Pedagogisch beleid peuterspeelzalen Bink

Transcriptie

1 Pedagogisch beleid peuterspeelzalen Bink Kwaliteitshandboek Bink Pagina 1/24

2 Inhoud Inleiding De peuterspeelzaal... 3 De kerntaken van de peuterspeelzaal... 3 Hoofdstuk 1 Kerntaak 1 Ontwikkelingsstimulering Missie en visie Pedagogische uitgangspunten De pedagogische cirkel... 4 Hoofdstuk 2 De pedagogische uitgangspunten Het kind centraal Veiligheid en geborgenheid Ruimte en uitdaging Samen met anderen Respect Hoofdstuk 3 Pedagogische werkwijze Groepen Een dagdeel op de peuterspeelzaal Activiteiten Eten en drinken De pedagogisch medewerker Mentor Inzet vrijwilligers en stagiaires Communicatie met ouders/verzorgers Montessorispeelzalen Doorstromen Hoofdstuk 4 Kerntaak 2 Volgen (observeren) en signaleren en registeren Procedure Signaleren Omgaan met seksualiteit op de kindercentra Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld Omgaan met uitzonderlijke situaties Kinderen met een beperking Peuterspeelzaal met VVE (voor- en vroegschoolse educatie) programma Puk en Ko Organisatie Puk en buitenspelen Signaleren en registreren Hoofdstuk 5 Kerntaak 3 Vormgeven aan de doorgaande ontwikkelingslijn Samenwerkingspartners Hoofdstuk 6 Kerntaak 4 Ondersteuning bieden aan ouders/verzorgers bij de opvoeding van hun kind Kwaliteitshandboek Bink Pagina 2/24

3 Inleiding De peuterspeelzaal In dit pedagogisch beleid staat beschreven hoe er in peuterspeelzalen van Bink gewerkt wordt. Het geeft duidelijkheid aan ouders/verzorgers en pedagogisch medewerkers over de pedagogische visie en werkwijze. Van pedagogisch medewerkers op een peuterspeelzaal wordt veel verwacht: het stimuleren van de ontwikkeling, het aanbieden van een gevarieerd activiteitenaanbod en het geven van extra aandacht aan kinderen die dat nodig hebben. Het pedagogisch beleid geeft richting en houvast in hun dagelijkse werk. De kerntaken van de peuterspeelzaal De kernfunctie van het peuterspeelzaalwerk is het creëren van optimale ontwikkelingskansen voor alle kinderen in de leeftijd van 2 tot 4 jaar door het aanbieden van veelzijdige en passende speelmogelijkheden. Deze kernfunctie kan worden uitgesplitst in vier kerntaken: 1. ontwikkelingsstimulering, 2. volgen en signaleren, 3. vorm geven aan de doorgaande ontwikkelingslijn 4. ondersteuning bieden aan ouders/verzorgers bij de opvoeding van hun kind. Deze vier kerntaken worden in dit pedagogisch beleid verder uitgewerkt. Kwaliteitshandboek Bink Pagina 3/24

4 Hoofdstuk 1 Kerntaak 1 Ontwikkelingsstimulering 1.1 Missie en visie Bink wil professionele kinderopvang/peuterspeelzaal bieden aan nul- tot dertienjarigen in Hilversum, Soest en omgeving. Daarmee wil Bink een positieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het kind, het gezinsleven en de samenleving. Hierbij staat het inspelen op de behoefte van het kind en zijn verzorgers centraal. Bink streeft naar een hoge pedagogische kwaliteit, waarin het kind centraal staat. Dat doen we door een leerzame en interessante omgeving te bieden, waarin kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen. We zien de peuterspeelzaal als een waardevolle aanvulling op de opvoeding thuis en een positieve bijdrage aan de ontwikkeling van kinderen, ouders en de maatschappij. 1.2 Pedagogische uitgangspunten In de Wet kinderopvang wordt aangegeven wat de overheid verstaat onder kwaliteit in de kinderopvang: Verantwoorde kinderopvang is kinderopvang die bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van het kind in een veilige omgeving. Voor de pedagogische onderbouwing van de Wet kinderopvang is gekozen voor de vier opvoedingsdoelen van professor J.M.A. Riksen- Walraven: Het bieden van emotionele veiligheid, gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competentie en sociale competentie en het overdragen van waarden en normen. Bink heeft deze opvoedingsdoelen vertaald naar de volgende uitgangspunten: het kind centraal, veiligheid en geborgenheid, uitdaging en ruimte, een positief zelfbeeld, samen met anderen, respect. 1.3 De pedagogische cirkel De pedagogische uitgangspunten vormen de basis van de pedagogische visie van Bink. De kern is het kind centraal en de andere uitgangspunten vloeien daaruit voort. De beste manier om deze visie zichtbaar te maken, is in een cirkel waarin alle uitgangspunten om de kern georganiseerd zijn. De kleuren waarvoor gekozen is, vormen gezamenlijk een regenboog, die symbool staat voor het geheel. Alle uitgangspunten zijn belangrijk voor een goede, evenwichtige ontwikkeling van kinderen. Het pedagogisch beleid moet handen en voeten krijgen in de dagelijkse praktijk. De cirkel helpt hierbij. Heel veel dagelijkse situaties kunnen met behulp van de verschillende uitgangspunten bekeken en besproken worden. Daarbij kan een situatie benaderd worden vanuit de visie: Wat willen we in deze situatie bereiken? Maar ook vanuit de situatie zelf: Als we het zo doen, welke Kwaliteitshandboek Bink Pagina 4/24

5 uitgangspunten komen dan aan bod? De cirkel is een goed instrument om methodisch te handelen en dit te bespreken in de werkbegeleiding. Het biedt pedagogisch medewerkers een kader om kritisch te kijken of hun gedrag past binnen de visie van Bink. Zo blijft het pedagogisch beleid levend. De cirkel hangt op zichtbare plekken in de kindercentra*, zodat pedagogisch medewerkers en ouders er regelmatig naar kunnen kijken. (*Kindercentra inclusief peuterspeelzaalwerk). Kwaliteitshandboek Bink Pagina 5/24

