Algemeen. Elke Slosse - 3 de licentie orthopedagogiek 1
|
|
- Erika van den Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ICT In de hedendaagse maatschappij is ICT niet meer weg te denken. Ook voor personen met een handicap wordt ICT als een waardevol element gezien dat veel mogelijkheden biedt. ICT wordt nochtans nog veel te weinig gebruikt binnen het activiteitenaanbod voor personen met een verstandelijke handicap, zeker indien het gaat om personen met ernstige meervoudige beperkingen. Toch kan ICT ook voor hen heel wat nieuwe mogelijkheden bieden, bijvoorbeeld op vlak van communicatie en interactie, zelfbeschikking, spel, cognitie, enz. Bij het gebruik van de computer door personen met ernstige meervoudige beperkingen is het niet alleen belangrijk om computeraanpassingen uit te voeren zoals het gebruik van speciale schakelaars, touchscreens etc. Er moeten ook inhoudelijke aanpassingen gebeuren zoals vereenvoudigd taalgebruik, het werken met foto s en geluid, een stapsgewijs en vereenvoudigd aanbod, werken via het actie-reactie-principe enz. Verschillende websites bieden informatie over of linken naar software die (gedeeltelijk) aangepast is voor de doelgroep van personen met ernstige meervoudige beperkingen. De implementatie en het gebruik van ICT stelt een aantal voorwaarden. Hierbij denken we niet alleen aan praktische factoren zoals financiële mogelijkheden en de beschikbare apparatuur, maar ook aan de organisatiecultuur van de setting en de attitudes van de omgeving (begeleiders, ouders...) betrokken bij de personen met beperkingen. LITERATUUR/PRAKTIJKDOCUMENTEN Algemeen Banes, D., & Walter, R. (1997). The internet: A new frontier for pupils with severe learning difficulties? British Journal of Special Education, 24, Dit artikel geeft een beschrijving van het invoeren van internet in een school voor kinderen met een ernstig of diep verstandelijke handicap of meervoudige beperkingen. Er worden bondig een aantal manieren vernoemd om een betekenisvolle relatie te leggen tussen internet en de leefwereld van de kinderen. Daarnaast worden ook een aantal knelpunten opgegeven. Computerfreaks in een dagcentrum. Praktijkstudie over hoe je de computer kan aanpassen aan personen met een meervoudige handicap (2001). Geraadpleegd op 28 mei, 2008, van Elke Slosse - 3 de licentie orthopedagogiek 1
2 Deze praktijkstudie is een eindwerk van een studente 'bachelor in de othopedagogie'. Zij heeft tijdens haar laatstejaarsstage een computerbegeleiding uitgewerkt voor een man met een matig verstandelijke handicap en motorische beperkingen. Zowel de voor- en nadelen van computergebruik bij personen met een meervoudige handicap als de concrete begeleiding worden voorgesteld. Parsons, S., Daniels, H., Porter, J., & Robertson, C. (2006). The use of ICT by adults with learning disabilities in day and residential services. British Journal of Educational Technology, 37, Dit onderzoek probeert een beeld te geven van het gebruik van ICT in dagcentra en residentiële voorzieningen voor personen met een verstandelijke handicap. Welke apparatuur is voorhanden? Waarvoor wordt het gebruikt? Is er een verschil tussen de twee soorten voorzieningen? In dagcentra is het gebruik vaak geïntegreerd in projecten en in functie van vorming, bij residentiële voorzieningen heeft ICT vaak een ontspanningsfunctie. Het communicatieve aspect blijft vaak beperkt tot intern gebruik in de voorziening. Er wordt zelden een link gelegd buiten de eigen context. Parsons, S., Daniels, H., Porter, J., & Robertson, C. (2008). Resources, staff beliefs and organizational culture: Factors in the use of information and communication technology for adults with intellectual disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 21(1), Dit artikel gaat over factoren die het gebruik van ICT in voorzieningen voor volwassenen met verstandelijke beperkingen beïnvloeden. Er zijn twee soorten factoren. De eerste soort heeft te maken met tijd, accommodatie en apparatuur, vorming en begeleiding, en financiële mogelijkheden. De tweede reeks factoren heeft te maken met de organisatiecultuur van een setting en de opvattingen van de medewerkers over het nut, de bruikbaarheid en het belang van een ICT-aanbod ten aanzien van personen met beperkingen. Aangezien de twee reeksen factoren elkaar beïnvloeden, is het van belang om aan beide soorten factoren voldoende aandacht te schenken. Tielen, L. (2003). ICT-voorzieningen voor kinderen en jongeren met chronische ziekten. In L. Tielen (Red.), ICT en kinderen met chronische ziekten. Een studie naar de bijdrage van ICT-voorzieningen aan de kwaliteit van leven van kinderen en jongeren met chronische ziekten (pp ). Utrecht: VSB Fonds/ Stichting Nederland Kennisland. In deze publicatie wordt een onderzoek beschreven naar de bijdrage van ICT-projecten in verschillende voorzieningen op de kwaliteit van leven voor kinderen met chronische ziekten. In het vernoemde deel wordt concreet ingegaan op de verschillende functies van ICT bij kinderen met chronische ziekten. Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan ICT voor andere actoren zoals ouders, brussen en de voorziening. Het gebruik en effect van ICT bij de verschillende projecten wordt uitgewerkt. Er blijken een aantal tekortkomingen te zijn die de basis vormen voor aanbevelingen voor ICT-gebruik in functie van kwaliteit van leven. Elke Slosse - 3 de licentie orthopedagogiek 2
