Life cycle cost in overheidsaankopen
|
|
- Koenraad van de Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Life cycle cost in overheidsaankopen
2 Programma : Inleiding: goede keuzes Introductie van LCC in lastenboeken Werksessie in kleine groepen Conclusies en evaluatie.
3 Hoofdstuk 1: Goede keuzes maken
4 Grootste fout Het berekenen van de life cycle cost gebeurt op basis van de noodzaak waaraan moet worden voldaan. De life cycle cost wordt NIET berekend op basis van het aantal producten dat altijd opnieuw wordt aangekocht
5 Overzicht aankoopbeleid Analyse van de aankoopbehoefte Screening van de markt naar ecologische producten Introductie van milieucriteria in het lastenboek
6 Analyse van de aankoopbehoefte Meten is weten: maak een volledige analyse van uw aankoopbeleid. Mogelijk nuttig om milieumanagementsystemen: EMAS, ISO te introduceren. Gezond verstand helpt ook!
7 Enkele voorbeelden Aankoop van maaltijden voor een nieuwjaarsdiner: preciseer dat het aantal maaltijden 2 dagen voor de definitieve bestelling wordt doorgegeven en werk met een verplichte inschrijving in plaats van standaard x maaltijden te bestellen. Aankoop schoonmaakmiddelen: bestel niet x liter product. Producten werden de laatste jaren sterk geconcentreerd. Bereken het aantal doseringen noodzakelijk op jaarbasis.
8 Screening van de markt Contacteer producenten met vragen over de evoluties binnen de sector. Maak gebruik van websites om een screening van de markt uit te voeren:
9 Hoofdstuk 2: LCC in lastenboeken
10 Gunningscriteria De Europese richtlijnen geven u twee opties om een offerte te beoordelen op de prijs: ofwel bekijkt u enkel de aankoopprijs van het product en gaat u voor de goedkoopste offerte. Ofwel oordeelt u op basis van de «economisch meest voordelige» offerte Dit houdt in dat u naast de prijs nog andere toekenningscriteria in rekening kan brengen.
11 Gunningscriteria Het gebruik van milieucriteria bij de toekenning is toegelaten op voorwaarde dat: de criteria gelinkt zijn aan de uitvoering en het onderwerp van de opdracht ze uitdrukkelijk worden vermeld in het bestek en het lastenboek ze de fundamentele rechtsprincipes van de EU respecteren.
12 Gunningscriteria Hieronder een niet-exhaustieve lijst van criteria die de toewijzende macht kan gebruiken voor het toekennen van het economisch meest voordelige bod: De kwaliteit, de prijs, de technische kwaliteit, het estetische en functionele karakter, de gebruikskosten, de service na verkoop, de milieueigenschappen, technische bijstand, leveringsdatum...
13 Wat is Life Cycle cost? The assessment of all costs associated with the life cycle of a product that are directly covered by 1 or more actors in the product life cycle (supplier, manufacturer, user or consumer, and/or EoL actor), with the inclusion of externalities that are anticipated to be internalized in the decisionrelevant future. Bron: Hunkeler D. et al. (2008)
14 Externe kosten Externe kosten zijn de kosten gelinkt aan een bepaalde menselijke activiteit waarvan de verantwoordelijke de impact niet (volledig) in rekening heeft gebracht. In vele gevallen is er geen markt voor deze kosten en hierdoor worden ze niet in rekening gebracht. Voorbeeld : fijn stofdeeltjes. Deze kosten worden betaald door verschillende collectieve diensten ziekenzorg
15 Voorbeeld externe kosten
16 Waarom LCC? LCC of «life cycle cost» legt de reële kosten van een product of dienst bloot. Door gebruik te maken van LCC-analyses en de resultaten hiervan in te schrijven in de gunningscriteria van een offerte krijg je een volledig beeld van de kostprijs van een product over zijn volledige levenscyclus kan zowel de milieuprestatie als de financiële impact van het aangekochte product in detail worden geëvalueerd. koop je een ecologisch en economisch verantwoord product
17 LCC in de praktijk Life cycle cost analyse bekijken de kostprijs van een product doorheen zijn volledige levensloop en brengen hiermee gedetailleerd alle kosten bij aankoop en bij gebruik van het product in rekening Een LCC berekeninge ziet er als volgt uit: LCC : LCC = Cic + Cin + Ce + Co + Cm + Cs + Cenv + Cd Cic = Aankoopprijs Ce = Kost van het energieverbruik Cm = Onderhouds en reparatiekosten Cin = Installatiekost Co = Exploitatiekosten Cenv = Milieukosten Cs = Kostprijs voor de onderbreking van de productie Cd = recyclagekosten en verwijderingsbijdragen
18 Minimale voorwaarden De minimale voorwaarden voor het introduceren van een LCC-analyse zijn: - energiekost - water - andere directe verbruiksgoederen Daarnaast kan het soms nuttig zijn andere factoren zoals onderhoud, verwijderingsbijdrage... te introduceren in de LCC-analyse.
19 Voorbeeld: Concordia bus 1997, Helsinki lanceert een bestek voor autobussen. De toekenningscriteria zijn de prijs, de kwaliteit van de autobussen en de kwaliteit van de dienstverlening. Bijkomend worden criteria opgesteld voor geluid en emissies. Op basis hiervan werd de opdracht toegekend aan HKL.
