Incidentie Hoofd Halskanker België. Radio(chemo)therapie voor hoofd-halstumoren: verleden-heden-toekomst
|
|
- Leona Peeters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Incidentie Hoofd Halskanker België Radio(chemo)therapie voor hoofd-halstumoren: verleden-heden-toekomst Prof. dr. Sandra Nuyts- dienst Radiotherapie-Oncologie Incidentie Hoofd Halskanker België 1
2 Risicofactoren Roken en alcohol 90% van de orale kankers en 80% van de laryngeale tumoren worden toegewezen aan roken of alcohol abusus HPV in tonsil en tongbasistumoren 25% van de oropharynxtumoren Therapie van Hoofd en Hals kanker Multidisciplinair! Hoofd-en Halschirurg Radiotherapeut-oncoloog Hoofd HalsKanker: therapie Heelkunde Radiotherapie Maxillofaciaal chirurg Reconstructive chirurg Medisch oncoloog Radioloog Diëtist Logopedist Maxillofacial prosthodontists Verpleegkundigen Tandarts Patholoog Tabakoloog Sociaal verpleegkundigen Totale laryngectomie Laryngotracheale reconstructie 2
3 Neck 6% CUP Salivary gland 4% Thyroid 2% Voorstelling afdeling Radiotherapie oncologie / bestralingsafdeling >200 patiënten per dag 5 bestralingstoestellen Tussen nieuwe patiënten voor curatieve hoofd-hals bestraling/jaar 2% Subsites Oral cavity 13% Wat is radiotherapie? Radiotherapie is een behandeling met ioniserende stralen die tot doel heeft de kwaadaardige cellen (kanker) te vernietigen Bestraling van kanker gebeurt meestal uitwendig met daarvoor geschikte apparatuur (lineaire versnellers) of inwendig door radioactieve bronnen in het lichaam te brengen (Brachytherapie) Larynx 27% Oropharynx 30% Nasopharynx 4% Hypopharynx 12% CEL-STERILISATIE d.m.v. IONISERENDE STRALING Stralingsdosis IONISEREND DEELTJE celkern 1 J Geabsorbeerde Energie Dosis = Massa Elektronen-microscopische opname van cellen in mitose-deling chromosomen cel Patiënt 1 kg 1 Gy = 1 J 1 kg 3
4 Radiotherapie Radiotherapie: fractionatie ionizerende straling biologisch effect 1 RT 2 RT 3 RT 4 RT differentieel effect op - normaal weefsel - tumor Aantal cellen Gezond weefsel tumor tijd Hoofd-en halskanker Indicaties radiotherapie Combinatie van chirurgie en radiotherapie Radiotherapie kan electief gebruikt worden postoperatief Igv hoog risico op herval Combinaties van deze 2 modaliteiten geeft verbeterde locale en regionale controle Radiotherapie alleen: beperkte tumor stadia indicaties? Eerste gesprek met radiotherapeut - oncoloog (statusgesprek) Verloop van de behandeling Simulatie Uitwerken van een individueel behandelingsplan / dosisberekening Eerste bestraling Verdere bestralingen Verloop na de behandeling Radiotherapie in combinatie met chemotherapie: gevorderde tumor stadia MR-scan Patiënt CT-scan Beeldenset Computerplanning Behandeling 4
5 Eerste gesprek met radiotherapeut-oncoloog Gesprek met arts Uitleg over het behandelingsschema Uitleg over het te verwachten resultaat Nevenwerkingen Werkwijze binnen de afdeling Oncologisch bilan volledig? Bijkomende onderzoeken aanvragen Gesprek met hoofd-halsverpleegkundige Gesprek met sociaal medewerkster Psychosociaal Praktische en financiële aspecten (o.a. vervoer,.) Aanvullende afspraak met psycholoog is mogelijk Gesprek met diëtiste Simulatie Bestralingshouding bepalen Afhankelijk van de tumorligging, bestralingsregio Fysieke mogelijkheden van de patiënt De houding moet comfortabel en reproduceerbaar zijn tijdens de bestralingen Bestralingsmasker maken bij bestralingen thv hoofd - en halsgebied Het Bestralingsmasker - Bij hoofd- en hals bestralingen - Immobilisatie van hoofd, hals en schouders - Geen aantekeningen in aangezicht CT simulator Terwijl de patiënt in bestralingshouding ligt worden er dwarsdoorsneden gemaakt van het te bestralen lichaamsdeel. Zo nodig met contraststof om het te bestralen doelvolume en kritische organen precies te kunnen lokaliseren. Op deze manier kan de arts een doelvolume intekenen en bepalen. Duur:
