Tijdschrift - Toelating gesloten verpakking Brugge 1-2 de Afd. - 4/296

Transcriptie

1 België - Belgique P.B. 4/ Koekelare Tijdschrift - Toelating gesloten verpakking Brugge 1-2 de Afd. - 4/296 EXTRA EDITIE 1 MEI 2008 Afgiftekantoor 8000 Brugge 1-2 de Afd. - P de jaargang - EXTRA EDITIE 1 Verantwoordelijke Uitgever Ivan Victor - Wandelaarkaai Oostende - info@sdvo.be VISSEN met VISIE

2 Editoriaal... 3 Projectaanvraag Outrigger II...4 Inleiding Activiteiten van de onderneming Situering en verantwoording van het project Algemene beschrijving project...12 Projectresultaten Outrigger II...16 Inhoud...16 Outrigger II: Introductie van bordenvisserij in de boomkorvloot met het oog op brandstofbesparing : Samenvatting projectrapport - Januari Outrigger II: Introductie van bordenvisserij in de boomkorvloot met het oog op brandstofbesparing : Projectrapport - Januari Overzicht figuren...89 Overzicht tabellen...91 Bijlage I Gevolgen van de plankenvisserij op de hoofdmotor van een boomkorvaartuig...92 Bijlage II NG 1 vist met nieuw ontwerp outrignetten. Ontwerp van Nordsøtrawl geeft betere resultaten...96 SDVO pagina 2

3 Introductie van bordenvisserij in de boomkorvloot met het oog op brandstofbesparing. De SDVO-aanpak raakt stilaan ingeburgerd en gewaardeerd: zowel de sectorale middelen, als deze van de Vlaamse en de Europese instanties op een efficiënte en neutrale wijze inzetten met het oog op het voortbestaan van de sector en de instandhouding van de tewerkstelling. Niet zonder enige fierheid geven we u in de hiernavolgende publicatie een volledig inzicht in enerzijds de projectaanvraag, en anderzijds de projectresultaten van het Outrigger II-project. Samengevat beoogt dit project een hogere flexibiliteit van het outriggersysteem, de introductie en demonstratie voor zowel het kleine als het grote vlootsegment en een uitbreiding van de doelsoorten. Een seizoensgebonden overstap naar deze brandstofbesparende en milieuvriendelijker bordenvisserij speelt dus overduidelijk in op een actuele problematiek en heeft tot doel op korte termijn een zuiniger alternatieve visserijmethode aan te bieden in deze tijden van buitensporige brandstofprijzen. Een toetsing aan de mission statement van SDVO leert ons dat hiermee ten volle wordt tegemoetgekomen aan volgende doelstellingen: initiëren van inspanningen gericht op kennisdiffusie; bestuderen van toepassingsmogelijkheden van meer selectieve en milieuvriendelijke vistechnieken met als doel alle stakeholders beter bewust te maken van het belang van het behoud van de visbestanden; stimuleren van onderzoek naar en implementatie van nieuwe structuren met betrekking tot de visvangst, visbehandeling en viscommercialisering; voorlichten over nieuwe technieken. Zonder de geëngageerde medewerking van de leden van de project-stuurgroep, de expertengroep, het ILVO, de Rederscentrale, de ALT, de Dienst Zeevisserij en de participerende reders zouden wij nooit tot dergelijke resultaten zijn gekomen. Thans wordt werk gemaakt van nieuwe projecten, waaronder de alternatieve eco-kor. Wij verwachten hiermee vlug te kunnen starten en houden u alvast op de hoogte. Luc MELLAERTS Algemeen Verantwoordelijke SDVO Ivan VICTOR Voorzitter SDVO pagina 3 SDVO

4 Inleiding Plaats waar het project wordt uitgevoerd In situ onderzoek Experimentele fase - Aan boord van een Belgisch vissersvaartuig (klein segment) zullen technische aanpassingen aan het outriggersysteem ontwikkeld en getest worden die de outriggervisserij toegang kunnen geven tot meerdere types visgronden. In de eerste plaats zal de toepasbaarheid van een alternatieve onderpees uitgetest worden. - Aan boord van een Belgisch boomkorvaartuig van het grote segment zal de overschakeling van traditionele boomkor op het bordensysteem als brandstofbesparende maatregel en ecologischere visserijmethode op punt gesteld worden. - Aan boord van een Belgisch vissersvaartuig (klein segment) zal de toepasbaarheid van het bordensysteem voor de garnaalvisserij getest worden. Door volgende actoren in partnerschap: ILVO-Visserij, in samenspraak met de Expertengroep. Introductie-Demonstratie fase - De vistuigen en vismethodes die tijdens de Experimentele fase ontwikkeld werden een zo breed mogelijke introductie geven (o.a. via informatiefiche). Door volgende actoren in partnerschap: SDVO, ILVO-Visserij. - Aan boord van de boomkorvaartuigen van geïnteresseerde reders in de Belgische boomkorvloot die de outriggervisserij willen uittesten tijdens een ééndaagse, door een expert begeleide testvaart en 1 tot 3 commerciële zeereizen. Door volgende actoren in partnerschap: ILVO-Visserij, dit in samenspraak met de Expertengroep en de (geselecteerde) geïnteresseerde reders uit de Belgische boomkorvloot opgenomen in de aan boord demonstratieplanning. Projectcoördinatie en -opvolging Lokalen van de projectpartners - Stichting Duurzame Visserijontwikkeling (SDVO) Wandelaarkaai 4, 8400 Oostende, België - Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek Eenheid: Dier Visserij Ankerstraat 1, 8400 Oostende, België Korte beschrijving van het project Verantwoording Dat de brandstoffactuur voor de Belgische boomkorvloot een te zware last aan het worden is staat buiten discussie. Hoe het probleem op te lossen is minder duidelijk. Initiatieven zoals het installeren van econometers, technische aanpassingen aan de boomkor enz. kunnen op korte termijn wat soelaas bieden, maar volgens het ILVO-Visserij zullen dergelijke acties op de langere termijn de boomkorvloot niet uit de rode cijfers houden. Meer ingrijpende veranderingen zullen nodig zijn, zoals een gedeeltelijke overschakeling op alternatieve (vooral passieve) visserijmethodes beoefend door alternatieve types vaartuigen. Een degelijke wetenschappelijke begeleiding, gericht op rendabiliteit, milieu-impact en technische ondersteuning, zal noodzakelijk zijn om de juiste keuzes te maken. Dat een dergelijke reconversie gezien de structuur van de vloot niet op korte termijn realiseerbaar is, is echter duidelijk. Vandaar dat moet gezocht worden naar haalbare zuinige visserijmethodes die door de bestaande vloot kunnen toegepast worden om de kostenstructuur van de rederijen te verbeteren. Uit recent onderzoek blijkt dat het outriggersysteem ondanks zijn huidige beperkingen in aanmerking komt als een haalbaar en zuinig alternatief voor de boomkor. Het outriggernet wordt reeds door enkele boomkorvaartuigen uit het klein segment met succes toegepast. Ook in het groot segment werden al enkele succesvolle proefreizen uitgevoerd. Outrigger I (1ste fase), een studie in opdracht van SDVO en opgevolgd door het ILVO-Visserij, toonde duidelijk de haalbaarheid van de SDVO pagina 4