3 Specifieke toepassingen bij mensen met ernstige meervoudige beperkingen of een ernstig/diep verstandelijke handicap Lancioni, G.E., Van den Hof, E., Furniss, F., O'Reilly, M.F., & Cunha, B. (1999). Evaluation of a computer-aided system providing pictorial task instructions and prompts to people with severe intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research, 43, Personen met een ernstig verstandelijke handicap hebben het soms moeilijk om taken correct uit te voeren. Als hulpmiddel om taken in de juiste deelstappen uit te voeren kan hiervoor een beroep gedaan worden op mnemo-technische hulpmiddelen, een kaartensysteem met pictogrammen of een computergestuurd systeem. In het eerste artikel wordt aangetoond dat een computer-gestuurd systeem, dat zowel stap voor stap de verschillende fasen kan aankondigen als een signaal kan geven wanneer er te lang geen nieuwe fase aangevraagd is, een efficiënt alternatief is. Bovendien gaat ook de voorkeur van een aantal gebruikers zelf naar het computergestuurd systeem. Lancioni, G. E., O'Reilly, M. F., Van den Hof, E., Furniss, F., Seedhouse, P., & Rocha, N. (1999). Task instructions for persons with severe intellectual disability: Reducing the number of instruction occasions after the acquisition phase. Behavioural Interventions, 14, In dit tweede artikel wordt een experiment beschreven waarin de verschillende instructies niet meer allemaal apart worden voorgesteld, maar in clusters. Dit lijkt een efficiënte methode te zijn die de onafhankelijkheid en de voldoening van de gebruiker stimuleert. Een tweede aspect dat uitgetest wordt, is het weglaten van bepaalde instructies. Dit heeft niet zo'n positief effect. ICT in functie van de verdere ontwikkeling van vaardigheden (communicatie, keuzes maken) Detheridge, T. (1997). Bridging the communication gap (for pupils with profound and multiple learning difficulties). British Journal of Special Education, 24(1), Bij personen met meervoudige beperkingen is er vaak een verschil tussen de cognitieve mogelijkheden (de competentie) en de uiting ervan (productie, communicatie). IT kan als hulpmiddel dienen om de verborgen mogelijkheden van deze personen te ontdekken. Het kan de ontwikkeling van communicatie en sociale interactie faciliteren. Holburn, S., Nguyen, D., & Vietze, P. (2004). Computer assisted learning for adults with profound multiple disabilities. Behavioral Interventions, 19(1), Lancioni, G.E., O'Reilly, M.F., Singh, N.N., Sigafoos, J., Oliva, D., Montironi, G., Savino, M., & Bosco, A. (2005). Extending the evaluation of a computer system used as a microswitch for word utterances of persons with multiple disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 49, Lancioni, G.E., O'Reilly, M.F., Singh, N.N., Sigafoos, J., Didden, R., Oliva, D. & Severini, L. (2006). A microswitch-based program to enable students with Elke Slosse - 3 de licentie orthopedagogiek 3
4 multiple disabilities to choose among environmental stimuli. Journal of Visual Impairment and Blindness,100(8), Lancioni, G.E., O'Reilly, M.F., Singh, N.N., Sigafoos, J., Oliva, D., Severini, L. (2008a). Enabling two persons with multiple disabilities to access environmental stimuli and ask for social contact through microswitches and a VOCA. Research in Developmental Disabilities, 29, Lancioni, G.E., O'Reilly, M.F., Singh, N.N., Sigafoos, J., Oliva, D., Severini, L. (2008b). Three persons with multiple disabilities accessing environmental stimuli and asking for social contact through microswitch and VOCA technology. Journal of Intellectual Disability Research, 52, In de vijf bovenstaande artikels worden onderzoeken besproken over computergestuurde systemen die gebruikt worden om personen met meervoudige beperkingen zelf te laten kiezen tussen stimuli die door de omgeving worden aangeboden. In Holburn (2004) wordt een combinatie van foto's ingebracht in Microsoft PowerPoint en microswitches gebruikt. In Lancioni (2005) wordt het systeem gebruikt voor het stimuleren van woorduitingen bij het maken van keuzes. Dit werd bij drie personen met meervoudige beperkingen uitgeprobeerd. Uit het onderzoek van Lancioni (2006) blijkt dat gebruikers met computergestuurde systemen consistent kunnen kiezen tussen stimuli die ze wel en die ze niet verkiezen. En bij de experimenten beschreven in Lancioni (2008a,b) wordt er een VOCA (voice output communciation aid) aan het systeem toegevoegd. Dit zorgt ervoor dat naast het kiezen tussen stimuli de gebruiker ook de aandacht (of hulp) van begeleiders kan vragen indien nodig. In alle onderzoeken worden de gebruikte systemen bij de betrokken deelnemers als zinvol ervaren. Deelnemers kunnen hun eigen keuzes maken wat hun actieve rol, zelfbepaling en onafhankelijkheid vergroot. LINKS Dit expertisecentrum wil aandacht geven aan de rol van ICT in het maatschappelijk leven voor mensen met beperkingen en aan het gebruik van ICT als hulpmiddel. Zij geven advies en bieden cursussen aan. Daarnaast zijn er ook downloads beschikbaar, zowel spelletjes als hulpprogramma's voor computeraanpassingen. ICT-wijs is een website met linken en informatie over ICT-toepassingen voor verschillende doelgroepen (verstandelijke, motorische, visuele, etc. beperkingen) voor onderwijs of de arbeidsmarkt. Op deze site staat lesmateriaal en informatie over aangepaste software voor kinderen met beperkingen. Verschillende doelgroepen, onderwijstypes en categorieën kunnen onderscheiden worden. Elke Slosse - 3 de licentie orthopedagogiek 4
