Ebola raakt alles. Van medische noodsituatie naar humanitaire ramp

Transcriptie

1 Ebola raakt alles Van medische noodsituatie naar humanitaire ramp Publicatiedatum 5 november 2014

2

3 Inleiding Kinderen kijken toe hoe een hulpverlener hun dorp in Sierra Leone ontsmet. Foto: Save the Children De ebola-epidemie in West-Afrika veroorzaakt niet alleen een exponentieel stijgend aantal doden en zieken, het ontwricht complete samenlevingen en treft miljoenen mensen. Alles staat stil. Het heeft invloed op alle niveaus van de samenleving: onderwijs, gezondheidszorg, werkgelegenheid en voedselproductie. Naast medische zorg is dringend behoefte aan voorlichting, voorkomen van besmetting, opvang van de kinderen die alleen achterblijven en het stabiliseren van de kwetsbare reguliere gezondheidszorg. De Stichting Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) inventariseert in dit onderzoeksrapport de laatste feiten en cijfers van de epidemie, haalt de belangrijke rapporten aan en geeft citaten en ervaringen van slachtoffers en nabestaanden. Dit rapport biedt ook een overzicht van de geplande acties van de SHO deelnemers. 3

4 Stand van zaken Ebola trekt een spoor van vernietiging onder de inwoners van Sierra Leone, Liberia en Guinee Volgens de Wereld Gezondheidsraad (WHO) zijn per 31 oktober officieel mensen besmet geraakt met ebola en zijn inmiddels mannen, vrouwen en kinderen gestorven aan de ziekte. Dit zijn de gevallen die door de getroffen landen zijn gerapporteerd. Waarschijnlijk is sprake van onderrapportage omdat niet alle slachtoffers een hulppost kunnen bereiken. In sommige gevallen wordt de ziekte geheim gehouden uit angst voor stigmatisatie. Het aantal slachtoffers onder de lokale dokters en verpleegkundigen is dramatisch: in Liberia raakten tot nu toe 299 gezondheidswerkers besmet, in Sierra Leone 127, in Guinee 82 en in Nigeria 11. In totaal stierven tot nu toe 269 artsen en verpleegkundigen aan de gevolgen van ebola. In Spanje en de Verenigde Staten raakten vier artsen en verpleegkundigen besmet na hun terugreis uit West-Afrika of na contact met een ebola-patiënt in het ziekenhuis. Half september 2014 voorspelde de WHO dat de omvang van de epidemie elke drie weken zou verdubbelen. 2 Volgens een computermodel van de CDC (Centers for Disease Control and Prevention) zouden eind januari 2015 tussen de 550 duizend en de 1,4 miljoen mensen in West-Afrika besmet raken met ebola als niet snel ingegrepen wordt. CDC-directeur Thomas Frieden waarschuwde: De ebola-uitbraak is met niets te vergelijken sinds de opkomst van hiv-aids. Inmiddels is de internationale gemeenschap massaal te hulp geschoten en de inschatting van de WHO is dat de epidemie over zes tot negen maanden onder controle kan zijn. Maar parallel lopend aan de ebola epidemie tekent zich nog een tweede ramp af: de regio s stevenen af op een hongersnood, aldus Famine Early Warning System. Wat begon als een gevaarlijk virus, dreigt uit te monden in een humanitaire ramp. 4

5 Totale ontwrichting De hulp voor de getroffen landen was tot nu toe vooral gericht op het bestrijden van de epidemie maar nu wordt duidelijk dat ebola alle aspecten van de getroffen landen raakt. De medische zorg is in elkaar gestort, er dreigen grote voedseltekorten, families zijn uit elkaar gevallen en duizenden kinderen zijn wees geworden. De economie en voedselproductie van de getroffen landen loopt ernstige averij op. Markten zijn gesloten, de grenzen zijn dicht en er is geen transport meer mogelijk. Boeren kunnen hun producten niet kwijt waardoor de prijzen in de stad stijgen. Voor politieke instabiliteit wordt gevreesd. De verkoop van olie en benzine daalt in hoog tempo omdat de hele regio verlamd is geraakt, gebieden zijn afgesloten en mensen niets meer durven of kunnen ondernemen. In beschermende kleding vervoert een taxichauffeur zieke mensen naar het ebolabehandelcentrum. Foto: UNICEF 5

