Begeleidingsplan Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Begeleidingsplan 2014-2016 Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO!"

Transcriptie

1 Begeleidingsplan Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 04/06/2014 R Permanente ondersteuningscel CLB GO! Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Opdrachten Decretale basis Rechtsgrond POC Missie Visie 4 3. Professionalisering CLB Leren en Studeren Onderwijsloopbaanbegeleiding Preventieve Gezondheidszorg Domeinoverstijgend Schoolondersteuning Kansenbevordering Beroepsgeheim/deontologische code CLB/DRM Integrale Jeugdhulp Ouderlijk gezag Handelingsgericht werken en handelingsgerichte diagnostiek M-decreet Communicatie Geïntegreerd onthaal voor nieuwe CLB-personeelsleden Leerplicht Participatiedagen Document- en informatiebeheer Informatisering POC RADI ICT Ondersteuningsteam (PRIO) Archiefbeheer Administratie Personeels- en financieel beheer Beleid Beleidsondersteuning Voorbereiden en opvolgen beleidsdossiers en -standpunten Integrale Jeugdhulp en internaten/opvangcentra GO! Documentbeheer Opdrachten naar CLB s Samenwerking met partners 23 Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 2/25

3 1. Inleiding Het professionaliseren van CLB-medewerkers is een bijzondere uitdaging. Het begeleiden van kinderen en jongeren doorheen een normaal of afwijkend ontwikkelingsproces in interactie met de school- en gezinscontext vraagt specifieke vaardigheden zoals het multidisciplinair samenwerken, het omgaan met beroepsgeheim en toch relevante informatie uitwisselen met schoolteams, het aanreiken van onderwijsbehoeften van kinderen en jongeren, het ondersteunen van schoolteams en het fungeren als draaischijf tussen de onderwijscontext en de welzijns- en gezondheidssector. Het professionaliseren van CLB-medewerkers is de kernopdracht van de permanente ondersteuningscel (POC). Volgens Van Dale betekent professionaliseren, het tot een beroep maken. Andere bronnen spreken over beroepsontwikkeling als kwalitatieve verbetering van een beroepsgroep (1) of over de voortdurende ontwikkeling van competenties (2). Dit veronderstelt een breed spectrum aan activiteiten waarvoor samenwerking met andere partners cruciaal is. In dit begeleidingsplan omschrijven we de rechtsgrond van de POC, de missie, de visie, het aanbod professionalisering en de beleidsmatige werking in functie van CLB. 2. Opdrachten Decretale basis 2.1. Rechtsgrond POC Decreet betreffende de centra voor leerlingenbegeleiding 08/05/2009 (BS 28/08/2009), Art 89. De gefinancierde centra, de gesubsidieerde officiële centra en de gesubsidieerde vrije centra richten ieder een permanente ondersteuningscel op, voor de netgebonden ondersteuning.¹ Besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van de operationele doelstellingen van de Centra voor Leerlingenbegeleiding, 03/07/2009 (03/09/2009) Decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs 08/05/2009 (BS 28/08/2009) HOOFDSTUK VII. - Permanente ondersteuningscellen in de CLB Art De permanente ondersteuningscellen vermeld in artikel 89 van het decreet van 1 december 1998 betreffende de centra voor leerlingenbegeleiding hebben als opdracht om de professionalisering van de personeelsleden van de CLB te versterken. Zij maken hierover afspraken met de pedagogische begeleidingsdienst van het eigen centrumnet. 2. Iedere permanente ondersteuningscel stelt driejaarlijks een begeleidingsplan op voor de volgende drie Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 3/25

4 schooljaren. De permanente ondersteuningscel deelt dat begeleidingsplan mee aan de CLB en aan de Vlaamse Regering. Jaarlijks rapporteren de permanente ondersteuningscellen aan de Vlaamse Regering over de activiteiten van het vorige schooljaar, met inbegrip van een financiële verantwoording over de ontvangen werkingsmiddelen. 3. Iedere permanente ondersteuningscel stelt een werkingscode op en maakt die bekend bij de CLB en hun personeelsleden. 4. Iedere permanente ondersteuningscel onderzoekt en bewaakt op systematische wijze haar eigen kwaliteit. De permanente ondersteuningscel kiest zelf de wijze waarop zij dit doet. 5. Het begeleidingsplan, de jaarlijkse rapportering en de werkingscode kunnen geïntegreerd worden in de documenten vermeld in artikel 15, 2 en 3. Bijzonder decreet op het Gemeenschapsonderwijs,14/07/1998 (30/09/1998) Bij dit decreet heeft de Vlaamse regering Het Gemeenschapsonderwijs opgericht, een openbare instelling met rechtspersoonlijkheid Missie De POC CLB GO! draagt, door de competentieontwikkeling van alle CLB-medewerkers en de ondersteuning van de CLB GO!, bij tot het verhogen van het welbevinden en de totale ontwikkeling van alle leerlingen van het GO! Visie De POC zet in op de competentieontwikkeling van alle CLB -medewerkers De CLB-medewerkers van het GO! zijn de primaire doelgroep van de POC. Dit zijn alle CLBmedewerkers, inclusief de administratieve medewerkers en nieuwe directeurs. Competentie-ontwikkeling betekent dat de POC werkt aan het vergroten van de kennis en het uitbreiden van de vaardigheden opdat de CLB-medewerker op kwaliteitsvolle wijze zijn decretale opdrachten kan uitvoeren, met aandacht voor de attitudes die passen binnen het pedagogisch project van het GO! werkt een gebalanceerd professionaliseringsaanbod uit We zoeken naar een goede balans tussen kennisoverdracht en vaardigheidstraining. We gebruiken een variatie aan methodieken met aandacht voor de diverse leerstijlen van de deelnemers. We hebben een centraal aanbod en bieden lokale ondersteuning en begeleiding op maat van een CLB. Bij het bepalen van de thema s komen we tegemoet aan de noden van de CLB-medewerkers. We vertrekken vanuit de CLB-werking en maken gebruik van de expertise van de CLBmedewerker. We zetten hierbij de expertise van de POC in maar werken ook samen met andere GO!-diensten zoals de PBD voor scholen en CLB, GO! Nascholing, GO!ouders en relevante externe partners. Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 4/25

5 volgt de maatschappelijke ontwikkelingen en innoveert We willen een proactieve en responsieve organisatie zijn en volgen daarom intensief de maatschappelijke trends. We volgen constructief kritisch de ontwikkelingen en regelgeving in onderwijs met het accent op leerlingenbegeleiding. We ontwikkelen voorstellen tot vernieuwing om onszelf én de CLB s te laten groeien in efficiëntie en effectiviteit. We ontwikkelen methodieken die adequater tegemoet komen aan de veranderende maatschappelijke eisen die aan de CLB s worden gesteld. We willen beleidsvoorbereidend en beleidsondersteunend werken binnen de eigen organisatie van het GO!, binnen de CLB-sector en op Vlaams niveau. wil groeien als lerende organisatie door veel belang te hechten aan kwaliteitszorg door onze eigen structuren en werking te evalueren door transparante communicatiekanalen te ontwikkelen door te leren van de interactie met de CLB-medewerkers: hun tevredenheid en suggesties tot verbetering van het POC-aanbod doen ertoe! 3. Professionalisering CLB Inleiding De POC wil de CLB-medewerkers versterken in hun kennis en vaardigheden, met aandacht voor de attitudes, die ze nodig hebben om aan een adequate leerlingenbegeleiding te doen en zo bij te dragen tot het welbevinden en de ontwikkeling van de leerlingen. Hierbij worden diverse methodieken gebruikt, gericht op een efficiënt en effectief leerproces, met respect en inzet van de expertise waarover de CLB-medewerkers reeds beschikken. Hierbij gaat aandacht naar: Het leren omgaan met kennisbronnen en het plaatsen en verwerken van de verkregen informatie. Het stapsgewijze begeleiden bij de toepassing van de verworven kennis en vaardigheden in de CLBpraktijk. De diverse werkvormen moeten tegemoet komen aan diverse leerstijlen van de deelnemers. Het begeleiden bij de doorstroom van de aangeleerde kennis en vaardigheden naar de collega s van het eigen centrum. Hiertoe zal de POC aangepaste materialen ontwikkelen en digitale platformen benutten. Met het oog op een effectieve professionalisering heeft de POC aandacht voor de faciliterende én voor de remmende factoren die een toepassing van de verworven competenties in het eigen CLB in de weg staan. Hierbij denken we onder meer aan de beschikbaarheid van de noodzakelijke logistiek, het teamoverleg, de samenwerking tussen CLB en school in een adequate zorgstructuur. Een professionaliseringsaanbod kan bijgevolg leiden tot een lokale ondersteuning van een CLB onder vorm van een begeleidingstraject. Een begeleidingstraject zal steeds in overleg en waar relevant in samenwerking met de PBD-CLB worden uitgevoerd. Een professionaliseringsactiviteit voor de CLB-medewerker zal waar wenselijk in overleg of in samenwerking met GO! Nascholing worden georganiseerd. Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 5/25

6 Om de professionalisering te realiseren, organiseren we diverse soorten activiteiten: Vorming: professionele opleiding, waarbij het accent ligt op leren Leertraject: verplicht te volgen vorming voor alle nieuwe CLB-medewerkers Lokale ondersteuning: coaching rond een bepaald aspect van de CLB-werking voor de CLBmedewerkers die verantwoordelijk zijn voor de implementatie van dit aspect in hun centrum Werkgroepen: een groep medewerkers die doelgericht, binnen een bepaalde tijd, samen producten, systemen, methodieken of werkmiddelen ontwikkelen in functie van de CLB-werking Lerend Netwerk: overleg, ervaringsuitwisseling, intervisie over een bepaald CLB gerelateerd thema Bij de activiteiten van professionalisering worden diverse werkvormen toegepast: Kennisoverdracht d.m.v. theoretische toelichting, aanvullende syllabus en kennisbronnen, met aandacht voor attitudes Training waarbij de focus expliciet ligt op het oefenen van vaardigheden, met aandacht voor attitudes E-learningmodules waarbij zowel kennis als vaardigheden worden aangeleerd en getoetst Het aanbod Professionalisering wordt gegroepeerd onder de volgende thema s: 1. Leren en studeren 2. Onderwijsloopbaan 3. Preventieve gezondheidszorg 4. Domeinoverstijgend 5. Leerplicht 6. Communicatie 7. Document- en informatiebeheer 8. Administratie De inhoud van elk van deze thema s wordt hieronder toegelicht Leren en Studeren Binnen het domein leren en studeren onderscheiden we de ontwikkelingsdomeinen leren (lezen, spellen en rekenen), motoriek, gedrag, spraak en taal en cognitie. Voor deze verschillende ontwikkelingsdomeinen zijn er protocollen voor diagnostiek opgesteld ( Door het nieuwe M-decreet worden deze protocollen inclusief het HGW/HGD-denken decretaal ingebed in de school- en CLB werking. Er zijn verschillende aspecten aan deze implementatie : Een diagnostisch traject leren afleggen met behulp van de protocollen, dit vereist: o kennis over de normale ontwikkeling van kinderen o kennis over aantal pathologieën o kennis van het diagnostisch materiaal o vaardigheid van het diagnostisch redeneren o multidisciplinair kunnen handelen o werken volgens HGW/HGD principes en fasen o casusbespreking kunnen houden dit zijn competenties die zich situeren bij de individuele CLB-medewerkers Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 6/25