5 outriggermethode aan. Tabel 1 geeft een idee over de rendabiliteit van deze visserij. Tabel 1: Besomming per liter brandstof BESOMMING PER LITER BRANDSTOF Boomkor Outrigger Klein segment 1,7 euro 2,5 euro Groot segment 1,0 euro 1,4 euro Naast de brandstofbesparing is het outriggersysteem ook zuiniger qua materiaalkost, zijn de vangsten vrij goed en heeft het vaartuig onbeperkte toegang tot de zone tussen de 6 en de 12 mijl. Bovendien is de plankenvisserij milieu-vriendelijker dan de boomkor, wat het imago van de sector ten goede komt. Hoewel de resultaten van Outrigger I zeer positief zijn, is enige voorzichtigheid geboden bij verder implementatie van het outriggersysteem aan boord van een traditioneel boomkorvaartuig. De outriggeroptuiging staat immers nog niet op punt (bvb. ontwerp van de borden, geschikte optuiging,...). Bovendien is de plankenvisserij een complexe visserijmethode die van de schipper en de bemanning veel expertise vraagt om optimaal te kunnen renderen. Het grote nadeel van de outriggermethode is echter de beperkte toepasbaarheid wat type visgrond en weersomstandigheden betreft. In praktijk kan het outriggersysteem toegepast worden op zuivere grond en dit in de periode april tot september. Naast gebieden met onzuivere grond zijn ook gebieden die reeds zwaar bevist zijn niet ideaal voor het outriggersysteem. Hierdoor bestaat het gevaar dat de vaartuigen die het systeem zouden toepassen te sterk geconcentreerd opereren met lokale overbevissing en protest van de plaatselijke visserijsector tot gevolg. Vandaar dat het noodzakelijk is te zoeken naar technische aanpassingen, zoals bijvoorbeeld de alternatieve onderpees, die de flexibiliteit van de methode verhogen. Ook het uitbreiden van de doelsoorten met garnaal is een optie. Outrigger II zal een groot deel van de huidige Belgische vloot de mogelijkheid bieden een alternatieve, brandstofbesparende en milieuvriendelijker plankenvisserij uit te testen en eventueel zelfs op vrij korte termijn een gefundeerde (seizoensgebonden) overstap naar deze visserijmethode te maken. Samengevat beoogt dit project een hogere flexibiliteit van het outriggersysteem, introductie en demonstratie voor zowel het kleine als grote segment en een uitbreiding van de doelsoorten met garnaal Projectstructuur Het project zal opgedeeld worden in een Experimentele fase en een Introductie-Demonstratie fase : Experimentele fase Tijdens de Experimentele fase zullen aan boord van een Belgisch vissersvaartuig (klein segment) technische aanpassingen aan het outriggersysteem ontwikkeld en getest worden met als doel de outriggervisserij toegang te geven tot meerdere types visgronden. Momenteel is de outriggermethode beperkt tot zuivere grond, om ook op ruwere ondergrond efficiënt te kunnen vissen met de planken zal o.a een alternatieve onderpees uitgetest worden. Aan boord van een Belgisch boomkorvaartuig van het groot segment zal de overschakeling van traditionele boomkor op het bordensysteem als brandstofbesparende maatregel en ecologischere visserijmethode op punt gesteld worden. Als derde experiment zal aan boord van een Belgisch vissersvaartuig (klein segment) de toepasbaarheid van het bordensysteem voor de garnaalvisserij getest worden. De Experimentele fase zal voor ieder segment zo snel mogelijk afgerond worden maximum tot augustusseptember (einde bordenseizoen) en onmiddellijk overgaan in de Introductie-Demonstratie fase. Tegen eind 2006 zullen in principe de resultaten van de Experimentele fase en de aanzet tot de Introductie-Demonstatie fase beschikbaar zijn. Introductie-Demonstratie fase De Introductie-Demonstratie zal worden voorbereid vanaf de aanvang van het Outrigger II project en van start gaan zodra het outriggersysteem voor vissen in zuivere grond op punt staat (voorzien in juli). De Introductie-Demonstratie fase loopt dus van juli 2006 tot september 2007, doch rekeninghoudend met een winterstop van een aantal maanden. Om de vistuigen en vismethodes die tijdens de Experimentele fase ontwikkeld/verbeterd werden een zo breed mogelijke introductie te geven, zullen alle geïnteresseerde reders geïnformeerd worden over het verbeterde outriggersysteem. Aan de (geselecteerde) geïntereseerde reders zal mogelijkheid geboden worden de plankenvisserij op hun eigen vaartuig uit te testen. pagina 5 SDVO

6 Onder andere via een informatiefiche zal de sector op de hoogte gebracht worden van de technische, economische en ecologische aspecten belangrijk bij een eventuele (tijdelijke) overschakeling van de boomkorvisserij naar de plankenvisserij. Op basis van de vistuigen ontwikkeld tijdens de Experimentele fase zullen minimum 2 volledige sets outriggeroptuigingen voor het klein segment en minimum 4 extra outriggeroptuigingen voor het grote segment aangekocht worden. Alle optuigingen (9 volledige sets) zullen ter beschikking gesteld worden van de geïnteresseerde reders. Dit maakt dat Outrigger II een uniek en stevig onderbouwd financieringsplan kan voorleggen: drie partijen Vlaamse Gemeenschap, FIOV en SDVO die vanuit hun eigen doelstellingen gezamelijk een voor de visserijsector belangrijk project(voorstel) financieel ondersteunen. Voorziene uitvoeringstermijn Begindatum 01/04/2006 Einddatum 31/10/2007 Een tijdschema opgesteld in overleg met het ILVO-Visserij, de experten en de betreffende reders zal iedere reder toelaten een ééndaagse testreis met plankenoptuiging te maken onder begeleiding van een expert en een medewerker van het ILVO-Visserij. Aansluitend zal de reder 1 tot 3 commerciële zeereizen met de gekozen plankenoptuiging kunnen maken. Deze werkwijze laat de reder toe op een snelle en efficiënte manier het plankensysteem te evalueren en eventueel over te gaan tot de aankoop van een dergelijk systeem om al dan niet tijdelijk op plankenvisserij over te schakelen. Van de deelnemende reders wordt verwacht dat zij gedetailleerde logboekgegevens, brandstofverbruik, hun evaluatie van het geteste vistuig en toekomstplannen wat betreft (tijdelijke) overschakeling op het bordensysteem meedelen aan het ILVO-Visserij. Project-Stuurgroep Expertengroep Naast de gebruikelijke Project-Stuurgroep (samenkomst om de 6 maanden) zal er tevens een Expertengroep opgericht worden (overlap mogelijk) die de technische, praktische en wetenschappelijke kant van het project via ad hoc samenkomsten op continue basis stuurt en opvolgt. De Expertengroep zal eveneens alle objectieve criteria (financieel/wettelijk, technisch en wetenschappelijk) voor de selectie van de geïntereseerde reders (zowel voor de Experimentele fase en als de Introductie-Demonstratie fase ) samenleggen en de uiteindelijke selectie van de vaartuigen en bijhorende planning maken. Financiering SDVO erkent het belang van dit project voor de sector en verbindt er zich toe om naast het waarnemen van het promotorschap ook op te treden als medefinancier. SDVO pagina 6

