De toekomst van online opvoedingsondersteuning. Perspectieven vanuit de kenniskring
|
|
- Lien Michiels
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De toekomst van online opvoedingsondersteuning Perspectieven vanuit de kenniskring
2 2013 Nederlands Jeugdinstituut Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op enige andere wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming. Dit rapport werd (mede) mogelijk gemaakt door: Gerco Buijk Adviseur bij Alares Annelies Cozijnsen Senior adviseur bij Spectrum, partner met elan Anouk Jocker Regio coördinator Public Health opvoedingsondersteuning bij GGD Twente Christa Nieuwboer Docent/onderzoeker Fontys Hogeschool Pedagogiek Promovenda Universiteit van Amsterdam Annemiek Postma Programmamanager Jeugd NIM Maatschappelijk Werk Kelly de Vries Jeugdzorgwerker, expert op het gebied van sociale media. Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Bureau Jeugdzorg Limburg Janni Zopfi Combinatie Jeugdzorg Auteur(s) Mieke Vergeer en Niels Zwikker Nederlands Jeugdinstituut Catharijnesingel 47 Postbus DE Utrecht Telefoon Website en 2
3 Inhoudsopgave Inleiding: waarom dit document? Verkenning van de toekomst via instellingen... 5 Stelling 1: Actief oppakken... 5 Stelling 2: Booming online ondersteuning... 5 Stelling 3: Professioneler en methodischer... 6 Stelling 4: Uitwisseling tussen ouders... 6 Stelling 5: Online ondersteuning als vast onderdeel van opvoedondersteuning Wat brengt online opvoedingsondersteuning?... 8 Aansprekende vormen... 8 Eigen kracht en preventief... 8 Eigen regie... 9 Efficiënter: meer met minder Wat is er nodig om online opvoedingsondersteuning goed vorm te geven? Professioneel De juiste benadering Samenhang tussen de online initiatieven Kennis delen Implementatie van online opvoedingsondersteuning
4 Inleiding: waarom dit document? Centra voor Jeugd en Gezin, GGD-en, instellingen voor Jeugd & Opvoedhulp en jeugd-ggzinstellingen maken al enkele jaren gebruik van online opvoedingsondersteuning: het ondersteunen van ouders met digitale middelen. Via online communicatiemiddelen brengen opvoedondersteuners opvoedvragen in kaart en bieden informatie, advies en ondersteuning. Denk daarbij aan mail, chat, videobellen, online trainingen, fora, Apps en Serious Games. Naarmate steeds meer organisaties met online opvoedingsondersteuning aan de slag gaan, neemt de verspreiding en (door)ontwikkeling toe. Hoogste tijd om pas op de plaats te maken: waar staan we nu en waar willen we naar toe? Om hier een antwoord op te geven heeft het Nederlands Jeugdinstituut in het najaar van 2013, zes deskundigen, vanuit onderwijs, advies en praktijk, uit de Kenniskring Online opvoedingsondersteuning geïnterviewd. Deze notitie brengt hun beelden over de toekomst van online opvoedingsondersteuning samen. Bij elke nieuwe ontwikkeling bestaat nog geen vastomlijnd idee of visie over wat de juiste koers is. De meningen van de geïnterviewde deskundigen verschillen dan ook af en toe van elkaar. In deze notitie geven we een overzicht van de verschillende perspectieven. Met deze publicatie hopen we een eerste aanzet te geven tot het nadenken over een algemeen en gedragen visie op de toekomst van online opvoedingsondersteuning in Nederland. Deze notitie bestaat uit drie delen. We beginnen met het verkennen van de toekomst van online opvoedingsondersteuning aan de hand van kritische stellingen. Daarna gaan we in op de huidige overwegingen om voor online opvoedingsondersteuning te kiezen en tot slot benoemen we wat er (nog) nodig is om online opvoedingsondersteuning een blijvende plek te geven in het hulpverleningsaanbod. Over de Kenniskring Online Opvoedingsondersteuning De Kenniskring Opvoedingsondersteuning richt zich op het delen, expliciet omschrijven, ontwikkelen en verspreiden van kennis op het brede terrein van opvoedingsondersteuning. Op die manier hopen wij de kennis en competenties van professionals en beleidsmakers te vergroten, zodat de kwaliteit van online opvoedingsondersteuning verder toeneemt. Online opvoedingsondersteuning is een van de onderwerpen die regelmatig op de agenda staat. In 2011 legde de kenniskring zich voor het eerst toe op de online mogelijkheden voor het bieden van opvoedingsondersteuning. Dit heeft geresulteerd in de notitie: Competenties en randvoorwaarden voor online opvoedingsondersteuning (2011) en een checklist competenties online opvoedondersteuning. De Kenniskring heeft 12. leden, afkomstig vanuit beleid, onderzoek, advies en praktijk. 4
5 1. Verkenning van de toekomst via instellingen Om zicht te krijgen op de kansen voor het verbeteren van online opvoedingsondersteuning heeft het Nederlands Jeugdinstituut de zes deskundigen gevraagd een stelling te formuleren. De afzonderlijke stellingen zijn becommentarieerd door de andere leden van de Kenniskring Online opvoedingsondersteuning. Stelling 1: Actief oppakken Online opvoedingsondersteuning moeten we in 2014 (en verder) actief aanpakken, anders sterft het een zachte dood. Het merendeel van de deskundigen verwacht niet dat online opvoedingsondersteuning een zachte dood gaat sterven. De meningen lopen echter uiteen over waarom dit niet het geval zal zijn. Nee, online opvoedingsondersteuning zal nooit een zachte dood sterven. De professionele online ondersteuning wordt gewoon ingehaald door commerciële initiatieven. Urgentie en verantwoordelijkheid pakken horen eigenlijk bij elkaar. Tja, op zich is de urgentie er wel: zowel opvoedingsondersteuning als een veel sterkere eerstelijns advisering staat op het programma van instellingen. Het is alleen net alsof het ontbreekt aan de fantasie om daar dan ook echt werk van te maken. Er wordt enorm zwaar ingezet op de vorm (bijv. het Centrum voor Jeugd en Gezin) en niet op de inhoud. Toch zijn er wel veel stemmen die opgaan voor een transformatie parallel aan de transitie en dat is hoopvol. Innovators moeten laten zien welke tools er voor online opvoedingsondersteuners al echt zijn en direct gebruikt kunnen worden. De kracht van online opvoedingsondersteuning in brede zin is dat ouders en opvoeders er zelf actief naar op zoek kunnen gaan, zonder er een professional (in de eerste fase) bij te betrekken. Vragen over opvoeden zijn van alle tijden en blijven bestaan. Maar hoe zoeken ouders naar antwoorden en waarop wil de professionele ondersteuning gevonden worden? Een blended benadering, waarin online en offline activiteiten elkaar aanvullen, is dan het meest kansrijk. Stelling 2: Booming online ondersteuning Online opvoedingsondersteuning wordt in 2014 booming omdat de samenleving vraagt om eigen kracht en ICT-toepassingen dit steeds beter mogelijk maken. Op deze stelling lopen de meningen uiteen. In de toekomst zal ondersteuning steeds meer ingericht worden om de eigen kracht van mensen te versterken. Gelijktijdig komen er steeds meer handige en leuke tools en Apps om online de eigen zorg vorm te geven. Alle deskundigen verwachten wel een toename van online opvoedingsondersteuning, maar of er sprake van een explosieve groei zal zijn, is nog niet zeker. Het is de vraag of online opvoedingsondersteuning booming gaat worden. We ontkomen er niet aan om de ondersteuning online aan te bieden. Daarnaast blijft het reguliere face-to-face contact natuurlijk ook belangrijk. Er zullen allerlei middelen beschikbaar zijn en als je online opvoedingsondersteuning heel breed opvat dan zullen ook allerlei commerciële partijen online diensten gaan aanbieden aan ouders. Het gevaar is dat de professionele opvoedingsondersteuning hier een paar jaar achteraan hobbelt. 5
