Verder met. Vversterk. Continuering programma Vversterk Nieuwe impulsen voor een krachtige voor- en vroegschoolse educatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verder met. Vversterk. Continuering programma Vversterk 2010-2014. Nieuwe impulsen voor een krachtige voor- en vroegschoolse educatie"

Transcriptie

1 Verder met Vversterk Continuering programma Vversterk Nieuwe impulsen voor een krachtige voor- en vroegschoolse educatie

2 Wat is Vversterk? Vversterk is een landelijk project dat de kwaliteit van voor- en vroegschoolse educatie (VVE) versterkt. Vversterk biedt scholing en ondersteuning aan VVE-beroepskrachten: leidsters van peuterspeelzalen, pedagogisch medewerkers van kinderdagverblijven en leerkrachten van groep 1 en 2 van het basisonderwijs. In de eerste fase vanvversterk ( ) zijn VVE-beroepskrachten getraind. Voor wie is deze brochure bestemd? Deze brochure wil belangstellenden informeren over de opzet van het Vversterk-programma en bevat beknopte informatie over het Nederlandse VVE-beleid (ook in vergelijking met andere landen). De informatie is interessant voor beleidsmakers die een rol spelen in de ontwikkeling van voor- en vroegschoolse programma s en wetenschappers die betrokken zijn bij onderzoek naar voor- en vroegschoolse activiteiten. Verder kan de informatie in deze brochure interessant zijn voor VVEmanagers van instellingen en scholen. Ook docenten en studenten op de opleidingen voor een beroep in de kinderopvang, peuterspeelzaal of basisschool kunnen profijt hebben van de geboden informatie. Vversterk helpt opleidingen tot leidster, pedagogisch medewerker of leerkracht (ROC s en pabo s) met speciaal VVE-lesmateriaal te werken aan een betere verankering van voor- en vroegschoolse educatie. Vversterk ondersteunt beleidsmakers in gemeenten door het organiseren van regionale 2 bijeenkomsten en op maat gesneden VVE-trajecten voor gemeenten. 3 Vversterk wordt bekostigd door het Ministerie van OCW. De centrale coördinatie van Vversterk is in handen van Sardes in samenwerking met een groot aantal landelijke en lokale instellingen en organisaties. De eerste fase van Vversterk liep van september 2006 tot augustus Deze folder gaat over de volgende fase, die in 2010 is gestart en zal duren tot Het belang van goede professionals in VVE Voor- en vroegschoolse educatie heeft op de korte termijn vooral positieve effecten op de cognitieve ontwikkeling van kinderen. Goede VVE-professionals: hebben kennis van de ontwikkeling van jonge kinderen en van de manier waarop kinderen leren; weten kinderen gericht en methodisch te stimuleren; dragen activiteiten aan die aansluiten bij de belevingswereld en eigenheid van kinderen; stimuleren kinderen ook zelf initiatieven te ontplooien; zijn goed in staat kinderen te observeren om zo hun ontwikkeling te volgen; hebben hoge verwachtingen van kinderen; betrekken ouders (meer) bij de ontwikkeling van hun kind.

3 Wat is VVE? Het belang van voor- en vroegschoolse educatie De eerste levensjaren van kinderen zijn ontzettend belangrijk voor hun lichamelijke, sociale en cognitieve ontwikkeling. Kinderen leren in deze periode gemakkelijk en snel, maar zijn ook kwetsbaar. Het is daarom van groot belang dat zij op de juiste wijze worden gestimuleerd. Aanleg en omgeving Kinderen hebben bij de geboorte een bepaalde aanleg. Hun omgeving bepaalt in hoeverre zij dit potentieel ontplooien. In sommige gezinnen is het niet vanzelfsprekend om kinderen voor te lezen of om samen te spelen. Een taalarme thuissituatie of een andere thuistaal dan het Nederlands kan een kind op achterstand zetten. Ook de instructievaardigheid van verzorgers kan tekortschieten. In dergelijke situaties is het belangrijk dat er andere volwassenen zijn om de kinderen te stimuleren en verzorgers handreikingen te bieden. Voor- en vroegschoolse educatie kan hierbij een sleutelrol vervullen. hier belangrijk gevonden kinderen in de gelegenheid te stellen verschillende ervaringen op te doen waarvan ze kunnen leren. De professional is degene die hen daarbij kan helpen en die ervoor zorgt dat in de activiteiten op kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en op school de verschillende competenties aan de orde komen. Het aanleren en gebruiken van vaardigheden die daarbij horen, vormt de kern van wat we met Vversterk willen bereiken. VVE-beleid in Nederland Het uitgangspunt van het huidige VVE-beleid is dat alle kinderen in Nederland optimale ontwikkelingskansen krijgen. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap beschouwt VVE als een van de meest kansrijke investeringen in de toekomst. Zo wordt voor- en vroegschoolse educatie momenteel aangeboden in de kinderopvang, in peuterspeelzalen en in de eerste twee groepen van het basisonderwijs. Het betreft een methodische en systematische ondersteuning van de ontwikkeling van kinderen van twee tot zes jaar. 4 5 VVE-beleid internationaal Er bestaat wereldwijd veel aandacht voor de kwaliteit van voor- en vroegschoolse educatie, meestal aangeduid met de term Early Childhood Education and Care (ECEC). Deze aandacht is terecht, want het is belangrijk om kinderen een stevige basis te bieden voor hun verdere ontwikkeling. In Nederland en daarbuiten zijn in de loop der jaren verschillende ECEC-programma s ontwikkeld volgens uiteenlopende pedagogische uitgangspunten. Voorbeelden daarvan zijn Piramide, Kaleidoscoop, Startblokken/Basisontwikkeling, Ko-Totaal, Speelplezier en Sporen. Deze programma s moeten ervoor zorgen dat alle kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Sommige zijn min of meer strikte beschrijvingen van een te volgen curriculum, andere gaan meer uit van het kind en bieden ruimte voor invulling en creativiteit van de leidster/leerkracht. Er zijn landen die kiezen voor één nationaal curriculum en centrale sturing, in andere landen kunnen instellingen voor kinderopvang, scholen of lokale overheden zelf kiezen welk programma het best bij hun situatie past. Dat laatste is het geval in Nederland. Een belangrijk doel van ECEC is het ontwikkelen van persoonlijke en sociale competenties van kinderen. In sommige landen (zoals het Verenigd Koninkrijk) worden die competenties beschreven als eindtermen van een curriculum: de vaardigheden op de diverse ontwikkelingsgebieden die een kind op een bepaalde leeftijd zou moeten hebben. De Nederlandse invalshoek is anders: het wordt Er zijn voor de opvang van kinderen in Nederland tussen nul en zes jaar oud verschillende opties. We kennen de kinderopvang (op kinderdagverblijven of bij gastouders) voor kinderen tussen nul en vier jaar. Daarnaast zijn er peuterspeelzalen voor kinderen vanaf twee jaar. Ook groep 1 en 2 van de basisschool vallen onder VVE. In die eerste twee leerjaren (de onderbouw) worden kinderen van vier en vijf jaar door spel en spelend leren en vaak aan de hand van een VVE-programma zo goed mogelijk voorbereid op het meer formele leren dat vanaf groep 3 (zes jaar) begint. In veel gevallen werken voorschoolse voorzieningen samen met de school en krijgen kinderen op de basisschool te maken met een vervolg op het VVE-programma dat zij al kennen van de peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf. Gastouders Kinderdagverblijf Peuterspeelzaal Primair onderwijs Leeftijd jaar 0-4 jaar 2-4 jaar 4-12 jaar Bereik van VVE (2-6 jaar)