7 Creëren van faciliterende factoren om de protocollen te gebruiken/te implementeren: o samenwerkingsafspraken maken met de scholen werken volgens het zorgcontinuüm (school weet wat brede basiszorg en verhoogde zorg is) afspraken over aanmelding van zorgvragen afspraken maken over zorgoverleg, MDO etc. o CLB ondersteunt waar nodig school bij de uitbouw van de brede basiszorg en de verhoogde zorg met het oog op het stimuleren van de ontwikkeling van een kind (taal & spraak, cognitie, motoriek, gedrag); het stimuleren van de spellings-, lees- en rekenvaardigheden. o CLB ondersteunt waar nodig bij het uitbouwen van een goed zorgoverleg in de fasen van zorg dit zijn factoren die bepaald worden door de organisatie CLB, interne afspraken, afsprakennota s enz. De POC werkt aan een plan voor implementatie van de protocollen. Een CLB kan dit plan als leidraad nemen en kiest hier gericht de actie uit waar het centrum aan toe is. Volgende luiken zijn belangrijk in dit implementatieplan: 1.CLB ontwikkelt visie op Faciliterende factoren 3. Verwerven van kennis en vaardigheden Samenwerking met de scholen Diagnostiek Professionalisering Deze factoren zijn een vertaling van de visie naar de concrete werking: Samenwerkingsafspraken met de school Afspraken over schoolondersteuning door CLB Hanteren van het kader HGW/HGD Multidisciplinair werken en teamoverleg Communiceren... Kennis over de normale ontwikkeling van het kind Kennis over enkele diagnostische entiteiten (cfr. theoretische delen prodia) en diagnostische materialen De vaardigheid om integrerend (= de verschillende ontwikkelingsdomeinen) te redeneren De POC voorziet professionalisering omtrent volgende onderwerpen: normale ontwikkeling (cfr. brede basiszorg en verhoogde zorg) diagnostische protocollen (PRODIA) cognitie (CHC) en onderwijsbehoeften van leerlingen met specifieke noden (BuO) M-decreet: zie verder HGW/HGD: zie verder De professionalisering focust op drie belangrijke aspecten: kennis, vaardigheden en attitudes. Voor elk aspect zijn specifieke werkvormen voorzien: kennis: vorming, informatieoverdracht vaardigheden: intervisie, casuïstiek attitudes: intervisie, zelfreflectie Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 7/25

8 3.2. Onderwijsloopbaanbegeleiding Onderwijsloopbaanbegeleiding betekent de leerling in zijn totaliteit begeleiden tijdens zijn leer- en ontwikkelingsproces, met oog voor zijn talenten, interesses en mogelijkheden. Het betekent de leerling begeleiden bij het maken van zelfstandige keuzes zodat hij zich met voldoende zelfvertrouwen leert handhaven in veranderende persoonlijke en maatschappelijke omstandigheden. We hebben daarbij oog voor zijn specifieke eigenheid en context en we helpen hem eventuele hindernissen te overwinnen bij het realiseren van zijn keuzes. Het is een dynamisch proces dat zelfsturing stimuleert en aan bod komt in alle onderwijsvormen, onderwijsniveaus en lessen. We ondersteunen de CLB-medewerker in zijn opdracht van schoolondersteuning (zorgcontinuüm fase 0 - preventieve basiszorg en fase 1 - verhoogde zorg) en in functie van zijn leerlinggebonden aanbod (zorgcontinuüm fase 2 - uitbreiding van zorg). Schoolondersteuning in functie van OLB betekent volledige neutrale informatieverstrekking, het optimaliseren van een geïntegreerd OLB-beleid in de school en bijdragen tot de deskundigheidsbevordering van de leerkrachten. Voorbeelden zijn het geïntegreerd gebruik en de samenwerking met Onderwijskiezer, het ontwikkelen en actueel houden van de infobrochures over het onderwijsaanbod en de onderwijsstructuur, het ontwerpen van presentaties, de syllabus Regelgeving en WATHOE-methode, de maandelijkse nieuwsbrief OLB, vorming van CLB-medewerkers, Lerend Netwerk OLB 24 CLB organiseren, ontwikkelen en ter beschikking stellen van modellen om de samenwerking tussen school en CLB vorm te geven, Het leerlinggebonden aanbod in functie van OLB betekent het ingaan op een hulpvraag van de individuele leerling: informatie en vorming geven over de (diagnostische) materialen (implementatie en gebruik testbatterij OLB-diagnostiek), ondersteuning via helpdesk, gesprekstechnieken aanreiken, Gezien de door CLB-medewerkers geformuleerde noden, gaan we meer dan vroeger inzetten op deze individuele hulpverlening van de leerling. In kader van OLB worden volgende materialen ontwikkeld en geactualiseerd: WATHOE-leren kiezen via Onderwijskiezer (werkboekje + handleiding) o voor 2A o voor BVL (in ontwikkeling) Uitbreiding naar andere overgangen wordt gepland. WATHOE-Leren Kiezen 3e graad BaO (3 versies: gewoon onderwijs A- en B-versie en BuBaO) Revisie A-versie in ontwikkeling Infobrochures en presentaties voor overgangen BaO/SO, binnen SO en SO/HO/arbeidsmarkt Quizzen bij overgangsmomenten om kennis SO te evalueren Syllabus Onderwijsstructuur en regelgeving Wegwijs in onderwijs OLB-nieuwsbrief met info over studiedagen / initiatieven / materialen... (1x per maand Model om de bestaande OLB materialen te implementeren en de samenwerking school-clb vorm te geven (in ontwikkeling) (scholen en ouders) deel CLB Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 8/25

9 3.3. Preventieve Gezondheidszorg De artsen en verpleegkundigen die nieuw aangeworven zijn in de CLB s krijgen een 3-daags leertraject aangeboden, waarin ze kennis maken met de opdrachten preventieve gezondheidszorg en de relevantie ervan binnen de onderwijscontext, met de standaarden en de richtlijnen die van toepassing zijn op de medische consulten. Tijdens dit leertraject wordt kennis gedeeld, wordt getraind in het uitvoeren van onderzoekshandelingen voor het medisch consult, worden studiewerk en opdrachten via e-learning meegegeven. Dit leertraject wordt twee maal per schooljaar aangeboden. Drie maal per schooljaar wordt het lerend netwerk Overlegplatform PGZ georganiseerd, bestaande uit de PGZ-coördinatoren van de CLB s. Dit netwerk is een forum voor ervaringsuitwisseling. Men wordt er geïnformeerd over nieuwe ontwikkelingen in de preventieve gezondheidszorg, in nieuwe werkwijzen en beschikbare materialen. Het is tegelijkertijd een forum dat de POC aanwendt om beleidsvoorbereidende initiatieven te toetsen aan haalbaarheid en om kennis te nemen van de noden van artsen en verpleegkundigen in de CLB s. Vanuit de visie dat de POC CLB-medewerkers moet versterken in hun eigen professioneel ontwikkelingsproces en dat CLB-medewerkers kunnen bijdragen aan de kennis- en vaardigheidsontwikkeling van hun collega s in het CLB, bieden we een tweedaagse vorming train de trainer aan. De doelgroep bestaat uit de coördinatoren PGZ die in hun centrum verantwoordelijkheid zijn voor de implementatie van de standaarden PGZ en de disseminatie van informatie verkregen via het Overlegplatform PGZ. De vorming zal bestaan uit een theoretische toelichting, ervaringsuitwisseling en oefeningen die op een terugkomdag onderwerp zullen zijn van verdieping. Het strekt tot aanbeveling om ouders uit te nodigen op de medische periodieke consulten. Ouders betrekken bij het consult is vooral wenselijk tijdens een kleuterconsult. Dit is niet alleen een gelegenheid om de werking van het CLB rechtstreeks aan ouders te duiden maar het biedt een unieke gelegenheid om samen met ouders de groei en ontwikkeling van hun kind te bespreken met oog voor de stimulerende en belemmerende factoren in de opvoedingscontext. In een driedaags traject leren paramedisch werkers wat de meerwaarde van dit kleuterconsult met ouders kan zijn, hoe het risico op een verstoorde ontwikkeling kan worden ingeschat en op welke manier dit kleuterconsult een gelegenheid biedt tot opvoedingsondersteuning. Er wordt gebruik gemaakt van een theoretische toelichting, reflectie-oefeningen, collegiale consultatie en zelfstudie. Nieuwe teamconcepten, het getrapt inzetten van mensen volgens expertise Dit zijn nieuwe werkcontexten die de arts aanspreken op engagementen in de vraaggestuurde werking, de schoolondersteuning, het gezondheidsbeleid, het multidisciplinair handelen. Welke verdieping hebben artsen te bieden aan de teamgenoten? Welke competenties zijn daarvoor nodig? Met het profiel van de jeugdarts in gedachten, worden opdrachten en competenties vertaald naar de multidisciplinaire CLB-context. In dit lerend netwerk voor artsen gaan we na welke vorming/training we nodig hebben om professioneel te kunnen groeien in deze nieuwe competenties. Het resultaat van het werk kan uitmonden in een aangepast professionaliseringsaanbod voor artsen in de CLB s. Naar aanleiding van het hierboven beschreven aanbod wordt van de deelnemer een initiatief tot disseminatie in het eigen CLB verwacht. De wijze waarop de deelnemer hierbij te werk kan gaan, zal een vast onderdeel uitmaken van elke vorming, training, lerend netwerk. Dit kan tot gevolg hebben dat een centrum hulp vraagt onder vorm van een begeleiding bij de implementatie van de nieuwe methodiek of materiaal of bij het creëren van een faciliterende context. Deze begeleiding valt dan onder het aanbod lokale ondersteuning. Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 9/25

10 De POC biedt eveneens de gelegenheid tot het jaarlijks opfrissen van de reanimatietechnieken. Deze training vindt plaats in een CLB en wordt geleid door een gebrevetteerd CLB-medewerker Domeinoverstijgend Schoolondersteuning WATHOE-leren leren/leren kiezen Via de werking WATHOE- leren leren/leren kiezen willen we werkmaterialen, methodieken, werkprocessen aanreiken aan de CLB-medewerker om op school-, leerkrachten- en leerlingenniveau ondersteuning te bieden om : de schoolloopbaan van leerlingen succesvol te ondersteunen en te begeleiden de leerlingen schoolse vaardigheden, studievaardigheden en attitudes bij te brengen om zodoende betere leerders en probleemoplossers te worden zowel binnen de school als in andere contexten. WATHOE- leren leren/leren kiezen biedt aan de CLB-medewerkers de mogelijkheid om: schoolondersteuning te concretiseren: de school als systeem te begeleiden; de preventieve basiszorg in de school te helpen optimaliseren binnen het domein Leren en studeren en Onderwijsloopbaanbegeleiding (cfr. art en art. 23 DCLB) te participeren in projecten rond prioritaire doelgroepen (DCLB art.24.6 en BVR 2009 OD CLB art en art.23); te participeren in het GOK (op maat van de school). Hiervoor worden aan de CLB-medewerkers tools aangereikt om WATHOE- leren leren/leren kiezen: te introduceren (op basis van analyse van beginsituatie a.h.v. schoolfoto), erin te participeren (acties complementair en subsidiair aan de acties van de school), deze acties te evalueren en indien nodig bij te sturen (met concrete en schoolspecifieke neerslag in afsprakennota) Onderwijsloopbaanbegeleiding We ondersteunen de CLB-medewerkers in hun opdracht van schoolondersteuning (zorgcontinuüm fase 0: preventieve basiszorg en fase 1: verhoogde zorg). Schoolondersteuning in functie van OLB betekent: volledige neutrale informatieverstrekking over het onderwijsaanbod, de Vlaamse onderwijsstructuur en de overgang onderwijs-arbeidsmarkt het optimaliseren van een geïntegreerd OLB-beleid in de school het bijdragen tot de deskundigheidsbevordering van de leerkrachten Opdat de CLB-medewerkers hun opdracht van schoolondersteuning kunnen uitvoeren, wordt voorzien in materialen, vorming en ondersteuning. Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 10/25