6 Online opvoedingsondersteuning zal zeker toenemen, net zoals de verschillende online mogelijkheden die GGZ-instellingen in de loop der jaren hebben geboden. De vrees is wel dat de methode ook ingezet gaat worden als besparingsmethode (zeker gezien de transities). Dat is de verkeerde insteek: online hulpverlening vraagt om investering. In elk geval zal blijken dat hoe langer we ermee bezig zijn hoe gewoner het wordt. Dat vraagt dus om goede profilering en vindbaarheid van online ondersteuning. Dit is wel een uitdaging. Stelling 3: Professioneler en methodischer Online opvoedingsondersteuning voeren we in 2014 professioneler en methodischer uit. Alle deskundigen zijn het hier wel over eens: professionaliseren het meer methodische uitvoeren van online opvoedondersteuning heeft de voorkeur. Organisaties en opleidingen moeten kennis over online ondersteuning verankeren in methodes en scholing. Ja, helemaal mee eens. Sterker nog er mag geen pedagoog meer afstuderen zonder kennis over online methoden en voor iedere hulpverlener moet bijscholing beschikbaar zijn. Ook voor de jeugdzorgwerkers geldt deze stelling. Er valt een wereld te winnen om een structureel online aanbod binnen de zorgverleningsinstanties tot stand te brengen en dit vervolgens te verankeren in de methodes en scholing. Alleen op die manier kunnen we de slag naar blended hulpverlening maken. Stelling 4: Uitwisseling tussen ouders In 2014 maken organisaties het voor elke ouder mogelijk om online opvoedingsproblematiek uit te wisselen met andere ouders. Over het algemeen zijn de deskundigen voorstander van het faciliteren van uitwisseling tussen ouders. Over de manier waarop dit tot stand dient te komen zijn de meningen nog verdeeld. Er zijn vele vormen van onderlinge ondersteuning of peer-support te organiseren. Dat is zeker een meerwaarde en is ook logisch als je gericht bent op het inschakelen van eigen kracht etc. Deze vormen kan je dan begeleiden vanuit een professionele organisatie. We mogen nog wel meer out of the box denken en integrale programma s maken. Het liefst samen met ouders, en/of waarin elke ouder zijn eigen "blokken" kan kiezen: multimediaal (zowel video als tekst); op meerdere niveaus; 1- op-1 of via een groep; ervaringsdeskundige en een professional; chatgesprekken en een training en zo verder. Eigen kracht, participatiesamenleving. Hoe we het ook noemen, het is wel iets wat aangeboord wordt door online contact tussen ouders mogelijk te maken. Niets is zo effectief als een ouder die van een andere ouder tips en adviezen krijgt hoe om te gaan met een probleem, waarvan hij of zij in eerste instantie dacht er alleen mee te zitten. In de dagelijkse praktijk zou het mooi zijn om ouders aan elkaar te 'koppelen', omdat ze vaak worstelen met hetzelfde probleem en denken daar alleen in te zijn. Door te ervaren dat er meerdere mensen met hetzelfde probleem kampen, ontstaat er alweer ruimte om naar een oplossing te zoeken. En dat kan natuurlijk óók online. Uitwisseling tussen ouders voorziet vaak in een behoefte bij ouders. Tegelijkertijd vraagt het bewustwording bij professionals: 'Ga ik me erin mengen of niet? Wat doe ik als ouders elkaar iets aanraden waar ik het niet mee eens ben? Ga ik mijn (CJG) aanbod onder de aandacht brengen of niet?' Daar moeten professionals wel mee aan de slag. 6
7 Stelling 5: Online ondersteuning als vast onderdeel van opvoedondersteuning Online opvoedondersteuning zou een integraal onderdeel moeten zijn van het hulpverleningspalet in de opvoedondersteuning. De deskundigen zien digitale middelen om online ondersteuning te bieden als een logische toevoeging op face to face en telefonisch contact. Het is een extra toevoeging waarmee mensen (professionals en ouders) met elkaar ondersteuning kunnen organiseren. Volgens enkele biedt online ondersteuning mogelijkheden om eerder in beeld te zijn en opvoedvragen eerder bespreekbaar te maken waardoor zwaardere problemen zijn te voorkomen. Blenden en een goede focus op eerstelijns hulp/lichte advisering. Urgentie ontstaat als er een doelstelling wordt geformuleerd: een derde van de gezinnen uit de tweedelijns zien te krijgen vóór ? Laten we ons dan ook echt verdiepen in wat eerstelijns advisering sterker maakt, waar zijn mensen echt mee geholpen? Goed luisteren naar ouders en gezinnen! De conclusie is: nu gewoon doen. Online is een middel om hulpverlening te verbeteren en te vergemakkelijken, het face-to-face gesprek vervangt het nooit. Doet iedereen maar wat? Dat is de vraag. We moeten met elkaar zorgdragen voor de veiligheid en betrouwbaarheid van online opvoedinitiatieven. Het landelijk monitoren van de verschillende initiatieven is bijvoorbeeld een optie. Het is belangrijk om zowel inzicht als overzicht te hebben wat organisaties en opleidingen tot nu toe ontwikkeld hebben aan scholing en methodische aanpak. 7
8 2. Wat brengt online opvoedingsondersteuning? Wat brengt online opvoedingsondersteuning? 1. Het helpt ouders door aansprekende vormen en flexibiliteit in plaats en tijd; 2. Het is in te zetten om de eigen kracht van de ouders te versterken; 3. Het zorgt voor meer en betere eigen regie in de aanpak van hulp, de ouder kent geen schotten; 4. Het geeft ouders creatieve tools om problemen meer zelf op te lossen. Aansprekende vormen Online opvoedingsondersteuning past heel goed bij de doelstelling van opvoedingsondersteuning: informatie en advies luchtig en laagdrempelig bij ouders laten aankomen. Het anonieme karakter en de mogelijkheid tot beelden en andere aansprekende vormen bieden hier veel mogelijkheden voor. Ouders kunnen zelf het tijdstip en de vorm kiezen die hun aanspreekt. Zeker voor druk bezette ouders is online ondersteuning een ultieme oplossing. Online en op elk moment van de dag opvoedingsondersteuning te raadplegen. Daarmee is ondersteuning laagdrempelig. Online opvoedondersteuning sluit aan bij de ontwikkelingen in de samenleving. Tegenwoordig is het vanzelfsprekend om allerlei zaken online te doen. Ouders gaan online zoeken naar informatie, gewoon via Google. Tegelijkertijd merken de Centra voor Jeugd en Gezin dat het moeilijk is om mensen fysiek binnen te krijgen. De waarde van online opvoedingsondersteuning is in onze ogen dan