20 Concordia bus Concordia Bus, een concurrent, vocht deze beslissing aan op basis van het argument dat geluid en emissieniveaus (die werden gebruikt als toekenningscriteria) geen economisch voordeel boden aan de opdrachtgever. Het Hof oordeelde in het nadeel van Concordia. Nochtans zijn bijvoorbeeld de uitstoot van stikstofoxiden geen interne maar externe kosten.
21 Samengevat Alle interne kosten gelinkt aan een LCC kunnen worden vertaald naar financiële kosten. (Voorbeeld: aankoop + onderhoud + verbruik + recyclage...) Alle externe kosten kunnen eveneens worden ingebracht in een LCC. Door beiden te cumuleren, krijg je een veel beter uitgebalanceerd lastenboek.
22 Administratief centrum Voorbeeld van toekenningscriteria: De kostprijs (60%) als volgt berekend = Prijs van de constructie premies + gecumuleerde energieprijs gedurende 50 jaar met een inflatie van 3% + prijs voor waterverbruik + gecumuleerde prijs van het onderhoud Ecologische kwaliteit van de materialen (20 %) Esthetische kwaliteit van het ontwerp(20%).
23 Voorbeeld LCC: gebouw
24 Valkuilen Onvoldoende gedetailleerde beschrijving van de gunningscriteria Te veel te snel: verken geleidelijk de mogelijkheden van LCC (hou rekening met collega's en oversten)
25 Nuttige websites / brochures Voorbeelden LCC-rekenbladen: Groen Kopen: brochure EU commissie ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/buying_green_handbook_nl.pdf Handboek voor de toepassing van LCC
26 Hoofdstuk 3: Werksessie
27 Oefeningen Verdeel jullie in 4 groepen en bereid de aankoop voor van de volgende producten: Vernieuwing van de keuken (100 bezoekers per dag) Computers voor een gemeente (100-tal werknemers) Bussen van de lijn in Antwerpen. Verlichting voor een landschapsbureau (50 werknemers)
28 Hoofdstuk 4: Conclusies
29 Hoe te werk gaan binnen uw organisatie? De verlaagde kostprijs uitleggen aan de hand van de LCC. Gebruik hiervoor de logische argumenten die werden besproken en gebruikt in de voorbeelden tijdens deze presentatie. Verzamel voldoende financiële informatie zodat u uw uitleg kan ondersteunen met concrete cijfers. Begin met eenvoudige toepassingen, zodat de logica van een LCC langzaam kan doordringen, alvorens u meer ingewikkelde projecten wil opstarten.
30 Hoe te werk gaan binnen uw organisatie? Leg de fouten uit het verleden bloot. Wees open en precies over de berekeningsmethode, de gebruikte veronderstellingen en de resultaten. Vraag gedetailleerde en onderbouwde cijfers van de indieners Overtuig uw oversten
31 Rob Renaerts Zaakvoerder 0488/
Milieuvriendelijke Producten: duurder of juist niet
Vergroenen van de overheidsaankopen in het Brussels Gewest : Renaerts Rob Zaakvoerder CODUCO bvba 6 oktober 2010 BIM Milieuvriendelijke Producten: duurder of juist niet Séance d information Greening des
Nadere informatieEcolabels. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen?
Ecolabels Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie Voordelen/nadelen labels Voorwaarden voor een label Bruikbare labels Labels en overheidsaankopen Praktische hulpmiddelen
Nadere informatieDe haalbaarheid van LCC bij overheidsaankopen.*
Vierde workshop Brussels netwerk voor duurzame aankopers. De haalbaarheid van LCC bij overheidsaankopen.* Bernard MAZIJN Brussel, 6 december 2011 * Studie gemaakt i.s.m. met de heer Bjorn Demeulenaere,
Nadere informatieDuurzame bureaumaterialen op de werkplek. Tips & communicatie
Duurzame bureaumaterialen op de werkplek Onze bureaumaterialen (computers, toners, papier,...) en energieverbruik zijn een grote milieu-impact voor administraties en bedrijven. Daarenboven zijn er vaak
Nadere informatieHet Facilitair Bedrijf. partner in overheidsopdrachten
Het Facilitair Bedrijf partner in overheidsopdrachten De regelgeving rond overheidsopdrachten in relatie tot innovatie Belgische regelgeving overheidsopdrachten Wet 15 juni 2006 Wet 17 juni 2013 (rechtsbescherming)
Nadere informatieArthur Verhaegenstraat 20 9000 Gent www.enprove.be. Opleidingsaanbod
1. Basisopleiding energie: begrippen, kader en energie becijferen 2. Energiebeheer en boekhouding 3. Energiemanagement: ISO 50001 op maat van uw bedrijf 4. Hoe slim is uw CO2-strategie? 5. Koelsystemen
Nadere informatieFOD Economie LCC Workshop Inleiding in de levenscyclus kostenanalyse.
