Wat hier ontbreekt? Een stabiel investeringsklimaat

Transcriptie

1 Energie & Ecologie Zes energiedeskundigen in debat Wat hier ontbreekt? Een stabiel investeringsklimaat Van links naar rechts: Alexander Beerts, Joris Van Dyck, Kris Duchesne,Chris Elbers, Bart Bode en Paul Boey. 14

2 Energie & Ecologie Er gaat geen dag voorbij of het energievraagstuk duikt wel ergens op in de media. Iedereen komt er mee in aanraking: van particuliere bouwers en verbouwers tot kmo s en industriële grootverbruikers. De uitdaging is dan ook navenant: we staan voor niet minder dan de omschakeling naar volledig hernieuwbare, duurzame energie. Energiebedrijven, studiebureaus en installateurs van energietechnieken doen er ondertussen alles aan om hun klanten wegwijs te maken in het complexe energiekluwen. Of ze daarin slagen? Antwerpen Manager zocht samen met zes energiedeskundigen naar het antwoord. M.M.: Hoe hebben jullie geanticipeerd op het wegvallen van de steun voor zonne-energie? Kris Duchesne (Izen Energy Systems): Wij wisten dat het ging gebeuren. Daarom richten we ons sinds drie jaar meer op de export. Daarnaast hebben we sterk ingezet op de EPC-markt (Engineering, Procurement en Construction, nvdr.) van grote projecten. Voor bedrijven en particulieren lanceerden we bovendien een campagne met infoavonden om hen bewust te maken van het feit dat er wel degelijk oplossingen voorhanden zijn voor hun energievraagstuk. Daarom hebben we ook een auditconcept ontwikkeld, waarmee we bij bedrijven en particulieren de volledige energiebehoefte in kaart brengen, van isolatie tot technieken. Op basis van onze vaststellingen reiken we een oplossing aan op maat, inclusief de uitvoering. We merken dat daar echt nood aan is. Er is zoveel op de markt, dat mensen door de bomen het bos niet meer zien. De volgende stap is meer gaan samenwerken met architecten. We helpen hen om concepten te ontwikkelen om voor hun klanten energiezuinige woningen of zelfs energieneutrale woningen te ontwerpen. Het grote voordeel is dat we niet enkel conceptueel kunnen werken, maar ook de uitvoering kunnen verzorgen. Paul Boey (Bied Group): Dé vraag waar we vandaag mee geconfronteerd worden: is de extra investering in bijvoorbeeld meer isolatie financieel verantwoord in verhouding tot de energetische opbrengst. Ik denk dat jullie daar inderdaad een belangrijke aanvulling kunnen vormen op de markt. Group): Na enkele jaren bleek zonne-energie overgesubsidieerd. Zo heeft het systeem zijn eigen graf gegraven. In Duitsland daarentegen wordt de Ons panel Chris Elbers: chief operating officer bij Belgian Eco Energy nv (BEE). Dit nieuwe energiebedrijf levert sinds vorig jaar niet alleen lokaal geproduceerde groene elektriciteit en gas aan bedrijven, maar helpt hen ook om energie te besparen. Paul Boey: general manager van energetisch studiebureau Bied Group, dat voor zijn klanten de terugverdientijd berekent van investeringen in energiebesparing. Dat gebeurt op basis van een totaalconcept, inclusief HVAC en datacommunicatie. Bied Group adviseert ook inzake energieneutrale gebouwen. Joris Van Dyck: biedt met zijn bedrijf JVD warmtepomptechnieken alle soorten warmtepompen aan: zowel geothermische als lucht-watersystemen, voor particulieren en bedrijven. Het bedrijf heeft meer dan tien jaar ervaring in de warmtepompen en beschikt over circa 600 geplaatste referenties. Bart Bode: algemeen directeur van de Organisatie Duurzame Energie (ODE), de sectororganisatie van hernieuwbare energiebedrijven met een 330 leden, waarvan het merendeel bedrijven. ODE is ook het aanspreekpunt voor de Vlaamse overheid voor alles wat met hernieuwbare energie te maken heeft. Kris Duchesne: salesverantwoordelijke van Izen Energy Systems, installateur van hernieuwbare energiesystemen met een honderdtal medewerkers. Het zwaartepunt van de activiteiten ligt in Vlaanderen, waar Izen gemiddeld circa duizend installaties per jaar verzorgt voor particulieren en bedrijven. Sinds enkele jaren is het bedrijf ook in het buitenland actief. Alexander Beerts: een van de twee aandeelhoudersdirecteuren van de Blue Planet Group, die met een zestigtal medewerkers verschillende activiteiten ontwikkelt op het vlak van hernieuwbare energie: van zonne- en windenergie tot HVAC-installaties. Met Blue Planet Hydrogen commercialiseert de groep waterstofmotoren en -voertuigen. 15