6 De situatie in de landen voor de komst van ebola Bijna 2 miljoen kinderen in Sierra Leone gaan niet meer naar school sinds de ebola-uitbraak zoals deze leegstaande school in Freetown aantoont. Foto: Tommy Trenchard/Oxfam De situatie in Liberia, Sierra Leone en Guinee is met name ernstig omdat deze landen al voor de uitbraak van ebola onderaan de ranglijst van de Human Development Index van het UNDP (United Nations Development Programme) bungelden. Liberia, Guinee en Sierra Leone staan respectievelijk op de 175 e, de 179 e en 183 e plaats van de 187 landen die in de index zijn opgenomen. Zowel Liberia als Sierra Leone kampen nog altijd met de desastreuze gevolgen van de burgeroorlog ( ). Een voorzichtig herstel bleek de laatste jaren uit de groeiende economie. Profiel Sierra Leone: Sierra Leone is extreem arm. Van de hele bevolking leeft 51,71 procent onder de armoedegrens (1,25 dollar per dag). De gemiddelde levensverwachting in Sierra Leone was vóór de ebola-uitbraak 45,6 jaar. In Nederland is dat 82 jaar, volgens de WHO. De gemiddelde inwoner heeft 2,9 jaar onderwijs genoten maar voor de huidige schoolgaande jeugd was de verwachting dat ze 7,5 jaar naar school zouden gaan. Een goede indicatie voor het niveau van gezondheidszorg is de sterfte onder zwangere vrouwen. In Sierra Leone sterven op elke 100 duizend bevallingen van levend geboren kinderen 6

7 890 vrouwen in het kraambed, dat is bijna 0,9 procent. Ter vergelijking: in Nederland is dat aandeel 6 vrouwen. In Sierra Leone zijn 2 dokters werkzaam op elke 100 duizend inwoners. In Nederland zijn dat er 300 (WHO). Bijna de helft van de werkende bevolking houdt zich bezig met zelfvoorzienende landbouw en visserij. Mijnbouw (ijzer en olie) heeft voor economische groei gezorgd. Het land exporteert diamant, titanium en bauxiet en is daarom sterk afhankelijk van de internationale markt. Corruptie is een groot probleem bij de ontwikkeling van het land. 4 Profiel Liberia: Liberia is een arm land dat sterk steunt op buitenlandse hulp, net als Sierra Leone. Van de hele bevolking leeft 83,76 procent onder de armoedegrens. In Liberia is de levensverwachting wat beter dan in Sierra Leone. Daar wordt de gemiddelde inwoner 60,6 jaar oud. De gemiddelde Liberiaan is 3,9 jaar naar school gegaan en van de jeugd wordt verwacht dat ze 8,5 jaar onderwijs krijgen. In Liberia sterven op elke 100 duizend bevallingen 770 vrouwen in het kraambed. In Liberia was vóór de ebola-uitbraak één dokter per inwoners beschikbaar (in Nederland 300). Veel ondernemers hebben het land verlaten sinds de burgeroorlog. Sinds de democratie is hersteld gaat het een stuk beter. Liberia is rijk aan grondstoffen, bossen en heeft een gunstig landbouwklimaat. IJzererts en rubber zorgden voor inkomsten. Liberia laat onderzoeken of er olie in de bodem zit. De economie groeide de laatste jaren hard, als gevolg van de hoge prijzen voor Liberia s exportproducten. Er wordt hard gewerkt aan herstel van de infrastructuur in het land. Om investeerders aan te trekken is politieke stabiliteit en de strijd tegen corruptie van groot belang. 5 Profiel Guinee: In Guinee leeft 43,34 procent van de mensen onder de armoedegrens van 1,25 dollar per dag. Mensen worden gemiddeld 56,1 jaar oud. De gemiddelde Guinees heeft 1,6 jaar in de schoolbanken doorgebracht. De kinderen gaan inmiddels gemiddeld 8,7 jaar naar school. Van de 100 duizend moeders die een levende baby ter wereld brengen, overleven 610 vrouwen de bevalling niet. In Guinee zijn tien keer zoveel dokters beschikbaar als in Liberia: 1 per 10 duizend inwoners. Hoewel arm heeft Guinee grote mijnbouw, waterkracht en landbouwpotentie. Een kwart van de mensen leeft van kleine landbouw, visserij, bosbouw of jacht. In het verleden was het land een exporteur van landbouwproducten maar het importeert nu voedsel. Guinee heeft een van de grootste reserves aan bauxiet in de wereld en daar haalt de overheid zijn inkomsten vandaan. Guinee is ook rijk aan ijzer, goud en diamant maar kan dit niet verzilveren als gevolg van de gebrekkige infrastructuur, corruptie en politieke instabiliteit van het land. 6 7