ook de mogelijkheid om meer te bieden dan alleen maar informatie. De wereld is al voor een belangrijk deel online. Als je als professional hier niet aan mee doet, mis je de realiteit. Uiteraard is er sprake van koudwatervrees, maar concreet laat je gewoon een communicatiemiddel liggen als je het niet doet. We gebruiken online middelen allemaal privé, maar niet professioneel. Dat is vreemd. Eigen kracht en preventief Met online opvoedingsondersteuning is het heel goed mogelijk om ouders instrumenten aan te bieden die hun eigen kracht stimuleren. Ouders kiezen zelf welke ondersteuning bij hen past. Zo vinden veel ouders het prettig om in contact te staan met ouders die over bepaalde zaken hetzelfde denken. Dan ontstaat er al gauw het gevoel dat ouders serieus genomen worden. Zeker als het ouders de mogelijkheid geeft om met ouders uit hun eigen cultuur te communiceren. De professional kan dan altijd nog een gesprek met ouders aangaan, online of fysiek. Online ondersteuning geeft een andere ingang en meer mogelijkheden voor ouders om problemen of vragen bespreekbaar te maken. Wat je nu hoort is dat mensen zich niet mogen bemoeien met elkaars opvoeding en niet open durven te zijn. Door digitaal anoniem te communiceren kunnen de mensen heel open zijn. Het blijft gaan om mensen te stimuleren om contact te maken. Ouders moeten natuurlijk ook blijven participeren en zich bewegen in een netwerk. De professional blijft in contact met ouders. Online opvoedingsondersteuning heeft ook als voordeel dat je de doelgroep met thema s bereikt waar ouders niet zo mee te koop lopen, zoals verslaving, geweld of andere zaken. Online kunnen ouders hier in de anonimiteit makkelijker over beginnen dan als ze aan het bureau zitten bij de hulpverlener. Overigens is dit voor professionals niet altijd even eenvoudig. Veel professionals in de 8
9 opvoedingsondersteuning zijn nog onvoldoende toegerust voor deze manier van werken en daardoor hebben ze enige angst tegenover de online ondersteuning. Voor ouders is de juiste informatie niet goed te onderscheiden van de onjuiste informatie. Pedagogen en professionals zijn nu niet online om hun daarbij te helpen. Na zo n 20 jaar aan internet wordt al veel informatie en ondersteuning over opvoeden gedeeld op internet. Zowel door ouders onderling als organisaties (publiek en commercieel). Gelijktijdig is nog veel onbekend over de kwaliteit. Nu wordt het tijd om verantwoordelijk hier mee om te gaan. Eigen regie Het uitgangspunt dat ouders de regie moeten hebben over de ondersteuning die zij zich wensen valt binnen online ondersteuning goed vorm te geven. Ouders vinden de ondersteuning op hun voorwaarden. De ouders kiezen de omgeving waarin zij de ondersteuning willen, anoniem indien zij dit wensen. De vraag van de ouder staat centraal. Die bepaalt van achter de laptop hoe hij of zij de situatie beschrijft. Voorbeeld: een ouder vertelde: dan kan je niet gezien hebben dat ik aan het huilen was. Ik wil niet dat jij mijn tranen ziet want dan ga jij doorvragen. Dat is wat de ouder op dat moment belangrijk vindt. Oplossingsgericht werken past erin, de hulpverlening is dan ondersteunend aan ouders. De professional kan terugkomen op dat wat je ziet en de klant bepaalt wat voor ondersteuning het meeste aanspreekt. In een chat kiezen ouders zelf waar ze het over willen hebben. Zodra ze hun probleem hebben besproken kunnen ze zelf bepalen wanneer ze weg gaan bij het gesprek. Het gaat dan om het hart te kunnen luchten en zelf de regie te houden. Zeker in de beginfase van ondersteuning is dat voor ouders prettig. Ouders krijgen de keuzevrijheid om zelf te bepalen wanneer je wat wilt doen. Wat dat betreft is het oppassen met inlog-vereisten en gegevens achterlaten, die je bij andere vormen van online hulp wel soms ziet. Daarmee verhoog je de drempel. Uitleggen waarom een aparte inlog nodig is, is dan erg belangrijk. Het vragen om hulp bij opvoeden, ligt bij ouders vaak erg gevoelig. Het is niet prettig om uit te spreken dat je het moeilijk vindt. Er is wel veel informatie over opvoeden, maar dat hoeft niet te helpen in het dagelijkse leven. Je kunt bijvoorbeeld wel weten dat je negatief gedrag moet negeren, maar in de gang van alledag is dat niet altijd even makkelijk om uit te voeren. Als ouder sta je regelmatig onder druk tussen weten hoe het zou moeten en wat er kan. Het is dus fijn om je gehoord te voelen. Dit sluit aan op wat professionals willen: goede informatie geven en positieve ondersteuning bieden. Met uitgebreidere vormen van online opvoedingsondersteuning kun je ouders professionele informatie op maat bieden, wat veel prettiger is dan alle algemene informatie die je kunt vinden. Efficiënter: meer met minder De deskundigen geven aan dat online opvoedingsondersteuning een belangrijke stap kan maken in het efficiënter organiseren van de hulpverlening. Niet alleen organisatorisch, maar ook door de eigen kracht van ouders te versterken. 9
10 Online opvoedingsondersteuning biedt mogelijkheden om hulp af te schalen. Dat wil zeggen dat het mogelijk is om ouders die een hulpverleningstraject hebben gevolgd zijn daarna nog met lichte online ondersteuning verder te begeleiden. De hulp stopt niet zodra het traject of programma is afgelopen, maar wordt afgeschaald tot lichtere ondersteuning via online middelen. Wat dat betreft kun je online opvoedingsondersteuning ook als iets anders zien dan de standaard online hulp. Bij online hulp kun je denken aan problemen waar mensen langere tijd, methodisch aan hun problemen kunnen werken. Online opvoedingsondersteuning is meer gericht op preventie, informatie en advies. Met online opvoedingsondersteuning is ondersteuning voor een deel efficiënter en goedkoper te organiseren. De inzet van online opvoedingsondersteuning (en meer) zorgt voor een slimmere en efficiëntere manier om de zorg te organiseren. Hierdoor kunnen de gelden die uitgespaard worden, richting de mensen gaan die écht zorg nodig hebben. Online opvoedingsondersteuning kan helpen met de kracht van het niet alleen zijn. Ouders ondervinden al veel steun op het moment dat ze ontdekken dat ze niet de enige zijn die met een bepaald probleem worstelen. Online opvoedingsondersteuning waarbij ouders gebruik kunnen maken van de kennis van ervaringsdeskundigen past hierbij. Regie terug geven en de ouder laten bepalen wat er gaat gebeuren. Met online hulpmiddelen geef je ze de regie terug. Professionals kunnen via online ondersteuning goed informatie verzamelen over de vragen van ouders en signaleren wat er het meeste speelt. Hoe eerder ondersteuning in beeld is bij iets waar een ouder moeite mee heeft, hoe beter je problemen voorkomt. Preventie moet op die manier in de transformatie terugkomen. De vraag is wel hoe je goede data kunt verzamelen om van daaruit activiteiten te organiseren en te faciliteren zodat je meer aan preventie kunt doen. 10
