Gemeentelijk Milieubeleidsplan Overpelt

Transcriptie

1 gemeentelijk Milieubeleidsplan

2

3 Gemeentelijk Milieubeleidsplan Overpelt Opdrachtnemer Naam : Lisec nv, Craenevenne 140, 3600 Genk Projectcode : Projectverantwoordelijke : Lode Hubrechts lode.hubrechts@lisec.be Offertenummer LH O-LH Rapportnummer : EP R-MJ Datum rapport : december 2004 Opdrachtgever Naam : Gemeentebestuur Overpelt Adres : Oude Markt 2, 3900 Overpelt Contactpersoon : Peter van der Poort (peter.vanderpoort@overpelt.be) Telefoon / telefax / T: 011/ ; 011/ gemeente@overpelt.be Referentie : G_VG/2003/000120

4

5 Inhoudstafel

6

7 Inhoudstafel - I INHOUDSTAFEL Lijst van tabellen Lijst van figuren Lijst van grafieken INLEIDING 1 1. Waarom een gemeentelijk milieubeleidsplan 1 2. Historiek van het gemeentelijk milieubeleid 1 3. Uitgangspunten en visie 1 4. Procedure 2 5. Leeswijzer 3 MILIEUPROBLEMATIEK 5 Inleiding 5 Vaste stoffen 6 1. Vaste stoffen Afval Inleiding Juridisch en beleidsmatig kader Actuele toestand Regionale Milieuzorg Afval in cijfers Totale hoeveelheid afval Hergebruik Selectieve inzameling Niet-selectieve inzameling (restafval) Initiatieven m.b.t. afvalpreventie Compostvaten & opleiding compostmeesters Kippen Afvalarme tuinen Houtafval Papier PMD DIFTAR Initiatieven m.b.t. hergebruik Kringloopcentra Initiatieven m.b.t. selectieve inzameling Recyclagepark Sorteren van afval Groenafval Inzameling papier en karton Glasinzameling Inzameling PMD Inzameling KGA Textiel Overige Restafval Bestrijding zwerfvuil en sluikstorten KMO s en zelfstandige ondernemingen 22

8 Inhoudstafel - II 1.4. Knelpunten Doelstellingen Doelstellingen op lange termijn Plandoelstelling Vermindering afvalproductie Verbetering recyclage Optimalisatie communicatie en sensibilisering Strategie Acties Preventie Thuisverwerking van organisch afval Hergebruik recyclage Gescheiden inzameling i.f.v. herverwerking afvalproducten Zwerfvuil Eindverwerking Sensibiliseringsacties Vaste stoffen Duurzaam gebruik producten en grondstoffen Inleiding Wettelijk en beleidsmatig kader Actuele toestand Kantoormaterialen Cateringproducten Schoonmaakmiddelen Materialen voor tuin- en groenaanleg, -onderhoud en meubilair Bestrijdingsmiddelen, onkruidbestrijding Compost Bouw- en onderhoudsmaterialen Duurzaam geëxploiteerd hout Breekpuin Knelpunten Doelstelling Strategie Acties Gebruik van producten die minder schade aan het milieu veroorzaken Gebruik van duurzaam vervaardigde goederen en producten Spaarzaam gebruik van goederen en producten Sensibiliseringsacties 43 Water Water Inleiding Juridisch en beleidsmatig kader 3.3. Actuele situatie van de watersystemen Oppervlaktewater Grondwater Rioleringsnetwerk Drinkwater Initiatieven m.b.t. waterkwaliteit Afkoppeling regenwater Vermindering uitstoot verontreinigende stoffen Waterzuivering Ecologische waterkwaliteit van de Dommel Gebruik putwater Overwelven van baangrachten 52

9 Inhoudstafel - III Initiatieven m.b.t. waterkwantiteit Infiltratie van hemelwater in de bodem Hergebruik van hemelwater Initiatieven m.b.t. het algemene (integrale) waterbeleid Knelpunten Oppervlaktewater Grondwater Riolering Doelstellingen Strategie Acties Gemeentelijk integraal waterbeleid Verhoging van de infiltratie in de ondergrond Acties m.b.t. een scheiding van het hemel- en afvalwater Waterzuivering Beheer waterlopen Waterkwaliteit Acties m.b.t. sensibilisatie 63 Hinder 64 Algemeen Geluid Inleiding Juridisch en beleidsmatig kader Actuele toestand Knelpunten Doelstellingen Strategie Acties Geur Inleiding Juridisch en beleidsmatig kader Actuele toestand Knelpunten Doelstellingen Strategie Acties Licht Inleiding Juridisch en beleidsmatig kader Actuele toestand 6.4. Knelpunten Doelstellingen Strategie Acties Beperken van de emissies waarvoor het gemeentebestuur verantwoordelijk is Aanpassen verlichting aan bedrijven, handelspanden en sportterreinen Lichtemissie afkomstig van particulieren Algemene maatregelen Bodemverontreiniging Inleiding Juridisch en beleidsmatig kader Actuele toestand 81

10 Inhoudstafel - IV Historische verontreiniging metaalindustrie Overeenkomst Vlaamse Gemeenschap OVAM Umicore Problematiek zinkassenwegen Informeren bevolking Register van verontreinigde gronden Stookolietanks Vaststelling bodemverontreinigingen Knelpunten Doelstellingen Strategie Acties 83 Mobiliteit Mobiliteit Inleiding Juridisch en beleidsmatig kader Actuele situatie Beschikbare infrastructuur Gebruik van de verkeersinfrastructuur Goederenverkeer Woon-werkverkeer Woon-schoolverkeer Woon-winkelverkeer Verstoring door verkeer Initiatieven m.b.t. mobiliteit Informatie en sensibilisatie Milieuvriendelijke voertuigen en rijgedrag Natuurvriendelijke infrastructuur Verkeersveiligheid Knelpunten Doelstelling Strategie Acties Toetsing mobiliteitsplan aan milieuaspecten Gemeentelijke voorbeeldfunctie Verbetering mogelijkheden m.b.t. het gebruik van alternatieve vervoerswijzen Sensibilisering 93 Energie Energie Inleiding Juridisch en beleidsmatig kader Actuele situatie 9.4. Knelpunten Doelstellingen Strategie Acties Energiezorgsysteem Overheidsgebouwen en infrastructuur Openbare verlichting Hernieuwbare energie Sensibilisering bedrijven, handelaars en gezinnen 103 Natuurlijke entiteiten Natuurlijke entiteiten Inleiding Wettelijk en beleidsmatig kader 105