3 Als de fossiele brandstoffen om één of andere reden sterk duurder zouden worden, wordt dit een veelvoud hiervan. We vervangen in feite jaarlijks weerkerende brandstofkosten quasi door een eenmalige investeringskost in productiemachines. De energiebron zelf (zon, wind...) is gratis. Chris Elbers (BEE): Het is crisis, zowel overheden als bedrijven moeten rationeler met hun middelen omspringen. Ik ben er bijvoorbeeld niet van overtuigd dat zonne-energie een zeer goede technologie is voor ons land. Daar gaat het uiteindelijk over: wat is, rekening houdend met de beperkte middelen die we kunnen investeren in duurzame energie, de meest geschikte technologie? Het rendement van warmtepompen neemt nog altijd toe. Joris Van Dyck (JVD warmtepomptechnieken) stimuleringswet voor hernieuwbare energie, de EEG (Erneuerbare- Energien-Gesetz, nvdr.), jaarlijks geëvalueerd. Het subsidiebedrag wordt elk jaar afgestemd op het rendement van de installaties, waardoor er geen bubbels ontstaan. Daardoor heeft Duitsland een stabiel investeringsklimaat. Precies dat ontbreekt hier. Om te anticiperen op een mogelijke daling van de certificaten voor zonne-energie, zijn wij in 2011 gestart met onze diversificatie naar andere energievormen en internationale business, zoals de verkoop van tweedehands windturbines, en de ontwikkeling van waterstofmotoren. Bart Bode (ODE): We moeten zonne-energie niet zien als belegging, maar als energiesysteem. Daar is een mentale shift voor nodig. Het is goed dat we evolueren van een subsidiesysteem naar een vorm van verplichting, met de nieuwe Vlaamse EPB-eisen vanaf We mogen het enorme potentieel van zonne-energie niet laten wegdeemsteren, want het blijft een zeer interessante techniek. Je hebt nauwelijks impact qua ruimtelijke ordening, ons klimaat is er geschikt voor en het kan zowel voor particulieren als bedrijven. M.M.: Heeft u een pasklaar antwoord? Chris Elbers (BEE): Het zal een gediversifieerde mix worden, met zonne-energie, windenergie, maar zeker ook biomassa. De havens vormen een van onze belangrijkste troeven, waardoor biomassa op een efficiënte manier kan worden ingevoerd. Bovendien kan een moderne biomassacentrale als afschakelbaar vermogen dienen, wat zeer belangrijk is in een energielandschap met een groot aantal niet-stuurbare productie-installaties. Voor de offshore windparken was de steun wellicht iets te hoog in het verleden. In ieder geval heeft de crisis de rationaliteit getriggerd. Bart Bode (ODE): Heel de discussie focust op kosten, maar uit een recente studie blijkt dat de kostprijs van hernieuwbare energie De meest geschikte technologie zal een gediversifieerde mix worden, met zonne- en windenergie, maar zeker ook biomassa. Chris Elbers (BEE) M.M.: Hoe bekijken jullie deze thematiek als energiestudiebureau, meneer Boey? Paul Boey (Bied Group): Ik treed Bart volledig bij. Wij gaan in onze berekeningen voor PV-installaties altijd uit van een opbrengstmodel zonder subsidies, en dan nog blijkt het een zeer rendabele investering. Het komt erop aan om de opbrengst van je PV-installatie zo goed mogelijk af te stemmen op je verbruik. Group): We dromen van een shift van ons energiesysteem, zonder dat het iets kost. Dat is ronduit dom. Heeft iemand zich al afgevraagd wat het zou kosten als we niets doen? Nieuwe technieken moeten een kans krijgen, en dat kost jaarlijks een beetje geld van ons allemaal. Vroeg of laat wordt die energiekost goedkoper, alleen doet het nu pijn. Hoe vroeger we de omslag maken, hoe minder het jaarlijks kost. We moeten stoppen met kortetermijndenken. Volgens een studie van de CREG kost de omslag naar 100 % hernieuwbare energie 400 miljard euro in 30 jaar tijd. In diezelfde periode besparen we dan ook 400 miljard op de invoer van olie en gas, wat heel gezond is voor onze handelsbalans. 16