5 De Stichting Ookjij.nl wil internet toegankelijk maken voor personen met verstandelijke beperkingen. Enerzijds is er een link voorzien naar het ookjij-forum waar informatie te vinden is over toegankelijke websites, anderzijds is er een link naar de ookjij-site met spelletjes, muziek, filmpjes, etc. op maat van personen met verstandelijke beperkingen. Pete Wells heeft sensorische verhalen voor personen met ernstige verstandelijke beperkingen ontwikkeld via multimedia (powerpointpresentaties). Het zijn absurde en redelijk complexe verhalen; Ze zijn traag opgebouwd zodat de cliënt voldoende tijd heeft om het hele verhaal in zich op te nemen. Filmpjes kunnen vanaf de website gedownload worden. Dit is een website voor mensen die op zoek zijn naar software die toegankelijk is voor kinderen met visuele beperkingen. Er is zowel informatie te vinden over toegankelijk programmeren als software-rapporten. Hierin kan je zoeken naargelang de aanpassingen voor de doelgroep (bijvoorbeeld vergroting, spraakuitvoer) en het vakgebied van de software. Daarnaast worden er opmerkingen gegeven met betrekking tot bijkomende beperkingen. WAI-NOT is een organisatie die het ICT-gebruik bij personen met verstandelijke beperkingen wil promoten. De website bevat naast uitleg over de organisatie ook een link naar het 'Internet Pretpark': een website die recreatief, educatief en creatief is en aangepast is aan personen met verstandelijke beperkingen. Er is zowel een rubriek terug te vinden over actualiteit, als spelletjes, uitwerkingen van thema's, etc. Men kan ook drie niveaus onderscheiden naargelang de gebruiker (licht -matig-ernstige beperkingen). Elke Slosse - 3 de licentie orthopedagogiek 5
Algemeen. Clara Heylen 3 de licentie orthopedagogiek 1
EMANCIPATIE Emancipatorisch denken heeft de laatste jaren bij personen met ernstige meervoudige beperkingen steeds meer aandacht gekregen. Dit gebeurde aansluitend bij de paradigmaverschuiving in de zorgverlening
Nadere informatieGezondheidsraad (1999). Dagbesteding voor mensen met een ernstige meervoudige handicap. Den Haag: Gezondheidsraad.
DAGBESTEDING Dagbesteding voor personen met ernstige meervoudige beperkingen is steeds meer en beter uitgewerkt. Dit is een positieve evolutie, gezien het deelnemen aan activiteiten op meerdere manieren
Nadere informatieTine Janssen 3 de licentie orthopedagogiek 1
SOCIO-EMOTIONEEL FUNCTIONEREN Uit de eerder beperkte literatuur die omtrent het algemeen sociaalemotioneel functioneren bij personen met een ernstige (meervoudige) handicap voorhanden is, kunnen we concluderen
Nadere informatieUniversity of Groningen. Safe and Sound van den Bosch, Kirsten Anna-Marie
University of Groningen Safe and Sound van den Bosch, Kirsten Anna-Marie IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the
Nadere informatieIsabel DeClerq - 3 de licentie orthopedagogiek 1
WONEN Mensen met ernstige meervoudige beperkingen wonen meestal in traditionele residentiële voorzieningen. Niettemin pleit men ervoor ook deze mensen meer onder te brengen in kleinschalige settings, huizen
Nadere informatieICT INCLUSIEF. Een train de trainer -pakket voor het aanleren van computervaardigheden
ICT INCLUSIEF Een train de trainer -pakket voor het aanleren van computervaardigheden Jo Daems K-point, onderzoekscentrum ICT en Inclusie, K.H.Kempen Geel 16 februari 2012 1 Situering Antwoord op vraag
Nadere informatieFraser et al. (1987) bespreken therapeutische behandelingen inzake de basishouding van personen met ernstige meervoudige beperkingen.
MOTORISCHE PROBLEMEN BEGELEIDING/BEHANDELING Personen met ernstige meervoudige beperkingen kennen vaak ernstige motorische problemen. We bieden hier een overzicht van belangrijke onderzoeksinformatie betreffende
Nadere informatieHoofdstuk één is een inleidend hoofdstuk waarin de context van het onderzoek en de onderzoeksvragen worden beschreven.
Samenvatting In dit proefschrift wordt onderzoek beschreven dat tot doel heeft om in beeld te brengen op welke manier de informele sociale netwerken van mensen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige
Nadere informatieSofie Verhaegen 3 de licentie orthopedagogiek 1
SPEL / SPEELGOED Spelen kan op verschillende manieren een meerwaarde hebben. Spel kan gezien worden als een middel om te leren en te ontwikkelen. Zo wordt de ontwikkeling gestimuleerd op verschillende
Nadere informatieEVB+ in beeld! Wat hebben mensen met een EVB+ nodig? Hoe kunnen we (toekomstige) professionals scholen? Hoe doen we inclusief onderzoek?
Wat hebben mensen met een EVB+ nodig? Kunnen we biofeedback gebruiken? Hoe kunnen we (toekomstige) professionals scholen? EVB+ in beeld! Wat is de invloed van spanning? Hoe doen we inclusief onderzoek?