8 Wat gaan de Samenwerkende Hulporganisaties doen? De Samenwerkende Hulporganisaties helpen de slachtoffers van de ebola-ramp. Sommigen doen dat op het vlak van medische hulp aan besmette mensen. Het merendeel van onze organisaties werkt juist op het vlak van preventie en voorlichting om verspreiding te stoppen. Ze helpen daarnaast al die mensen die ook indirect getroffen worden door deze ramp (zoals weeskinderen, zwangere vrouwen, ouderen en zieken). Om de grote gevolgen van de ramp in te bedden is het noodzakelijk dat we ons werk opschalen op 3 niveaus: Ebola heeft een destructieve werking op alle onderdelen van de maatschappij en raakt iedereen. Er is goede samenwerking nodig tussen alle partijen die werken binnen de 3 werkterreinen en de partijen die ondersteunen in de vorm van logistiek en coördinatie (SHO). Op drie punten bestrijden we de ramp die ebola heeft veroorzaakt. Medische hulpverlening: Acute zorg voor patiënten. 1. Medisch personeel, maar ook andere hulpverleners ter plekke krijgen, 2. Behandeling in de ebola-klinieken 3. Internationale en lokale coördinatie 4. Distributie van beschermingsmaterialen (beschermende pakken en brillen, chloor) Preventie en voorlichting: Voorkomen dat de ziekte zich verder verspreidt. 1. Veilig begraven van de lichamen van de doden om de verspreiding van infecties te voorkomen 2. Traceren van mensen die besmet zijn 3. Voorlichtingscampagnes van deur tot deur en via de radio om mensen op de hoogte te houden en uit te leggen wat zij kunnen doen om verspreiding te voorkomen. 4. Distributie van hygiëne kits (zeep, chloor, emmers) 8

9 Ebola voorlichtingsposter met de tekenen en symptomen van de ziekte. Foto/poster: CARE Noodhulp en herstel: Hulp aan álle slachtoffers 1. De opvang van kinderen die hun ouders verloren hebben aan ebola 2. Begeleiden van de re-integratie van mensen die de ziekte overleefd hebben om te voorkomen dat zij verstoten worden door hun gemeenschap 3. Het overeind houden van de reguliere gezondheidszorg 4. Distributie van voedsel en schoon drinkwater (aan mensen in quarantaine) 5. Economische stimuleringsmaatregelen zoals microkredieten 6. Maatregelen om de voedselvoorziening op peil te houden zoals de distributie van zaaigoed aan boeren Diverse internationale leiders, vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en bekende artiesten riepen al op tot actie of doneerden grote bedragen. Mark Zuckerberg (Facebook) stortte 25 miljoen dollar en zei: We moeten ebola onder controle krijgen op korte termijn zodat het zich niet verder verspreid en een gezondheidscrisis op wereldschaal wordt, waar we nog tientallen jaren tegen moeten vechten, zoals hiv-aids of polio. Via social media werd een clip verspreid waarin beroemdheden als Alicia Keys, Idris Elba en Naomi Campbell hun steun betuigden aan de ebola-campagne. 9

