Behandeling en management Meer weten over

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Behandeling en management Meer weten over"

Transcriptie

1 Diabetes Interactief Educatie Programma Behandeling en management Meer weten over Geneesmiddelen Streefwaarden Overzicht van de controles Geneesmiddelen Tabletten Een biguanide (Metformine) is vaak het eerste medicijn dat gegeven wordt aan mensen met diabetes type 2. Metformine maakt het lichaam opnieuw meer gevoelig voor insuline. Zo verbetert het de opname van suiker door de spieren en de hersenen, waardoor de bloedsuikerspiegel daalt. Metformine zorgt ook voor een verminderde bloedglucoseproductie in de lever s nachts. Daardoor verbetert de bloedglucosewaarde s ochtends. Toch veroorzaakt metformine geen te lage bloedsuikerwaarde (de zogenaamde hypo s). Wel krijgen sommige mensen er wat maagklachten of diarree van. Uw arts kan proberen dat te vermijden door te beginnen met een lage dosis, en de dosis geleidelijk te verhogen. Ook inname van metformine tijdens of net na de maaltijd kan zulke neveneffecten helpen voorkomen. Metformine is zeker de eerste keuze bij overgewicht, omdat het geen gewichtstoename veroorzaakt en juist bij overgewicht de ontwikkeling van hart- en vaatziekten kan tegenhouden. Sulfamides (sulfonylureum-of S.U.-) tabletten stimuleren de alvleesklier om meer insuline af te geven. Ze kunnen soms een te laag bloedsuikergehalte (of hypo) veroorzaken, bv. bij het overslaan van een maaltijd, fors alcoholgebruik, of bij flinke inspanning. Ze kunnen tevens een geringe gewichtstoename geven. Glinides zijn erg vergelijkbaar met sulfamides. Ze werken meestal erg snel, waardoor ze alleen maar bij de maaltijd mogen worden genomen. Glitazones (Thiazolidinedionen of TZD s) verbeteren de werking van insuline, net als metformine. Enerzijds zijn ze daardoor vooral geschikt voor mensen met

2 overgewicht, maar ze leiden zelf ook tot een gewichtstoename, waarschijnlijk ondermeer door vochtophoping. Ze worden best niet gebruikt wanneer er ook hartproblemen zijn. Acarbose wordt in België erg weinig gebruikt. Het zorgt ervoor dat de suikers uit de voeding slechts moeizaam worden opgenomen in de darm. Het nadeel hierbij is echter het ontstaan van gasvorming bij de onvolledige vertering van de suikers in de darm. Dit veroorzaakt maaglast en kan tevens een erg vervelende, kleverige ontlasting doen ontstaan. Hierdoor zijn er maar weinig mensen dit medicijn verkiezen. Het wordt ook niet terugbetaald in België. Van de meeste tabletten voor diabetes zijn er meerdere namen. Inmiddels zijn er ook al heel wat tabletten beschikbaar als goedkoop geneesmiddel. Er bestaan ook combinatiepreparaten van SU-tabletten en metformine of van metformine en TSD s. Op de bijsluiter kunt u terugvinden tot welke categorie uw geneesmiddel behoort. Bij het gebruik van tabletten zal uw arts via een bloedprik af en toe uw lever- en nierfunctie controleren. Sommige tabletten kunnen die functies immers beïnvloeden. Als lever of nieren niet goed werken, moet de dosis van het medicijn worden aangepast. Soms moet het medicijn door een ander worden vervangen.tabletten kunnen niet worden gebruikt bij zwangerschap. Hou er ook rekening mee dat u de meeste van deze geneesmiddelen niét mag nemen voor u een medisch onderzoek (zoals het maken van foto s waarbij een contrastvloeistof nodig is) of een medische ingreep (zoals een operatie) moet ondergaan. Bespreek dit steeds op voorhand, zeker indien uw huisarts u geen brief zou hebben meegegeven waarin de behandeling van uw diabetes staat beschreven. Daarom raden we ook sterk aan om dergelijke initiatieven niet zelf te nemen, maar dit eerst goed te bespreken met uw arts.

3 Insuline De meeste mensen met diabetes moeten vroeg of laat op insuline overschakelen. Dat is geen mislukking, maar een onvermijdelijk gevolg van de ziekte, die altijd voortschrijdt. Er bestaan verschillende soorten insuline, met hun eigen werking, voor- en nadelen. Met insuline wordt meestal gestart als de diabetes, ondanks verbeteringen in leefstijl en ondanks het gebruik van tabletten, toch onvoldoende geregeld is. De dokter stelt dit vast aan de hand van een bloedafname. In het bloed wordt daarvoor het HbA1c bepaald. Deze test geeft een idee over het gemiddelde gehalte aan bloedglucose in het bloed tijdens de voorbije zes weken tot drie maanden. Is uw diabetes goed geregeld, dan is de waarde van HbA1c kleiner dan 7%. Stijgt die waarde tot 8% of meer, dan is meestal een volgende stap in het behandelingsplan nodig. Ongeveer éénderde van de mensen met diabetes type 2 moet vroeg of laat op insuline overschakelen. De keuze voor een bepaald type insuline en voor het injectieschema waarmee gestart wordt (meestal 1 of 2 x daags) hangt onder meer af van het tijdstip waarop uw bloedglucosewaarden het hoogst zijn: nuchter of juist later op de dag. U start met een lage dosis insuline, die geleidelijk wordt verhoogd tot uw bloedglucosewaarden weer onder controle zijn. Dit controleert u zelf via de zogenaamde zelfcontrole : met een druppel bloed en een bloedbloedglucosemeter bepaalt u het bloedglucosegehalte in het bloed. Als behandeling met insuline wordt overwogen, is dat hét moment om te starten met zelfcontrole - als u dat tenminste nog niet deed. Neemt u 1 of 2 x daags insuline, dan is regelmatig eten extra belangrijk om te lage bloedglucosewaarden te voorkomen. In het begin van een insulinebehandeling is de kans groot dat u enkele kilo s bijkomt. Dit is eenvoudig te verklaren. Als de bloedglucose daalt, wordt geen bloedglucose meer uitgeplast en verliest u dus ook geen calorieën meer via de urine. Laat u door die enkele kilo s meer dus niet uit het veld slaan: het is juist een teken dat uw bloedglucoseregulatie verbeterd is! Bij mensen met overgewicht wordt ook na instellen op insuline vaak doorgegaan met metformine, omwille van het gunstige effect op de insulinewerking, op het hart en op de bloedvaten.