11 3. Wat is er nodig om online opvoedingsondersteuning goed vorm te geven? De deskundigen zien verschillende mogelijkheden om online opvoedingsondersteuning goed vorm te geven. Geef de mensen die online willen werken de mogelijkheid en investeer daardoor in preventie: Maak het professioneel: train hulpverleners in online hulp en het inzetten van online tools; Besef dat het niet allemaal online hoeft: het gaat om de juiste benadering; Zorg voor samenhang in het aanbod; Deel kennis en ervaring: zeker rondom risico s en oplossingen; Implementeer online hulp zorgvuldig en niet alleen omdat het technisch mogelijk is. Professioneel Bijna alle deskundigen zijn het er over eens. De basis voor goede online opvoedingsondersteuning zijn de professionals. Een voorwaarde voor het online vormgeven van de ondersteuning zijn goed getrainde professionals. Het vraagt bepaalde vaardigheden. Hoe praat je met ouders online? Hoe beantwoord je digitale vragen? Het moet een onderdeel worden van de opleiding en de deskundigheidsbevordering van professionals. Online opvoedingsondersteuning werkt alleen als professionals het gaan herkennen als een goed en bruikbaar hulpmiddel. Een groep die ermee experimenteert is prima en moet gestimuleerd worden, maar professionals die er echt niet mee aan de slag willen moeten niet gedwongen worden. Een landelijke campagne of actieplan om online opvoedingsondersteuning meer in het werkveld te krijgen is dan ook wel interessant, maar dan vooral voor opleidingen. Studenten van nu zullen over een paar jaar hier als gewone dienstverlening mee te maken krijgen. Je moet het niet het hele werkveld opleggen. Er zijn mensen die echt veel beter zijn in face-to-face gesprekken dan in mailen of chatten en dat moet je respecteren. De juiste benadering De meningen zijn verdeeld over de manier waarop ouders moeten worden benaderd. Online kan, maar het is belangrijker om aan te sluiten bij de behoeften van ouders. Ouders kunnen wanhopig worden van alle online filmpjes, testjes en adviezen. Je kunt er soms wel moedeloos van worden als je al die voorbeelden ziet en in de praktijk thuis lukt het niet. Dat is wel een gevaar. Als er geen interactie, feedback (en misschien ook lichaamstaal) van een hulpverlener is, dan kan het voor ouders moeilijk zijn om zich gesterkt te voelen in hun opvoedaanpak. Het kan je dan bevestigen in je fouten. Daar moet online opvoedingsondersteuning wel alert op zijn. Het risico bestaat dat het gebruik van online opvoedingsondersteuning niet versterkend, maar verzwakkend werkt. Als ouders al een heel schraal sociaal netwerk hebben en weinig sociale vaardigheden, dan kan online ondersteuning dit terugtrekkend gedrag wellicht verder in de hand werken. Chat-groepen kunnen bijvoorbeeld wel het netwerk vergroten, maar als dit alleen online is, is het onduidelijk of het wel bijdraagt aan verbetering. Dit is echter slechts een aanname. Er is onderzoek voor nodig om dit te bevestigen of te ontkrachten. 11
12 Blended hulp kan goed werken. Er kan heel veel in het face-to-face contact. Zo kunnen professionals op een I-pad of tablet voorbeelden laten zien van opvoedstijlen. Ook zijn er initiatieven om mensen in de wijken actief te maken: participeren is het woord. Niet alle hulp komt vanachter de computer. Als er gerichte hulp nodig is dan is dat extra. Online is onderdeel van de rest van de hulpverlening. Blended is én én. We moeten digitale mogelijkheden gebruiken als vast onderdeel van de ondersteuning aan ouders. Samenhang tussen de online initiatieven Er is al veel ontwikkeld op het terrein van online opvoedingsondersteuning. Verschillende deskundigen ervaren dat meer samenhang tussen deze ontwikkelingen welkom zou zijn. De samenhang in online initiatieven in opvoedondersteuning blijft voor ouders op dit moment beperkt. Ouders kunnen heel veel informatie, ervaringsverhalen, forums vinden over opvoeden. Het is zo veel, ze zien door de bomen het bos niet meer. Vragen kunnen overal gesteld worden en er zijn zoveel antwoorden mogelijk waar ouders wel of niet mee vooruit kunnen. Er is in principe al genoeg aanbod van online opvoedingsondersteuning. Professionals en instellingen moeten hier goed over na denken. Ze moeten niet meer toevoegen van wat er al is. Wellicht zijn er zaken te verbeteren, maar er hoeft niet weer wat nieuws bij te komen. Onderzoekers kunnen nu voor het eerst naar de kwaliteit kijken en dan gaan er wel wat alarmbellen af. Er is te weinig kennis over wat de kwaliteit van de huidige informatie en begeleiding is. Ook als je na de online opvoedingsondersteuning toch verder hulp zoekt, dan vraagt dat nog steeds extra inzet. Stel je opvoedvraag is via de mail van advies voorzien, maar het lukt je toch niet om het voor elkaar te krijgen. In dat soort gevallen moeten ouders alsnog extra moeite doen om een verdieping in de hulpverlening te krijgen. De vraag is of ze dat dan wel lukt en of ze dan nog terugkeren naar de organisatie waar ze de online ondersteuning van kregen. Kennis delen Niet alleen om ontwikkelingskosten en inzet te reduceren is het delen van kennis bruikbaar. Ook om gezamenlijk te leren werken in deze nieuwe omgeving. Kennis delen: het vraagt (technische) kennis om online opvoedingsondersteuning door te ontwikkelen. Er wordt veel ontwikkeld in het land. Het zou mooi zijn wanneer dat gebundeld zou worden. Het kost nu tijd en geld voor elke organisatie apart van elkaar. Het gaat dan niet alleen om de kennis van wat er op dit moment gebeurt, maar ook kennis over: Waar gaan we met online opvoedingsondersteuning naar toe? Dat soort kennis moet verzameld worden en geborgd in de verschillende initiatieven. Bij elke werkvorm zijn er bepaalde risico s, zo ook bij online opvoedingsondersteuning. Online opvoedingsondersteuning in het anonieme kader biedt bijvoorbeeld een hulpverlener weinig tot geen mogelijkheden om in te grijpen als het nodig is om de veiligheid van het kind te waarborgen. Bij een face-to-face contact heeft de professional net wat meer informatie om een inschatting te maken en in te grijpen. 12
