De Domoticatoets. Informatie en advies voor slimme aanpassingen in eigen huis. Programma Ontgroening en Vergrijzing
|
|
- Sylvia van der Laan
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De Domoticatoets Informatie en advies voor slimme aanpassingen in eigen huis Programma Ontgroening en Vergrijzing
2
3 De Domoticatoets Informatie en advies voor slimme aanpassingen in eigen huis Programma Ontgroening en Vergrijzing
4 Inhoudsopgave Inleiding 3 Wat is de Domoticatoets? 5 Thuis veilig zijn 5 Thuis gemak genieten 5 Thuis gezond zijn 6 Thuis slim communiceren 6 Voor wie is de Domoticatoets? 6 Met domotica langer wonen in eigen huis: wie speelt welke rol? 7 Spelers 7 Karakter 9 De magische combinatie 10 De actie: wat zetten we wanneer op de agenda? 11 Een aantal tips voor een succesvolle implementatie 11 Ten slotte 12
5 Inleiding De toepassing van domotica in woningen voor senioren zit in de lift. Wel blijft dit tot nu vaak beperkt tot collectieve woonvoorzieningen zoals wooncomplexen van wooncorporaties. Juist in Gelderland zijn veel ouderen in het bezit van een eigen woning. Circa 60% van het totaal aantal woningen zijn privé eigendom. Niet al deze woningen zijn zonder aanpassingen geschikt voor ouderen met een groter wordende zorgbehoefte. De vraag die bij deze groep ontstaat naar geschikte ouderenwoningen kan gezien de snelle groei van het aantal ouderen onvoldoende worden beantwoord. De druk die hierbij ontstaat op het beschikbare aanbod seniorenwoningen neemt hierdoor sterk toe. Het is sterk de vraag of er in de komende jaren voldoende gebouwd en verbouwd kan worden om deze toenemende druk weg te nemen. De provincie Gelderland wil daarom het aanpassen van de bestaande woningvoorraad stimuleren, zodat ouderen die dat willen, langer zelfstandig kunnen blijven wonen in hun eigen huis. 3 Met het programma Ontgroening en Vergrijzing wil de provincie Gelderland lokale en regionale organisaties ondersteunen bij het aanpakken van de gevolgen van de vergrijzing. De doelstelling van het programma is te bevorderen dat mensen zodanig wonen dat ze, ook als ze ouder worden, zo goed mogelijk kunnen functioneren in de samenleving met een goede kwaliteit van leven. Onderdeel van dit programma is het stimuleren van domoticatoepassingen, slimme technologie in huis. Deze toepassingen ondersteunen de zelfredzaamheid en het langer zelfstandig wonen. TNO heeft in opdracht van de provincie Gelderland de domoticatoets ontwikkeld (). Deze online-applicatie geeft (eigenaar-)bewoners advies over de mogelijkheden van slimme technologie in hun eigen woonsituatie. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de minimale bouwkundige eisen die aan een levensloopbestendige woning gesteld worden. De domoticatoets past in een breder pakket van instrumenten dat de provincie Gelderland ter beschikking stelt: tezamen met het Stappenplan Domotica, de Woontoets en het Kennispleinvergrijzing.nl kan de Domoticatoets bijdragen aan het verbeteren van de woningvoorraad voor ouderen. Het doel van de provincie Gelderland is ouderen en mensen met een beperking zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen en hun goed functioneren in de samenleving te bevorderen. Deze brochure is gericht op professionals die actief zijn in wonen, zorg en welzijn of het snijvlak tussen deze drie sectoren. De brochure gaat in op de vraag hoe zij, ieder vanuit verschillende organisaties op eigen wijze een bijdrage kunnen leveren. Het gaat dan enerzijds om het informeren van ouderen over de mogelijkheden om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen en anderzijds het stimuleren van daadwerkelijke aanpassingen aan de eigen woning die hiervoor nodig zijn. In deze benadering staat de bewoner centraal. Hij is degene die de beslissing zal nemen om te kiezen voor de eventuele aanpassingen in huis, dan wel om uiteindelijk te verhuizen. Om deze beslissing weloverwogen te kunnen nemen is het belangrijk dat er voldoende informatie en ondersteuning beschikbaar is. De domoticatoets biedt hiervoor een handvat. Leeswijzer In de brochure vindt u allereerst een beschrijving en illustratie van de Domoticatoets. Daarnaast worden verschillende organisaties besproken die een rol kunnen spelen bij de implementatie van de domoticatoets. Vervolgens gaat de brochure in op de activiteiten die georganiseerd kunnen worden om domotica op verschillende momenten op de agenda te zetten.
6 4
7 Wat is de Domoticatoets? De Domoticatoets is een online instrument voor een persoonlijk advies over slimme technologie in eigen huis. De toets geeft een compact overzicht van de mogelijke toepassingen van technologie voor veilig en gezond wonen, slim communiceren en meer gemak in huis. Daarnaast worden ook de belangrijkste bouwkundige eisen van een levensloopbestendige woning toegelicht. De toets presenteert stap voor stap de huidige mogelijkheden van slimme huistechnologie, de gebruiker beslist wat hij in zijn advies wil opnemen. Zo levert de toets een persoonlijk advies op met informatie over de verschillende producten die zijn te verkrijgen en tegen welke richtprijs. Daarnaast wordt voor elk product aangegeven of dit door de gebruiker zelf in gebruik genomen kan worden, of hij dit samen met anderen moet doen of dat er een professional bij nodig is. Een (virtuele) belkring bijvoorbeeld kan alleen samen met anderen gerealiseerd worden, een aanpassing zoals het installeren van een personenalarm vraagt om een professional. Maar het installeren van een eenvoudige lamp met bewegingssensor voor onder het bed zullen de meeste ouderen gewoon zelf kunnen neerzetten (of met enige hulp uit de omgeving). Waar mogelijk verwijst de toets door naar het type winkel, leverancier of instantie waar meer informatie te verkrijgen is. 5 De informatie over de toepassingen is verdeeld over vier thema s: 1. Thuis veilig zijn 2. Thuis gemak genieten 3. Thuis gezond zijn 4. Thuis slim communiceren Thuis veilig zijn Domotica kan een bijdrage leveren aan een veiliger huis. Juist bij senioren is het veiligheidsgevoel belangrijk. Niet alleen om ongenodigden buiten de deur te houden maar ook om mogelijk onnodige ongelukjes en valpartijen te voorkomen. Thuis veilig zijn belicht domoticatoepassingen voor goede verlichting, personenalarmering, elektronische sloten, inbraakalarmering en rookmelding. Technologie alleen is niet voldoende om een woning geschikt te maken voor langer zelfstandig wonen. Daarom zijn in de toets ook adviezen voor de belangrijkste bouwkundige aanpassingen opgenomen en wordt verwezen naar de Woontoets van de provincie Gelderland. Thuis gemak genieten Je eigen huis voorzien van allerlei comfort en gemak is eigenlijk niet alleen voor ouderen, maar voor alle generaties de overweging waard. Thuis gemak genieten laat de mogelijkheden zien van een huisautomatiseringssysteem. Hiermee kunnen bijv. personenalarmering, inbraakalarmering, huis aan-/uitschakelen in één systeem handig gecombineerd worden. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt kan dit ook in een bestaande woning goed worden ingepast. Daarnaast worden ook eenvoudige schakelsystemen om verlichting te bedienen onder de aandacht gebracht.