10 Verhalen uit het veld Kinderen: geen school, geen ouders Kinderen betalen in alle opzichten de hoogste prijs voor ebola. Ze raken hun ouders kwijt en niemand wil voor ze zorgen uit angst voor besmetting. Normaal worden wezen opgevangen door de naaste familie. Kinderen en baby s worden niet gevaccineerd en overlijden aan ziektes die eenvoudig te genezen zijn omdat ze niet naar de dokter kunnen. Zwangere vrouwen bevallen zonder hulp waardoor de kans op complicaties voor de baby groot is. Bovendien kunnen kinderen en jongeren niet naar school omdat alle scholen sinds de uitbraak van de epidemie dicht zijn. De scholen van Sierra Leone, Liberia en Guinee zijn dicht uit angst voor besmetting maar ook omdat leraren niet meer komen opdagen. Zo geeft UNICEF aan dat bijna 2 miljoen kinderen in Sierra Leone niet meer naar school gaan. Omdat die situatie de ko- Josephine (17) uit Sierra Leone verloor haar vader en twee broers aan ebola. Nu ze wees is, weet ze niet waar ze moet wonen. Buren en familie willen haar niet opvangen, omdat ze bang zijn zelf ziek te worden. Gelukkig mag ik nog even in ziekenhuis blijven, zegt Josephine. (bron: Care Nederland) mende maanden nog zal voortduren, steunen diverse hulporganisatie van de SHO programma s waarin kinderen onderwijs via de radio krijgen. In de drie getroffen landen is onderwijs juist een belangrijke motor van ontwikkeling en die loopt nu gevaar. 10

11 Als volwassen mensen doodgaan aan ebola laten ze een gezin of familieleden onverzorgd achter. In Guinee waren half augustus al kinderen als wees geregistreerd, betrouwbare actuele cijfers ontbreken maar naar schatting is dit aantal reeds verdubbeld. Omdat de wezen uit gezinnen met ebola komen, wil niemand voor ze zorgen of ze zelfs maar aanraken uit angst voor besmetting. Hierdoor raken veel halve of hele weeskinderen getraumatiseerd en krijgen psychische klachten. Niet alleen verliezen ze hun ouders, broertjes en zusjes, maar ze worden ook nog als paria behandeld. UNICEF biedt kinderen emotionele en fysieke zorg. Zo worden in Sierra Leone de komende maanden meer dan 2500 ebola-overlevenden - die nu immuun zijn voor de ziekte - getraind in hulpverlening aan kinderen. Door ebola wordt een gewone menselijke reactie als het geruststellen van een ziek kind een mogelijke doodsoorzaak, stelt Manuel Fon- Rugiatu (12 ) uit Sierra Leone wil naar school met haar vriendinnen om te spelen en te leren, maar dat kan ze voorlopig wel vergeten. World Vision werkt samen met het ministerie van Onderwijs, Jeugd en Sport aan een oplossing: tv- en radio-onderwijs. taine, regionaal directeur van UNICEF in West- en Centraal Afrika. De overgrote meerderheid van kinderen getroffen door ebola krijgen nog steeds geen gepaste zorg. We kunnen niet op de gebruikelijke manier reageren op een crisis van deze aard en deze omvang. Er is veel moed nodig, meer creativiteit, en véél meer middelen. 11