11 Voorbeelden zijn: het geïntegreerd gebruik en de samenwerking met Onderwijskiezer het ontwikkelen en actueel houden van de infobrochures over het onderwijsaanbod en de onderwijsstructuur het ontwerpen van presentaties de syllabus Regelgeving en WATHOE-methode de maandelijkse nieuwsbrief OLB Lerend Netwerk OLB 24 CLB organiseren ontwikkelen en ter beschikking stellen van modellen om samenwerking tussen school en CLB vorm te geven Kansenbevordering De centra voor leerlingenbegeleiding van het GO! willen door een kwaliteitsvolle begeleiding van maatschappelijk kwetsbare gezinnen, leerkrachten en scholen, mogelijke achterstelling wegwerken of voorkomen bij alle kinderen. Zij willen ervoor zorgen dat de ouders zich versterkt voelen, zodat er effectief wordt bijgedragen aan maximale ontplooiingskansen voor hun kinderen. Wij willen samen met leerlingen, ouders, scholen en leerkrachten kansen creëren! Om dit te realiseren zullen we samen met onze centra voor leerlingenbegeleiding, het begeleidingsaanbod kritisch bekijken, knelpunten formuleren en verbeterpunten vastleggen. Zowel wat betreft het leerlinggebonden aanbod als schoolondersteuning pakken we de knelpunten waar wij zelf invloed op hebben aan door middel van vorming, het ontwikkelen en beschikbaar stellen van materialen, centrum-specifieke afspraken maken, visievorming, Binnen ieder proces van lokale ondersteuning hebben we systematisch aandacht voor : participatief werken stapsgewijs doorlopen van de kwaliteitscirkel visievorming uitwerken van een concreet actieplan op lange en korte termijn Daarnaast bieden we eveneens vormingen vormingsaanbod. aan in het leertraject en binnen het algemeen Het lerend netwerk Kansen biedt CLB-medewerkers de mogelijkheid om ervaringen uit te wisselen en om een kwaliteitsvol beleid rond prioritaire doelgroepen uit te bouwen binnen hun centrum. in dit lerend netwerk wordt ook aandacht besteed aan schoolondersteuning. Omdat veel centra, binnen een kwaliteitsvol beleid naar prioritaire doelgroepen, met casusbesprekingen aan de slag willen gaan, zal een lerend netwerk Effectieve casusbespreking worden opgestart. Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 11/25

12 Beroepsgeheim/deontologische code CLB/DRM Tweedaagse binnen het Leertraject Het thema beroepsgeheim maakt deel uit van een tweedaagse vorming binnen het Leertraject, gecombineerd met de deontologische code CLB en het Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp. We geven bondig de inhoud weer van deze onderwerpen: BEROEPSGEHEIM: basiswetgeving m.b.t. beroepsgeheim (Artikel 458 Sw., 458bis Sw., 422bis Sw., 30 Sv.), onderscheid beroepsgeheim ambtsgeheim, informatie-uitwisseling tussen CLB en school, gedeeld en gezamenlijk beroepsgeheim, DEONTOLOGIE: deontologisch handelen, waarden en normen, deontologische code CLB DECREET RECHTSPOSITIE MINDERJARIGEN (DRM): situering en krachtlijnen van het DRM, bekwaamheid en belang van de minderjarige, rechten van de minderjarige (recht op info, toegangsrechten dossier, recht op participatie, ),. Vorming Beroepsgeheim-DRM Tijdens deze sessie gaan we aan de slag met de casussen en de vragen van de CLB-medewerkers. Ervaringen worden uitgewisseld over de centra heen. Indien nodig wordt de wetgeving aangaande beroepsgeheim toegelicht. Volgende aspecten kunnen aan bod komen: verschillende wetsartikels schuldig verzuim meldingsrecht onderscheid beroepsgeheim-ambtsgeheim informatie-uitwisseling met de school gedeeld en gezamenlijk beroepsgeheim beroepsgeheim binnen IJH Wat DRM betreft kan het eveneens gaan over concrete casussen maar ook volgende voorbeelden behoren tot de mogelijkheden: samen nadenken over inspraak en participatie van kinderen en jongeren binnen de CLB-werking het uitwerken van een procedure toegang dossier samen reflecteren over de bekwaamheid van minderjarigen Werkgroep beroepsgeheim Binnen de netoverstijgende (GO! OVSG POV) werkgroep Beroepsgeheim worden vragen beantwoord van CLB-medewerkers m.b.t. het beroepsgeheim. Deze vragen zullen in de toekomst, d.m.v. een zoeksysteem beschikbaar gesteld worden via Smartweb-CLB. Voor dit thema is de POC bereikbaar om samen met de CLB-medewerkers te reflecteren over complexe casussen. Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 12/25

13 Vorming voor scholen Occasionele vorming (op initiatief CLB) naar scholen (zowel gewoon als buitengewoon onderwijs) over beroeps- en ambtsgeheim Integrale Jeugdhulp Leertraject en vorming Deze basisvorming wordt aangeboden binnen het Leertraject en staat eveneens open voor medewerkers die, door omstandigheden, nog geen vorming over Integrale Jeugdhulp gevolgd hebben. Deze vorming bespreekt het nieuwe landschap binnen de Jeugdhulp. Er wordt uitgebreid ingegaan op de principes en doelstellingen van het nieuw decreet. De werking van de Intersectorale Toegangspoort wordt toegelicht, alsook de werking van de beide gemandateerde voorzieningen, meer bepaald het Ondersteuningscentrum Jeugdzorg (OCJ) en het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling (VK). Ook crisishulp, cliëntoverleg en bemiddeling komen aan bod. Integrale Jeugdhulp verdieping: maatschappelijke noodzaak - omgaan met verontrusting Het CLB krijgt in het nieuwe landschap een bijkomende opdracht in het inschatten van maatschappelijke noodzaak en omgaan met verontrustende situaties. Tijdens deze 2-daagse vorming komen o.a. volgende onderwerpen aan bod: Wanneer dienen we een situatie aan te melden bij VK of OCJ? Wanneer kiezen we voor VK, wanneer OCJ? Hoe houden we confronterende gesprekken met ouders e.a. inzake kindermishandeling, verwaarlozing,? Welke criteria hanteert men bij het bepalen van maatschappelijke noodzaak? Wat als we met ons team niet op 1 lijn staan bij een verontrustende situatie? Er wordt voldoende ruimte voorzien voor het aanbrengen van eigen casussen en ervaringsuitwisseling. Integrale Jeugdhulp verdieping: terugkomdag Na een aantal maanden werken binnen het nieuwe landschap is het tijd voor een terugblik. Tijdens dit terugkommoment blikken we samen terug en vooruit op het nieuwe landschap, eventueel aan de hand van een concrete casus. De focus ligt op ervaringsuitwisseling binnen de groep deelnemers. Deze vorming is bedoeld voor medewerkers die reeds de 2-daagse vorming IJH van POC gevolgd hebben. Volgende vragen komen aan bod, waarbij de focus ligt op ervaringsuitwisseling over de centra heen: Wat loopt goed? Waar lopen we tegen aan? Waar hebben we nog nood aan? Hoe pakken ze dit in andere centra aan? Kunnen er materialen uitgewisseld worden? Hoe verloopt de samenwerking met de partners binnen IJH? Wegwijs binnen het nieuwe landschap Integrale Jeugdhulp Tijdens dit vormingsmoment wordt, op een interactieve manier, een overzicht gegeven van alle documenten, websites, informatiebronnen, binnen de Integrale Jeugdhulp. Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 13/25

14 Voor dit thema is de POC bereikbaar om samen met de CLB-medewerkers te reflecteren over complexe casussen. Occasionele vorming (op initiatief CLB) naar scholen (zowel gewoon als buitengewoon onderwijs). Vorming voor scholen Occasionele vorming (op initiatief CLB) naar scholen (zowel gewoon als buitengewoon onderwijs) Ouderlijk gezag Deze vorming wordt aangeboden binnen het aanbod van POC en wordt tevens ook aangeboden in samenwerking met GO! Nascholing. Het wettelijke kader betreffende het ouderlijk gezag en minderjarigheid wordt uitgebreid toegelicht, met als onderwerpen: verblijfs- en omgangsregeling co-ouderschap vermoeden van instemming ontzetting uit het ouderlijk gezag het hoorrecht van minderjarigen handelingsbekwaam rechtsbekwaam procesbekwaam beroepsgeheim en ouderlijk gezag ambtsgeheim en ouderlijk gezag Heel wat praktische vragen worden beantwoord, bijvoorbeeld: Moeten we telkens toestemming vragen aan beide ouders? Wat als één ouder niet akkoord gaat met de beslissingen van de andere ouder? Welke zijn de rechten van minderjarigen in echtscheidingssituaties? Wat is de verhouding tussen het ouderlijk gezag en de rechten van minderjarigen in CLB- en schoolcontext? Kunnen minderjarigen zelf de stap naar de rechter zetten? Welke zijn de rechten van minderjarigen als slachtoffer/dader van een misdrijf? Tevens wordt voldoende ruimte voorzien voor de deelnemers om eigen vragen, casussen, bedenkingen, aan te brengen. Voor dit thema is de POC bereikbaar om samen met de CLB-medewerkers te reflecteren over complexe casussen. WAT IJH betreft, tracht de POC een overzicht te houden van de knelpunten en problemen die zich stellen tijdens deze eerste implementatiefase, met het oog op het formuleren van beleidsadviezen. Occasionele vorming (op initiatief CLB) naar scholen (zowel gewoon als buitengewoon onderwijs). Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 14/25

15 Handelingsgericht werken en handelingsgerichte diagnostiek Het denkkader en de methodiek omtrent HGW en HGD werden decretaal bepaald binnen het Besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van de operationele doelstellingen van de Centra voor Leerlingenbegeleiding en recentelijk ook binnen het M-decreet. De POC voorziet op dit moment professionalisering aan de hand van: Leertraject HGW/HGD voor nieuwe CLB medewerkers ondersteuning bij lokale noden, in samenwerking met PBD CLB GO! implementatie van de protocollen (zie eerder) M-decreet In samenwerking met de SNPB, organiseert de POC vorming omtrent het M-decreet. Tijdens deze vorming wordt een globaal overzicht gegeven van de bepalingen binnen het M-decreet: Visie achter het M-decreet Inschrijvingsrecht Begrippen redelijke aanpassingen en disproportionaliteit Toelatingsvoorwaarden GON Toelatingsvoorwaarden en structuur buitengewoon onderwijs Relatie met handelingsgericht samenwerken, handelingsgerichte diagnostiek en PRODIA Gevolgen voor de CLB s ICF CY (International Classification of Functioning Child and Youth version) Communicatie Onze hulpverlening staat of valt met de manier van communiceren. We zien communicatie dan ook als een rode draad doorheen ons professionaliseringsaanbod. Er zal worden ingezet op de basisvaardigheden en verdiepende vaardigheden die van belang zijn bij interpersoonlijke communicatie. Daarenboven wordt gewerkt rond zelfbewustzijn, zelfreflectie en omgaan met waarden en normen binnen de hulpverlening Geïntegreerd onthaal voor nieuwe CLB-personeelsleden Via een werkgroep werd een geïntegreerd onthaal van de CLB-medewerkers ontwikkeld, waarbij het lokale onthaal binnen het CLB en de opleiding binnen het leertraject op elkaar afgestemd zijn. Er werd een procedure, inclusief checklist, ontwikkeld en de bijhorende documenten/materialen werden verzameld. De procedure en de materialen worden nog jaarlijks geëvalueerd en bijgestuurd. Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 15/25