6 Verloop van radiotherapie Voorbereiding van de bestraling intekenen Behandelingsplan/Dosisberekening Bestralingstoestel Het behandelingsvoorschrift van de arts wordt uitgewerkt in samenspraak met fysicus en dosimetrist Duur: Positioneren - Beeldvorming Bestralen optimaliseren dosisverdeling aantal bestralingsvelden stralenenergie individuele afschermingen dosisberekening 6
7 Gemiddelde duur hoofd-halsbestraling: 6-7 weken, 5 bestralingen/week, soms 2 bestralingen per dag Dagelijkse opvolging door de verpleegkundige ( o.a. vragen naar eventuele nevenwerkingen, controle van veldinstelling, soms bloedonderzoek, ) Wekelijkse opvolging door: - de arts Multidisciplinair- ervaring! Verloop van de behandeling» opvolging nevenwerkingen (o.a. huid, slijmvliezen, eetproblemen, ) - de sociaal verpleegkundige - de tabakologe - de diëtiste - de logopedsite Nevenwerkingen Waarom? ook bestraling gezonde cellen veroorzaken tijdelijke last herstellen meestal na bestraling Waar? plaatsgebonden binnen bestraald gebied! algemene klachten: vermoeidheid in verhouding tot bestraald volume vooral in combinatie met chemotherapie Wanneer? vanaf 1 à 2 weken na start bestraling tot 3 à 4 weken na einde bestraling Toxiciteit tgv radiotherapie Nieuwe evoluties in de radiotherapie Acute nevenwerkingen Dermatitis Mucositis Xerostomie Smaakverlies Pijn Dysphagie Late nevenwerkingen Xerostomie Verlies van smaak Fibrose Dysphagie Necrose (ulcera, osteonecrosis) Tumor biologie Concomitant Chemo/biotherapie Optimaliseren radiotherapie Fractionatie schemas Technologische verbetering 7
8 Chemoradiotherapie : meta-analyse MARCH group Concomitant chemotherapy leads to a significant improvement in LRC pts 87 trials Pignon et al, R&O 2009 Nuyts S., et al. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2009; 73(4): at the cost of increased toxicity. CRT: late toxiciteit! Analyse 3 RTOG trials chemoradiotherapie 230 patiënten: 43% late toxiciteit! Machtay JCO
9 Evolutie in RT technieken 2D-RT D-RT 2000 IMRT 2010 Arc Arc 2D-RT 3D-RT IMRT Technologische vooruitgang Technologie Introductie conformele radiotherapie-imrt 9
10 CONFORMAL RADIOTHERAPY Radiotherapie voor HHK Technologie Van 3D-CRT IMRT (intensiteitsgemoduleerde RT) LINEAIR ACCELERATOR COLLIMATOR DIFFERENT BEAM ANGLES MULTI-LEAF COLLIMATOR Technologische vooruitgang Voordelen IMRT Beter sparen risico organen Speekselklieren Slikstructuren Technologie welke toxiciteit moeten we trachten te reduceren? Hogere dosis tumor: dosis escalatie Hogere tumorcontrole Langendijk J.A. et al. J Clin Oncol 2008; 26(22):
11 Xerostomia Technologie Lateral left/right Xerostomia is one of the most common complications of RT for HNC. Dirix P., Nuyts S. Cancer 2006; 107(11): Reductie dysphagie superior pharyngeal constrictor muscle middle pcm inferior pcm upper esophageal sphincter esophagus base of tongue supraglottic larynx glottic larynx Toekomst? Biologische beeldvorming Protonen therapie 11
12 Dose painting gebaseerd op functionele beeldvorming Centraal dogma in radiotherapie: homogene dosis distributie in tumor Dose-painting: proof of principle Dose painting: hogere dosis aan subregio s van de tumor om locale controle te verhogen Vnl hypoxia-gebaseerde beeldvorming Chao et al, IJROBP 2001 FDG PET-CT FMISO PET-CT T1/T2-MRI DW-MRI Adaptive (Biological) Image-guided Radiotherapy Treatment planning Treatment delivery Before RT Before RT Before RT Linac-integrated kv Cone-beam CT Correctie voor: Patient positionering Anatomie veranderingen Biologie veranderingen Day 24 Days 10 and 24 Planning biologie anatomie Image registration Treatment biologie anatomie 8 weeks after RT 3 weeks after RT 12
13 Besluit: Radiotherapie: de jacht op kanker Doelwit zoeken Keuze van wapen Doelwit raken 13
14 Beeldvorming: -Anatomische -Functionele Huidige bestralingstoestellen Aanpassing RT aan beweging/volume verandering/biologische veranderingen IGRT en ART 14
Hoge precisie radiotherapie in hoofd- en halsregio. Hoe en waarom?