6 Hoofdstuk 2 De pedagogische uitgangspunten 2.1 Het kind centraal Ieder kind is uniek en heeft eigen interesses, mogelijkheden en kwaliteiten. Ook heeft ieder kind een natuurlijke drang zich te ontwikkelen en de wereld te ontdekken. Dit doet het kind op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. Wij willen aansluiten bij de behoeften en mogelijkheden van alle kinderen. Dat doen we door goed te kijken en te luisteren naar de initiatieven die kinderen zelf nemen en uit te gaan van hun belevingswereld. Wij zorgen voor een veilige én uitdagende omgeving waarin kinderen zich geborgen weten en gewaardeerd voelen. We gaan uit van wat kinderen zelf kunnen en stimuleren hen om zich te ontwikkelen tot zelfstandige, competente persoonlijkheden. Op verschillende manieren stemmen we ons aanbod en onze begeleiding af op de behoeften van individuele kinderen en de groep. Waar mogelijk werken we in kleine groepjes, zodat kinderen aan bod en tot hun recht komen. We bieden uitdagende activiteiten, ook buiten de eigen stamgroep, en laten kinderen kiezen waar ze aan mee willen doen. We gaan flexibel om met structuur en het dagritme en houden steeds weer de behoeften van kinderen voor ogen. Kinderen kunnen in principe zelf aangeven wat ze nodig hebben, bij het eten en drinken, bij het zindelijk worden, bij activiteiten. Sommige kinderen hebben hulp nodig bij het (leren) kiezen. Door goed te kijken en te luisteren, kunnen we onze begeleiding daarop afstemmen. Deze kinderen kunnen we helpen door de keuzemogelijkheden te beperken of hen te helpen een keuze te maken. In het contact met en tussen kinderen, stellen we de beleving van kinderen centraal. We benoemen wat we de kinderen zien doen en wat we zelf doen. We helpen kinderen te verwoorden wat er in hen omgaat en waar ze behoefte aan hebben. We kijken niet alleen naar het gedrag van kinderen, maar ook naar hun intenties. Wat willen ze graag of wat proberen ze te bereiken? In onze benadering van de kinderen, ons aanbod aan activiteiten en onze begeleiding stellen wij steeds weer de behoeften van kinderen centraal. We kijken en luisteren goed naar wat kinderen zelf aangeven en proberen daarbij aan te sluiten. 2.2 Veiligheid en geborgenheid Een kind moet zich veilig voelen om zich te kunnen ontwikkelen. Een vaste groep, vaste ruimte en vaste groepsleiding zorgen voor een vertrouwde omgeving en vertrouwde relaties. Vanuit die veilige basis kunnen kinderen de wereld ontdekken en zich ook buiten de vaste groep begeven. Pedagogisch medewerker hebben daarbij een positieve, ondersteunende houding. Ze kijken wat kinderen nodig hebben en gaan op een sensitieve manier met hun behoeften om. Kinderen hebben warmte, liefde, aandacht, respect en voldoende rust nodig om zich veilig en geborgen te voelen. In onze houding naar de kinderen toe zijn we duidelijk, consequent en voorspelbaar, zodat kinderen weten waar ze aan toe zijn. We geven aan wat er gaat gebeuren en wat we van kinderen Kwaliteitshandboek Bink Pagina 6/24

7 verwachten. Bij het stellen van grenzen en regels leggen we uit wat de reden is. We gaan flexibel om met regels. De ontwikkelingsfase van het kind is ook hier bepalend voor ons handelen. Een jong kind heeft behoefte aan voortdurende herhaling van de regels, een ouder kind leert meer van de gevolgen van zijn gedrag. Vanuit de veilige basis kunnen kinderen de wereld ontdekken. De pedagogisch medewerker heeft daarbij een positieve, ondersteunende houding. Kinderen hebben warmte, liefde, aandacht, respect en voldoende rust nodig om zich veilig en geborgen te voelen. De ontwikkeling van het kind is ook hier bepalend voor ons handelen. Een jong kind heeft behoefte aan voortdurende herhaling van de regels, een ouder kind leert meer van de gevolgen van zijn gedrag. Als kinderen s ochtends op de peuterspeelzaal worden gebracht, begroeten wij hen enthousiast. Kinderen voelen zich daardoor welkom en ontvangen. Ook ouders/verzorgers ontvangen we met aandacht. Door goed contact met de ouders/verzorgers en persoonlijke overdracht zorgen we voor continuïteit in het leven van kinderen. Op de peuterspeelzaal praten we over thuissituaties en ouders/verzorgers kunnen thuis met hun kind praten over wat zij op de peuterspeelzaal meemaken. Als een kind voor het eerst een peuterspeelzaal bezoekt, moet het gevoel van veiligheid nog opgebouwd worden. Bink heeft daarom een wenbeleid met wenafspraken. We besteden veel aandacht aan het wennen van kinderen en ouders/verzorgers, zodat we de kinderen leren kennen en een band opbouwen met de ouders/verzorgers. Ook daarbij kijken we naar de individuele behoeften van kinderen en hun ouders/verzorgers. Wat heeft dit kind nodig om zich veilig te kunnen voelen en hoe kunnen we daar aan tegemoet komen? Voor jonge kinderen zijn vaste rituelen heel belangrijk. Ze bieden veiligheid en helpen een kind de wereld om hen heen te begrijpen en te hanteren. Zo zijn er rituelen bij het afscheid nemen van papa en mama, voor het fruithapje, verjaardagen en feesten. We maken bewust gebruik van liedjes, boekjes, een pop of een vaste volgorde van handelingen om een ritueel vorm te geven. Ook door onze benadering bieden we kinderen veiligheid. We zorgen voor een voorspelbare omgeving en kondigen aan wat we gaan doen. We gaan in gesprek met kinderen, geïnteresseerd in hun verhaal, hun beleving en gevoelens. Als we kinderen corrigeren dan lopen we naar ze toe, op ooghoogte, en leggen uit waarom iets niet kan. We stimuleren kinderen om zelf een oplossing te bedenken en bieden jonge kinderen een alternatief. Wij zorgen ervoor dat kinderen zich veilig en geborgen voelen, dat zij weten waar ze aan toe zijn en dat ze in hun eigen tempo de omgeving om zich heen mogen en kunnen ontdekken. Kwaliteitshandboek Bink Pagina 7/24

8 2.3 Ruimte en uitdaging Als kinderen zich veilig voelen gaan ze op ontdekking uit. Daarbij hebben ze ruimte en uitdaging nodig. We bieden als dat mogelijk is, verschillende activiteiten aan. Ook maken we zo optimaal mogelijk gebruik van de binnen- en buitenruimte. Op deze manier ontstaat er een veelzijdig aanbod en kunnen we beter de behoeften van individuele kinderen volgen. Alle interesses en ontwikkelingsgebieden komen aan bod, van klimmen en klauteren tot gezelschapsspel, van bouwen tot imitatiespel. Daarbij komen weer alle ontwikkelingsgebieden aan bod. In de vorm van een langer durend thema kunnen kinderen alle facetten van iets onderzoeken en ervaren. Zo leren ze de wereld om zich heen kennen en begrijpen. Ook de activiteiten zelf zijn gericht op ontdekken en beleven en minder op prestatie of een eindresultaat. Kinderen genieten van het zelf doen en zelf ontdekken van verschillende materialen. Ze willen de wereld om zich heen onderzoeken en beleven daar veel plezier aan. We gaan uit van de eigen kracht van kinderen en kijken goed wanneer en hoe ze ondersteuning nodig hebben. Hierdoor ervaren kinderen dat ze heel veel zelfstandig kunnen en dit vergroot hun zelfvertrouwen en eigenwaarde. Als kinderen zelf een spel bedenken of iets ondernemen, schatten we in wat de risico s zijn en of we ze de ruimte kunnen geven. We grijpen niet te snel in. We denken in mogelijkheden en niet in beperkingen en gaan liever uit van een ja dan van een nee. Zo willen kinderen in bepaalde ontwikkelingsfasen graag klimmen en klauteren. Wij volgen hun initiatieven daarin en blijven op de achtergrond aanwezig om te kunnen ingrijpen als de situatie te grote risico s meebrengt voor kinderen. Dan bieden we een alternatief aan of zoeken met de kinderen naar een andere oplossing. Doordat de groepsruimte en andere speelruimtes (hal, buitenspeelplaats) op een doordachte manier zijn ingericht, worden kinderen geprikkeld tot spelen en ontdekken. We bieden bewust verschillende hoekjes en afgeschermde speelplekken aan. Kinderen voelen zich prettig als ze zich even kunnen terugtrekken en hun eigen spel kunnen spelen. De buitenruimte biedt veel gelegenheid om met bijvoorbeeld stenen, stokjes, water, zand, boomstronken en paadjes te spelen. Kinderen genieten erg van deze uitdagende materialen en ontwikkelen daarbij hun eigen spel. Door verschillende activiteiten tegelijk aan te bieden kunnen we de interesses en behoeften van kinderen volgen. Het ene kind heeft meer behoefte aan rennen en beweging, het andere aan spelen met blokken of poppen. In een bepaalde ontwikkelingsfase kan een kind behoefte hebben aan veel Kwaliteitshandboek Bink Pagina 8/24