FOD Economie LCC Workshop Inleiding in de levenscyclus kostenanalyse. Bernard MAZIJN Brussel, 15 juni 2012 Inhoud Inleiding: de rol van managementsystemen. Wat is levenscyclus kostenanalyse (in het Engels:
Nadere informatieOpnemen van milieuclausules Met welke criteria rekening houden? Hoe deze vertalen in een lastenboek? Wat laat de wetgeving toe?
Opnemen van milieuclausules Met welke criteria rekening houden? Hoe deze vertalen in een lastenboek? Wat laat de wetgeving toe? Catherine MARECHAL Project Manager écoconso De mogelijkheden om ermee rekening
Nadere informatieLCC ECOPRINTING 15/06/2012. Presentatie Dirk Mons. http://economie.fgov.be
LCC ECOPRINTING 15/06/2012 Presentatie Dirk Mons Live Cycle Cost bij duurzame overheidsopdrachten LCC in aankoopbeslissingen Economische, ecologische, maatschappelijke impact. => algemeen maatschappelijk
Nadere informatieHET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN
HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN Janssen REM Consulting INTRODUCTIE EN KENNISMAKING ONS AANBOD Uitvoeren van Levensduur analyses Het bieden van softwareoplossingen
Nadere informatieMilieuverantwoorde overheidsaankopen. Kantoorapparaten
Milieuverantwoorde overheidsaankopen Kantoorapparaten Voorstelling project Minimaal 20 infosessies Verspreid over Vlaanderen Telkens ander onderwerp Handleiding Ondersteuning steunpunt Het aankoopproces
Nadere informatieMilieuverantwoorde overheidsaankopen Schoonmaakmiddelen. Praktijkvoorbeeld Meeuwen-Gruitrode
Milieuverantwoorde overheidsaankopen Schoonmaakmiddelen Praktijkvoorbeeld Meeuwen-Gruitrode Wat? Milieuverantwoord Laagste milieu-impact meewerken aan een duurzame samenleving Waarom? SO 2008-2013 - Stimuleren
Nadere informatieIntroductie van bio in het kader van een duurzaam aankoopbeleid
Introductie van bio in het kader van een duurzaam aankoopbeleid Inleiding BioForum? Koepelorganisatie voor de Biosector in Vlaanderen. producenten verwerkers verkooppunten foodservices KETEN De keuze van
Nadere informatieWetgeving op de overheidsopdrachten (WOO) voor dummies
Wetgeving op de overheidsopdrachten (WOO) voor dummies Jo Swartenbroekx Hoofdapotheker UZ Antwerpen PUO 11 maart 2014 WOO: Wet op de overheidsopdrachten Wet op overheidsopdrachten is meer dan Europese
Nadere informatieInfovergadering: Bedrijfswagens
Agenda Verwelkoming en inleiding Wat is een voordeel alle aard (kortweg VAA) Hoe wordt het VAA bedrijfswagen berekend, vroeger en nu? Voorbeelden en kostprijs van de wijziging VAA bedrijfswagen? Zijn er
Nadere informatieEten we duurzaam? Pistes om groen te eten.
Vergroening van de overheidsaankopen in het Brussels Gewest: Raphaël Dugailliez Expert, consultant en lesgever 18 november 2010 Actiris Séance d information Eten we duurzaam? Pistes om groen te eten. Milieucriteria
Nadere informatieMilieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf. Kathelijne De Ridder
Milieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf Kathelijne De Ridder Hoeveel kilo papier gebruikt de gemiddelde Belg per jaar? a) 265 kilo/jaar b) 354 kilo/jaar c) 358 kilo/jaar Hoeveel kilogram restafval
Nadere informatieGezamenlijke obstakels en oplossingen voor circulaire overheidsopdrachten Eerste conclusies uit de interactieve werksessies
Gezamenlijke obstakels en oplossingen voor circulaire overheidsopdrachten Eerste conclusies uit de interactieve werksessies Dit document is een eerste synthese van de resultaten van de interactieve sessies
Nadere informatieDuurzame overheidsopdrachten
Duurzame overheidsopdrachten 3 maart 2016 Frauke Van Goethem Filip Deproost Elke Casteleyn 1 Wat? Planet Ecologisch verantwoord People Sociaal bekommerd Profit Met oog voor kostenefficiëntie 2 Ecologische
Nadere informatieGeokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint
Geokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint M. Nods Nods Consultancy www.nods-consultancy.com m.nods@nods-consultancy.com Principes circulaire economie 2 NGO: algemene introductie 1 De Life Cycle
Nadere informatieVoorbeeldfiche met betrekking tot toepassing van:
Voorbeeldfiche met betrekking tot toepassing van: Het Koninklijk besluit van 13 juli 2014 betreffende de energie-efficiëntieeisen in het kader van bepaalde overheidsopdrachten betreffende de verwerving
Nadere informatiefagerhult lease plan Financiering voor uw lichtproject
fagerhult lease plan Financiering voor uw lichtproject Fonkelnieuwe verlichting Wilt u renoveren of nieuw bouwen? U heeft zich ongetwijfeld afgevraagd hoe u dat realiseert en met welke middelen. Fagerhult
Nadere informatieDe sleutel naar circulair werk?
LEVENSCYCLUSKOSTEN De sleutel naar circulair werk? 7 december 2018 Daan Versteeg versteeg@rozemond.nl nl.linkedin.com/in/daan-versteeg-9381b43 Bouwen op een ruimteschip Thomas Rau: Hé wacht even, de aarde
Nadere informatieEcologisch aankopen. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen?