Hoge precisie radiotherapie in hoofd- en halsregio. Hoe en waarom? Prof. dr. D. Van den Weyngaert UZA / ZNA Middelheim Symposium Hoofd en Hals kanker - Erica Algemeen Ziekenhuis Campus Geel - 21 september
Nadere informatieEvolutie van 10 jaar oncologie:
Evolutie van 10 jaar oncologie: Therapeutische nieuwigheden in de radiotherapie Dr. Katrien Erven 1 Inleiding DOEL in de radiotherapie Voldoende hoge dosis aan doelvolume Sparen normale weefsels Lokale
Nadere informatieBehandeling van kanker in het hoofd halsgebied
Behandeling van kanker in het hoofd halsgebied Verantwoordelijk docent: Prof. Dr. L.E. Smeele Randvoorwaarden Om een goed advies te kunnen geven over het behandelen van kanker moet aan 2 voorwaarden zijn
Nadere informatieDarmcarcinoom. visie van de radiotherapeut. Dr Sarah Roels
Darmcarcinoom visie van de radiotherapeut Dr Sarah Roels Overzicht Inleiding Radiotherapie bij rectumcarcinoom rectaal carcinoom bestralingstechniek effect op tumor neveneffecten Radiotherapie bij darmcarcinoom
Nadere informatieRadiotherapie bij prostaatkanker: een stralende toekomst. Karin Haustermans
Radiotherapie bij prostaatkanker: een stralende toekomst Karin Haustermans Radiotherapie Maakt gebruik van ioniserende straling om kankercellen te doden Ongeveer de helft van alle kankerpatiënten krijgt
Nadere informatieRadiotherapie voor Gynaecologische tumoren. Dr. Remi A. Nout
Radiotherapie voor Gynaecologische tumoren Dr. Remi A. Nout Radiotherapeut oncoloog LUMC r.a.nout@lumc.nl Overzicht Inleiding radiotherapie Update ontwikkelingen Lopende studies (Na)zorg Focus op cervixcarcinoom
Nadere informatieMeer weten over RADIOTHERAPIE
Meer weten over RADIOTHERAPIE Deze brochure probeert u een beter inzicht te geven in de verschillende stappen van uw bestralingsbehandeling. Als u hier geen antwoord vindt op een vraag, aarzel dan niet
Nadere informatieNupie 't Olifantje 85
85 Nupie 't Olifantje 5. Apparaten Externe bestralingen (teletherapie) Brachytherapie (curietherapie): interstitiële RT 5.1. Brachytherapie βραχυς = dichtbij Radioactieve bronnen onder vorm van buisjes
Nadere informatieRadiotherapie voor niet-medici. dr Paul Meijnders dr Frederik Van Daele
Radiotherapie voor niet-medici dr Paul Meijnders dr Frederik Van Daele Urologische tumoren nier blaas/urinewegen prostaat penis testis Prostaat - anatomie: Prostaatkanker: meest frequente kanker bij mannen
Nadere informatieRadiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker
Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie, voorafgaand aan een operatie van
Nadere informatieProtonen Radiotherapie Een innovatie binnen handbereik
Protonen Radiotherapie Een innovatie binnen handbereik Symposium ter gelegenheid van de opening van het UMC Groningen Cancer Center Hans Langendijk Afdeling Radiotherapie UMCG Groningen Inleiding INLEIDING
Nadere informatieRadiotherapie in de behandeling van longkanker
Radiotherapie in de behandeling van longkanker Jurgen Breemans Hoofdverpleegkundige Pneumologie Virga Jesseziekenhuis Hasselt Inhoud Inleiding radiotherapie Behandeltraject van een patiënt met longkanker
Nadere informatieKanker in het hoofd-halsgebied
Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Keel- Neus- en Oorheelkunde Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 10-2015-6094 Geachte... U heeft een bezoek gebracht
Nadere informatieRadiotherapie is een belangrijke behandelingsvorm voor kanker. Deze behandelingsvorm kende de laatste jaren een enorme technische vooruitgang.
Radiotherapie 1 1. Radiotherapie Radiotherapie is een belangrijke behandelingsvorm voor kanker. Deze behandelingsvorm kende de laatste jaren een enorme technische vooruitgang. Radiotherapie of bestralingsbehandeling
Nadere informatieWat is kwaliteitscontrole in de radiotherapie? Caroline Weltens UZ Gasthuisberg Leuven
Wat is kwaliteitscontrole in de radiotherapie? Caroline Weltens UZ Gasthuisberg Leuven kwaliteitscontrole in de medische praktijk is (1) beschikbaar? (2) voorgeschreven? (3) uitgevoerd? kwaliteitscontrole
Nadere informatieRadiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie
Radiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie Radiotherapie Medische Oncologie Inleiding Na verschillende onderzoeken
Nadere informatieCongres VLAS 8-11-2012. Dr. Sarah Roels, AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV
Congres VLAS 8-11-2012 Dr. Sarah Roels, AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV Overzicht Inleiding Radiotherapie bij RC colorectaal carcinoom bestralinstechniek effect op tumor neveneffecten symptomen diagnose
Nadere informatieKanker in het hoofd-halsgebied
Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Mond-, Kaak-, Aangezichtschirurgie Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 09-2015-6212 Geachte... U heeft een bezoek
Nadere informatieRadiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013
Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 inleiding casus heden toekomst radiotherapie en new drugs Inleiding Wat doet
Nadere informatieMR-LINAC: ZIEN WAAR JE STRAALT ANJA BETGEN, MSC SENIOR MEDISCH BEELDVORMINGS- EN BESTRALINGSDESKUNDIGE (MBB)
: ZIEN WAAR JE STRAALT ANJA BETGEN, MSC SENIOR MEDISCH BEELDVORMINGS- EN BESTRALINGSDESKUNDIGE (MBB) A.BETGEN@NKI.NL 24 STE SYMPOSIUM VOOR VERPLEEGKUNDIGEN EN PARAMEDICI ONCOLOGIE IN PERSPECTIEF VAN DNA
Nadere informatieDe unieke Maastro-behandeling van niet uitgezaaide longkanker
De unieke Maastro-behandeling van niet uitgezaaide longkanker Deze folder is bedoeld voor onze patiënten en de mensen in hun omgeving. Wij willen u graag informeren over onze succesvolle behandelingsmethode
Nadere informatieProtonen therapie & hersentumoren
Protonen therapie & hersentumoren 7-10-16 Daniëlle Eekers Radiotherapeut Oncoloog Maastro clinic Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieINFOBROCHURE Radiotherapie Radiotherapie - Route 980
INFOBROCHURE Radiotherapie Radiotherapie - Route 980 JE AFSPRAKEN Simulatie Dag:...... /... /..... Intakegesprek... uur. Simulatie/CT... uur. Nuchter ~ Ja ~ Neen Eerste behandeling Dag:...... /... /........