9 herhaling en minder aan afwisseling. In ons aanbod stimuleren we een veelzijdige ontwikkeling. Mochten kinderen opvallend eenzijdig spelen, dan wordt dit in een werkoverleg besproken. Wij zorgen ervoor activiteiten en materialen op een uitdagende manier aan te bieden en niet teveel met voorbeelden te werken. Zo prikkelen we kinderen hun fantasie en expressie te ontwikkelen en nieuwe materialen te onderzoeken. Als we sneeuw gaan verven, maakt het ene kind sneeuwvlokjes, het andere een ruige sneeuwstorm. Een moeder- of vaderdagcadeautje is geen verplichting en we hoeven niet allemaal hetzelfde te maken. Het is juist waardevol als het iets eigens van een kind is. Door de ruimte en uitdaging die wij bieden zijn kinderen in staat zelf keuzes te maken, op ontdekking uit te gaan en persoonlijke competentie te ontwikkelen. 2.4 Positief zelfbeeld Als kinderen positieve ervaringen opdoen bij het ontdekken van hun eigen mogelijkheden en de wereld om zich heen, zullen ze zich blijven ontwikkelen. We stemmen ons aanbod en onze begeleiding dus goed af op de mogelijkheden van ieder kind. Het kind moet uitgedaagd worden om iets nieuws te proberen, zonder dat het overvraagd wordt. Dat kan als het zijn eigen tempo en eigen manier kan volgen én gestimuleerd wordt door uitdagende materialen en activiteiten. Sommige kinderen zoeken het liefst zelf uit hoe ze iets het best kunnen doen of oplossen, andere kinderen willen graag geholpen worden of een voorbeeld volgen. Ook daarin kijken we naar kinderen en we stimuleren hen om hun zelfstandigheid te vergroten. Onze houding en benadering zijn belangrijk voor het zelfbeeld dat een kind opbouwt. We benaderen kinderen hartelijk en positief, we nemen hun gevoelens serieus en laten merken dat ze gewaardeerd worden. Daarnaast gebruiken we humor, afleiding en andere positieve middelen om een situatie te veranderen en kinderen een positief gevoel te geven. We tonen interesse in kinderen en hebben aandacht voor hun beleving. Zo voelen kinderen dat zij er mogen zijn en gezien worden. We kijken en luisteren goed naar kinderen, praten met hen op ooghoogte en geven extra persoonlijke aandacht tijdens verzorgingsmomenten. We passen bewust ons tempo en onze taal aan, aan de ontwikkelingsfase van het kind. Kinderen zijn heel gevoelig voor onze uitstraling en non-verbale gedrag. Door een positieve, enthousiaste en warme uitstraling voeden wij het zelfbeeld van kinderen. Zij voelen zich dan blij en de moeite waard. Kinderen mogen veel uitproberen en als je aan het oefenen bent, mag het ook fout gaan. Dat is onze basishouding in het bevorderen van een positief zelfbeeld. We benoemen wat goed gaat en helpen kinderen om te gaan met iets dat (nog) niet lukt. Kwaliteitshandboek Bink Pagina 9/24

10 In spel en activiteiten leggen we de nadruk op samen spelen, oefenen en genieten en niet op winnen of de beste zijn. We laten kinderen merken dat we hen waarderen. We hebben aandacht voor positief gedrag en benoemen dat ook. We gaan ervan uit dat ieder kind goed is, ook bij bijzonder gedrag. Dan spreken we kinderen aan op hun gedrag, door middel van een ik-boodschap. Op deze manier geven we geen oordeel over het kind, maar we benoemen wat het gedrag betekent voor de omgeving. Als een kind regelmatig bijzonder gedrag vertoont, bespreken we dit in het werkoverleg waarbij het procedure signaleren gevolgd wordt. In het protocol signaleren staat beschreven welke procedure we volgen als de ontwikkeling van een kind ons zorgen baart. Door onze positieve benadering stellen wij kinderen in staat een positief zelfbeeld en persoonlijke competentie te ontwikkelen. Kinderen ontdekken dat zij gewaardeerd worden en heel veel zelf kunnen. 2.5 Samen met anderen Een belangrijk doel binnen de peuterspeelzaal is het spelenderwijs stimuleren van de ontwikkeling op motorisch, sociaal en cognitief gebied. We moedigen kinderen aan en lokken daartoe uit door middel van een uitnodigende omgeving en spelmomenten. Samen leven en spelen betekent ook samen conflicten oplossen. Het dagelijks leven van kinderen biedt hiervoor veel oefenmateriaal. We grijpen in als we zien dat de emotionele of fysieke veiligheid van kinderen in gevaar komt. In andere situaties kijken we eerst of kinderen zelf tot een oplossing kunnen komen. In de groep hebben we een aantal vaste rituelen, bijvoorbeeld bij het eten en drinken of in de kring gaan. Op de peuterspeelzaal zingen we samen voor het eten. Kleine groepen zorgen ervoor dat kinderen aan bod komen en samen kunnen delen. Het doel is genieten van het samen zijn, niet dat kinderen verplicht in de kring moeten. Ook feesten zijn belangrijk, we besteden veel aandacht aan het samen voorbereiden en vieren van verjaardagen en feesten. Bij het aanbieden van activiteiten kiezen we regelmatig bewust voor een gezamenlijke vorm. Samen een schilderij maken of een collage, in plaats van ieder voor zich. Samen aan een project of thema werken en samen trots zijn op het resultaat. Zo stimuleren we het saamhorigheidsgevoel van kinderen. We geven kinderen zoveel mogelijk de ruimte om zelf te kiezen wat ze willen doen en met wie. Als kinderen zelf kiezen met wie zij willen spelen kunnen er op jonge leeftijd al vriendschappen ontstaan. We bevorderen de contacten tussen kinderen onderling door met kleine groepjes te Kwaliteitshandboek Bink Pagina 10/24