11 Inhoudstafel - V Actuele toestand Natuurelementen in de gemeente Overpelt Bestaande plannen en initiatieven GNOP Bermbeheerplan Bosbeheerplan Landschapszorg en ontwikkeling Andere initiatieven binnen de gemeente Knelpunten Doelstellingen Strategie Acties 112 INSTRUMENTEN VOOR EEN GEÏNTEGREERD GEMEENTELIJK MILIEU- EN NATUURBELEID Beleidskader Actuele toestand Gemeentelijke milieudienst Gemeentelijk milieubeleid Inspraak, samenwerking en sensibilisatie Inspraak Samenwerking Sensibilisatie Databanken MINA-werkers Knelpunten Doelstellingen Strategie Acties Algemeen Acties m.b.t. informatisering Reglementen en vergunningen Gemeentelijk informatieblad 126 AFKORTINGEN EN VERKLARENDE WOORDENLIJST 127 LITERATUURLIJST 129 BIJLAGEN Bijlage 1 Afval in cijfers 131 Bijlage 2 Klein gevaarlijk afval 149 Bijlage 3 Bepalingen binnen de oeverzones 150 Bijlage 4 Figuren Water 151 Bijlage 5 Toetsing kwaliteitsdoelstellingen water 154 Bijlage 6 Figuren Natuurlijke entiteiten 158 Bijlage 7 Afstemming op de milieubeleidsdocumenten van de hogere overheid 162 Bijlage 8 Financiële en personele middelen 166

12 Inhoudstafel - VI Lijst van tabellen Tabel AF1 Hergebruik van goederen 12 Tabel AF2 Selectieve inzameling 13 Tabel AF3 Hoeveelheid selectief ingezameld afval 14 Tabel AF4 Restafval binnen de gemeente Overpelt 15 Tabel AF5 Tarieven nieuwe recyclagepark (RMZ) 19 Tabel AF6 Definitief te verwijderden huishoudelijke afvalstoffen geplande fasering 24 Tabel WA1 Oppervlaktewaterkwaliteit ( 48 Tabel EN1 Energieboekhouding (naar Cenergie, 2004) 96 Tabel NA1 Wijziging van vegetaties en van kleine landschapselementen 106 Tabel NA2 Acties GNOP stand van zaken 109 Tabel B1.1 Overzicht ingezamelde hoeveelheid afval binnen de gemeente Overpelt 132 Tabel B7.1 Vergelijking Mina3 provinciaal MBP gemeentelijk MBP 162 Tabel B8.1 Overzicht acties 167 Lijst van figuren Figuur AF1 Ladder van Lansink 8 Figuur WA1 Waterlopennetwerk gemeente Overpelt 151 Figuur WA2 Meetpunten waterkwaliteit 152 Figuur WA3 Overstromingsgebieden 153 Figuur GE1 Potentiële stiltegebieden in de omgeving van Overpelt 67 Figuur NA1 VEN-gebieden en speciale beschermingszones 158 Figuur NA2 Hoofdindeling gewestplan Overpelt 159 Figuur NA3 Biologische waarderingskaart Overpelt 160 Figuur NA4 Ecologische gebieden in Overpelt 161 Lijst van grafieken Grafiek AF1 Totale hoeveelheid afval ingezameld door Regionale Milieuzorg in Grafiek B1.1 Evolutie van de totale afvalproductie binnen de gemeente Overpelt 133 Grafiek B1.2 Evolutie van de procentuele aandelen van de verscheidene afvalstromen 133

13 Inleiding

14

15 Inleiding - blz Waarom een gemeentelijk milieubeleidsplan Het milieubeleid in het Vlaams Gewest wordt geregeld in het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid (5 april 1995; B.S. 03/06/1995). Zowel de provincie als de gemeenten zijn volgens het besluit van de Vlaamse regering betreffende de provinciale en gemeentelijke milieuplanning en de milieuraad (14 juni 2002; B.S. 05/08/2002) verplicht hun milieubeleid te voeren op basis van een milieubeleidsplan. De samenwerkingsovereenkomst is een vrijwillige overeenkomst die een gemeente of provincie kan afsluiten met de Vlaamse overheid op vlak van milieu. In 2002 werd door de Vlaamse Regering een samenwerkingsovereenkomst voor de periode van 6 jaar principieel goedgekeurd. De gemeente Overpelt heeft in 2002 de eerste fase van deze samenwerkingsovereenkomst Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling ( ) ondertekend. Voor een tweede fase ( ) werd een beperkte bijsturing van de overeenkomst voorzien. Deze werd op 28 mei 2004 goedgekeurd en zal door de gemeente (via het milieujaarprogramma 2005) eveneens ondertekend worden voor dezelfde clusters en op dezelfde niveaus. Door de ondertekening van deze overeenkomst heeft de gemeente zich ertoe gebonden haar beleid af te stemmen op dat van de Vlaamse overheid. Hiervoor is de gemeente via de samenwerkingsovereenkomst een aantal verbintenissen op het vlak van natuur en milieu aangegaan. In ruil hiervoor worden door het Vlaams Gewest subsidies toegekend voor bepaalde activiteiten. Door het opstellen van een milieubeleidsplan heeft de gemeente haar beleidsvisie m.b.t. het milieu uitgewerkt voor een periode van 5 jaar, gekoppeld aan doelstellingen op langere termijn. Deze doelstellingen zijn afgestemd op deze van het gewestelijk en provinciale niveau. Concrete acties uit het milieubeleidsplan zullen het bereiken van de vooropgestelde doelstellingen mogelijk moeten maken. 2. Historiek van het gemeentelijk milieubeleid Sinds een tiental jaren wordt door de gemeente Overpelt jaarlijks een milieubeleidsnota / milieujaarprogramma opgesteld en in het kader hiervan worden acties uitgevoerd. In 2002 heeft de gemeente Overpelt de samenwerkingsovereenkomst Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling ondertekend op niveau 1 voor volgende clusters: instrumentarium; water; vaste stoffen; mobiliteit en energie. In 2003 werd bijkomend de cluster hinder ondertekend. Bij de opstelling van dit milieubeleidsplan zijn er dus 6 clusters ondertekend op niveau 1. Om naast de jaarlijkse programma s ook op lange termijn een gemeentelijk beleid uit te stippelen, werd in het kader van de ondertekende samenwerkingsovereenkomst voorliggend milieubeleidsplan opgesteld. 3. Uitgangspunten en visie Met dit milieubeleidsplan wenst de gemeente aan te geven waar ze met haar milieubeleid in de komende jaren naartoe wil. Op basis van een evaluatie van de huidige toestand (gevoerde milieubeleid en toestand van het milieu) worden nieuwe doelstellingen geformuleerd voor het toekomstig gemeentelijk milieubeleid. Enerzijds worden in grote lijnen de langetermijndoelstellingen (20-tal jaar) voor de gemeente geformuleerd. Daarnaast zijn voor een kortere termijn concrete acties opgenomen die de gemeente de volgende 5 jaar wenst te ondernemen teneinde de voorgestelde langetermijndoelstellingen te kunnen realiseren.