4 Relevante beleidsontwikkelingen Vanaf 2001 investeert de overheid in voor- en vroegschoolse educatie om de ontwikkeling van jonge kinderen te stimuleren en achterstanden te bestrijden. Dit heeft ertoe geleid dat op de meeste peuterspeelzalen en een groot aantal kinderdagverblijven voor doelgroepkinderen (kinderen met een risico op taal- en ontwikkelingsachterstanden) speciale speel- en leerprogramma s worden aangeboden, de zogenaamde VVE-programma s. Leidsters van VVE-peuterspeelzalen en pedagogisch medewerkers van kinderdagverblijven zijn getraind in het gebruik van de verschillende programma s en volgen vaak ook nog diverse nascholingstrajecten. Het project Vversterk is gericht op de professionalisering van VVE-beroepskrachten. betaalde leidsters), evenals de groepsgrootte (maximaal zestien kinderen) en het minimale aantal uren van voorschoolse educatie. De inspectie van het onderwijs ziet toe op de kwaliteit van de instellingen. De gemeente voert de regie en maakt afspraken met basisscholen, kinderopvang en peuterspeelzalen om tot een gezamenlijke visie te komen voor de toekomst van VVE. Gemeenten moeten daarbij afspraken maken over welke kinderen in aanmerking komen voor VVE en een dekkend en kwalitatief hoogwaardig VVE-aanbod realiseren. De gezamenlijke gemeenten ontvangen via het Gemeentefonds 35 miljoen om de wet uit te voeren. Sinds 2006 is VVE een onderdeel van het zogenoemde onderwijsachterstandenbeleid. De gemeente is sindsdien beleidsmatig en financieel verantwoordelijk voor het voorschoolse deel van VVE (voor kinderen van twee tot vier jaar) en voor de doorgaande lijn van voor- naar vroegschool. Schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor de vroegschoolse educatie voor kinderen vanaf vier jaar. Gemeenten en schoolbesturen zijn samen verantwoordelijk voor de afstemming tussen vooren vroegschool. Zij maken daarover afspraken in een Lokale Educatieve Agenda. 6 7 Om zowel de peuterspeelzaal als het kinderdagverblijf nog beter toe te rusten om een veilige en stimulerende speelomgeving te bieden en risico s op taalachterstanden effectief aan te pakken, is in 2010 de Wet ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie (OKE) ingevoerd. Het doel van de wet OKE is drieledig: een kwaliteitsimpuls voor de peuterspeelzalen, waardoor de samenwerking tussen peuterspeelzaalwerk en kinderopvang wordt bevorderd; het verbeteren van de financiële toegankelijkheid van peuterspeelzalen; het realiseren van een dekkend en voldoende gespreid aanbod van voorschoolse educatie. De wet is dus bedoeld om de kwaliteit van voorschoolse voorzieningen te verhogen. Ook maakt de wet OKE nauwere samenwerking of samengaan van voorschoolse voorzieningen mogelijk door de eisen die aan deze instellingen worden gesteld, meer op elkaar af te stemmen. De wet OKE betreft verder de uitbreiding van het VVE-aanbod, het vroegtijdig signaleren van taalen ontwikkelingsachterstanden bij jonge kinderen en het gebruiken van VVE-programma s met een bewezen kwaliteit. De wet schrijft voor aan welke basiskwaliteitseisen instellingen moeten voldoen en bevat specifieke regelgeving om een goede kwaliteit van VVE te waarborgen. Er zijn opleidingseisen en scholingseisen voor het personeel geformuleerd, het aantal beroepskrachten in relatie tot het aantal kinderen is vastgelegd (één leidster op acht kinderen en minimaal twee

5 Continuering Vversterk Het project Vversterk bestaat in de periode uit een aantal onderdelen, waarvan nascholingsactiviteiten de kern vormen. Het gaat om het ontwikkelen en aanbieden van VVE-nascholing aan leidsters, pedagogisch medewerkers en leerkrachten die werkzaam zijn op peuterspeelzalen en kinderdagverblijven en in groep 1 en 2 van het basisonderwijs. Een tweede doelgroep wordt gevormd door de leidsters van medisch kinderdagverblijven, preventief ambulant begeleiders en leerkrachten van groep 3 in het speciaal basisonderwijs. Ten slotte is er VVE-nascholing voor managers van VVE-instellingen, dus van kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en scholen. Naast de nascholingsactiviteiten is er een ondersteuningstraject voor gemeenteambtenaren met VVE in het pakket en worden activiteiten ondernomen om VVE te verankeren in de beroepsopleidingen voor leidsters, pedagogisch medewerkers en leerkrachten. Tot slot is in de periode een belangrijke rol weggelegd voor het uitvoeren van onderzoek, waaronder het meten van de effecten van Vversterk. Nascholing VVE-professionals Het verzorgen van nascholing aan professionals die werkzaam zijn op peuterspeelzalen en kinderdagverblijven en in groep 1 en 2 van het basisonderwijs vormt de kern van het project Vversterk. Hiermee hopen wij deze professionals beter in staat te stellen de ontwikkeling van jonge kinderen te stimuleren. Het nascholingspakket biedt de leidsters, pedagogisch medewerkers en leerkrachten ruime mogelijkheden om de eigen bekwaamheden uit te breiden, deze in de praktijk toe te passen en zicht te houden op de ontwikkelde competenties. Om het beoogde aantal professionals te kunnen scholen zijn in totaal 32 scholende instellingen waaronder vrijwel alle schoolbegeleidingsdiensten en de drie landelijke pedagogische centra, KPC, APS en CPS, betrokken bij de uitvoering van de trainingen. Het scholingsaanbod bestaat uit acht basismodules. Deze omvatten de domeinen van de vroegkinderlijke ontwikkeling, te weten: lichamelijke/motorische ontwikkeling, emotionele ontwikkeling, sociale ontwikkeling en cognitieve ontwikkeling. Voorts besteden ze aandacht aan het gebruik van ICT en multimedia en aan ouderbetrokkenheid. 9

6 In de nieuwe periode van Vversterk zijn 5000 plaatsen beschikbaar voor de basisscholing in VVE. Nascholing speciaal basisonderwijs De basistraining voor leidsters, pedagogisch medewerkers en leerkrachten bestaat uit de volgende modules: Nederlandse VVE-programma s en de Taallijn; cognitieve ontwikkeling: taal en cijferen; sociaal-emotionele ontwikkeling en gedrag; sensomotorische ontwikkeling; ouderbetrokkenheid; ICT en multimedia; overgang van voorschool naar basisschool; coaching op de werkvloer. Naast de basismodules zijn er verdiepingsmodules ontwikkeld. In de nieuwe periode van Vversterk zijn in overleg met het werkveld drie nieuwe verdiepingsmodules gemaakt, waardoor er inmiddels acht modules zijn waaruit professionals een keuze kunnen maken om hun kennis en vaardigheden nog verder uit te breiden. Voor deze verdiepingsmodules zijn ruim scholingsplaatsen beschikbaar. Het personeel op scholen voor speciaal basisonderwijs en in medisch kinderdagverblijven voelt zich nog onvoldoende toegerust om de groeiende groep leerlingen met onderwijsachterstand op een goede manier te kunnen begeleiden. De deskundigheid van het speciaal basisonderwijs richt zich vooralsnog met name op specifieke leer- en gedragsproblemen en nog nauwelijks op achterstandsproblematiek. Ook in de opleiding van leraren wordt nog weinig aandacht besteed aan jonge risicokinderen. Om die reden is in de nieuwe periode van Vversterk een nascholingsaanbod voor deze groep ontwikkeld. De modules daarvan sluiten inhoudelijk aan bij het reguliere aanbod van Vversterk, maar leggen soms andere accenten. Op die wijze hopen we een basis te leggen voor structurele samenwerking met de reguliere voor- en vroegschoolse voorzieningen. De trainingen in dit kader worden verzorgd door de drie hogeronderwijsinstellingen die zich in Nederland bezighouden met scholing en nascholing voor het speciaal onderwijs. Er zijn 1500 scholingsplaatsen beschikbaar De verdiepingsmodules voor leidsters, pedagogisch medewerkers en leerkrachten zijn: cognitieve ontwikkeling (1): taal; cognitieve ontwikkeling (2): rekenen/wiskunde en science (voor het basisonderwijs); sociaal-emotionele ontwikkeling; sensomotorische ontwikkeling; ouderbetrokkenheid; ICT en multimedia; observeren (voor de peuterspeelzaal en kinderdagverblijven); spel en spelontwikkeling (voor het basisonderwijs).