11 werken en kinderen attent te maken op elkaar. Ze kunnen met elkaar praten, spelen, uitwisselen, ideeën bedenken, hulp vragen en problemen oplossen. We helpen hen hun eigen behoeften te leren kennen en verwoorden wat ze willen en wat niet. Ze leren rekening houden met de behoeften van andere kinderen. We leren kinderen om aandacht te hebben voor elkaar en sociaal attent te zijn. Bijvoorbeeld door s ochtends te starten met een liedje waarbij we om de beurt alle kinderen begroeten. Of door samen te praten over wat een kind heeft meegemaakt. Als kinderen dat nog niet zelf kunnen, benoemen wij wat ze willen of voelen, zodat andere kinderen dat kunnen begrijpen. We stimuleren oudere kinderen om jongere kinderen te helpen, bijvoorbeeld met hun jas of in het spel. Andere activiteiten bieden we bewust aan voor een groep kinderen van dezelfde leeftijd, zodat ze niet altijd rekening hoeven te houden met jongere of oudere kinderen, bijvoorbeeld knutselactiviteiten. We leren kinderen benoemen wat ze willen en voelen. Als ze er samen niet uit komen, dan helpen we hen een conflict op te lossen. Daarbij vinden we het belangrijk dat kinderen zich kunnen uiten en dat zij zich begrepen voelen. We proberen niet direct zelf een oplossing aan te dragen. Wij helpen kinderen hun sociale competentie te ontwikkelen, door hen bewust te laten zijn van elkaar en te zorgen dat zij allen deel uitmaken van de groep. Door veel in kleine groepjes te zijn, stimuleren we contact, uitwisseling en samenwerking. 2.6 Respect Het plezier in spelen individueel of samen met anderen staat voor de peuters binnen onze peuterspeelzaal voorop. Kinderen leren bij ons voor zichzelf zorgen en hoe ze met anderen en hun omgeving omgaan. De kern hiervan is respect. Respect voor zichzelf, voor anderen en voor hun omgeving. Wij vinden het belangrijk om respectvol om te gaan met het lichaam van het kind. Kinderen bepalen zelf of ze willen eten, drinken, plassen of poepen. We kunnen ze uitnodigen en stimuleren om te doen wat goed voor hen is, maar nooit dwingen. Ook hebben kinderen recht op privacy (afhankelijk van leeftijd en ontwikkeling) en een respectvolle fysieke benadering en verzorging. In het overdragen van waarden en normen hebben wij een belangrijke voorbeeldfunctie. Daarnaast nemen we de tijd om uit te leggen waarom we iets belangrijk vinden en wat de reden van regels is. Met oudere kinderen gaan we hierover in gesprek. Ook betrekken we hen bij het maken van afspraken en het vaststellen van regels. Kwaliteitshandboek Bink Pagina 11/24

12 In onze manier van communiceren zijn wij een voorbeeld voor de kinderen. Kinderen leren van ons respect hebben voor elkaar, elkaar vriendelijk benaderen en helpen. We spreken kinderen hier op aan. We accepteren niet dat kinderen uitgelachen worden. Ook praten we niet óver anderen, maar mét hen. Zo betrekken we de kinderen waar dat kan ook in de overdracht naar ouders. Daarnaast leren we kinderen verschillen waarderen en om te gaan met tegengestelde belangen. Om conflicten zó op te lossen dat beiden zich erin kunnen vinden. We helpen kinderen zelf te zeggen wat ze willen en het samen op te lossen. Ook jonge kinderen laten we meedenken over oplossingen. De training in Gordon-vaardigheden (in Hilversum al gevolgd) geeft ons hiervoor de handvatten. We leren kinderen respect te hebben voor al wat leeft en zorgvuldig om te gaan met hun omgeving. We onderzoeken levende beestjes in de tuin, gaan zorgvuldig om met planten en struiken en betrekken kinderen bij de verzorging ervan. We brengen kinderen zorg voor hun omgeving bij door samen op te ruimen en goed om te leren gaan met spelmateriaal. We zorgen ervoor dat de groep er verzorgd uitziet en dat het spelmateriaal op de groep heel en compleet is. Ook gaan we zorgvuldig om met eten en drinken. We zijn ons ervan bewust dat we als volwassenen een voorbeeldfunctie hebben in het omgaan met elkaar en de omgeving. In de groep komen verschillende culturen en achtergronden samen. We wisselen ervaringen uit en gebruiken verhalen en foto s om kinderen te laten kennismaken met die verschillen. Ook streven we ernaar om kinderen met een beperking, waar dat mogelijk is, op te vangen. Sommige groepen onderhouden contact met ouderen in een bejaarden- of verzorgingstehuis. In het overdragen van waarden en normen hebben wij een belangrijke voorbeeldfunctie. We leren kinderen zichzelf, elkaar en hun omgeving met respect te behandelen. Kwaliteitshandboek Bink Pagina 12/24

13 Hoofdstuk 3 Pedagogische werkwijze 3.1 Groepen Alle kinderen maken deel uit van een vaste groep van maximaal 16 peuters. Deze groep heeft een eigen ruimte en vaste pedagogisch medewerker(s). Het is een vertrouwde groep waar kinderen zich op hun gemak voelen. Ze weten er de weg en kunnen veelal zelfstandig spelen en speelgoed pakken. Een dagdeel op de peuterspeelzaal De dag begint met een kwartiertje inloop. Gedurende de inloop kunnen ouders/verzorgers nog even op de groep blijven, een boekje lezen of puzzel doen. Er is gelegenheid tot overdracht en we besteden aandacht aan het afscheid nemen. Daarna gaan we in de kring om met de hele groep de ochtend te starten. We kijken samen welke kinderen er zijn. We praten, zingen liedjes of er wordt voorgelezen. Na de kring is er gelegenheid tot vrij spel of het doen van activiteiten. Halverwege de ochtend wordt er een tussendoortje gegeten en iets gedronken, daarna kunnen de kinderen verder spelen of aan een nieuwe activiteit beginnen. Kinderen hebben baat bij een duidelijk, voorspelbare omgeving. Weten wat er gaat gebeuren en wanneer, geeft veiligheid en zekerheid. Kinderen hoeven minder energie te steken in het proberen te begrijpen en kunnen zich makkelijker voegen. Daarom is een dagritme met vertrouwde rituelen zo belangrijk, zeker voor jonge kinderen. Ze leren het dagritme kennen door vaak benoemen en uitleggen, door kaartjes, foto s of pictogrammen, door vaste rituelen of liedjes bij overgangen (naar buiten) of activiteiten (opruimen). Activiteiten Doordat de groepsruimte en andere speelruimtes (hal, buitenspeelplaats) op een doordachte manier zijn ingericht, worden kinderen geprikkeld tot spelen en ontdekken. We bieden bewust verschillende hoekjes en afgeschermde speelplekken aan. Kinderen voelen zich prettig als ze zich even kunnen terugtrekken en hun eigen spel kunnen spelen. Door een activiteit enthousiast te starten en kinderen nieuwsgierig te maken, zorgen we ervoor dat kinderen uitgedaagd worden. Binnen de peuterspeelzaal werken we met thema s van Puk, die alle ontwikkelingsgebieden van kinderen stimuleren. Een thema duurt ongeveer 5 a 6 weken. Er zijn activiteiten in verschillende ontwikkelingsgebieden: Taalontwikkeling Sociaal-emotioneel Motorische en zintuiglijke ontwikkeling Rekenvaardigheden Kwaliteitshandboek Bink Pagina 13/24

