W at betekent mobiliteitsbudget voor de werknemer? Lieve Michiels Nathalie Van Bauwel

Transcriptie

1 W at betekent mobiliteitsbudget voor de werknemer? Lieve Michiels Nathalie Van Bauwel

2 Het mobiliteitsbudget 5/11/2013 2

3 Krachtlijnen van het wetsvoorstel Koen Magerman

4 Wat? In een arbeidsrelatie kiest de WG de mobiliteit van WN s In functie van behoeften/inzichten WG In een MoB kiest elke WN individueel zijn wijze van mobiliteit In functie van behoeften/inzichten WN Via een budget dat WG hem geeft 5/11/2013 4

5 Doel? Mobiliteitsgedrag wijzigen op vrijwillige basis: (bedrijfs)wagen meer aan de kant laten staan Efficiëntere mobiliteitskeuzes 5/11/2013 5

6 Werkt het? 5/11/2013 6

7 Het werkt! Proefproject v Vlaamse Gewest 2012 (min. Crevits): Autogebruik daling van 80% naar 50% Fiets stijging van 10% naar 22% Trein stijging van 8% naar 24% Bus/tram stijging van 0% naar 4% Gedrag bleef (deels) gewijzigd na project (Verslag van het project: 5/11/2013 7

8 Wat houdt ons tegen? Extreem ingewikkelde wetgeving Drie rechtstakken (arbeidsrecht/sociale zekerheid/fiscaliteit) Ingewikkelde en omslachtige administratie voor WG Elke WN een individuele keuze = individuele opvolging Elke WN een andere juridische situatie (RSZ en fiscaal) 5/11/2013 8

9 Wat houdt ons tegen? Bedrijfswagen heeft onklopbare troeven: In gebruik: voor gezin Psychologisch: status vr WN én WG Eis van de arbeidsmarkt Voor bepaalde functieniveaus zijn er geen kandidaten meer indien er geen BW is Financieel: Goedkopere leasingprijzen (collectieve aanschaf, restwaarde ) fiscaal gunstig bij zuiver privé/gezinsgebruik 5/11/2013 9

10 Wat houdt ons tegen? Waar moet geld vandaan komen? Hoe waarborgen we de vrijwilligheid? Vr WG Vr WN Hoe verhinderen we oneigenlijk gebruik? 5/11/

11 Een wet is nodig 1. Garanties vr WN 2. Garanties vr WG 3. Garanties vr overheid 4. Garanties voor sociale partners 5. Juridische regels aanpassen doel: MoB concurrentieel maken tov bedrijfswagen (BW) Wetgeving vr MoB eenvormig maken: Arbeidsrecht Sociale zekerheid Fiscaal recht 5/11/

12 1. Garanties vr WN WN beslist vrij of hij al dan niet in systeem MoB stapt Binnen MoB kiest WN vrij uit aangeboden transportmiddelen Keuze WN is tijdelijk Na verloop van de duur beslist hij opnieuw Of stapt eruit De keuze van de WN is budgetneutraal Wat in het MoB gaat, moet er ook terug uitkomen tbv de WN Indien het MoB niet volledig besteed kan worden, wordt de mogelijke rest als een eenmalige brutopremie uitgekeerd Bv zoals bij wettelijke vakantiedagen die niet zijn opgenomen 5/11/

13 1. Garanties vr WN Keuze van WN komt in bijlage bij arbeidsovereenkomst (AO) Vastgelegd model Deze bijlage is van bepaalde duur Na verloop van die duur beslist uitsluitend WN over verderzetten v bijlage WG heeft geen impact op die bijlage AO 5/11/

14 1. Garanties vr WN Elke inbreuk van WG op de garanties is wettelijk nietig = bestaat juridisch niet Nietigheid kan enkel ingeroepen worden dr WN Op dit luik van het MoB kant van de WN - wordt dieper ingegaan in een van de drie Focusgroepen die om 11 u starten 5/11/

15 2. Garanties vr WG WG beslist vrij : of hij systeem MoB al dan niet invoert of hij al dan niet systeem MoB wijzigt of opheft over aangeboden transportmiddelen binnen MoB Het MoB is budgetneutraal het mag de loonkost niet doen stijgen Hoe? 5/11/

16 2. Garanties vr WG Budget wordt enkel gevormd door omzetting bestaande voordelen: Huidige vervoerskosten Bv (deel van) huidige wagenbudget, de parkeerplaatsen, excedent v sociale abonnementen Bestaande voordelen in natura Bv bedrijfsfeesten, cadeautjes Sinterklaas, anciënniteit, maaltijdcheques Bestaande niet-recurrente loonpremies Bv anciënniteitspremies, resultaatpremies, 5/11/