Ecologisch aankopen Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie Inleiding Voorwaarden voor een label Bruikbare labels Problemen Inleiding Keuze leveranciers: Leveranciers met
Nadere informatieEconomische analyse. Ward Denckens. Energiebesparing door variabel debiet. www.en-do.be. KdG - Energie & Duurzame Ontwikkeling
Energiebesparing door variabel debiet . Doel: Haalbaarheid variabel debiet Aantonen invloed keuze distributieschakelingen . Doel: Haalbaarheid variabel debiet Aantonen invloed keuze distributieschakelingen
Nadere informatieTools voor energie-efficiënte apparaten en green IT. Melinde De Groote
Tools voor energie-efficiënte apparaten en green IT Melinde De Groote Tools Gids voor duurzame aankopen Producttest Energy star Top ten en Top ten pro Milieukoopwijzer Steunpunt duurzame lokale overheden
Nadere informatieRapportage van broeikasgasemissies veroorzaakt door gekochte elektriciteit
Rapportage van broeikasgasemissies veroorzaakt door gekochte elektriciteit Een samenvatting van de "Greenhouse Gas Protocol Scope 2 Guidance" Samengevat en vertaald door het EKOenergie-secretariaat, januari
Nadere informatieLESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen
LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen Algemene gegevens Docent Evah den Boer School Helen Parkhurst Titel lessenserie Recensie schrijven CKV/NETL Klas (en niveau) 4 vwo Aantal leerlingen
Nadere informatieMilieuverantwoorde overheidsaankopen. Schoonmaakmiddelen
Milieuverantwoorde overheidsaankopen Schoonmaakmiddelen Voorstelling project Minimaal 20 infosessies Verspreid over Vlaanderen Telkens ander onderwerp Handleiding Ondersteuning steunpunt Het aankoopproces
Nadere informatieDE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03)
DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03) 1 HOE BEOORDEEL JE DE RENDABILIEIT VAN EEN INVESTERING? Is het rendabel om in uw woning te investeren in een systeem dat werkt op hernieuwbare energie?
Nadere informatie? ? 1990 B Hergebruik C Recycling D Verbranden voor energie E Verbranden F Storten of lozen = 10% van het totaal verwerkte afval 2010 B Hergebruik C Recycling D Verbranden voor energie E Verbranden F Storten
Nadere informatieWONINGBOUW VERRIJCKT 7 STAPPEN OM JE DROOMHUIS TE BOUWEN
WONINGBOUW VERRIJCKT 7 STAPPEN OM JE DROOMHUIS TE BOUWEN WWW.BOUWENMETVERTROUWEN.BE INFORMATIE NODIG? WWW.BOUWENMETVERTROUWEN.BE VOOR WONINGBOUW VERRIJCKT BETEKENT SLEUTEL OP DE DEUR OOK; EERLIJKHEID EN
Nadere informatieWat? Waarom? Milieuvriendelijk aankopen voor de overheid. Shoppen met groene vingers
O3 Milieuvriendelijk aankopen voor de overheid Shoppen met groene vingers Wat? Waarom? Stond jij al even stil bij het aankoopbeleid van jouw organisatie? Ook overheidsaankopen kunnen op een milieuvriendelijke
Nadere informatieEnergy Balance Assessment Tool
Energy Balance Assessment Tool Energy Balance Assessment Tool (EBAT) Verbruik van verschillende soorten energie in de waterkringloop: een Excel tool Energy Balance Assessment Tool (EBAT) Waarom is EBAT
Nadere informatieDe opname van groene overheidsopdrachten in de EU27
De opname van groene overheidsopdrachten in de EU27 Resultaten Belgium federaal niveau Mei 2012 Onderzoek Titel: Uptake of Green Public Procurement in the EU-27 Doel: Meting 50% groene overheidsopdrachten
Nadere informatieHuurlasten berekeningswijze
Huurlasten berekeningswijze 1. Inleiding Elk jaar krijgen onze huurders een afrekening huurlasten en/of centrale verwarming. Sommige huurders willen graag in detail weten hoe alles berekend wordt. Daarom
Nadere informatieSPOT EEN JOB! Vacatures zoeken. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
SPOT EEN JOB! Wie zoekt die vindt! Er zijn veel manieren om vacatures te vinden. In dit lespakket worden de jongeren aan het werk gezet om via verschillende kanalen vacatures te vinden: kranten, internet,
Nadere informatieGreen ICT en interne milieuzorg
Green ICT en interne milieuzorg Green ICT? Gegroeid vanuit IT-sector In eerste instantie niet omwille van duurzaamheidscriteria Hoge energiekosten datacenters & servers Hoge performantie nodig voor the
Nadere informatieDE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN
1. CONTEXT Infofiche Energie DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt de productie van groene stroom afkomstig van hernieuwbare energiebronnen of warmtekrachtkoppeling
Nadere informatieBepaal je bestemming vóórdat je vertrekt! Kennisdag Grip op Kwaliteit, 10 november 2015
Bepaal je bestemming vóórdat je vertrekt! Kennisdag Grip op Kwaliteit, 10 november 2015 Introductie Bernd Karstenberg, LCC adviseur André van den Hoek, Projectmanager onderwijshuisvesting (o.a. voor Lucas
Nadere informatieAvondsessie Life Cycle Costing. Donderdag 20 maart 2014 KIVI. De geïntegreerde en strategische oplossing
De geïntegreerde en strategische oplossing Avondsessie Life Cycle Costing KIVI Donderdag 20 maart 2014 Een avondprogramma in 7 stappen 1. Introductie 3. Theorie 5. Uitwerking vragen 7. Life Cycle Costing
Nadere informatieStakeholders 2.0. Transparantiebenchmark 29 november Jos Reinhoudt MVO Nederland
Stakeholders 2.0 Transparantiebenchmark 29 november 2018 Jos Reinhoudt MVO Nederland Jos Reinhoudt MVO Nederland j.reinhoudt@mvonederland.nl 06 20408049 Stakeholdermanagement, transparantie, impact MVO
Nadere informatieVraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend.
Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. De goedkoopste auto van Nederland 1 B 2 maximumscore 1 7.498-2.024 = 5.474 3 maximumscore 2 De brandstofkosten
Nadere informatieEen korte uitleg over zonnepanelen. Sungevity 2019 sungevity.be. Sungevity 1
Een korte uitleg over zonnepanelen Sungevity 1 Inleiding Welkom bij Sungevity, partner van ENGIE Electrabel In dit document vindt vindt u een korte uitleg over wie u een korte uitleg over wie Sungevity
Nadere informatieDe ABS EffeX serie De eerste afvalwaterpompen ter wereld die aangedreven worden door een premium-efficiency motor.
De ABS EffeX serie De eerste afvalwaterpompen ter wereld die aangedreven worden door een premium-efficiency motor. www.absgroup.com The ABS EffeX range complies fully with Een geheel nieuwe benadering
Nadere informatieDe Life Cycle Cost van luchtbehandelingsgroepen
van luchtbehandelingsgroepen WEYNS GUIDO GSM 0475/280.134 GEA Heat Exchangers / GEA Happel Belgium Rekening houden met latere exploitatiekosten (verbruik & onderhoud)! => goedkope luchtgroep => eindklant
Nadere informatieHANDBOEK HIER Klimaatneutraal Gegarandeerd
HANDBOEK HIER Klimaatneutraal Gegarandeerd HIER klimaatbureau, 2014 www.hier.nu/klimaatneutraalgegarandeerd 1 1. Inleiding Sinds enkele jaren is klimaatneutraliteit een begrip geworden in Nederland. Inmiddels
Nadere informatiePOM GROEPSAANKOOP: GROENE STROOM EN AARDGAS VOOR BEDRIJVEN
POM GROEPSAANKOOP: GROENE STROOM EN AARDGAS VOOR BEDRIJVEN POM Groepsaankoop Een groepsaankoop voor de aankoop van 100 % groene stroom uit eigen streek en aardgas aan een vaste prijs tot 31/12/2015, gezamenlijk
Nadere informatieInnovatie binnen de grenzen van de wet. PIANOo-congres als het om vertrouwbaarheid gaat!
Innovatie binnen de grenzen van de wet PIANOo-congres 2010 als het om vertrouwbaarheid gaat! Inhoud presentatie Inleiding en kennismaking Kader: waar hebben we het over? Juridisch kader, tips en trucs
Nadere informatieVinçotte. KUNT U uw reputatie. veilig en duurzaam. Bouwen aan reputatie. YoUr reputation is Mine.
Vinçotte MILIEU en veiligheid KUNT U uw reputatie versterken door veilig en duurzaam te werken? Bouwen aan reputatie YoUr reputation is Mine. Kunt u uw winst doen stijgen door uw risico s te laten dalen?
Nadere informatieZON PRIVE ZONNIG VOORDEEL. Informatiebrochure over de zonnepanelenactie exclusief voor medewerkers van gemeente Utrecht
ZONNIG VOORDEEL ZON PRIVE 2013 Informatiebrochure over de zonnepanelenactie exclusief voor medewerkers van gemeente Utrecht De actie loopt tot en met 30 september 2013 2 Zon-Privé Utrecht Schoon, Slim
Nadere informatieLet it be led. Smart Relighting Project. IMPACT vzw Transform3
Let it be led. Smart Relighting Project IMPACT vzw Transform3 1 Eén project, vijf maal return on investment. Het innovatieve verlichtingsproject LET it be LED bespaart energie, vermindert de energiefactuur,
Nadere informatieMaatschappelijk verantwoord ondernemen in lastenboeken. Diane Buggenhout Quality, Security, Environment Manager Benelux
Maatschappelijk verantwoord ondernemen in lastenboeken Diane Buggenhout Quality, Security, Environment Manager Benelux Certificaten Kwaliteit: ISO 9001:2008 certificaat Milieu: ISO 14001:2004 certificaat
Nadere informatieBreekpuin. Gids duurzame aankopen. Inhoudstafel. L_ALG_Bouw_Breekpuin INHOUDSTAFEL OMSCHRIJVING TER INFO: WAT IS DUURZAAM BREEKPUIN?...