14 Het doel van een thema is kinderen op alle mogelijke manieren te laten kennismaken met, ontdekken en beleven van de wereld om hen heen. Zo leren zij spelenderwijs de wereld kennen en begrijpen. Eten en drinken Het tussendoortje is belangrijk voor kinderen, maar minstens zo belangrijk is de sfeer waarin het eten en drinken plaatsvindt. Als het gezellig is, is het fijn om aan tafel te zitten. We zorgen voor een goede sfeer en voldoende rust tijdens het tussendoortje. We eten met zijn allen zodat de kinderen contact hebben met elkaar. Onze begeleiding is open en betrokken. Waar nodig helpen of stimuleren we kinderen, maar we gaan flexibel om met de groep. Als een kind nog niet lang aan tafel kan zitten, bijvoorbeeld als het nog aan het wennen is of moeite heeft met te lang stil zitten, dan mag het eerder van tafel. We leggen dit uit aan de andere kinderen. 3.2 De pedagogisch medewerker De pedagogisch medewerker speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van kinderen. Hij/zij creëert een veilig en uitdagend klimaat, waarin kinderen zichzelf kunnen zijn en zich optimaal kunnen ontwikkelen. Dit betekent dat de pedagogisch medewerker: met vertrouwen en respect met de kinderen omgaat; voorspelbaar is in gedrag; open en positief communiceert met kinderen; zorgt voor een veelzijdig aanbod aan activiteiten en spelmateriaal, zodat alle ontwikkelingsgebieden aan bod komen (sociaal-emotioneel, motorisch, cognitief en zintuiglijk); duidelijke regels hanteert en deze flexibel toepast; een voorbeeldfunctie heeft en zich bewust is van haar invloed; een professionele relatie onderhoudt met ouders/verzorgers als partners in de opvoeding. Alle pedagogisch medewerkers worden getraind in het respectvol communiceren. Zij leren goed te kijken en luisteren naar kinderen en in te spelen op hun behoeften. Ook leren ze open en duidelijk te communiceren, met kinderen en ouders/verzorgers. Daarbij maken ze gebruik van ikboodschappen en actief luisteren. In Hilversum werken op de VVE peuterspeelzalen twee gekwalificeerde pedagogisch medewerkers op een groep. Op peuterspeelzalen zonder VVE wordt in Hilversum met één gekwalificeerde pedagogisch medewerker en minimaal één vrijwilliger gewerkt. Op de Montessorigroepen en peuterspeelzalen Bij de groepen met verlengde peuteropvang werken altijd twee gekwalificeerde pedagogisch medewerkers. In Soest wordt op alle peuterspeelzalen gewerkt met twee gekwalificeerde pedagogisch medewerkers per groep. Kwaliteitshandboek Bink Pagina 14/24

15 Bij uitval van één van de pedagogisch medewerkers, wordt de medewerker vervangen door een gekwalificeerde invalkracht. Bink heeft de beschikking over een eigen invalpoule. 3.3 Mentor Ieder kind heeft een eigen mentor. Deze begeleidt de ontwikkeling van een kind en onderhoudt het contact met de ouders hierover. De mentor is een pedagogisch medewerker van de eigen groep, die het kind regelmatig ziet. Hij of zij doet de observaties en bespreekt deze in de kindbespreking met collega s en leidinggevende en voert de oudergesprekken. Als er bijzonderheden zijn rond de ontwikkeling van een kind, dan bespreekt de mentor deze met de ouders. Ook draagt de mentor zorg voor verjaardagen en andere bijzonderheden van het kind. 3.4 Inzet vrijwilligers en stagiaires Vrijwilligers en 2 e jaar stagiaires van de beroepsopleiding van niveau 3 ondersteunen de pedagogisch medewerker(s) bij hun werkzaamheden (kring, het schoonmaken van fruit en het activiteitenaanbod). Niveau 2 en eerstejaars stagiaires verrichten ondersteunende activiteiten bij het voorbereiden van taken maar worden hier niet zelfstandig op ingezet. 3.5 Communicatie met ouders/verzorgers De kracht van de het peuterspeelzaalwerk is gelegen in de open en vertrouwelijke relatie tussen ouders/verzorgers en de pedagogisch medewerker. Dit maakt dat een ouder vrij gemakkelijk opvoedvragen en zorgen rond een kind met de pedagogisch medewerker uitwisselt. (Uit visiedocument MO-groep.) Ouders/verzorgers en pedagogisch medewerkers delen de verzorging en opvoeding van kinderen. Een goede samenwerking is daarom essentieel en in het belang van het kind. Dit vraagt een basis van wederzijds respect en vertrouwen, met begrip voor ieders verantwoordelijkheden. De ouder is eindverantwoordelijk en de belangenbehartiger van het kind. De pedagogisch medeweker is verantwoordelijk voor professionele opvang en begeleiding in de peuterspeelzaal. Door een goede en regelmatige uitwisseling tussen ouders/verzorgers en pedagogisch medewerker kan de situatie thuis en op de opvang goed op elkaar worden afgestemd. Pedagogisch medewerkers vervullen hierin een actieve rol. Bij het brengen en ophalen is er gelegenheid tot overdracht. Als er bijzonderheden zijn, vertellen we deze dezelfde dag aan de ouder(s). Daarnaast vertellen we wat een kind beleefd en ervaren heeft. Daarnaast worden kinderen op vaste momenten geobserveerd met de observatiemethode Doen, Praten en Bewegen= (doeobservatielijsten). De bevindingen worden altijd met de ouder besproken tijdens een 10-minutengesprek. Als een kind voor het eerst komt, is het opbouwen van vertrouwen en een goede relatie belangrijk, zowel met het kind als met de ouders/verzorgers. Dit kost tijd en vraagt aandacht voor de behoeften van het kind. Om dit goed te laten verlopen, maken wij met de ouder afspraken omtrent Kwaliteitshandboek Bink Pagina 15/24