Nadere informatieQuality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities. Marga Nieuwenhuijse maart 2016
Quality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities Marga Nieuwenhuijse maart 2016 Beoogde resultaten Literatuuronderzoek naar de bestaande concepten van kwaliteit van leven
Nadere informatieOnderzoek naar leefstijl en gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking
Onderzoek naar leefstijl en gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking Dr. Aly Waninge Fysiotherapeut en lector Participatie en gezondheid van mensen met een verstandelijke (en visuele) beperking
Nadere informatieOnderlinge verbondenheid. begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen
Onderlinge verbondenheid begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen Onderlinge verbondenheid Alleen in verbondenheid met de ander kan je mens zijn. Door de ander ontdek
Nadere informatieNIET SIMPEL: WERKEN MET OUDERS DIE MOEILIJK LEREN CARLO SCHUENGEL
NIET SIMPEL: WERKEN MET OUDERS DIE MOEILIJK LEREN CARLO SCHUENGEL 16-49 jarigen met LVB VK Household survey N = 14.373 Emerson E, Llewellyn G, Hatton C, Hindmarsh G, Robertson J, Man WYN, Baines S: J Intellect
Nadere informatieKwaliteit in Beeld. Leren door te kijken, te doen en te delen
Kwaliteit in Beeld Leren door te kijken, te doen en te delen De Educatieve Kijkwijzer De Educatieve Kijkwijzer Kwaliteit Functies Extra s Kwaliteit Kwaliteit Cognitieve Theorie van Multimedia Leren Mayer,
Nadere informatieEffectieve maatregelen
Effectieve maatregelen In het taal- en rekenonderwijs Pieter Danes 27 maart 2012 Bijeenkomst Taal in mbo 01-11-2011 Presentatie toen: Van Anja Schaafsma (ROC Mondriaan) Over effectief onderwijs Presentatie
Nadere informatieOnderzoekers: diverse onderzoekers, in binnen- en buitenland onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp, Dr. A. van der Putten & Drs. P.
Alle projecten richten zich op personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen en staan onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp en/of Dr. A. van der Putten. Lopende projecten 1.
Nadere informatieList of publications. List of publications 213
List of publications List of publications 213 Publications in English Bekkema N., Veer A. de, Hertogh C. & Francke A. Perspectives of people with mild intellectual disabilities on care-relationships at
Nadere informatieWorkshop: Virtual Reality in het klaslokaal. Guido Wiemer
Workshop: Virtual Reality in het klaslokaal Guido Wiemer Wat gaan we doen? Wat is Virtual Reality? Waarom Virtual Reality? Hardware & Software: Diverse Apps Voorbeeld m.b.v. Google Street View Zelf aan
Nadere informatieUniversity of Groningen. Who cares? Kamstra, Aafke
University of Groningen Who cares? Kamstra, Aafke IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.
Nadere informatieHealthy Ageing onderzoek naar leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking
Healthy Ageing onderzoek naar leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking Doorwerking in de beroepspraktijk Drs. Hanneke Vochteloo, de Zijlen Dr. Aly Waninge Lectoraat Healthy Ageing, Allied
Nadere informatieGEDRAGSVERANDERING. Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO. SHINE North Sea Region Program
GEDRAGSVERANDERING Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO SHINE North Sea Region Program 2014 2020 OM MEE TE NEMEN Systematische analyse: gedrag probleem Verandering gedrag: oud nieuw Blijvende
Nadere informatieDE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA. Child and Family Science (instromen in september)
DE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES 2017-2018 (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA Child and Family Science (instromen in september) Internship Child and Family Science Child care, experts, and parents:
Nadere informatieDe methode van Veronica Sherborne bevordert: - een sterk vertrouwen in het eigen lichaam
DE VERONICA SHERBORNE BEWEGINGSPEDAGOGIEK Through my experience of teaching and observing human movement, and of learning through trial and error, I have come to the conclusion that all children have two
Nadere informatieAtheneum Boom en ICT. Inleiding
Inleiding Vermits computers niet meer weg te denken zijn uit onze maatschappij, doet onze school dan ook haar uiterste best om onze leerlingen vaardigheden en attitudes bij te brengen op het gebied van
Nadere informatieSignaleren en monitoren van somatische gezondheidsproblemen. Who cares?
EMBToday O2-06-2016 Signaleren en monitoren van somatische gezondheidsproblemen. Who cares? Dinette van Timmeren Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing, Hanzehogeschool Groningen Focus
Nadere informatieDE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA. Child and Family Science*
DE MASTEROPLEIDING EDUCATION AND CHILD STUDIES 2018-2019 (PER SPECIALISATIE) IN SCHEMA Child and Family Science* Practice of empirical research Internship Child and Family Science Internship Child and
Nadere informatieWie ben ik? Mieke Urff
Wie ben ik? Mieke Urff Week van de IB-er 7-11-12 Overzicht van deze bijeenkomst: Intro Wat is/doet Dedicon (en wat niet)? ICT en dyslexie Welke programma s zijn er / welke software? AMIS Lezen van jeugdliteratuur
Nadere informatieWerken met sociale netwerken. Focus op onderzoek, dd
Werken met sociale netwerken. Focus op onderzoek, dd. 02-12-11 Ida van Asselt-Goverts (promovenda/kenniskringlid) Prof. dr. Petri Embregts (promotor/lector) Dr. Lex Hendriks (copromotor/associate lector)
Nadere informatieKennisdomeinen kunstzinnige oriëntatie & beweging en sport
Informatiekaart 07 leren vernieuwen Kennisdomeinen kunstzinnige oriëntatie & beweging en sport Kunstzinnige oriëntatie en bewegingsonderwijs bieden veel meer mogelijkheden voor het gebruik van ict dan
Nadere informatieSociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen
Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen Onderzoek met het Virtuele Lab Social Cognition in Psychologically Healthy Adults Research with the Virtual Laboratory Anja I. Rebber Studentnummer: 838902147
Nadere informatieDe invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten. Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT
De invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT 19 juni 2019 Vignet 33 jarige man, boerenzoon. Sinds 2010 bekend
Nadere informatieOnderwijs met ict - studenten lerarenopleiding Bijlage: Tabellen
Onderwijs met ict - studenten lerarenopleiding Bijlage: Tabellen 1 Repons en achtergrondkenmerken van studenten 2 2 Gebruik van ict door studenten 4 3 Competentie op ict-gebied 5 4 Opvattingen over leerlingen
Nadere informatieICT-onderwijsmonitor. Ict-gebruik in les Hans van Gennip Huub Braam Ed Smeets. ORD mei 2005
ICT-onderwijsmonitor Ict-gebruik in les Hans van Gennip Huub Braam Ed Smeets ICT-onderwijsmonitor Longitudinaal: 1998-2005 Onderwijssectoren Steekproef / populatie Coördinatoren, leraren, (leerlingen)
Nadere informatieUitgewerkt projectplan: Een documentaire maken.