7 Nascholing managers VVE-instellingen Naast het aanbod voor de uitvoerenden is er in de nieuwe periode van Vversterk een scholingsaanbod ontwikkeld voor managers van peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en basisscholen. Deze spelen immers een belangrijke rol bij het versterken van de aandacht voor VVE in de instelling en de toepassing van nieuwe inzichten in de dagelijkse praktijk. Het aanbod bestaat uit een training van twee dagdelen en ondersteunende materialen. Voorafgaand aan de training vullen de cursisten een online vragenlijst in. Hiermee krijgen trainer en cursist een beeld van de kwaliteit van VVE in de eigen instelling. In de modules komen VVE-doelstellingen, de effectiviteit van VVE-programma s, de voorwaarden waaronder VVE effectief kan worden ingezet en het VVE-toetsingskader van de inspectie van het onderwijs aan bod. Cursisten krijgen informatie over wetten, regels, kwaliteitseisen en beschikbare kwaliteitsinstrumenten. Om de modules zo goed mogelijk te laten aansluiten bij het niveau en de ervaring van de cursisten zijn er verschillende modules voor de managers in het onderwijs en voor de managers in de kinderopvang en peuterspeelzalen en is er in de modules een differentiatie naar niveau aangebracht door middel van verdiepingsopdrachten voor managers die al wat meer ervaring hebben opgedaan met VVE. Er zijn scholingsplaatsen beschikbaar voor managers van peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en basisscholen. Ondersteuning gemeenten Gemeenten spelen een belangrijke rol bij de aansturing en bekostiging van de voorschoolse educatie. De gemeente heeft van de rijksoverheid de verantwoordelijkheid gekregen voor het verzorgen van een dekkend aanbod aan kwalitatief hoogwaardige VVE en bepaalt welke kinderen hiervoor in aanmerking komen. De werving van kinderen behoort eveneens tot de taken van de gemeente. Voorts moet de gemeente samen met de schoolbesturen zorgen voor een doorgaande lijn tussen de voorschoolse en vroegschoolse educatie. Ten slotte verwacht de rijksoverheid dat gemeenten afspraken maken met de schoolbesturen over de resultaten van VVE. Vversterk heeft, samen met onder andere de Vereniging Nederlandse Gemeenten en de inspectie van het onderwijs, de Vversterk Werkagenda voor gemeenten samengesteld. Hierin komen bovengenoemde onderwerpen aan de orde. Op regionale en landelijke bijeenkomsten krijgen gemeenten informatie over VVE-beleid en kunnen zij kennis en ervaringen uitwisselen. Verankering van aandacht voor VVE in de opleidingen Een belangrijk aandachtspunt binnen Vversterk is de structurele inbedding van VVE in de opleidingen tot leidster, pedagogisch medewerker en leerkracht. Leidsters op peuterspeelzalen en pedagogisch medewerkers in de kinderopvang hebben doorgaans een mbo-opleiding gevolgd. Leerkrachten in het basisonderwijs hebben een diploma van de pabo, een lerarenopleiding op hboniveau. In Nederland zijn de onderwijsinstellingen autonoom wanneer het gaat om het vaststellen van het curriculum. Dat heeft tot gevolg dat elke instelling een eigen onderwijsprogramma aanbiedt. Het is dus niet zinvol om een kant-en-klaar onderwijsonderdeel voor VVE uit te werken. Opleidingen hebben vooral behoefte aan materiaal dat naar wens en noodzaak kan worden ingepast. Vversterk heeft daarom het bronnenboek Vversterk (in) de opleiding samengesteld om VVE een plaats te geven in het curriculum van de opleidingen. Daarnaast is voor de opleidingen een ondersteuningsaanbod beschikbaar waarbij gezamenlijk gekeken wordt op welke wijze aandacht voor VVE ingebed kan worden in het curriculum. Dit zogenoemde implementatietraject bestaat uit een curriculumanalyse, vier werkbijeenkomsten voor docenten en curriculumontwikkelaars en verdere ondersteuning tijdens de invoering van VVE in het onderwijsprogramma. In de nieuwe periode van Vversterk zullen de opleidingen die tot nog toe niet hebben deelgenomen naar behoefte alsnog ondersteuning krijgen. Nieuw zijn de landelijke expertbijeenkomsten met beleidsmakers, met vertegenwoordigers van het werkveld, met beroepsorganisaties en andere deskundigen. In deze bijeenkomsten staan nieuwe landelijke ontwikkelingen centraal. We denken dan bijvoorbeeld aan de specialisatie het jonge kind die in de opleiding voor leraren basisonderwijs gestalte krijgt en aan de uitvoering van pilots waarbij kinderen al vanaf tweeënhalf jaar naar de basisschool gaan. Het ministerie vindt het namelijk belangrijk dat kinderen die in minder kansrijke situaties opgroeien, al op jonge leeftijd spelenderwijs in aanraking komen met taal. Dat heeft gevolgen voor de opleidingen: leerkrachten moeten ook met deze leeftijdsgroep leren werken. Vversterk kan daarbij behulpzaam zijn

8 Onderzoek 14 De voortgang van het Vversterk-programma is voortdurend door middel van monitoronderzoek in kaart gebracht. Dit leverde nuttige inzichten op in onder meer het bereik van de nascholing, de tevredenheid van de deelnemers en de wijze waarop de trainingen werden uitgevoerd. Om vast te stellen of de doelen van Vversterk daadwerkelijk zijn bereikt, is echter diepgaander onderzoek nodig. Het onderzoeksprogramma in de nieuwe periode van Vversterk legt de focus daarom ook op de effecten ervan. Daartoe wordt gebruik gemaakt van specifieke vraagstellingen vanuit de wetenschap en de praktijk. Het onderzoeksprogramma levert verdiepende informatie op over VVE-professionaliteit en de voorwaarden die nodig zijn om kwalitatief goede VVE vorm te geven en biedt een breed, representatief beeld van de effecten van Vversterk. Er vinden studies plaats vanuit verschillende perspectieven en met een verscheidenheid aan onderzoeksmethoden en -designs. Het onderzoeksprogramma heeft als doel zicht te krijgen op de effectiviteit van Vversterk en VVE: niet alleen op het niveau van het kind, maar vooral ook op het professioneel handelen van pedagogisch medewerkers en leerkrachten. De eerste studie onderzoekt de definitie van professionaliteit en vormt het uitgangspunt voor de volgende deelstudies. Daarmee beantwoorden we onder meer de volgende vragen: Aan welke voorwaarden moet een professionaliseringstraject voldoen om tot goede resultaten te leiden? In welke mate voldoet Vversterk daaraan? In welke mate zijn Vversterk en VVE ingebed in instellingen en gemeenten? Wat is de huidige stand van zaken in de literatuur over VVE en professioneel VVE-handelen van leidsters en leerkrachten? Welke effecten van Vversterk op kindniveau kunnen worden gemeten? Welke effecten zijn er op het niveau van de leidster/leerkracht? In welke mate is VVE al structureel verankerd in de opleidingen en welke factoren belemmeren/ bevorderen dit? Hoe zien instellingen eruit waar aan alle ideale voorwaarden voldaan is? In hoeverre kan dit de kwaliteit van VVE verhogen? Hoe kan het Integraal Kindcentrum een rol vervullen in de verdere verspreiding en verdieping van VVE? Binnen het programma is ook ruimte voor aanvullende vragen uit de praktijk. In een eindstudie worden de resultaten uit de verschillende onderzoeken in samenhang geanalyseerd. 15

