelen (en mensen) echt verbinden aan de strategie & de routekaart naar goed financieel management
NIEUWE RONDE, NIEUWE KANSEN Middelen (en mensen) echt verbinden aan de strategie & de routekaart naar goed financieel management Henk Hendriks Van Beekveld & Terpstra Studiedagen LVC 3 Cuijk 20 januari
Nadere informatieAuteurs: Marijke Hoftijzer en Piet Korte isbn: 978-90-01-82345-0
Projectplanning (extra bij paragraaf 3.1 Imagodoelstellingen) Naast je normale dagelijkse bezigheden kun je ook te maken krijgen met de organisatie van eenmalige zaken. Soms zijn deze heel overzichtelijk
Nadere informatieTeamverantwoordelijke Gezin, Welzijn en Gezondheid. Hoofddoel van de functie
Functiebeschrijving KINDERWELZIJNSCONSULENT(E) Team Leidinggevend/ Niet-leidinggevend Directe leidinggevende en eerste evaluator Graad Functie Niveau Rang Weddecategorie Gezin, Welzijn en Gezondheid Niet-leidinggevend
Nadere informatieSTUDIEDAG. Projectmatig werken in lokale overheden LEUVEN 27 oktober 2011
STUDIEDAG Projectmatig werken in lokale overheden LEUVEN 27 oktober 2011 Introductie "Projectmatig werken is teamwork... maar vanuit andere samenwerkingsvormen dan we vaak gewoon zijn in de reguliere werking.
Nadere informatieBedrijfsplan mkb. hoe maak je een Verbeterplan..? visie/doelen. analyse. speerpunten. actieplannen
Bedrijfsplan mkb hoe maak je een Verbeterplan..? visie/doelen analyse speerpunten actieplannen inleiding Binnen veel mkb-ondernemingen worden beschikbare middelen lang niet altijd even efficiënt en verstandig
Nadere informatieLogo organisatie. EFQM Excellence. Organisatie naam
Logo organisatie EFQM Excellence Recognised for Excellence Organisatie naam Verantwoordelijke (België) 2004 EFQM Het is de bedoeling van EFQM om het algemene gebruik van dit materiaal binnen bedrijven
Nadere informatieProjectmatig 2 - werken voor lokale overheden
STUDIEDAG Projectmatig werken in lokale overheden LEUVEN 27 oktober 2011 Projectmatig werken in de lokale sector Katlijn Perneel, Partner, ParFinis Projectmatig 2 - werken voor lokale overheden 1 Inhoud
Nadere informatieDE VERKENNINGSFASE & DE FUNDAMENTEN VAN EEN JEUGDBELEIDSPLAN DE OPMAAK VAN EEN WERKPLANNING OF EERST EEN STUURGROEP
DE VERKENNINGSFASE & DE FUNDAMENTEN VAN EEN JEUGDBELEIDSPLAN Net zoals een nieuw huis goede fundamenten vereist, heeft een goed plan nood aan een stevige basis. Sterker nog, een goed plan staat of valt
Nadere informatieFUNCTIEBESCHRIJVING. Het afdelingshoofd Technische Zaken staat in voor de algemene leiding van de afdeling technische zaken.
FUNCTIEBESCHRIJVING Functie Graadnaam: AFDELINGSHOOFD Afdeling TECHNISCHE ZAKEN Functienaam: AFDELINGSHOOFD Dienst TECHNISCHE ZAKEN Functionele loopbaan: A4a A4b Omschrijving van de afdeling en dienst
Nadere informatieLEERDOELEN MEDIAVORMGEVER 4
LEERDOELEN MEDIAVORMGEVER 4 Tijdens elke BPV periode werk je aan 5 leerdoelen. 3 leerdoelen kies je uit een lijst met bestaande doelen die in het onderstaande kwalificatiedossier van Mediavormgever staan.