7 1. Activiteiten van de onderneming 1.1. Beschrijving van de activiteiten van de onderneming - Het identificeren van best practices onder andere op het vlak van veiligheid, rationeel energieverbruik, bijvoorbeeld in de vorm van pilootprojecten. - Een studie naar de toepassingsmogelijkheden van meer selectieve en milieuvriendelijke vistechnieken. Doel is de bedrijven beter bewust te maken van het belang van het behoud van de visbestanden. - Uitvoeren van onderzoek om maatregelen van strategisch plan voor de Stichting te onderbouwen en te implementeren. De Stichting Duurzame Visserijontwikkeling (SDVO) zal invulling geven aan volgende acties: Initiëren van clusteroverleg met respect voor de communautaire bepalingen op het vlak van de concurrentie - Versterken slagkracht van visserijsector als geheel (inclusief activiteiten aan wal) door het stimuleren van clusterinitiatieven: elkaar kennen en vertrouwen creëren, tevens op internationaal niveau (bijvoorbeeld overleg met buitenlandse productschappen of brancheverenigingen). - Constructief overleg tussen partijen (werknemers, reders, veilingen, verwerkende industrie, distributie en groothandel) betreffende de aanpassing van bestaande en de introductie van nieuwe systemen. - Het initiëren van inspanningen gericht op kennisdiffusie. Onderzoek - Een studie die de situatie van de Belgische zeevisserij bottom-up in kaart brengt, teneinde gerichte technische, economische en sociale bijstand te kunnen bieden alsmede voorlichting over nieuwe technieken. De verwevenheid van de visserijsector met andere deelsectoren staat daarbij centraal. Het doel is een strategisch plan voor de Stichting op te stellen en de sector doeltreffender te laten functioneren. - Studie naar evolutie van arbeidsmarkt (instroom, uitstroom) en scholing (organisatie, afstemming noden werkgevers en werknemers). - Onderzoeken of de transparantie op de markt kan worden bevorderd door het promoten van een kwaliteitslabel voor verse vis, met daaraan verbonden kwaliteitseisen op het vlak van voedingswaarde en voedselversheid. - Stimuleren van onderzoek naar en implementatie van nieuwe producten of systemen met betrekking tot de visproductie: visvangst, visbehandeling en viscommercialisering. - Stimuleren en ondersteunen van onderzoek en stages van studenten die betrekking hebben op de zeevisserijcluster. - Onderzoeken hoe een kaderscheppend beleid kan bijdragen tot de veiligheid en verbetering van de arbeidsomstandigheden van vissers en werknemers in de afgeleide sectoren (verwerking, afzet,...). Verbetering beheer van de visbestanden en de controle op de visserij - Om zicht te houden in hoeverre de doelstellingen van het visserijbeleid geëffectueerd worden, wordt voorzien de kwantiteit en de kwaliteit van de visbestanden permanent te monitoren. - Monitoring van de socio-economische situatie van de visserijsector; op deze wijze wordt inzicht verkregen in de effectiviteit van de instrumenten en in hoeverre deze bijdragen aan de doelstellingen van het visserijbeleid. - Het verlenen van advies aan de overheid inzake aanscherping van de controle op de visserijinspanning. Maatregelen in verband met de aquacultuur - Het initiëren van de ontwikkeling van normen voor biologische aquacultuur in het kader van relevante gemeenschappelijke normen op Europees niveau. - Maatregelen om de waterverontreiniging door de aquacultuur terug te dringen. - Restocking als bijdrage tot het herstel van de visbestanden. pagina 7 SDVO

8 Opleiding en voorlichting - Om- en bijscholing in het kader van de omschakeling van de vissersvloten. - Promotie van de studiemogelijkheden in het zeevisserijonderwijs. - Voorlichting over nieuwe technieken. - Planning en actie met het doel de arbeidskwaliteit aan boord van de vissersvloten te verbeteren. - Acties ter versterking van de rol van vrouwen in de visserijsector. - Veiligheidsopleidingen. - Het verzorgen van informatieve sessies omtrent het Europese gemeenschappelijke visserijbeleid en monitoring van de implementatie van dit Europese beleid. Imagoversterking - Het versterken van het imago van de Belgische zeevisserij (niet gericht op de bedrijven op zich, maar bijvoorbeeld wel op de kwaliteit van verse vis): dit versterken van het imago kan enerzijds bijdragen tot het verhogen van de afzet en anderzijds tot het bevorderen van een cultuur van gezondheid en veiligheid binnen de sector, waardoor de aanwerving van nieuwe arbeidskrachten zal vergemakkelijken. Dergelijke promotie-initiatieven zullen, in lijn met de bepalingen van de Commissie, niet verwijzen naar de geografische oorsprong van de producten Wordt het project door verschillende partners uitgevoerd? Zo ja: specifieer? Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek Eenheid: Dier Visserij (ILVO-Visserij): ILVO-Visserij staat in voor de algemene planning, de wetenschappelijke supervisie en begeleiding, de uitvoering en de opvolging van zowel de Experimentele fase als de Introductie-Demonstratie fase van het Outrigger II project tot dit takenpakket behoren o.a. de organisatie van de experimentele zeereizen, de analyse van de verzamelde gegevens en de supervisie van de aan boord demonstratiefase bijgestaan door experten uit de sector. Tevens zal ILVO-Visserij de Expertengroep voorzitten en de rapportering van het project op zich nemen. Daartoe zal het ILVO-Visserij het nodige personeel ter beschikking stellen, alsook de voor het project benodigde infrastructuur (labo's en hun bijhorende apparatuur, hard- en software, enz.). Contactpersoon: M. Sc. Ing. Vanderperren Els ILVO Eenheid: Dier Visserij, Ankerstraat 1, 8400 Oostende Tel. 059/ Fax: 059/ els.vanderperren@dvz.be - Het vergroten van de aandacht voor de duurzame wijze waarop de Belgische zeevisserij en aquacultuur produceert. Specifieke taak SDVO treedt op als medefinancier van het het Outrigger II project en zal als promotor verantwoordelijk zijn voor de algemene projectadministratie en instaan voor de verspreiding van de resultaten, publiciteit en promotieactiviteiten. SDVO is vertegenwoordigd in de Expertengroep. SDVO pagina 8