9 Meer informatie over Vversterk? 16 Of neem contact op met Sardes Colofon Publicatie Sardes, april 2011 Tekst Redactie Vormgeving Druk Foto s Jeroen Aarssen en Karin Hoogeveen Suzanne Loohuis RVDH Drukkerij RAD André Ruigrok en istockphoto Vversterk is een grootschalig scholings- en ondersteuningsprogramma voor VVE-professionals. Het wordt gefinancierd door het Ministerie van OCW en uitgevoerd door een groot aantal scholingsinstellingen. Sardes is verantwoordelijk voor de landelijke coördinatie van Vversterk. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Leidster en leerkracht maken VVE effectief

Leidster en leerkracht maken VVE effectief het werk in VVE 2010-2014 Leidster en leerkracht maken VVE effectief Vversterk 2010-2014: vernieuwde VVE-nascholing voor professionals in peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en het basisonderwijs Het

Nadere informatie

Colofon. Marijne Lekkerkerker, bureau Tekst & Inhoud. André Ruigrok Fotostudio BV Fontys PABO Eindhoven (foto pagina 15)

Colofon. Marijne Lekkerkerker, bureau Tekst & Inhoud. André Ruigrok Fotostudio BV Fontys PABO Eindhoven (foto pagina 15) Colofon Uitgave: Tekst: Eindredactie: Foto s: Sardes Marijne Lekkerkerker, bureau Tekst & Inhoud Loes van Tilborg André Ruigrok Fotostudio BV Fontys PABO Eindhoven (foto pagina 15) www.sardes.nl www.vversterk.nl

Nadere informatie

Evaluatie trainingen Vversterk. Deelnemers eerste tranche

Evaluatie trainingen Vversterk. Deelnemers eerste tranche Evaluatie trainingen Vversterk Deelnemers eerste tranche Evaluatie trainingen Vversterk Deelnemers eerste tranche Opdrachtgever: Sardes Utrecht, februari 2008 Oberon Postbus 1423 3500 BK Utrecht tel. 030-2306090

Nadere informatie

Visie Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) gemeente Goirle 2011-2014

Visie Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) gemeente Goirle 2011-2014 Visie Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) gemeente Goirle 2011-2014 1. Inleiding Kinderen ontplooien zich later beter in onderwijs en maatschappij als hun start goed is. Als een kind in de voor- of vroegschoolse

Nadere informatie

Workshop Onderwijsdag 2012 Enschede

Workshop Onderwijsdag 2012 Enschede Anneke Elenbaas van Ommen - 20 maart 2012 SAMENWERKEN AAN DE DOORGAANDE LIJN IN ZORG EN EDUCATIE BINNEN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE PERIODE Workshop Onderwijsdag 2012 Enschede Programma Welkom en toelichting

Nadere informatie

Voorbeeldconvenant Vooren Vroegschoolse Educatie

Voorbeeldconvenant Vooren Vroegschoolse Educatie Voorbeeldconvenant Vooren Vroegschoolse Educatie Partijen: Schoolbestu(u)r(en) basisonderwijs :... Bestu(u)r(en) kinderopvang :... Bestu(u)r(en) peuterspeelzaalwerk :... Gemeente :... < Overige partijen

Nadere informatie

Beleidskader Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Deurne

Beleidskader Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Deurne Beleidskader Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Deurne 2012-2014 1 Vastgesteld door de gemeenteraad van Deurne op 2 1.Inleiding Wet Ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie De Wet OKE (Ontwikkelingskansen

Nadere informatie

VVE-pilot Spraak Makend in Oost-Groningen

VVE-pilot Spraak Makend in Oost-Groningen VVE-pilot Spraak Makend in Oost-Groningen 1. Doel Het doel van de VVE-pilot is het taalniveau van doelgroepkinderen zoals omschreven in de notitie Spraak Makend te verbeteren. Dit betekent dat de deelnemende

Nadere informatie

Voor een sterke basis. Wet- en regelgeving voor positieve ontwikkeling in opvang en onderwijs

Voor een sterke basis. Wet- en regelgeving voor positieve ontwikkeling in opvang en onderwijs Voor een sterke basis Wet- en regelgeving voor positieve ontwikkeling in opvang en onderwijs Overzicht wettelijke verplichtingen in jeugd, onderwijs en opvang Gemeenten zijn uitvoerders van overheidsbeleid;

Nadere informatie

Ontwikkelingen in het peuterspeelzaalwerk. Spelen in het belang van talentontwikkeling!

Ontwikkelingen in het peuterspeelzaalwerk. Spelen in het belang van talentontwikkeling! Ontwikkelingen in het peuterspeelzaalwerk Spelen in het belang van talentontwikkeling! Peuterspeelzalen en gemeente Sinds zestiger jaren vorige eeuw Vrijwilligersinitiatief soms met gemeentelijke stimuleringsubsidie,

Nadere informatie

A. Pietersen Vergunningen, Voorzieningen en Handhaving / Renske van der Peet

A. Pietersen Vergunningen, Voorzieningen en Handhaving / Renske van der Peet Gemeente Nieuwkoop College van Burgemeester en Wethouders raadsvoorstel portefeuillehouder opgesteld door Registratienummer A. Pietersen Vergunningen, Voorzieningen en Handhaving / Renske van der Peet

Nadere informatie

Investeren in de kracht van Voor- en Vroegschoolse Educatie

Investeren in de kracht van Voor- en Vroegschoolse Educatie Investeren in de kracht van Voor- en Vroegschoolse Educatie Inhoud Wat is Vversterk? 3 Loes van Tilborg Vversterk is een gigantisch omvangrijke professionaliseringsoperatie 4 Internationale context 7 Peter

Nadere informatie

Preview. Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang. Pedagogische doelen. Wat is kwaliteit?

Preview. Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang. Pedagogische doelen. Wat is kwaliteit? Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang Preview Wat is kwaliteit? Stand van zaken anno 2009 Waarom VVE in de kinderopvang? Doelgroepen Professionalisering Kwaliteit van VVE: wat werkt? Wat voegt VVE toe?

Nadere informatie

voor- en vroegschoolse educatie Convenant uitvoering Boxtels model

voor- en vroegschoolse educatie Convenant uitvoering Boxtels model Convenant uitvoering Boxtels model Impuls kwaliteit VVE beleid Boxtel 6 juli 2011 Aanleiding en doelstelling bestuurlijk convenant Met ingang van de Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie krijgt

Nadere informatie

Concept-Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Someren

Concept-Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Someren Concept-Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Someren De ondergetekenden: 1. Gemeente Someren, voor deze overeenkomst vertegenwoordigd door dhr. T. Maas, 2. Stichting PlatOO, voor deze overeenkomst

Nadere informatie

UITVOERINGSPROGRAMMA 2013

UITVOERINGSPROGRAMMA 2013 UITVOERINGSPROGRAMMA 2013 VVE IN HAARLEMEMRLIEDE CA. Y.Mahrach dec 2013 Inleiding Per 1 augustus 2010 is de wetgeving voor onderwijsachterstanden en voor- en vroegschoolse educatie gewijzigd. De gemeente

Nadere informatie

Voorschoolse voorzieningen in Purmerend 2011

Voorschoolse voorzieningen in Purmerend 2011 Voorschoolse voorzieningen in Purmerend 2011 Gemeente Purmerend Afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling Juli 2011 INHOUDSOPGAVE Samenvatting.....2 1 Inleiding. 2 2. Begrippenkader...2 3. Aanleiding........3