16 het wennen. We besteden veel aandacht aan het wennen van kinderen en ouders/verzorgers, zodat we een band kunnen opbouwen. We zorgen dat een kind vertrouwen in ons krijgt en zich veilig kan voelen. Een warme sfeer, rust, en regelmaat zijn daarin belangrijk. Ook daarbij kijken we naar de individuele behoeften van kinderen en ouders/verzorgers. Wat heeft dit kind nodig om zich veilig te kunnen voelen en hoe kunnen we daar aan tegemoet komen? Door hun opleiding en ervaring zijn pedagogisch medewerkers in staat bijzonderheden op te merken in de ontwikkeling van kinderen. De peuterspeelzaal heeft dus een belangrijke rol in het signaleren van problemen in de ontwikkeling en opvoeding van kinderen. Diagnosticeren en hulpverlening vallen nadrukkelijk buiten de expertise van de peuterspeelzaal. Als er vragen, twijfels of onzekerheden zijn over de ontwikkeling van kinderen worden deze in een vroegtijdig stadium met de ouders/verzorgers besproken. Om het kind beter in beeld te krijgen, kunnen we de procedure signaleren inzetten (zie hoofdstuk 4.1). Indien nodig wordt in overleg besloten om expertise van buitenaf in te schakelen, bijvoorbeeld door advies te vragen bij het consultatiebureau of het Centrum voor Jeugd en Gezin. 3.6 Montessorispeelzalen Bink heeft twee peuterspeelzalen die werken volgens de pedagogische visie van Maria Montessori. De Montessori-opvoeding gaat uit van een doorlopende ontwikkeling voor kinderen. Een peuter heeft de behoefte de wereld om zich heen verkennen en te ordenen. Daarbij maakt het kind gevoelige periodes door om bepaalde dingen te leren, op een specifieke manier. Het Montessorimateriaal is hierop ontwikkeld en legt de basis voor de verdere ontwikkeling op de basisschool. De taak van de pedagogisch medewerker is om het materiaal op de juiste wijze en op het juiste moment aan te bieden. Door het zelf doen, zelf ontdekken en zelf ervaren ontwikkelt een kind zelfstandigheid en verantwoordelijkheid. De rol van de pedagogisch medewerker is het observeren en begeleiden van dit proces. Doorstromen Om de doorstroom van de Montessorispeelzaal naar de Montessorischool goed te laten verlopen, maken de pedagogisch medewerkers een observatieverslag. In dit verslag wordt vastgelegd hoe ver het kind is in zijn cognitieve en emotionele ontwikkeling. Ouders/verzorgers krijgen dit verslag mee voor de kennismaking met de leerkracht op school. Kwaliteitshandboek Bink Pagina 16/24

17 Hoofdstuk 4 Kerntaak 2 Volgen (observeren) en signaleren en registeren Gezien de kernopdracht het bieden van optimale ontwikkelingskansen heeft de peuterspeelzaal de verantwoordelijkheid om elk kind in zijn of haar ontwikkeling te volgen. Daarnaast is de peuterspeelzaal een plaats waar eventuele achterstanden en/of ontwikkelingsproblemen op een vroegtijdig moment gesignaleerd kunnen worden. Tijdige signalering van een eventuele achterstand of ontwikkelingsstoornis maakt het mogelijk om adequate hulp in te schakelen voor het kind. Drie keer per jaar vindt er een kindbespreking plaats in het bijzijn van de manager peuterspeelzalen. Vaak wordt dit overleg gecombineerd met het overleg met een jeugdverpleegkundige vanuit het consultatiebureau. Eventuele problemen/signalen worden gezamenlijk besproken. Iedere peuter ontwikkelt zich in zijn eigen tempo en op zijn eigen manier. Bij de meeste peuters is geen reden tot bezorgdheid, maar soms kunnen er vragen zijn over de ontwikkeling van een kind. Deze bespreekt de pedagogisch medewerker met de ouder(s)/verzorger(s). Het doel van zo n gesprek is uitwisselen van ervaringen en het afstemmen van een aanpak Onze pedagogisch medewerkers hebben niet alleen door hun opleiding maar ook door jarenlange ervaring met peuters een grote kennis opgebouwd van deze specifieke leeftijdsfase. Deze kennis willen zij graag delen. Dat wil zeggen dat zij ouders gevraagd, maar soms ook ongevraagd, pedagogisch adviezen willen geven. Wanneer zij bijvoorbeeld zien dat een kind veel moeite heeft met afscheid nemen zullen zij ouders adviseren dit toch vooral kort en duidelijk te blijven doen. Uiteraard wordt er met ouders van gedachten gewisseld over hun visie op opvoeden en hun eigen kind. Bij opvoedingsvragen of behoefte aan opvoedingsondersteuning verwijzen we ouders en kind door naar externe deskundigen, bijvoorbeeld het CJG, een logopediste, orthopedagoog, kinderfysiotherapeut of jeugdarts van het consultatiebureau. Ouders/verzorgers hebben de primaire verantwoordelijkheid voor hun kind. Wanneer ouders/verzorgers eventuele adviezen niet opvolgen en geen verdere stappen ondernemen, dienen we dit te respecteren. Hierop is één uitzondering: bij vermoeden van kindermishandeling wordt contact opgenomen met Veilig Thuis. Bink heeft regelmatig overleg met het CJG en het consultatiebureau. 4.1 Procedure Signaleren Soms laat een kind opvallend gedrag zien of vraagt het extra aandacht en begeleiding Ook kan het zijn dat ouders/verzorgers zich zorgen maken over hun kind. Allereerst vinden we het belangrijk de signalen helder te krijgen en de zorgen te delen. We maken hiervoor gebruik van de procedure signalering. Alle pedagogisch medewerkers zijn getraind in het werken met deze procedure. Kwaliteitshandboek Bink Pagina 17/24

18 Kinderen worden op de groep geobserveerd door de manager peuterspeelzalen. In overleg met de pedagogisch medewerker zetten we VIB in om middels beelden een beter beeld te krijgen van de ontwikkeling en behoefte van het kind en eventueel advies te krijgen in de begeleiding van het kind. We bespreken in het werkoverleg wat het kind nodig heeft en hoe we daar aan tegemoet kunnen komen. Met de ouders/verzorgers volgen dan één of meerdere gesprekken waarin we een plan van aanpak bespreken en evalueren. De te volgen stappen staan beschreven in de procedure Signaleren. Naar aanleiding van de bevindingen kunnen we indien nodig de expertise van externen inschakelen om ons te adviseren in de juiste begeleiding van het kind. Daarnaast maakt Bink gebruik van de Meldcode Kindermishandeling, welke wordt ingezet bij vermoedens of signalen van mishandeling of verwaarlozing. Hierin staat beschreven op welke momenten en op welke manier gesprekken met ouders/verzorgers gevoerd worden. 4.2 Omgaan met seksualiteit op de kindercentra Bij de gezonde ontwikkeling van kinderen hoort het ontdekken van je lichaam, het verschil met andere kinderen en de daarbij horende gevoelens en gedachten. We hebben het dan over de normale kinderlijke seksuele ontwikkeling. Dit onderwerp kan gevoelig liggen, omdat waarden normen op het gebied van seksualiteit erg kunnen verschillen. Bink heeft hier aanvullend beleid op. De basis van dit beleid wordt ook gevormd door de uitgangspunten van de pedagogische cirkel. 4.3 Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld Alle pedagogisch medewerkers zijn op de hoogte van de meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld. Pedagogisch medewerkers hebben een belangrijke rol in het signaleren en bespreekbaar maken van zorgen over de veiligheid van kinderen. De meldcode beschrijft het protocol, de stappen en ieders verantwoordelijkheden bij signalen van mishandeling, seksueel misbruik en huiselijk geweld. Medewerkers worden hierbij ondersteund door de manager peuterspeelzalen en de aandachtsfunctionaris kindermishandeling. 4.4 Omgaan met uitzonderlijke situaties Om de gezondheid en veiligheid van kinderen te waarborgen, heeft Bink beleid en richtlijnen beschreven op het gebied van gezonde voeding, (brand)veiligheid en hygiëne. Ondanks alle preventieve maatregelen kan het voorkomen dat een kind tijdens het verblijf in de peuterspeelzaal te maken krijgt met ziekte of (ernstige) problemen. In deze situaties staan het belang van het individuele kind en de andere kinderen in de groep voorop. In werkinstructies en protocollen staat beschreven hoe te handelen bij ziekte, medicijnen, calamiteiten, overlijden. 4.5 Kinderen met een beperking Ook peuters met een beperking zijn welkom op onze peuterspeelzalen. De toelating van kinderen met een beperking gebeurt in nauw overleg met ouders/verzorgers en eventueel hulpverlenende instanties. Elke vraag wordt apart beoordeeld op de volgende punten: Kan de peuterspeelzaal het kind bieden wat het nodig heeft? Kwaliteitshandboek Bink Pagina 18/24