Nadere informatieRadiotherapie van levermetastasen: exotische therapie of oprukkende mogelijkheid? 69 ste Geneeskundige Dagen van Antwerpen Dr Reinhilde Weytjens
Radiotherapie van levermetastasen: exotische therapie of oprukkende mogelijkheid? 69 ste Geneeskundige Dagen van Antwerpen Dr Reinhilde Weytjens Radiotherapie van levermetastasen: Klassieke RT: 2 Gy, 30-35
Nadere informatieDe unieke Maastro-behandeling van niet uitgezaaide longkanker
De unieke Maastro-behandeling van niet uitgezaaide longkanker Deze folder is bedoeld voor onze patiënten en de mensen in hun omgeving. Wij willen u graag informeren over onze succesvolle behandelingsmethode
Nadere informatieStudentenbrochure. Hier komt titel van persbericht. OLV Ziekenhuis Afdeling Radiotherapie & Oncologie Moorselbaan 164 9300 Aalst Tel.
Studentenbrochure Hier komt titel van persbericht OLV Ziekenhuis Afdeling Radiotherapie & Oncologie Moorselbaan 164 9300 Aalst Tel. 053/72 44 79 Versie 2012-2013 Pagina 1 Verwelkoming Alvast welkom in
Nadere informatie7,3. Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december keer beoordeeld. Botkanker (oftewel: beentumoren)
Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december 2002 7,3 166 keer beoordeeld Vak Biologie Botkanker (oftewel: beentumoren) Inleiding Een kwaadaardige (of maligne) primaire beentumor (=botkanker) is
Nadere informatieIn f o b r o c h u r e. r a d i o t h e r a p i e. Uw welzijn verdient onze beste zorg
In f o b r o c h u r e r a d i o t h e r a p i e Campus Rooienberg Uw welzijn verdient onze beste zorg In deze brochure vindt u informatie over de verschillende stappen van uw bestralingsbehandeling.
Nadere informatie8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker
8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker Van uw arts heeft u te horen gekregen dat u in aanmerking komt voor Intra Operatieve Radiotherapie (IORT). In dit hoofdstuk leggen we u in het
Nadere informatieGynaecologisch-oncologische Studies. Gynaecongres 11 november Focus Radiotherapie. R.A. Nout Radiotherapeut-Oncoloog Namens LPRGT
Gynaecologisch-oncologische Studies Gynaecongres 11 november 2010 Focus Radiotherapie R.A. Nout Radiotherapeut-Oncoloog Namens LPRGT Overzicht: Focus Radiotherapie Cervix Lopend EORTC Embrace Nieuw Outback
Nadere informatieRadiotherapie bij botmetastasen
Radiotherapie bij botmetastasen dr. Yvette van der Linden radiotherapeut-oncoloog, afd. Klinische Oncologie / hoofd, Expertisecentrum Palliatieve Zorg Leerdoelen Wat is radiotherapie? Curatief vs. Palliatief
Nadere informatieRadiotherapie. Preoperatieve radiotherapie bij endeldarmkanker
Radiotherapie Preoperatieve radiotherapie bij endeldarmkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u endeldarmkanker vastgesteld. De arts die u behandelt, heeft met u besproken
Nadere informatieBeleidsdag ZOL 2 december 2005. Dr. Paul Bulens
Beleidsdag ZOL 2 december 2005 Dr. Paul Bulens Hasselt Genk vzw LOC Zorggroep oncologie St.-Trudo St.-Franciskus Zorgprogramma oncologie CAZ/VJZ Vesalius Diest Vzw LOC ZMK Zorgprogramma oncologie ZOL MZNL
Nadere informatieChapter 10. Nederlandse samenvatting. Dankwoord. Curriculum Vitae
Chapter Nederlandse samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae Nederlandse samenvatting De term hoofd-halskanker wordt gebruikt voor tumoren in het keel-neus-oor gebied (en dus niet in de hersenen). Ongeveer
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie
Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel RADIOTHERAPIE PROSTAATKANKER INHOUD Wat is radiotherapie eigenlijk?...3 Uitwendige bestraling...3 Inwendige bestraling...5 Gang van zaken...7 Eerste
Nadere informatieOver bundels en bogen: recente evoluties in de bestraling van longtumoren
Over bundels en bogen: recente evoluties in de bestraling van longtumoren Dr. Leen Noé Radiotherapeute LOC Jessa Ziekenhuis Consulent St. Trudo en AZ Vesalius Symposium Respiratoire Oncologie 19.10.2013
Nadere informatieBestraling met protonen
Bestraling met protonen Een nieuwe ontwikkeling in de radiotherapie Stijn Krol, radiotherapeut-oncoloog Afdeling Radiotherapie LUMC/HollandPTC S.KROL@HOLLANDPTC.NL 2 Insert > Header & footer 15-okt-17
Nadere informatieCutting-Edge Technology Intracranial en Extracranial Radiation Therapy
18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht Cutting-Edge Technology Intracranial en Extracranial Radiation Therapy Carla van Soest MANP Verpleegkundig specialist oncologie Flevoziekenhuis Almere Inhoud Radiotherapie
Nadere informatieRadiotherapie in de palliatieve setting. Bussels Barbara Dienst Radiotherapie H Hartziekenhuis Roeselare
Radiotherapie in de palliatieve setting Bussels Barbara Dienst Radiotherapie H Hartziekenhuis Roeselare Radiotherapie in de palliatieve setting 25-30% van de radiotherapeutische behandelingen Toename te