Nadere informatieA. WEGWIJZER 1. Inhoudstafel 1 2. Woord vooraf 5
INHOUD A. WEGWIJZER 1. Inhoudstafel 1 2. Woord vooraf 5 B. ALGEMEEN 1. Het Decreet Lokaal Sociaal Beleid en de ministeriële omzendbrief 3 2. Algemene bepalingen en definities 3 3. Planning 5 4. Coördinatie
Nadere informatieAan de slag met de lokale samenwerkingsovereenkomst GBO van start tot finish
Aan de slag met de lokale samenwerkingsovereenkomst GBO van start tot finish Een lokale samenwerkingsovereenkomst is in wezen een eindpunt in een onderhandelingsproces om het samenwerkingsverband GBO vorm
Nadere informatieZELFEVALUATIE VAN DE THEMA S HOOG RISICO MEDICATIE IDENTITOVIGILANTIE
COÖRDINATIE KWALITEIT EN PATIËNTVEILIGHEID TWEEDE MEERJARENPLAN 2013-2017 Contract 2013 ZELFEVALUATIE VAN DE THEMA S HOOG RISICO MEDICATIE IDENTITOVIGILANTIE Sp-ziekenhuizen 1 1. Inleiding Hierna volgt
Nadere informatieAanloop naar de. gemeenteraadsverkiezingen 2018
Aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen 2018 Welkom Namens Vlaamse Ouderenraad Lokaal Inleiding Inhoud van vandaag 6 stappenplan memorandum: Timing Informatieverzameling Bepalen van prioriteiten Opmaak
Nadere informatieOriëntatie op ondernemerschap
Keuzedeel mbo Oriëntatie op ondernemerschap gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0080 Penvoerder: Sectorkamer handel Gevalideerd door: Sectorkamer Handel Op: 10-11-2015 2 van 6 1. Algemene
Nadere informatieCompetentieprofiel deskundige ICT
Competentieprofiel deskundige ICT 1. Functie Functienaam Afdeling Dienst Functionele loopbaan deskundige ICT personeel en organisatie secretariaat B1-B3 2. Context ICT draagt bij tot de uitwerking van
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader
Doel van de functiefamilie Leiden van een geheel van activiteiten en medewerkers en input geven naar het beleid teneinde een kwaliteitsvolle, klantgerichte dienstverlening te verzekeren en zodoende bij
Nadere informatieBeleids- en BeheersCyclus. Cursus hoofdstuk 4 Beleidsmonitoring
Beleids- en BeheersCyclus Cursus hoofdstuk 4 Beleidsmonitoring Inhoud cursus 4.2 Inleiding 4.3 Definitie en afbakening 4.4 BBC en monitoring 4.5 Een monitoringssysteem uitbouwen 4.6 Beheersbare monitoring
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 1.2 Klantenadviserend (externe klanten)
Doel van de functiefamilie Vanuit een specialisatie professioneel advies of begeleiding geven aan externe klanten deze klanten oplossingen aan te reiken of maximaal te ondersteunen in het vinden van een
Nadere informatieBUDGET 2014 EN MEERJARENPLAN 2014-2019
BUDGET 2014 EN MEERJARENPLAN 2014-2019 4 NOVEMBER 2013 2013N006882 Documenten structuur Financiële normen in Uitgangspunten Cijfers budget 2014 en meerjarenplan 2014-2019 Informatie beschikbaar voor de
Nadere informatieErvaringen vanuit de Pedagogische Begeleidingsdienst Stad Gent. Pedagogisch coachen
Ervaringen vanuit de Pedagogische Begeleidingsdienst Stad Gent Pedagogisch coachen Een lange weg 1975 : werken in kinderopvang 1979: project pedagogisch werken in kinderopvang (1990 : interactie-academie
Nadere informatieZelfevaluatie Kwaliteitslabel Sociaal Werk
Zelfevaluatie Kwaliteitslabel Sociaal Werk Kerngegevens Gegevens organisatie Gegevens zelfevaluatie Naam en adres organisatie Zelfevaluatie ingevuld op [Datum] Scope [werkzaamheden, onderdelen en locaties
Nadere informatieSpoor 3: Bevestigen-actualiseren van het gemeentelijk mobiliteitsplan
Spoor 3: Bevestigen-actualiseren van het gemeentelijk mobiliteitsplan Stappenplan mei 2009 Afdeling Beleid Mobiliteit en Verkeersveiligheid Inhoud 1. Inleiding...3 1.1. Achtergrond...3 1.2. Doel...3 2.
Nadere informatieHet Budget 2015 past in het meerjarenplan 2014-2019 Aanpassing 2015 omdat aan volgende voorwaarden is voldaan:
BUDGET 2015 Situering Vanaf 1 januari 2013 is Sociaal Verhuurkantoor (SVK) Leie en Schelde gestart als pilootbestuur met de implementatie van de nieuwe regels van de Beleids- en Beheerscyclus (BBC). De
Nadere informatieActie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs
FEDERAAL WETENSCHAPSBELEID Wetenschapsstraat 8 B-1000 BRUSSEL Tel. 02 238 34 11 Fax 02 230 59 12 www.belspo.be Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs Projectformulier ten behoeve van
Nadere informatieDe 7 stappen van je participatieproces - handleiding
De 7 stappen van je participatieproces - handleiding 1 1) Doelstellingen helder krijgen De eerste vraag die we moeten beantwoorden is niet Hoe gaan we dit doen? maar wel vragen zoals: - Waarom doen we
Nadere informatieEuropese projecten in de praktijk. Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen
Europese projecten in de praktijk Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen Europese projecten in de praktijk Waarom een Europees project? Hoe begin je aan een Europees project? Hoe stel je de aanvraag
Nadere informatieMEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING
De minister president van de Vlaamse Regering Vlaams minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed en Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, Inburgering, Wonen, Gelijke Kansen en armoedebestrijding
Nadere informatie