Module Geboorte en Zuigeling II. de infantiele groei en ontwikkeling. Prof dr Jean De Schepper Vakgroep Pediatrie en Geneeskunde U Gent

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Module Geboorte en Zuigeling II. de infantiele groei en ontwikkeling. Prof dr Jean De Schepper Vakgroep Pediatrie en Geneeskunde U Gent"

Jonathan Wouters
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Module Geboorte en Zuigeling II. de infantiele groei en ontwikkeling Prof dr Jean De Schepper Vakgroep Pediatrie en Geneeskunde U Gent

2 INDELING I. stoornissen in de groei onvoldoende gewichtstoename overdreven gewichtstoename II. stoornissen in de seksuele ontwikkeling infantiele mammoplasie bij het meisje cryptorchidie bij de jongen

3 Verwachtte gewichttoenames eerste levensjaar Gewichtsverlies tot 10 % bij ad term geboren in de eerste levensdagen Herwinnen van geboortegewicht rond de de dag Gewichttoename van 30g/dag van 0-3 maanden, van 20g/dag van 3-6 maanden en 10 g van 6-12 maanden. Stijging lichaamsvet van 16 % bij geboorte naar 28 % rond 18 maanden.

Gewichttoename van 30g/dag van 0-3 maanden, van 20g/dag van 3-6 maanden en 10 g van

4 De normale lengte, gewicht en schedelomtrek toename eerste levensjaren

5 Opvolgen van lengtegroei en gewichtstoename bij de zuigeling Correcte gestandardiseerde metingen Geslachtsspecifieke groeicurves : 2-52 weken en van 1-5 jaar Specifieke groeicurven voor - uitsluitend borstgevoede pasgeborenen - prematuur geborenen - syndromale afwijkingen

: 2-52 weken en van 1-5 jaar Specifieke groeicurven voor -

7 Gewichtsevolutie bij borstvoeding

8 Gewichtsevolutie bij prematuur geboren

9 Gewichtsevolutie bij Down syndrome

10 INDELING I. stoornissen in de groei onvoldoende gewichtstoename overdreven gewichtstoename II. stoornissen in de seksuele ontwikkeling borstontwikkeling bij het meisje cryptorchidie bij de jongen

11 Definitie van onvoldoende gewichtstoename Gewicht < P3 bij herhaling Gewichtdaling tot < 80% van ideaal gewicht Gewichtdaling tot < P10 van de gewicht voor lengte curve Gewichtsdaling van meer dan 2 percentiellijnen op de gewicht voor leeftijd curve Gewichtstoename lager (< P 10) dan verwacht voor het leeftijdsinterval

gewicht voor lengte curve Gewichtsdaling van meer dan 2 percentiellijnen op de

12 Bepaling van het ideaal gewicht

15 Prevalentie van en risico factoren voor onvoldoende gewichtstoename 1-5 % van de raadplegingen 10 % van de zuigelingen in kansarme buurten Medische risico factoren : prematuriteit, ernstige intra-uteriene groeiachterstand, congenitale afwijkingen ( o.a. gespleten gehemelte, hartafwijking), huilbaby, belangrijke gastrooesofagale reflux Psychosociale risico factoren : jonge ouders, alleenstaande moeder, drugsgebruik ouders,antecedenten van anorexia nervosa bij moeder en van geweldpleging bij vader, niet geplande zwangerschap, postnatale depressie

16 Gradatie van de ernst van ondervoeding

17 Indeling van onvoldoende gewichtstoename (failure to thrive) Organische Niet organische

18 Indeling volgens het onderliggend mechanisme lage calorie inname lage calorie absorptie hoog calorie verbruik lage calorie opslag lage calorie behoefte

19 Lage calorie inname Slik/zuigstoornis (locaal probleem :gespleten gehemelte,choanale atresie, amandel/adenoïd hypertrofie; algemeen probleem :neuromusculaire ziekte, anemie) Chronisch braken/regurgiteren (hiatale hernia, GOR ziekte, gastro-intestinale sub-obstructie, hersenoverdruk) Verkeerde voedingsbereiding/ techniek Gering hongergevoel ( ernstige IUGR, metabole stoornis) Te laag aanbod (verwaarlozing,psychosociale problematiek) Voedingaversie ( irritabiliteit/reactionele voedselweigering, voedingsallergie)

sub-obstructie, hersenoverdruk) Verkeerde voedingsbereiding/ techniek Gering hongergevoel ( ernstige IUGR, metabole stoornis) Te