Gids duurzame aankopen L_ALG_Bouw_ Proceseigenaar : ISO-projectteam Gelinkt aan P_ALG_AankoopGoederenDiensten datum: versie: 26/09/2013 2 Inhoudstafel INHOUDSTAFEL...1 1. OMSCHRIJVING...3 2. TER INFO:
Nadere informatieRekentool traditioneel versus alternatief
Rekentool traditioneel versus alternatief Fiscale impact van uw voertuigkeuze 20 november 2014 Wie zijn wij Ons kantoor is gelegen in Westmalle dicht bij de grens met Oostmalle We bestaan reeds meer dan
Nadere informatieProduct Sustainability Indicator
Product Sustainability Indicator Waarom een scorecard? Duurzaam bouwen is al lang geen trend meer. De vraag naar duurzame gebouwen groeit en daarmee de vraag naar duurzame producten. Maar wat is een duurzaam
Nadere informatieTekst in verdana of georgia CO 2 -voetafdruk Nederlandse spoorketen
Samen zorgen voor minder CO 2 in de Nederlandse spoorketen CO 2 -voetafdruk Nederlandse spoorketen CO 2 -voordeel Railtransport Geen garantie voor de toekomst Huidige vergelijking is alleen o.b.v. energieverbruik
Nadere informatieCO2-voetafdruk onderweg van huis naar school
CO 2 voetafdruk hulpmiddel 3 CO2-voetafdruk onderweg van huis naar school Zoekschema Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer
Nadere informatieDampkappen NIEUW label Ovens VERNIEUWD label. Alles over de energielabels voor keukentoestellen
Dampkappen NEUW label Ovens VERNEUWD label lles over de energielabels voor keukentoestellen nhoudstafel Onmisbare argumenten voor uw verkoopgesprek - 5 Energielabel voor dampkappen 6-7 Energielabels voor
Nadere informatieRICHTSNOEREN VOOR HET GROENER MAKEN VAN OPENBARE AANBESTEDINGEN DOOR GEBRUIKMAKING VAN DE CRITERIA VAN DE EUROPESE MILIEUKEUR
RICHTSNOEREN VOOR HET GROENER MAKEN VAN OPENBARE AANBESTEDINGEN DOOR GEBRUIKMAKING VAN DE CRITERIA VAN DE EUROPESE MILIEUKEUR NOVEMBER 2001 RICHTSNOEREN VOOR HET GROENER MAKEN VAN OPENBARE AANBESTEDINGEN
Nadere informatieDe beoordeling Het gaat bij deze opdracht niet om het enige goede antwoord ; dat is er niet! Bij de beoordeling wordt met name gelet op:
ONDERBOUW WISKUNDE DAG 2018 Je werkt de hele dag in een groepje van 3 of 4 leerlingen aan een groot open probleem. De bedoeling is dat er aan het eind van de dag een werkstuk ligt als resultaat van jullie
Nadere informatieDragintra Fleet Academy
Najaar 14 Dragintra Fleet Academy Najaar 14 Opleidingskalender Een bedrijfswagen blijft in België nog steeds een belangrijke motivator en factor in het aanwerven van talent. Door de groeiende complexiteit
Nadere informatieCODUCO is een bvba, opgericht in 2009, met als doel onderzoek te verrichten naar de milieu en de sociale impact van ons consumptiepatroon.
CODUCO is een bvba, opgericht in 2009, met als doel onderzoek te verrichten naar de milieu en de sociale impact van ons consumptiepatroon. Met deze kennis wil CODUCO consumenten, overheden en bedrijven
Nadere informatieReiniging bedrijfskleding
Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Reiniging bedrijfskleding 1. Scope/afbakening De productgroep Reiniging Bedrijfskleding omvat alle bedrijfskleding die voor reiniging wordt
Nadere informatieLet it be led. Smart Relighting Project. IMPACT vzw Zuiderlicht cvba
Let it be led. Smart Relighting Project IMPACT vzw Zuiderlicht cvba 1 Eén project, vier maal return on investment. Het innovatieve verlichtingsproject LET it be LED bespaart energie, creëert tewerkstelling,
Nadere informatieEnergy Solutions Pioneering for you
Energy Solutions Pioneering for you Uw Energy Consultant : Ruben Boekel Telefoonnummer : 088-9456014 Energy Solutions Pompen zijn verantwoordelijk voor 10 procent van het wereldwijde energieverbruik. Dit
Nadere informatieKosten- & tijdsbesparende bandenoplossingen voor wagenparken
Kosten- & tijdsbesparende bandenoplossingen voor wagenparken Laat ons voor u zorgen! Als wagenparkbeheerder is een van uw grootste uitdagingen om de prestaties van uw wagenpark te maximaliseren en tegelijkertijd
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat certificaatnummer 20120515-0001118936-00000005-8 nummer postnummer Voorhavenlaan 33 9000 bus gemeente A 101 Gent bestemming type appartement - softwareversie 1.3.3 berekend
Nadere informatieMVO Forum Duurzaam aankopen en ketenbeheer. 17 December 2012
MVO Forum Duurzaam aankopen en ketenbeheer 17 December 2012 Waarom duurzaam ketenbeheer? Waarom duurzaam ketenbeheer? Enkele belangrijke noties Erkenning van zijn eigen maatchappelijke verantwoordelijkheid
Nadere informatieINFRASUCCES. LCC Tender. Het bureau voor het duurzame aanbestedingen in de bouw
INFRASUCCES LCC Tender Het bureau voor het duurzame aanbestedingen in de bouw Inhoud Duurzaam aanbesteden EMVI Rekenmodellen ikalm LCC Tender Innovatieve contracten Duurzaam aanbesteden Doel van de aanbesteding
Nadere informatieReview CO 2 -studie ZOAB Rasenberg
Review CO 2 -studie ZOAB Rasenberg Notitie Delft, maart 2011 Opgesteld door: M.N. (Maartje) Sevenster M.E. (Marieke) Head 2 Maart 2011 2.403.1 Review CO 2 -studie ZOAB Rasenberg 1 Inleiding Binnen de prestatieladder
Nadere informatieAanbesteding van Toerit Someren
Aanbesteding van Toerit Someren Rijkswaterstaat, Nederland De nieuwe aanbestedingsmethode gericht op vermindering van milieueffecten en CO2 uitstoot werd succesvol toegepast bij een aanbesteding voor een
Nadere informatieANOo... ofessioneel en Innovatief Aanbesteden, Inkoop van intellectuele diensten. Anders dan.?