Nadere informatie

Kadernotitie Voor- en Vroegschoolse Educatie, Een stap vooruit, 2014-2017

Kadernotitie Voor- en Vroegschoolse Educatie, Een stap vooruit, 2014-2017 Kadernotitie Voor- en Vroegschoolse Educatie, Een stap vooruit, 2014-2017 1. Inleiding Op 15 december 2011 heeft de gemeenteraad besloten om de Beleidsnotitie Voorschoolse educatie, Bundelen van Krachten

Nadere informatie

Ontwikkelingen rond VVE in kort bestek

Ontwikkelingen rond VVE in kort bestek Ontwikkelingen rond VVE in kort bestek Inleiding De Voor- en Vroegschoolse Educatie en de daarmee te behalen opbrengsten in de ontwikkeling van kinderen staan volop in de belangstelling vanwege het maatschappelijk

Nadere informatie

Stuurgroep Harmonisatie VVE VVE beleidsgroep

Stuurgroep Harmonisatie VVE VVE beleidsgroep 1 Zaanse Visie op VVE gemeente Zaanstad Sector Maatschappelijke Ontwikkeling AAN Stuurgroep Harmonisatie VVE VVE beleidsgroep VAN VASTGESTELD 24 mei 2016 AANTAL PAGINA S 5 1) Inleiding Voor u ligt de Zaanse

Nadere informatie

PRAAT MET DE RAAD kort verslag

PRAAT MET DE RAAD kort verslag PRAAT MET DE RAAD kort verslag Datum: 19 mei 2015 Spreker: Corine Laurant, namens Stichting Kinderen en Ouders Onderwerp: Stichting Kinderen en Ouders als gesubsidieerde instelling voor peuterspeelzalen

Nadere informatie

Bijlage hoofdstuk 2. Trend: Stijging van de kwaliteit tov eerdere jaren. Veel variaties in kwaliteit, binnen en tussen instellingen

Bijlage hoofdstuk 2. Trend: Stijging van de kwaliteit tov eerdere jaren. Veel variaties in kwaliteit, binnen en tussen instellingen Bijlage hoofdstuk 2 8 januari 2016 Bijlage behorende bij hoofdstuk 2 van het SER advies Kindvoorzieningen: Evaluaties van (de kwaliteit van) Nederlandse kindvoorzieningen Fukkink et al. (2013); Veen et

Nadere informatie

DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE KAAG EN BRAASSEM IN 2012

DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE KAAG EN BRAASSEM IN 2012 DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE KAAG EN BRAASSEM IN 2012 Utrecht, november 2012 3426545 Pagina 1 van 15 Pagina 2 van 15 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 7 1 VVE op gemeentelijk niveau 9 2 De oordelen over

Nadere informatie

Uitvoeringsnotitie VVE gemeente Dalfsen Uitwerking VVE-beleid en toelichting op de beleidsregels VVE

Uitvoeringsnotitie VVE gemeente Dalfsen Uitwerking VVE-beleid en toelichting op de beleidsregels VVE Uitvoeringsnotitie VVE gemeente Dalfsen Uitwerking VVE-beleid en toelichting op de beleidsregels VVE Dalfsen, augustus 2012 1 Inleiding Dit document is een uitwerking van de Notitie Beleid en uitvoering

Nadere informatie

Culemborgs VVE beleid 2011-2014

Culemborgs VVE beleid 2011-2014 Culemborgs VVE beleid 2011-2014 Wat is VVE? VVE staat voor voor- en vroegschoolse educatie. VVE is een programmatisch aanbod dat er op gericht is om taal- en ontwikkelingsachterstanden bij kinderen te

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Leiderdorp

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Leiderdorp RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE Leiderdorp Plaats : Leiderdorp Gemeentenummer : 0547 Onderzoeksnummer : 279088 Datum onderzoek : 24 november

Nadere informatie

Evaluatie Vversterk trainingen. Organisatieaspecten tweede tranche

Evaluatie Vversterk trainingen. Organisatieaspecten tweede tranche Evaluatie Vversterk trainingen Organisatieaspecten tweede tranche Evaluatie Vversterk trainingen Organisatieaspecten tweede tranche Opdrachtgever: Sardes Utrecht, november 2008 Oberon Postbus 1423 3500

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Nieuwkoop

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Nieuwkoop RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE Nieuwkoop Plaats : Ter Aar Gemeentenummer : 0569 Onderzoeksnummer : 277962 Datum onderzoek : 4 november 2014

Nadere informatie

Bestuurlijke afspraken Voor- en Vroegschoolse Educatie

Bestuurlijke afspraken Voor- en Vroegschoolse Educatie Bestuurlijke afspraken Voor- en Vroegschoolse Educatie Preambule Op 4 juni 2007 is het Bestuursakkoord tussen Rijk en, getiteld Samen aan de slag, getekend. Over voor- en vroegschoolse educatie zijn daarover

Nadere informatie

GEMEENTERAAD MENAMERADIEL

GEMEENTERAAD MENAMERADIEL GEMEENTERAAD MENAMERADIEL Menaam : 27 januari 2011 Portefeuillehouder : A. Dijkstra Punt : [08] Behandelend ambtenaar : A. Buma Doorkiesnummer : (0518) 452918 Onderwerp : Wet OKE / VVE 2011-2014 Inleiding

Nadere informatie

VVE IN ROTTERDAM DE KWALITEIT OP GEMEENTENIVEAU. Utrecht, 22 maart 2012 Definitief. H3255555 Pagina 1 van 9

VVE IN ROTTERDAM DE KWALITEIT OP GEMEENTENIVEAU. Utrecht, 22 maart 2012 Definitief. H3255555 Pagina 1 van 9 VVE IN ROTTERDAM DE KWALITEIT OP GEMEENTENIVEAU Utrecht, 22 maart 2012 Definitief H3255555 Pagina 1 van 9 Inleiding Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar

Nadere informatie

Samen staan we sterker

Samen staan we sterker Samen staan we sterker Notitie voor Gemeente Berkelland over de harmonisatie en integratie van peuterspeelzaalwerk en kinderopvang in Eibergen-Rekken-Beltrum 4 september 2008 SKER-DHG 1 Inleiding Medio

Nadere informatie

Samenwijs St. Jozef. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie

Samenwijs St. Jozef. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie Samenwijs St. Jozef Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 18 maart 2019 Samenvatting Samenvatting De Inspectie van het Onderwijs heeft op 21 januari 2019 een onderzoek uitgevoerd

Nadere informatie

Toekomstvisie Peuterspeelzaal Houten

Toekomstvisie Peuterspeelzaal Houten Toekomstvisie Peuterspeelzaal Houten Naar een integraal onderdeel van een samenhangend aanbod voor opvang & ontwikkeling van het Houtense jonge kind. Het bestuur en directie van de Peuterspeelzaal Houten

Nadere informatie

Piramide. Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen

Piramide. Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen Voor- en vroegschoolse educatie Piramide Piramide Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen Geeft jonge kinderen de kans zich optimaal te ontwikkelen Biedt houvast en ruimte voor pedagogisch medewerkers,

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 EN 2016 IN DE GEMEENTE. Sliedrecht

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 EN 2016 IN DE GEMEENTE. Sliedrecht RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 EN 2016 IN DE GEMEENTE Sliedrecht Plaats : Sliedrecht Gemeentenummer : 0610 Onderzoeksnummer : 289118 Datum onderzoek : 26

Nadere informatie

Beleidsplan Voor- en vroegschoolse Educatie 2011-2014. en nu is het OKE

Beleidsplan Voor- en vroegschoolse Educatie 2011-2014. en nu is het OKE Beleidsplan Voor- en vroegschoolse Educatie 2011-2014 en nu is het OKE Inhoudsopgave: I Inleiding 2 Ontwikkelingen VVE-beleid 2.1 Landelijk beleid 4 2.2 Wat betekent dit voor gemeenten 4 3 Lokaal VVE-beleid