8 Thuis gezond zijn Slimme technologie kan een bijdrage leveren aan een gezonde woonomgeving. Het binnenklimaat kan met verschillende toepassingen voor bijvoorbeeld zonwering en ventilatie geregeld en eventueel verbeterd worden. 6 Thuis slim communiceren De ontwikkelingen in de informatie- en communicatietechnologie gaan razendsnel. Niet alle ouderen houden bij welke mogelijkheden dit hen te bieden heeft. Thuis slim communiceren laat de mogelijkheden zien rondom telefonie, computer/internet en digitale televisie. De gebruiker kan naar keuze deze thema s langsgaan en aanklikken over welke onderwerpen hij meer wil weten. Zo stelt hij zelf zijn persoonlijk advies samen voor de mogelijke aanpassingen in de eigen woning. Voor wie is de Domoticatoets? De toets is in eerste instantie bedoeld voor huiseigenaren van 55+ en/of huiseigenaren met een beperking. Zij hebben immers zelf zeggenschap over wat ze wel en niet aan hun huis veranderen. Gebruik door huurders is echter ook zeer goed mogelijk. Veel toepassingen zijn voor niet al te veel geld makkelijk zelf te realiseren en vereisen geen grote ingrepen in de woning, waar eventueel toestemming van de verhuurder voor nodig zou zijn. Bovendien kan de toets op deze manier bewoners ondersteuning bieden bij het formuleren van hun vragen richting de verhuurder en/of dienstverlener: ze weten immers wat de mogelijkheden zijn. In tweede instantie kan de toets ook voor kinderen van ouder wordende ouders en mantelzorgers een handig instrument zijn. Vaak bieden zij ondersteuning bij het nemen van belangrijke beslissingen.
9 Met domotica langer wonen in eigen huis: wie speelt welke rol? Om zowel de doelgroepen ouderen en mensen met een beperking, als ook hun kinderen en mantelzorgers te bereiken is een brede aanpak nodig. Eerste ervaringen met projecten rondom langer zelfstandig wonen hebben geleerd dat ouderen zelf meestal anderen bedoelen wanneer zij praten over aanpassingen aan woningen of behoefte aan zorg: Zelf heb ik dat nog niet nodig klinkt het dan vaak. Om hen ervan bewust te maken dat ook bij hen vroeg of laat de vraag waar blijf ik wonen? zal gaan spelen is het nodig vanuit verschillende bronnen informatie, vakkundig advies en ondersteuning te bieden. 7 Drie aanzetten voor een succesvolle aanpak: 1. Spelers: de bouwers, de zorgers, de lokale kenners 2. Karakter: een persoonlijke sfeer en maatwerk 3. De Magische Combinatie: professionals en vrijwilligers samen Spelers De hiergenoemde brede aanpak is alleen mogelijk als een aantal belangrijke spelers integraal kan samenwerken. Verkend zal moeten worden in welke mate de doelstellingen en agenda van deze spelers op elkaar aansluiten en waar zo nodig bruggen moeten worden geslagen. We onderscheiden drie typen spelers die nodig zijn voor succesvolle resultaten: Integrale aanpak wonen, zorg en welzijn voor oudere huiseigenaren De bouwers: De zorgers: De lokale kenners: Gemeente (Bouwen & Wonen) Wooncorporatie Makelaar /architect / installateur / bouwbedrijf / klusbedrijf Gemeente (WMO) Thuiszorg Steunpunt Mantelzorg Welzijnswerk (ouderen) / ouderenbonden Sleutelpersonen Kenmerk: - breed social netwerk - populaire activiteitenagenda De bouwers Wanneer het gaat om wonen zijn de woon- en bouwprofessionals essentieel. De gemeente (Dienst Bouwen en Wonen), wooncorporaties, makelaars, architecten en b.v. bouw- en klusbedrijven hebben belangrijke expertise om mee te denken over welke aanpak lokaal tot de beste resultaten kan leiden. De gemeente is een belangrijke regievoerder en beschikt over belangrijke informatie over b.v. leeftijdsopbouw, eigen woningbezit per wijk of dorpskern, bestemmingsplannen en bouwaanvragen en -vergunningen. Mogelijk kan een gemeente aan eigenaar-bewoners ook financiële ondersteuning bieden om woningaanpassingen te stimuleren. Wooncorporaties krijgen een bredere maatschappelijke taak. Niet langer zijn zij alleen verhuurder maar worden nauw betrokken bij leefbaarheid en kwaliteit van de hele
10 8 woonomgeving. Ze worden dienstverlener en spelen steeds vaker een innoverende rol als het gaat om ouderenhuisvesting. Het kan interessant zijn om woon-zorg-welzijnsprojecten die wooncorporaties ontwikkelen voor hun huurders uit te breiden naar eigenaar-bewoners in de directe omgeving. Oppluspakketten die voorzien in de aanleg van een domotica-infrastructuur kunnen aan eigenaren van vergelijkbare woningen in eigen bezit worden aangeboden voor een aantrekkelijke prijs. Zo kunnen individuele eigenaren ook profiteren van de voordelen van schaalgrootte die een wooncorporatie kan aanbieden. Makelaars, architecten, installateurs en b.v. bouw- en klusbedrijven zijn belangrijke partners in het bewust maken van oudere eigenaar-bewoners over de mogelijkheden en beperkingen van de eigen woning, of een mogelijke nieuwe woning. Makelaars kennen de waarde en mogelijkheden van verschillende type huizen goed en kunnen adviseren over financiering van b.v. een verbouwing. Architecten en bouw- en klusbedrijven moeten goed op de hoogte zijn van de eisen die aan een veilige, levensloopbestendige woning gesteld worden zodat zij hun opdrachtgevers goed kunnen adviseren. Installateurs kunnen adviseren over de domoticatoepassingen. De zorgers Een persoonlijke aanpak met maatwerk van wonen, zorg en welzijn heeft de kennis en ervaring nodig van professionals uit de zorg- en welzijnssector. De gemeente (loket WMO), de thuiszorg, het steunpunt mantelzorg, het ouderen- en welzijnswerk en de lokale ouderenbonden zijn belangrijke bondgenoten. Zij kennen de doelgroep van dichtbij en werken direct met hen samen.