17 2. Garanties vr WG WG beslist welke voordelen kunnen omgezet worden Uit de toegelaten reeks Met respect voor cao s en wetten WG behoudt alle klassieke rechten uit een AO Op dit luik van het MoB kant van de WG - wordt dieper ingegaan in een van de drie Focusgroepen die om 11 u starten 5/11/

18 3. Garanties vr overheid MoB is geen geldbedrag Een theoretische rekenmiddel om prijs van keuzes te bepalen Kan nooit in contant geld uitbetaald worden MoB mag uitsluitend gebruikt worden voor mobiliteitsbehoeften WN s 5/11/

19 3. Garanties vr overheid Waarde MoB staat in verhouding tot globale mobiliteitsbehoeften WN s Geen dubbel gebruik geen dubbele vergoeding vr zelfde kost MoB komt in de plaats van omgezette voordelen Vast loon kan niet omgezet worden 5/11/

20 3. Garanties vr overheid Elke omzetting van voordelen naar MoB moet integraal zijn Mag niet dienen als kostenbesparing van WG MoB mag niet in de plaats komen van loon, premies, voordelen Met uitzondering van voordelen die mogen omgezet worden nr MoB Deel van MoB dat niet gebruikt wordt bruto loonpremie (met RSZ + BV) 5/11/

21 3. Garanties vr overheid Oneigenlijk gebruik van MoB doet sociale en fiscale voordelen vervallen Manifest oneigenlijk gebruik van MoB kan fraude zijn: art. 344 WIB = fiscale anti-fraudebepaling art programmawet 27/12/2012 = sociale antifraudebepaling Op dit luik van het MoB wordt dieper ingegaan in de juridischtechnische Focusgroep die om 11 u start, 5/11/

22 4. Garanties voor sociale partners Wetsvoorstel MoB raakt niet aan sociaal overleg Systeem MoB wordt ingevoerd op bedrijfsniveau Sectorale cao s hebben voorrang op systeem MoB in bedrijf 5/11/

23 5. Juridische regels - in een notendop Er zijn 3 soorten regels voor mobiliteit: Tussen WG WN (het arbeidsrecht) Voor RSZ (sociale zekerheid) Voor belastingen (fiscus) Al die regels verschillen van elkaar 5/11/

24 5. Juridische regels - in een notendop Er zijn 3 soorten van mobiliteit: Beroepsverplaatsingen in opdracht WG Woon werk Zuiver privé (gezin) = privé 5/11/

25 5. Juridische regels - in een notendop En nu combineren we : De 3 soorten van regels met De 3 soorten van mobiliteit 5/11/

26 Soort verplaatsing Arbeidsrecht RSZ Fiscus Verplicht? Loon? Loon? Loon? In opdracht WG Woon-werk /- Privé Gezin/privé /11/

27 Soort verplaatsing Arbeidsrecht RSZ/Fiscus Verplicht? Loon? AUTO Opdracht WG Functie - Woon-werk - + Gezin/privé - (AO) + Eén enkele bijzondere regeling 5/11/

28 5. Juridische regels conclusie Conclusie: Het gebruik vd BW voor het privé/gezin is sociaal en fiscaal vriendelijk: Om concurrentieel te zijn met BW moet het MoB een gelijkwaardig sociaal en fiscaal statuut hebben Om BW te kunnen verdringen moeten andere vervoermiddelen vr gezin/privégebruik evenwaardig statuut krijgen: Fiets, bakfiets, NET abonnement NMBS 5/11/

29 5. Juridische regels & het wetsvoorstel Wijzigt regels arbeidsrecht RSZ WIB: WG: MoB wordt uit loonbegrip RSZ gehaald Impact? Enkel vr privégebruik van vervoermiddelen (bv fiets) Maar bij KB kan een solidariteitsbijdrage geheven worden WN: MoB wordt vrijgesteld van belastingen Maar VAA wagen blijft behouden + correctie Indien afbouw bestaande wagen verhoudingsgewijze afbouw van VAA Betekent ook gelijktrekking van 3 soorten regels binnen MoB 5/11/

30 Administratieve ondersteuning Er is een juridische systematiek ontwikkeld: Voor omzetting van voordelen naar MoB Met financiële steun van IWT Met praktijkervaring 5/11/

31 Administratieve ondersteuning Er is een IT toepassing ontwikkeld: Om keuzes van WN te ondersteunen Om budget te bewaken 5/11/

32 Cijfers en wat we er kunnen van leren Veerle Michiels 5/11/

33 Cijfers Basis steekproef Databank met loonberekeningen /mnd Uitgezuiverd: unieke WN s 2012 Ganse jaar in dienst Effectieve prestaties WG s gaven toestemming +/- 18% van alle WN s Aan RSZ onderworpen: (2010) 5/11/