Nadere informatieBehandeling borstkanker
Behandeling borstkanker 1. Heelkunde (chirurgie) (operatie): - Borstsparend: betekent wegname van het gezwel met veiligheidsmarge van gezond weefsel rondom en wegname van de schildwachtklier (poortwachterklier
Nadere informatieBeentumoren (=bottumoren)
Beentumoren (=bottumoren) Inleiding Gezwellen in beenderen worden beentumoren genoemd. Er zijn verschillende typen beentumoren te onderscheiden. Zo zijn er vormen waarbij de tumor of het gezwel direct
Nadere informatiePalliatieve radiotherapie radiotherapie gericht op symptoombestrijding
Palliatieve radiotherapie radiotherapie gericht op symptoombestrijding Angela van Baardwijk radiotherapeut oncoloog MAASTRO clinic Netwerk Palliatieve Zorg Westelijke Mijnstreek 10 November 2011 Je moet
Nadere informatieBorstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg
Borstcentrum Bernhoven Yvonne Paquay Chirurg Klachten van de borst? Verwijzing naar het borstcentrum voor analyse en zonodig behandeling 2 3 4 Verwijsredenen: > Knobbeltje voelbaar > BOBZ (de bus) > Controle
Nadere informatieRadiotherapie. Inwendige bestraling van de vagina
Radiotherapie Inwendige bestraling van de vagina Radiotherapie Inleiding Na overleg met u, is door uw radiotherapeut-oncoloog en gynaecoloog besloten u verder te behandelen met inwendige bestraling. Soms
Nadere informatiewoord vooraf Prof. dr. Mark De Ridder Diensthoofd Radiotherapie UZ Brussel
RADIOTHERAPIE woord vooraf De oncologie is bij uitstek een multidisciplinaire tak in de geneeskunde. Patiënten met een kwaadaardige aandoening worden gedurende het traject van diagnose, oppuntstelling,
Nadere informatieBrachytherapie van huidtumoren. informatie voor patiënten
Brachytherapie van huidtumoren informatie voor patiënten WAT IS BRACHYTHERAPIE? Brachytherapie is een vorm van radiotherapie waarbij een stralingsbron in het gezwel zelf wordt ingebracht (interstitiële
Nadere informatie8.1 Radiotherapie bij borstkanker
8.1 Radiotherapie bij borstkanker Uw behandelend chirurg heeft met u besproken dat u in aanmerking komt voor bestraling (radiotherapie). Dit advies is gegeven nadat de uitslagen van het weefselonderzoek
Nadere informatieARTFORCE: een gerandomiseerde studie tussen cisplatinum of cetuximab en standaard of adaptieve hogedosisbestraling voor gevorderde hoofd-halskanker
ARTFORCE: een gerandomiseerde studie tussen cisplatinum of cetuximab en standaard of adaptieve hogedosisbestraling voor gevorderde hoofd-halskanker ARTFORCE: a randomized study of cetuximab and cisplatin
Nadere informatieINFOBROCHURE Radiotherapie bij hersentumoren Radiotherapie - Route 980
INFOBROCHURE Radiotherapie bij hersentumoren Radiotherapie - Route 980 JE AFSPRAKEN Simulatie Dag:...... /... /..... Gelieve je aan te melden aan de inschrijvingskiosken. Daarna dient u door te gaan naar
Nadere informatieOncologie/0142 RADIOTHERAPIE (BESTRALING)
Oncologie/0142 RADIOTHERAPIE (BESTRALING) Deze informatiebrochure is bestemd voor mensen die bestraling moeten krijgen. We geven u een antwoord op volgende vragen: 1. Wat is radiotherapie? 2. Hoe wordt
Nadere informatieONTWIKKELINGEN IN NEOADJUVANTE CHEMORADIOTHERAPIE OESOPHAGUSCARCINOOM. 5D s, 8 februari 2018 Francine Voncken
ONTWIKKELINGEN IN NEOADJUVANTE CHEMORADIOTHERAPIE OESOPHAGUSCARCINOOM 5D s, 8 februari 2018 Francine Voncken GEEN DISCLOSURES NEOADJUVANT CHEMORADIOTHERAPIE OESOPHAGUS [TEKST] [tekst] 5y OS 33% vs 47%
Nadere informatieRadiotherapy now & the future 15 October 2015
Radiotherapy now & the future 15 October 2015 Abrahim Al-Mamgani Radiation Oncologist MBChB, MD, PhD Behandelen van kanker Bestraling toen en nu Traject RT Hulpmiddelen bij lokalisatie (Reproduceerbaar
Nadere informatieRadiotherapie (bestraling) volgens de boogtherapie
Radiotherapie (bestraling) volgens de boogtherapie Deze informatiebrochure is bestemd voor vrouwen die bestraling moeten krijgen, volgens de IMAT-procedure. Ze geeft u een antwoord op volgende vragen:
Nadere informatiewoord vooraf Prof. dr. Guy Soete Afdelingshoofd Radiotherapie UZ Brussel, site ASZ Prof. dr. Mark De Ridder Diensthoofd Radiotherapie UZ Brussel
RADIOTHERAPIE woord vooraf De oncologie is bij uitstek een multidisciplinaire tak in de geneeskunde. Patiënten met een kwaadaardige aandoening worden gedurende het traject van diagnose, oppuntstelling,
Nadere informatieCardiotoxiciteit door radiotherapie. PROF. CAROLINE WELTENS Dienst Radiotherapie-Oncologie UZ Leuven
Cardiotoxiciteit door radiotherapie PROF. CAROLINE WELTENS Dienst Radiotherapie-Oncologie UZ Leuven Agenda I. Wat is het effect van radiotherapie op het hart? II. Waarom toch stralen op het hart? III.