11 Op lokaal niveau zullen deze partijen een aantal vragen gezamenlijk moeten beantwoorden: Wat staat er op de agenda? Welke diensten van deze organisaties sluiten op elkaar aan? En vooral, welke niet? En hoe kunnen deze aangevuld worden? De gemeente heeft met de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (waar de voormalige WVG deel van uit maakt) meer verantwoordelijkheid gekregen in de zorg voor haar burgers. Dit geeft de gemeente concrete middelen om, samen met de andere hiergenoemde partijen, heel direct antwoord te bieden op zorgvragen uit de lokale samenleving. Ook op zorggebied kan de gemeente dus een regierol innemen en beschikt zij over belangrijke informatie over de doelgroep. De thuiszorgorganisaties hebben medewerkers die dagelijks contact hebben met de doelgroep ouderen. Zij kennen de beperkingen en mogelijkheden van de woonsituaties van hun cliënten. Hierdoor zijn zij een belangrijke partner in het bewust maken en informeren van de doelgroep. Domotica biedt nieuwe mogelijkheden voor zorgverlening en welzijnsdiensten. Alarmering en professionele alarmopvolging, telezorg en aanvullende welzijnsdiensten zijn mogelijkheden die innovatieve thuiszorgorganisaties, in samenwerking met partners verder verkennen. Het steunpunt mantelzorg kent de doelgroep zeer goed. Hier gaat het om situaties waar al een concrete zorgbehoefte bestaat en waar informatie en activiteiten rondom verbeteringen van de persoonlijke woonomstandigheden zeker welkom zullen zijn. Het welzijnswerk voor ouderen en de lokale ouderenbonden kennen belangrijke contactmomenten en activiteiten voor ouderen die voor bewustwording en informatieverspreiding essentieel zijn. Hun enthousiaste medewerkers en vrijwilligers zijn onmisbaar in het breed uitzetten van een programma rondom langer zelfstandig wonen in eigen huis. Wel is het belangrijk zich te realiseren dat deze organisaties niet altijd een juist beeld geven van de hele lokale oudere doelgroep, het gaat veelal om een zeer betrokken en maatschappelijk actieve groep. 9 De lokale kenners Soms loont het om ook buiten de wonen-zorg-welzijnssector te zoeken naar samenwerking. Vaak zijn er lokaal zekere sleutelfiguren die met weinig moeite veel resultaat kunnen bereiken. Dit kunnen zeer verschillende personen of organisaties zijn. Kenmerken kunnen zijn: een breed sociaal netwerk (denk aan verenigingen, Lion s of Rotary Club), een populaire activiteitenagenda (denk aan middenstandsvereniging, bibliotheek of sociaal culturele centra, lokale bedrijfsvereniging). Karakter Persoonlijke sfeer Met de onderwerpen wonen, zorg en ouder worden kom je drie keer heel dichtbij mensen. Het gaat duidelijk om privé omstandigheden en dit vraagt om een persoonlijke benadering. Hiervoor heb je kennis en ervaring nodig van professionals die dichtbij de doelgroep staan, die achter de voordeur komen : de lokale ouderenorganisatie, de thuiszorg, het maatschappelijk werk. De boodschap moet zijn dat er met ouderen meegedacht wordt, voor hen die dat willen natuurlijk. Wat heeft u nodig wanneer u zo lang mogelijk in uw eigen huis wilt blijven wonen? Welke informatie is er? Wie kan hierbij adviseren? Wie ondersteunt er bij de uitvoering?
12 10 Maatwerk De woning, de sociale omgeving, gezondheid en levensinstelling van ouderen verschillen enorm van persoon tot persoon. Het gaat niet om een heterogene groep! Hier is maatwerk vereist, juist als het om huiseigenaren gaat. Hiervoor is het belangrijk met professionals en vrijwilligers te werken die zeer vertrouwd zijn met de lokale omgeving, alleen zij zijn in staat echt maatwerk aan te bieden. De magische combinatie Eerste ervaringen met gezamenlijke trajecten op het gebied van wonen, welzijn en zorg leren dat de inzet van zowel professionals als vrijwilligers een succesvolle combinatie is. Beide kunnen elkaar versterken. Het verzekert een uitstraling van vertrouwen en professionaliteit en maakt een grootschalige en toch persoonlijke aanpak mogelijk. Wel is een goede samenwerking tussen meerdere van de hiervoor genoemde partijen vereist. Zowel professionals als vrijwilligers kunnen informeren en adviseren, al naargelang hun kennis en kunde. In Gelderland worden in de periode netwerken opgezet ter versterking van ouderenadvisering. Hiermee wordt de beroepsontwikkeling van ouderenadviseurs gesteund en kan geleerd worden van elkaar door regionale uitwisseling en samenwerking.
13 De actie: wat zetten we wanneer op de agenda? Wanneer de wil en ambitie voor een goede samenwerking tussen de drie spelers: bouwers, zorgers en lokale kenners zijn neergezet kan worden overgegaan tot actie. Welke activiteiten lenen zich voor het stimuleren van langer wonen in eigen huis? Hoe breng je de domoticatoets, en de andere instrumenten Woontoets en het Stappenplan Domotica voor het voetlicht? 11 Een aantal tips voor een succesvolle implementatie: Begin klein Laat betrokkenen eerst ervaring opdoen met de aanpak en de instrumenten in een pilot van beperkte omvang: één wijk of één dorpskern om te beginnen. Kleine fouten kunnen worden hersteld en bij succes creëer je het dat willen wij ook gevoel: het project maakt alvast reclame voor zichzelf. Gebruik het moment Er zijn een aantal natuurlijke momenten waarop de doelgroep met het onderwerp Hoe lang wil ik hier blijven wonen? aan de slag kan gaan. Denk aan een verbouwing of verhuizing, het uit huis gaan van de kinderen, pensionering of bij het ontstaan van zorgof gezondheidsvragen. De eerdergenoemde spelers bouwers, zorgers en lokale kenners kunnen deze momenten gebruiken om in contact te komen met de doelgroep en hen bewust te maken van de mogelijkheden van domotica en woningaanpassingen op dat moment. Daarnaast zijn er natuurlijk de momenten die spelers in samenwerking creëren: een themamaand of open dag, een nieuwsbrief of een special in het huis-aan-huisblad. De jaarlijks terugkerende Dag van de Ouderen op 1 oktober is een gemakkelijke gelegenheid om aan te grijpen. Concrete producten voor stimuleren Om het niet bij informeren en bewustmaken te laten zijn er mogelijkheden om juist ook particulieren te stimuleren daadwerkelijk tot woningaanpassing over te gaan. De gemeente kan een subsidie geven voor (een deel van) de gemaakte kosten, of een lening tegen een aantrekkelijke rente. Installateurs en bouw- en klusbedrijven kunnen een gezamenlijk domotica installatiepakket aanbieden wat bewoners direct concrete info geeft over mogelijkheden, kosten en consequenties. Wooncorporaties kunnen eigenaar-bewoners uit dezelfde buurt of dorpskern laten deelnemen aan voordelige collectieve (inkoop)acties. Belangrijk is bij dergelijke trajecten het papierwerk zo veel mogelijk te beperken en te werken met korte doorlooptijden. Concrete informatie en weinig gedoe zijn belangrijke succesfactoren. Succesvol benaderen Als meerdere betrokken spelers meedoen is een brede promotiecampagne zeker effectief en zal veel publiciteit genereren. Een goede manier om de doelgroep nieuwsgierig te maken. In tweede instantie kan dan de persoonlijke benadering volgen: eerdere projecten hebben goede ervaringen met het direct aanschrijven van 55+ huiseigenaren, gevolgd door een persoonlijk bezoek door een vrijwilliger, bijvoorbeeld met een bouwkundige achtergrond. Meer voorbeelden van succesvol benaderen vindt u in de Handreiking opplussen woningen van oudere eigenaar-bewoners van het ministerie van VROM/VNG (2006).