16 Inleiding - blz. 2 De planperiode voor dit milieubeleidsplan bestrijkt een periode van 5 jaar ( ). Na afloop van deze periode zal het gevoerde beleid geëvalueerd worden en zullen de doelstellingen aangepast worden. Via de milieujaarprogramma s zal dergelijke evaluatie reeds tijdens de planperiode van dit beleidsplan uitgevoerd worden. 4. Procedure Volgens de bepalingen van het besluit van 14 juni 1 dient het milieubeleidsplan opgesteld te worden conform de bepalingen van het decreet houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid (05/04/1995). Het besluit geeft bijkomend aan dat een gemeentelijk milieubeleidsplan uiterlijk op 1 mei 2005 moet worden vastgesteld. Volgens het decreet houdende de algemene bepalingen inzake het milieubeleid echter, moet een nieuw gemeentelijk milieubeleidsplan uiterlijk een jaar na het van kracht worden van een provinciaal MBP vastgesteld zijn. Aangezien het provinciale milieubeleidsplan Limburg werd vastgesteld op 17 december 2003 betekent dit dat Limburgse gemeenten voor 17 december 2004 hun definitief milieubeleidsplan moeten vastgesteld hebben. Een schematisch overzicht van de procedure om tot een decretaal onderbouwd gemeentelijk milieubeleidsplan te komen is voorgesteld in onderstaand schema. De concrete timing die de gemeente Overpelt voorziet is hierbij eveneens aangegeven. De reeds doorlopen stappen zijn in vet aangegeven t.e.m. de stap waarin de procedure zich momenteel bevindt. Ontwerpplan Consultatie milieuraad Vaststelling door College van Burgemeester en Schepenen (16 augustus 2004) Openbaar onderzoek Maximum 3 maanden na vaststelling van het ontwerpplan 60 dagen ter inzage bij het gemeentebestuur (september-oktober 2004) Adviesvraag aan diverse instanties en organisaties (incl. milieuraad) Opmerkingen van de bevolking Definitief plan Binnen 60 dagen vaststelling definitief plan door de gemeenteraad (15 december 2004) Bestendige Deputatie krijgt hierna nog 3 maanden om tegenstrijdige bepalingen te vernietigen Voorliggend ontwerpplan werd opgesteld door het College van Burgemeester en Schepenen, in samenwerking met het studiebureau Lisec. Dit ontwerp wordt voor advies verzonden aan de Vlaamse regering, de Bestendige Deputatie van de provincieraad, OVAM, VLM, VMM, Aminal, Arohm, de Administratie Gezondheidszorg en de Administratie Economie. 1 Besluit van de Vlaamse regering van 14 juni 2002 betreffende de provinciale en gemeentelijke milieuplanning en de milieuraad, ter uitvoering van de artikelen , , en van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid (B.S. 08/08/2002)

17 Inleiding - blz. 3 Daarnaast wordt het ontwerpplan voor een termijn van zestig dagen ter inzage gelegd op het gemeentehuis. De start van het openbaar onderzoek wordt aangekondigd in het gemeentelijk informatieblad (Kiosk), via de gemeentelijke website en via een aantal streekkranten ("De Weekkrant" en de "Dommelpost"). Tijdens het openbaar onderzoek kunnen alle burgers (en verenigingen) hun opmerkingen schriftelijk overmaken aan het College van Burgemeester en Schepenen. De adviezen van de verscheidene instanties die worden geraadpleegd en de opmerkingen afkomstig uit het openbaar onderzoek worden samengebracht en geëvalueerd. Op basis van deze adviezen en opmerkingen wordt dit ontwerprapport aangepast en een definitief rapport opgesteld. In een afzonderlijk overwegingsdocument zal aangegeven worden welke adviezen en opmerkingen werden geformuleerd en op welke manier de ingediende adviezen en opmerkingen werden verwerkt. De vaststelling van het definitieve milieubeleidsplan wordt voorzien 60 dagen na afsluiting van het openbaar onderzoek (december 2004). Na deze vaststelling kan de Bestendige Deputatie van de provincieraad (binnen een termijn van 3 maanden) bepalingen die strijdig zijn met de bindende bepalingen uit het provinciale of gewestelijke milieubeleidsplan vernietigen. 5. Leeswijzer Het hoofdstuk milieuproblematiek vormt de hoofdbrok van dit milieubeleidsplan. In dit hoofdstuk wordt per cluster waarvoor de gemeente zich heeft ingeschreven een overzicht gegeven van de relevante wettelijke en beleidsmatige bepalingen die voor de betreffende cluster van toepassing zijn. Daarnaast wordt een beeld geschetst van de huidige situatie (= stand van zaken binnen de gemeente Overpelt). Deze beschrijving omvat zowel een omschrijving van de huidige kwaliteit van het betreffende milieucompartiment als een overzicht van het huidige gemeentelijk beleid. Op basis van een toetsing van de huidige situatie aan de wettelijke en beleidsmatige bepalingen worden knelpunten geformuleerd. In functie van de knelpunten die aanwezig zijn, worden doelstellingen geformuleerd die binnen de planperiode een (gedeeltelijke) oplossing voor de knelpunten moeten bieden. Voor de doelstellingen wordt een strategie beschreven en wordt per cluster aangegeven welke acties de gemeente wenst te ondernemen om tegen het einde van de planperiode aan de vooropgestelde doelstellingen te kunnen voldoen. Hierbij wordt aangegeven welke acties prioritair zijn. Om de haalbaarheid van de voorgestelde acties na te gaan wordt ten slotte een overzicht gegeven van de personen en materialen evenals van de subsidies die de gemeente ter beschikking heeft om de voorgestelde acties te kunnen uitvoeren. In een overkoepelend hoofdstuk instrumentarium wordt aangegeven welke diensten, reglementen, vergunningen en beleidsdocumenten binnen de gemeente aanwezig zijn die kunnen bijdragen tot de realisatie van het beoogde milieubeleid. Hierbij wordt aangegeven waar zich eventueel knelpunten bevinden en welke acties dienen ondernomen te worden om deze knelpunten op te lossen. Om de tekst voor iedereen leesbaar te houden, is achteraan het rapport een verklarende woordenlijst opgenomen. De referentielijst geeft een overzicht van de rapporten die werden geraadpleegd bij het opstellen van dit milieubeleidsplan.