4 Insuline gegeven Insuline kan niet in de vorm van tabletten worden gegeven: het is immers een eiwit dat door vertering in de maag onwerkzaam wordt gemaakt. Insuline kan vandaag alleen maar met een injectie worden toegediend. Men spuit meestal in het onderhuidse vet. Deze onderhuidse injectie van insuline kan met een fijn injectienaaldje worden toegebracht. Meestal wordt tegenwoordig gebruik gemaakt van een insulinepen ter grootte van een vulpen. Het toedienen van insuline wordt daardoor nog een stuk eenvoudiger. Dergelijke insulinepennen worden gevuld met een kant-en-klaar patroon insuline. Een wegwerppen is al gevuld met insuline bij aanschaf en wordt na gebruik vernietigd. Veel mensen zien op tegen het spuiten, maar na korte tijd blijkt dat meestal erg mee te vallen en wordt het een simpele routine. Met de ragfijne naaldjes van tegenwoordig voelen de meeste mensen er vrijwel niets van. Spuiten leert u meestal van een gespecialiseerde verpleegkundige of educator. Samen kiest u de pen die het beste bij u past. Zij vertelt u ook waar u het beste kunt spuiten, en hoe u kunt voorkomen dat de injecties pijn doen of dat huidverdikkingen ontstaan. Zij zal de lengte van het naaldje kiezen die past bij de dikte van uw huid, zodat de insuline onder de huid en niet in de huid of in een onderliggende spier terechtkomt. Insuline kan ook worden toegediend via een geautomatiseerd pompje. Met zo n pomp komt via een onderhuids naaldje continu kortwerkende insuline in het lichaam. Dit wordt vooral toegepast bij jonge mensen met type 1 diabetes die een erg streng insulineschema moeten volgen. Maar ook in erg specifieke gevallen, zoals bij zwangerschap of bij een zeer onstabiele diabetes, wordt gekozen voor een insulinepomp. Deze werkwijze laat een zeer scherpe bloedglucoseregulatie toe. De pomp kan immers worden geprogrammeerd, met bv. een hogere dosis rond maaltijden. Of er kan bij hoge bloedsuikerwaarden een extra dosis worden gegeven. Het zou natuurlijk mooi zijn als dat insulinespuiten voorbij was. Onderzoek naar andere vormen van insulinetoediening is al ver gevorderd. Momenteel wordt vooral geëxperimenteerd met insuline via inhalatie langs de mond en dus via de longen. Het zal echter nog wel een tijdje duren vooraleer alternatieve toedieningwijzen voor het merendeel van de diabetespatiënten bruikbaar worden. Hoe insuline spuiten? Insuline spuiten gaat als volgt: U zwenkt de pen enkele malen (tot 20 keer voor voorgemengde insuline) heen en weer om de inhoud te mengen U doet een nieuw naaldje op de pen U stelt het aantal eenheden in U purgeert de naald door 2 eenheden in de lucht te spuiten U steekt de naald snel en recht in uw huid, terwijl u de spuitplek met uw andere hand fixeert U drukt de spuitknop in tot die blokkeert

5 U wacht even vóór u de spuit terugtrekt, om teruglekken te voorkomen U controleert of de pen weer op 0 staat, het teken dat de volle dosis is toegediend. Er zijn veel soorten insuline, die vooral verschillen in werkingsduur. Er zijn dan ook meerdere injectieschema s. De arts zal, samen met u, een individueel injectieschema opstellen. Dit schema kan dan in de loop der jaren worden aangepast telkens wanneer nodig. Hoe insuline bewaren? Uw pen bewaart u op kamertemperatuur, uw reserve-insuline bewaart u in het groentebakje van de koelkast.

6 Streefwaarden Wat zijn streefwaarden? Algemene streefwaarden zijn dié uitkomsten, waarvan in onderzoek bij grote aantallen mensen met diabetes is bewezen dat ze de kans op complicaties uitstellen, beperken of voorkómen. Uw persoonlijke streefwaarden zijn dié uitkomsten van allerlei bepalingen en metingen (zoals HbA1c of gewicht), waar u en uw arts naar streven voor een zo goed mogelijk resultaat van de diabeteszorg in uw situatie. Persoonlijke streefwaarden zijn vaak gelijk aan de algemene streefwaarden, maar soms ook niet. We geven twee voorbeelden. Stel, u bent een 50-jarige man die metformine en 2 x daags insuline gebruikt. De algemene streefwaarde voor het HbA1c is lager dan 7%. Bij zo n goede instelling is er wel een kans op hypo s. Maar u bent buschauffeur, en wilt dus geen hypo tijdens uw werk. Dan kunt u met uw arts afspreken dat uw streefwaarde voor het HbA1c niet 7 maar bijvoorbeeld 7.5% is. Of: u bent een vrouw van 70 jaar met een gewicht van 83 kilo en een lengte van 1.70 meter, dus een BMI van 29 kg/m². Voor de algemene streefwaarde van een goede BMI (onder 25 kg/m²) zou uw gewicht 72 kg moeten zijn. Maar misschien is 11 kg afvallen voor u op dit moment misschien onmogelijk. Daarom kan u afspreken met uw arts en de diëtist dat u probeert 5 tot 10% van uw gewicht kwijt te raken. U kiest voor 7 kg afvallen in de volgende 7 maanden. Uw streefwaarde voor de BMI voor de komende periode wordt dan 26.5 kg/m². Uw arts zal vaak trachten om de algemene streefwaarden te behalen, tenzij er een goede reden is om samen een andere streefwaarde af te spreken. U kunt uw eigen streefwaarden vastleggen in de Diabetespas. Het zijn de waarden die u ook werkelijk wilt bereiken, stap-voor-stap via de haalbare doelen, waarover we het al hebben gehad in het hoofdstuk over leefstijl. De Diabetespas is een handig boekje waarin ook alle uitslagen van uw controles kunnen worden genoteerd. De diabetespas kan worden aangevraagd via uw ziekenfonds op voorschrift van de huisarts.