14 12 Zien is geloven Oplossingen op papier zien er vaak mooi uit maar spreken weinig tot de verbeelding. Vaak is het de persoonlijke toelichting van een ervaren bewoner en het daadwerkelijk zien functioneren van domotica wat overtuigt. Belangrijk is dus om gelegenheden te agenderen die een persoonlijke kennismaking met de (technologische) oplossingen voor lang wonen in eigen huis mogelijk maken. Een demonstratiemiddag in het gemeentehuis, een excursie naar een domoticawoning met de lokale ouderenbond, een proefwoning lokaal inrichten bij de wooncorporatie zijn hiervan concrete voorbeelden. De brochure Stappenplan Domotica zet helder uiteen hoe bewoners vanaf het begin bij het keuze- en ontwikkelproces rond domotica betrokken kunnen worden. Dit is een voorwaarde voor succes. De brochure bestaat in twee varianten: één vooral geschreven voor wooncorporaties die woonprojecten met domotica willen uitrusten en één voor bewoners(organisaties). Ten slotte Domotica alleen is natuurlijk niet voldoende om langer zelfstandig wonen in eigen huis mogelijk te maken. Aanpassingen aan de fysieke bouw van het huis, en soms eenvoudige maatregelen in huis die bijvoorbeeld vallen kunnen voorkomen zijn meestal zelfs belangrijker. De Domoticatoets biedt informatie en advies over beide soorten aanpassingen in huis. De Domoticatoets is één van de instrumenten die gebruikt kunnen worden voor het bevorderen van langer wonen in eigen huis. Daarnaast is er de Woontoets en het Stappenplan Domotica. Gezamenlijk bieden deze instrumenten de individuele oudere huiseigenaar de mogelijkheid zelfstandig de mogelijkheden van zijn woning voor lang zelfstandig wonen te verkennen. Hij kan hiermee een concreet plan opstellen voor het verbeteren van zijn woning. Maar bij informatie en plannen maken alleen moet het niet blijven. Het is essentieel dat oudere huiseigenaren die dit willen voldoende informatie en advies, en juist ook steun en bemiddeling kunnen vinden bij het uitvoeren van de aanpassingen. Hiervoor is een brede, geïntegreerde implementatie-aanpak door bouwers, zorgers en lokale kenners noodzakelijk. Alleen dan kan de bestaande woningvoorraad die in individueel bezit is aangepast worden aan de woonwensen en eisen van de ouder wordende bewoners.
15
16 Meer informatie Programmasecretariaat Ontgroening en Vergrijzing Postbus GX Arnhem T (026) vergrijzing@prv.gelderland.nl Colofon Deze uitgave is een onderdeel van het Programma Ontgroening en Vergrijzing van de provincie Gelderland. Tekst: Redactie: Grafische vormgeving: Fotografie: Druk: Josephine Dries, Linda Kool TNO Informatie- en Communicatietechnologie Provincie Gelderland Kees de Bruijn, Giesbeek Dick Brouwers, Arnhem Provincie Gelderland Mei 2007
De Domoticatoets. Informatie en advies voor slimme aanpassingen in eigen huis. Programma Ontgroening en Vergrijzing. www.domoticatoets.
De Domoticatoets Informatie en advies voor slimme aanpassingen in eigen huis Programma Ontgroening en Vergrijzing Inhoudsopgave Inleiding 3 Wat is de Domoticatoets? 5 Thuis veilig zijn 5 Thuis gemak genieten
Nadere informatieDe Domoticatoets. Informatie en advies voor slimme aanpassingen in eigen huis. www.domoticatoets.nl. Program ma'ontgroen i ng en Vergrijzi ng'
De Domoticatoets Informatie en advies voor slimme aanpassingen in eigen huis Program ma'ontgroen i ng en Vergrijzi ng' www.domoticatoets.nl lnleiding Wat is de Domoticatoets? Thu is veilig zij n Thuis
Nadere informatieDe Domoticatoets. Persoonlijk advies voor slimme aanpassingen in huis. Programma Ontgroening en Vergrijzing
De Domoticatoets Persoonlijk advies voor slimme aanpassingen in huis Programma Ontgroening en Vergrijzing De Domoticatoets: persoonlijk advies voor slimme aanpassingen in huis Lang thuis in eigen huis
Nadere informatieThuistechnologie toegankelijk voor iedereen
Thuistechnologie toegankelijk voor iedereen Anita Lahuis 030 693 60 00 06-53960977 10 juli 2012 Thuistechnologie Thuistechnologie omvat alle elektronische toepassingen in de woning om functies te besturen
Nadere informatieOpplussen Nieuwe Stijl
Opplussen Nieuwe Stijl Sabine Verkroost Verkroost Advies 10 Inhoud de aanleiding. terugblik opplussen opplussen nieuwe stijl wat gebeurt er allemaal uw belang bij opplussen 11 Zelfstandig wonen voor iedereen
Nadere informatieeflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen
eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie
Nadere informatieOuder worden in Maassluis
Ouder worden in Maassluis Samenvatting discussiebijeenkomsten Ouderen ten behoeve van de Heroriëntatie van het ouderenbeleid in de gemeente Maassluis. Sector Welzijn Juli 2003 Voorwoord Nederland vergrijst
Nadere informatieWoonadvies voor senioren
Trainingsgids Woonadvies voor senioren Deskundigheidsbevordering voor vrijwilligers, medewerkers en vaklieden die adviseren over woongemak, comfort, veiligheid en gezond wonen Aanbod trainingen Wilt u
Nadere informatieDomotica loont voor slim wonen en Leven!