18 Inleiding - blz. 4

19 Milieuproblematiek

20

21 Milieuproblematiek - blz. 5 Inleiding In dit hoofdstuk worden de technische clusters, waarvoor de samenwerkingsovereenkomst Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling werd ondertekend door de gemeente Overpelt, uitgewerkt: vaste stoffen (deelclusters afval en duurzaam gebruik producten en grondstoffen); water (oppervlaktewater, onderwaterbodem, grondwater, afvalwater en gebruikswater); hinder (deelclusters geluids-, geur- en lichthinder); energie en mobiliteit. Omwille van de historische verontreiniging met zware metalen die in de bodem van de gemeente Overpelt en omgeving aanwezig is, vormt de bodemproblematiek binnen de gemeente een belangrijk aspect en onderneemt de gemeente (in samenwerking met andere betrokken gemeenten en hogere overheden) reeds een aantal acties. M.b.t. de depositie vanuit de lucht werden de inwoners van de betrokken gemeenten in het voorjaar van 2004 via een folder opnieuw ingelicht over de problematiek en de al dan niet verboden handelingen. M.b.t. de aanwezigheid van verontreinigingen in de ondergrond (assenwegen) geeft een studie van Vito en KUL (Van den Broeck et al, 2000) aan dat sanering door wegnemen weinig zin heeft. Binnen de gemeente worden maatregelen genomen om uitloging naar de ondergrond (en het grondwater) te beperken door het inkapselen van de assen in zandcement. De gemeente heeft hiervoor een certificaat ontvangen van OVAM. Het wettelijke kader schiet hieromtrent echter tekort. Omwille van het grote belang dat het gemeentebestuur hecht aan de problematiek m.b.t. de zware metalen, is binnen het aspect hinder een afzonderlijk hoofdstuk hinder via bodem toegevoegd (in de samenwerkingsovereenkomst wordt o.a. bodemverontreiniging vermeld als optionele bepaling bij de cluster hinder). In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de problematiek omtrent de historische bodemvervuiling en wordt het gemeentelijk beleid toegelicht. Hierin wordt in belangrijke mate belang gehecht aan de overeenkomst die werd afgesloten tussen de Vlaamse Gemeenschap, OVAM en Umicore m.b.t. de sanering van de historische verontreinigingen. De natuurlijke entiteiten die binnen de gemeente aanwezig zijn, zijn relatief beperkt in oppervlakte. De bossen in het zuidwesten zijn vnl. dennenbossen in eigendom van Aminal Bos & Groen en de gemeente. Het ecologisch meer waardevolle gebied het Plat is in beheer van Natuurpunt vzw. De Dommel die in het oosten de grens vormt met de gemeente Neerpelt is een waterloop 1 ste categorie. Deze valt niet onder beheer van de gemeente. In opdracht van Aminal afd. Water werd voor deze waterloop een ecologische inventarisatie en visievorming opgesteld. Omdat de groene gebieden een relatief beperkte oppervlakte innemen, de afdelingen Bos & Groen en Water van Aminal voor bepaalde gebieden reeds een visie ontwikkelden en voor de gemeente Overpelt tenslotte een Gemeentelijk NatuurOntwikkelingsPlan (GNOP) werd opgesteld, werd deze cluster niet ondertekend in het milieuconvenant. Omwille van haar belang wordt deze cluster wel aan de beschrijving van de milieuproblematiek toegevoegd. Hierin wordt vnl. aangegeven welke natuurwaarden binnen de gemeente aanwezig zijn en welke taken het gemeentebestuur op zich neemt. Per cluster wordt: in een inleiding een situering van de betreffende cluster gegeven; een overzicht gegeven van de relevante juridische en beleidsmatige bepalingen die van kracht zijn; de actuele toestand beschreven; op basis van de confrontatie tussen de huidige toestand en het juridische en beleidsmatige kader een overzicht van de knelpunten gegeven; de doelstellingen die de gemeente op (middel)lange termijn wenst te bereiken beschreven en de acties uitgewerkt die het bereiken van de vastgestelde doelstellingen binnen een vooropgestelde termijn mogelijk moeten maken. Bij de beschrijving van de acties wordt een overzicht gegeven van de financiële middelen (incl. subsidies) en het personeel dat inzetbaar is om de voorgestelde acties uit te voeren. In het juridische en beleidsmatige kader zijn enkel aspecten opgenomen die relevant zijn voor het gemeentelijk milieubeleid. In deze hoofdstukken wordt zeker geen volledig overzicht gegeven van het juridische en beleidsmatige kader.

22 Milieuproblematiek - blz Vaste stoffen Afval 1.1. Inleiding Vaste stoffen Een afvalstof wordt gedefinieerd als elke stof of elk voorwerp waarvan de houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen (Afvalstoffendecreet, art. 2). Niet-bruikbare reststoffen (afval) ontstaan bij de meeste productie- en consumptieprocessen. Op basis van hun aard en herkomst worden afvalstoffen onderverdeeld in 2 hoofdcategorieën: huishoudelijke en industriële afvalstoffen. Deze worden verder onderverdeeld in gevaarlijke en bijzondere afvalstoffen. Naast de risico s op verontreiniging van bodem, water en lucht ten gevolge van de opslag of het verwerken van afvalproducten betekent de productie van afval eveneens dat ruimte in beslag wordt genomen (voor de opslag) en grondstoffen evenals energie verloren gaan. Bedrijven dienen zelf in te staan voor hun afvalverwerking en/of verwijdering. De taak van de gemeente houdt hoofdzakelijk verband met het huishoudelijk afval. Daarom wordt voornamelijk dit type afval in deze cluster belicht. Daarnaast wordt in een afzonderlijk hoofdstuk ook aandacht geschonken aan het productgebruik (i.f.v. het vermijden van afval). De uitvoering van de cluster vaste stoffen wordt in grote lijnen uitgevoerd door de intergemeentelijke samenwerking binnen de CV Regionale Milieuzorg (zie beschrijving actuele toestand, hoofdstuk 1.3.1). Daarom bestaat een deel van de geplande acties en informatiecampagnes dan ook uit acties en campagnes die opgestart worden door de Regionale Milieuzorg in opdracht van de 17 gemeentes waaruit de Regionale Milieuzorg is opgebouwd Juridisch en beleidsmatig kader De basis voor het afvalstoffenbeleid wordt gelegd in het Afvalstoffendecreet 2. Hierin wordt gesteld dat het afvalstoffenbeleid tot doel heeft de gezondheid van de mens en het milieu te vrijwaren van de schadelijke invloed van afvalstoffen en de verspilling van grondstoffen en energie tegen te gaan. Dit doel dient gerealiseerd door (art. 5): 1. in de eerste plaats de productie van afvalstoffen te voorkomen of te verminderen en de schadelijkheid van afvalstoffen te voorkomen of zoveel mogelijk te beperken; 2. in de tweede plaats de nuttige toepassing van afvalstoffen te bevorderen en 3. ten slotte de verwijdering van afvalstoffen, die niet kunnen worden voorkomen of nuttig kunnen worden toegepast, te organiseren. De uitvoering van de bepalingen in het Afvalstoffendecreet wordt gebundeld in VLAREA 3. De krachtlijnen van Vlarea zijn: de invulling van de decretale aanvaardingsplicht en de aanwending van afvalstoffen als secundaire grondstof. Het afvalstoffendecreet verplicht elke gemeente om, al dan niet in samenwerking met andere gemeenten, er zorg voor te dragen dat de huishoudelijke afvalstoffen op regelmatige tijdstippen worden opgehaald of op andere wijze worden ingezameld (art. 15 1). De ophaling en inzameling van huishoudelijke afvalstoffen dient bij gemeentelijk reglement geregeld te zijn (art. 15 2). 2 Decreet betreffende het voorkomen en beheer van afvalstoffen (2 juli 1981) 3 Vlaams Reglement inzake Afvalvoorkoming en Afvalbeheer (17 december 1997)

