Dieren van over de grens: wat krijg je ervan

Transcriptie

1 Dieren van over de grens: wat krijg je ervan Joke van der Giessen RIVM- Centrum voor zoönosen CVI-Bacteriologie&TSE s joke.van.der.giessen@rivm.nl

2

3 Inhoud 1. Drivers en prioritering van zoönosen 2. Omvang dieren en import 3. Welke zoönotische risico s? 4. Signalering in Nederland 5. One health

4 Nederland, een klein en bevolkt land km² 16.7 miljoen inwoners 75 miljoen kippen 7 miljoen varkens 3.9 miljoen runderen 1.2 miljoen schapen 0.4 miljoen geiten

5 ... Waar we houden van huisdieren... 1,8 miljoen honden 3,3 miljoen katten 4,5 miljoen siervogels / duiven 1,7 miljoen konijnen/knaagdieren 0,25 miljoen terrariumdieren 19 miljoen aquarium-/vijvervissen

6 Geïmporteerde levende dieren (vanuit derde landen) (Buitengrens Inspectie Post (BIP) Schiphol (2012) 27 miljoen siervissen knaagdieren reptielen 3 miljoen eendagskuikens 2500 vogels incl papagaaien paarden honden 450 katten 628 wilde dieren / exoten, waaronder: o o o o o Zeehonden Lama s Vleermuizen Apen Kangoeroes

7 Import van dieren en voedsel vanuit de hele wereld

8 Wat krijg je ervan en waar te beginnen? 1415 veroorzakers van infectieziekten bij de mens 217 Virusen 538 Bacterien and Rickettsiae 307 Schimmels 66 Protozoa 287 Helminthen 863 (61%) zijn afkomstig van dieren (zoönotisch) En 75% van de nieuwe opduikende zoönosen komen van dieren (Taylor et al, Phil.Trans. R. Soc. London B. Biol. 2001)

9 Welke zoönosen zijn belangrijk voor NL en wat kunnen we eraan doen? 9

10 High threat Influenza A virus (avian) H5N1 Toxoplasma gondii Japanese encephalitis virus Campylobacter spp. Mycobacterium bovis BSE prion Anaplasma phagocytophila Streptococcus suis Leptospira interrogans West Nile virus Crimean-Congo hemorrhagic fever virus Coxiella burnetii Dobrava-Belgrade virus Rabies virus (classic ) Yersinia pestis Rift Valley fever virus Capnocytophaga canimorsus Francisella tularensis Eastern equine encephalitis virus Chlamydophila psittaci Tick-borne encephalitis virus Staphylococcus aureus (meticilin resistant) Seoul virus Bartonella henselae European bat lyssa virus Brucella melitensis Mycobacterium avium Puumala virus California encephalitis virus Brucella suis Hepatitis E virus Saint Louis encephalitis virus Salmonella spp. (non-typhoidal) Pasteurella multocida Echinococcus multilocularis Escheria coli Shiga toxin producing Chlamydophila abortus Yersinia enterocolitica Trichinella spp. Clostridium botulinum (toxins) Monkeypox virus Rickettsia conorii Lymphocytic choriomeningitis virus Western equine encephalitis virus Rickettsia rickettsii Louping ill virus Cryptosporidium parvum Eyach virus Cowpox virus Borrelia spp. Cryptococus neoformans var. gattii Ascaris suum Rocio virus Leishmania spp. Giardia lamblia Toxocara canis/cati Cryptococus neoformans var. neoformans Ljungan virus Babesia divergens/ microti Tahyna virus Tribec virus Taenia solium Baylisascaris procyonis Rickettsia helvetica Rickettsia spp. Clostridium difficile Venezuelan equine encephalitis virus Colorado tick fever virus Echinococcus granulosus Anisakis simplex Orf virus Erve virus Taenia saginata Erysipelothrix rhusiopathiae Batai virus Ehrlichia chaffeensis Fasciola hepatica Bhanja virus Sindbis virus Burkholderia mallei Dirofilaria immitis/repens Thogotovirus Barmah Forest virus Wesselsbron virus Ross river virus Dhori virus (Batken virus) Low threat Normalized score Signalering van emerging zoönosen: Emzoo-project Influenza A virus (avian) H5N1 2. Toxoplasma gondii 3. Japanese encephalitis virus 4. Campylobacter spp. 5. Mycobacterium bovis 6. BSE prion 7. Coxiella burnetii 8. Anaplasma phagocytophila 9. Streptococcus suis 10. Leptospira interrogans 11. West Nile virus 12. Crimean-Congo hemorrhagic fever virus 13. Dobrava-Belgrade virus 14. Rabies virus (classic ) 15. Yersinia pestis 16. Rift Valley fever virus 17. Capnocytophaga canimorsus 18. Francisella tularensis Geprioriteerde lijst van 86 emerging pathogenen Aanvullende early warning en surveillance systemen Zoönosen-risicoanalyse-structuur 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0