16 3.5. Leerplicht Op het Lerend Netwerk Leerplicht behandelen we aan de leerplichtbegeleiding gerelateerde onderwerpen zoals regelgeving, begeleiding van bijzondere doelgroepen, methodieken, enz. De onderwerpen worden in samenspraak met de deelnemers van het Lerend netwerk vastgelegd. Enkele basisteksten met betrekking tot leerplichtwetgeving worden jaarlijks gereviseerd en naar de CLB s GO! verspreid Participatiedagen Om een beeld te krijgen van de noden en behoeften van CLB-medewerkers zullen participatiedagen georganiseerd worden. Hier zullen de conclusies aan bod komen van de kwalitatieve analyse van de tevredenheidsonderzoeken door POC Document- en informatiebeheer Informatisering POC RADI ICT Ondersteuningsteam (PRIO) Er wordt vorming rond informatisering georganiseerd. In het huidige aanbod wordt een vorming Excel 2010 opgenomen. De lokale ondersteuning rond informatisering gebeurt door de POC in samenwerking met medewerkers van de RADI (Raad van Directeurs van de CLB s) en bestaat uit: implementeren van een centrale netwerkstructuur voor de CLB met centraal gebruikersbeheer, centraal databeheer, centrale back-up, centrale beveiliging, centraal archiefbeheer i.s.m. de archivaris van de POC informeren van de CLB-medewerkers bij de instap in het GO-CLB-netwerk adviseren en ondersteunen van ICT-Coördinatoren van de CLB bij automatiseringsprocedures en bij het bereikbaar maken van het netwerk van de hoofdzetels voor de vestigingsplaatsen adviseren rond en uitwerken van extra mogelijkheden van het gebruik van Outlook over Exchangeserver het lokale informatieveiligheidsbeleid LARS gelijkgericht registreren De centrale ondersteuning rond informatisering gebeurt door de POC in samenwerking met medewerkers van de RADI (Raad van Directeurs van de CLB s) en bestaat uit: ontwikkeling en onderhoud van de website van de CLB voor verschillende doelgroepen ontwikkeling en onderhoud van een extranet voor de CLB voor CLB-medewerkers, Smartweb CLB voorzien van een mogelijkheid om een centrale nieuwsbrief te versturen, Smarties CLB ondersteuning van LARS (Leerlingenbegeleiding Administratie en Registratie Systeem): toetsen van de gebruiksvriendelijkheid, voorzien van een laagdrempelige gebruikersondersteuning en meer betrokkenheid verwerven bij het projectmanagement vertegenwoordiging van de CLB GO! in de LARS-stuurgroep en in de verschillende werkgroepen in functie van het borgen en verbeteren van het programma vertegenwoordiging van de CLB GO! in de LARS-datawarehouse-commissie Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 16/25

17 ondersteuning van primaire en secundaire processen zoals online enquêtes sensibiliseren rond beveiligingsaspecten van databeheer ondersteunen van de domeinverantwoordelijken bij de implementatie van hun materialen op de centrale website/smartschool aanmaken accounts voor CLB-medewerkers oplossen van aan mailboxen gerelateerde problemen ontwikkelen en onderhouden van de website van PRODIA (Protocollair werken en diagnosticeren binnen onderwijs) helpdesk ICT Archiefbeheer CLB s hebben wettelijk gezien de plicht hun documenten op een goede, geordende en toegankelijke manier te beheren. Ook naar vernietiging toe zijn zij gebonden aan een aantal regels. Om de CLB s hierbij te helpen, wordt voorzien in ondersteuning ter plaatse. Dit kan zowel voor het uitwerken van een plan van aanpak, het toepassen van de selectielijst, naar aanleiding van een verhuis, Aangezien de types documenten die CLB s beheren gelijklopend is, is het evident dat we hierrond kennis en ervaring uitwisselen. Er wordt een Lerend Netwerk Archiefbeheer opgestart met als doel nagaan op welke wijze het beheer van het archief gebeurt in de diverse CLB deze werkwijzen bespreken en vergelijken werkinstructies ontwikkelen die als goede praktijkvoorbeelden kunnen dienen. Diverse thema s zoals o.m. het MDD-klassement kunnen hier aan bod komen. Op vlak van digitaal documentbeheer blijft de POC de mappenstructuur voor de CLB s verder opvolgen, evalueren en verfijnen, ondersteund door de nodige werkinstructies. Thema s zoals digitalisering en substitutie van papieren door digitaal archief worden verder opgevolgd Administratie Personeels- en financieel beheer Meerdere administratieve medewerkers ervaren de nood om zicht te krijgen op de wettelijke verplichtingen rond personeelsaangelegenheden en rond financieel beheer en wensen hierover procedures uit te werken die met zekerheid aan de wetgeving voldoen. Een werkgroep Personeelsbeheer en een werkgroep Financieel beheer werden opgestart. De coördinatie en logistieke ondersteuning hiervan gebeurt door de POC: zaal, uitnodigingen, agenda, materiaal van alle CLB s verzamelen rond het thema waarrond gewerkt zal worden, redactiewerk, afgewerkte materialen op Smartweb plaatsen. De administratieve medewerkers van de werkgroepen werken zelfstandig aan het ontwerpen van teksten en bereiken de nodige consensus over de inhouden. De afgewerkte teksten worden voorgelegd aan de betreffende expert(en) van het GO! en worden na goedkeuring bekendgemaakt aan de CLB s, via Smarties en Smartweb CLB. Personeelsbeheer behoort tot de verantwoordelijkheid van de directie van een CLB. Om de directies hierin te ondersteunen wordt een vorming aangeboden over de wettelijke verplichtingen rond personeelsaangelegenheden. We onderzoeken of we ook rond de financiële verplichtingen vorming kunnen aanbieden. Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 17/25

18 Schematische voorstelling In de volgende tabel vindt men een visueel overzicht van de reeds geplande activiteiten van het aanbod Professionalisering van de POC. In de linker kolom worden de domeinen vermeld, in de andere kolommen worden de activiteiten per werkvorm weergegeven. Vorming Lokale ondersteuning Werkgroepen Lerende Netwerken Leren en Studeren Opvoedingsondersteuning Op vraag, in samenwerking met PBD CLB GO! CHC over cognitie Buitengewoon Onderwijs PRODIA Inleiding tot het onderwijslandschap (Leertraject) Projectreflectiegroep OLB Onderwijsloopbaanbegeleiding Onderwijsloopbaanbegeleiding Preventieve Gezondheidszorg Verdieping in het onderwijslandschap (Vorming) De PMW in het kleuterconsult met ouders (Vorming) Train de trainer PGZ (Vorming) Overlegplatform PGZ De arts en multidisciplinair handelen CPR en externe defibrillatie (Vorming) Schoolondersteuning: seksuele integriteit (Vorming)

19 Vorming Lokale ondersteuning Werkgroepen Lerende Netwerken DO Schoolondersteuning (Leren en studeren/ onderwijsloopbaanbegeleiding) Voor CLB Concretiseren schoolondersteuning via project WATHOE-leren leren / leren kiezen Voor CLB Concretiseren schoolondersteuning via project WATHOE-leren leren / leren kiezen Gezamenlijk traject CLBschool Instap A-stroom Instap B-stroom WATHOE-examenplanning Jaarlijkse terugkomdagen DO Kansenbevordering Schoolondersteuning prioritaire doelgroepen (Leertraject en vorming) Prioritaire doelgroepen Kansen Casusbespreking Effectieve casusbespreking Eenvoudige communicatie DO Beroepsgeheim Beroepsgeheim-DRMdeontologische code (Leertraject) Beroepsgeheim-DRM (Vorming) Beroepsgeheim Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 19/25

20 Vorming Lokale ondersteuning Werkgroepen Lerende Netwerken DO DRM DO Integrale Jeugdhulp DO Ouderlijk gezag Beroepsgeheim-DRMdeontologische code (Leertraject) Beroepsgeheim-DRM (Vorming) Integrale Jeugdhulp (Leertraject) Wegwijs binnen het nieuwe landschap IJH Terugkomdag IJH IJH verdieping: maatschappelijke noodzaak / omgaan met verontrusting Ouderlijk gezag en minderjarigheid Decreet Rechtspositie Minderjarigen DO HGW/HGD Leertraject: 3 dagen Op vraag, in samenwerking met PBD CLB GO! DO M-decreet Competentieontwikkeling (Vorming i.s.m. SNPB) Leerplicht Leerplicht Communicatie Tweedaagse opleiding Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 20/25

21 Document- en informatiebeheer Vorming Lokale ondersteuning Werkgroepen Lerende Netwerken Excel 2010 Informatisering PRIO Informatisering PRIO Archiefbeheer Archiefbeheer Administratie Personeelsbeheer Financieel beheer (onder voorbehoud) Personeelsbeheer Financieel beheer Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 21/25

22 4. Beleid 4.1. Beleidsondersteuning De POC neemt taken op ter ondersteuning van de centrale diensten van het GO!. Onder beleidsondersteuning verstaan we het helpen voorbereiden en uitvoeren van beleidsstandpunten over specifieke thema s, het deelnemen aan beleidsorganen (Directieraad GO!, staf PBD, RADI en managementcomité RADI), het opzetten van studie- en opzoekingswerk, het opstellen van ontwerpteksten, belangenbehartiging en vertegenwoordiging binnen stuur- en werkgroepen Voorbereiden en opvolgen beleidsdossiers en -standpunten De POC ondersteunt het beleid GO! via het voorbereiden en opvolgen van beleidsdossiers, het voorbereiden van beleidsstandpunten en het mee aansturen van implementatie van nieuwe materie. De onderwerpen hangen nauw samen met de politieke ontwikkelingen Integrale Jeugdhulp en internaten/opvangcentra GO! Gezien het nieuwe landschap is het noodzakelijk dat er oplossingen gevonden worden voor de internaten en opvangcentra GO! omdat zij momenteel niet meegenomen werden binnen IJH. De opdracht van de POC gaat hier over: beleid adviseren en ontwikkelen Documentbeheer De POC ondersteunt de centrale diensten van het GO! bij de verdere uitbouw van hun document- en archiefbeheer. Dit is een project binnen GO!2020. Het archief van de centrale diensten dat zich in het huidige archiefdepot van het GO! bevindt, zal geschoond, gewaardeerd, geselecteerd, vernietigd, verpakt en beschreven worden. De coördinatie wordt opgenomen door de POC. Ook de opname van het archief van de buitendiensten van de afdeling Infrastructuur gebeurt onder coördinatie van de POC. Hiervoor worden stappenplannen en modellen ter beschikking gesteld. Tevens worden overleg en toelichting voorzien. Naderhand wordt onderzocht waar het semi-statisch archief van het GO! ondergebracht kan worden. De POC onderhoudt hiervoor in eerste instantie contacten met de Vlaamse overheid om aansluiting te vinden bij de doelgroepuitbreiding van het archiefdepot van de Vlaamse overheid. Om het documentbeheer van de centrale diensten volledig te onderbouwen, zullen informatiebeheersplannen worden opgemaakt. Zo worden alle documentreeksen gekoppeld aan de taken en voorzien van de nodige metadata voor een goed beheer. Deze plannen zullen ook als input dienen voor het digitale documentbeheer. Om een continu documentbeheer te onderhouden, zullen regelmatig trashdagen georganiseerd worden, dit zowel voor de papieren als voor de elektronische documenten, inclusief mails. Verdere overdrachten van documenten naar de archiefruimte in het Huis van het GO! worden opgevolgd. Thema s zoals digitalisering en substitutie van papieren door digitaal archief worden verder opgevolgd.