ANOo... ofessioneel en Innovatief Aanbesteden, Inkoop van intellectuele diensten Anders dan.? Introductie Jos Schreijen Accountmanager gemeenten bij PIANOo 20 jaar inkoopervaring bij gemeenten Wat gaan
Nadere informatieCRITERIADOCUMENT SANITAIR
CRITERIADOCUMENT SANITAIR. Bereik Binnen deze productgroep komen kranen (zowel keuken-, toilet- als douchekranen), douchekoppen, toiletten en urinoirs aan bod. Composttoiletten en vacuümtoiletten worden
Nadere informatieIntroductie van de EED
Introductie van de EED 5 x 20 doelstellingen In 2020 wil de EU: 20% minder CO 2 t.o.v. 1990 (CO 2 ) 20% energie uit duurzame energiebronnen (DE) 20% meer energiebesparing (EE) 5 x 20 doelstellingen In
Nadere informatieEnergy Solutions Pioneering for you
Pioneering for you Uw Energy Consultant : Ruben Boekel Telefoonnummer : 088-9456014 Pompen zijn verantwoordelijk voor 10 procent van het wereldwijde energieverbruik. Dit vertegenwoordigt een aanzienlijk
Nadere informatiemeer besparen met minderwatt www.minderwatt.nl
meer besparen met minderwatt www.minderwatt.nl blauw is het nieuwe groen meer besparen met minderwatt dit is minderwatt minderwatt is een businessunit van het gerenommeerde Maas & Hagoort Lampen. Met een
Nadere informatiePompen worden in tal van toepassingen ingezet
1 2 Pompen worden in tal van toepassingen ingezet Pompen circuleren water om ons warm te houden Pompen in airconditioning systemen zorgen voor een aangename omgeving in gebouwen en kantoren Verpompen van
Nadere informatie/ 5 / Zelf doen, samenwerken, verzelfstandigen of vermarkten
/ 5 / Zelf doen, samenwerken, verzelfstandigen of vermarkten Christof Delatter Stafmedewerker VVSG Woelige zee voor lokale bestuurders Algemene economische en financiële toestand Ontvangsten uit belastingen
Nadere informatieSanitaire waterbehandeling Waterbehandeling CV Commerciële vaardigheden Onderhoud Indienststelling
Sanitaire waterbehandeling Waterbehandeling CV Commerciële vaardigheden Onderhoud Indienststelling Opleidingen BWT 2013 Algemene informatie De modernste watertechnieken waterfiltratie waterontharding
Nadere informatieReeks A DUURZAAMHEID & PRODUCTIE
Reeks A DUURZAAMHEID & PRODUCTIE DUURZAAM- HEID A1-3 REcoEP Duurzaamheid If you think you are too small to have an impact, try to go to bed with a mosquito in the room A1-4 REcoEP Duurzaamheid Wat is duurzaamheid?
Nadere informatiePBM. PBM s. Door Thierry Moens, directeur marketing & business development Z-group. 5 maart 2009 De Montil - Affligem
PBM PBM s Door Thierry Moens, directeur marketing & business development Z-group 5 maart 2009 De Montil - Affligem PreBes vzw Diestersteenweg 88 3510 Kermt Hasselt Tel. 011/28 83 40 Fax. 011/28 83 49 info@prebes.be
Nadere informatieAANVRAAGFORMULIER VOOR HET PLAATSEN VAN EEN ZONNE- INSTALLATIE VOOR OPWEKKING VAN WARMTE
AANVRAAGFORMULIER VOOR HET PLAATSEN VAN EEN ZONNE- INSTALLATIE VOOR OPWEKKING VAN WARMTE GEGEVENS AANVRAGER Datum:. De aanvrager: Naam: Adres:. Telefoon: E-mail:.... Rijksregisternummer:.. Rekeningnummer:
Nadere informatieVeilig samenwerken. November 2010
Veilig samenwerken November 2010 Overzicht Introductie Veilig Samenwerken Visie Vragen Afsluiting Introductie SkyDec Communicatie Navigatie Services Introductie Communicatie Voor afgelegen gebieden: Telefonie
Nadere informatieZALMEN, HARINGEN, en de SERVICE LOGICA. Luk Warlop KU Leuven & Norwegian Business School
ZALMEN, HARINGEN, en de SERVICE LOGICA Luk Warlop KU Leuven & Norwegian Business School DE STELLING UW KLANTEN ZIJN BANG (VOOR U) DE OPLOSSING (of een begin ervan) ERKEN DAT ZE VAN U EEN DIENST VERLANGEN.