Domotica loont voor slim wonen en Leven! Bouw & ICT 2011 Smart Homes Nationaal Kenniscentrum Domotica & Slim Wonen www.smart-homes.nl, info@smart-homes.nl Duizelseweg 4A, Eersel, tel. 0497-514984 Agenda
Nadere informatieHelmond zorgt Slim! 2012
Helmond zorgt Slim! 2012 Inhoud Aanleiding Samenwerking Visie(s) Uitrol Toekomst! Aanleiding Prestatie afspraken corporaties Op het gebied van energie, volkshuisvesting, en Domotica/ICT Grote corporaties
Nadere informatieMeer woonkansen voor ouderen
Meer woonkansen voor ouderen Ouderen willen zo lang mogelijk in hun vertrouwde leefomgeving blijven wonen. Met een slimme combinatie van maatregelen maakt u als gemeente dat mogelijk. Uw resultaten: Efficiënte
Nadere informatieKleine woningaanpassingen voor ouderen
Kleine woningaanpassingen voor ouderen De huidige woning beter geschikt maken Voor gemeenten en corporaties zijn verschillende ontwikkelingen met betrekking tot het wonen van ouderen van belang: het aantal
Nadere informatieWensen en ideeën over Wonen met Welzijn en Zorg vanuit cliëntenperspectief in de regio Eemland: een Quick Scan
Wensen en ideeën over Wonen met Welzijn en Zorg vanuit cliëntenperspectief in de regio Eemland: een Quick Scan Een wensen- en ideeënlijst vanuit cliëntenperspectief als leidraad voor de samenwerkende gemeenten
Nadere informatieNieuwe woningcorporaties
Nieuwe kansen voor woningcorporaties in de modelwoonwijk van Technologie Thuis Nu! De uitdaging Er gaat veel veranderen op de woningmarkt, ook in de sector van de sociale huurwoningen. Mensen blijven langer
Nadere informatieEven voorstellen. Claudia Reiner
Even voorstellen Claudia Reiner Vicevoorzitter UNETO-VNI Voorzitter Groep kleine bedrijven Programmacommissie Wonen-Welzijn-Zorg Forse groei extramuralisering vraagt om gezamenlijke actie van gemeenten,
Nadere informatieDe Drempel van Jan. Een verhaal over communiceren met ouderen
De Drempel van Jan Een verhaal over communiceren met ouderen De geboorte van Jan 2 Om te starten Wie richt zich met zijn werkzaamheden al op de doelgroep ouderen? Wanneer ben je een oudere? 3 Als aftrap
Nadere informatieNotitie Blijverslening Inleiding
Notitie Blijverslening 2017 1 Inleiding 1.1 Het speelveld Het aantal ouderen in Nederland neemt de komende jaren sterk toe. Het CBS verwacht dat in 2040 ruim een kwart van de bevolking ouder is dan 65
Nadere informatieOpplussen woningen van oudere eigenaar bewoners
Opplussen woningen van oudere eigenaar bewoners Handreiking VROM/VNG Project!mpulsbijeenkomsten april 2007 inhoud oost west thuis best investeren in de toekomst even voorstellen... grijp de kans inspireren
Nadere informatieDe Drempel van Jan. Een verhaal over communiceren met ouderen
De Drempel van Jan Een verhaal over communiceren met ouderen Om te starten Wie richt zich met zijn werkzaamheden al op de doelgroep ouderen? Wanneer ben je een oudere? 2 Als aftrap Delen van nieuwe inzichten/ontwikkelingen
Nadere informatieebook Thuistechnologie
1 ebook Thuistechnologie Versie 1 Dit ebook is een uitgave van Zorg voor de Toekomst Auteurs: Trees Flapper, zelfstandig adviseur wonen-welzijn-zorg E: info@treesflapper.nl M: 06 53492920 www.treesflapper.nl
Nadere informatieWoningaanpassingen: Wat betekent de WMO voor installateurs?
Deze brochure is gebaseerd op de via www.rijksoverheid.nl ontsloten informatie over de Wmo alsmede de publicatie Woningaanpassingen van A-Z van Vilans (2011). Andere bronnen zijn de website van de Belastingdienst
Nadere informatieDE CONSUMENT AAN HET STUUR. Stichting SIR-55 Tel. 040 242 32 23 info@sir-55.nl. www.sir-55.nl. www.sir-55.nl
DE CONSUMENT AAN HET STUUR Stichting SIR-55 Tel. 040 242 32 23 info@sir-55.nl www.sir-55.nl www.sir-55.nl SIR-55 CREËERT BETROKKEN BEWONERS Wie zijn medioren? Medioren zijn actieve, vitale en maatschappelijk
Nadere informatieGewoon het grootste gemak
Gewoon het grootste gemak Wijsheid komt met de jaren. Dus ook het gemak. Want hoe ouder u wordt, hoe meer u ervaart, dat een ongeluk in een klein hoekje kan zitten. Èn dat dit met aanpassingen voor een
Nadere informatieMIDDEN TUSSEN DE MENSEN SPORT EN RECREATIE MOBILITEIT EN BEREIKBAARHEID.
MIDDEN TUSSEN DE MENSEN De uitgangspunten van het CDA Koggenland zijn helder: je wilt werken voor je brood, je ziet om naar elkaar en je laat de wereld knap achter voor je kinderen. Het CDA staat voor
Nadere informatieFiche 6: Hoe trek je meer allochtone cliënten aan?
Fiche 6: Hoe trek je meer allochtone cliënten aan? Cliënten van vreemde origine vinden soms moeizaam hun weg naar zorgvoorzieningen en zijn bovendien moeilijk te bereiken. Dit wil niet zeggen dat ze geen
Nadere informatieZorg voor mensen. Ze voelt precies aan wat ik nodig heb.
Zorg voor mensen Ze voelt precies aan wat ik nodig heb. Het uitgangspunt van Vivantes is om senioren te helpen zichzelf in hun eigen kracht te zetten en zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving te wonen.
Nadere informatieNieuwe de technische installatiebranche. in de modelwoonwijk van Technologie Thuis Nu!
Nieuwe kansen voor de technische installatiebranche in de modelwoonwijk van Technologie Thuis Nu! De uitdaging Nederland vergrijst. Dat is niet alleen een probleem. Het biedt de technische installatiebranche
Nadere informatieWoonplezier. Woonplezier. Zo blijft uw huis uw thuis. Zo blijft uw huis uw thuis
Woonplezier Woonplezier Zo blijft uw huis uw thuis Zo blijft uw huis uw thuis Blijven wonen in uw eigen woonomgeving? Maak uw woning klaar voor de toekomst! Vroeg of laat komt er waarschijnlijk een dag
Nadere informatieSOC bijeenkomst, 26 november 2014
1 Stijlvol Ouder Jeannette Dijkman Anders kijken naar ouder worden Onderzoek, marketing, communicatie, seniorenmakelaar Inhoud: Algemene trends en toekomstperspectief Demografische ontwikkelingen De nieuwe
Nadere informatieMeer woonkansen voor ouderen
Meer woonkansen voor ouderen Ouderen willen zo lang mogelijk in hun vertrouwde leefomgeving blijven wonen. Met een slimme combinatie van maatregelen maakt u als gemeente dat mogelijk. Uw resultaten: Efficiënte
Nadere informatieVerslag Bijeenkomst samenwerking Toegankelijkheid en wooncomfort
Verslag Bijeenkomst samenwerking Toegankelijkheid en wooncomfort 7 februari 2012 Saxion, Kenniscentrum Leefomgeving Bouwsteen: 3.4 Datum: 9 februari 2012 Auteur: Evelien Klasens Inhoud 1. Aanleiding...