4 Energie & Ecologie energie verbruiken, vooral voor de verwarming. Zij kunnen met een warmtepomp heel wat besparen. Chris Elbers (BEE): Wij merken dat bedrijven veel tijd stoppen in het zoeken naar de goedkoopste energieleverancier. Er wordt onderhandeld op centiemen per MWh. Dit is uiteraard een eenvoudige operatie: je tekent een nieuw leveringscontract en je bespaart. Een juiste oplossing implementeren die bijvoorbeeld je energieverbruik zuivert of je helpt lokaal te produceren, biedt veel hogere besparingen. Dan praat je in euro s per MWh. Wij helpen bedrijven de juiste technologie te implementeren om lokaal te produceren en om minder te verbruiken, om zo optimaal mogelijk met hun energie om te gaan. Wij komen niet bij onze klanten aan met een probleem, met een vraag naar investering. Wij positioneren ons tussen onze klant en alle mogelijke aanbieders van technologieën in. Onze klanten moeten zelf niet investeren, wij nemen de kosten op ons. Van de besparing gaat een stukje naar ons en een stukje naar onze klant. Die aanpak werkt. Paul Boey (Bied Group): Ik was vorige week nog bij een bedrijf met een enorm besparingspotentieel, door de verlichting te automatiseren, efficiënter te verwarmen, noem maar op. Wat willen ze evenwel van mij weten: welke leverancier ze moeten nemen? België was vóór de Eerste Wereldoorlog een topregio inzake economie en innovatie, maar we zijn afgezakt naar het midden van het peloton. Group) We mogen het enorme potentieel van zonne-energie niet laten wegdeemsteren, want het blijft een zeer interessante techniek. Bart Bode (ODE) kleiner is dan de daling van de elektriciteitsprijs ten gevolge van de hernieuwbare energie die op het net gezet wordt. We moeten ook de baten goed in kaart brengen en dan de juiste rekening maken. Kris Duchesne (Izen Energy Systems): Met welk geld zijn de kerncentrales destijds betaald? Daar hebben wij allemaal toe bijgedragen. Eens die centrales afbetaald waren, zou de elektriciteitsprijs zakken, werd ons beloofd. Wat stellen we evenwel vast: de prijs blijft stijgen. Welke toekomst heeft kernenergie nog? Ook al kost een nucleaire centrale negen keer minder dan een windmolenpark als je het onderhoud in rekening brengt, de technologie is ten dode opgeschreven. Uranium zal eerder uitgeput zijn dan olie en gas. En toch wordt er zo gevochten voor kerncentrales. M.M.: Investeren bedrijven voldoende in duurzame energie? Joris Van Dyck (JVD warmtepomptechnieken): Wij zien in ons klantenbestand een grote verschuiving van particulieren naar bedrijven. Daar gaat het meestal om grotere gebouwen, die veel 17

5 Energie & Ecologie JVD WARMTEPOMPTECHNIEKEN LAAT DE AARDE UW ENERGIEFACTUUR BETALEN! Betaalbare energie is een van de grootste uitdagingen waarmee bedrijven te kampen krijgen. Met JVD warmtepomptechnieken haalt u duurzame technologie in huis en betaalt u minder energiekosten. Nieuwbouw of renovatie van uw kantoor, productieruimte of magazijn? Wij bieden installaties voor showrooms, industriële gebouwen of kantoorgebouwen Bedrijven recupereren tussen de 15 tot 25 % via subsidies en investeringsaftrek. Marianne en Joris Van Dyck Oostmalsebaan Brecht T info@warmtepomptechnieken.be 18 Kris Duchesne (Izen Energy Systems): Duurzaamheid is helaas een uitgemolken term. Toch is het geen loos begrip. Uit onderzoek van Robert Eccles van de Harvard Business School blijkt dat een duurzaam bedrijf jaar na jaar hogere financiële resultaten noteert dan een bedrijf dat daar niet mee bezig is. Een duurzaam bedrijf werkt aan een maatschappelijk project, wat dan ook weer resulteert in trouwere, overtuigde klanten. Zelfs personeel aanwerven gaat vlotter, want mensen willen graag hun schouders zetten onder een toekomstgericht project. Chris Elbers (BEE): Wat je zegt, klopt. We zien wel dat vooral grote bedrijven, die dikwijls meer belang hechten aan hun merk, meer bezig zijn met duurzaamheid. We merken dat ook bij de kmo s er een sterke stijging is in het belang dat de bedrijfsleider hecht aan duurzaamheid, maar er is toch nog een lange weg te gaan. Group): Er is wel een watervaleffect. Grote bedrijven leggen hun duurzaamheidseisen op aan hun leveranciers en transporteurs. Dat gebeurt vandaag al door bedrijven als Colruyt en Ikea. Zij verplichten hun leveranciers te rapporteren over duurzaamheid. M.M.: Moet de overheid duurzame ontwikkeling beter stimuleren? Paul Boey (Bied Group): Ik ken een voorbeeld van hoe de overheid een duurzaam economisch model onderuit haalt. In Brasschaat staat een woning op een terrein van 5000 m². Een projectontwikkelaar wil van die woning vier luxeappartementen maken. Er komt geen bijkomende bebouwing, dus de planeet wordt niet extra belast en de bewoners van de appartementen zouden samen kunnen beschikken over een gigantische tuin. Alleen blokkeert de gemeente het initiatief, omdat er maar één domicilie mag zijn op dat adres. Group): De overheid heeft nog een lange weg te gaan. Ze zou trendsetter moeten zijn, maar is al decennia volger. Kris Duchesne (Izen Energy Systems): Het is fout om alleen naar de overheid te kijken: iedereen moet verantwoordelijkheid nemen. Ik rij met een kleine auto. Niet omdat de overheid mij verplicht, het is mijn eigen keuze. Group): Er moet wel veel meer visie en ambitie zijn, en dat ontbreekt in ons land schromelijk. België was vóór de Eerste Wereldoorlog een topregio inzake economie en innovatie, maar we zijn afgezakt naar het midden van het peloton. Die genoegzaamheid moeten we doorbreken. M.M.: Jullie mikken met Blue Planet Hydrogen vooral op een doorbraak in duurzaam transport. Group): Er komt geen oplossing van de grond voor duurzaam transport. Voor de productie van biobrandstof zouden we acht planeten nodig hebben, elektrisch rijden slaat niet aan en rijden op kernenergie is uitgesloten. In een doorbraak van brandstofcellen in dit decennium, geloven wij evenmin. Ze Dé vraag waar we vandaag mee geconfronteerd worden: is de extra investering in bijvoorbeeld meer isolatie financieel verantwoord in verhouding tot de energetische opbrengst? Paul Boey (Bied Group)