23 Milieuproblematiek - blz. 7 Het uitvoeringsbesluit (Vlarea) bepaalt dat ten minste volgende huishoudelijke afvalstoffen gescheiden moeten worden aangeboden en verder afzonderlijk moeten worden gehouden bij de ophaling of inzameling (art ): klein gevaarlijk afval van huishoudelijke oorsprong; glasafval; papier- en kartonafvalstoffen; grofvuil met het oog op sortering, hergebruik of recyclage; groenafval; textielafvalstoffen; afgedankte elektrische en elektronische apparatuur; afvalbanden; steenachtige fracties van bouw- en sloopafval. Ten minste de volgende bedrijfsafvalstoffen moeten gescheiden worden aangeboden en afzonderlijk worden gehouden bij de ophaling of inzameling (art ): klein gevaarlijk afval van vergelijkbare bedrijfsmatige oorsprong; glasafval; papier- en kartonafvalstoffen; afval van plantaardige en dierlijke oliën en vetten; groenafval; textielafval; afgedankte elektrische en elektronische apparatuur; afvalbanden; steenachtige fracties van bouw- en sloopafval; afgewerkte olie; gevaarlijke afvalstoffen; asbestcementhoudende afvalstoffen; afgedankte apparatuur en recipiënten die ozonafbrekende stoffen of gefluoreerde broeikasgassen bevatten. Ten minste de volgende huishoudelijke afvalstoffen (art ) en bedrijfsafvalstoffen (art ) gescheiden worden aangeboden en verder afzonderlijk worden gehouden bij de ophaling of inzameling, of naderhand uitgesorteerd worden: houtafvalstoffen; metaalafvalstoffen. Klein gevaarlijk afval (KGA) wordt beschouwd als een bijzondere afvalstof. In bijlage 2 wordt een overzicht gegeven van de stoffen die als KGA worden ingedeeld. De gescheiden inzameling van KGA van huishoudelijke oorsprong is verplicht voor de gemeenten. De gescheiden inzameling moet (ten minste) gebeuren door bij de recyclageparken een inrichting te bestemmen voor de aanvoer en aanvaarding van KGA en/of het KGA regelmatig te laten ophalen door daartoe erkende overbrengers. Voor 1 juli 2004 moeten producenten en invoerders van luiers (= bijzondere afvalstof) een plan indienen bij de OVAM voor inzameling, hergebruik, recyclage en verwerking van luiers en de financiering ervan (Vlarea, art ). Het terugdringen van de afvalproductie en de hieraan verbonden milieudruk tot een niet te vermijden minimum is in het Vlaams Milieubeleidsplan opgenomen als langetermijndoelstelling. Om deze doelstelling te kunnen realiseren wordt m.b.t. huishoudelijk afval voor de planningstermijn vooropgesteld dat de totale hoeveelheid huishoudelijk afval minstens gelijk moet blijven of verminderen t.o.v. 2000; de productie van huishoudelijk afval minder snel mag stijgen dan de groei van de consumptie t.o.v en de hoeveelheid definitief verwijderde huishoudelijke afvalstoffen moet verminderen tot gemiddeld 150 kg per inwoner.

24 Milieuproblematiek - blz. 8 Het Uitvoeringsplan Huishoudelijke Afvalstoffen is erop gericht de hoeveelheid te storten en te verbranden afval te verminderen door stimulering van preventie en recyclage (verwerkingshiërarchie volgens de ladder van Lansink : eerst voorkomen, dan recycleren (direct of indirect met tussenbehandeling) en als dat niet kan verbranden en pas in laatste instantie storten; zie figuur AF1). Voor volgende 3 plandoelstellingen zijn in het uitvoeringsplan acties uitgewerkt: Het afvalaanbod en de hiermee verbonden milieudruk mogen niet verder stijgen. Hierbij wordt rekening gehouden met maatschappelijke en economische aspecten. Grondstoffen moeten op milieuverantwoorde wijze worden vervangen door afvalstoffen waar mogelijk en wenselijk. De totale hoeveelheid te storten of te verbranden afvalstoffen moet milieuverantwoord beperkt worden. Via de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling verbindt de gemeente zich ertoe een beleid te voeren dat erop gericht is door haar activiteiten zo weinig mogelijk het milieu te belasten en tegelijkertijd alles in het werk te stellen om bij haar inwoners of groepen van inwoners eenzelfde gedrag te stimuleren. Hiertoe zal de gemeente: binnen haar diensten de selectieve inzameling van bedrijfsafvalstoffen organiseren; via passieve en actieve (jaarlijks rond minstens één afvalstof) sensibilisatie afvalpreventie bij haar inwoners stimuleren; het hergebruik van afvalstoffen via de samenwerking met een erkend kringloopcentrum stimuleren; selectieve inzameling van afvalstoffen uitbouwen door uitbating van een vergund containerpark; minstens één passie sensibilisatie voren rond één van de volgende thema s: sluikstorten, sluikstoken, zwerfvuil; verkeerd aanbieden van afvalstoffen of ander illegaal ontwijkgedrag; t.o.v. KMO s en zelfstandigen duidelijkheid omtrent mogelijke inzamelkanalen creëren en communicatie en acties en maatregelen voorstellen die ertoe moeten leiden dat vanaf 2005 maximaal 200 kg restafval per inwoner per jaar wordt afgevoerd. Figuur AF1: Ladder van Lansink (naar figuur op website Regionale Milieuzorg;