7 Overzicht van de controles Is de bloedglucose goed geregeld? Hoe bloeddruk en gewicht worden gemeten, weet u. Maar hoe meet men de bloedglucose- of diabetesregulatie? In de eerste plaats door een bepaling van het bloedglucosegehalte (uitgedrukt in mg/dl). Uw arts zal regelmatig een bloedafname uitvoeren. In dit bloed kan de suikerwaarde worden bepaald. Sommige mensen met diabetes beschikken ook over een bloedglucosemeter en kunnen zelf via een vingerprik de bloedglucosewaarde uit het bloed bepalen. Bloedglucosewaarden zijn echter momentopnamen. Via het bloed uit een ader kan ook het zogenaamde HbA1c (of geglycolyseerde hemoglobine - glyhb) worden bepaald. Het HbA1c blijkt een goed beeld te geven van de gemiddelde bloedglucosewaarden in het bloed in de voorgaande 6 tot 8 weken. Het HbA1c is een maat voor de kwaliteit van de diabetesregeling. Zo noemen we de diabetes goed geregeld als de bloedglucose om en bij de normale waarde (lager dan 126 mg/dl ) schommelt met een HbA1c onder de 7%. Dat is dan ook de algemene streefwaarde. Af en toe een hoge of lage bloedbloedglucose is daarbij vaak niet te vermijden. Bij een HbA1c tussen 7 en 8% is de diabetes matig geregeld en moet worden bekeken waar verbeteringen mogelijk zijn. Soms wordt bewust gekozen voor een HbA1c rond 8%, bv. op hoge leeftijd, of als een bijkomende ziekte de levensverwachting méér bepaalt dan de diabetes. In de praktijk zal uw zorgverlener samen met u bepalen wat voor u een goede persoonlijke streefwaarde is. De diabetes is slecht geregeld als de bloedglucosewaarden voortdurend aan de hoge kant zijn, met een HbA1c boven 8%. Dat is een dringende reden om iets aan de behandeling te wijzigen. Iemand die vaak te lage bloedglucosewaarden of hypo s heeft, vertoont soms een goede HbA1c. Dan is de diabetes natuurlijk ook niet goed geregeld, en moet er zeker wat worden verbeterd. Het HbA1c-gehalte wordt ook gebruikt om groepen patiënten met elkaar te kunnen vergelijken. Zo blijkt een groep patiënten met een hoog HbA1c veel meer complicaties te ontwikkelen dan mensen met een lager HbA1c. Inhoud van de controles Inhoud van de 3-maandelijkse controle Bij de driemaandelijkse controles gaat het vooral om het dagelijkse zelfmanagement van uw diabetes, de vragen die u hebt, en de problemen waar u tegenaan liep. Samen met arts of educator overloopt u uw persoonlijke doelstellingen. Waar deze werden bereikt kan worden gesproken over een succes, waar deze niet werden bereikt kan worden nagedacht hoe dit komt. Welke moeilijkheden ondervond u? Waren de persoonlijke doelstellingen te streng? Was u ziek tijdens de voorbije periode of maakte u zich net heel wat zorgen? Dit kunnen allemaal redenen zijn waarom uw doelstellingen niet werden bereikt. Tijdig bijsturen kan nodig zijn, zelfs al voelt u niet onmiddellijk een verschil.

8 Naast een gesprek over uw zelfmanagement worden er tijdens de driemaandelijkse controles slechts enkele beperkte onderzoeken uitgevoerd: gewicht, BMI en buikomtrek worden gemeten alsook de bloeddruk. Met een bloedafname worden de nuchtere bloedglucose en het HbA1c bepaald. Inhoud van de jaarcontrole Bij de jaarlijkse controles wordt uitgebreider onderzoek gedaan, vooral gericht op het opsporen van risicofactoren en complicaties. Maar wacht bij klachten niet tot de jaarcontrole! Ga dan reeds vroeger naar uw arts en bespreek wat er mis gaat. Een jaarcontrole bestaat uit een aantal onderdelen: Net zoals bij de driemaandelijkse onderzoeken start de jaarcontrole met allerlei vragen. Vragen over uw zelfmanagement (inclusief leefstijl), en vragen naar klachten die kunnen wijzen op complicaties. Ook uw kennis en inzicht over uw diabetes komen aan bod. Bij het lichamelijk onderzoek worden niet alleen gewicht, bloeddruk en buikomvang gemeten, maar ook de toestand van uw voeten, bloedvaten en zenuwen onderzocht. Bij mensen die insuline gebruiken, wordt ook gekeken naar de injectieplaatsen. Bespreking van uw zelfcontrole-gegevens (als u zelfcontrole doet). Het gaat dan om zaken zoals: Waarom zat u toen hoog? Of Hoe kwam u aan die hypo op maandag, en wat hebt u eraan gedaan? Bloed- en urineonderzoek via het laboratorium omvat naast de nuchtere bepaling van bloedglucose en HbA1c nu ook een bepaling van de vetten, de nierfunctie en de eiwituitscheiding in de urine. Soms is bijkomend laboratoriumonderzoek nodig. Oogcontrole: een onderzoek van de ogen één keer per jaar door de oogarts wordt sterk aangeraden, zelfs al hebt u zelf nog geen last van oogproblemen. Vraag steeds dat het verslag van deze oogcontrole naar uw huisarts wordt gestuurd. Tenslotte worden alle resultaten met u besproken. Er wordt gekeken of het behandelplan nog voldoet, of dat de doelen of de behandeling moeten worden bijgesteld. Het is handig als alle resultaten van de verschillende controles in uw diabetespas worden ingevuld: zo hebt u op elk moment een overzicht van uw gezondheidstoestand en van de evolutie van uw diabetes.

Het Diabetesteam. Meenemen voor de controle: Een dagboekje met recente dagcurves. Een lijst van de medicijnen die u gebruikt.

Het Diabetesteam. Meenemen voor de controle: Een dagboekje met recente dagcurves. Een lijst van de medicijnen die u gebruikt. Het Diabetesteam Vanwege uw diabetes bent u onder behandeling bij de internist. De internist werkt nauw samen met de diabetesverpleegkundige. In deze folder wordt beschreven wat het doel is van de behandeling

Nadere informatie

Behandeling van diabetes type 2

Behandeling van diabetes type 2 Behandeling van diabetes type 2 Diabetes type 2 is de meest voorkomende vorm van diabetes: ongeveer negentig procent van de mensen heeft diabetes type 2. Hierbij is vaak sprake van een combinatie van factoren.

Nadere informatie

Domino-effect. Gevolgen van diabetes

Domino-effect. Gevolgen van diabetes Domino-effect Het gevaar van complicaties is dat ze pas na jaren optreden. Bovendien heeft diabetes een domino-effect. Vanaf dat je één aandoening hebt, zijn deze een trigger voor meerdere aandoeningen.

Nadere informatie

Diabetes mellitus. De behandeling van diabetes mellitus

Diabetes mellitus. De behandeling van diabetes mellitus Diabetes mellitus Diabetes mellitus (suikerziekte) is een ziekte van de stofwisseling; hierbij zit er te veel glucose in het bloed Dat kan twee oorzaken hebben: bil type 1 diabetes maakt het lichaam niet

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. De diabeteszorg in het Refaja ziekenhuis

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. De diabeteszorg in het Refaja ziekenhuis De diabeteszorg in het Refaja ziekenhuis DE DIABETESZORG IN HET REFAJA ZIEKENHUIS INLEIDING Diabetes mellitus is een veel voorkomende chronische ziekte die gekenmerkt wordt door een te hoge bloedglucosewaarde.