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE. Blaricum

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE. Blaricum RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE Blaricum Plaats : Blaricum Gemeentenummer : 0376 Onderzoeksnummer : 293985 Datum onderzoek : 3 oktober 2017 Datum vaststelling

Nadere informatie

Evaluatie pilot VVE Nieuwleusen

Evaluatie pilot VVE Nieuwleusen Evaluatie VVE Pilot Nieuwleusen Een samenwerking tussen: Doomijn peuterspeelzaal Kon. Julianalaan Landstede Kinderdagverblijf t Hummelhof Carinova consultatiebureau Nieuwleusen Gemeente Dalfsen Maart,

Nadere informatie

Pedagogische kwaliteit in beweging

Pedagogische kwaliteit in beweging Pedagogische kwaliteit in beweging De kinderopvang staat voor grote uitdagingen: kinderen een veilige basis en voldoende uitdaging bieden voor een gezonde ontwikkeling en hen voorbereiden op het basisonderwijs.

Nadere informatie

DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE MAASDONK IN 2012

DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE MAASDONK IN 2012 DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE MAASDONK IN 2012 Definitief Utrecht, februari 2013 H3492754 Pagina 1 van 18 Pagina 2 van 18 INHOUD Voorwoord 5 1 VVE in de gemeente Maasdonk 9 2 De oordelen over de

Nadere informatie

Kinderen profiteren van trainingen. Kinderen profiteren van training pm ers

Kinderen profiteren van trainingen. Kinderen profiteren van training pm ers Bron: website Kinderopvang totaal d.d. 28 mei 2015 Kinderen profiteren van trainingen Zoals u misschien wel weet, zijn pedagogisch medewerkers nooit uitgeleerd. Maar hebben die trainingen zin? En hebben

Nadere informatie

VVE-beleidsplan Montessori-peutergroep De Peutertuin. locatie Noord Enkhuizen

VVE-beleidsplan Montessori-peutergroep De Peutertuin. locatie Noord Enkhuizen VVE-beleidsplan Montessori-peutergroep De Peutertuin locatie Noord Enkhuizen voorwoord Voor u ligt het VVE-beleidsplan van de Stichting Montesssori-peutergroep Enkhuizen. Deze stichting, die peuterspeelzaalwerk

Nadere informatie

Resultaatafspraken voor VVE in gemeente Westvoorne

Resultaatafspraken voor VVE in gemeente Westvoorne Resultaatafspraken voor VVE in gemeente Westvoorne Partijen Schoolbesturen VCO De Kring (CNS De Nieuwe Weg, Baron de Vos van Steenwijkschool) Onderwijsgroep PRIMOvpr (De Driehoek, Obs Mildenburg, Obs Het

Nadere informatie

Piramide. De educatieve methode voor alle jonge kinderen

Piramide. De educatieve methode voor alle jonge kinderen Voor- en vroegschoolse educatie Piramide Piramide De educatieve methode voor alle jonge kinderen Geeft jonge kinderen de kans zich optimaal te ontwikkelen Biedt houvast en ruimte voor pedagogisch medewerkers,

Nadere informatie

De thuissituatie. Het centrum voor jeugd en gezin

De thuissituatie. Het centrum voor jeugd en gezin De thuissituatie De meeste kinderen groeien op in een regulier gezin met een vader en een moeder. Maar door een toename van echtscheidingen en nieuwe relaties groeit ook een aantal kinderen op een- ouder-

Nadere informatie

Prestatie-overeenkomst subsidie peuterspeelzaal Lennisheuvel en WE- doelgroepkinderen in 2016: H. SchujjŗmşíP-^''^

Prestatie-overeenkomst subsidie peuterspeelzaal Lennisheuvel en WE- doelgroepkinderen in 2016: H. SchujjŗmşíP-^''^ Prestatie-overeenkomst subsidie peuterspeelzaal Lennisheuvel en WE- doelgroepkinderen in 2016: Activiteit; Stellers: Conny van Aarle Akkoord: Gemeente Boxtel, afd. Maatschappelijke Ontwikkeling H. Schuurman;

Nadere informatie

VVE wijkanalyses. Evaluatieverslag VVE wijkanalyses

VVE wijkanalyses. Evaluatieverslag VVE wijkanalyses VVE wijkanalyses Evaluatieverslag VVE wijkanalyses VVE wijkanalyses Evaluatieverslag VVE wijkanalyses Annelies Kassenberg, Senior onderzoeker Matti Blok, Onderzoeker Dorien Petri, projectondersteuner

Nadere informatie

Voorschoolse voorzieningen in Gouda. visie, doelstellingen & plan van aanpak 2012-2015

Voorschoolse voorzieningen in Gouda. visie, doelstellingen & plan van aanpak 2012-2015 Voorschoolse voorzieningen in Gouda visie, doelstellingen & plan van aanpak 2012-2015 afdeling Maatschappelijk beleid Gouda, februari 2012 Inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Inleiding 4 2. Terugblik Nota

Nadere informatie

M O N T F O O R T g e m e e n t e

M O N T F O O R T g e m e e n t e g e m e e n t e Beleidsnotitie Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie Wettelijk kader Op 1 augustus 2010 is de Wet OKE (Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie) in werking getreden.

Nadere informatie

Bezoek ook de projectwebsite www.vversterk.nl

Bezoek ook de projectwebsite www.vversterk.nl Bezoek ook de projectwebsite www.vversterk.nl Scholing Materiaal Onderzoek materialen en bronnenboek voor ROC s en PABO s info over maatwerktrajecten voor gemeenten info over nascholingsprogramma s en

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE SLEUTELBLOEM

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE SLEUTELBLOEM VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE SLEUTELBLOEM Locatie : De Brinnr. : 17QS-2 Plaats : 2324 ER Leiden Regnr. : 3011610 Onderzoeksnummer

Nadere informatie

VVE-beleid Versienummer Versie 1.0 Afdeling Status

VVE-beleid Versienummer Versie 1.0 Afdeling Status VVE-beleid 2013-2014 Auteur P. Vollebregt Versienummer Versie 1.0 Afdeling Status Beleid en Planvorming concept Editiedatum 11 september 2012 Talenten ontwikkelen door onderwijs Ontplooiing van ieder individu

Nadere informatie

Voorschoolse voorzieningen in Gouda. visie, doelstellingen & plan van aanpak

Voorschoolse voorzieningen in Gouda. visie, doelstellingen & plan van aanpak Voorschoolse voorzieningen in Gouda visie, doelstellingen & plan van aanpak 2012-2015 afdeling Maatschappelijk beleid Gouda, april 2012 Inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Inleiding 4 2. Terugblik Nota Beleid

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE. Terschelling

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE. Terschelling RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE Terschelling Plaats : West-Terschelling Gemeentenummer : 0093 Onderzoeksnummer : 293533 Datum onderzoek : 10

Nadere informatie

Regelgeving kwaliteit voor- en vroegschoolse educatie

Regelgeving kwaliteit voor- en vroegschoolse educatie Regelgeving kwaliteit voor- en vroegschoolse educatie Factsheet Het project Vversterk is bedoeld om de kwaliteit van voor- en vroegschoolse educatie te verhogen door professionalisering van leraren, peuterleidsters,

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE. Westland

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE. Westland RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE GEMEENTE Westland Plaats : Naaldwijk Gemeentenummer : 1783 Onderzoeksnummer : 293977 Datum onderzoek : 17 oktober 2017 Datum vaststelling

Nadere informatie

Tussen de opvang en ontwikkeling van kinderen staan wetten in de weg en praktische bezwaren