Uitgewerkt projectplan: Een documentaire maken. Inleiding De Piersonschool is een Jenaplanschool. In een jenaplanschool is wereldoriëntatie heel belangrijk en het hart van het onderwijs. We willen de wereld
Nadere informatieLogopedie en apps. Apps binnen de logopedische therapie bij kinderen. Kennis in Bedrijf 27 november 2014. Ilse Hoeben
Logopedie en apps Apps binnen de logopedische therapie bij kinderen Kennis in Bedrijf 27 november 2014 Ilse Hoeben MSc en Logopedist Docent opleiding logopedie Technologie 27 november 2014 2 Invloed digitale
Nadere informatieInes Volders 3 de licentie orthopedagogiek 1
AUTISME Autisme is een ontwikkelingsstoornis die gekenmerkt wordt door problemen op het gebied van communicatie, sociale omgang, verbeelding en repetitief gedrag. Ongeveer 70% van de mensen met autisme
Nadere informatieSamenvatting. Context. Doelstellingen. Vaardigheden computationeel denken. Katholiek onderwijs. Gemeenschapsonderwijs
Music componist Samenvatting Leeftijd 10-12 jaar Vaardigheden algoritme en procedure decompositie van het probleem voorspellen Totale tijdsduur 150 minuten De leerlingen ontdekken hoe ze een liedje kunnen
Nadere informatieNieuwe media. Ander onderwijs?
Nieuwe media. Ander onderwijs? Joke Voogt Typ hier de footer 1 Wij streven ernaar dat over vijf tot tien jaar alle leerlingen voor hun toekomstig beroep, voor het deelnemen aan het maatschappelijk leven
Nadere informatieJoTondeur (VUB), Koen Aesaert & Johan van Braak (UGent)
JoTondeur (VUB), Koen Aesaert & Johan van Braak (UGent) Inhoud Context en theorie ICT-competenties studentleraren Strategieën lerarenopleiding (SQD) Probleemstelling Methode Survey Multilevel analyse Resultaten
Nadere informatieSignaleren van verslikken bij mensen met een verstandelijke handicap. Annemarie Helder logopedist
bij mensen met een verstandelijke handicap Annemarie Helder logopedist Even voorstellen. Annemarie Helder Ruim 25 jaar logopedist Werkervaring: speciaal onderwijs, revalidatie, zorg voor mensen met verstandelijke
Nadere informatieMASTERCLASS. SharePoint in het Onderwijs
MASTERCLASS SharePoint in het Onderwijs MASTERCLASS SharePoint in het Onderwijs De drie daagse MASTERCLASS SharePoint in het Onderwijs heeft als doel deelnemers kennis en vaardigheden bij te brengen daar
Nadere informatieGehechtheidsproblematiek bij jongvolwassenen met lvb
Gehechtheidsproblematiek bij jongvolwassenen met lvb Een interventieprogramma Monique Boon Ton van der Wiel Psychische en Gedragsproblemen Relatief vaak sprake van psychische en gedragsproblemen. onder
Nadere informatieModule 5 Onderwijstechnologie
Module 5 Onderwijstechnologie Onderwijstechnologie Het schoolbord.! Bedenk voor jezelf een lijst van minstens vijf voordelen van bordgebruik in de klas: 1.. 2.. 3.. 4.. 5.. Hodgins (1957) in zijn hoofdstuk
Nadere informatieMotiverende gespreksvoering. Noud Frielink Annemarie Kroon
Motiverende gespreksvoering Noud Frielink Annemarie Kroon Symposium Wetenschap en Praktijk: door co-creatie verbonden 11/4/13 Motiverende gespreksvoering bij mensen met een lichte verstandelijke beperking
Nadere informatieMaastricht University, Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics. Dr. Maurice de Greef Prof. Dr. Mien Segers
Eerste tussenevaluatie landelijke implementatie taaltrajecten Taal voor het Leven door Stichting Lezen & Schrijven op het gebied van sociale inclusie en leesvaardigheid Landelijke uitrolfase Dr. Maurice
Nadere informatieVELOV-leergemeenschap Digitaal Leren
VELOV-leergemeenschap Digitaal Leren Welke richting slaan we in met de lerarenopleiding? Hoe is het om in 2020 in de lerarenopleiding te studeren? Hoe ziet de leraar van de toekomst eruit? Zijn mobiele
Nadere informatieFormatief en Digitaal Informatievaardigheden Meten (DIM) Caroline Timmers & Amber Walraven
Formatief en Digitaal Informatievaardigheden Meten (DIM) Caroline Timmers & Amber Walraven 27 november 2015 Kom verder. Saxion. Inhoud Over DIM* Effectstudie DIM* DIM* bij Saxion *DIM = Digitaal Informatievaardigheden
Nadere informatieCurriculumherziening. Bacheloropleiding Informatiekunde. Eindtermen. Informatiekunde. Het eerste jaar. Bacheloropleiding 4/27/2010
Bacheloropleiding Curriculum 2010-2011 Curriculumherziening Departement ß-faculteit Universiteit Utrecht onderwijs visitatie zelfevaluatie masteropleidingen bachelor informatiekunde vakgebied docenten
Nadere informatieMaking Shift Happen OVER LOAD
Making Shift Happen OVER LOAD WAT ELKE LERAAR MOET WETEN COGNITIEVE BELASTING IN DE KLAS Tim Surma @timsurma Education is a technology that tries to make up for what the human mind is innately bad at.