Nadere informatie

Maak kennis met het diabetesteam van Maasziekenhuis Pantein

Maak kennis met het diabetesteam van Maasziekenhuis Pantein Maak kennis met het diabetesteam van Maasziekenhuis Pantein Diabetes mellitus (kortweg diabetes) is een chronische ziekte. Dat betekent dat u voor langere tijd voor deze ziekte behandeld moet worden. Bij

Nadere informatie

Diabeteszorg in uw ziekenhuis

Diabeteszorg in uw ziekenhuis Diabeteszorg in uw ziekenhuis Hoofddorp U heeft, sinds kort of al langer, diabetes mellitus (suikerziekte). Diabetes mellitus is een chronische stofwisselingsziekte. De aandoening komt zowel voor bij jonge

Nadere informatie

Toelichting op de jaarcontrole Voor mensen met diabetes mellitus

Toelichting op de jaarcontrole Voor mensen met diabetes mellitus Toelichting op de jaarcontrole Voor mensen met diabetes mellitus Afdeling interne geneeskunde Deze informatie is een aanvulling op de folder Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus, die u heeft

Nadere informatie

Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus

Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus Afdeling interne geneeskunde U krijgt deze folder omdat voor u afspraken zijn gemaakt voor een jaarcontrole. Mensen met diabetes mellitus type 1 en 2 (suikerziekte)

Nadere informatie

DIABETES JAARCONTROLE

DIABETES JAARCONTROLE DIABETES JAARCONTROLE 284 Inleiding U krijgt deze folder omdat voor u afspraken gemaakt zijn voor de diabetes jaarcontrole. Mensen met diabetes type 1 of type 2 kunnen op termijn te maken krijgen met complicaties.

Nadere informatie

H.88011.0815. Diabetespolikliniek

H.88011.0815. Diabetespolikliniek H.88011.0815 Diabetespolikliniek 2 Inleiding Een goede diabetes behandeling bestaat, volgens de Nederlandse Diabetes Federatie, uit regelmatige controle voor uw diabetes. De inhoud van deze controles is

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Diabetes en zwangerschap DIABETES EN ZWANGERSCHAP Bij diabetes mellitus is er te veel glucose in uw bloed: de bloedglucosewaarde is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent, er is dan sprake

Nadere informatie

Hart in beweging Onderzoek en behandeling van risicofactoren op harten vaatziekten locatie Sint Maartenskliniek

Hart in beweging Onderzoek en behandeling van risicofactoren op harten vaatziekten locatie Sint Maartenskliniek Hart in beweging Onderzoek en behandeling van risicofactoren op harten vaatziekten locatie Sint Maartenskliniek U bent door uw reumatoloog verwezen naar het spreekuur Hart in beweging op het terrein van

Nadere informatie

Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus

Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus Afdeling interne geneeskunde U krijgt deze folder omdat er voor u afspraken zijn gemaakt voor een jaarcontrole. Mensen met Diabetes Mellitus type 1 en 2 (suikerziekte)

Nadere informatie

Diabetes mellitus VRAAG OVER UW MEDICIJNEN?? WWW.APOTHEEK.NL

Diabetes mellitus VRAAG OVER UW MEDICIJNEN?? WWW.APOTHEEK.NL Diabetes mellitus WAT IS DIABETES MELLITUS BEHANDELING: MEDICIJNEN EN DIEET WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VUUR U DOEN ADVIES IN EEN PERSOONLIJK GESPREK INFORMATIE MEDICIJNEN OP RECEPT VRAAG

Nadere informatie

de diabetespolikliniek

de diabetespolikliniek patiënteninformatie de diabetespolikliniek Vanwege uw diabetes mellitus (suikerziekte) komt u regelmatig naar de diabetespolikliniek van de polikliniek Interne Geneeskunde. Het diabetesteam adviseert,

Nadere informatie

Diabetes Mellitus Zelfcontrole

Diabetes Mellitus Zelfcontrole INTERNE GENEESKUNDE Diabetes Mellitus Zelfcontrole Inleiding Diabetes mellitus (D.M.) is een chronische ziekte. Het is voor u als mens met diabetes van belang een aantal zaken in de gaten te houden. U

Nadere informatie

Diabetes bij kinderen: behandeling en instructies

Diabetes bij kinderen: behandeling en instructies Diabetes bij kinderen: behandeling en instructies Als uw kind de diagnose diabetes heeft gekregen, heeft dit grote invloed op zijn dagelijkse leven. Zo zal uw kind zijn bloedglucose moeten meten, insuline

Nadere informatie

Checklists. Uitneembaar katern, handig om mee te nemen

Checklists. Uitneembaar katern, handig om mee te nemen Uitneembaar katern, handig om mee te nemen Hoofdstuk 2 Zorgverleners bij diabetes type 2 21 Checklists Dit uitneembare katern bevat checklists over controles die bij goede zorg horen; tips voor communicatie

Nadere informatie

PATIËNTENINFORMATIE INFORMATIE BIJ OVERWEGING INSULINEPOMPTHERAPIE

PATIËNTENINFORMATIE INFORMATIE BIJ OVERWEGING INSULINEPOMPTHERAPIE PATIËNTENINFORMATIE INFORMATIE BIJ OVERWEGING INSULINEPOMPTHERAPIE 2 INFORMATIE BIJ OVERWEGING INSULINEPOMPTHERAPIE Algemeen Middels deze folder wil Maasstad Ziekenhuis u informeren over insulinepomptherapie.

Nadere informatie

Diabetes. Inhoud. In Nederland hebben ongeveer 750.000 mensen diabetes. Van die 750.000 weten 200.000 personen niet dat ze de ziekte hebben.