9 2. Situering en verantwoording van het project 2.1. Onder welke maatregelen van het programma "Visserij buiten doelstelling 1" wordt het project gesitueerd? - Zwaartepunt 4: Andere maatregelen - Maatregel 44: Door het bedrijfsleven uitgevoerde acties - Actie 3: 1. Doel van de maatregel: Het bevorderen van acties met collectief belang door het bedrijfsleven. 2. Beschrijving van de maatregel: Het toekennen van steun voor collectieve acties door het bedrijfsleven onder volgende actieterreinen: ontwerpen en toepassen van systemen voor de verbetering van en de controle op de kwaliteit, traceerbaarheid, de hygiënische omstandigheden, de statistische instrumenten en de gevolgen voor het milieu. - Maatregel 46: Innoverende acties 2.2. Op welke ontwikkelingen en behoeften speelt het project in? De laatste decennia is de Belgische vissersvloot stelselmatig overgeschakeld op de boomkorvisserij. Deze gemengde demersale visserijmethode is erg efficiënt, in die zin dat ze een erg hoge visnamigheid heeft en dat ze toelaat de Belgische visquota op een efficiënte manier op te vissen. Het belangrijkste nadeel van de boomkorvisserij is dat ze erg intensief is, met een erg hoog brandstof- en materiaalverbruik. De sterke stijging van de brandstofprijzen heeft ertoe geleid dat de visserijsector aan de alarmbel is gaan trekken. Dat de brandstoffactuur voor de Belgische boomkorvloot een te zware last aan het worden is staat buiten discussie. Hoe het probleem op te lossen is minder duidelijk. Initiatieven zoals het installeren van econometers, technische aanpassingen aan de boomkor enz. kunnen op korte termijn wat soelaas bieden maar volgens het ILVO-Visserij zullen dergelijke acties op de langere termijn de boomkorvloot niet uit de rode cijfers houden. Meer ingrijpende veranderingen zullen nodig zijn, zoals een gedeeltelijke overschakeling op alternatieve (vooral passieve) visserijmethodes beoefend door alternatieve types vaartuigen. Dat een dergelijke reconversie gezien de structuur van de vloot niet op korte termijn realiseerbaar is, is echter duidelijk. Vandaar dat moet gezocht worden naar haalbare zuinige visserijmethodes die door de bestaande vloot kunnen toegepast worden om de kostenstructuur van de rederijen te verbeteren. Het outriggernet wordt reeds door enkele boomkorvaartuigen uit het klein segment met succes toegepast. Ook in het groot segment werden al enkele succesvolle proefreizen uitgevoerd. Een recente studie van het ILVO-Visserij in opdracht van SDVO toonde duidelijk de haalbaarheid van de outriggermethode aan. Outrigger II zal een groot deel van de huidige Belgische vloot de mogelijkheid bieden een voor hen alternatieve, brandstofbesparende en milieuvriendelijker bordenvisserij uit te testen en eventueel zelfs op vrij kort termijn een gefundeerde (seizoensgebonden) overstap naar deze visserijmethode te maken. Een probleem van de outriggermethode is de beperkte beschikbaarheid van gepaste visgronden. Om lokale overbevissing en protest van in casu de Engelse visserijsector te verhinderen (wegens toename van de Belgische visserijactiviteit in de Engelse 12-mijlszone) is het noodzakelijk de flexibiliteit van de outriggermethode te verhogen. Outrigger II speelt in op deze problematiek door het uittesten van een alternatieve onderpees op te nemen als een van de voornaamste projecttaken. Deze onderpees zou het bevissen van ruwere bodems toelaten. Ook de mogelijkheid om de doelsoort van het plankensysteem met garnaal uit te breiden zal onderzocht worden. Het Outrigger II project speelt dus in op een actuele problematiek en heeft tot doel op korte termijn een zuinige alternatieve visserijmethode aan te bieden aan de boomkorsector bij hoge brandstofprijzen Geef een duidelijke definitie van de doelstellingen van het project Het project heeft drie belangrijke doelstellingen: - Door technische aanpassingen de outriggervisserij toegang geven tot meerdere types visgronden. - Een uitbreiding van de doelsoorten van de bordenvisserij met garnaal. - Alle Belgische reders informeren over het outriggersysteem en de geïnteresseerde reders van boomkorvaartuigen de gelegenheid geven de outriggervisserij uit te testen onder begeleiding van experten uit de sector. pagina 9 SDVO