34 steekproef Totalen arbeidsmarkt (RSZ) arbeiders bedienden /11/

35 Wat we uit de steekproef halen Bedrijfswagens met CO2 bijdragen Fiets met fietsvergoedingen Motor Sociale abonnementen met vrijgestelde terugbetalingen Carpooling Met eigen wagen Gemeenschappelijk georganiseerd vervoer met bedrijfswagen Eerste conclusies 5/11/

36 Vervoer categorie % aandeel Totaal Binnen arb./bed. Wagen Bedienden Arbeiders 0,5 1,5 Fiets Bedienden 4,5 7,1 (vergoeding) Arbeiders 2,5 6,9 Motor 0,00042 Soc. Abonnement Openb. vervoer Carpooling Eigen wagen Carpooling bedrijfswagen 11 1,3 0,0025 5/11/

37 Bedrijfswagens Bedienden: 30% met bedrijfswagen binnen bediendenpopulatie steekproef Arbeiders: 1,5% met bedrijfswagen binnen arbeiderspopulatie steekproef 5/11/

38 BEDIENDEN Huidige situatie Arbeidsmarkt bedienden CO2-bijdrage - categorie Totaal CO2-bijdrage (in EUR per jaar) (in EUR per jaar) < >= Bedrijfswagen /11/

39 Fietsvergoeding Vergoeding 0,22 EUR / km Woon-werk-kilometers Beroepskilometers Bedrag geldig vanaf 01/01/2013 Vrij van RSZ en belastingen enkel indien kilometer-gerelateerd 5/11/

40 Fietsvergoeding Uit steekproef: WN s = 7% v.d. populatie met fiets + vergoeding 4,5% bedienden 2,5% arbeiders Extrapolatie naar totale arbeidsmarkt bedienden met fiets + vergoeding arbeiders met fiets + vergoeding Let op! Betreft enkel werknemers waarvoor fietsvergoeding werd betaald door WG 5/11/

41 Fietsvergoeding Uit steekproef: EUR fietsvergoeding , EUR vergoeding met RSZ en belastingen Reden: ofwel hoger bedrag dan 0,21 (surplus te onderwerpen aan RSZ/BV) ofwel niet gelinkt aan effectief aantal getrapte kilometers Aantal vergoede fietskilometers: /11/

42 Bedrijfsmotor Geen enkele vrijstelling bij privégebruik Geen forfaitaire waardering van het voordeel wel in functie van werkelijke waarde Voordeel slechts geboekt bij 2 werknemers 5/11/

43 Sociaal abonnement openbaar vervoer Verplichte (gedeeltelijke) terugbetaling openbaar vervoer woonwerk Voor trein gemiddeld 75% v.d. kosten Terugbetalingen vrij van RSZ en belastingen Volledige kost vrijgesteld (m.a.w. ook indien WG 100% van de kost terugbetaalt) Let op! Fiscaal enkel voor wie opteert voor forfaitaire aftrek beroepskosten in de aangifte personenbelasting 5/11/

44 Sociaal abonnement terugbetaling door WG Uit de steekproef: WN s = 7% van de totale populatie verdeeld als volgt 4,8% bedienden 2,2% arbeiders Voor EUR terugbetaalde kosten woon-werk 5/11/

45 Sociaal abonnement - derdebetalersregeling WG betaalt minstens 80% v treinabonnement Rechtstreeks aan NMBS Rest wordt bijgepast door overheid WN betaalt niets 5/11/

46 Sociaal abonnement - derdebetalersregeling Uit de steekproef WN s = 3,7% van de populatie EUR aan NMBS betaald door werkgevers 5/11/

47 Carpooling Met eigen wagen: WN s = 1,3% van de totale populatie steekproef EUR vergoeding vrij van RSZ en belastingen Let op! Betreft enkel werknemers die carpoolen en daarvoor effectief een vergoeding ontvangen van hun werkgever. Het werkelijke aantal carpoolende werknemers ligt meer dan waarschijnlijk hoger. 5/11/

48 Carpooling Georganiseerd gemeenschappelijk vervoer met bedrijfswagen 12 werknemers = 0,0025% van de totale populatie steekproef enkel arbeiders Reden? Voorwaarden zijn verstrengd waardoor het fiscale voordeel grotendeels vervallen is 5/11/

49 Eerste conclusies Er is veel potentiële ruimte om van bedrijfswagens (19% van het totaal - 30% binnen bediendenpopulatie) naar andere vervoermiddelen te verschuiven De Belg denkt en voelt met zijn portefeuille Transportmiddelen zonder enig voordeel (fiscaal en/of RSZ) worden genegeerd (vb. bedrijfsmotorfiets) Een mobiliteitsbudget dat gunstig sociaal en fiscaal statuut heeft, kan wind in de zeilen krijgen Voor woon-werkverkeer Ook voor privé/gezinsgebruik zoals bedrijfswagen Enkel dan is MoB concurrentieel met bedrijfswagen 5/11/