23 Opdrachten naar CLB s De POC ondersteunt het beleid GO! via het voorbereiden en opvolgen van beleidsdossiers, het voorbereiden van beleidsstandpunten en het mee aansturen van implementatie van nieuwe materie. De nadruk ligt hierbij op de ontwikkelingen inzake leerplichtonderwijs, hulpverlening aan schoolgaande jongeren en de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt (ongekwalificeerde uitstroom). Deze taken worden in de loop van het schooljaar verder geconcretiseerd. Samenwerking met de RADI, PBD GO! en OOP vormen hierbij een uitgangspunt. Inzake de CLB-werking ligt momenteel de nadruk op het opvolgen van ontwikkelingen inzake het M-decreet, het Decreet betreffende de Integrale Jeugdhulp en het dossier schaalvergroting. De onderwerpen hangen nauw samen met de politieke ontwikkelingen. De POC verzorgt in samenwerking met de voorzitter van de RADI en andere bevoegde derden een wekelijks signalement ten behoeve van de CLB s via GO! Smartweb. Dit signalement bevat een selectie van informatie relevant voor de CLB-werking, gebaseerd op een beperkt aantal bronnen. De POC neemt deel aan diverse vergaderingen en werkgroepen Samenwerking met partners De POC stelt als doel om haar slagkracht te vergroten door de samenwerking met externe partners. We vermelden met welke partners samengewerkt wordt en rond welke onderwerpen. RADI CLB Congres 2015: samen met RADI PBD CLB Overleg en samenwerking bij het opzetten van begeleidingstrajecten in CLB s PBD GO! Prioritair nascholingsproject ADI differentiatie GO! 2020 Leerzorg Werkgroep kwaliteitsindicatoren zorgcontinuüm (i.s.m. SNPB competentieontwikkeling en PBD GO!) Werkgroep OLB in opstartfase: Exploratie van de mogelijkheden tot samenwerking tussen POC, GO! nascholing en PBD met als doel het optimaliseren van de OLB werking in de scholengroepen. Werkgroep kansen met PBD in ontwikkelingsfase. Het afstemmen van het traject naar concrete taakverdeling heeft zeker nog aandacht nodig. GO! Nascholing Voorzien in een OLB ondersteuningsaanbod voor de scholen: gebruik van Onderwijskiezer en OLBgerelateerde thema s (talenten, theorievorming m.b.t. keuzeprocessen, loopbaanleren, loopbaangesprekken, ) Vorming i.s.m. met GO! Nascholing: Nieuwe gezinsvormen en de school. De impact op ouders, leerlingen en schoolteam Samenwerkingsovereenkomst met NAS en Vlaams Netwerk armoede : wanneer er door een school een vorming wordt aangevraagd i.v.m. inzicht in armoede of traject armoede onder de loep, dan worden wij ingeschakeld om het CLB ondersteunen bij hun schoolondersteunende taak. (zie samenwerkingsovereenkomst op Smartweb) Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 23/25

24 OVSG Vorming IJH ontwikkelen en geven samen met OVSG/POV: o Integrale Jeugdhulp verdieping: maatschappelijke noodzaak - omgaan met verontrusting o Integrale Jeugdhulp verdieping: terugkomdag o Wegwijs binnen het Nieuwe landschap Integrale Jeugdhulp POV IJH (zie hoger) Lerend Netwerk Leerplicht Deelname POV aan Lerend Netwerk OLB Netoverstijgend Stuurgroep HGW/HGD Faire diagnostiek OLB diagnostiek/idem Werkgroep OLB diagnostiek Protocollering diagnostiek Arteveldehogeschool: PWO (Praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek) begeleidingscommissies: o UDL - gemotiveerd verslag (Universal Design for Learning) o voorbereidende lees- en spellingvaardigheden bij kleuters Technische werkgroep Vroegtijdig Schoolverlaten (VSV) o deelname aan Technische werkgroep VSV opgericht door ministerie van onderwijs en vorming o opmaak van draaiboek lokaal afsprakenkader CLB-school-VDAB Werkgroep OLB diagnostiek o opvolging testing, contacten met scholen, communicatie CLB o implementatie van de testbatterij PICOV Deelname aan de kerngroep IJH Vlaams-Brabant VLOR Project onderwijs en neurowetenschappen Ministerie van Onderwijs en vorming Redactieraad brochure Wat na het secundair onderwijs Onderwijskiezer en VCLB: o lessentabellen GO! o infobrochure naar de eerste graad Beroepenhuis Gent Standhouder op jaarlijkse materialenbeurs met keuzebegeleidingsmaterialen van CLB GO! samen met Onderwijskiezer/VCLB Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 24/25

25 Afkortingen BaO Basisonderwijs BuBaO Buitengewoon Basisonderwijs BuO Buitengewoon Onderwijs BVR Besluit Vlaamse Regering CHC Cattell, Horn & Carroll CLB Centrum voor Leerlingenbegeleiding DCLB Decreet CLB DRM Decreet Rechtspositie Minderjarigen HGW/HGD Handelingsgericht werken/handelingsgerichte Diagnostiek HO Hoger Onderwijs IJH Integrale Jeugdhulp ICF - CY International Classification of Functioning Child and Youth version LARS Leerling Administratie en Registratie Systeem MDD Multidisciplinair Dossier MDO Multidisciplinair overleg OCJ Ondersteuningscentrum Jeugdzorg OD Onderwijsdecreet OLB Onderwijsloopbaanbegeleiding OOP Onderwijsorganisatie en-personeel OVSG Onderwijs voor Steden en Gemeenten PBD Pedagogische Begeleidingsdienst PICOV Project Integrale Jeugdhulp voor CLB s Ondersteuning Vlaanderen POC Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! POV Provinciaal Onderwijs en Vorming PRIO POC RADI ICT- Ondersteuning PRODIA Prodiagnostiek RADI Raad van Directeurs van de CLB s SNPB Samenwerking Netten Pedagogische Begeleiding SO Secundair Onderwijs VCLB Vrije Centra voor Leerlingenbegeleiding (koepel) VDAB Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling VK Vertrouwenscentrum Kindermishandeling VLOR Vlaamse Onderwijsraad Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 25/25

Beleidsplan 2014-2017 Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO!

Beleidsplan 2014-2017 Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! Beleidsplan 2014-2017 Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding GO! 20/11/2014 R1 4-6-2014 Permanente ondersteuningscel CLB GO! Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel Inhoudsopgave

Nadere informatie

Jaarverslag Permanente Ondersteuningscel CLB GO!

Jaarverslag Permanente Ondersteuningscel CLB GO! Jaarverslag 2013-2014 Permanente Ondersteuningscel CLB GO! 17/11/2014 R0 20-10-2014 Permanente ondersteuningscel CLB GO! Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel Inhoudsopgave 1. Missie 3 2. Situering

Nadere informatie

Infobrochure Project WATHOE leren leren / leren kiezen 1 ste graad secundair onderwijs

Infobrochure Project WATHOE leren leren / leren kiezen 1 ste graad secundair onderwijs Infobrochure Project WATHOE leren leren / leren kiezen 1 ste graad secundair onderwijs Contactpersoon WATHOE project Ingrid Van Oost 0495 41 72 81 ingrid.van.oost@g-o.be 2-6-2014 Permanente ondersteuningscel

Nadere informatie

De doelstellingen van directie en personeel worden expliciet omschreven in een beleidsplan en worden jaarlijks beoordeeld door de directie.

De doelstellingen van directie en personeel worden expliciet omschreven in een beleidsplan en worden jaarlijks beoordeeld door de directie. FUNCTIE: Directeur POC AFKORTING: DIR AFDELING: Management 1. DOELSTELLINGEN INSTELLING De doelstellingen staan omschreven in het beleidsplan POC. Vermits de directie de eindverantwoordelijkheid heeft

Nadere informatie

decreet leerlingenbegeleiding november 2018

decreet leerlingenbegeleiding november 2018 STAP VAN JE SCHOOLWERKING NAAR HET DECREET LEERLINGENBEGELEIDING EN TERUG Greet Vanhove, dienst Lerenden DOELEN EN VERLOOP Decreet leerlingenbegeleiding in notendop 4 begeleidingsdomeinen inhoudelijk concretiseren

Nadere informatie

elk kind een plaats... 1

elk kind een plaats... 1 Elk kind een plaats in een brede inclusieve school Deelnemen aan het dagelijks maatschappelijk leven Herent, 17 maart 2014 1 Niet voor iedereen vanzelfsprekend 2 Maatschappelijke tendens tot inclusie Inclusie

Nadere informatie

ONTWIKKELINGSSCHALEN VOOR DE WERKINGSPRINCIPES

ONTWIKKELINGSSCHALEN VOOR DE WERKINGSPRINCIPES ONTWIKKELINGSSCHALEN VOOR DE WERKINGSPRINCIPES CLB 1.1 W1. Multidisciplinariteit 1.1.1 Ontwikkelingsschaal W1 De medewerkers respecteren onvoldoende een integrale, multidisciplinaire aanpak. Ze starten

Nadere informatie

Doelen. 1. Het onderzoek. 1. Het onderzoek. 1. Het onderzoek. 1. Het onderzoek 2/09/2015. M-decreet: motiveren tot kwaliteitsvolle leertrajecten

Doelen. 1. Het onderzoek. 1. Het onderzoek. 1. Het onderzoek. 1. Het onderzoek 2/09/2015. M-decreet: motiveren tot kwaliteitsvolle leertrajecten M-decreet: motiveren tot kwaliteitsvolle leertrajecten Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek 2014-2015 Projectteam: Mieke Meirsschaut, Frank Monsecour, Sarah Verslijcke Cofinanciering: scholengemeenschap

Nadere informatie

Bram Deeren VCLB Oostkust Blankenberge

Bram Deeren VCLB Oostkust Blankenberge Centrum voor Leerlingenbegeleiding Astridlaan 35 8370 Blankenberge tel. 050/ 41.84.22 fax. 050/ 42.68.43 info@clboostkust.be www.clboostkust.be Bram Deeren VCLB Oostkust Blankenberge Voorstelling CLB-team

Nadere informatie

Jaarverslag 2013-2014 Permanente Ondersteuningscel CLB GO! 17/11/2014 R0

Jaarverslag 2013-2014 Permanente Ondersteuningscel CLB GO! 17/11/2014 R0 Jaarverslag 2013-2014 Permanente Ondersteuningscel CLB GO! 17/11/2014 R0 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Situering POC in het GO! 4 3. Organisatieschema POC 4 4. Interne processen 6 4.1. Management 6 4.2.

Nadere informatie

schoolinterne zorg Katia De Coussemaker

schoolinterne zorg Katia De Coussemaker schoolinterne zorg Katia De Coussemaker Kaders Decreet Leerzorg Handelingsgericht werken Protocollering en diagnostiek Internationale tendens Zie oa recente Verdrag van de Verenigde Naties ter bescherming

Nadere informatie

ONTWIKKELINGSSCHALEN WERKINGSPRINCIPES

ONTWIKKELINGSSCHALEN WERKINGSPRINCIPES ONTWIKKELINGSSCHALEN WERKINGSPRINCIPES CLB 1. Toelichting bij de ontwikkelingsschalen De onderwijsinspectie situeert de kwaliteit binnen ontwikkelingsschalen, die bestaan uit vier ontwikkelingsniveaus.