10 2.4. Welke relatie heeft het project met andere projecten? Outrigger II is de opvolger van Outrigger I (1ste fase), een in 2005 afgeronde studie in opdracht van SDVO, opgevolgd en gerapporteerd door ILVO-Visserij. Outrigger I toont duidelijk de financiële en technische haalbaarheid aan van de outriggermethode; zo lag tijdens het experiment de besomming per liter brandstof zowel voor het kleine als het grote segment duidelijk hoger voor outrigger dan voor de boomkor. Outrigger II (2de fase) beoogt een groot deel van de huidige Belgische vloot de mogelijkheid te bieden de alternatieve, brandstofbesparende en milieuvriendelijker plankenvisserij uit te testen en eventueel zelfs op vrij korte termijn een gefundeerde (seizoensgebonden) overstap naar deze visserijmethode te maken. Outrigger II sluit eveneens aan bij het project Innovatiecentrum Duurzame en Ecologische Visserij IDEV lopende aan het ILVO-Visserij. Outrigger II kadert immers perfect in de doelstellingen van het IDEV project, namelijk de basis leggen voor een lange-termijn strategie wat betreft visserijmethodes en vlootstructuur voor de Belgische visserijsector met de nadruk op alternatieve visserijmethodes Eigenheden van de promotor waaruit zijn geschiktheid blijkt? Stichting voor Duurzame Visserijontwikkeling SDVO was reeds promotor van Outrigger I (1ste fase), een project dat succesvol werd afgerond en positieve resultaten genereerde. Outrigger II kadert bovendien volledig in de verschillende acties die SDVO sinds zijn oprichting invult, namelijk: - Het initiëren van inspanningen gericht op kennisdiffusie. - Een studie naar de toepassingsmogelijkheden van meer selectieve en milieuvriendelijke vistechnieken. Doel is de bedrijven beter bewust te maken van het belang van het behoud van de visbestanden. - Stimuleren van onderzoek naar en implementatie van nieuwe producten of systemen met betrekking tot de visproductie: visvangst, visbehandeling en viscommercialisering. - Voorlichting over nieuwe technieken. Uitgaande van deze expertise zal SDVO als promotor binnen het project Outrigger II instaan voor de volgende taken: Projectadministratie, Algemene communicatie plus verspreiding van de projectresultaten, Communicatie ontwikkelde alternatieven naar de sector toe, Vertegenwoordiging in de Expertengroep. Het Outrigger II project zal begeleid en uitgevoerd worden door: - Projectverantwoordelijke Tijdsbesteding aan het project: 100% Instituut voor Landbouw en visserijonderzoek Eenheid: Dier - Visserij Als partner in het Outrigger II project zal het ILVO-Visserij een belangrijke bijdrage leveren: Het ILVO-Visserij is een multidisciplinair, beleidsondersteunend, wetenschappelijk instituut, met onderzoeken adviestaken gericht op (i) de rationele en duurzame exploitatie van de levende mariene rijkdommen, (ii) de bescherming van het mariene milieu als habitat van deze rijkdommen, en (iii) de kwaliteitsgarantie en -verbetering van visserijproducten. ILVO-Visserij heeft een jarenlange ervaring met alle takken van het visserijonderzoek, en is het enige "centre of excellence" op het vlak van het visserijonderzoek in Vlaanderen. De Afdeling Technisch Visserijonderzoek van het ILVO-Visserij is belast met (i) de studie van de selectiviteit en milieu-impact van vistuig, (ii) de ontwikkeling van selectieve en minder milieu-belastende vistuigen, en (iii) de studie en introductie van alternatieve visserijmethodes met het oog op een duurzame zeevisserij vanuit technisch, ecologisch en economisch oogpunt. Internationaal kadert het onderzoek in de activiteiten van ICES en ondersteunt het het Europees Gemeenschappelijk Visserijbeleid. Projectplanning ( Experimentele en Introductie Demonstratie fase ): organisatie van de experimentele zeereizen, analyse van de verzamelde gegevens, supervisie van de aan boord demonstratiefase bijgestaan door experten uit de sector, Voorzitten Expertengroep, Rapportering. Het Outrigger II project zal begeleid en uitgevoerd worden door verschillende wetenschappers van de SDVO pagina 10

11 Afdeling Technisch Visserijonderzoek, wier taken als volgt kunnen samengevat worden: Dr. Ir. Hans Polet: Hoofd van de Afdeling Technisch Visserijonderzoek: Algemene supervisie en ILVO-Visserij-woordvoerder van het project. Tijdsbesteding aan het project: geen kosten. M. Sc. Ing. Els Vanderperren: Wetenschappelijk attaché: Technische en organisatorische begeleiding van het project Tijdsbesteding aan het project: geen kosten. Ingenieur (ir. of ing.): Technische en organisatorische begeleiding van het project. Tijdsbesteding aan het project: 7 manmaanden. Garnaalvisserij: Als derde experiment zal aan boord van een Belgisch vissersvaartuig (klein segment) de toepasbaarheid van het bordensysteem voor de garnaalvisserij getest worden. Introductie-Demonstratie fase Informeren: Alle (geïnteresseerde) reders uit de Belgische boomkorvloot informeren: - Over het project: opstellen gedetailleerde informatiefiche (doel en verloop project, financiële tegenmoetkoming en verplichtingen bij deelname,...) - Over het outriggersysteem: opstellen gedetailleerd informatiepakket rond outrigger als visserijmethode (technisch, toepassingsmogelijkheden, rendabiliteit,...) Eén technicus: Constructie van en aanpassingen aan het vistuig, assistentiebegeleiding experimentele zeereizen en demonstratiefase: Tijdsbesteding aan het project: 9 manmaanden. Details over de kwalificaties van de medewerkers van het DvZ zijn terug te vinden op de website van het CLO- DvZ ( onder de rubriek "Contact: Staff" Welke resultaten wil het project bereiken? Welke meetfactoren zullen hiervoor gehanteerd worden? De resultaten die het Outrigger II project wil bereiken zijn: Experimentele fase Klein segment: Flexibeler outriggersysteem: Het door Belgische vaartuigen uit het kleine vlootsegment toegepaste outriggersysteem technisch aanpassen zodat het systeem ook toegepast kan worden op meerdere types visgronden. Als eerste aanpassing zal een alternatieve onderpees uitgetest worden. Groot segment: Flexibeler outriggersysteem: de overschakeling van traditionele boomkor op het bordensysteem als brandstofbesparende maatregel en ecologischere visserijmethode op punt stellen. Geïntereseerde reders de gelegenheid geven de outriggervisserij uit te testen onder begeleiding van experten uit de sector via: - Organisatie van een ééndaagse testreis met eigen vaartuig met een outriggeroptuiging ter beschiking gesteld door het project en onder begeleiding van experten uit de sector. - Ter beschikking stellen van een outriggeroptuiging door het project voor 1 tot 3 commerciële zeereizen. Communicatie resultaten Na de Experimentele fase en de opstart van de Introductie-Demonstratie fase (eind oktober 2006) en op het einde van het project (eind oktober 2007) zullen de projectresultaten toegankelijk gemaakt worden voor een ruim publiek van niet-wetenschappers (visserijsector, beleids-verantwoordelijken, enz.) Welke garanties zijn er voor het bereiken van deze resultaten? Interesse aanwezig Ter voorbereiding van dit projectvoorstel werd elke reder reeds schriftelijk gecontacteerd door het ILVO-Visserij; zij ontvingen een voorlopige informatiefiche en de geïnteresseerden werden uitgenodigd op de vergadering van 31 januari. De vergadering werd bijgewoond door een 6-tal reders en een aantal reders werden geexcuseerd; ook nadien namen er nog geïnteresseerden contact op met het ILVO-Visserij. In totaal betuigden pagina 11 SDVO