Nadere informatieacademie Leren en doen! Trainingen en bijeenkomsten Najaar 2012 www.zorgbelang-brabant.nl
academie Leren en doen! Trainingen en bijeenkomsten Najaar 2012 www.zorgbelang-brabant.nl Academie Zorgbelang Trainingen Welkom! Graag presenteren we u het aanbod van de Academie Zorgbelang Brabant voor
Nadere informatieStappenplan Domotica. Voor als u thuis een technisch steuntje in de rug kunt gebruiken. Programma Ontgroening en Vergrijzing
Stappenplan Domotica Voor als u thuis een technisch steuntje in de rug kunt gebruiken Programma Ontgroening en Vergrijzing Introductie Met techniek kan alles...,... maar zit u erop te wachten? Kamerverlichting
Nadere informatieWoON-themarapport: Ouderen en gezondheid. Nadet Somers en Dick van der Wouw augustus 2013. Inleiding
WoON-themarapport: Ouderen en gezondheid Nadet Somers en Dick van der Wouw augustus 13 Inleiding Het aandeel ouderen in neemt sterk toe de komende jaren. Voor het wonen heeft dit grote betekenis. Ouderdom
Nadere informatiePartner in het sociaal domein
Partner in het sociaal domein Samen in het sociaal domein Zlimthuis Gemeentelijke opgaven Werkt aan bewustwording Levensloopbestendig wonen Opereert lokaal Langer en veilig thuis wonen, ook met dementie
Nadere informatieWij blijven hier wonen. De Heumense aanpak
Wij blijven hier wonen De Heumense aanpak Opbouw presentatie, deel 1 De workshop Wij blijven hier wonen Projectaanpak en organisatie Rol en meerwaarde belangenbehartigers Hoe eigen verantwoordelijkheid
Nadere informatieRaadsstuk. Onderwerp Vaststellen verordening Blijverslening: Langer zelfstandig wonen:
Raadsstuk Onderwerp Vaststellen verordening Blijverslening: Langer zelfstandig wonen: Nummer 2017/175803 Portefeuillehouder Langenacker, J. Programma/beleidsveld 4.1 Duurzame stedelijke ontwikkeling Afdeling
Nadere informatieBijlage 1 Vragenlijst websurvey
Bijlage 1 Vragenlijst websurvey Wmo monitor 2011 - uw organisatie Vraag 1 Welk type organisatie vertegenwoordigt u? (meerdere antwoorden mogelijk) Professionele organisaties Welzijnsorganisatie Vrijwilligerscentrale
Nadere informatieKeuzevrijheid als concurrentievoordeel Wifi voor oma?
Keuzevrijheid als concurrentievoordeel Wifi voor oma? Auteurs: Caroline Koorn, Rien Bosma en Sacha Gramberg De scheiding van wonen en zorg maakt dat zorginstellingen meer met elkaar gaan concurreren. Tegelijkertijd
Nadere informatieOplossingen voor het sleutelprobleem in de zorg
Factsheet Zorg & Technologie voor bestuurders en managers in de zorg Oplossingen voor het sleutelprobleem in de zorg Gebaseerd op de brochure Ieder slot zijn eigen sleutel van Anjo Delville en Karin Knuvers.
Nadere informatieVoor eigen regie in zorg en samenleving
Voor eigen regie in zorg en samenleving Prima instrument, de Wet maatschappelijke ondersteuning. Mensen zelf hun dingen laten doen. Maar dat gaat niet vanzelf. Daarvoor moet je de burger wel goed toerusten.
Nadere informatieZorgcirkels Nachtzorg
Zorgcirkels Nachtzorg elkom Frenk van den Berg Hoofd CommunicatieCentrale en team 24 uur zorg Agenda Nachtzorg en zorgcirkels Visie Beleid Organisatie Met het OOG op morgen Context Vergrijzing en ontgroening
Nadere informatieBrandveiligheid in wooncomplexen
Informatieblad Brandveiligheid in wooncomplexen december 2015 Tips om bij te dragen aan een betere brandveiligheid PG werkt samen Dit is een uitgave van Ieder(in) in het kader van het programma PG werkt
Nadere informatieSociale wijkteams. en de lokale aanpak gezondheidsachterstanden. Training voor wijkteamleden
Sociale wijkteams en de lokale aanpak gezondheidsachterstanden Training voor wijkteamleden de training Na deze training hebben de deelnemers kennis en praktische handvatten voor de lokale aanpak van gezondheidsachterstanden.
Nadere informatieWat is ComfiCare? ComfiCare is een product van Van Dorp zorg en welzijn
Wie ben ik? Jan Pons (1959) HTS Chemie 10 jaar AutoCAD 15 jaar eigen online advertising bedrijf 14 maanden verantwoordelijk voor verkoop ComfiCare Ik ben géén techneut Ik heb géén achtergrond in de zorg
Nadere informatieHet zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente.
1. Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente. 2. De overheid moet niet achter de voordeur van mensen willen treden. Dat is privégebied en de eigen
Nadere informatieWelzijn in Baarn Visie op welzijn
Welzijn in Baarn 2012-2015 Visie op welzijn Waarom een visie op welzijn? De uitgangspunten van de visie op welzijn moeten het kader bieden om de komende jaren prioriteiten te stellen bij de inzet van de
Nadere informatieSportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven
Het Katwijkse Sportweetje Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven digitale nieuwsbrief voor het verenigingsleven editie 2015.1 klik en lees het artikel van uw interesse volg
Nadere informatieU bent aan zet! Techniek en andere aanpassingen aan de woning. Hugo van den Beld Udenhout, 26 juni 2012
U bent aan zet! Techniek en andere aanpassingen aan de woning Hugo van den Beld Udenhout, 26 juni 2012 Woningen in Brabant moeten klaargemaakt worden voor de vergrijzing o Helemaal mee oneens o Gedeeltelijk
Nadere informatieDe Plus van Surplus. Strategische koers Surplus
De Plus van Surplus Strategische koers Surplus 2 3 Inhoudsopgave Werkgebied... Opvoeden is niet altijd makkelijk, gelukkig is er hulp wanneer ik dat nodig heb. 4 6 Onderdelen van Surplus... 7 Surplus als
Nadere informatie*Z DA7* nummer : 71 onderwerp : Voorstel tot het vaststellen van de Verordening blijverslening gemeente Heemskerk 2018.
*Z0288114DA7* nummer : 71 onderwerp : Voorstel tot het vaststellen van de Verordening blijverslening gemeente Heemskerk 2018 Aan de raad, Inleiding In samenwerking met de Nederlandse gemeenten heeft de
Nadere informatieZorg Thuis van Vecht en IJssel IJsselstein (locatie Ewoud) en Utrecht (locaties Transwijk en Zuylenstede)
Zorg Thuis van Vecht en IJssel IJsselstein (locatie Ewoud) en Utrecht (locaties Transwijk en Zuylenstede) Mevrouw Derks gaat naar een bruiloft. Yvonne hielp haar met douchen en aankleden, waardoor ze precies
Nadere informatieWonen, Zorg en Maatschappelijk Vastgoed. Gerard Koster VNG
Wonen, Zorg en Maatschappelijk Vastgoed Gerard Koster VNG Opbouw presentatie 1. Ontwikkelingen 2. Opgaven regionaal/lokaal 3. Samenwerking 4. Voorbeelden 5. Vragen aan u 1. Ontwikkelingen Extramuralisering:
Nadere informatieVeranderingsprocessen en vernieuwing in het sociale domein. Marike Hafkamp, MSc Apeldoorn, 30 oktober 2014
Veranderingsprocessen en vernieuwing in het sociale domein Marike Hafkamp, MSc Apeldoorn, 30 oktober 2014 1 De landelijke ontwikkelingen Regeerakkoord: Decentralisaties naar gemeenten: 1. AWBZ begeleiding,inkomensondersteuning,
Nadere informatieBelanghoudersbijeenkomst
V e r s l a g Belanghoudersbijeenkomst Donderdag 17 november was u met ruim 30 andere genodigden aanwezig bij de belanghoudersbijeenkomst van Woningstichting Bergh. Een bijeenkomst waarbij wij graag twee
Nadere informatieProgramma Zelfbouw Rotterdam 2015-2018
Programma Zelfbouw Rotterdam 2015-2018 2 Programma Zelfbouw Rotterdam 2015-2018 pakjeruimte.nl zelfbouw@rotterdam.nl facebook.com/zb010 pinterest.com/pakjeruimte Programma zelfbouw rotterdam 2015-2018
Nadere informatieHoe zuinig is uw nieuwe woning?