13 Anoniem chatten moeten professionals bijvoorbeeld leren: je weet niet wat er aan de andere kant gebeurt. Van belang is om goed voor jezelf te zorgen als hulpverlener, zeker bij gevoelige zaken. Wat doe je bij een crisismelding online? Vaak schieten hulpverleners dan in de stress. Online opvoedingsondersteuning is niet voldoende daar waar de problematiek zo ernstig is, dat de ontwikkeling van het kind bedreigd wordt. Dan is het belangrijk om ook veiligheidschecks te doen om te weten hoe het thuis gaat. Opdrachten geven heel veel informatie over de klant aan de professional zoals in welke omgeving ze zich bevinden of ze heel veel woorden of weinig gebruiken woorden. Huiswerk en opdrachten kunnen beladen overkomen. Soms komt naar voren dat de klant geen zin heeft of dat ze het niet snappen. Als klanten hun online opdrachten niet uitvoeren moet er (via fysiek contact) na gevraagd kunnen worden wat de reden is. Bij diverse initiatieven is al ervaring opgedaan met dit soort vraagstukken. Het ontsluiten en delen van deze kennis kan bijdragen aan een goede verspreiding van online opvoedingsondersteuning. Implementatie van online opvoedingsondersteuning Chat of mail wordt soms te snel en te groot geïmplementeerd terwijl er nog onvoldoende kennis en ervaring is. Uit een onderzoek wat gedaan is rondom hulpverlening bleek dat klanten weliswaar tevreden waren, maar dat de professionals eigenlijk onvoldoende gebruik maakten van alle mogelijkheden die het en biedt. Als organisatie en professionals online opvoedingsondersteuning oppakken in de zin van: we doen het er gewoon bij of proberen het gewoon uit, dan werkt het niet. Er is meer scholing nodig en als die er niet is, dan is het misschien beter er niet aan te beginnen. Het is namelijk moeilijk om dezelfde pedagogische doelen te bereiken als in de reguliere zorg. Het heeft weinig zin als het online gedeelte niet meer wordt dan een digitaal doorgeefloket. Daar zijn er al teveel van in de opvoedingsondersteuning. De online ondersteuning moet inhoudelijk kloppen. Organisaties en professionals moeten methodisch werken en dit verankeren in het middel. Ze moeten goed leren het middel te gebruiken. Conclusie De geïnterviewde deskundigen zijn het er over eens: Online opvoedingsondersteuning is de realiteit. Het moet nu professioneler worden vormgegeven. Door initiatieven op de werkvloer, door scholing en door onderzoek. Daar is concrete inzet voor nodig. Wilt u hieraan bijdragen? Meld uw initiatief en deel uw kennis met de kenniskring Online Opvoedondersteuning. 13
Visie op TripiO 2014-2017
Visie op TripiO 2014-2017 Met de transitie worden verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de geïndiceerde jeugdzorg naar de gemeentes overgeheveld. Naast de taken die gemeenten al hebben op het terrein
Nadere informatieWelkom. Stelling 1. Project Opvoedmix. online opvoedingsondersteuning voor Marokkaans-Nederlandse ouders
Welkom Project Opvoedmix online opvoedingsondersteuning voor Marokkaans-Nederlandse ouders Stelling 1 Als je opvoedingsondersteuning laagdrempeliger wilt maken, betekent dat dat je geen gegevens kunt registreren
Nadere informatieOverzichtskaart 3. Opvoedingsondersteuning. voor hulp bij opvoedingsvragen en lichte opvoedproblemen
Overzichtskaart 3 Opvoedingsondersteuning voor hulp bij opvoedingsvragen en lichte opvoedproblemen Zelfreflectie-instrument individuele opvoedingsondersteuning Sommige JGZ-professionals zullen al over
Nadere informatieAl spelend reflecteren met Kwaliteit Troef. Nicky Ingels Fien Lannoye Annelies Roelandt
Al spelend reflecteren met Kwaliteit Troef Nicky Ingels Fien Lannoye Annelies Roelandt Programma van de workshop Korte toelichting bij het spel Kwaliteit Troef Kennismaken met de spelkaarten Reflectie
Nadere informatieTransitie en transformatie van de zorg voor jeugd
Transitie en transformatie van de zorg voor jeugd Een geslaagde transformatie & transitie? Vanaf januari 2015 worden gemeenten verantwoordelijk voor het preventieve en curatieve jeugdbeleid. Hieronder
Nadere informatieSamen maken. mogelijk. wij meedoen voor jeugd ONDERSTEUNING BIJ LEVEN MET EEN BEPERKING
Samen maken wij meedoen voor jeugd mogelijk Kinderen en jongeren met een beperking moeten de kans krijgen zich optimaal te ontwikkelen, zodat zij zo zelfstandig mogelijk mee kunnen doen in de maatschappij.
Nadere informatieThema. Kernelementen. Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips
Thema Kernelementen Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips Tips voor de trainer: Doseer je informatie: less is more. Beoordeel wat je gymnasten doen, niet wie ze
Nadere informatieJ L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -
Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert
Nadere informatieNetwerkbijeenkomst Richtlijnen Jeugdzorg
Netwerkbijeenkomst Richtlijnen Jeugdzorg Karlijn Stals Utrecht 29 september 2014 Welke richtlijnen zijn ontwikkeld? Wat zijn bevindingen vanuit proefinvoeringen? Wat betekenen de richtlijnen voor de organisatie?
Nadere informatieDe keuze van Amersfoort: integraal opererende wijkteams. Interview met Monique Peltenburg, tot voor kort programmadirecteur Sociaal Domein
De keuze van Amersfoort: integraal opererende wijkteams Interview met Monique Peltenburg, tot voor kort programmadirecteur Sociaal Domein 2015 Nederlands Jeugdinstituut Niets uit deze uitgave mag worden
Nadere informatieSamenwerken aan welzijn
Samenwerken aan welzijn Richting en houvast 17 november 2017 Het organiseren van welzijn Het afgelopen jaar hebben we met veel inwoners en maatschappelijke partners gesproken. Hiermee hebben we informatie
Nadere informatieBegrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland
september 13 Begrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. (Albert Einstein, 1879-1955) M e r k c o a
Nadere informatieehealth in het sociaal domein 8 inzichten van PAZIO
ehealth in het sociaal domein 8 inzichten van PAZIO 21 januari 2019 ehealth in het sociaal domein ehealth implementeren in het sociaal domein; daar heeft PAZIO inmiddels flink wat ervaring mee. PAZIO heeft
Nadere informatieReactie op Advies Adviesraad Sociaal Domein Houten
Reactie op Advies Adviesraad Sociaal Domein Houten Met veel interesse hebben wij - de gemeente Houten - op 1 februari 2016 kennis genomen van het advies van de Adviesraad Sociaal Domein Houten. Om te komen
Nadere informatieMijn ouders zijn zo ouderwets! Kim, 8 jaar
Mijn ouders zijn zo ouderwets! Kim, 8 jaar Welkom! Mediawijsheid Kinderen zijn al vroeg wereldburger 24/7 toegang tot de wereld, via mobiel internet Kinderen kunnen veel maar kunnen ze het aan? Kritisch
Nadere informatieOpvoeden in andere culturen
Opvoeden in andere culturen Bevorderen en versterken: competenties vergroten Een betere leven DVD 1 Bevolkingsgroepen aantal Allochtoon3.287.706 Autochtoon13.198.081 Europese Unie (exclusief autochtoon)877.552
Nadere informatieDe lessen kunnen op elk gewenst tijdstip bekeken worden. Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige.
4.2.12. Digitale opvoedondersteuning voor ouders van het jonge kind Ondersteuning in de vorm van een aantal online lessen voor ouders met kinderen tot 4 jaar, om ze voor te bereiden op de (toekomstige)
Nadere informatieDe Kindertelefoon. Facts & Figures
Facts & Figures HOEVEEL HOEVEEL Facts & Figures De komende jaren verandert er veel in de wereld van de jeugdzorg in Nederland. Aan de vooravond van de transitie van de jeugdzorg van het landelijke niveau
Nadere informatieWat verwachten huurders van de ParticipatieRaad?
Thema: Wat verwachten huurders van de ParticipatieRaad? Juli 2014 John van Veen adviseur WKA Inleiding De ParticipatieRaad van Nijestee wil weten wat er bij bewoners leeft en wat bewoners van de Raad verwachten.