Tussen de opvang en ontwikkeling van kinderen staan wetten in de weg en praktische bezwaren Tussen de opvang en ontwikkeling van kinderen staan wetten in de weg en praktische bezwaren Presentatie voor de bijeenkomst Van nul tot twaalf in 2024; De toekomst van de kinderopvang en de relatie met

Nadere informatie

Inspectie in kinderopvang en peuterspeelzaalwerk

Inspectie in kinderopvang en peuterspeelzaalwerk Inspectie in kinderopvang en peuterspeelzaalwerk Augustus 2013 1. Betrokken partijen bij het toezicht op dagopvang en peuterspeelzalen.3 2. Inspectie door de GGD.4 3. Handhaving kwaliteit van peuterspeelzaalwerk

Nadere informatie

Versie: maart Overzicht nascholing beroepskrachten voorscholen januari t/m juni 2016

Versie: maart Overzicht nascholing beroepskrachten voorscholen januari t/m juni 2016 Versie: maart 2016 Overzicht nascholing beroepskrachten voorscholen januari t/m juni 2016 Wat staat er in dit document? A. Overzicht nascholing beroepskrachten voorschool januari-juni 2016 B. Informatie

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 EN 2016 IN DE GEMEENTE. Leeuwarderadeel

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 EN 2016 IN DE GEMEENTE. Leeuwarderadeel RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 EN 2016 IN DE GEMEENTE Leeuwarderadeel Plaats : Stiens Gemeentenummer : 0081 Onderzoeksnummer : 288786 Datum onderzoek : 21

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL DE EENDJES BASISSCHOOL DE MEER

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL DE EENDJES BASISSCHOOL DE MEER VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL DE EENDJES BASISSCHOOL DE MEER Locatie : PSZ De Eendjes : BS De Brinnr. : 12KZ Plaats

Nadere informatie

VVE EN DE WET OKE IN HOOGEVEEN Toe naar professionele voorschoolse voorzieningen met een goed aanbod voor elk kind

VVE EN DE WET OKE IN HOOGEVEEN Toe naar professionele voorschoolse voorzieningen met een goed aanbod voor elk kind VVE EN DE WET OKE IN HOOGEVEEN 2011 Toe naar professionele voorschoolse voorzieningen met een goed aanbod voor elk kind 1 Inleiding Een van de speerpunten van de gemeente Hoogeveen is Talentontwikkeling:

Nadere informatie

ALGEMEEN We beginnen met enkele vragen over VVE in uw gemeente.

ALGEMEEN We beginnen met enkele vragen over VVE in uw gemeente. ALGEMEEN We beginnen met enkele vragen over VVE in uw gemeente. 1. Subsidieert uw gemeente de uitvoering van VVE programma's in PEUTERSPEELZALEN? Ja Nee 2. Subsidieert uw gemeente de uitvoering van VVE

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Ermelo

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Ermelo RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE Ermelo Plaats : Ermelo Gemeentenummer : 0233 Onderzoeksnummer : 278180 Datum onderzoek : 23 september 2014 Datum

Nadere informatie

Vroegschoolse educatie, ook iets voor ons?! Keuzewijzer voor vroegschoolse educatie

Vroegschoolse educatie, ook iets voor ons?! Keuzewijzer voor vroegschoolse educatie Oberon-Focus-KeuzeprocesVE 17-11-09 12:14 Pagina 1 Vroegschoolse educatie, ook iets voor ons?! Keuzewijzer voor vroegschoolse educatie Kinderen moeten alle kansen krijgen om zich te ontwikkelen. De school

Nadere informatie

Landelijke ondersteuningstrajecten en informatiebronnen m.b.t. de Lokale Educatieve Agenda Stand van zaken december 2009, Oberon

Landelijke ondersteuningstrajecten en informatiebronnen m.b.t. de Lokale Educatieve Agenda Stand van zaken december 2009, Oberon Landelijke ondersteuningstrajecten en informatiebronnen m.b.t. de Lokale Educatieve Agenda Stand van zaken december 2009, Oberon Onderstaand schema biedt een overzicht van landelijke ondersteuningstrajecten

Nadere informatie

Prestatieafspraken VVE in de gemeente Wijdemeren

Prestatieafspraken VVE in de gemeente Wijdemeren Prestatieafspraken VVE in de gemeente Wijdemeren Aanleiding Op basis van de Wet Primair Onderwijsartikel 167 en artikel 167b lid 1 sub b (WPO) en in samenhang met de Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit

Nadere informatie

Bestuursafspraken G4/G33 -Rijk Effectief benutten van vve en extra leertijd voor jonge kinderen

Bestuursafspraken G4/G33 -Rijk Effectief benutten van vve en extra leertijd voor jonge kinderen Bestuursafspraken G4/G33 -Rijk Effectief benutten van vve en extra leertijd voor jonge kinderen In de bestuursafspraken, die voor de periode 2012-2015 worden gesloten, worden afspraken gemaakt over de

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Terschelling

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Terschelling RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE Terschelling Plaats : West-Terschelling Gemeentenummer : 0093 Onderzoeksnummer : 278069 Datum onderzoek : 19

Nadere informatie

De Akkers. Kwaliteitsonderzoek. vroegschoolse educatie

De Akkers. Kwaliteitsonderzoek. vroegschoolse educatie De Akkers Kwaliteitsonderzoek vroegschoolse educatie Datum vaststelling: 15 maart 2019 Samenvatting De inspectie heeft op 6 november 2018 een onderzoek uitgevoerd in groep 1 en 2 van basisschool OBS De

Nadere informatie

Beleidsnotitie Voorschoolse Educatie 2013 Gemeente Veendam

Beleidsnotitie Voorschoolse Educatie 2013 Gemeente Veendam Beleidsnotitie Voorschoolse Educatie 2013 Gemeente Veendam Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Huidige situatie en ontwikkelingen. 3. Harmonisatie; het waarborgen van voorschoolse educatie 4. Doelgroepen 5.

Nadere informatie

Opleidingsplan

Opleidingsplan Opleidingsplan 2017-2018 1 Opleidingsplan 2017-2018 1 Inleiding 3 Aanleiding 3 Doel 3 Visie 3 Scholing 4 Kinder EHBO 4 Taalniveau 3F 4 Scholing voor pedagogisch medewerkers die werken met 0-jarigen 4 TINK

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Stadskanaal

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE. Stadskanaal RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2014 IN DE GEMEENTE Stadskanaal Plaats : Stadskanaal Gemeentenummer : 0037 Onderzoeksnummer : 279577 Datum onderzoek : 19 november

Nadere informatie

Masterplan Het Jonge Kind

Masterplan Het Jonge Kind Masterplan Het Jonge Kind Plan van aanpak effectief bestrijden van leer en ontwikkelachterstanden bij jonge kinderen Versie 2, oktober 2013 De aanloop In het regeerakkoord Vrijheid en verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Stichting Kinderopvang Alkmaar. Pedagogisch Beleid. Peuterspeelzalen

Stichting Kinderopvang Alkmaar. Pedagogisch Beleid. Peuterspeelzalen Stichting Kinderopvang Alkmaar Pedagogisch Beleid Peuterspeelzalen Inhoudsopgave 1. INLEIDING...3 2. DOEL VAN HET BELEID...3 2.1 ALGEMEEN...3 2.2 BIJDRAGE AAN ORGANISATIEDOELEN...3 2.3 ROLLEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN...4

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 IN DE GEMEENTE. Aa en Hunze

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 IN DE GEMEENTE. Aa en Hunze RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 IN DE GEMEENTE Aa en Hunze Plaats : Gieten Gemeentenummer : 1680 Onderzoeksnummer : 288090 Datum onderzoek : 11 februari 2016

Nadere informatie

Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module

Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module Module 1 De Nederlandse VVE-programma s en de Taallijn VVE Hoe ontwikkelen kinderen zich. ontwikkelingsgebieden. kerndoelen, tussendoelen, leerlijnen.