25 Milieuproblematiek - blz. 9 Op niveau 1, dat door de gemeente Overpelt werd ondertekend, betekent dit: een aanzet geven tot het stimuleren van het milieuverantwoord productgebruik in de eigen werking van de gemeentelijke diensten; het aanreiken van afvalpreventiemiddelen; samenwerken met een, overeenkomstig het VLAREA, erkend kringloopcentrum voor het hergebruik van afvalstoffen; een basisdienstverlening van selectieve inzamelingen aanbieden aan de inwoners en de eigen bedrijfsafvalstoffen selectief inzamelen; het beperken van het restafval en het tegengaan van illegaal ontwijkgedrag. Het Ministerieel besluit houdende vaststelling van nadere regels voor de subsidiëring van bepaalde werken, leveringen en diensten die in het Vlaams Gewest door of op initiatief van lagere besturen of ermee gelijkgestelde rechtspersonen worden uitgevoerd (23 januari 2004; B.S. 25/02/2004) geeft aan welke subsidies mogelijk zijn m.b.t. afvalpreventie en installaties voor afvalstoffenbeheer. Via het samenwerkingsakkoord betreffende de preventie en het beheer van verpakkingsafval (30 mei 1996) wordt de preventie en de nuttige toepassing en recyclage van éénmalige verpakkingen geregeld. De werking van o.a. FOST PLUS, de organisatie die instaat voor het ophalen en verwerken van PMD-afval, steunt op dit samenwerkingsakkoord. In het provinciale milieubeleidsplan worden volgende projectdoelstellingen geformuleerd die een weerslag hebben op het gemeentelijk niveau. Tegen 2008 wordt hieromtrent volgende situatie beoogd: Inwoners doen bewust aan afvalpreventie en herbruiken meer materialen en goederen. De inzamelgraad bij kringloopcentra stijgt jaarlijks met gemiddeld 5% per inwoner. Thuiscomposteren en het gebruik van compost stijgen. De Vlaamse doelstelling is dat 40% van de bevolking in 2007 aan thuiscomposteren doet. Het procentuele aandeel selectief ingezamelde afvalstoffen blijft minstens behouden. De zuiverheidsgraad van deze selectief ingezamelde afvalstoffen verbetert. Er wordt een recuperatiegraad nagestreefd van 80%. Er is meer uniformiteit tussen de verschillende intercommunale regio s en gemeenten op het vlak van onder meer inzameling, retributie en sensibilisatie. De hoeveelheid huishoudelijke afvalstoffen die voor eindverwerking wordt aangeboden in Limburg wordt tegen 2008 met 10% gereduceerd tot 128 kg/inwoner/jaar (150 kg/inwoner/jaar tegen 2007 is de Vlaamse doelstelling). Binnen de gemeente Overpelt zijn volgende politiereglementen m.b.t. afval van kracht: Politiereglement voor de inzameling en de beheersing van de huishoudelijke en daarmee gelijkgestelde afvalstoffen Politiereglement op het gebruik van het gemeentelijk containerpark Politiereglement met betrekking tot het stoken met allesbranders

26 Milieuproblematiek - blz Actuele toestand Regionale Milieuzorg Met betrekking tot preventie, inzameling en afvoer van afvalstoffen heeft de gemeente Overpelt een (inter-)gemeentelijk samenwerkingsakkoord afgesloten met de intercommunale Regionale Milieuzorg en 16 andere noordwestelijke Limburgse gemeenten. Voor de ophaling en verwijdering van de afvalstromen waarvoor met de intercommunale een overeenkomst werd ondertekend, betalen de aangesloten gemeenten een vaste werkingsbijdrage per inwoner. Voor de exploitatie van het nieuwe recyclagepark zal de gemeente Overpelt een bijkomende bijdrage per inwoner betalen aan de intercommunale. Aan de gemeentelijke bijdragen zijn bepaalde quota gekoppeld. Overschrijding van de vooropgestelde maximumlimieten per inwoner voor de verschillende afvalstromen, betekent een meerkost voor de gemeente. Recyclagepark Begin 2004 werd gestart met de bouw van een nieuw recyclagepark. De opening van dit park is op 18 december (vanaf 21 december in gebruik). Het oude recyclagepark wordt beheerd door de gemeente. Voor de afvoer van de meeste afvalstromen bestaat een overeenkomst met de intercommunale. Hiervoor wordt door de gemeente een bepaalde vergoeding betaald aan de intercommunale. De ophaling van drankkartons 4 en textiel 5 is kosteloos voor het gemeentebestuur. Voor de afvoer van bouw- en sloopafval, schroot, glasafval en drankverpakkingen heeft het gemeentebestuur van Overpelt zelf rechtstreeks contracten afgesloten met de verwerkers. Wanneer het nieuwe recyclagepark in gebruik wordt genomen, zal de afvoer van deze afvalstromen eveneens door de intercommunale geregeld worden. Ophalingen De huis aan huis-ophalingen van huishoudelijk afval, grof vuil en papier & karton worden geregeld door de intercommunale. Deze staat ook in voor het leeghalen van de glasbakken die verspreid in de gemeente aanwezig zijn. Hiervoor wordt door de gemeente Overpelt een bepaalde vergoeding betaald Afval in cijfers De afvalinzameling, verwerking, hergebruik en sensibilisering worden hoofdzakelijk uitgevoerd door de intergemeentelijke samenwerking binnen de CV Regionale Milieuzorg. Gegevens m.b.t. de afvalinzameling binnen de aangesloten gemeenten kunnen geraadpleegd worden op de website van de intercommunale ( De cijfers die binnen dit hoofdstuk worden aangehaald, zijn afkomstig van de website van de intercommunale, aangevuld met informatie afkomstig van het beheerrapport van het recyclagepark in de gemeente Overpelt voor In bijlage 1 wordt een overzicht gegeven van het gebruikte cijfermateriaal Totale hoeveelheid afval De totale hoeveelheid afval die in de gemeente wordt ingezameld bestaat uit: selectief ingezameld en verwijderd afval (plastiek, Tetra-verpakkingen, groenafval, brandhout, glas, papier & karton, metalen, zuiver steenpuin, KGA, textiel en andere materialen die naar de kringloopcentra worden afgevoerd) en restafval (huisvuil en gemeentevuil (grofvuil, asbest, roofing, autobanden)). 4 in opdracht en op kosten van Tetra-Pak 5 o.a. door de Salvatoriaanse hulporganisatie

27 Milieuproblematiek - blz. 11 Bijlage 1 hoofdstuk 1 geeft een overzicht van de totale hoeveelheid afval die in de periode in de gemeente Overpelt werd ingezameld. De cijfers zijn gebaseerd op het beheerverslag 2003 van het recyclagepark, aangevuld met informatie van RMZ m.b.t. de cijfers omtrent de hoeveelheden afgevoerd naar de kringloopcentra. Deze cijfers geven aan dat de totale hoeveelheid afval die jaarlijks afgevoerd wordt sinds 1999 een stijgende trend vertoont. De stijgende trend hangt hoofdzakelijk samen met een stijgende trend in de hoeveelheid restafval. Deze stijging lijkt zich in 2003 te hebben gestabiliseerd. Vooraleer over een duidelijke stabilisatie (eventueel dalende trend) te kunnen spreken, is echter een opvolging over een langere periode noodzakelijk. Uit een opsplitsing in de verscheidene afvalstromen (grafiek B1.2 uit bijlage 1) blijkt duidelijk dat het grootste aandeel van de totale hoeveelheid afval wordt ingenomen door groenafval. Dit aandeel is sinds 1999 gedaald, maar nam in 2003 nog steeds 34,5% in van de totale hoeveelheid afval. Het aandeel grof vuil is sinds 2001 sterk gestegen (van 5% in 2000 naar 13% in 2001). De intercommunale Regionale Milieuzorg stelt een overzicht voor de verscheidene gemeenten binnen de regio waarbinnen ze actief is, beschikbaar. Voor de verscheidene gemeenten werd de totaalsom van het restafval en het selectief ingezamelde afval gemaakt. In het selectief ingezamelde afval zijn de hoeveelheden ingezamelde metalen, textiel en schoenen, zuiver steenpuin en Tetra-verpakkingen niet inbegrepen; hierover zijn geen gecentraliseerde gegevens beschikbaar. In grafiek AF1 worden voor 2003 de gegevens voor Overpelt en de andere gemeenten die zijn aangesloten bij de intercommunale voorgesteld. De weergegeven cijfers zijn een sommatie van de hoeveelheden van organisch afval, kunststoffen, papier & karton, glas, houtafval, KGA, huisvuil en gemeentevuil; zoals weergegeven op de website van de intercommunale. Grafiek AF1 Totale hoeveelheid afval ingezameld door Regionale Milieuzorg in 2003 Totale hoeveelheid afval ingezameld door RMZ (2003) kg/inw Restafval Selectief ingezameld Regio Zonhoven Peer Lommel Neerpelt Hamont-Achel Ham Halen Tessenderlo Hechtel-Eksel Overpelt Leopoldsburg Houthalen- Helchteren Lummen Beringen Heusden-Zolder Herk-de-Stad