20 Lage calorie opname Short bowel syndroom Pancreas/Leverziekte ( mucoviscidose, galwegenatresie, ) Chronische darmziekte (koemelkeiwitallergie, glutenintolerantie, )

21 Hoog calorieverbruik Chronische infecties ( aangeboren immuunstoornis) Congenitale hartaandoening (vnl igv re-li shunt en hartdecompensatie) Chronische longziekte (bronchopulmonaire dysplasie, mucoviscidose, ) Maligniteit ( neuroblastoom) Hyperthyroïdie ( zeer zeldzaam)

22 Lage calorie opslag Chronische nierziektes ( vnl tubulopathies) Metabole ziektes ( vnl stapelingsziektes)

23 Lage calorie nood Ernstige intra-uteriene groeiachterstand Genetische/ Syndromale groeistoornis Aangeboren GH tekort/gh resistentie Aangeboren hypothyroïdie Primordiale dwerggroei

24 Aandachttekens bij onvoldoende gewichtstoename Lichamelijke afwijkingen Vertraagde schedelgroei Herhaalde infecties Tekens van verwaarlozing ( kleding, hygiëne) Associatie met voedingsovergang Medische/Psychosociale risicosituatie

25 Gemiste lichamelijke afwijkingen

26 Gevolgen van onvoldoende gewichtstoename in de eerste 2 levensjaren Secundaire immuundysfunctie Verminderde hersengroei en cognitieve functie Blijvend kleine gestalte

27 INDELING I. stoornissen in de groei onvoldoende gewichtstoename overdreven gewichtstoename II. stoornissen in de seksuele ontwikkeling infantiele mammoplasie bij het meisje cryptorchidie bij de jongen

28 Definitie van overdreven gewichtstoename Gewicht > P97 bij herhaling Gewichtstijging tot > 120 %% van ideaal gewicht Gewichtstijging > P97 % van de gewicht voor lengte curve Gewichtsstijging van meer dan 2 percentiellijnen van de gewicht voor lengte curve Gewichtstoename hoger (> P10) dan verwacht voor het leeftijdsinterval

29 Risico factoren voor overdreven gewichtstoename Medische risico factoren : LGA, obesitas bij ouders, ernstige hypotonie Psychosociale risico factoren : allochtone origine, jonge moeders

30 Indeling van overdreven gewichtstoename (obesitas) Primair ( multi-genetische & omgevingsfactoren) Secundair ( medische oorzaak )

31 Indeling volgens de ernst van obesitas vanaf 2 jaar

32 Indeling volgens het onderliggend Overvoeding mechanisme Stoornis in energie regulatie ( aangeboren) Syndromale stoornis Hormonale stoornis

33 Overvoeding verzadiging melken vroege introductie vaste voeding

34 Mono-genetische afwijking in de energie regulatie

35 Syndromale stoornis

36 Bardet Biedl syndroom 9 BBS loci ( tri-allelische overerving) Polydactylie, syndactylie Vertraagde mentale ontwikkeling Zichtproblemen (retinis pigmentosa) Hypogonadisme Nieraantasting (cystische dysplasie)

37 Prader Willi syndroom Paterneel 15 q 11.2-q 12 segment ( deletie, uniparentale disomie) Neonatale hypotonie met voedingsproblemen Vertraagde mentale ontwikkeling Hypogonadisme Kleine gestalte, korte handen en voeten Hoog smal voorhoofd amandelogen, plakkerig speeksel, dunne bovenlip

38 Cohen syndroom 8q deletie ( COH 1) Vertraagde mentale ontwikkeling Hypotonie laxiteit Microcefalie Oogafwijkingen Hoge neusrug, smalle bovenlip, kleine bovenkaak, grote snijtanden Smalle handen en voeten,

39 Hormonale stoornis Exogene corticoïd toediening -zalven igv eczeem -druppels bij wheezing Hyperinsulinisme

40 Gevolgen van overdreven gewichtstoename in de eerste 2 levensjaren Meer respiratoire infecties Hoger risico op chronische wheezing Tragere motorische ontwikkeling Slaapgebonden ademhalingstoornissen Persisterende obesitas