12 Een bijkomend effect van ebola is volgens Terre des Hommes Guinee dat veel kinderen gedwongen zijn tot kinderarbeid omdat kostwinners zijn weggevallen. Een aanzienlijk aantal kinderen wordt naar familie in andere regio s gestuurd om besmetting te voorkomen. Onderzoek van Terre des Hommes gaf aan dat veel kinderen gebukt gaan onder de angst voor besmetting, wantrouwen van hun omgeving en het wegvallen van een sociaal vangnet. Het wantrouwen binnen de gemeenschappen neemt sterk toe met alle risico s van uitsluiting en conflict. Terre des Hommes start een programma waarin het families ondersteunt in hun levensonderhoud en zal sociaalpsychologische hulp bieden aan kinderen die indirect slachtoffer zijn geworden van ebola, omdat ze ouders en/of familieleden hebben verloren of op een andere manier van hun familie gescheiden zijn geraakt. Vandy Jawad (7) genezen van ebola in een ziekenhuis in Sierra Leone. (foto: Jo Dunlap, UNICEF) 12

13 Gezondheidszorg: Waar kun je naar toe met een blindedarmontsteking? Bill Gates: Het is van groot belang een structuur voor gezondheidszorg te bouwen. Anders gaan er binnenkort meer mensen dood aan gemakkelijk te voorkomen ziektes dan aan ebola. Wellicht vallen de meeste slachtoffers van ebola onder mensen die niet eens besmet zijn met de ziekte. De reguliere gezondheidszorg is compleet verdwenen. De toch al spaarzaam aanwezige hospitalen zijn gereserveerd voor ebola-gevallen en gewone patienten durven daar niet meer naar toe. Complottheorieën doen de ronde onder de bevolking dat patiënten express worden ingespoten met het ebola-virus. Het wantrouwen is groot. Redenen voor crisis in reguliere gezondheidszorg: - De weinige ziekenhuizen zijn gereserveerd voor ebola-gevallen - Veel dokters en verpleegkundigen zijn zelf slachtoffer van ebola - Gewone zieken durven niet naar een kliniek uit angst voor besmetting - Zwangere vrouwen durven geen hulp aan verloskundigen te vragen uit angst voor besmetting - De vaccinatieprogramma s van de overheid zijn stopgezet waardoor kinderen meer risico lopen op ziektes die normaal voorkomen kunnen worden. Voor ebola-patiënten zijn nog steeds veel te weinig bedden zoals duidelijk te zien is in bovenstaande grafiek. Het Rode Kruis, UNICEF en Stichting Vluchteling Cordaid, ICCO en Save the Children houden zich specifiek bezig met de gezondheidszorg. UNI- CEF zorgt er bijvoorbeeld voor dat het vaccinatieprogramma wordt hersteld en werkt aan bewustzijn en de ontkrachting van mythes. Stichting Vluchteling zet klinische units op en traint vrijwilligers. Het Rode Kruis zette een groot behandelcentrum in Sierra Leone op, zorgt voor patiëntenvervoer en ontsmet huizen van ebola-slachtoffers. Levensonderhoud en voedsel Volgens de Wereldbank is de economische impact van ebola nu al serieus maar kan het catastrofaal uitpakken zonder snelle actie. Alle transport ligt stil, overal zijn checkpoints en samenscholing is verboden. Mensen durven niet naar de markt, bedrijven sluiten de poort en de grenzen zijn dicht uit angst voor besmetting. Buitenlandse investeerders trekken zich terug en arbeidsmigranten in de aangrenzende landen worden teruggestuurd. Minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking We moeten de handen ineen slaan om de mensen in Liberia, Guinea en Sierra Leone te helpen Het directe gevolg voor de inwoners van de getroffen landen zijn stijgende voedselprijzen en toenemende werkloosheid. De prijzen van basisvoedsel als rijst, cassave en palmolie zijn in sommige gevallen vervijfvoudigd. Omdat de grenzen dicht zijn, kan er geen rijst geïmporteerd worden. Ook hamsteren veel mensen uit paniek. Daardoor ontstaan er te- 13