Nadere informatieBelang van toegankelijk gebruiksvriendelijk digitaal educatief Lesmateriaal
Belang van toegankelijk gebruiksvriendelijk digitaal educatief Lesmateriaal Van het EDDA project 2013 naar EliFy 2020 Feiten en cijfers over leerlingen in het basisonderwijs 1.515.000 leerlingen in het
Nadere informatieCitation for published version (APA): Holwerda, A. (2013). Work outcome in young adults with disabilities Groningen: s.n.
University of Groningen Work outcome in young adults with disabilities Holwerda, Anja IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please
Nadere informatie"Ik heb wat nieuws geleerd en ik kan dat overal doen! De nieuwste inzichten rondom transfer van leren
"Ik heb wat nieuws geleerd en ik kan dat overal doen! De nieuwste inzichten rondom transfer van leren Kansen voor Kinderen 20 mei 2019 Jolien van den Houten Rianne Jansens Zuyd Hogeschool, CO-OP Academy
Nadere informatieMenslievende Professionalisering. Onderzoek naar de training Menslievende Professionalisering. Petri Embregts, Maaike Hermsen & Lisanne van Alphen
Menslievende Professionalisering Onderzoek naar de training Menslievende Professionalisering juni 2015 Petri Embregts, Maaike Hermsen & Lisanne van Alphen Achtergrond Zorgverleners werkzaam in het primaire
Nadere informatieActive2Gether. Smart coaching strategies that integrate social networks and modern technology to empower young people to be physically active
Active2Gether Smart coaching strategies that integrate social networks and modern technology to empower young people to be physically active 08-12-2015 VvBN Utrecht 2015 Introductie Julienka Mollee Department
Nadere informatieBeweegprogramma GOUD Tips en tricks voor effectieve uitvoering
Beweegprogramma GOUD Tips en tricks voor effectieve uitvoering Diet Tielbeek Marieke van Schijndel-Speet Consortium Gezond OUDer met een verstandelijke beperking Deze workshop Doel onderzoek Ontwikkeling
Nadere informatieDe drempel als eerste horde
De drempel als eerste horde SAMENVATTING ONDERZOEK NAAR SPORT4ALL Introductie Van de mensen met een beperking sport en beweegt een kleiner deel dan van de mensen zonder beperking. Recent is daarom het
Nadere informatiestimulering van de ontwikkeling van cognitieve en adaptieve vaardigheden
ONTWIKKELINGSSTIMULERENDE ACTIVITEITEN stimulering van de ontwikkeling van cognitieve en adaptieve vaardigheden In het algemeen verloopt de ontwikkeling van personen met ernstige meervoudige beperkingen
Nadere informatieOuders met een verstandelijke beperking. (Geert Van Hove, Prof.dr. UGent/VU Amsterdam)
Ouders met een verstandelijke beperking (Geert Van Hove, Prof.dr. UGent/VU Amsterdam) Deze lezing: manier van werken Standpunten opgebouwd in dialoog met Australische collega (= 30 jaar praktijk- en onderzoekservaring)
Nadere informatieCognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback
Cognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback Samenvatting van het artikel van Henry L. Roediger III, Mary A. Pyc (2012), Inexpensive techniques to improve education: Applying cognitive pgychology
Nadere informatieMaastricht University, Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics. Dr. Maurice de Greef Prof. Dr. Mien Segers
Eerste tussenevaluatie landelijke implementatie taaltrajecten Taal voor het Leven door Stichting Lezen & Schrijven op het gebied van sociale inclusie en leesvaardigheid Landelijke uitrolfase Dr. Maurice
Nadere informatieHoe gebruik je AV materiaal effectief in je lessen?