Hoe zuinig is uw nieuwe woning? verhuisplannen? een initiatief van: Warm welkom in Rivierenland Verhuist u binnenkort naar een koopwoning in Rivierenland? Tijd misschien voor een nieuwe keuken of badkamer?
Nadere informatiePluk en plant. Oogsten en planten na 4 jaar vrijwillige inzet en informele zorg in de provincie Gelderland
Pluk en plant Oogsten en planten na 4 jaar vrijwillige inzet en informele zorg in de provincie Gelderland Datum: 20 juni 2012 Tijd: 9.00-13.30 uur Plaats: Huis der Provincie, Arnhem Komt u met ons de oogst
Nadere informatiemeepraten bij nieuwbouw, verbouw en verhuizing
1 meepraten bij nieuwbouw, verbouw en verhuizing Sociaal statuut cliënten Cello, versie voor cliënten 2 In dit boekje staat informatie over meedenken en meepraten als er in jouw woning wat verandert. Bijvoorbeeld
Nadere informatieMKBA VAN EEN GOED BEGIN NAAR STRUCTUREEL SUCCES!
MKBA VAN EEN GOED BEGIN NAAR STRUCTUREEL SUCCES! MKBA: VAN EEN GOED BEGIN NAAR STRUCTUREEL SUCCES! U heeft een mooi project om laaggeletterde werkzoekenden op te leiden en zo hun kansen op de arbeidsmarkt
Nadere informatieFormat aanbodformulering
Format aanbodformulering Programma van eisen 1. Omgaan met je poen Voorlichting financiën en subsidies in de wijk A. Inhoudelijke aanleiding en resultaat 30% van de geïnterviewden vindt het lastig om met
Nadere informatieGraag maak wij van de gelegenheid gebruik om u op de hoogte te brengen van de recente ervaringen en ontwikkelingen bij De Regiecentrale.
1 Geachte heer/mevrouw Graag maak wij van de gelegenheid gebruik om u op de hoogte te brengen van de recente ervaringen en ontwikkelingen bij De Regiecentrale. Bij verschillende gemeenten en instellingen
Nadere informatieweer thuis in de stad
weer thuis in de stad Wonen boven winkels Een levendige binnenstad is aantrekkelijk voor bezoekers, levert woongenot voor specieke groepen mensen, is een broedplaats voor kenniseconomie en cultuur en vormt
Nadere informatie1. probleemverkenning
1. probleemverkenning Particuliere woningvoorraad is van essentieel belang! Nieuwbouw: 200 woningen per jaar, bestaande voorraad: 35.400 woningen! Sociale huursector (HW Wonen): 10.000 won. Particuliere
Nadere informatieSamenvatting Leefbaarheid in kaart voor sociale wijkteams Land van Cuijk
Samenvatting Leefbaarheid in kaart voor sociale wijkteams Land van Cuijk Onderzoek naar de wensen, behoeften en bijdragen van inwoners uit Padbroek, Cuijk Alex de Veld, Daniëlle Damoiseaux MSc., dr. Martha
Nadere informatieWet Maatschappelijke Ondersteuning ( Wmo) Wmo-raad Westland
Wet Maatschappelijke Ondersteuning ( Wmo) Wmo-raad Westland Wmo Wie of wat is de Wmo? Wet maatschappelijke ondersteuning. Deze wet is op 1 januari 2007 ingevoerd. - Zorgt ervoor dat iedereen zo lang mogelijk
Nadere informatieKleinschalig Wonen met Domotica: Evaluatie
Kenniscentrum Innovatie van Zorgverlening Kleinschalig Wonen met Domotica: Evaluatie E.R.C.M. Huisman, G.J. Lanting, C.A.M. Huisman, H.B. Duits, H.S.M. Kort 1 Opzet 1. Dataverzameling Verzamelen en ordenen
Nadere informatieDEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee
DEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee 1.a Uw gemeente kent/heeft een actuele sociale kaart dementie opgebouwd uit vragersperspectief met het aanbod in uw gemeente en in de eigen regio. 1 wel
Nadere informatieSenioren en mensen met beperkingen op de woningmarkt
Senioren en mensen met beperkingen op de woningmarkt Themapublicatie mede op basis van het WoON 2015 WoON-congres 7 april 2016 Johan van Iersel RIGO Research en Advies Aanleiding en context Een nieuw WoON-bestand
Nadere informatieZoek geen beren, zoek de weg
KIEN Knooppunt Innovatie Elektrotechniek Nederland Wanda Kruijt wandakruijt@stichtingkien.nl Zoek geen beren, zoek de weg Programma 9:00 9:30 Ontvangst met koffie of thee 9:30 9:40 Welkom (Adrie van Duijne)
Nadere informatieRegionale broedplaatsen voor onderzoek en praktijkleren
Werkplaatsen Sociaal Domein Regionale broedplaatsen voor onderzoek en praktijkleren www.werkplaatsensociaaldomein.nl Verbinden en versterken De transitie en vooral de daaruit voortvloeiende transformaties
Nadere informatieGezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen
Gezondheidsachterstanden Gelijke kansen voor iedereen Goede gezondheid: niet voor iedereen Een goede gezondheid is een groot goed, voor de individuele burger én voor de samenleving als geheel. We worden
Nadere informatieEen bewonerscommissie opzetten, iets voor u?
Een bewonerscommissie opzetten, iets voor u? Meedenken en meedoen Portaal wil graag dat u tevreden bent over uw woning en woonomgeving. Om dit goed te organiseren, is informatie over uw woonomgeving erg
Nadere informatiePresentatie d.d. 23/4/2013 Huis van de Buurt Huis van.