Nadere informatieHouten geleiderail Ing W. Romkes Adviseur GWW 30-okt 2013
Houten geleiderail Ing W. Romkes Adviseur GWW 30-okt 2013 Houten geleiderail: vanzelfsprekend onderdeel van Weg van de toekomst Een milieuvriendelijk alternatief langs Provinciale- en Rijkswegen Provincie
Nadere informatieVerduurzaming gemeentelijk vastgoed
Verduurzaming gemeentelijk vastgoed Toelichting op de aanpak van de gemeente Breda Marcel van Embden (projectleider afdeling Vastgoedbeheer) Inhoud Klimaatnota gemeente Breda Wat is de insteek bij het
Nadere informatieTOTAL COST OF USE DOORLICHTING VAN UW KOSTEN
TOTAL COST OF USE DOORLICHTING VAN UW KOSTEN Laat u niet overrompelen door de kosten van een voertuig, anticipeer! De verschillende kosten waarmee men rekening moet houden voor de berekening van de TCU
Nadere informatieDraaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1
Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Je hebt als groep ouders een idee van wat je rond cultuur, ouderbetrokkenheid en taalstimulering zou willen doen op de school van je kind(eren)? Dit doe
Nadere informatieDuurzaam aankopen van goederen en diensten
Duurzaam aankopen van goederen en diensten Leen Van der Meeren Steunpunt Duurzame Lokale Overheidsopdrachten Wat? Meerjarenovereenkomst Vlaamse Overheid 2011-2014 duurzaam aanbesteden stimuleren en ondersteunen
Nadere informatieEen korte uitleg over zonnepanelen
Een korte uitleg over zonnepanelen Sungevity 1 Introductie Welkom bij Sungevity Dit document zal u een korte uitleg geven wie Sungevity is, hoe wij werken en welke producten, service en garanties wij aanbieden.
Nadere informatieENERGIELABELS ONDER DE LOEP
ENERGIELABELS ONDER DE LOEP Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO2-zuinig vervoer Verlichting
Nadere informatieAan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend.
Beoordelingsmodel Vraag Antwoord Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. De goedkoopste auto van Nederland 1 B 2 maximumscore 1 7.498-2.024 = 5.474 3 maximumscore 2 De brandstofkosten
Nadere informatieVerplichte energieaudit voor grote ondernemingen
Januari 15 Verplichte energieaudit voor grote ondernemingen Alle bedrijven, zonder ISO 14.001 en/of ISO 50.001 en/of MJA/MEE convenant, die niet voldoen aan de definitie kleine en middelgrote ondernemingen
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
Vri jteken i ng sbed i ng De meeste maatregelen die opgenomen zijn op dit certificaat, zijn op dit moment kosteneffectief of kunnen dat worden binnen de geldigheidsduur van het certificaat. Mogelijk zijn
Nadere informatieDe wet op de overheidsopdrachten: uitdaging of last?
De wet op de overheidsopdrachten: uitdaging of last? Jo Swartenbroekx Hoofdapotheker UZ Antwerpen PUO 4 oktober 2011 Wet op de overheidsopdrachten Wet op overheidsopdrachten is meer dan Europese aanbesteding
Nadere informatie20 tips voor een goed debat!
20 tips voor een goed debat! Moedig elkaar aan tijdens jullie voorbereidingen en de wedstrijd. Geef elkaar tips en zoek samen de sterktes en zwaktes van de argumenten. Je kan veel leren van elkaar, ook
Nadere informatieWebinar verkoopvaardigheden Omgaan met bezwaren. Verkopen, de kunst van het verleiden. Prijsonderhandelingen. Telefonisch prospecteren
Omgaan met bezwaren Stefaan Maes 0495 288803 stefaan.maes@thehouseofchange.be 2 Webinar verkoopvaardigheden Verkopen, de kunst van het verleiden Prijsonderhandelingen Telefonisch prospecteren Omgaan met
Nadere informatiePhobos St. Jobsstraat 25 2200 Herentals T +3214232847 F +3214213482 carlo@phobos.be www.phobos.be
Google Als zoekmachine verzamelt en ordent Google informatie op het Internet. Wanneer men een zoekopdracht invoert geeft Google een hele reeks zoekresultaten weer, waaronder een lijst met bestanden, artikels,
Nadere informatieWaarom je blauw betalen aan energie?
Waarom je blauw betalen aan energie? Energieprijzen Voordeel van energievriendelijke installaties Opbrengst spaarboekje Haal je voordeel uit energievriendelijke oplossingen voor warmte en water! Bespaar
Nadere informatie