Nadere informatieZIJN WIE JE BENT EN WIE JE WILT ZIJN. De waarde van de praktijkhuizen van Ixta Noa
ZIJN WIE JE BENT EN WIE JE WILT ZIJN De waarde van de praktijkhuizen van Ixta Noa WIJ ZIJN IXTA NOA IXTA NOA. OFTEWEL IK STA NIEUW. IXTA NOA IS EEN EIGENZINNIGE VERZAMELING VAN MENSEN DIE ZELFBEWUST EN
Nadere informatieJobbersguide - 2015. Jobbersguide 2015 0
Jobbersguide - 2015 Jobbersguide 2015 0 Introductie Jobbersguide Om ervoor te zorgen dat jij als Jobber succesvol aan de slag kan en niet tegen verrassingen aanloopt hebben wij deze Jobbersguide gemaakt.
Nadere informatieKoepel Adviesraden Sociaal Domein Zalmsteek 23, 3192 MC Hoogvliet-Rt T
Gemeente & adviesraad: 1 + 1 = 3? Waar wordt samengewerkt ontstaan successen, maar helaas ook wel eens teleurstellingen. Bij de samenwerking tussen gemeente en adviesraad is dat niet anders, zo is mijn
Nadere informatieeflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen
eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie
Nadere informatiePubliciteit en werving OSA
Publiciteit en werving OSA Bereik de ouders persoonlijk Het is belangrijk om veel aandacht aan werving en publiciteit te besteden. In het bijzonder als u met open inschrijving werkt. Denkt u hierbij aan
Nadere informatie9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert.
9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert. Introductie Een goed ingerichte website met een goed uitgevoerde marketingstrategie is het ideale marketing tool voor ondernemers. Een goede website
Nadere informatieInformatie voor ouders
Weerbaarheid Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en opgroeien, dat is handig!
Nadere informatieKwaliteitszorg. Test jezelf.
Kwaliteitszorg. Test jezelf. Pagina 1 Weet jij hoe je je deskundigheid of die van je collega s kunt bevorderen of professionaliseren? Kun je goed samenwerken? Kun je kwaliteitszorg leveren? Doe de testjes
Nadere informatieS TA G E S L I J N 5
STAGES LIJN5 Wil jij stage lopen bij Lijn5? In de provincie Utrecht biedt Lijn5 behandeling en begeleiding aan kinderen en jongeren met én zonder licht verstandelijke beperking en hun gezin. Lijn5 beschikt
Nadere informatieVerantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress
Verantwoordelijkheid ontwikkelen Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf 4 - Goede afspraken maken - Stel
Nadere informatieZingeving werkt! EEN RESULTAATGERICHTE AANPAK EENZAAMHEID
Zingeving werkt! EEN RESULTAATGERICHTE AANPAK EENZAAMHEID De combinatie van een ingewikkeld en maatschappelijk urgent onderwerp en een moderne aanpak is sterk. Het leven is saai, iedere dag hetzelfde.
Nadere informatieSmartphone Onderzoek OTYS Recruiting Technology
Smartphone Onderzoek OTYS Recruiting Technology Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Uitkomst enquête... 4 Conclusie.... 9 2 Inleiding Inleiding Een smartphone is een mobiele telefoon
Nadere informatiePositief Opvoeden, Triple P in de transitie stelsel jeugd
Positief Opvoeden, Triple P in de transitie stelsel jeugd Jacqueline van Rijn Jolyn Berns www.nji.nl Marion van Bommel Sandra Hollander Oktober 2013 Triple P Triple P is een evidence based opvoedondersteuningsprogramma,
Nadere informatieCentrum voor Jeugd en Gezin. Bouwstenen voor de groei
Centrum voor Jeugd en Gezin Bouwstenen voor de groei Moduleaanbod Stade Advies Centrum voor Jeugd en Gezin; Bouwstenen voor de groei Hoe organiseert u het CJG? Plan en Ontwikkelmodulen: Module Verkenning
Nadere informatiePlan voor een scholingsaanbod CJG: in en vanuit het CJG
Plan voor een scholings CJG: in en vanuit het CJG Uitgaan van de eigen kracht van ouders en kinderen, die eigen kracht samen versterken en daar waar nodig er op af en ondersteunen Het scholingsplan CJG
Nadere informatieKenniswerkplaats Tienplus
Workshop Jeugd in Onderzoek Kenniswerkplaats Tienplus Laagdrempelige ondersteuning van ouders met tieners in Amsterdam http://www.kenniswerkplaats-tienplus.nl Triple P divers Marjolijn Distelbrink Verwey-Jonker
Nadere informatieAan de slag met de Werk Ster!
Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt
Nadere informatieBrochure. Kindcentrum
Brochure Kindcentrum Positive Action Positive Action is een programma waarmee kinderen ondersteund en uitgedaagd worden in het ontwikkelen van hun unieke talenten. Het gaat daarbij niet alleen over goede
Nadere informatie10 SLIMME MANIEREN OM UW E-MAILLIJST TE VERGROTEN
10 SLIMME MANIEREN OM UW E-MAILLIJST TE VERGROTEN 1 Een zakelijke mailinglijst is een sterke troef bij het uitbouwen van uw onderneming. Meer e-mailadressen van potentiële klanten zorgen voor meer bereik
Nadere informatieZelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.
Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.
Nadere informatieNieuwsbrief Centrum voor Jeugd en Gezin Roosendaal
Nieuws voor professionals op het gebied van opvoeden en opgroeien 10 Nieuwsbrief Centrum voor Jeugd en Gezin Roosendaal In deze nieuwsbrief vindt u als professional, informatie over de ontwikkelingen van
Nadere informatie13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl
13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met
Nadere informatieFeedback. in hapklare brokken
Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,
Nadere informatieHoe bouw ik een goede website?
Hoe bouw ik een goede website? Inleiding Stel, u heeft een eigen bedrijf en u wilt een website. U hebt gezien dat u zelf een site kunt bouwen met behulp van gratis tools die sommige providers aanbieden.
Nadere informatieZelftest communityvaardigheden voor bibliotheekmedewerkers
Zelftest communityvaardigheden voor bibliotheekmedewerkers Onderdeel van toolkit Nieuw Delen 2. Zelftest Werken met Communities Wat kan ik met de zelftest? Hieronder tref je een test aan waarmee je een
Nadere informatie4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen
Alle ouders met kinderen tot 4 jaar die in ons werkgebied wonen. Pedagoog. 4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen Dit aanbod is gericht op kinderen die naar de basisschool gaan en hun ouders.
Nadere informatieHet stappenplan. Inleiding
Het stappenplan Inleiding Op de pagina instrumenten op Overstag.nu vind je instrumenten, informatie en inspiratie om binnen je eigen organisatie met het thema duurzame inzetbaarheid aan de slag te gaan.
Nadere informatieFeedback geven. Feedback kan positief en negatief zijn. Negatieve feedback geven is moeilijk
2 12 Feedback geven Feedback is een boodschap over het gedrag of de prestaties van een ander. Feedback is onmisbaar als je met anderen samenwerkt. Je moet zo nu en dan kunnen zeggen dat het werk van de
Nadere informatieStappenplan inzet video s voor gezondheidsboodschappen
Stappenplan inzet video s voor gezondheidsboodschappen VIDEO S IN 8 STAPPEN Voorliggend document beschrijft de stappen die professionals, werkzaam in de jeugdgezondheidszorg, kunnen nemen als zij video
Nadere informatieZelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W
Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument
Nadere informatieNypels Speelt. 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken
Nypels Speelt 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken Inleiding Het Nypels wordt steeds leuker, doe jij ook mee? Nypels Speelt, onder die titel wordt op een nieuwe manier gewerkt aan de betrokkenheid
Nadere informatieAlgemene gegevens Om te beginnen willen wij graag wat algemene informatie van u ontvangen. Uw gegevens worden geanonimiseerd verwerkt.