14 Wanhopig wachtende mensenmassa bij voedseldistributie in Sierra Leone. Foto: Olaneka Ogundpo korten in de steden en worden prijzen nog hoger. De lokale boeren krijgen hun producten niet naar de consument omdat er vanwege besmettingsgevaar geen transport is, en omdat de markten gesloten zijn. De boeren eten hun eigen oogst op. Wat zij zelf opeten kunnen ze niet verkopen. Hun voeding wordt daardoor heel eenzijdig (een rijstboer heeft nu opeens alleen nog maar rijst te eten). De nood is zo hoog dat boeren ook hun zaaigoed aan het opeten zijn. Dat betekent dat zij niet alleen deze oogst missen, maar ook de volgende. Als het zaaigoed op is, hebben zij geen middelen meer om in hun levensonderhoud te voorzien. In veel gebieden is het oogsten zelf ook lastig geworden. De oogst gebeurt in deze landen vooral met de hand. Jonge mannen reisden van dorp naar dorp om mensen te helpen. Dat gebeurt nu, uit angst voor besmetting, niet meer. Wie zelf niet sterk genoeg is kan dus niet oogsten. Zo verrot ook nog eens een deel van de oogst op het land. In onderstaande grafiek is duidelijk te zien dat de voedselprijzen in Liberia de laatste maanden flink zijn gestegen. Dit is vooral onder de armen in de grote steden een probleem omdat zij geen alternatief hebben en de werkloosheid stijgt. Siapha Kamara van de lokale organisatie SEND vertelt hoe ebola in Sierra Leone de lokale boeren treft: Boeren willen wel werken, maar het menselijk verkeer is stilgelegd. Dorpen met besmettingsgevallen worden afgezet, o.a. door de politie. Andere dorpen weigeren dan weer mensen toe te laten uit dorpen waarvan bekend is dat er ebola heerst. Het stigma en de sociale ontwrichting zijn enorm. Vrouwen die hun man verliezen door ebola worden soms verdacht van hekserij. Scholen zijn dicht. Het sociale en economische leven ligt grotendeels stil. Niemand geeft elkaar nog een hand. En intussen zijn zo n 50 boeren die deelnemen aan ons kredietprogramma overleden aan ebola. Ook onze eigen hulpverleners hebben familieleden verloren. Iedereen wordt geraakt. (bron: Cordaid) Getroffen gezinnen hebben een accuut probleem om in hun levensonderhoud te voorzien. Ze verliezen hun kostwinners en productieve gezinsleden of 14

15 Conclusie ze kunnen niet werken omdat ze voor hun zieken moeten zorgen. Gezinnen die in quarantaine worden geplaatst kunnen ook niet in hun eigen onderhoud voorzien. Volgens de Wereldvoedselorganisatie FAO lopen gezinnen risico. De Nederlandse Hulporganisaties zoals ICCO en Kerk In Actie en Cordaid steunen de getroffen gezinnen in hun levensonderhoud. Cordaid steunt 3000 getroffen gezinnen in Liberia met voedselpaketten. Ook de vrijwilligers die in de klinieken en in de preventieteams werken krijgen voedselsteun. Ebola is een immense ramp geworden die vraagt om een grootschalige en directe wereldwijde aanpak. Naast een medische noodsituatie, is dit een humanitaire ramp die complete samenlevingen ontwricht. In West-Afrika staat alles stil, meldt actievoorzitter Henri van Eeghen. Miljoenen mensen zijn getroffen. De samenwerkende hulporganisaties openen Giro555 en roepen Nederlanders op om de actie Stop de ebola-ramp te steunen. Dit is de eerste keer in de geschiedenis van Giro555 dat er een nationale actie wordt gehouden vanwege een ziekte. World Bank Group President Jim Yong Kim: said,...the sooner we get an adequate containment response and decrease the level of fear and uncertainty, the faster we can blunt Ebola s economic impact... 15