12 een 20-tal schepen hun interesse (N 34, N 93, O 51, O 124, O 101, Z 19, Z 36, Z 39, Z 53, Z 70, Z 84, Z 85, Z 126, Z 183, Z 196, Z 431, Z 483, Z 526, Z 548, Z 568) en wensten op de hoogte gehouden te worden van de verdere evolutie van het project(voorstel). Deze respons toont aan dat de sector vragende partij is. 3. Algemene beschrijving project 3.1. Beschrijving van de uitgangssituatie vóór de uitvoering van het project Op punt zetten outriggersystemen en intensieve begeleiding deelnemers Door het inlassen van een Experimentele fase kunnen de outriggersystemen op punt gezet worden en de Introductie-Demonstratie fase grondig gepland worden. Door het bundelen en verspreiden van informatie, de begeleiding van de deelnemende schippers en bemanningsleden door experten uit de sector en ILVO- Visserij personeel tijdens de voorbereiding/optuiging, aan boord (ééndaagse testreis) en indien nodig tijdens de commerciële zeereizen is de kans op ontevreden schippers minimaal. Datacollectie De deelnemende schippers dienen hun logboekgevens, brandstofverbruik, exacte optuiging en toekomstplannen aan het ILVO-Visserij mee te delen. Al deze gegevens zullen verwerkt worden in het finale rapport. Oprichten Expertengroep De Expertengroep zal de technische, praktische en wetenschappelijke kant van het project via ad hoc samenkomsten sturen en opvolgen. Zo kan op een continue basis al de beschikbare expertise doorgeven worden, kunnen de vorderingen in kaart gebracht worden en kunnen problemen gezamelijk besproken en bijgestuurd worden. Onder punt 0.3 Korte beschrijving van het project, werd reeds een korte verantwoording, gelinkt aan de uitgangssituatie vóór de uitvoering van het project, beschreven. De conclusies van de rendabiliteitsanalyse opgenomen in het update rapport Gasolie in de Belgische visserij (23 augustus 2005) een studie uitgevoerd door Policy Research Cooperation in opdracht van SDVO onderstrepen de precaire situatie van onze (boomkor)vloot: Bij de huidige brandstofprijs ( 0.48/l) maken de meeste schepen verlies, maar is het wel nog rendabel om te gaan vissen (variabele kosten zijn nog gedekt). Bij de gemiddelde brandstofprijs van 2005 ( 0.40/l) maken de meeste schepen verlies was tot nu toe voor de meeste schepen een verlieslatend jaar als gevolg van de hoge brandstofprijzen. Indien de huidige brandstofprijs met een klein percentage (+ 6%) zou stijgen ( 0.51/l) dan is het voor de grote bok niet meer rendabel om te gaan vissen (variabele kosten zijn bij het huidige aantal schepen niet meer gedekt). Onderstaande tabellen (bron: Dienst voor Zeevisserij) geven een opsplitsing van de vloot per type vaartuig voor Slechts 5 vaartuigen (4,13%) van de 121 vaartuigen die de vloot telt, staan geregistreerd als plankenvissers. Uit de gegevens verstrekt door Dienst voor Zeevisserij blijkt dat in 2005 een 17-tal vaartuigen voor korte of langer periode met een plankenoptuiging visten. Tabel 2: Opsplitsing van de vloot per type vaartuig, 2005 AANTAL VAARTUIGEN # % Plankenvissers 5 4,13 Staande wand 3 2,48 Boomkorvaartuig ,39 Totaal ,00 (Bron: Dienst voor Zeevisserij) SDVO pagina 12

13 Tabel 3: Vaartdagen per visserijmethode, 2005 VAARTDAGEN 2005 # % Bordenvisserij 941 3,94 Langoestinevisserij 452 1,89 Staande wand 402 1,69 Garnaalvisserij ,64 Boomkorvisserij ,73 Andere 27 0,11 Totaal ,00 (Bron: Dienst voor Zeevisserij) 3.2. Overwogen actie ter uitvoering van het project: middelen en methoden om de doelstellingen te bereiken Algemeen opzet Voor de algemene opzet en projectstructuur: zie punt 0.3 Korte beschrijving van het project". Timing: April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober * * * * * Experimentele fase Voorbereiding Introductie Demonstratie fase Introductie Demonstratie fase Expertengroep Bordenseizoen *Resultaten * Tussentijdse rapportering Taak 0: Voorbereiding Taak 0.1: Verzenden uitnodiging naar alle reders Elke reder werd schriftelijk gecontacteerd door het ILVO-Visserij; zij ontvingen een voorlopige informatiefiche en de geïntereseerden werden uitgenodigd op de vergadering van 31 januari. Eens het project van start gaat zullen alle reders opnieuw gecontacteerd worden en een gedetailleerde informatiefiche (doel en verloop project, verplichtingen bij deelname,...) ontvangen. pagina 13 SDVO

14 Taak 0.2: Beleggen vergadering met geïnteresseerden De vergadering werd geleid door ILVO-Visserij en bijgewoond door SDVO en een 6-tal reders. Een aantal reders werden geëxcuseerd; ook nadien namen er nog geïnteresseerden contact op met het ILVO-Visserij. In totaal betuigden een 20-tal schepen hun interesse. Taak 0.3: Schrijven projectvoorstel ILVO-Visserij schrijft projectvoorstel in samenspraak met SDVO. - Een Expertengroep zal opgericht worden om de technische, praktische en wetenschappelijke kant van het project via ad hoc samenkomsten op continue basis te sturen en op te volgen. - De Expertengroep zal eveneens alle objectieve criteria (financieel/wettelijk, technisch en wetenschappelijk) voor de selectie van de geïnteresseerde reders (zowel voor de Experimentele fase als de Introductie-Demonstratie fase ) samenleggen en de uiteindelijke selectie van de vaartuigen en bijhorend vergoedingsschema maken Taak 2: Op punt stellen outriggeroptuiging en verhogen flexibiliteit outriggervisserij ( Experimentele fase ) Taak 1: Oprichten Project-Stuurgroep en Expertengroep Taak 1.1: Oprichting Project-Stuurgroep Voor de stuurgroepvergaderingen worden volgende organisaties voorzien: a) Stichting voor Duurzame Visserijontwikkeling, b) Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek Eenheid: Dier Visserij, c) Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Departement Economie, Werkgelegenheid, Binnenlandse Aangelegenheden en Landbouw - Administratie Land- en Tuinbouw - Afdeling Landbouw- en Visserijbeleid, d) Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Departement Economie, Werkgelegenheid, Binnenlandse Aangelegenheden en Landbouw - Administratie Land- en Tuinbouw - Afdeling Land- en Tuinbouwondersteuningsbeleid Coördinatie Visserij, e) Dienst voor Zeevisserij. Er wordt een stuurgroepvergadering voorzien om de 6 maand. Deze frequentie kan opgevoerd worden in overleg met de stuurgroep naargelang projectresultaten ter beschikking komen en advies nodig is. Taak 1.2: Oprichting Expertengroep Voor de Expertengroep worden volgende organisaties/personen voorzien: a) Stichting voor Duurzame Visserijontwikkeling, b) Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek Eenheid: Dier Visserij (voorzitter), c) Reders/schippers met praktijkervaring bordenvisserij. Taak 2.1: Uitwerken planning Experimentele fase - De Expertengroep heeft als taak zo snel mogelijk 3 vaartuigen 1 vaartuig uit het klein segment, 1 uit het grote segment en 1 vaartuig voor het vissen op garnaal met de planken te selecteren voor het uitvoeren van de experimenten. - In samenspraak met de reders/schippers van geselecteerde vaartuigen zal vervolgens een tentatieve planning van de uit te voeren experimenten opgesteld worden en zal het nodige materiaal (borden, netten,...) besteld en aangekocht worden. Het budget voorziet in deze fase de aankoop van minimum 3 volledige outriggeroptuigingen. Taak 2.2: Uitvoeren van de Experimentele fase In nauwe samenwerking met de Expertengroep en wetenschappelijk opgevolgd door ILVO zullen volgende experimenten uitgevoerd worden: - Aan boord van een Belgisch vissersvaartuig (klein segment) zullen technische aanpassingen aan het outriggersysteem ontwikkeld en getest worden die de outriggervisserij toegang kunnen geven tot meerdere types visgronden. In de eerste plaats zal de toepasbaarheid van een alternatieve onderpees uitgetest worden. - Aan boord van een Belgisch boomkorvaartuig van het grote segment zal de overschakeling van traditionele boomkor op het bordensysteem als brandstofbesparende maatregel en ecologischere visserijmethode op punt gesteld worden (borden, optuiging,...). - Aan boord van een Belgisch vissersvaartuig (klein segment) zal de toepasbaarheid van het bordensysteem voor de garnaalvisserij getest worden. De deelnemende vaartuigen verbinden zich er toe alle logboekgegevens, brandstofgegevens, gedetailleerde overzichten van alle doorgevoerde veranderingen aan de optuiging, problemen/oplossingen,... aan het ILVOvisserij door te geven. SDVO pagina 14