Nadere informatie

G.V.Basisschool Hamont-Lo

G.V.Basisschool Hamont-Lo G.V.Basisschool Hamont-Lo Zorg onze schooleigen visie op BREDE zorg Als school hebben we de opdracht om met brede zorg te werken aan de ontplooiing van iedere leerling. Dat is één van de pijlers van het

Nadere informatie

Rol van het CLB en samenwerking met schoolexterne hulpverleners in het M-decreet

Rol van het CLB en samenwerking met schoolexterne hulpverleners in het M-decreet Rol van het CLB en samenwerking met schoolexterne hulpverleners in het M-decreet Jan Coppieters Inge Lootens PVOC-medewerkers Doelen Je kent het zorgcontinuüm en denkt na over de samenwerking met het CLB

Nadere informatie

Centra voor leerlingenbegeleiding

Centra voor leerlingenbegeleiding Centra voor leerlingenbegeleiding Denk- en inspiratiedag stage in de JGZ 24 mei 2019 Inge Van Trimpont 1 1. Wat is leerlingenbegeleiding? 2. Wat is en doet een CLB? 3. Samenwerking met K&G 2 Doel van de

Nadere informatie

Permanente Ondersteuningscel CLB GO! LAAT JE INSPIREREN! PROFESSIONALISERING CLB SCHOOLJAAR

Permanente Ondersteuningscel CLB GO! LAAT JE INSPIREREN! PROFESSIONALISERING CLB SCHOOLJAAR Permanente Ondersteuningscel CLB GO! LAAT JE INSPIREREN! PROFESSIONALISERING CLB SCHOOLJAAR 2017-2018 Bekijk het nieuwe aanbod en schrijf nu in! www.g-o.be/poc Aanbod Professionalisering CLB-medewerkers

Nadere informatie

WERKINGSCODE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST PROVINCIAAL ONDERWIJS VLAANDEREN

WERKINGSCODE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST PROVINCIAAL ONDERWIJS VLAANDEREN Boudewijnlaan 20-21, 1000 Brussel WERKINGSCODE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST PROVINCIAAL ONDERWIJS VLAANDEREN 1 TOEPASSINGSGEBIED 1. De werkingscode is van toepassing op alle leden van de pedagogische

Nadere informatie

6 Leerlingenbegeleiding 1

6 Leerlingenbegeleiding 1 6 Leerlingenbegeleiding 1 6.1 Beeldvorming V2, B1, B2, B3 en B4 Kent het schoolteam voldoende de beginsituatie van de leerlingen, hun mogelijkheden en behoeften? Worden de specifieke onderwijsbehoeften

Nadere informatie

ONTWIKKELINGSSCHALEN LEERLINGENBEGELEIDING BASISONDERWIJS

ONTWIKKELINGSSCHALEN LEERLINGENBEGELEIDING BASISONDERWIJS ONTWIKKELINGSSCHALEN LEERLINGENBEGELEIDING BASISONDERWIJS VERSIE PROEFDOORLICHTING Deze instrumentenbundel omvat de ontwikkelingsschalen en de kritische kenmerken L1. Beeldvorming L2. Passende begeleiding

Nadere informatie

Concept Layout en grafische vormgeving Verantwoordelijk uitgever Datum van uitgifte:

Concept Layout en grafische vormgeving Verantwoordelijk uitgever Datum van uitgifte: 1 Concept: Sofie Van den Bussche en Thomas Schadron Layout en grafische vormgeving: Thomas Schadron Verantwoordelijk uitgever: Permanente ondersteuningscel voor de CLB s GO! Datum van uitgifte: december

Nadere informatie

Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp. Een gids voor ouders

Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp. Een gids voor ouders Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp Een gids voor ouders Verantwoordelijk uitgever: Permanente Ondersteuningscel voor de CLB s GO! 2 CLB & Integrale Jeugdhulp? Centra voor

Nadere informatie

zorgvisie Heilige familie Lagere school

zorgvisie Heilige familie Lagere school zorgvisie Heilige familie Lagere school 1) Inleiding Onze school- en zorgvisie staat gesymboliseerd in ons schoollogo en in onze slogan sterk onderwijs, warme sfeer! : Ieder kind is van harte welkom in

Nadere informatie

Functieomschrijving ankerpersonen en contactpersonen gezondheidsbeleid. onderwijs. van de Vlaamse Gemeenschap

Functieomschrijving ankerpersonen en contactpersonen gezondheidsbeleid. onderwijs. van de Vlaamse Gemeenschap Functieomschrijving ankerpersonen en contactpersonen gezondheidsbeleid onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Ankerpersonen en contactpersonen gezondheidsbeleid Inleiding 1 Ankerpersonen gezondheidsbeleid

Nadere informatie

Aanbod Professionalisering CLB-medewerkers Permanente Ondersteuningscel CLB GO!

Aanbod Professionalisering CLB-medewerkers Permanente Ondersteuningscel CLB GO! Aanbod Professionalisering CLB-medewerkers Permanente Ondersteuningscel CLB GO! Schooljaar 2015 2016 Revisie 0 15-6-2015 Permanente ondersteuningscel CLB GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel Inhoudsopgave

Nadere informatie

Verder studeren met een functiebeperking

Verder studeren met een functiebeperking Verder studeren met een functiebeperking Visie en uitdagingen Valérie Van Hees Coördinator SIHO Studienamiddag Vlor 06.09.2018 Inhoud presentatie Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs Regeling Inclusief

Nadere informatie

Prodiaen het protocol Wiskundeproblemen en dyscalculie

Prodiaen het protocol Wiskundeproblemen en dyscalculie Prodiaen het protocol Wiskundeproblemen en dyscalculie Het Project 2 Prodia doelstellingen Ontwikkeling van diagnostische protocollen - meer gestandaardiseerd en gelijklopend - wetenschappelijk onderbouwd

Nadere informatie

Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs!

Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs! Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs! OF DECREET Typologie: vroeger nu Type voor kinderen Type voor kinderen 1 met een licht mentale beperking 2 met een matig of ernstig mentale beperking 3 met ernstige

Nadere informatie

VERSLAG VAN DE PROEFDOORLICHTING INSPECTIE 2.0 VBS Sint-Jansschool te Menen (19059)

VERSLAG VAN DE PROEFDOORLICHTING INSPECTIE 2.0 VBS Sint-Jansschool te Menen (19059) VERSLAG VAN DE PROEFDOORLICHTING INSPECTIE 2.0 VBS Sint-Jansschool te Menen (19059) 1 IN WELKE MATE ONTWIKKELT DE SCHOOL HAAR EIGEN KWALITEIT? K1. Visie De school weet wat ze met haar onderwijs wil bereiken

Nadere informatie

Jaarverslag Permanente Ondersteuningscel CLB GO!

Jaarverslag Permanente Ondersteuningscel CLB GO! Jaarverslag 2015-2016 Permanente Ondersteuningscel CLB GO! 30-11-2016 Permanente ondersteuningscel CLB GO! Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Missie 4 3. Visie

Nadere informatie

HANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013

HANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013 Gericht Werken als bril om naar het zorgbeleid te kijken zorg Handelings- Leerlingenbegeleiding fase 0 fase 1 HGW HGW Leren & studeren Studieloopbaanbegeleiding Socioemotioneel fase 2 fase 3 HGW HGW centrale

Nadere informatie

Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp. Een gids voor ouders

Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp. Een gids voor ouders Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp Een gids voor ouders Verantwoordelijk uitgever: Permanente Ondersteuningscel voor de CLB s GO! 2 CLB & Integrale Jeugdhulp? Centra voor

Nadere informatie

Functiekaart. Werkt onder leiding van en rapporteert aan: beleidscoördinator Samenleving Leven en Welzijn

Functiekaart. Werkt onder leiding van en rapporteert aan: beleidscoördinator Samenleving Leven en Welzijn Functie Graadnaam: coördinator Functienaam: coördinator onderwijs Functionele loopbaan: B1-B3 Code: Afdeling: Samenleving, leven en welzijn Dienst: Burgerzaken, onderwijs en sociale dienst Subdienst: onderwijs

Nadere informatie

Welkom op campus Kasterlinden

Welkom op campus Kasterlinden www.kasterlinden.be Welkom op campus Kasterlinden Buitengewoon basisonderwijs (kleuter en lager) Buitengewoon secundair onderwijs (OV1-OV2 OV3) Internaat voor eigen scholen GON Inrichtende macht: Vlaamse

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van CLB GO! Westhoek te Veurne

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van CLB GO! Westhoek te Veurne Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Jenaplanschool De Kleurdoos

Jenaplanschool De Kleurdoos Jenaplanschool De Kleurdoos Zorgbeleid op school Binnen de school speelt het leren zich op verschillende niveaus af. Niet alleen de kinderen in de stamgroep, maar ook de individuele leerkracht wordt gestimuleerd

Nadere informatie

Advies opgemaakt door Vlaams Instituut Gezond Leven, VAD, Sensoa en VWVJ

Advies opgemaakt door Vlaams Instituut Gezond Leven, VAD, Sensoa en VWVJ Advies op het voorontwerp van decreet betreffende de leerlingenbegeleiding in het basisonderwijs, het secundair onderwijs en de centra voor leerlingenbegeleiding. Advies opgemaakt door Vlaams Instituut

Nadere informatie

Nota Invoering ondersteuningsmodel

Nota Invoering ondersteuningsmodel Nota Invoering ondersteuningsmodel Vooraf: - Het ondersteuningsmodel is een stap in het versterken van gewone scholen zodat minder kinderen in het buitengewoon onderwijs instromen. De gespecialiseerde

Nadere informatie

Het Project. Congres Netwerk Leerproblemen Vlaanderen - 7 feb work. Prodia doelstellingen. Algemeen Diagnostisch Protocol = Rode Draad

Het Project. Congres Netwerk Leerproblemen Vlaanderen - 7 feb work. Prodia doelstellingen. Algemeen Diagnostisch Protocol = Rode Draad Prodia @ work Het Project 2 Prodia doelstellingen Ontwikkeling van diagnostische protocollen - meer gestandaardiseerd en gelijklopend - wetenschappelijk onderbouwd - gedragen door onderwijs, CLB, overheid

Nadere informatie

Diagnostiek als kernactiviteit binnen het CLB-aanbod

Diagnostiek als kernactiviteit binnen het CLB-aanbod Diagnostiek als kernactiviteit binnen het CLB-aanbod Met deze visie op diagnostiek hebben we tot doel alle actoren die betrokken zijn bij de leerlingenbegeleiding te informeren over de manier waarop we

Nadere informatie

ONTWIKKELINGSSCHALEN VOOR HET KWALITEITSGEBIED LEERLINGENBEGELEIDING

ONTWIKKELINGSSCHALEN VOOR HET KWALITEITSGEBIED LEERLINGENBEGELEIDING ONTWIKKELINGSSCHALEN VOOR HET KWALITEITSGEBIED LEERLINGENBEGELEIDING GEWOON SECUNDAIR ONDERWIJS M.U.V. DOORLICHTINGSEENHEDEN DIE BESTAAN UIT EEN CENTRUM VOOR DEELTIJDS ONDERWIJS 1. Toelichting bij de ontwikkelingsschalen

Nadere informatie

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap STEM Visietekst van het GO! 28 november 2016 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In de beleidsnota 2014-2019 stelt Vlaams minister van Onderwijs de ambitie om leerlingen warmer te maken

Nadere informatie

Stappenplan (Stroomschema Zorg), van vraag naar antwoord!