19 Zijn er speciale voorzieningen nodig? In alle gevallen wegen we zorgvuldig of er voldoende tijd, deskundigheid, ervaring en middelen in de groep aanwezig zijn om de peuter met een beperking goed op te kunnen vangen. Na plaatsing is er regelmatig overleg met de ouders/verzorgers en evt. andere betrokken instellingen. Doel van het overleg is een zo goed mogelijk afgestemde begeleiding van het kind. 4.6 Peuterspeelzaal met VVE (voor- en vroegschoolse educatie) programma De VVE is een educatieve methode voor alle kinderen vanaf twee jaar. VVE stimuleert kinderen in hun ontwikkeling op sociaal-emotioneel gebied, in motoriek en in taalvaardigheid. Op een deel van onze peuterspeelzalen wordt gewerkt met het VVE-programma Puk & Ko. Kinderen in een VVE-groep bezoeken vier dagdelen de peuterspeelzaal. Gedurende een dagdeel zijn er meerdere momenten waarop we bewust werken met Puk & Ko. Dit doen we tijdens het kringspel en in kleine groepjes. We besteden op een speelse manier aandacht aan alle verschillende ontwikkelingsgebieden Uk en Puk Uk en Puk maakt gebruik van de pop Puk. Aan de hand van thema s die aansluiten bij de belevingswereld van peuters, komen alle ontwikkelingsgebieden van kinderen aan bod, zoals interactie: samen praten is belangrijk. Logisch want door samen te praten, ontwikkelen kinderen hun taalvaardigheid. Alle Puk-activiteiten lokken bewust interactie uit. Tijdens de interactiemomenten bieden we taal aan, stellen we vragen en reageren we op hun taalgebruik Woordenschat: per activiteit bieden we minimaal tien woorden aan. Ze staan in een woordenlijst in het activiteitenkatern. Puk leert kinderen geen losse woorden, maar zorgt ervoor dat de nieuwe woorden altijd in activiteiten worden gebruikt. Daardoor krijgen de woorden betekenis. Voorlezen: Puk besteed veel aandacht aan voorlezen. Want voorlezen stimuleert de woordenschat en oefent kinderen in begrijpend luisteren. Er zijn minimaal twee voorleesactiviteiten per thema, één in een kleine groep en één met kinderen individueel. Tijdens de activiteiten staat een voorleesverhaal centraal. Sociaal-emotionele ontwikkeling: Puk leert kinderen om te gaan met zichzelf en anderen. De activiteiten stimuleren om te vertellen, keuzes te maken, elkaar te helpen. Voor een goede sociaalemotionele ontwikkeling is een gevoel van veiligheid noodzakelijk. Want alleen dan durven kinderen op zichzelf te vertrouwen en anderen te leren kennen. De pedagogisch medewerkers hebben hier een belangrijke rol in omdat zij degenen zijn die de kinderen uitdagen en stimuleren. Motorische en zintuiglijke ontwikkeling: Motoriek is belangrijk bij Puk. De activiteiten helpen kinderen verschillende deelgebieden te ontwikkelen. Soms met speciale motorische activiteiten, Kwaliteitshandboek Bink Pagina 19/24

20 vaak als deel van gewone dagelijkse routines. Puk helpt kinderen hun fijne en grote motoriek, sensomotoriek (controle in bewegingsimpulsen die betrekking hebben op de zintuigen) en lichaamsbesef te ontwikkelen. Rekenprikkels: Puk besteedt aandacht aan beginnende rekenontwikkeling bij alle kinderen. Het gaat dan vooral om het opdoen van de eerste ervaringen. Puk biedt activiteiten met meten (passen de schoenen?), ruimtelijke oriëntatie (waar vallen de snippers?) en ontluikende gecijferdheid (hoeveel cadeautjes zijn het? Één, twee, drie) Organisatie Op de VVE-speelzalen werken we vooral met kleine groepsactiviteiten. En dat is een bewuste keuze. Taal leren is namelijk een sociaal proces dat kinderen pas onder de knie krijgen met interactie met elkaar. Die interactie is in een kleine groep makkelijker dan in een grote groep. Veel speelzalen zijn al bekend met het werken in kleine groepen. Actieve rol pedagogisch medewerkers: Puk gebruikt dagelijkse routines (zoals samen eten, of buitenspelen) als vertrekpunt voor speelse activiteiten. Hierdoor worden dagelijkse routines omgebogen tot leersituaties. Om dit te realiseren vraagt Puk een actieve rol van de pedagogisch medewerkers. De pedagogisch medewerkers kunnen tijdens de activiteiten kansen grijpen (bijvoorbeeld bij het fruit eten Welke kleur heeft een sinaasappel? Heeft de appel dezelfde kleur etc.) en creëren (tijdens een kringspel verleiden tot tellen) Puk en buitenspelen Waarom is buitenspelen zo belangrijk voor de kinderen? Kinderen kunnen buiten makkelijker hun energie kwijt. Maar buitenspelen is om meer redenen belangrijk voor kinderen. Kinderen kunnen buiten niet alleen vrij spelen en bewegen, maar zich ook op meerdere vlakken goed ontwikkelen, zoals de motorische, de sociaal- emotionele en de taalontwikkeling. Bovendien is buitenlucht gezond en veranderlijk. Buitenspelen draagt bij aan de natuurbeleving van kinderen: de verschillende seizoenen, licht, wind, zon, regen, sneeuw. Pedagogisch medewerkers kunnen daar heel goed creatief gebruik van maken. Bijvoorbeeld door sneeuw mee te nemen naar binnen om te laten zien wat er dan mee gebeurt. Signaleren en registreren Een gerichte signalering vraagt om deskundige aanpak. Alle pedagogisch medewerkers bij Bink zijn hierin geschoold. Ouders vormen bij de gerichte signalering een belangrijke samenwerkingspartner. De drempel om met ouders in contact te treden en samen te werken bij het oplossen van kleine problemen is hierdoor erg laag. Kwaliteitshandboek Bink Pagina 20/24