Hoe gebruik je AV materiaal effectief in je lessen? Leren door te kijken, te doen en te delen Liesbeth Kester Inhoud A(udio)V(isueel) materiaal Inventarisatie parameters Ontwerpprincipes Theoretische achtergrond
Nadere informatieHet belang van (ondersteuning van) communicatie bij personen met een verstandelijke handicap
Het belang van (ondersteuning van) communicatie bij personen met een verstandelijke handicap Prof. dr. Bea Maes, Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek, K.U.Leuven 1. Centrale rol van taal en communicatie
Nadere informatieDe plaats van e-learning. Aanpak. Modaal. Wat kan E-learning onderwijskundig nu echt bijdragen? Voordelen van online training
Wat kan E-learning onderwijskundig nu echt bijdragen? De plaats van e-learning dr. Wiebe de Vries Aanpak Waarom Onderwijsmethode Educatie items Evidence based Nadelen Treatment recommendation. Instruction
Nadere informatieSERIOUS GAMING : EFFECTIEF IN HET BEVORDEREN VAN EMPATHIE EN SENSITIVITEIT VAN PROFESSIONALS DR. PAULA STERKENBURG & DRS. MIRJAM WOUDA 22 APRIL 2016
SERIOUS GAMING : EFFECTIEF IN HET BEVORDEREN VAN EMPATHIE EN SENSITIVITEIT VAN PROFESSIONALS DR. PAULA STERKENBURG & DRS. MIRJAM WOUDA 22 APRIL 2016 INLEIDING - Om mensen met een beperking te ondersteunen
Nadere informatieHet executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen
Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Executive and social cognitive functioning of mentally
Nadere informatieCentrum Ganspoel. Special school as resource centre for mainstreaming: developing networks & cooperation and exchange strategies
Centrum Ganspoel Special school as resource centre for mainstreaming: developing networks & cooperation and exchange strategies Integration & Wellbeing Specified Assistance and Support. MPI Medical
Nadere informatieRekenen: ook in de andere vmbo vakken
Rekenen: ook in de andere vmbo vakken verdiepingsconferenties Freudenthal Instituut Korte inhoud werkgroep Het onderhouden en uitbreiden van rekenvaardigheden is een belangrijk thema in klas 3 en 4 van
Nadere informatieQuality Qube - Onderzoek Kwaliteitservaringen Langdurige Zorg. Factsheet
- Onderzoek Kwaliteitservaringen Langdurige Zorg Factsheet Deze typering van de methodiek is bedoeld als oriëntatie. Voor meer informatie: neem contact op met btc@buntinx.org T 0620798066 Naam methodiek
Nadere informatieE-learning maturity model. Hilde Van Laer
E-learning maturity model Hilde Van Laer E-learning maturity model (emm) Self-assessment van online en blended leren met e-learning maturity model (emm) A driver for change? http://www.utdc.vuw.ac.nz/research/e
Nadere informatieBijlagen van het onderwijs- en Examenreglement van de bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde
Bijlagen van het onderwijs- en Examenreglement van de bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde Inhoud: I. Eindtermen van de bacheloropleiding; II. Doorstroommasteropleidingen; III. Majoren en minoren
Nadere informatieTPACK-NL vragenlijst een toelichting
TPACK-NL vragenlijst een toelichting Petra Fisser & Joke Voogt Universiteit Twente Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie http://www.tpack.nl In dit document is de Nederlandse versie van de TPACK vragenlijst
Nadere informatieDe indeling van de sector Gedrag & Maatschappij
De indeling van de sector Gedrag & Maatschappij Elke sector is opgedeeld in vijf tot acht subsectoren. Deze sector is ingedeeld in zeven subsectoren: 1 Psychologie 2 Pedagogische opleidingen 3 Sociale
Nadere informatieUniversity of Groningen
University of Groningen Moving towards independence? Evaluation of the 'Mobility Opportunities Via Education' curriculum with children with profound intellectual and multiple disabilities van der Putten,
Nadere informatieBij dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van twee specifieke theoretische concepten:
COOK, B. (2001), A Comparison of Teachers Attitudes Toward Their Included Students with Mild and Severe Disabilities, The Journal of Special Education, vol.34, 4, 203-213. In dit artikel wordt onderzoek
Nadere informatieWanneer en hoe vaak gebruiken begeleiders en leerkrachten SMOG-gebaren?
Ellen Rombouts, Bea Maes en Inge Zink 1 Wanneer en hoe vaak gebruiken begeleiders en leerkrachten SMOG-gebaren? Spreken Met Ondersteuning van Gebaren (SMOG) wordt steeds vaker gebruikt in scholen en voorzieningen
Nadere informatiePrOmotie, Hét leermiddelenpakket voor het praktijkonderwijs
Hét leermiddelenpakket voor het praktijkonderwijs hét leermiddelenpakket voor het praktijkonderwijs De leeromgeving biedt het praktijkonderwijs, zijn leerlingen en docenten een volwaardig en betaalbaar
Nadere informatieBegeleider specifieke doelgroepen BBL
Crebo Duur Niveau Leerweg 25476 3 jaar Niveau 3 BeroepsBegeleidende Leerweg (BBL) Start Augustus (december, februari of april als er voldoende aanmeldingen zijn) Locatie(s) Kronenburgsingel, Arnhem DIT
Nadere informatieBetreft: Participeren en studeren in het buitenland. Knelpunten voor studenten met een functiebeperking
Steunpunt Inclusief hoger Onderwijs Sint-Jorisstraat 71 8000 Brugge Betreft: Participeren en studeren in het buitenland. Knelpunten voor studenten met een functiebeperking Het Steunpunt Inclusief Hoger
Nadere informatieIn contact door ondersteund communiceren
COCPvg: In contact door ondersteund communiceren Elise Brinkman EMB Congres 6 maart 2014 COCPvg Verbetering van de communicatie tussen niet of nauwelijks sprekende personen met een meervoudige beperking
Nadere informatieDe invloed van affectieve betrokkenheid op moeilijk verstaanbaar gedrag
Date 14-10-2011 1 De invloed van affectieve betrokkenheid op moeilijk verstaanbaar gedrag Marga Martens Promovenda Rijksuniversiteit Groningen Consulent doofblindheid Koninklijke Kentalis Begeleiderscongres
Nadere informatie02-04-14. ipad als ondersteunend communicatiemiddel mee in de klas! Doelgroep! Waar moet je aan denken, bij het inzetten van een ipad?!
ipad als ondersteunend communicatiemiddel mee in de klas Gebruik van applicaties om de communicatie te ondersteunen 1 april 2014 Willemien Bierman, communicatiedeskundige/logopedist Doelgroep Kinderen
Nadere informatieDinette van Timmeren Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing
De noodzaak van evidence based signaleren van somatische gezondheidsproblemen bij mensen met ZEVMB! Reden voor vervolgonderzoek. Dinette van Timmeren Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing
Nadere informatieICT-gebruik docenten behoeft brede ondersteuning!