11 Signalering bij portes d'entrees

12 Geïmporteerde levende dieren (vanuit derde landen) (Buitengrens Inspectie Post (BIP) Schiphol (2012) 27 miljoen siervissen knaagdieren reptielen 3 miljoen eendagskuikens 2500 vogels incl papagaaien paarden honden 450 katten 628 wilde dieren / exoten, waaronder: o o o o o Zeehonden Lama s Vleermuizen Apen Kangoeroes

13 Veel dierziekten worden gecontroleerd aan de grens

14 Import exotische dieren Illegale import en handel Omvang: onbekend! Geschatte orde van grootte legale handel Insleep zonder veterinaire gezondheidsgaranties: alles mogelijk! Criminaliteit

15 Risico s van exotische dierimporten in NL Import van exotische levende dieren: controle veterinair maar hoe is dat voor emerging zoönosen geregeld en wat zijn de risico s? Onderzoek exotische dierimport: CVI (dierziekten) en RIVM (zoonosen); analyse TRACER database: duizenden records! Doel: Risico-inschatting zoönosen en dierziekten niet in regelgeving OIE risk assessment framework en Emzoo lijst. Bushmeat: illegaal maar hoeveel komt er NL binnen en welke risico s? Onderzoek in andere landen US, UK, Fr.

16 Honden Omvang van import kruisingen / rashonden zonder papieren 8200 zwerfhonden uit het buitenland (2012) Land of regio van herkomst: Zuid- en Oost-Europa Welke zoönosen komen er voor? Importcontroles? Wat zijn risico s voor de mens?

17 ?

18 Epidemolgie en bronopsporing

19 Echinococcose mens Hydatide blazen in de lever Ernst afhankelijk van stadium Lange incubatietijd Behandeling mogelijk, chirurgie en medicamenteus Preventie: behandeling honden en hygïene rondom slachten vee en slachtafval Incidentie in Roemenie: 4000 humane gevallen per jaar

20 Besmetting hond Vakantie Zuid Europa: eten slachtafval in besmette gebieden Import van zielige puppies/zwerfhonden uit Zuid Europa Eten van besmet rauw vlees BARF (Zuid-Europa of via internet) Behandeling: Regelmatig ontwormen Ontwormen honden na terugkomst van vakantie met ontwormmiddel tegen lintwormen (praziquantel) Geen zielige honden mee terug nemen uit Zuid-Europa Geen honden aanschaffen uit Oost-Europa Geen rauw vlees voeren

21 Oktober 2007: melding slachthuis E. granulosus sheep strain identical to strain from Turkey (DNA sequencing, RIVM) Risico-analyse import uit Roemenie en Bulgarije: slachtdieren Risico introductie in NL hondenpopulatie

22 Een exoot als huisdier?

23

24 Ernstige zoönose: neurologische klachten en sterfte bij kinderen VS Baylisascariasis in humans Baylisascaris procyonis raccoon Order Ascaridida most common cause larva migrans in USA B.procyonis important zoonosis: - visceral larva migrans - neural larva migrans - ocular larva migrans Baylisascaris spp.: - Baylisascaris columnaris skunks - Baylisascaris melis badgers - Baylisascaris transfuga brown bear - Baylisascaris schroederi giant panda s - Baylisascaris ailuri red panda s

25 Baylisascaris in wasberen en stinkdieren Introductie met import van wasberen en stinkdieren circa stinkdierhouders 50% van de onderzochte mestmonsters positief voor B. columnaris Geschatte omvang wasberen Geen inzicht prevalentie B. procyonis. Eieren in omgeving risico voor de mens en introductie exotische worm in wildlife en honden Risico voor mens en gezelschapsdieren en..

26 Introductie in endemische fauna Wasberen SVP niet op de positieflijst!!

27 Conclusies Toenemend risico introductie van pathogenen door globalisering Exotische dierimporten: in onderzoek Preparedness is belangrijk Early warning en signalering van zoönosen in NL Zoönosenstructuur signalering en risk assessment Nederland: one health aanpak zoönotische risico s een feit! Vetinf@ct

28

29 Bedankt voor jullie aandacht! Sacramento Pest Control