16 Hulp ebola West-Afrika 1 CARE Nederland 2 Cordaid Mensen in Nood 3 ICCO & Kerk in Actie 4 Nederlandse Rode Kruis 5 Oxfam Novib 6 Save the Children 7 Stichting Vluchteling 8 Terre des Hommes 9 UNICEF Nederland 10 Word Vision Guinea Besmettingen: 1667 Doden: 1018 Sierra Leone Besmettingen: 5338 Doden: 1510 Liberia Besmettingen: 6535 Doden: november

17 Hulp ebola West-Afrika op 1 november CARE Nederland Publieksvoorlichting ebola, training lokale voorlichters, uitdelen hygiënekits en hygiëne voorlichting, opsporen en melden van besmette personen. 2 Cordaid Mensen in Nood Voorlichting hygiëne en verspreiding hygiënekits, leveren beschermingsmateriaal aan ziekenhuizen, ontwikkelen en uitdelen Ebola serious gaming spel, voorlichting, voedsel uitdelen in quarantainegebieden, ondersteunen reguliere gezondheidszorg. 3 ICCO & Kerk in Actie Bouw isolatieruimtes ziekenhuis, opvang weeskinderen, ondersteuning radio bij maken voorlichtingsprogramma s, uitdelen voedselpakketten in quarantainegebieden, aanpassen begrafenisrituelen, psychosociale hulp. 4 Nederlandse Rode Kruis Organiseren veilige begrafenissen, psychosociale steun en traceren familieleden ebola patiënten, ontsmetten huizen en gezondheidscentra, trainen vrijwilligers voor voorlichting, voorlichtingscampagnes via radio en sms, vervoer en behandeling patiënten, opzetten behandelcentra. 5 Oxfam Novib Publieksvoorlichting ebola, training lokale voorlichters, uitdelen hygiënekits en hygiëne voorlichting, opsporen en melden van besmette personen. 6 Save the Children Opzetten ebola behandelcentra en lokale zorgcentra, behandelen patiënten, opsporen en follow-up verzorgen van mensen in contact geweest met ebola-patiënten, training gezondheidszorgwerkers, voorlichting, verzorgen vervangend onderwijs, opvang weeskinderen, ondersteuning bij re-integratie genezen ebola-patiënten. 7 Stichting Vluchteling Opzetten isolatie-units ziekenhuizen en bouw van behandelingskliniek, ondersteunen Ministerie van Gezondheidszorg in opschalen van preventieprogramma s, voorlichting, psychosociale steun, trainen gezondheidszorgpersoneel in behandeling, training vrijwilligers in opsporen van mensen in contact geweest met ebola-patiënten. 8 Terre des Hommes Voorlichting, voorbereiding van trainingen gericht op preventie aan sleutelpersonen zoals gezondheidszorgmedewerkers, psychosociale hulp aan (wees-) kinderen. 9 UNICEF Nederland Leveren van medische goederen, beschermingsmateriaal, hygiënekits en medicijnen, voorlichtingscampagnes, ondersteuning reguliere zorginstellingen met medicijnen en materiaal en verwerking van afval, opvang (wees)kinderen, training maatschappelijk werkers in traumabegeleiding, opzetten lokale zorgcentra voor overloop overvolle ziekenhuizen. 10 Word Vision Faciliteren van vervangende educatie via radio, mediatraining Ministerie van Onderwijs, voedselondersteuning in quarantainegebieden, leveren veiligheidskleding en andere medische middelen, voorlichting over preventie, training van gezondheidswerkers en vrijwilligers. 17

18 Colofon Uitgave Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) Den Haag, november 2014 Voor meer informatie zie: Contact Voor vragen of meer informatie over de Samenwerkende Hulporganisaties kunt u terecht op of via info@giro555.nl Voor mediavragen kunt u terecht bij: Barbara Bosma, pers@giro555.nl of