Presentatie d.d. 23/4/2013 Huis van de Buurt Huis van. Logo Huis van de Buurt Caroline van Gessel, coördinator Huis van de Buurt St. Zorgcentra de Betuwe Stel U wordt nu geboren, hoe zou u de zorg en welzijn
Nadere informatieZorgpact Teylingen
Zorgpact Teylingen 2015-2016 In 2013 zijn de verschillende partijen gestart met het uitvoeren van het Zorgpact. In het Zorgpact werken de gemeente Teylingen, de huisartsen, Woonstichting Vooruitgang, Warmunda,
Nadere informatieeigen thuis eigen kracht eigen leven
eigen thuis eigen kracht eigen leven Visie van mosae zorggroep Eigen thuis, eigen kracht, eigen leven Wij geloven in de eigen kracht van mensen, ongeacht hun leeftijd. Door de regie van cliënten en de
Nadere informatieprettig blijven wonen Praktische & financiële informatie voor senioren Georgie Dom & Alfred Jacobsen
prettig blijven wonen Praktische & financiële informatie voor senioren Georgie Dom & Alfred Jacobsen Prettig blijven wonen georgie dom & alfred jacobsen prettig blijven wonen 3 e, geheel herziene druk,
Nadere informatieNoorden veldwerker. Zorg. De Noordenveldwerker Wegwijzer in welzijn, wonen en zorg. Brochure Noorderveldwerker.indd :26
Welzijn Noorden veldwerker Wonen Zorg De Noordenveldwerker Wegwijzer in welzijn, wonen en zorg Brochure Noorderveldwerker.indd 1 04-05-12 13:26 1 Inleiding De uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning
Nadere informatieDe Drempel van Jan. Een verhaal over communiceren met ouderen
De Drempel van Jan Een verhaal over communiceren met ouderen Om te starten Wie richt zich met zijn werkzaamheden al op de doelgroep ouderen? Wanneer ben je een oudere? 2 Als aftrap Doel bijeenkomst Delen
Nadere informatieZelfstandig Zorgwonen
Zelfstandig zorgwonen, dat was precies wat ik zocht Zelfstandig Zorgwonen Dat is zelfstandig wonen met de gerustheid van zorg en services dichtbij. Ewoud. Uw nieuwe vertrouwde thuis. www.vechtenijssel.nl
Nadere informatieNieuwsbrief Samen Sterk in de Wijk
Nieuwsbrief Samen Sterk in de Wijk September 2015 Nieuwsbrief De eerste interne nieuwsbrief Samen Sterk in de Wijk Vught. Deze brief verschijnt periodiek. Samenwerkende organisaties Samen Sterk in de Wijk
Nadere informatie!7": ZORG 6ERPLEGING EN 6ERZORGING
!7": ZORG 6ERPLEGING EN 6ERZORGING )NKOOPBELEID,ANGDURIGE :ORG +LANTVERSIE Uitgangspunten en inkoopdoelen 2015 Verpleging en Verzorging (V&V) U hebt recht op langdurige zorg als dat nodig is. Denk aan
Nadere informatieIedereen in s-hertogenbosch doet volwaardig mee in de samenleving. Breed Welzijn s-hertogenbosch. Nieuwe combinaties in een nieuwe tijd
Nieuwe combinaties in een nieuwe tijd Iedereen in s-hertogenbosch doet volwaardig mee in de samenleving Breed Welzijn s-hertogenbosch Juvans Maatschappelijk Werk en Dienst verlening // Welzijn Divers //
Nadere informatie28-8-2013. Een betere buurt met. mijnbuurtje. www.mijnbuurtje.nl. Vroeger
Een betere buurt met mijnbuurtje www.mijnbuurtje.nl Vroeger 1 Nu 1 op de 3 huishoudens bezit een tablet 2 Nu Nu 3 In alle Nederlandse gemeentes: Bezuinigingen Zelfredzaamheid Stimuleren bewoners Meer verantwoordelijkheid
Nadere informatieBrandveiligheid in wooncomplexen
Brandveiligheid in wooncomplexen Mensen met een beperking en ouderen lopen helaas een groter risico bij brand. Wat kunt u als huurdersorganisatie, bewonerscommissie of cliëntenorganisatie doen om bij te
Nadere informatieMeerwaarde met Online Marketing Expertise
Meerwaarde met Online Marketing Expertise Webinar 26 mei 2015 Wat leer je in dit webinar? Nieuwe ontwikkelingen bij zelfstandig ondernemers De meest gestelde vraag door ondernemers Hoe je als VA daarop
Nadere informatieSTAPPENPLAN: ONTWIKKELEN VAN VRAAGGERICHTE MODULAIRE ZORG EN DIENSTVERLENING
STAPPENPLAN: ONTWIKKELEN VAN VRAAGGERICHTE MODULAIRE ZORG EN DIENSTVERLENING Inhoudsopgave Inleiding Stap 1: Identificeren van doelgroepen en hun behoeften Stap 2: Samenstellen multidisciplinaire projectgroep
Nadere informatieMet het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten:
Opdrachtformulering kwartiermaker integrale welzijnsopdracht Aanleiding De gemeenteraad van de gemeente Tiel heeft in haar vergadering van juli 2014 het besluit genomen om een inhoudelijke discussie te
Nadere informatieAlgemene informatie MEE Friesland
Algemene informatie MEE Friesland Ondersteuning bij leven met een beperking Wie is MEE Friesland? MEE is een unieke organisatie waar mensen met een beperking en hun omgeving met vragen terecht kunnen
Nadere informatieKanteling Wmo Iedereen doet mee
Kanteling Wmo Iedereen doet mee Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning Een brochure voor iedereen die ondersteuning nodig heeft vanuit de Wmo. Vrijwillige ouderenadviseur uit Gelderland
Nadere informatieWat wil die consument nu eigenlijk
Wat wil die consument nu eigenlijk duurzaam 13 mei Ronald Provoost 1 Om hoeveel geld gaat het nu eigenlijk 2 Welke plannen heeft hij/zij 3 Welke partijen zijn belangrijk voor de consument 4 Waarop baseert
Nadere informatieCommunicatie in de wijk, Werkplan 2013-2015. Voorstel voor Bestuur Stichting DAS Centrum-West. Werkteam Communicatie Venray Centrum-West
Communicatie in de wijk, Werkplan 2013-2015 Voorstel voor Bestuur Stichting DAS Centrum-West Werkteam Communicatie Venray Centrum-West 1 1. Doelstelling Wat ik niet weet kan ik ook niet doen. Dit geldt
Nadere informatieKennis- en experimentenprogramma Langer Thuis
Kennis- en experimentenprogramma Langer Thuis Vervolg 2016 2017 Platform31 In samenwerking met Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg Den Haag, 21 maart 2016 Inhoudsopgave Langer Thuis in eigen buurt: activiteiten
Nadere informatieAdviezen bij het keukentafelgesprek: mijn rol als burger. 25 Aanbevelingen voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en burgers
Adviezen bij het keukentafelgesprek: mijn rol als burger 25 Aanbevelingen voor Wmo-raden, cliëntenorganisaties en burgers AVI-toolkit 16 Oktober 2014 Inhoudsopgave A. Melding... 3 B. Onderzoek... 3 C.
Nadere informatieAlternatief voor Regeerakkoord Regie in eigen hand door persoonsgebonden en persoonsvolgende bekostiging
13-0010/mh/rs/ph Alternatief voor Regeerakkoord Regie in eigen hand door persoonsgebonden en persoonsvolgende bekostiging Gevraagde actie: - Deelt u de filosofie van Regie in eigen hand? - Bent u bereid
Nadere informatieIs er voldoende kennis en kunde aanwezig om het project te leiden?
Het proces van verduurzaming binnen een VvE Verkennen Is er voldoende kennis en kunde aanwezig om het project te leiden? De VvE Energiebalie Maastricht wijst u de weg Het duurzaam maken van een appartementencomplex
Nadere informatieWat verandert er voor ouderen in het sociale domein?
Wat verandert er voor ouderen in het sociale domein? 11 juni 2014 Bijeenkomst SBO provincie Utrecht NUZO Netwerk Utrecht Zorg voor Ouderen presentatie door Anneke van Heertum directeur Cosbo-Stad-Utrecht
Nadere informatieVoorbereiden op het keukentafelgesprek?
Voorbereiden op het keukentafelgesprek? Deze brochure helpt u daarbij! 2015 een coproductie van: Voor kinderen, partners, verwanten, vrijwilligers die mantelzorgtaken vervullen voor hen die hun dierbaar
Nadere informatie