Nadere informatieProtonen Radiotherapie: nut en noodzaak. Marcel Verheij Afdeling Radiotherapie
Protonen Radiotherapie: nut en noodzaak Marcel Verheij Afdeling Radiotherapie Radiotherapie in Nederland: trends Enkele feiten: 2014: ca. 105.000 nieuwe kankerpatiënten 2020: ca. 123.000 nieuwe kankerpatiënten
Nadere informatieUw welzijn verdient onze beste zorg
Infobrochure radiotherapie bij hersentumoren Campus Rooienberg Uw welzijn verdient onze beste zorg In deze brochure vindt u informatie over de verschillende stappen van uw bestralingsbehandeling. Tevens
Nadere informatieInhoudsopgave. Wat is kanker Wat is radiotherapie Waarom radiotherapie Radiotherapie een individuele behandeling. Meer informatie
Radiotherapie Radiotherapie bij kanker Inhoudsopgave Wat is kanker Wat is radiotherapie Waarom radiotherapie Radiotherapie een individuele behandeling Voorbereiding op de bestraling Het controleren van
Nadere informatieTechnische informatie bij bestraling
Radiotherapie Technische informatie bij bestraling www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Enkele begrippen... 3 Lineaire versneller... 3 Fotonenstraling... 3 Hoe wordt fotonenstraling opgewekt?... 4 Bundelvorming...
Nadere informatieMultimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom
Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Disclosures Ik heb geen belangenverstrengeling in relatie tot deze presentatie Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Bij
Nadere informatieBestralingsbehandeling in Limburg. De beste zorgen dicht bij de patiënt.
Bestralingsbehandeling in Limburg. De beste zorgen dicht bij de patiënt. Limburgs Oncologisch Centrum L I M B U R G S ONCOLOGISCH C E N T R U M V Z W Inhoud Woord vooraf 2 1. Voorstelling L.O.C. 3 Bestuur
Nadere informatieRadiotherapie (bestraling) via intensiteitsgemoduleerde boogtherapie in combinatie met chemotherapie
Radiotherapie (bestraling) via intensiteitsgemoduleerde boogtherapie in combinatie met chemotherapie Deze informatiebrochure is bestemd voor vrouwen die bestraling moeten krijgen, volgens de IMAT-procedure.
Nadere informatieRADIOTHERAPIE bij hersenletsels
RADIOTHERAPIE bij hersenletsels 2 Stereotactische radiochirurgie en stereotactische radiotherapie Via deze brochure proberen we u een zo goed mogelijk beeld te geven van een stereotactische radiochirurgie
Nadere informatieDe registratie van ziekteprogressie, toxiciteit en kwaliteit van leven in de radiotherapie. Tomas Janssen Klinisch fysicus (i.