Grote Bickersstraat 74 13 KS Amsterdam Postbus 247 AE Amsterdam t 522 54 44 f 522 53 33 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Rapport ICT-gebruik docenten behoeft brede ondersteuning! Onderzoek naar ICT-gebruik
Nadere informatiePublished in: Onderwijs Research Dagen 2013 (ORD2013), mei 2013, Brussel, Belgie
Samenwerkend leren van leerkrachten : leeropbrengsten gerelateerd aan activiteiten en foci van samenwerking Doppenberg, J.J.; den Brok, P.J.; Bakx, A.W.E.A. Published in: Onderwijs Research Dagen 2013
Nadere informatieOnderzoek met de Rekentuin
Onderzoek met de Rekentuin Han van der Maas Psychologische Methodenleer, UvA Oefenweb.nl Rekentuin onderzoek Voortgekomen uit een fundamenteel onderzoek Complexe systemen moeten intensief gemeten worden
Nadere informatieT ICEETEEKE Uitgave 2 maart 2009
T ICEETEEKE Uitgave 2 maart 2009 Klas in de kijker In het vierde leerjaar van VBS Tremelo maken de leerlingen hun spreekbeurt over een dier en hierbij wordt de computer niet vergeten. Na het kiezen van
Nadere informatieLearning Analytics voor gerichte feedback en een beter leerresultaat
Learning Analytics voor gerichte feedback en een beter leerresultaat NEXT LEARNING 2016 Jocelyn Manderveld Den Bosch, 19 april 2016 Van en voor het onderwijs en onderzoek In SURF werken instellingen samen
Nadere informatieGebruik van Key Word Signing in voorzieningen voor volwassenen met een verstandelijke beperking
Gebruik van Key Word Signing in voorzieningen voor volwassenen met een verstandelijke beperking Stien Meuris Prof. Inge Zink Prof. Bea Maes Symposium LAW 22 september 2011 Overzicht 1. 2. 3. 4. 5. 6. 2
Nadere informatieEducatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing
Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing Inhoud Welkom Doelen Profielschetsen Materialen Bijlagen Met het Solly Systeem worden kinderen al op jonge leeftijd geïntroduceerd in de wereld
Nadere informatiestoremore Hoge opslagcapaciteit
storemore Hoge opslagcapaciteit Ontdek hoe u nog productiever kunt zijn en zich beter kunt vermaken waar u maar wilt. Wat is StoreMore? StoreMore van Toshiba is een oplossing voor hoge opslagcapaciteit
Nadere informatieArchitecten-debat 21 juni 2006 PI GvIB Themamiddag. Renato Kuiper. Principal Consultant Information Security
Architecten-debat 21 juni 2006 PI GvIB Themamiddag Renato Kuiper Principal Consultant Information Security 1 De spreker Principal Consultant Information Security Hoofdredacteur Informatiebeveiliging 15
Nadere informatieVoorbij het personenalarmsysteem De ontwikkeling van nieuwe ICT-toepassingen voor chronische zorg. Pieter Duysburgh iminds SMIT, VUB
Voorbij het personenalarmsysteem De ontwikkeling van nieuwe ICT-toepassingen voor chronische zorg Pieter Duysburgh iminds SMIT, VUB Voorbij het PAS? Voorbij het PAS? Geen referentiepersoon Prijs Verlies
Nadere informatieFlitspresentatie afasieconferentie. De ontwikkeling van een communicatiekeuzehulp
Flitspresentatie afasieconferentie De ontwikkeling van een communicatiekeuzehulp Onderzoeksproject Steffy Stans, Promovenda Lectoraat Autonomie en Participatie voor Chronisch zieken, Docent opleiding Ergotherapie
Nadere informatieIndividueel verhuisprofiel en verhuisplan
Individueel verhuisprofiel en verhuisplan Het ondersteunen van kinderen en volwassenen met een verstandelijke en zintuiglijke beperking bij verhuizen Marijse Pol Bartiméus Expertisecentrum Doofblindheid
Nadere informatieHealthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher
Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher Consultant Education Sick Pupils Educational Service Centre University Medical Centre The Netherlands
Nadere informatieCOMMUNICATIEPASPOORTEN. van personen met ernstige meervoudige beperkingen
COMMUNICATIEPASPOORTEN van personen met ernstige meervoudige beperkingen Multiplus sept 2012 Multiplus (2012). Handleiding: Communicatiepaspoorten van personen met ernstige meervoudige beperkingen. Leuven.
Nadere informatieProject. Resultaten (1) Huidige studie. Resultaten (3) Resultaten (2) Begeleiding en zorg ten behoeve van matig slechthorende baby s en peuters
Project Begeleiding en zorg ten behoeve van matig slechthorende baby s en peuters Evelien Dirks en Joke Hoek Onderzoek naar behoeften ouders/professionals Literatuur Instrumenten Producten 2 Huidige studie
Nadere informatieEen kwaliteitsfunctionaris faciliteert practice development
Een kwaliteitsfunctionaris faciliteert practice development Dr. Shaun Cardiff Programmaleider Professionele Ontwikkeling Lectoraat Persoonsgerichte & Evidence Based Praktijkvoering in Zorg & Welzijn Opbouw:
Nadere informatie