VRAGENLIJST Quickscan voorbereiding decentralisatie begeleiding Algemene gegevens Om te beginnen willen wij graag wat algemene informatie van u ontvangen. Uw gegevens worden geanonimiseerd verwerkt. Vraag
Nadere informatieNieuwsbrief passend onderwijs
November 2014 Uitgelicht Pionieren in passend onderwijs: ervaringen van ouders Wat vinden ouders van de ondersteuning aan hun kind binnen passend onderwijs? Ouders binnen de samenwerkingsverbanden Sterk
Nadere informatie10 tips voor het werven van de ideale stagiair
1. Zorg dat ze je kennen Als jongeren je bedrijf niet kennen, dan solliciteren ze niet. Logisch. Om de beste leerlingen te krijgen, is contact met de onderwijsinstelling heel belangrijk. En dit contact
Nadere informatieTimemanagement? Manage jezelf!
Timemanagement? Manage jezelf! Trefwoorden Citeren timemanagement, zelfmanagement, stress, overtuigingen, logische niveaus van Bateson, RET, succes citeren vanuit dit artikel mag o.v.v. bron: www.sustrainability.nl
Nadere informatieHandreiking. Randvoorwaarden voor de veiligheid van jeugdigen in de toegang tot jeugdhulp
Handreiking Randvoorwaarden voor de veiligheid van jeugdigen in de toegang tot jeugdhulp Woord vooraf Voor u ligt de handreiking randvoorwaarden voor de veiligheid van jeugdigen in de toegang tot jeugdhulp,
Nadere informatieOpGroeieN. OpGroeieN. DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien
OpGroeieN OpGroeieN DaT doen We in Best SaMen! DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien Beste Betsy is het Centrum voor Jeugd en Gezin in Best. Niet
Nadere informatie1 Ben of word jij weleens gepest?
Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatievooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik
> vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik OUDERS & OPVOEDERS Als er binnen uw gezin sprake is van seksueel misbruik, heeft dat grote invloed. Er is veel verdriet, boosheid, wantrouwen en schuldgevoel.
Nadere informatieOndernemend werken in welzijnsorganisaties
Training & Advies Ondernemend werken in welzijnsorganisaties Betere resultaten met nieuwe competenties Ondernemend werken in welzijnsorganisaties De welzijnssector is sterk in beweging, dat weet u als
Nadere informatieSamenvatting. Interactie Informatiewaarde Werkrelevantie Totale waardering 8,5 8,4 8,9 8,6
Samenvatting Scores Interactie Informatiewaarde Werkrelevantie Totale waardering 8,5 8,4 8,9 8,6 Zowel uit de beoordelingen in de vorm van een rapportcijfer als de aanvullende opmerkingen, blijkt dat de
Nadere informatieTriple P en Transitie Jeugdzorg 24 april Yvonne van Westering, Nederlands Jeugdinstituut Margreet de Jongh, SO&T
Triple P en Transitie Jeugdzorg 24 april 2012 Yvonne van Westering, Nederlands Jeugdinstituut Margreet de Jongh, SO&T Het hele stelsel gaat op de schop! 1. Passend Onderwijs 2. Stelselherziening Jeugdzorg
Nadere informatieDe kracht van pedagogisch adviseren
De kracht van pedagogisch adviseren Colofon Uitgever: Datum uitgave: december 2010 Eindredactie: Rieneke de Groot, Monique Albeda & Geeske Hoogenboezem Bezoekadres: Nieuwe Gouwe Westzijde 1, 2802 AN Gouda
Nadere informatieChecklist (E)-health producten
Checklist (E)-health producten Met deze checklist kunt u een goed beeld vormen over een (E)- health product dat u wellicht wilt gaan gebruiken in uw organisatie. De checklist kan ook gebruikt worden door
Nadere informatieWebdesign voor ondernemers
e-boek Webdesign voor ondernemers Veelgestelde vragen over het laten maken van een website Bart van den Bosch Inhoud 1. Zelf doen of uitbesteden? 4 2. Webdesigners 7 3. Wat is Wordpress 10 4. Maken van
Nadere informatieEvaluatierapport Social Media Professional opleiding Juni 2015 www.mediaenmaatschappij.nl
Evaluatierapport Social Media Professional opleiding Juni 15 www.mediaenmaatschappij.nl De Social Media Professional opleiding wordt als goed en zelfs uitstekend beoordeeld, door enthousiasme en duidelijkheid
Nadere informatieDe digitale drempel. *Effectieve benadering van jongeren tussen de 12 en 23 jaar door het CJG* Versie 0.2. Jasper Bosch
De digitale drempel *Effectieve benadering van jongeren tussen de 12 en 23 jaar door het CJG* Versie 0.2 Jasper Bosch Via de Drentse pilot Op weg naar een effectieve ketensamenwerking in de Drentse jeugdzorg.
Nadere informatieDraaiboek voor een gastles
Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een
Nadere informatieDe route van secretaresse naar VAKvrouw van de toekomst
De route van secretaresse naar VAKvrouw van de toekomst Sylvia Verhoef, adviseur en manager Opleidingen Anita Buijs, manager bedrijfsvoering backoffice 2 Ben jij de secretaresse van de toekomst? Perfecte
Nadere informatieWeek 2 Geld Verdien Machine. Ik heb een markt en nu??
Week 2 Geld Verdien Machine Ik heb een markt en nu?? Je hebt een markt, nu een product Er zijn twee mogelijkheden Of je gaat het product zelf maken Of je laat je product maken Zelf het product maken Het
Nadere informatieVerslag onderzoek Wat Werkt - deel 3
Verslag onderzoek Wat Werkt - deel 3 ideeën van familie en bekenden bij het geven van steun Ervaringen en ideeën van familie en bekenden bij het geven van steun Jos de Kimpe Carlijn Nieuwenhuis FEBRUARI
Nadere informatieDe (digitale) toekomst van de gezonde wijk
De (digitale) toekomst van de gezonde wijk Janine van Oosten-Bake en Gerco Buijk-Dijkstra De publieke sector staat aan de vooravond van verschillende transities, dit zorgt voor grote uitdagingen bij burgers,
Nadere informatieIntroductie. ehealth in de basisggz?! Waarom. Definitie 7-3-2014. ehealth: Verschijningsvormen. Even voorstellen..