41 Aandachttekens bij overdreven gewichtstoename Ontstaan in eerste maanden Dysmorfisme Rood haar Ontwikkelingsachterstand Vertraagde lengtegroei Cryptorchidisme Obese ouders (moeder)

42 INDELING I. stoornissen in de groei onvoldoende gewichtstoename overdreven gewichtstoename II. stoornissen in de seksuele ontwikkeling infantiele mammoplasie bij het meisje cryptorchidie bij de jongen

43 Definitie Een borstklierontwikkeling die persisteert of zich ontwikkelt in het eerste levensjaar Verkeerde diagnostiek : Gezwel ( angioom, lymfangioom,..) Adipomastie

44 Differentiële diagnostiek Pubertas praecox vera - arachnoïdale cyste, hamartoom Pseudo-pubertas praecox - ovariële cyste (McCune Albright ziekte) - ovariële tumor, bijniertumor Exogene oestrogeen blootstelling

45 Prevalentie & kenmerken Bilateraal > Unilateraal Geen leucorrhee of groeiversnelling Verdwijnt spontaan in de eerste 3 jaren

46 Soya voeding Risico factoren

47 Gevolgen Ongerustheid bij ouders Onnodige medische onderzoeken /chirurgische interventie

48 Aandachtspunten Vulvaire secreties / Vaginaal bloedverlies Tepel/areola verkleuring Opgezette buik / buikmassa Versnelde groei Pubisbeharing

49 INDELING I. stoornissen in de groei onvoldoende gewichtstoename overdreven gewichtstoename II. stoornissen in de seksuele ontwikkeling infantiele mammoplasie bij het meisje cryptorchidie bij de jongen

50 Definitie Een testis die niet of niet volledig in een stabiele positie in het scrotum kan worden gemanipuleerd Verkeerde diagnostiek : epidymisweefsel in scrotum wordt soms als testis aanzien!

51 Differentiële diagnose Laat indalende testis : tot 6 maanden na geboorte, spontane indaling gebeurt bij 2/3 van de neonati, vaak igv prematuriteit ( tot 1 jaar) en bilateraal voorkomen Retractiele testis : variabele positie, testis kan manueel in scrotum gebracht worden en blijft ter plaatse, tgv. overmatige cremasterreflex, verdwijnt spontaan tijdens de puberteit (belang van deskundig, bimanueel en herhaald onderzoek!) Ectopische testis : niet in scrotum te brengen Atrofische testis : niet in scrotum palpabel (na torsio) Anorchie : geen testis aantoonbaar met normale uitwendige genitalia ( vanishing testis of testiculaire regression ) (< 1% bij bilaterale, 4 % bij unilaterale cryptorchidie) Ascenderende testis : bij de geboorte testis in het scrotum aanwezig

52 Prevalentie&kenmerken 30 % van de premature geborene 3% van ad term geborenen 0.8 % van 1 jarigen Unilateraal ( li>re)> Bilateraal (2/1) Voelbaar >Niet voelbaar (80/20) Als niet voelbaar: 60 % aanwezige testis

53 Risico factoren Familiale voorgeschiedenis SGA Maternele obesitas Neurologische aandoening Buikwand defect

54 Gevolgen Verhoogde kans op infertiliteit ( 2-6 x) ( vooral als abdominaal, bilateraal) Verhoogde kans op maligniteit (4-10 x) ( vooral als abdominaal, ook v/d contralaterale testis (8-20%), meestal na 20 jaar)

55 Aandachtspunten Dysmorfismen ( microcefalie, polydactylie) Gespleten gehemelte Peniele afwijking :micropenis,hypospadias Scrotum hypoplasie Consistentie & grootte van de andere testis (compensatoire testis hypertrofie bij atrofie!)

Vergelijkbare documenten

De te grote zuigeling. Prof dr Jean De Schepper

De te grote zuigeling. Prof dr Jean De Schepper Inleiding Overgroei bij zuigelingen induceert gewoonlijk minder ongerustheid dan ondergewicht is vaak geassocieerd met prenatale overgroei (LGA), familiaal