Diabetes. Inhoud. In Nederland hebben ongeveer 750.000 mensen diabetes. Van die 750.000 weten 200.000 personen niet dat ze de ziekte hebben. Zorg bij diabetes Inhoud Vormen van diabetes 4 Klachten en symptomen 5 Oorzaken 6 Behandeling 7 Leven met diabetes 8 Meer informatie 9 Wat kan Kring-apotheek voor jou betekenen? 10 Diabetes Diabetes is

Nadere informatie

Diabetes. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Diabetes. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Diabetes Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Diabetes 3 Vormen van diabetes 4 Type1 4 Type2 4 Klachten en symptomen 5 Type1 5 Type2 5 Oorzaken 6 Behandeling

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker-

Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker- Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker- Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming van JijWij

Nadere informatie

Diabetes en ziekenhuisopname

Diabetes en ziekenhuisopname Diabetes en ziekenhuisopname 1. Wat bij een hospitalisatie? Voor een diabetespatiënt kan een hospitalisatie behoorlijk vervelend zijn, zeker wanneer je gewoon bent om je behandeling zelf te regelen. Plots

Nadere informatie

Beter Leven met diabetes type 2 Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2

Beter Leven met diabetes type 2 Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2 Beter Leven met diabetes type 2 Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2 Beter Leven met diabetes type 2 Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2 De flip-over Beter Leven met

Nadere informatie

Zorgpad chronische diabeteszorg

Zorgpad chronische diabeteszorg Zorgpad chronische diabeteszorg Zorgpad chronische diabeteszorg U wordt op de polikliniek van het Kennemer Gasthuis begeleid vanwege diabetes mellitus (suikerziekte). Uw internist heeft aangegeven dat

Nadere informatie

Inleiding. Wat kunt u verwachten?

Inleiding. Wat kunt u verwachten? Het diabetesteam Inleiding Vanwege uw diabetes bent u onder behandeling bij de internist. De internist werkt nauw samen met de diabetesverpleegkundige. In deze folder wordt beschreven wat het doel is

Nadere informatie

www.diabetesopschool.nl

www.diabetesopschool.nl Informatie begeleiding schoolkamp Deze informatie is bestemd voor mensen die een schoolkamp begeleiden waaraan een kind met diabetes deelneemt. Als begeleiders weten hoe zij moeten handelen in bepaalde

Nadere informatie

Beter leven met Diabetes Type 2. Luister naar uw lichaam.nl

Beter leven met Diabetes Type 2. Luister naar uw lichaam.nl Beter leven met Diabetes Type 2 Luister naar uw lichaam.nl Beter leven met diabetes type 2 Diabetes type 2 is een serieuze aandoening. Toch is er goed mee te leven. Maar goed kan altijd beter. Ook als

Nadere informatie

Samenvatting voor niet-ingewijden

Samenvatting voor niet-ingewijden voor niet-ingewijden Type 2 diabetes Diabetes is een ernstige chronische ziekte, die wordt gekenmerkt door te hoge glucosespiegels (de suikers ) in het bloed. Er zijn verschillende typen diabetes, waarvan

Nadere informatie

De belangrijkste punten om te onthouden zijn:

De belangrijkste punten om te onthouden zijn: De belangrijkste punten om te onthouden zijn: Bij suikerziekte heeft u te veel suiker in het bloed. Dit is slecht voor uw ogen en uw nieren. U heeft daardoor ook meer kans op hart- en vaatziekten. Als

Nadere informatie

Voorbereiding op een operatie bij diabetes

Voorbereiding op een operatie bij diabetes Voorbereiding op een operatie bij diabetes Binnenkort wordt u opgenomen in het Radboudumc vanwege een operatie. Tijdens de opname kunnen uw bloedsuikers gaan schommelen. Dit komt omdat u nuchter moet

Nadere informatie

diabetes en zwangerschap

diabetes en zwangerschap diabetes en zwangerschap Inhoud Inleiding 3 1 Wat is diabetes? 3 2 Vormen van diabetes 3 3 Onderzoek 4 4 Behandeling 5 5 Zwangerschap 5 6 Wat betekent diabetes voor uw baby? 6 7 De bevalling 7 8 Na de

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 E Controleren van de bloedglucose: hoe?

Hoofdstuk 5 E Controleren van de bloedglucose: hoe? Hoofdstuk 5 E Controleren van de bloedglucose: hoe? Duur 20 minuten Leerdoelen deelnemers Deelnemers leren hoe zij hun bloedglucosewaarden in de gaten kunnen houden; op de korte termijn door middel van

Nadere informatie

DIABETES MELLITUS. www.benuapotheek.nl

DIABETES MELLITUS. www.benuapotheek.nl DIABETES MELLITUS www.benuapotheek.nl DIABETES MELLITUS DIABETES MELLITUS (SUIKERZIEKTE) IS EEN STOFWISSELINGSZIEKTE WAARBIJ ER TE VEEL GLUCOSE IN HET BLOED ZIT. HIERDOOR KUNNEN BLOEDVATEN EN ZENUWWEEFSEL

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zwangerschapsdiabetes. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zwangerschapsdiabetes. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis Zwangerschapsdiabetes Begeleiding in het Refaja ziekenhuis ZWANGERSCHAPSDIABETES BEGELEIDING IN HET REFAJA ZIEKENHUIS INLEIDING waar het ziekenhuis, omdat tijdens heeft ontwikkeld. Zwangerschapsdiabetes

Nadere informatie

Voor overleg met het Diabetesteam kunt u op werkdagen contact opnemen met: Tussen uur en uur en uur en uur

Voor overleg met het Diabetesteam kunt u op werkdagen contact opnemen met: Tussen uur en uur en uur en uur DIABETES DAGBOEK E I G E N A A R D I A B E T E S D A G B O E K Naam Adres Contactpersoon Telefoon E-mail O V E R L E G Voor overleg met het Diabetesteam kunt u op werkdagen contact opnemen met: Naam huisarts

Nadere informatie

Stappenplan voor het zorgtraject diabetes

Stappenplan voor het zorgtraject diabetes Stappenplan voor het zorgtraject diabetes Informatie voor patiënten Februari 2011 In samenwerking met zorgtrajectpromotoren Uw gegevens Naam: Adres:. Telefoon/GSM: E-mailadres:. Geboortedatum:. Kleefbriefje

Nadere informatie

Diabetes Mellitus type 2 en tabletgebruik. Diabetesteam IJsselland Ziekenhuis

Diabetes Mellitus type 2 en tabletgebruik. Diabetesteam IJsselland Ziekenhuis Diabetes Mellitus type 2 en tabletgebruik Diabetesteam IJsselland Ziekenhuis Wat is diabetes type 2? Diabetes type 2 komt veel bij ouderen voor. Vroeger werd deze vorm daarom ook wel ouderdomssuiker genoemd.

Nadere informatie

Diabetes mellitus en zelfcontrole. Diabetespoli

Diabetes mellitus en zelfcontrole. Diabetespoli 00 Diabetes mellitus en zelfcontrole Diabetespoli 1 Inleiding Diabetes mellitus is een chronische aandoening. Daarom is het voor u als mens met diabetes van belang een aantal zaken in de gaten te houden.

Nadere informatie

INTENSIEVE INSULINETHERAPIE

INTENSIEVE INSULINETHERAPIE INTENSIEVE INSULINETHERAPIE Op de diabetespolikliniek van het Sint Franciscus Gasthuis wordt gewerkt met verschillende insulinetherapieën. In deze folder wordt de intensieve insulinetherapie besproken.