15 De Expertengroep zal toezien op een vlotte uitwisseling van informatie tussen alle betrokkenen en zal op basis van de bevindingen de experimenten bijsturen waar wenselijk Taak 3: Organisatie Introductie-Demonstratie fase Taak 3.1: Opmaken planning per segment Na het lanceren van een nieuwe oproep tot medewerking (zie Taak 5: communicatie) zal de Expertengroep op basis van het aantal geïnteresseerde vaartuigen een realistische planning uitwerken die iedere reder zal toelaten een ééndaagse testreis met plankenoptuiging te maken onder begeleiding van een expert en een medewerker van het ILVO-Visserij. Aansluitend zal de reder 1 tot 3 commerciële zeereizen met de gekozen plankenoptuiging kunnen maken. Taak 3.2: Aankoop materialen en constructie vistuigen De Expertengroep zal uitgaande van de resultaten van de Experimentele fase een aantal extra complete outriggeroptuigingen aankopen, zodat tijdens de Introductie-Demonstratie fase een 9-tal optuigingen beschikbaar zullen zijn. Taak 3.3: Begeleiding door experten uit de sector Ieder deelnemend vaartuig zal begeleid worden door een expert bij de voorbereiding van de ééndaagse testreis en de 1 tot 3 commerciële zeereizen. Tijdens de 1-daagse testreis zal een expert en ILVO-personeel aan boord van het vaartuig de schipper en de bemanning leren vissen met het bordensysteem. Tijdens de voorbereiding en de eigenlijke commerciële zeereizen zullen experts en ILVO-personeel de schipper verder adviseren. bordensysteem mee te delen aan het ILVO-Visserij. Het ILVO-visserij zal hiervoor de nodige formulieren opmaken Taak 4: Evaluatie en rapportering ILVO-Visserij zal gedurende het hele project ( Experimentele fase en Introductie-Demonstratie fase ) instaan voor de verzameling en verwerking van de gegevens en de bijhorende rapportering. - Er worden 2 tussentijdse rapporten voorzien (oktober 2006, maart 2007). Aan het einde van het project volgt een eindrapport met een omstandig overzicht van de wetenschappelijke resultaten van het project. - Van het 1ste tussentijds rapport en het eindrapport zal ook een gevulgariseerde versie opgemaakt worden, die toegankelijk is voor een ruim publiek van niet-wetenschappers (visserijsector, beleidsverantwoordelijken, enz.) Taak 5: Communicatie SDVO zal instaan voor de algemene communicatie plus verspreiding van de projectresultaten en de communicatie van de ontwikkelde alternatieven naar de sector toe: - Eens het project van start gaat zullen alle reders opnieuw gecontacteerd worden en een gedetailleerde informatiefiche (doel en verloop project, verplichtingen bij deelname,...) ontvangen. - Gevulgariseerde versie van het 1ste tussentijds rapport en het eindrapport toegankelijk voor een ruim publiek van niet-wetenschappers (visserij-sector, beleidsverantwoordelijken, enz.). - Telkens interessante resultaten bereikt worden zullen de sector en de overheid ingelicht worden. Taak 3.4: Commerciële zeereizen De vaartuigen die deelnemen aan de Introductie-Demonstratie fase zullen 1 tot 3 al dan niet aansluitende commerciële zeereizen met de geleende outriggeroptuiging kunnen vissen zoals vastgelegd in de planning. Zij zullen normaal kunnen markten. De Expertengroep zal er op toezien dat alle deelnemende vaartuigen beschikken over de nodige informatie en documenten. De schippers/reders verbinden zich er toe om de gedetailleerde logboekgegevens, brandstofverbruik, hun evaluatie van het geteste vistuig en toekomstplannen wat betreft (tijdelijke) overschakeling op het Volgende kanalen zullen gebruikt worden : - rondschrijven naar de sector toe, - de vakpers, - communicatierondes georganiseerd door SDVO, - en eventueel occasionele workshops en studiedagen. pagina 15 SDVO

16 (Bron: M. Sc. Ing. Els Vanderperren - ILVO-Visserij) Dit rapport is het wetenschappelijke eindrapport van het project Outrigger II - Introductie van bordenvisserij in de boomkorvloot met het oog op brandstofbesparing (VIS/06/C/02/DIV). Dit rapport vervangt de tussentijdse rapporten verschenen in oktober 2006 en april Het opzet van dit rapport is tweeledig. Enerzijds werd gestreefd om een zo compleet mogelijk en voor de sector nuttig rapport, of beter nog een bruikbare handleiding rond de implementatie van het outriggersysteem aan boord van een boomkorvaartuig samen te stellen. Anderzijds werd getracht via de analyse van de verzamelde data wetenschappelijk onderbouwd conclusies te formuleren. Het is de bedoeling om dit eindrapport aan alle belanghebbenden te communiceren. Oprechte dank aan alle instanties, rederijen en personen die dit project mogelijk maakten en steunden. Inhoud Samenvatting projectrapport: januari Verantwoording Financiering Projectstructuur Expertengroep Communicatie Deelnemers Proeftankexperimenten Geteste schaalmodellen Morgère borden Netten 7.2. Belangrijkste aandachtspunten en bevindingen SDVO pagina 16