Stappenplan (Stroomschema Zorg), van vraag naar antwoord! Stappenplan (Stroomschema Zorg), van vraag naar antwoord! Het stappenplan/stroomschema zorg volgt het zorgcontinuüm met aandacht voor de rol van: kinderen en jongeren, ouders, scholen gewoon en buitengewoon

Nadere informatie

Dag van de slimme school. Slim organiseren samen met het CLB van de toekomst

Dag van de slimme school. Slim organiseren samen met het CLB van de toekomst Dag van de slimme school Slim organiseren samen met het CLB van de toekomst ê Wat gaan we vandaag doen? ê Wat kunnen/moeten we als CLB/school versterken, afzwakken, creëren en stoppen om (mee) de kernopdrachten

Nadere informatie

Vrije Kleuterschool De Link Patronaatstraat 28 Jan Verbertlei Edegem

Vrije Kleuterschool De Link Patronaatstraat 28 Jan Verbertlei Edegem Beleidsvoerend vermogen van zorg Vrije kleuterschool De Link Edegem Tel.: 03 369 66 33 Opgemaakt door Thaïsa Kets zorgcoördinator kleuterschool Bron: Vanhove, G., werkgroep Vademecum zorg. (2014). Katholiek

Nadere informatie

Doelen. 1. Het onderzoek 2/09/2015. M-decreet: motiveren tot kwaliteitsvolle leertrajecten

Doelen. 1. Het onderzoek 2/09/2015. M-decreet: motiveren tot kwaliteitsvolle leertrajecten M-decreet: motiveren tot kwaliteitsvolle leertrajecten Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek 2014-2015 Projectteam: Mieke Meirsschaut, Frank Monsecour, Sarah Verslijcke Cofinanciering: scholengemeenschap

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Provinciaal CLB te Antwerpen.

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Provinciaal CLB te Antwerpen. Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

EVALUATIE VAN DE MEDEWERKER MET ADMINISTRATIEVE OPDRACHT

EVALUATIE VAN DE MEDEWERKER MET ADMINISTRATIEVE OPDRACHT EVALUATIE VAN DE MEDEWERKER MET ADMINISTRATIEVE OPDRACHT Algemene en persoonlijke gegevens VOORNAAM NAAM Ambt Administratieve toestand Periode Datum / /20 1 ste evaluator 2 de evaluator De scores zijn

Nadere informatie

Permanente Ondersteuningscel 2011-2012

Permanente Ondersteuningscel 2011-2012 Jaarverslag Permanente Ondersteuningscel 2011-2012 Alle technische personeelsleden Datum: 30/09/2012 Versie: 0 POC CLB GO! Alhambragebouw E. Jacqmainlaan 20-1000 Brussel Tel. 02 790 93 13 www.g-o.be/poc

Nadere informatie

Introductie: gebruik van het CIPO beoordelingskader

Introductie: gebruik van het CIPO beoordelingskader Bijlage: Geïntegreerd beoordelingskader evaluatie Pedagogische Begeleidingsdiensten en de Permanente Ondersteuningscellen Introductie: gebruik van het CIPO beoordelingskader Omwille van de continuïteit

Nadere informatie

De HGW-bril toegepast in de cel leerlingenbegeleiding

De HGW-bril toegepast in de cel leerlingenbegeleiding De HGW-bril toegepast in de cel woensdag 20 februari 2013 Kris Loobuyck 1 2 3 VVKSO 1 Uitgangspunten van HGW 4 HGW biedt kansen! 5 We zijn gericht op het geven van haalbare en bruikbare adviezen. We werken

Nadere informatie

Katholieke Scholengemeenschap Oscar Romero Sint-Bavostraat 51, 2610 Wilrijk tel fax

Katholieke Scholengemeenschap Oscar Romero Sint-Bavostraat 51, 2610 Wilrijk tel fax Katholieke Scholengemeenschap Oscar Romero Sint-Bavostraat 51, 2610 Wilrijk tel. 03 827 16 23 fax 03 825 13 34 FUNCTIEBESCHRIJVING COÖRDINEREND DIRECTEUR DOMEIN DOEL AANDACHTSVELDEN Communicatie en overleg

Nadere informatie

Checklist Onderwijsloopbaanbegeleiding in onze school

Checklist Onderwijsloopbaanbegeleiding in onze school Checklist Onderwijsloopbaanbegeleiding in onze school Voor elk van de onderdelen van keuzebegeleiding zijn er aandachtspunten geclusterd. Deze kunnen zeker niet allemaal gerealiseerd worden en moeten vooral

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrij CLB Diest - Tessenderlo te DIEST

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrij CLB Diest - Tessenderlo te DIEST Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Type basisaanbod: evaluatie terugkeer BuBaO en BuSO

Type basisaanbod: evaluatie terugkeer BuBaO en BuSO Type basisaanbod: evaluatie terugkeer BuBaO en BuSO 1. Evaluatie terugkeer binnen BuBaO 1.1. Situering In een ideale wereld zijn alle CLB-teams geprofessionaliseerd in het lopen van goede HGD-trajecten

Nadere informatie

Visienota EDUCARE / Transities 0-6 jaar. Onderwijscentrum Brussel Entiteit Gezin

Visienota EDUCARE / Transities 0-6 jaar. Onderwijscentrum Brussel Entiteit Gezin Visienota EDUCARE / Transities 0-6 jaar Onderwijscentrum Brussel Entiteit Gezin a. Situering Jonge kinderen (0-6 jaar) groeien op in diverse contexten: thuis, eventueel in de kinderopvang, en in de kleuterschool.

Nadere informatie

ONDERWIJS LOOPBAAN BEGELEIDING, DE WEG NAAR VERRIJKEND ONDERWIJS

ONDERWIJS LOOPBAAN BEGELEIDING, DE WEG NAAR VERRIJKEND ONDERWIJS ONDERWIJS LOOPBAAN BEGELEIDING, DE WEG NAAR VERRIJKEND ONDERWIJS HGW-studiedag Antwerpen 11-9-2014 Vera Van Heule, Patricia De Backer, Valérie de Smet Oorsprong en toekomst Motivatie: 2011 onvrede met

Nadere informatie

ONTWIKKELINGSSCHALEN VOOR HET KWALITEITSGEBIED LEERLINGENBEGELEIDING

ONTWIKKELINGSSCHALEN VOOR HET KWALITEITSGEBIED LEERLINGENBEGELEIDING ONTWIKKELINGSSCHALEN VOOR HET KWALITEITSGEBIED LEERLINGENBEGELEIDING DEELTIJDS BEROEPSSECUNDAIR ONDERWIJS: DOORLICHTINGSEENHEDEN DIE BESTAAN UIT EEN CENTRUM VOOR DEELTIJDS ONDERWIJS 1. Toelichting bij

Nadere informatie

Bijlage 2: De indicatoren van beleidsvoerend vermogen

Bijlage 2: De indicatoren van beleidsvoerend vermogen Bijlage 2: De indicatoren van beleidsvoerend vermogen 1 2 3 4 1. Wat is beleidsvoerend vermogen? De scholen die een succesvol beleid voeren, gebruiken hun beleidsruimte maximaal zodat de onderwijskwaliteit

Nadere informatie

Ontwerp van decreet. betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Amendementen

Ontwerp van decreet. betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Amendementen stuk ingediend op 2290 (2013-2014) Nr. 4 6 februari 2014 (2013-2014) Ontwerp van decreet betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Amendementen Stukken in het dossier: 2290

Nadere informatie

Opdracht bij stappenplan kwaliteitsontwikkeling

Opdracht bij stappenplan kwaliteitsontwikkeling Opdracht bij stappenplan kwaliteitsontwikkeling Rubriek: De school stimuleert de ontwikkeling van alle lerenden Deelrubriek: De lerende begeleiden Kwaliteitsverwachting B2 Het schoolteam biedt de begeleiding

Nadere informatie

M-decreet. BuBaO type1/8 > basisaanbod BUSO OV3 type 1 > basisaanbod Evaluatie om de 2 jaar (BuBaO), na de opleidingsfase (BUSO)

M-decreet. BuBaO type1/8 > basisaanbod BUSO OV3 type 1 > basisaanbod Evaluatie om de 2 jaar (BuBaO), na de opleidingsfase (BUSO) M-decreet BuBaO type1/8 > basisaanbod BUSO OV3 type 1 > basisaanbod Evaluatie om de 2 jaar (BuBaO), na de opleidingsfase (BUSO) M-decreet Type 7 ook voor kinderen met spraak- of taalstoornis Creatie van

Nadere informatie

Vacature CAW Centraal-West-Vlaanderen BELEIDSMEDEWERKER & KWALITEITSCOÖRDINATOR

Vacature CAW Centraal-West-Vlaanderen BELEIDSMEDEWERKER & KWALITEITSCOÖRDINATOR Vacature CAW Centraal-West-Vlaanderen BELEIDSMEDEWERKER & KWALITEITSCOÖRDINATOR CAW (Centrum Algemeen Welzijnswerk) is er voor iedere burger met om het even welke welzijnsvraag. De kerntaken van een CAW

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader

FUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader Doel van de functiefamilie Leiden van een geheel van activiteiten en medewerkers en input geven naar het beleid teneinde een kwaliteitsvolle, klantgerichte dienstverlening te verzekeren en zodoende bij

Nadere informatie

Bijlage G: CLB en rechten en plichten van ouders en leerlingen (BERICHTGEVING aan de ouders en aan de leerlingen van 12 jaar en ouder)

Bijlage G: CLB en rechten en plichten van ouders en leerlingen (BERICHTGEVING aan de ouders en aan de leerlingen van 12 jaar en ouder) Bijlage G: CLB en rechten en plichten van ouders en leerlingen (BERICHTGEVING aan de ouders en aan de leerlingen van 12 jaar en ouder) Wat doet een centrum voor leerlingenbegeleiding? De centra voor leerlingenbegeleiding

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrij CLB Noordwest - Brabant te Asse

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrij CLB Noordwest - Brabant te Asse Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Buitengewoon onderwijs - Bijkomende of gespecialiseerde opleidingen voor leerkrachten

Buitengewoon onderwijs - Bijkomende of gespecialiseerde opleidingen voor leerkrachten SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 163 van KATHLEEN HELSEN datum: 21 januari 2016 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Buitengewoon onderwijs - Bijkomende

Nadere informatie

Contactpersoon Team vergunningen en erkenningen Telefoon Bijlagen 3

Contactpersoon Team vergunningen en erkenningen  Telefoon Bijlagen 3 Zenithgebouw Koning Albert II-laan 37 1030 BRUSSEL www.vaph.be INFONOTA Gericht aan: aanbieders van rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH-diensten) 8 mei 2019 INF/19/38 Contactpersoon Team vergunningen

Nadere informatie

Infodag scholen en CLB 25 JANUARI 2018

Infodag scholen en CLB 25 JANUARI 2018 Infodag scholen en CLB 25 JANUARI 2018 Welkom Vandaag op het menu voor u! Terugblik op de start Onze opdracht Voor wie zijn wij er? Wie zijn wij? Waar staan we voor? Werkwijze Getuigenis Een droom voor

Nadere informatie

SAMENSPRAAK 2012. Perspectieven in het omgaan met verontrusting en maatschappelijke noodzaak

SAMENSPRAAK 2012. Perspectieven in het omgaan met verontrusting en maatschappelijke noodzaak Integrale Jeugdhulp Regio Vlaams-Brabant en Brussel SAMENSPRAAK Perspectieven in het omgaan met verontrusting en maatschappelijke noodzaak -Herhaling startdagen 2011 op algemene vraag van de voorzieningen-

Nadere informatie

Infosessie Scholen 2015

Infosessie Scholen 2015 Infosessie Scholen 2015 Rol Coach en het M-decreet Wat verandert er? De rollen van de CLB-medewerker 2 De rol coach 2 Resultaatsgebieden : 1. Coachen van leerkrachten 2. Schoolondersteuning 3 De rol coach

Nadere informatie

Veel gestelde vragen OKOplus

Veel gestelde vragen OKOplus Veel gestelde vragen OKOplus Inzet van de ondersteuning 1. Vraag: Kan deze ondersteuning breder ingezet worden in bijvoorbeeld alle klassen zoals dat bij de projecten van de waarborgregeling het geval

Nadere informatie

Brugfiguur flankerend onderwijs FUNCTIEBESCHRIJVING

Brugfiguur flankerend onderwijs FUNCTIEBESCHRIJVING Brugfiguur flankerend onderwijs FUNCTIEBESCHRIJVING PLAATS IN HET ORGANOGRAM Je werkt onder de leiding van de secretaris en het diensthoofd van de Welzijnsdienst. Je werkt constructief samen met OCMW -

Nadere informatie

Aandachtspunten en werkingsmogelijkheden bij het GOK/SES beleid

Aandachtspunten en werkingsmogelijkheden bij het GOK/SES beleid Samenwerkingsovereenkomst - bijlage 7 Aandachtspunten en werkingsmogelijkheden bij het GOK/SES beleid 1. Inleiding Indien een school extra uren en/of andere ondersteuning ontvangt, is het belangrijk dat

Nadere informatie

F U N C T I E P R O F I E L

F U N C T I E P R O F I E L F U N C T I E P R O F I E L I. I D E N T I F I C A T I E G E G E V E N S Functiebenaming Weddeschaal Graad Directie - dep - dienst Functiefamilie Coach gezinsopvang B1-B2-B3 sociaal/paramedisch medewerker

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR

FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR A. DOEL VAN DE FUNCTIE: Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen

Nadere informatie

J e C L B h e l p t. W a a r v o o r k a n j e b i j o n s t e r e c h t?