Nadere informatie

Instructie voor diabetespatiënten die een operatie ondergaan

Instructie voor diabetespatiënten die een operatie ondergaan Instructie voor diabetespatiënten die een operatie ondergaan Inleiding Binnenkort wordt u opgenomen in het TweeSteden Ziekenhuis vanwege een operatie. Tijdens de opname kunnen uw bloedsuikers gaan schommelen.

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Verloskunde/Gynaecologie Diabetes en zwangerschap Bij diabetes (suikerziekte) is er te veel suiker (glucose) in uw bloed: de bloedsuikerspiegel is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent,

Nadere informatie

diabetes en zwangerschap

diabetes en zwangerschap OLVG, locatie Oost diabetes en zwangerschap Bij diabetes (suikerziekte) is er te veel suiker (glucose) in uw bloed: de bloedsuikerspiegel is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent, diabetes

Nadere informatie

Diabetes en zwanger worden

Diabetes en zwanger worden Diabetes en zwanger worden Inhoudsopgave Inleiding... 1 Meld de (wens tot) zwangerschap aan uw arts... 1 Goede voorbereiding... 1 Foliumzuur... 2 Zelfcontrole... 2 De zwangerschap in vogelvlucht... 2 Medicijngebruik...

Nadere informatie

Insulinepomp- therapie bij kinderen

Insulinepomp- therapie bij kinderen Insulinepomp- therapie bij kinderen Algemene informatie voor ouders en kind Insulinepomptherapie Insulinepomptherapie is één van de behandelmethodes van diabetes mellitus. Het moet gezien worden als een

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Diabetes en zwangerschap Haarlem Bij diabetes mellitus is er te veel glucose in uw bloed: de bloedglucosewaarde is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent, er is dan sprake van diabetes

Nadere informatie

Complicaties van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkom je ze?

Complicaties van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkom je ze? Complicaties van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkom je ze? Wat doet diabetes met bijvoorbeeld: -> Ogen? -> Hart? -> Nieren? Wat is diabetes? Bij diabetes (suikerziekte) kan het lichaam de bloedsuiker

Nadere informatie

Samen diabetes de baas

Samen diabetes de baas Samen diabetes de baas Samen voor ú Inhoudsopgave Samen diabetes de baas 3 Wat is diabetes 3 Verschil tussen type 2 en type 1 diabetes 4 Samen met u 5 Jaarschema diabeteszorg eerste jaar 8 Leefstijl 8

Nadere informatie

Diabetesvoorlichting FLEXIBELE INSULINETHERAPIE

Diabetesvoorlichting FLEXIBELE INSULINETHERAPIE Diabetesvoorlichting FLEXIBELE INSULINETHERAPIE WAT IS FLEXIBELE INSULINETHERAPIE? Bij flexibele insulinetherapie spuit u vier keer per dag insuline. Een keer langwerkende insuline en drie keer snelwerkende

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker-

Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker- Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker- Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming van JijWij

Nadere informatie

Diabetes mellitus. Diabetesverpleegkundigen IJsselland Ziekenhuis

Diabetes mellitus. Diabetesverpleegkundigen IJsselland Ziekenhuis Diabetes mellitus Diabetesverpleegkundigen IJsselland Ziekenhuis U hebt te horen gekregen dat u diabetes heeft. Uw internist en diabetesverpleegkundige zullen u veel informatie geven over deze aandoening

Nadere informatie

OLVG, locatie Oost diabetes en zwangerschap

OLVG, locatie Oost diabetes en zwangerschap OLVG, locatie Oost diabetes en zwangerschap Wat is diabetes?... 2 Vormen van diabetes... 2 Diabetes type 1... 2 Diabetes type 2... 2 Onderzoek... 2 Glucosedagcurve... 3 HbA1C... 3 Behandeling... 3 Zwangerschap...

Nadere informatie

COMPLICATIES Lange termijn complicaties Complicaties van de ogen (retinopathie) Complicaties van de nieren (nefropathie)

COMPLICATIES Lange termijn complicaties Complicaties van de ogen (retinopathie) Complicaties van de nieren (nefropathie) COMPLICATIES Lange termijn complicaties Wanneer u al een lange tijd diabetes heeft, kunnen er complicaties optreden. Deze treden zeker niet bij alle mensen met diabetes in dezelfde mate op. Waarom deze

Nadere informatie

Ik heb suikerziekte en word geopereerd

Ik heb suikerziekte en word geopereerd Infobrochure Ik heb suikerziekte en word geopereerd Dienst anesthesie Dienst diabetologie Tel: 011 826 227 Tel: 011 826 110 mensen zorgen voor mensen Binnenkort wordt u opgenomen voor een operatie. Operaties

Nadere informatie

Vaatrisico-polikliniek (behandeling van vaatziekten)

Vaatrisico-polikliniek (behandeling van vaatziekten) Vaatrisico-polikliniek (behandeling van vaatziekten) Inleiding U bent door uw behandelend arts verwezen naar de vaatrisicopolikliniek omdat u een vaatziekte heeft en/of vanwege risicofactoren voor het

Nadere informatie

H Uw Zorgplan diabetes

H Uw Zorgplan diabetes H.366767.0314 Uw Zorgplan diabetes Patiëntenkaart BEREIKBAARHEID DIABETESVERPLEEGKUNDIGEN Heeft u vragen dan kunt u contact opnemen tijdens het telefonisch spreekuur maandag tot en met vrijdag van 11.00

Nadere informatie

Informatie voor patiënten. Diabeteszorg in het WZA

Informatie voor patiënten. Diabeteszorg in het WZA Informatie voor patiënten Diabeteszorg in het WZA z 1 Het Diabetes Centrum Wilhelmina is gehuisvest in het Medisch Centrum Wilhelmina. Dit is onderdeel van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Het Diabetes

Nadere informatie

voorbereiding op behandeling voor diabetespatiënten

voorbereiding op behandeling voor diabetespatiënten voorbereiding op behandeling voor diabetespatiënten Inhoud 1. Behandeling s morgens: vanaf 24.00 uur nuchter... 3 2. Behandeling s middags: nuchter of licht ontbijt... 5 3. Behandeling s morgens: nuchter

Nadere informatie

Meer inzicht in uw gezondheid?

Meer inzicht in uw gezondheid? Meer inzicht in uw gezondheid? Maak een afspraak voor de Gezondheids-APK bij uw Alphega apotheek. Meten is weten Bij uw Alphega apotheek kunt u terecht voor hulpmiddelen of medicatie wanneer u ziek bent.