Introductie Saskia Timmer Changinghealthcare Academy (online) opleiden voor (e)health #CHCacademy ehealth in de basisggz?! 11 maart 2014, S.Timmer 1 2 Waarom Definitie ehealth ehealth: Gebruik van ICT
Nadere informatieDatum 6 januari 2016 Onderwerp Gespreksnotitie Nationaal Rapporteur rondetafelgesprek kindermisbruik. Geachte voorzitter,
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. de voorzitter van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie mevrouw L. Ypma Postbus 20018 2500 EA Den Haag Turfmarkt
Nadere informatieCursus Positief opvoeden volgens Triple P - Amsterdam
Praktijkvoorbeeld Cursus Positief opvoeden volgens Triple P - Amsterdam Samenvatting Door de samenwerking en het gezamenlijk geven van de cursus Positief Opvoeden volgens Triple P door verschillende disciplines
Nadere informatieDe meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling in het onderwijs
De meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling in het onderwijs Congres Huiselijk geweld en kindermishandeling 18 november 2013, NBC Nieuwegein Chaja Deen en Marij Bosdriesz Programma Meldcode in de
Nadere informatieLeren & Leven in het Kindcentrum
Leren & Leven in het Kindcentrum Leren & Leven Leren & Leven heeft een aanpak en een programma waarmee alle kinderen ondersteund en uitgedaagd worden in het ontwikkelen van hun unieke talenten. De aanpak
Nadere informatieCOACHEN EN TRAINEN Korte weergave
COACHEN EN TRAINEN Korte weergave Geschreven door: Freek Verbeet Body2Coach 1. Wat is coaching? In mijn eigen nieuwe boek, waar ik nog mee bezig ben, schrijf ik over coaching. Door middel van verschillende
Nadere informatieDe scholen zijn weer begonnen
De scholen zijn weer begonnen (het pesten ook) Pesten is een plaag. Het nieuwe pesten gaat via sociale media. Wat kunnen ouders, scholen én leerlingen tegen digitaal pesten doen? De meest gestelde vragen
Nadere informatieSociale wijkteams en wijkpilots in Nijmegen
Sociale wijkteams en wijkpilots in Nijmegen Budgetaanvraag NIM - Tandem Linda Jansen ZZGzorggroep Els Bremer projectbureau MAAT Opzet van deze workshop Introductie : hoe transformeren Korte aftrap: wat
Nadere informatieE-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!
Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde
Nadere informatieSTAPPENPLAN VOOR EEN ROOKVRIJE SPEELTUIN
STAPPENPLAN VOOR EEN ROOKVRIJE SPEELTUIN WAT IS EEN ROOKVRIJE SPEELTUIN? De hele speeltuin is rookvrij. Zonder uitzonderingen. De rookvrije regels staan in het reglement en in de speeltuin wordt met bordjes
Nadere informatieTraject Tilburg. Aanvragers: Gemeente Tilburg. Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net
Traject Tilburg Aanvragers: Gemeente Tilburg Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net Opgave: Beantwoorde ondersteuningsvraag In Tilburg is het traject Welzijn Nieuwe Stijl onderdeel van een groter programma
Nadere informatieMANTELZORG VANAF JANUARI 2015 EEN GROTERE ZORG VOOR GEMEENTEN
MANTELZORG VANAF JANUARI 2015 EEN GROTERE ZORG VOOR GEMEENTEN Veel jongeren hebben al vroeg de zorg voor een gezinslid. Maar wie zorgt er eigenlijk voor hen? De klassieke verzorgingsstaat verandert in
Nadere informatieFianne Konings en Marjo Berendsen over Culturele instellingen en een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs door Jacolien de Nooij
Fianne Konings en Marjo Berendsen over Culturele instellingen en een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs door Jacolien de Nooij De publicatie van Fianne Konings, Culturele instellingen en een doorlopende
Nadere informatieIn gesprek over digitale zorg
In gesprek over digitale zorg Ervaringen en meningen van cliënten en zorgprofessionals met digitale zorg. 2 oktober 2015 Programma Welkom Brengen en halen Wat weten we al? Wat vind jij? Nagesprek 2 cliënten
Nadere informatieOrganiseren van samenwerking in het jeugddomein
Organiseren van samenwerking in het jeugddomein De overkoepelende resultaten van vier afstudeeronderzoeken Publiek Management In opdracht van Integraal Toezicht Jeugdzaken (ITJ) hebben vier studenten Bestuurs-
Nadere informatieOnline Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week
onderbouw Les 1 Online Dit ben ik! Besef van jezelf Forming Ik kan mezelf voorstellen aan een ander. Ken je iemand nog niet? Vertel hoe je heet. Les 2 Online Hoe spreken we dit af? Keuzes maken Norming
Nadere informatie13-11-2014. Poster. Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: In duo s: 1. Persoonlijke belemmeringen
Poster Jacomijn Hofstra Onderzoeker lectoraat Rehabilitatie en docent Toegepaste Psychologie, Hanzehogeschool Groningen In duo s: Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: Wat hindert jongvolwassenen
Nadere informatieEen verkenning van de toeleiding van vluchtelingen naar de reguliere zorg Praktijkervaringen uit 5 gemeenten
Een verkenning van de toeleiding van vluchtelingen naar de reguliere zorg Praktijkervaringen uit 5 gemeenten Maud Eimers en Erick Vloeberghs 2 Een verkenning van de toeleiding van vluchtelingen naar de
Nadere informatieGIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren
GIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren Notitie versie 1.0 September 2016 Door Frea Haker (Gezond in ) Eveline Koks (Jongeren Op Gezond Gewicht) Anneke Meijer (Coördinatie Gezond Gewicht Fryslân
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieHandleiding Toolbox Mediaopvoeding
Handleiding Toolbox Mediaopvoeding Kinderen van nu weten niet beter dan dat zij opgroeien met constant overal beeldschermen. Thuis, op school, in de trein, of gewoon op straat kunnen ze elke dag allerlei
Nadere informatieVoor je begint met bloggen
Voor je begint met bloggen Gemma Kregting, Adviseur online marketing Corporate Communications & Marketing Voor je begint met bloggen Stap 1: Bepaal waar je over wilt bloggen Stap 2: Wie gaat er bloggen
Nadere informatiedie je direct meer winst opleveren
3 PRIKKELENDE VRAGEN AAN JE MEDEWERKERS die je direct meer winst opleveren 3 simpele, prikkelende vragen. Die jij vergeet te stellen, maar die veel resultaat kunnen opleveren Dé drie vragen die je jouw
Nadere informatieHulp bij ADHD. Scholingsaanbod
Hulp bij ADHD Dit heeft mijn beeld van ADHD enorm verrijkt. Ik zie nu veel mogelijkheden om kinderen met ADHD goede begeleiding te bieden deelnemer workshop bij Fontys Hogescholen Copyright 2010 Hulp bij
Nadere informatieMarie Emma Vigeveno B2B Marketing Manager
Onderzoek mobiel doneren Marie Emma Vigeveno B2B Marketing Manager Onderzoeksrapportage Auteur: Seth Schaafsma Project: Z4792 3-7-2014 Pilot mobiel doneren Nu.nl Methode en opzet Het onderzoek is online
Nadere informatieRichtlijn / info voor ouders. Uithuisplaatsing. Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming. NVO, BPSW en NIP
Richtlijn / info voor ouders Uithuisplaatsing Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming NVO, BPSW en NIP Inleiding Een kind opvoeden is niet makkelijk. Zo kan het zijn dat uw kind meer of andere zorg nodig
Nadere informatieDe oplossingsgerichte flowchart
De oplossingsgerichte flowchart Inleiding De oplossingsgerichte flowchart is een hulpmiddel om de werkrelatie te beschrijven tussen cliënt en hulpverlener. Het instrument kan bij elke client-hulpverlener
Nadere informatie