J e C L B h e l p t. W a a r v o o r k a n j e b i j o n s t e r e c h t? J e C L B h e l p t Onze hulpverlening is kosteloos voor leerlingen, ouders en school. We werken samen met de school, maar we behoren er niet toe. Je kan dus gerust los van de school bij ons terecht. Het

Nadere informatie

Samen inclusief hoger onderwijs realiseren. Beleidsplan

Samen inclusief hoger onderwijs realiseren. Beleidsplan Samen inclusief hoger onderwijs realiseren Beleidsplan 2017-2019 Goedgekeurd door de stuurgroep dd. 20.03.2017 Voorwoord Het Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs (SIHO) zet met zijn beleidsplan samen inclusief

Nadere informatie

Procedure zorg basisschool Prinsstraat, lagere school: 1. Handelingsgericht werken als uitgangspunt

Procedure zorg basisschool Prinsstraat, lagere school: 1. Handelingsgericht werken als uitgangspunt Procedure zorg basisschool Prinsstraat, lagere school: 1. Handelingsgericht werken als uitgangspunt Onze school onderschrijft in zijn zorgvisie de principes van het handelingsgericht werken als uitgangspunt

Nadere informatie

Gewijzigde regelgeving. Greet Vanhove VVKBaO 13/12/12 1. Waarom een nieuw vademecum zorg?

Gewijzigde regelgeving. Greet Vanhove VVKBaO 13/12/12 1. Waarom een nieuw vademecum zorg? VADEMECUM ZORG 2012 Greet Vanhove VVKBaO Greet Vanhove pedagogisch begeleider VVKBaO Waarom een nieuw vademecum zorg? Verander(en)de leerlingenpopulatie Gewijzigde maatschappelijke context Onderwijsvernieuwingen

Nadere informatie

Aanbod Professionalisering CLB-medewerkers Permanente Ondersteuningscel CLB GO!

Aanbod Professionalisering CLB-medewerkers Permanente Ondersteuningscel CLB GO! Aanbod Professionalisering CLB-medewerkers Permanente Ondersteuningscel CLB GO! Schooljaar 2018 2019 Permanente ondersteuningscel CLB GO! Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel Inhoudsopgave

Nadere informatie

Doelstellingen. Klaar voor redelijke aanpassingen? Inhoud. 1. Situering 24/11/2014

Doelstellingen. Klaar voor redelijke aanpassingen? Inhoud. 1. Situering 24/11/2014 Klaar voor redelijke? 2. Je kan het begrip redelijke situeren 3. Je kent de zeven criteria van redelijke Meirsschaut Mieke Bachelor na bachelor in het onderwijs: buitengewoon onderwijs, zorgverbreding

Nadere informatie

NETWERK SAMEN TEGEN SCHOOLUITVAL WEST-VLAANDEREN. Nota positionering CLB binnen de leerplichtbegeleiding 1/8

NETWERK SAMEN TEGEN SCHOOLUITVAL WEST-VLAANDEREN. Nota positionering CLB binnen de leerplichtbegeleiding 1/8 NETWERK SAMEN TEGEN SCHOOLUITVAL WEST-VLAANDEREN. Nota positionering CLB binnen de leerplichtbegeleiding 1/8 Inhoudstafel 1. Leerplichtbegeleiding omschreven binnen wetgeving en decreet, nota 2. Doelstelling

Nadere informatie

Centra voor Leerlingenbegeleiding sterke partners in de integrale jeugdhulpverlening

Centra voor Leerlingenbegeleiding sterke partners in de integrale jeugdhulpverlening Centra voor Leerlingenbegeleiding sterke partners in de integrale jeugdhulpverlening Vandaag werd het jaarverslag jeugdhulp voorgesteld. Tot onze spijt werd er in de samenvatting geen aandacht besteed

Nadere informatie

85% (32 klokuren) maatschappelijk werker (MW), psycho-pedagogisch werker (PPW) of paramedisch werker (PMW)

85% (32 klokuren) maatschappelijk werker (MW), psycho-pedagogisch werker (PPW) of paramedisch werker (PMW) Onderwijskoepel van Steden en Gemeenten (OVSG) en Provinciaal Onderwijs Vlaanderen (POV) zijn op zoek naar een pedagogisch begeleider voor de Permanente Ondersteuningscel van de centra voor leerlingenbegeleiding

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING VOOR HET AMBT VAN DIRECTEUR

FUNCTIEBESCHRIJVING VOOR HET AMBT VAN DIRECTEUR FUNCTIEBESCHRIJVING VOOR HET AMBT VAN DIRECTEUR Onderwijsinstelling :... Instellingsnummer :... Schoolbestuur :... Scholengemeenschap/consortium : SG BLOM Nummer scholengemeenschap : 121921 Het arbeidsreglement,

Nadere informatie

4/5/2012. Continuüm in zorg

4/5/2012. Continuüm in zorg Continuüm in zorg Studiedag Leerrijk Saar Callens 20 april 2012 De visie en methodiek van handelingsgericht werken (HGW) kan de school helpen om haar interne werking te optimaliseren. De school structureert

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING. Het afdelingshoofd Technische Zaken staat in voor de algemene leiding van de afdeling technische zaken.

FUNCTIEBESCHRIJVING. Het afdelingshoofd Technische Zaken staat in voor de algemene leiding van de afdeling technische zaken. FUNCTIEBESCHRIJVING Functie Graadnaam: AFDELINGSHOOFD Afdeling TECHNISCHE ZAKEN Functienaam: AFDELINGSHOOFD Dienst TECHNISCHE ZAKEN Functionele loopbaan: A4a A4b Omschrijving van de afdeling en dienst

Nadere informatie

betreffende een nieuw ondersteuningsmodel in het leerplichtonderwijs

betreffende een nieuw ondersteuningsmodel in het leerplichtonderwijs ingediend op 1015 (2016-2017) Nr. 1 12 december 2016 (2016-2017) Voorstel van resolutie van Caroline Gennez, Steve Vandenberghe en Katia Segers betreffende een nieuw ondersteuningsmodel in het leerplichtonderwijs

Nadere informatie

Visietekst rond de samenwerking tussen het basisonderwijs en het secundair onderwijs

Visietekst rond de samenwerking tussen het basisonderwijs en het secundair onderwijs Visietekst rond de samenwerking tussen het basisonderwijs en het secundair onderwijs Inleiding: De pedagogische begeleiding heeft voor volgende jaren de samenwerking tussen BaO en SO als prioriteit gekozen.

Nadere informatie

sinds 1 september 2000 heten het PMS en het MST CENTRUM VOOR LEERLINGENBEGELEIDING

sinds 1 september 2000 heten het PMS en het MST CENTRUM VOOR LEERLINGENBEGELEIDING sinds 1 september 2000 heten het PMS en het MST CENTRUM VOOR LEERLINGENBEGELEIDING Organogram 13 000 leerlingen 35 medewerkers 45 scholen: 9 SO 35 BaO 1 BuO Directieteam Directeur Teamleider BaO Teamleider

Nadere informatie

Beleidsaanbevelingen over onderwijs aan kinderen met ernstige en meervoudige beperkingen

Beleidsaanbevelingen over onderwijs aan kinderen met ernstige en meervoudige beperkingen Vast Bureau 2 juli 2015 AR-VB-END-1415-003 Beleidsaanbevelingen over onderwijs aan kinderen met ernstige en meervoudige beperkingen Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42

Nadere informatie

Jaarverslag Permanente Ondersteuningscel CLB GO!

Jaarverslag Permanente Ondersteuningscel CLB GO! Jaarverslag 2014-2015 Permanente Ondersteuningscel CLB GO! Huis van het GO!, Willebroekkaai 36, 1000 Brussel Inhoud 1. CONTEXT: Situering POC in het GO! 3 2. INPUT 3 2.1. Personeelssamenstelling 3 2.2.

Nadere informatie

TERUGKOMDAG. 15 november 2016

TERUGKOMDAG. 15 november 2016 TERUGKOMDAG 15 november 2016 PROGRAMMA TERUGKOMDAG 9u00-10u30: Integrale Jeugdhulp. En wat met de school? 10u30 11u00 pauze (lokaal A03.03) 11u00-12u00: Trajectgroepen. Groepen trajectcoachen Isabelle

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder Doel van de functiefamilie Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen omtrent het thema te initiëren, te stimuleren en te bewaken

Nadere informatie

Standpunt rapport in het basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015)

Standpunt rapport in het basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015) Standpunt rapport in het basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015) Pedagogische begeleidingsdienst Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel Situering, probleemstelling en uitgangspunten

Nadere informatie

Hoe ondersteunde AgODi het werkveld bij de verhoogde instroom van vluchtelingen? Hasselt 29 april 2016 Sara De Meerleer

Hoe ondersteunde AgODi het werkveld bij de verhoogde instroom van vluchtelingen? Hasselt 29 april 2016 Sara De Meerleer Hoe ondersteunde AgODi het werkveld bij de verhoogde instroom van vluchtelingen? Hasselt 29 april 2016 Sara De Meerleer Agenda 1. September 2015 2. AgODi reageert 3. Uitbreiding ondersteuningsaanbod 4.

Nadere informatie

Permanente Ondersteuningscel 2012-2013

Permanente Ondersteuningscel 2012-2013 Jaarverslag Permanente Ondersteuningscel 2012-2013 Alle technische personeelsleden Datum: 30/09/2013 Versie: 0 POC CLB GO! Alhambra E. Jacqmainlaan 20-1000 Brussel Tel. 02 790 93 13 www.g-o.be/poc 1. Inhoud

Nadere informatie

Koninklijk Atheneum Keerbergen Afstemming tussen school, CLB en andere partners

Koninklijk Atheneum Keerbergen Afstemming tussen school, CLB en andere partners Koninklijk Atheneum Keerbergen Afstemming tussen school, CLB en andere partners 1 Inhoudsopgave 1. GEZAMENLIJKE VISIE 3 2. TOEGANKELIJKHEID 4 3. DOMEINEN 5 3.1. PREVENTIEVE GEZONDHEIDSZORG 5 3.2. LEREN

Nadere informatie

Handelingsgericht diagnosticeren 1

Handelingsgericht diagnosticeren 1 Handelingsgericht diagnosticeren 1 Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) is een kwaliteitskader met een geheel van uitgangspunten en fasen. Pameijer en van Beukering vullen het in met relevante inzichten

Nadere informatie