Nadere informatie

Diabetes en ziekenhuisopname. Informatiebrochure

Diabetes en ziekenhuisopname. Informatiebrochure Diabetes en ziekenhuisopname Informatiebrochure Inhoud 1 Wat bij een hospitalisatie? 4 2 Bloedsuikerwaarden in het ziekenhuis 5 3 Hoe streven naar goede bloedsuikerwaarden in het ziekenhuis? 6 4 Wat met

Nadere informatie

Workshop voor apothekers en huisartsen. (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij

Workshop voor apothekers en huisartsen. (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij Workshop voor apothekers en huisartsen (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij Diabetes Mellitus type 2 Voorbeeld Programma Maken van de ingangstoets Bespreking leerdoelen l

Nadere informatie

DIABETESCONVENTIE REVALIDATIECONCEPT VOOR DIABETICI. - Patiëntinformatie -

DIABETESCONVENTIE REVALIDATIECONCEPT VOOR DIABETICI. - Patiëntinformatie - DIABETESCONVENTIE REVALIDATIECONCEPT VOOR DIABETICI - Patiëntinformatie - 1 Inleiding Een goede diabetesregeling is niet alleen belangrijk om zich goed te voelen, maar het staat vast dat een goede regeling

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap - Suikerziekte tijdens zwangerschap -

Diabetes en zwangerschap - Suikerziekte tijdens zwangerschap - Diabetes en zwangerschap - Suikerziekte tijdens zwangerschap - Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes 2 Inleiding Je hebt een orale glucose tolerantietest gedaan een daaruit blijkt dat je zwangerschapsdiabetes hebt. Deze folder geeft antwoord op de volgende vragen: Wat is zwangerschapsdiabetes?

Nadere informatie

aandacht voor type 1 diabetes

aandacht voor type 1 diabetes aandacht voor type 1 diabetes Type 1 diabetes, wat is dat? Bij type 1 diabetes maakt het lichaam geen insuline meer aan. Dat brengt de glucosebalans (glucose = suiker) uit evenwicht. Als je type 1 diabetes

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zwangerschapsdiabetes. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zwangerschapsdiabetes. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis Zwangerschapsdiabetes Begeleiding in het Refaja ziekenhuis ZWANGERSCHAPSDIABETES BEGELEIDING IN HET REFAJA ZIEKENHUIS INLEIDING U bent verwezen naar het ziekenhuis, omdat u tijdens uw zwangerschap diabetes

Nadere informatie

MSD EN DIABETES. Omdat het aantal mensen met diabetes type 2 heel snel groeit. Omdat diabetes ernstige gevolgen kan hebben

MSD EN DIABETES. Omdat het aantal mensen met diabetes type 2 heel snel groeit. Omdat diabetes ernstige gevolgen kan hebben MSD EN DIABETES Omdat het aantal mensen met diabetes type 2 heel snel groeit Omdat diabetes ernstige gevolgen kan hebben Omdat onze betrokkenheid niet van gisteren is Omdat nieuwe behandelopties nodig

Nadere informatie

Wat is diabetes mellitus?

Wat is diabetes mellitus? Hoofdstuk 1 Wat is diabetes mellitus? 1.1 Inleiding Uw arts heeft u verteld dat u diabetes mellitus (suikerziekte) heeft. Ongetwijfeld heeft u veel vragen, zoals: hoe kom ik aan diabetes, wat is er aan

Nadere informatie

Individueel zorgplan vitale vaten

Individueel zorgplan vitale vaten Individueel zorgplan vitale vaten Wat kunt u zelf doen? Een gezonde leefstijl is het belangrijkste bij de aanpak van risicofactoren. Misschien is uw leefstijl wel goed. Zorgverleners kunnen u adviseren

Nadere informatie

Zelfmanagement bij diabetes

Zelfmanagement bij diabetes Zelfmanagement bij diabetes Samenvatting van de lezing door Elma Crüts diabetesverpleegkundige, verbonden aan het Máxima Medisch Centrum te Eindhoven, gehouden op maandag 18 april 2011 voor de Diabetesvereniging

Nadere informatie

Kinderen met diabetes samen onze zorg! vzw Hippo & Friends

Kinderen met diabetes samen onze zorg! vzw Hippo & Friends Kinderen met diabetes samen onze zorg! vzw Hippo & Friends www.hippoandfriends.com Informatie voor leraren en zorgverleners Leerkrachten en zorgverleners komen waarschijnlijk op een bepaald punt in aanraking

Nadere informatie

Adviezen voor sport en beweging bij diabetes

Adviezen voor sport en beweging bij diabetes Adviezen voor sport en beweging bij diabetes Inleiding Lichaamsbeweging is erg gezond, ook als u diabetes heeft. Wel gelden er bij diabetes een aantal adviezen rond sport en beweging. De diabetesverpleegkundige

Nadere informatie

Insulinepomp- therapie bij kinderen

Insulinepomp- therapie bij kinderen Insulinepomp- therapie bij kinderen Algemene informatie voor ouders en kind Insulinepomptherapie Insulinepomptherapie is één van de behandelmethodes van diabetes mellitus. Het moet gezien worden als een

Nadere informatie

Kent u de cijfers van uw hart?

Kent u de cijfers van uw hart? Kent u de cijfers van uw hart? CHOLESTEROL? GEWICHT/ BUIKOMTREK? UW? BLOEDDRUK? SUIKERGEHALTE? V.U.: Dr Freddy Van de Casseye - Elyzeese-Veldenstraat 63-1050 Brussel Belgische Cardiologische Liga www.cardiologischeliga.be

Nadere informatie

DIABETES. op weg wijzer

DIABETES. op weg wijzer DIABETES op weg wijzer Deze op weg wijzer is van: Naam Waarom deze op weg wijzer Adres Woonplaats Telefoonnummer Emailadres Mijn zorgverlener is: Naam Adres Woonplaats Schrik, onzekerheid, opluchting en

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Diabetes en zwangerschap Inhoudsopgave In het kort Wat is diabetes? Vormen van diabetes Diabetes type 1 Diabetes type 2 Zwangerschapsdiabetes Onderzoek Glucosedagcurve Glucosetolerantietest HbA1C Behandeling

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Kind met diabetes en intensieve therapie. Algemene informatie voor kind en ouders

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Kind met diabetes en intensieve therapie. Algemene informatie voor kind en ouders Kind met diabetes en intensieve therapie Algemene informatie voor kind en ouders KIND MET DIABETES EN INTENSIEVE THERAPIE ALGEMENE INFORMATIE VOOR KIND EN OUDERS INLEIDING Je bent voor de behandeling van