De registratie van ziekteprogressie, toxiciteit en kwaliteit van leven in de radiotherapie Tomas Janssen Klinisch fysicus (i.o) Radiotherapie Overzicht Registratie? Hoezo? Project REBUS: 1. Toxiciteit
Nadere informatieCurriculum Vitae - 226 -
Curriculum Vitae Tara van de Water werd geboren op 16 juli 1981 in Bombay, te India. Zij groeide op in het dorpje Ten Boer in de provincie Groningen, en haalde haar VWO-diploma in 1999 aan het H.N. Werkman-College
Nadere informatieDe behandelwijzer: Stereotactie schedel Onze website:
De behandelwijzer: Stereotactie schedel Onze website: www.mst.nl/radiotherapie PI-010278 versie 0.1 / 24-11-2014 1 Inhoudsopgave Hersenen 3 Uitzaaiingen in de hersenen 4 Het intake gesprek 5 Stereotactische
Nadere informatieIntra-operatieve radiotherapie Eenmalige bestraling bij borstkanker
Intra-operatieve radiotherapie Eenmalige bestraling bij borstkanker HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum
Nadere informatieLandelijk Contactdag 2017
Landelijk Contactdag 2017 Radiotherapie voor Blaaskanker Bradley Pieters Academisch Medisch Centrum/ Universiteit van Amsterdam 2 Typen Blaaskanker Niet-spierinvasief Spierinvasief Behandelingen Verwijderen
Nadere informatieIMRT van de prostaat
info voor de patiënt IMRT van de prostaat Urogenitale radiotherapie UZ Gent, Uro-oncologische groep IMRT van de prostaat IMRT staat voor intensiteitsgemoduleerde radiotherapie. Dankzij deze techniek wordt
Nadere informatieRadiotherapie. Preoperatieve chemoradiotherapie. endeldarmkanker
Radiotherapie Preoperatieve chemoradiotherapie bij endeldarmkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u endeldarmkanker vastgesteld. De arts die u behandelt, heeft met u besproken
Nadere informatieBasisbegrippen Oncologie
Basisbegrippen Oncologie Tumor afmeting Diagnose periode Behandel periode Preventie/interventie periode Invasie interventie Tijd Detectie drempel Van normale naar kankercel Normale cel Van celkern naar
Nadere informatieBrachytherapie bij borsttumoren. informatie voor patiënten
Brachytherapie bij borsttumoren informatie voor patiënten WAT IS BRACHYTHERAPIE? Brachytherapie is een inwendige bestraling (dit in tegenstelling tot de uitwendige bestralingen die u kreeg op een bestralingstoestel).
Nadere informatieGeometric variability of organs at risk in head and neck radiotherapy Brouwer, Charlotte
University of Groningen Geometric variability of organs at risk in head and neck radiotherapy Brouwer, Charlotte IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if
Nadere informatienieuwe verpleegkundigen en studenten
introductiebrochure VOOR nieuwe verpleegkundigen en studenten Radiotherapie (L -1) 1 Versie januari 2010 Versie augustus 2011 Welkom In naam van al het personeel van het LOC heten wij je van harte welkom.
Nadere informatieHoofd- en Halstumoren Ontsluierd.
Hoofd- en Halstumoren Ontsluierd. Dr. P. Deron Dienst Hoofd-Halschirurgie, UZ Gent. Diensthoofd Prof. Dr. H. Vermeersch 9 april 2009, Domus Medica, Zeewolde 1 2 2 Epidemiologie 2005 - België 10.445.852
Nadere informatiePatiënteninformatiebrief EMBRACE II:
Patiënteninformatiebrief EMBRACE II: Patiënteninformatie ten behoeve van een wetenschappelijk onderzoek: EMBRACE-II: Beeld-gestuurde intensiteit gemoduleerde uitwendige radiotherapie en MRI geleide adaptieve
Nadere informatieLEVEN NA KANKER. Levenskwaliteit na kankertherapie. Annelies Maes
LEVEN NA KANKER Levenskwaliteit na kankertherapie Annelies Maes LOC Symposium 20 april 2013 Inleiding Oncologische behandelingen anno 2013 Meestal combinatiebehandelingen: Chirurgie Radiotherapie Systemische
Nadere informatieBestraling van botletsels Informatie voor patiënten
Bestraling van botletsels Informatie voor patiënten Inhoud Voorwoord... 3 1. De CT-simulatie... 4 2. De bestraling... 5 3. Mogelijke nevenwerkingen en advies... 7 3.1 Vermoeidheid... 7 3.2 Pijn... 7 3.3
Nadere informatieSlokdarmresectie - Fit aan de Start. Feike Kingma Arts-onderzoeker Chirurgie, UMC Utrecht
Slokdarmresectie - Fit aan de Start Feike Kingma Arts-onderzoeker Chirurgie, UMC Utrecht Slokdarmkanker Slokdarmkanker zit vrijwel altijd in de thoracale slokdarm Jaarlijks aantal nieuwe gevallen per 100.000
Nadere informatieLokaal-Gevorderd Niet-KleinCellig LongCarcinoma (LA-NSCLC)
Lokaal-Gevorderd Niet-KleinCellig LongCarcinoma (LA-NSCLC) vrouw, 54j, 30 pakjaren toevallige vondst tumoraal letsel rechter longbk CT: letsel apicaal in rechterbk, tegenaan de pleura klierpakket rechts
Nadere informatieDesiree van den Hurk Verpleegkundig specialist longoncologie UMC st.radboud Nijmegen
10 e Post O.N.S. Meeting Desiree van den Hurk Verpleegkundig specialist longoncologie UMC st.radboud Nijmegen Keeping patients safe Veiligheid bij radiotherapie en combinatietherapie Rol radiotherapie
Nadere informatieBestraling van de maag, milt of pancreas Informatie voor patiënten