6 Stroom geleiden. Data overbrengen. Energie beheersen. OBO BETTERMANN Elektro-installatiesystemen: een volledig programma. Er wordt enorm gevochten voor kerncentrales, maar die technologie is ten dode opgeschreven. Kris Duchesne (Izen Energy Systems) zijn erg duur en de levensduur is beperkt. Niettemin is waterstof de meest aanwezige stof in de kosmos. Je kan waterstof, mits kleine aanpassingen, ook in traditionele verbrandingsmotoren gebruiken. Volgens ons gaat het om een doorbraaktechnologie die de CO2-uitstoot van de transportsector drastisch kan doen dalen. Toch geloven we in een mix: biobrandstoffen vormen een oplossing voor Brazilië, in Europa is waterstof in verbrandingsmotoren het meest geschikte en goedkoopste alternatief. M.M.: Welke technologie heeft het grootste potentieel voor onze energievoorziening? Chris Elbers (BEE): Op groothandelsniveau is dat volgens ons biomassa, samen met windenergie. Joris Van Dyck (JVD warmtepomptechnieken): Klopt, en het rendement neemt nog altijd toe. Het verschil met tien jaar geleden is wel niet gigantisch. Bovendien kan je een warmtepomp zowel gebruiken bij nieuwbouw als renovatie. Enige voorwaarde is dat het gebouw goed geïsoleerd is, anders heeft het geen zin. Paul Boey (Bied Group): Het hangt af van project tot project. Als we energieneutraal gaan bouwen, zullen we zaken globaal moeten bekijken, op wijkniveau. Bart Bode (ODE): Je moet dan kijken naar wat de grote energievraag is en vervolgens bepalen of het beter is om elektriciteit thermisch op te slaan of elektrisch, bijvoorbeeld onder de vorm van brandstofcellen. Wat we niet mogen vergeten: de vraag naar warmte is veel groter dan die naar elektriciteit. Chris Elbers (BEE): Inderdaad: lokale productie gaat niet alleen over elektriciteit, maar ook over warmte. Dat geldt eveneens voor bedrijven. Er zijn verschillende technologieën voorhanden, zoals warmtekrachtkoppeling (WKK, nvdr.), een oplossing waarmee je tegelijk warmte én elektriciteit genereert. Wijzelf ontwikkelen WKK s bij de grotere industriële bedrijven, maar met mini-wkk s kan je ook afzakken tot op het niveau van kmo s of zelfs de particuliere consument met de micro-wkk. De installatie moet wel helemaal afgestemd zijn op de warmtevraag om rendabel te kunnen werken. Tom Mondelaers Foto s: Noortje Palmers VBS: Verbindings- en bevestigingssystemen TBS: Overspanningsbeveiliging, bliksembeveiliging, aarding en potentiaalvereffening KTS: Kabeldraagsystemen BSS: Brandbestendige systemen LFS: Elektro-installatiesystemen EGS: Module 45 UFS: Ondervloersystemen OBO BETTERMANN nv Bist 14 B-2630 Aartselaar Tel Fax info@obo.be THINK CONNECTED. 19