21 Alle kinderen op de VVE-speelzaal worden nauwlettend en systematisch gevolgd en geobserveerd. Hierbij wordt er gebruikgemaakt van een kind-volgsysteem waarbij de ontwikkeling van ieder kind frequent wordt geregistreerd. Alle peuters worden op 4 momenten geobserveerd (2 maanden na plaatsing en bij 32, 38 en 44 maanden). De pedagogische medewerkers brengen de ouders op de hoogte van de observaties. Functie van het volgen: registreren van de ontwikkeling op verschillende gebieden; alle pedagogisch medewerkers werken met hetzelfde observatieformulier; eventuele ontwikkelingsachterstanden vroegtijdig signaleren; observatieformulier is een goede leidraad voor het gesprek met ouder(s). De onderdelen die aan bod komen zijn: spraak-/taalontwikkeling, sociaal-emotionele ontwikkeling en motorische ontwikkeling. Naast de observaties worden de peuters in Hilversum vanaf drie jaar (3 en 3,8 jaar) twee keer per jaar getoetst volgens de Cito-methode. Deze test wordt uitgevoerd op een speelse manier (middels plaatjes). De peuter heeft niet door dat zij/hij wordt getoetst. Al deze informatie wordt verwerkt in het overdrachtsformulier en wordt naar de basisschool gestuurd indien ouders hier toestemming voor verlenen. Bij de VVE/zorg kinderen is er ook een warme overdracht en worden de zorgen mondeling toegelicht. In Soest wordt bij alle peuterspeelzalen het overdrachtsformulier en de laatste observatie naar de basisscholen gestuurd indien de ouders hier toestemming voor verlenen. Bij VVE-kinderen zal er een zogeheten warme overdracht naar de basisschool plaatsvinden. De pedagogisch medewerker bespreekt de informatie over de ontwikkeling van een kind eerst met de ouder/verzorger en geeft deze informatie daarna door aan de school. Dit kan telefonisch of in een overleg plaatsvinden. Kwaliteitshandboek Bink Pagina 21/24

22 Hoofdstuk 5 Kerntaak 3 Vormgeven aan de doorgaande ontwikkelingslijn Voor het creëren van optimale ontwikkelingskansen is het van belang dat de overgang van de peuterspeelzaal naar de basisschool goed verloopt. 5.1 Samenwerkingspartners Bink heeft in Hilversum en Soest verschillende samenwerkingspartners om een optimale ontwikkeling van peuters te ondersteunen en een doorgaande ontwikkelingslijn vorm te geven. De contacten kunnen variëren van een verwijzing tot een meer intensieve samenwerking, waarbij werkafspraken worden vastgelegd in convenanten en protocollen. Gemeente Hilversum Bink heeft vijf á zes keer per jaar een overleg (VVE-regiegroep) met de gemeente Hilversum. Alle basisscholen in Hilversum worden bij deze overleggen vertegenwoordigd. Samen wordt gekeken hoe de doorgaande lijn voor kinderen wordt ontwikkeld en gewaarborgd. Gemeente Soest Bink neemt deel aan de LEA en de daaronder vallende werkgroepen. Alle basisscholen zijn vertegenwoordigd in de LEA. Het Onderwijs Kansen Beleid wordt vormgegeven in een van de werkgroepen. De peuterspeelzalen en de VVE-scholen zijn deelnemers, alsmede de gemeente. Samen wordt gekeken hoe de doorgaande lijn voor kinderen wordt ontwikkeld en gewaarborgd. Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Bij het CJG kunnen ouders/verzorgers, kinderen en jeugdigen terecht met hun vragen over opgroeien en opvoeden. Het CJG kan ouders/verzorgers ook informeren over mogelijke opvoedingsondersteuning en kan de weg wijzen naar de juiste instanties. Binnen het CJG zijn verschillende organisaties vertegenwoordigd met als doel de kwaliteit en samenwerking te verbeteren. Het consultatiebureau (GGD) maakt ook deel uit van deze samenwerking. Vanuit de peuterspeelzalen wordt er regelmatig samengewerkt met de consultatiebureaus. Het doel van deze samenwerking is het informeren en ondersteunen van elkaar bij peuters met extra zorg. Ook verzorgt het consultatiebureau de indicatiestelling voor de peuters van de VVE-groepen. Basisscholen Peuters van vier jaar maken de stap van de peuterspeelzaal naar de basisschool. Om de doorgaande ontwikkelingslijn van het VVE-programma te waarborgen, wordt er op alle VVE-speelzalen in Hilversum en op alle peuterspeelzalen in Soest gewerkt met een overdrachtsformulier. Dit overdrachtsformulier wordt ongeveer 6 tot 8 weken voordat het kind de speelzaal verlaat ingevuld door de pedagogisch medewerker en besproken met de ouders. Kwaliteitshandboek Bink Pagina 22/24

23 Na overleg en akkoord van de ouders, wordt het overdrachtsformulier door de pedagogisch medewerker van de speelzaal naar de desbetreffende basisschool verstuurd en indien nodig vindt een overdracht plaats. Bij peuterspeelzalen zonder VVE-programma onderzoekt Bink samen met de partners in Hilversum hoe we de doorgaande lijn kunnen vormgeven. Kwaliteitshandboek Bink Pagina 23/24

24 Hoofdstuk 6 Kerntaak 4 Ondersteuning bieden aan ouders/verzorgers bij de opvoeding van hun kind Ouderparticipatie heeft een positief effect op de ontwikkelingskansen van het jonge kind. De peuterspeelzaal is een verbreding van de opvoedingssituatie. Ouders/verzorgers en pedagogisch medewerkers van de peuterspeelzaal delen gedurende een korte periode de verzorging en opvoeding van het kind. Een goede samenwerking is daarom essentieel en vraagt een basis van wederzijds vertrouwen en respect. Dat wil zeggen: respect voor de ouder als eindverantwoordelijke voor en belangenbehartiger van het kind. En respect voor de pedagogisch medewerkers van de peuterspeelzaal als verantwoordelijke voor de professionele uitvoering van de opvang van de kinderen in de groep. Een goede relatie waaruit begrip blijkt voor elkaars verantwoordelijkheden, mogelijkheden en beperkingen, zorgt ervoor dat de opvang van het kind zo goed mogelijk verloopt. Om een kind optimale kansen te kunnen bieden hecht Bink dan ook veel waarde aan samenwerking met de ouders. Dit vraagt om wederzijdse investering. Vanuit een positieve houding van betrokkenheid moeten ouders gestimuleerd worden om betrokken te zijn bij hun kind op de speelzaal. Samen zetten we ons in voor de schoolloopbaan van het kind. In het kader van VVE zet Bink zich in voor: 1 afstemming tussen pedagogisch medewerkers en ouders over: - de dagelijkse begeleiding van het kind; - de voortgang in de ontwikkeling van het kind; - doorverwijzing naar hulpinstanties in geval van problemen in de ontwikkeling van het kind. 2 informatie over opvoeding en opgroeien 3 participatie van ouders aan activiteiten van de voorschool/peuterspeelzaal 4 duidelijke informatie aan de ouders over onze dienstverlening 5 invloed van ouders op de kwaliteit van onze dienstverlening 6 doorgaande lijn van speelzaal (voorschool) naar basisschool Op de peuterspeelzalen van Bink wordt ingezet op het informeren van ouders en wordt er geprobeerd hen actief deel te laten nemen aan activiteiten, bijvoorbeeld meedenken en uitvoeren van een uitstapje of Sintfeest. Kwaliteitshandboek Bink Pagina 24/24