Bestraling van de maag, milt of pancreas Informatie voor patiënten Inhoud Voorwoord... 3 1. De CT-simulatie... 4 2. De bestraling... 5 3. Mogelijke nevenwerkingen en advies... 6 3.1 Vermoeidheid... 6 3.2
Nadere informatieRadiotherapie. Uitwendige bestraling eventueel met inwendige bestraling bij slokdarmkanker
Radiotherapie Uitwendige bestraling eventueel met inwendige bestraling bij slokdarmkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u slokdarmkanker vastgesteld. De arts die u behandelt,
Nadere informatieRadiotherapie bij de behandeling van non-hodgkin lymfoom
Radiotherapie bij de behandeling van non-hodgkin lymfoom In deze folder leest u meer over radiotherapie (bestraling) bij de behandeling van non-hodgkin lymfoom (een vorm van lymfklierkanker). Deze informatie
Nadere informatieRadiotherapie bij het pancreascarcinoom. Hanne Heerkens, AIOS radiotherapie 25 maart 2019
Radiotherapie bij het pancreascarcinoom Hanne Heerkens, AIOS radiotherapie 25 maart 2019 Pancreascarcinoom en radiotherapie Operabel Locally advanced Medisch inoperabel Gemetastaseerd Pancreascarcinoom
Nadere informatieBelangrijkste punten van deze folder:
Longkanker: wat nu? HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum Leiden - Den Haag (UKC). De belangrijkste
Nadere informatiecmb3 - Medische beeldvorming in de radiotherapie Maart 2017 Silvia Enders
cmb3 - Medische beeldvorming in de radiotherapie Maart 2017 Silvia Enders 2 Doel college Hoe worden geavanceerde beeldvormende technieken toegepast binnen de radiotherapie? Voordelen/ nadelen/ (on)mogelijkheden
Nadere informatieHersentumorcentrum Amsterdam
Cancer Center Amsterdam Locatie VUmc Hersentumorcentrum Amsterdam De polikliniek 2 Amsterdam UMC Cancer Center Amsterdam Inleiding Neuro-oncologie is het specialisme dat zich concentreert op ziekten van
Nadere informatieRadiotherapie. Radiotherapie bij borstkanker
Radiotherapie Radiotherapie bij borstkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u borstkanker vastgesteld. U bent voor de bestralingsbehandeling verwezen naar de afdeling Radiotherapie
Nadere informatieNascholing Radiotherapie
Lukas Stalpers, Joost Verhoeff Nascholing Radiotherapie RRadiotherapie is, naast chirurgie en medische oncologie, Inleiding één van de drie pijlers van de behandeling van kanker. Eenderde van de kankerpatiënten
Nadere informatiePalliatieve radiotherapie radiotherapie gericht op symptoombestrijding. Angela van Baardwijk radiotherapeut oncoloog MAASTRO clinic
Palliatieve radiotherapie radiotherapie gericht op symptoombestrijding Angela van Baardwijk radiotherapeut oncoloog MAASTRO clinic Werkgroep Oncologie Verpleegkundigen MUMC 3 oktober 2014 Inhoud Radiotherapie
Nadere informatie12 e Post O.N.S. Meeting
12 e Post O.N.S. Meeting IMAGE GUIDED RADIO THERAPY BIJ LONGCARCINOOM Ted Goossens, MANP St. Jansgasthuis Weert RADIOTHERAPIE Hoog energetische stralen: versnelde elektrisch geladen deeltjes (elektronen)
Nadere informatieInfobrochure voor studenten. Dienst Radiotherapie. Straat 51
Infobrochure voor studenten Dienst Radiotherapie Straat 51 Infobrochure radiotherapie str 51 2 WELKOMSTWOORD Beste student, Welkom in AZ St-Lucas Gent! Je komt binnenkort bij ons op stage en wij zijn daar
Nadere informatieINFOBROCHURE Radiotherapie bij prostaattumoren Radiotherapie - Route 980
INFOBROCHURE Radiotherapie bij prostaattumoren Radiotherapie - Route 980 JE AFSPRAKEN Simulatie Dag:...... /... /..... Gelieve je aan te melden aan de inschrijvingskiosken. Daarna dient u door te gaan
Nadere informatieChapter 9 Summary / Samenvatting
Parotid gland sparing radiotherapy, P.M. Braam Chapter 9 Summary / Samenvatting 132 Parotid gland sparing radiotherapy, P.M. Braam Summary Head-and-neck malignancies are relatively rare. With an incidence
Nadere informatieBehandeling op de afdeling Radiotherapie; informatie voor tieners
Behandeling op de afdeling Radiotherapie; informatie voor tieners Inleiding In dit boekje lees je over wat je allemaal kunt verwachten als je voor behandeling naar de afdeling radiotherapie komt. Even
Nadere informatieKanker in het Hoofd-Halsgebied
Inleiding Kwaadaardige gezwellen (=tumoren) die zich voordoen binnen het werkgebied van de kaakchirurg worden gerekend tot de zogenaamde hoofd- halstumoren. Kwaadaardige gezwellen in het hoofd- halsgebied
Nadere informatieSBRT niercelcarcinoom (RCC) Jochem Hes Spec. laborant Treatment Planning
SBRT niercelcarcinoom (RCC) Jochem Hes Spec. laborant Treatment Planning Team Linda Kerkmeijer Fieke Prins Hans de Boer Marco van Vulpen Sjoerd Crijns Jan Lagendijk Inge Bijzet Tuan Nguyen Geja de Kogel
Nadere informatieDe behandelwijzer: Uitzaaiingen in de hersenen
De behandelwijzer: Uitzaaiingen in de hersenen Onze website: www.mst.nl/radiotherapie 1 Inhoudsopgave Uitzaaiingen in de hersenen 3 Hersenen 4 Uitzaaiingen of metastasen 4 Hoe ontstaan uitzaaingen 4 Uitzaaiingen
Nadere informatie