28 Milieuproblematiek - blz. 12 De totale hoeveelheid afval die in Overpelt in 2003 werd ingezameld bedraagt volgens de cijfers van RMZ ongeveer 30 kg/inw minder dan in Volgens de totaalcijfers van de gemeente bedraagt de daling ongeveer 40 kg/inw 6 (zie bijlage 1, hoofdstuk 1). Rekening houdend met het aantal inwoners binnen de gemeente, situeert de gemeente Overpelt zich rond het regionale gemiddelde m.b.t. de totale afvalproductie. In het Uitvoeringsplan Huishoudelijke afvalstoffen wordt aangegeven dat de totale hoeveelheid afval (selectief en niet-selectief) geëvolueerd is van 492 kg/inw in 1995 naar 547 kg/inw in 2000 (zie p16 van het uitvoeringsplan). De totale hoeveelheid afval die in 2000 in de gemeente Overpelt werd afgevoerd ligt iets hoger dan dit Vlaamse gemiddelde. Na 2000 heeft de stijgende trend zich in Overpelt nog verdergezet (zie grafiek B1.1 in bijlage 1) Hergebruik Hergebruik binnen de gemeente bestaat uit: het composteren van organisch afvalmateriaal en hergebruik van de compost door de inwoners en gemeentediensten; het versnipperen en hergebruiken van organisch afvalmateriaal door de inwoners en gemeentediensten en de werking van kringloopcentra waar herbruikbare goederen (na reparatie) verkocht worden. Tabel AF1 geeft een overzicht van de hoeveelheden die in 2002 en 2003 werden hergebruikt. In bijlage 1, hoofdstuk 1 worden deze cijfers vergeleken met deze van andere gemeenten uit de regio. Tabel AF1 Hergebruik van goederen ton kg/inw ton kg/inw compost 110 8, ,10 versnipperd , ,11 kringloopcentra 31 2, ,89 Totaal , ,1 Bron: RMZ; De hoeveelheid compost die in 2002 werd afgenomen door de gemeente zat ver onder het gemiddelde van de regio. Ten opzichte van 2002 is de afname van compost door de gemeente bijna vervijfvoudigd in 2003 en bevond de gemeente zich boven het regionale gemiddelde. In de grafieken in bijlage 1, hoofdstuk wordt naast de effectieve hoeveelheid compost die door de gemeenten is afgenomen eveneens de hoeveelheid compost aangegeven waarop de gemeenten recht hebben ( compost tegoed in grafiek). Deze hoeveelheid werd bepaald op basis van de oppervlakte van de gemeenten. Uit de grafiek blijkt dat, zelfs na de sterke stijging van afname van compost in 2003, de gemeente de beschikbare hoeveelheid niet volledig heeft opgenomen. Binnen de groendienst van de gemeente Overpelt zijn er 4 compostmeesters. In het Uitvoeringsplan Huishoudelijke Afvalstoffen wordt als richtinggevende doelstelling 6 compostmeesters voorgesteld per inwoners vanaf De gemeente Overpelt telt inwoners (01/05/2004). De hoeveelheid organisch afval die onder versnipperde vorm wordt herbruikt ligt in vergelijking met de regio zeer hoog in de gemeente Overpelt. Bij het voorgaande wordt opgemerkt dat het herbruik van organisch materiaal via het gebruik van compostvaten, composthopen en versnippering door de inwoners zelf niet in de voorgestelde cijfers is vervat. De weergegeven cijfers hebben enkel betrekking op de hoeveelheid organisch afval die via het recyclagepark en de huis aan huisophalingen werd ingezameld. 6 Hierin zijn ook de gegevens m.b.t. de hoeveelheid ingezamelde metalen, textiel en schoenen, zuiver steenpuin en Tetraverpakkingen inbegrepen.

29 Milieuproblematiek - blz. 13 De hoeveelheid afval die naar kringloopcentra wordt gebracht ligt voor de gemeente Overpelt lager dan het regionale, provinciale en Vlaamse gemiddelde Selectieve inzameling Zoals in hoofdstuk 1.2 aangegeven, moeten een aantal afvalstoffen gescheiden worden ingezameld en afgevoerd. In tabel AF2 is een overzicht opgenomen van de huishoudelijke afvalstoffen en de wijze waarop ze binnen de gemeente Overpelt afzonderlijk worden ingezameld/afgevoerd. Ook de afvalstoffen van de gemeentelijke diensten (bedrijfsafvalstoffen) worden volgens de bepalingen van artikel van Vlarea (zie hoofdstuk 1.2) gescheiden ingezameld en vnl. via het recylagepark ingezameld/ afgevoerd. Tabel AF2 afvalstof klein gevaarlijk afval van huishoudelijke oorsprong glasafval Selectieve inzameling Selectieve ophaling - Afzonderlijke inzameling recyclagepark + (milieubox af te geven aan parkwachter) - + Andere BEBAT-inzamelpunten 10 bijkomende glascontainers papier- en kartonafvalstoffen + + (te betalen) plastiek Tetra-verpakkingen grofvuil (b.v. meubels) met het oog op sortering, hergebruik of recyclage groenafval textielafvalstoffen en schoenen na telefonische oproep composteerbare zakken voor groenafval; snoeiafval afzonderlijk (RMZ, om 14 dagen) verscheidene vzw s; onregelmatige basis (8 à 10 x per jaar) + (te betalen) kringloopwinkels buiten gemeente kringloopwinkels buiten gemeente; OCMW; 9 straatcontainers Kledinginzameling ten voordele van V.I.C. en 11 straatcontainers Salvatoriaanse Ontwikkelingshulp vzw kringloopwinkels buiten gemeente afgedankte elektrische en elektronische apparatuur - + (te betalen) afvalbanden - + (te betalen) - steenachtige fracties van bouw- en sloopafval houtafvalstoffen metaalafvalstoffen na telefonische oproep + - Volgens de cijfers van RMZ werd 66,5% van het afval dat in 2003 in Overpelt definitief werd afgevoerd selectief ingezameld. Voor de regio waarbinnen de intercommunale actief is, lag het totale aandeel selectief ingezameld afval hoger (71%).