17 8. Toepassen outrigger op zee Beschrijving deelnemende vaartuigen Deelnemers Experimentele fase O Fighter Z.85 - Morgenster Deelnemers Introductie-Demonstratiefase Z.36 Arca O.33 Marbi N.93 Aalscholver 8.2. Borden uitgetest binnen het project Morgère borden Oorspronkelijke Morgère borden Morgère borden met beweegbare bracket Aangepaste Morgère borden Rechthoekige borden Rechthoekige borden (O.51- Willy Versluys) Rechthoekige borden (Z.85- Willy Kiekens) Dunbar borden Thyborøn borden 8.3. Netten uitgetest binnen het project Netten getest aan boord van O Outriggernet O Net aangekocht bij Thyborøn Netten getest aan boord van Z Bordennet Z. 85 achteraan op nettrommel Outriggernet Z Outriggernet Z Outriggernetten O Outriggernetten N Onderpezen uitgetest binnen het project Square rockhoppers Onderpees met grote rubberen schijven 8.5. Touwschot uitgetest binnen het project Prospectie gebieden Enkele aandachtspunten belangrijk voor de optuiging Bevestiging Morgère borden aan net (vb. O.33) Bevestiging onderpees aan bollenpees (vb. O.33) Advies voor het bepalen van de lengte van de pezen (W. Kiekens) Aanpassing aan optuiging om de vangst van tong te verbeteren (Z.85) Gebruik tongflapje Outriggernet speciaal ontworpen voor tong (TX5) Veiligheid bij het manipuleren van de borden Verifiëren spreiding borden Gevolgen van de bordenvisserij op de hoofdmotor van een boomkorvaartuig Bijkomende brandstofbesparing 8.8. Te verzamelen gegevens Te verzamelen gegevens per sleep Notus systeem Econometer Acces database 8.9. Aanvullende gegevens pagina 17 SDVO

18 9. Overzicht zeereizen, slepen en visuren per vaartuig Inleiding Experimentele fase O Fighter : Overzicht zeereizen slepen visuren O.124: Overzicht zeereizen O.124: Overzicht slepen O.124: Overzicht visuren Z.85 Morgenster: Overzicht zeereizen slepen visuren Z.85: Overzicht zeereizen Z.85: Overzicht slepen Z.85: Overzicht visuren Z.85: Overzicht zeereizen Z.85: Overzicht slepen Z.85: Overzicht visuren Introductie-Demonstratie fase Z.36 - Arca : Overzicht zeereizen slepen visuren Z.36: Overzicht zeereizen Z.36: Overzicht slepen Z.36: Overzicht visuren O.33 - Marbi : Overzicht zeereizen slepen visuren O.33: Overzicht zeereizen 2006/ O.33: Overzicht slepen 2006/ O.33: Overzicht visuren 2006/ N Aalscholver : Overzicht zeereizen 10. Resultaten per vaartuig: algemeen, besomming en brandstofbesparing O.124: Resultaten - algemeen, besomming en brandstofbesparing Z.85: Resultaten - algemeen, besomming en brandstofbesparing Z.36: Resultaten - algemeen, besomming en brandstofbesparing O.33: Resultaten - algemeen, besomming en brandstofbesparing N.93: Resultaten - algemeen Vangstefficiëntie Algemeen Per ICES-gebied Per kwartaal Per kwartaal en per ICES-gebied Kg vis per liter brandstof Per soort Vangstsamenstelling Algemeen Prospectie O.33 - vangstsamenstelling per ICES-gebied Prospectie O.33 - vangstsamenstelling per kwartaal Kwaliteit van de vangst Bij de buren Conclusies SDVO pagina 18

19 Outrigger II: Introductie van bordenvisserij in de boomkorvloot met het oog op brandstofbesparing. Samenvatting projectrapport - Januari 2008 Introductie Dat de brandstoffactuur voor de Belgische boomkorvloot een te zware last is staat buiten discussie. Alternatieve visserijmethodes die op bestaande boomkorvaartuigen kunnen toegepast worden kunnen hier een uitweg bieden, uit eerder onderzoek bleek dat het outriggersysteem in aanmerking komt als een haalbaar en zuinig alternatief voor de boomkor. Om de Belgische boomkorvloot te informeren over het outriggersysteem en de mogelijkheid te bieden al dan niet seizoensgebonden over te schakelen naar een geoptimaliseerd en brandstofbesparend outriggersysteem werd het opvolgingsproject Outrigger II - Introductie van bordenvisserij in de boomkorvloot met het oog op brandstofbesparing opgestart. Voor Outrigger II werd een gedetailleerd projectvoorstel opgemaakt gekoppeld aan een uniek en stevig onderbouwd financieringsplan uitgaande van drie financierende partijen: Vlaamse Gemeenschap, Europa en SDVO. Na intensief overleg werd het Outrigger II voorstel ingediend als projectaanvraag in het kader van het Financieringsinstrument voor de Oriëntatie van de Visserij (FIOV). Gezien de ernst van de brandstofproblematiek voor de vissersvloot werd het project in afwachting van verhoopte financiering alvast opgestart in april 2006 en geprefinancierd door de promotor en medefinancier SDVO. Partner ILVO-Visserij staat in voor de wetenschappelijke opvolging en rapportering. Het project liep tot eind Het project werd opgedeeld in een Experimentele fase en een Introductie-Demonstratie fase. De Experimentele fase werd voorzien om aan boord van enkele geselecteerde vaartuigen het outriggersysteem uitgebreid te testen wat betreft optuiging, techniek, verschillende types visgronden en eventueel doelsoort. Tijdens de Introductie-Demonstratie fase werden alle reders geïnformeerd en werden volledige sets outriggeroptuigingen voor het kleine segment en het grote segment aangekocht, die ter beschikking gesteld werden van de geïnteresseerde reders. Om binnen het project voldoende expertise te hebben wat betreft de bordenvisserij werd een expertengroep samengebracht die samen met de begeleiders van SDVO en ILVO-Visserij het nodige advies konden geven aan de deelnemers. Huidige situatie Bij aanvang van het Outrigger II project Introductie van bordenvisserij in de boomkorvloot met het oog op brandstofbesparing stond de Belgische boomkorvloot reeds onder zware druk. De brandstofprijzen en materiaalkosten maakten het de vloot zeer moeilijk om rendabel te (blijven) vissen. De brandstofprijs is gedurende de loop van het project nog gestegen (zie Figuur a) en een significante prijsdaling wordt niet verwacht jan/01 mei/01 sep/01 jan/02 mei/02 Maandelijkse gasolie prijs sep/02 jan/03 mei/03 sep/03 jan/04 mei/04 sep/04 jan/05 Uit de resultaten van het project blijkt dat door een (al dan niet seizoensgebonden) overstap naar het outriggersysteem, vaartuigen die momenteel enkel met de boomkor vissen een brandstofbesparing van 40 tot 70% kunnen realiseren. Bovendien liggen de materiaalkosten door de beperkte slijtage van de outriggeroptuiging gevoelig lager. mei/05 sep/05 jan/06 mei/06 sep/06 jan/07 Figuur a: Evolutie maandelijkse gasolieprijs mei/07 sep/07 pagina 19 SDVO