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 EN 2016 IN DE GEMEENTE. Achtkarspelen

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 EN 2016 IN DE GEMEENTE. Achtkarspelen RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 EN 2016 IN DE GEMEENTE Achtkarspelen Plaats : Buitenpost Gemeentenummer : 0059 Onderzoeksnummer : 288297 Datum onderzoek :

Nadere informatie

Addendum Doelgroepdefinitie VVE. Lokaal Educatieve Agenda Samenwerken aan talent

Addendum Doelgroepdefinitie VVE. Lokaal Educatieve Agenda Samenwerken aan talent Addendum Doelgroepdefinitie VVE Lokaal Educatieve Agenda 2011-2014 Samenwerken aan talent Juni 2013 LEA 2011-2014 De Lokaal Educatieve Agenda, ook wel LEA genoemd, is het beleidsplan waarin de gemeente

Nadere informatie

Voor- en Vroegschoolse Educatie Gemeente Bloemendaal

Voor- en Vroegschoolse Educatie Gemeente Bloemendaal Voor- en Vroegschoolse Educatie Gemeente Bloemendaal November 2013 Corsa nummer: 2013040608 Inleiding Per 1 augustus 2010 is de Wet Ontwikkelingskansen door kwaliteit en Educatie (OKE) in werking getreden.

Nadere informatie

Plaats Kinderdagverblijf Peuterspeelzaal School

Plaats Kinderdagverblijf Peuterspeelzaal School De gemeente Halderberge heeft tot taak het maken van proces- en resultaatafspraken bij Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). Om deze afspraken te kunnen monitoren heeft de gemeente aan de GGD gevraagd

Nadere informatie

Inleiding bij het protocol De zeven fasen bij de overgang van de voorschoolse instelling naar de basisschool.

Inleiding bij het protocol De zeven fasen bij de overgang van de voorschoolse instelling naar de basisschool. Inleiding bij het protocol De zeven fasen bij de overgang van de voorschoolse instelling naar de basisschool. Het protocol bestaat uit zeven fasen, die door een kind doorlopen worden bij de overgang van

Nadere informatie

De toekomst begint vandaag!

De toekomst begint vandaag! verder bouwen aan de kindcentra 0-13 s-hertogenbosch De toekomst begint vandaag! Als professionals, schoolbesturen, kinderopvangorganisaties en gemeente werken we samen aan de kindcentra 0-13 s-hertogenbosch;

Nadere informatie

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL 'T WOELIGE HOEKJE

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL 'T WOELIGE HOEKJE VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL 'T WOELIGE HOEKJE Locatie(s) : Plaats :3841 HA Harderwijk Onderzoeksnummer :16281 Datum onderzoek

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 IN DE GEMEENTE. Midden-Drenthe

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 IN DE GEMEENTE. Midden-Drenthe RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2015 IN DE GEMEENTE Midden-Drenthe Plaats : Beilen Gemeentenummer : 1731 Onderzoeksnummer : 288094 Datum onderzoek : 11 februari

Nadere informatie

Subsidieregeling Onderwijsachterstanden

Subsidieregeling Onderwijsachterstanden Subsidieregeling Onderwijsachterstanden 2020-2022 Burgemeester en wethouders van de gemeente Roosendaal; gelet op artikel 2, eerste lid, onder e, en tweede lid, van de Algemene subsidieverordening Roosendaal;

Nadere informatie

Piramide. Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen

Piramide. Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen Voor- en vroegschoolse educatie Piramide Piramide Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen Geeft jonge kinderen de kans zich optimaal te ontwikkelen Biedt houvast en ruimte voor pedagogisch medewerkers

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE. Nederweert

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE. Nederweert RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE Nederweert Plaats : Nederweert Gemeentenummer : 0946 Onderzoeksnummer : 292866 Datum onderzoek : 20 april 2017

Nadere informatie

Kinderdagverblijf Boefje

Kinderdagverblijf Boefje Kinderdagverblijf Boefje Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 8 maart 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 14 januari 2019 een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit

Nadere informatie

Notitie Wet OKE. Gemeente Zeevang 2010

Notitie Wet OKE. Gemeente Zeevang 2010 GEMEENTE ZEEVANG Notitie Wet OKE Gemeente Zeevang 2010 Ferdinand Haselaar/ Eveline Tijmstra Gemeente Zeevang Januari 2011 Vastgesteld bij raadsbesluit van 15 februari 2011 Bekend gemaakt op 3 maart 2011

Nadere informatie

Vastgesteld Stuurgroep VVE Zaanstad 7 december 2017

Vastgesteld Stuurgroep VVE Zaanstad 7 december 2017 ONDERSTEUNING IN DE VOORSCHOOLSE PERIODE Vastgesteld Stuurgroep VVE Zaanstad 7 december 2017 INLEIDING Het grootste deel van de kinderen ontwikkelt zich normaal; zij bezoeken zonder noemenswaardige bijzonderheden

Nadere informatie

info over de voorschool Voor- en Vroegschoolse educatie

info over de voorschool Voor- en Vroegschoolse educatie info over de voorschool Voor- en Vroegschoolse educatie Voorwoord Partou Kinderopvang Beste ouders/verzorgers, U heeft uw kind aangemeld voor een voorschool. In dit boekje vindt u alle informatie over

Nadere informatie

Stimuleringsregeling vroegschoolse educatie

Stimuleringsregeling vroegschoolse educatie Algemeen Verbindend Voorschrift POenK/OenO- 2008/55609 Betreft de onderwijssector(en) Informatie CFI/ICO Primair Onderwijs po 079-3232.333 Stimuleringsregeling vroegschoolse educatie 2008-2009 Bestemd

Nadere informatie

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL 'T GRUTSTEE

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL 'T GRUTSTEE VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL 'T GRUTSTEE Locatie(s) : Plaats :9651 GR Meeden Onderzoeksnummer :14918 Datum onderzoek :26 mei

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 31 322 Kinderopvang Nr. 279 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Gelet op de artikelen 165 en 168 van de Wet op het primair onderwijs;

Gelet op de artikelen 165 en 168 van de Wet op het primair onderwijs; Besluit van houdende wijziging van het Besluit vaststelling doelstelling en bekostiging onderwijsachterstandenbeleid 2006-2010 in verband met het verhogen van een specifieke uitkering aan gemeenten teneinde

Nadere informatie

DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE AA EN HUNZE IN 2012 DEFINITIEF

DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE AA EN HUNZE IN 2012 DEFINITIEF DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE AA EN HUNZE IN 2012 DEFINITIEF Utrecht, februari 2013 Reg.nr. 3496774 Pagina 1 van 16 INHOUD Voorwoord 3 1 VVE in de gemeente Aa en Hunze 7 2 De oordelen over de voor

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL HET MOZAÏEK LOCATIE DE BONGERD

DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL HET MOZAÏEK LOCATIE DE BONGERD VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL HET MOZAÏEK LOCATIE DE BONGERD Locatie : Het Mozaïek - Brinnummer : 12DF Plaats : Veenendaal

Nadere informatie

De tijden van het kind Congres De basisschool van half acht tot zeven. A.M.L. van Wieringen Voorzitter Onderwijsraad. Amersfoort, 2 november 2006

De tijden van het kind Congres De basisschool van half acht tot zeven. A.M.L. van Wieringen Voorzitter Onderwijsraad. Amersfoort, 2 november 2006 De tijden van het kind Congres De basisschool van half acht tot zeven A.M.L. van Wieringen Voorzitter Onderwijsraad Amersfoort, 2 november 2006 DE TIJDEN VAN HET KIND Inhoudsopgave Vanuit kinderen denken,

Nadere informatie