30 Milieuproblematiek - blz. 14 In deze cijfers is de selectieve afvoer van metalen, textiel, zuiver steenpuin en Tetra-verpakkingen, die niet via RMZ werden afgevoerd, niet inbegrepen. Indien ook met deze cijfers rekening wordt gehouden, blijkt dat in 2003 ongeveer 70% van de totale hoeveelheid afval selectief werd afgevoerd (zie bijlage 1, hoofdstuk 1). De dalende trend die merkbaar is in het aandeel selectief afgevoerd afval wordt verklaard door een stijging in de hoeveelheid restafval terwijl de hoeveelheid selectief afgevoerd afval ongeveer gelijk blijft. Tabel AF3 geeft een overzicht van de producten die in 2002 en 2003 selectief werden ingezameld binnen de gemeente. In bijlage 1, hoofdstuk 2.2 worden deze getallen vergeleken met de hoeveelheden die werden ingezameld in de regio waarbinnen RMZ actief is. Tabel AF3 Hoeveelheid selectief ingezameld afval Overpelt Vlaanderen (1) Type afval manier inzameling ton kg/inw ton kg/inw kg/inw verpakkingen totaal ,2 plastiek recyclagepark (RMZ) Tetra-recyclagepark (extern) totaal ,4 papier & karton huis aan huis recyclagepark glas glasbakken RMZ ,1 groenafval totaal ,0 (2) huis aan huis recyclagepark houtafval recyclagepark ,1 zuiver steenpuin recyclagepark ,3 (3) metalen recyclagepark ,5 KGA recyclagepark ,3 textiel recyclagepark Totaal (1) uit Uitvoeringsplan Huishoudelijke Afvalstoffen , p22 (2) GFT-afval selectief ingezameld (62,4) + groenafval, fractie uit grofvuil (79,6) (3) bouw- en sloopafval Bron: beheerrapport containerpark Overpelt 2003, aangevuld met informatie van RMZ ( De hoeveelheid organisch afval die in de gemeente Overpelt werd ingezameld in 2002 en 2003 is beduidend hoger dan het gemiddelde voor Vlaanderen in Volgens de overeenkomst die de gemeente Overpelt afsloot met de intercommunale Regionale Milieuzorg kan de gemeente jaarlijks niet meer dan 15 kg snoeihout op kosten van de intercommunale laten afvoeren. In 2002 heeft de gemeente 44 kg snoeihout/inwoner laten afvoeren. In 2003 werd deze hoeveelheid gereduceerd tot 14,75 kg snoeihout/inwoner doordat er meer snoeihout hergebruikt werd binnen de gemeente. De hoeveelheid verpakkingsafval die via het recyclagepark selectief werd ingezameld in 2002 en 2003 ligt hoger dan het Vlaamse gemiddelde voor Dit wijst erop dat het niet actief ophalen van PMD weinig effect heeft op het slecht sorteren van dit type afval (zie ook hoofdstuk ). Anderzijds wijst dit cijfer (in combinatie met een vergelijking van de inhoud van de vuilniszak op Vlaams en regionaal niveau) er op dat het niet actief ophalen van de PMD fractie weinig invloed heeft op de aankoop van dit type verpakkingen. Dit is nochtans de bedoeling van het gevoerde beleid van de intercommunale. Zowel de hoeveelheden papier en karton als de hoeveelheid glas die werden ingezameld in Overpelt in 2002 en 2003 zijn iets lager dan het Vlaamse gemiddelde. De hoeveelheid ingezameld KGA ligt dan weer iets hoger. De hoeveelheden metaal en houtafval daarentegen zijn beduidend hoger dan het Vlaamse gemiddelde.

31 Milieuproblematiek - blz. 15 De hoeveelheid zuiver steenpuin die werd ingezameld in Overpelt ligt lager dan het Vlaamse gemiddelde voor bouw- en sloopafval. Een gedeelte van het bouw- en sloopafval dat binnen de gemeente Overpelt wordt ingezameld zit vervat in de hoeveelheid grof vuil die wordt afgevoerd. Een vergelijking met het Vlaamse gemiddelde is voor deze cijfers dan ook niet correct. Bovendien wordt zuiver steenpuin gedeeltelijk rechtstreeks naar een afnemer op het industrieterrein afgevoerd door de inwoners Niet-selectieve inzameling (restafval) Het restafval bestaat uit een samenstelling van: het huis aan huis ingezamelde huisvuil via de grijze zakken; het huis aan huis ingezamelde grof vuil; het gemeentevuil (marktvuil en containers op kerkhoven, vuil van stratenvegen en straatcontainers); de brandbare restfractie op het recyclagepark en de onbrandbare restfractie op het recyclagepark. In bijlage 1, hoofdstuk 2.3 wordt een overzicht gegeven van de hoeveelheid restafval die in 2002 en 2003 werd ingezameld door de intercommunale RMZ. Tabel AF4 geeft een overzicht voor de gemeente Overpelt. Tabel AF4 Restafval binnen de gemeente Overpelt ton kg/inw ton kg/inw Huis- en grofvuil , ,75 Gemeentevuil , ,50 Biffa 123 9, ,52 storten (Remo) , ,38 storten (IVVA) 0 0, ,46 verbranding (Houthalen-Helchteren) 15 1, ,51 golfplaten , ,50 autobanden 3 0, roofing 55 4, ,13 Totaal restafval , ,25 Bron: beheerrapport containerpark Overpelt 2003, aangevuld met informatie van RMZ ( In vergelijking met de gemeenten uit de regio wordt in Overpelt relatief weinig huis- en grofvuil per inwoner afgevoerd. Ook ten opzichte van het Vlaamse gemiddelde is de hoeveelheid huis- en grofvuil laag. (zie in bijlage 1) De hoeveelheid gemeentevuil per inwoner binnen de regio is echter het hoogst in de gemeente Overpelt en bevindt zich ver boven het Limburgse en Vlaamse gemiddelde. (zie in bijlage 1) De relatief grote hoeveelheid gemeentevuil wordt hoofdzakelijk bepaald door het huishoudelijke afval (incl. onzuiver steenpuin) dat op het overslagstation aan het recyclagepark kan gedeponeerd worden (mits betaling). De totale hoeveelheid restafval die in de gemeente Overpelt werd ingezameld in 2002 en 2003 is hoger dan de provinciale doelstelling die tegen 2008 zou moeten gerealiseerd zijn (128 kg/inw/jaar). In vergelijking met de regio scoort de gemeente zeer slecht op het vlak van afvoer naar de verbrandingsoven van Houthalen-Helchteren (na Tessenderlo laagste hoeveelheid). De hoeveelheid die via Biffa (vnl. storten) wordt afgevoerd is binnen de regio het hoogste voor de gemeente Overpelt. De gemiddelde samenstelling van de vuilniszak wordt op regelmatige tijdstippen geanalyseerd. De resultaten voor Vlaanderen en voor de regio waarbinnen RMZ actief is zijn voor de periode opgenomen in bijlage 1, hoofdstuk