Nadere informatie

Informatie voor patiënten. Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie

Informatie voor patiënten. Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie Informatie voor patiënten Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie z U hebt diabetes mellitus (suikerziekte) en komt binnenkort naar het ziekenhuis voor een onderzoek of

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Diabetes en zwangerschap

Patiënteninformatie. Diabetes en zwangerschap Diabetes en zwangerschap Patiënteninformatie Diabetes en zwangerschap Inhoudsopgave: 1 Inleiding 2 Wat is diabetes 3 Vormen van diabetes 4 Onderzoek 5 Behandeling 6 Zwangerschap 7 Wat betekent diabetes

Nadere informatie

Vaatrisico-polikliniek. screening/behandeling en begeleiding vaatziekten

Vaatrisico-polikliniek. screening/behandeling en begeleiding vaatziekten Vaatrisico-polikliniek screening/behandeling en begeleiding vaatziekten Inleiding Het Ommelander Ziekenhuis Groningen heeft een speciale vaatrisicopolikliniek voor patiënten met een vaatziekte en/of vanwege

Nadere informatie

Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie

Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie (met Humalog of Novorapid als maaltijdinsuline) Voordelen van Flexibele insuline therapie Er wordt een natuurlijk ritme nagestreefd van extra insuline aanbod

Nadere informatie

Dit is een korte beschrijving van de insulinetherapie. Voor uitwerking en verdere informatie zie de bijlage met het volledige protocol.

Dit is een korte beschrijving van de insulinetherapie. Voor uitwerking en verdere informatie zie de bijlage met het volledige protocol. Insuline protocol Auteur: Kaderhuisarts diabetes Daniel Tavenier Datum: September 2014 Dit is een korte beschrijving van de insulinetherapie. Voor uitwerking en verdere informatie zie de bijlage met het

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Gynaecologie Diabetes en zwangerschap www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is diabetes?... 3 Vormen van diabetes... 4 Diabetes type 1... 4 Diabetes type 2... 4 Zwangerschapsdiabetes... 4 Onderzoek...

Nadere informatie

Glucophage 500 bijsluiter 21-2-200127-2-2001 blz. 1 / 6

Glucophage 500 bijsluiter 21-2-200127-2-2001 blz. 1 / 6 Glucophage 500 bijsluiter 21-2-200127-2-2001 blz. 1 / 6 Glucophage 500, omhulde tabletten 500 mg Lees deze bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel. Bewaar deze bijsluiter,

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Diabetes en zwangerschap

Patiënteninformatie. Diabetes en zwangerschap Diabetes en zwangerschap Patiënteninformatie Diabetes en zwangerschap Inhoudsopgave: 1 Inleiding 2 Wat is diabetes 3 Vormen van diabetes 4 Onderzoek 5 Behandeling 6 Zwangerschap 7 Wat betekent diabetes

Nadere informatie

Risicofactoren voor hart- en vaatziekten

Risicofactoren voor hart- en vaatziekten Risicofactoren voor hart- en vaatziekten Programma Screening Vasculaire Risciofactoren Datum afspraak: Tijdstip Onderzoek Zorgverlener U heeft recent een herseninfarct/hersenbloeding (beroerte) of TIA

Nadere informatie

FoodSteps - diabetes in beweging 28/10/2013

FoodSteps - diabetes in beweging 28/10/2013 FoodSteps - diabetes in beweging Wat is diabetes Symptomen Gevolgen Behandeling 5% van de bevolking heeft diabetes (= 1 op 20) Zuid West-Vlaanderen: 15 000 Verwachting komende jaar: x 2 (= 1 op 10) Pancreas

Nadere informatie

Interne Geneeskunde Diabetesverpleegkundigen

Interne Geneeskunde Diabetesverpleegkundigen Zelfregulatie voor mensen die drie keer per dag kortwerkende insuline voor de maaltijd en één keer (middel)langwerkende insuline spuiten en zo nodig bloedglucose verlagende tabletten gebruiken Zelfregulatie

Nadere informatie

Glucophage 850 bijsluiter 12-2-200127-2-2001 blz. 1 / 6

Glucophage 850 bijsluiter 12-2-200127-2-2001 blz. 1 / 6 Glucophage 850 bijsluiter 12-2-200127-2-2001 blz. 1 / 6 Glucophage 850, omhulde tabletten 850 mg Lees deze bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel. Bewaar deze bijsluiter,

Nadere informatie

Diabetes: zo zit dat. Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes. Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen?

Diabetes: zo zit dat. Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes. Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen? Diabetes: zo zit dat Veelgestelde vragen en antwoorden Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen? Wat is diabetes? Diabetes type 1, diabetes type 2 de

Nadere informatie

Wat is diabetes? Type 2 diabetes : gevolgen

Wat is diabetes? Type 2 diabetes : gevolgen 1 Wat is diabetes? Type 2 diabetes : gevolgen Nu u weet dat u aan diabetes lijdt, moet u zich plots geen grote zorgen maken. Waarschijnlijk lijdt u al gedurende lange tijd aan diabetes, mogelijks gedurende

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Afdeling: Onderwerp: Gynaecologie 1 In het kort Bij diabetes (suikerziekte) is er te veel suiker (glucose) in uw bloed: de bloedsuikerspiegel is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent,

Nadere informatie

DIABETES EN LEEFSTIJL 7 JUNI 2018 MARTIJN CANOY

DIABETES EN LEEFSTIJL 7 JUNI 2018 MARTIJN CANOY DIABETES EN LEEFSTIJL 7 JUNI 2018 MARTIJN CANOY DIABETES EN LEEFSTIJL 1. Hoe vaak komt het voor 2. Wat is diabetes 3. Welke vormen 4. Complicaties 5. Leefstijl 1. voeding 2. Roken 3. Bewegen 6. Overgewicht

Nadere informatie

INTERNE GENEESKUNDE. De diabetesverpleegkundige

INTERNE GENEESKUNDE. De diabetesverpleegkundige INTERNE GENEESKUNDE De diabetesverpleegkundige De diabetesverpleegkundige In het St. Antonius Ziekenhuis werken op de poli Interne Geneeskunde diverse diabetesverpleegkundigen. Zij zijn gespecialiseerd

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Diabetes en zwangerschap - Suikerziekte tijdens zwangerschap - Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming

Nadere informatie

Diabetes Dienst Geldrop

Diabetes Dienst Geldrop Diabetes Dienst Geldrop Diabetes Dienst Geldrop Het belang van een optimale behandeling U bent bij uw huisarts onder behandeling voor diabetes (suikerziekte). Zoals u weet, draagt regelmatige controle

Nadere informatie