Jaarverslag 2010 Reval Genk - Maasland

Transcriptie

1 Genk 1 Jaarverslag 2010 Reval Genk - Maasland Ambulant psychosociaal revalidatiecentrum Weg naar As 54 b Genk DE GROEP LIMBURGS INITIATIEF VOOR THERAPIE EN INTEGRALE PERSONENZORG IS EEN SAMENWERKINGSVERBAND TUSSEN CGG/LITP, REVAL, CST, DGO, LDSST, AKTIEF, DE LINK, DE SCHANS, BESCHUT WONEN WEST-LIMBURG.

2 Genk 2 Deel 1: Samenvatting van de bijzonderste feiten Reval Maasland - Genk Weg naar As 54 bus Genk tel.:089/ fax.:089/ : reval.genk@litp.be Teamcoördinator: Yves Zabeau Neuropsychiater - revalidatiearts dr. Walter De Queker (9 u) Psychologische functie Yves Zabeau (38 u) Maatschappelijke functie Kim Ieroianni (35,15 u) Logopedische functie Hilde Begas (19 u) Ergotherapeutische functie Anita Drieskens ( 38 u) Tamara Feyen (19 u) Katja Frederix ( 38 u) Kinesitherapeutische functie Anne Franssens (19 u) Administratie: Brigitte Vanoppen Germaine Hennus Onderhoud: Marie-Chantal Vandeweyer Chauffeur: Julien Stevens Volgende wijzigingen deden zich op personeelsvlak voor in de loop van het jaar 2010: Kim Ieroianni + 2,85 u VAP ( 01/03/10-31/12/10) Brigitte Vannoppen t.e.m 11/02/10 (19 u) Nuria Dominguez Wazian 12/02/10-26/03/10 (38 u) Germaine Hennus vanaf 01/05/10 (19 u) Julien Stevens ziek vanaf 07/11/10 (13 u)

3 Genk 3 Vormingsactiviteiten: Vorming, Training en Opleiding (VTO) Sociaal recht in de praktijk: ziekteverzekering, 26/01/10: Kim Ieroianni Strategische veranderprocessen in het beleid van de GGZ, 23/02/10: Yves Zabeau Management-tweedaagse Groep LITP: leiding geven, 19-20/04/10: Yves Zabeau Managementdag Groep LITP.sterk leidinggeven en een sterk zorgaanbod, 20/09/10: Yves Zabeau Workshop Zumba Gold + Body & Balance, 19/10/10: Anne Franssens Symposium PMT in actie: State of art in de hedendaagse psychomotorische therapie, 21/10/10: Anne Franssens Internationale conferentie: Reducing health inequalities from a regional perspective, 23/11/10: Katja Frederix ICF-opleiding: Train de trainer in het gebruik van het ICF als brug tussen arbeid en zorg, 9-10/12/10: Yves Zabeau

4 Genk 4 DEEL II : MINIMALE STATISTISCHE GEGEVENS 1. Momentopname van de 'actieve dossiers' op 31/12/2010 Woonplaats Tabel 1 a : herkomst van de betrokken revalidanten aantal personen 1) in zelfde gemeente als CFR 16 2) in aangrenzende gemeente 17 3) in niet aangrenzende gemeente, in dezelfde provincie als CFR 12 TOTAAL: 45

5 Genk 5 Tabel 1 b : (toestand op ) Aantal betrokken actieve dossiers vermelden Hoofdstoornis Per geslacht Hiervan geregistreerd bij Vlaams Fonds Aantal dat volgende soorten behandeling of begeleiding krijgt M V logopedie kinesietherapie ergotherapie psychomot th. psychoth. interventie soc. dienst ander (muziek therapie) Aanpassingsstoornissen Dissociatieve stoornissen Persoonlijkheids- en gedragsstoornissen door somatische aandoening Persoonlijkheidsstoornissen Pijnstoornis gebonden aan zowel psych. fac. als een som. aand Schizofrenie Somatoforme stoornissen Stemmingsstoornissen (bipolaire stoornissen) Stemmingsstoornissen (depressieve stoornissen) Hoofdstoornis onbekend TOTAAL PER GESLACHT: ALGEMEEN TOTAAL: 45

6 Nog niet schoolgaand Gewoon BKO Gewoon Gewoon Hoger onderwijs Beroeps onderwijs Genk 6 Tabel 1 c: leeftijd en activiteit aantal betrokken actieve dossiers vermelden (toestand op ) Leeftijd Kleuterschool Lager onderwijs BLO-TYPE Secundair onderwijs B.U.S.O. (opleidingsvorm) Tewerkstelling Gewoon circuit In B.W. Zelfstandig huishouden Opvang in andere voorziening, erkend door Vlaams Fonds (specifeer) Geen socioprofessionele activiteit andere > TOTAAL: 45

7 Genk 7 2. Nieuwe revalidanten gedurende het jaar 2010 (aantal over het hele jaar betrokken personen vermelden) Tabel 2 a Hoofdstoornis (zie aanvangsrevalidatiebilan) Eigen initiatief of ouders, omgeving, Huisarts Geneesheer specialist Initiatief tot verwijzing P.M.S. School Andere instelling of dienst welzijnssector Andere Hiervan geregistreerd bij Vlaams Fonds (tijdens dit dienstjaar of vroeger) Aanpassingsstoornissen Persoonlijkheids- en gedragsstoornissen door somatische aandoening Persoonlijkheidsstoornissen Pijnstoornis gebonden aan zowel psych. fac. als een som Schizofrenie Somatoforme stoornissen Stemmingsstoornissen (bipolaire stoornissen) Stemmingsstoornissen (depressieve stoornissen) Onbekende hoofdstoornis TOTAAL: 48

8 Totaal aantal Doelstelling revalidatie bereikt Tegen advies in Einde periode RIZIV- overeenkomst Andere Genk 8 3. Ontslagen gedurende het jaar 2010 Tabel 3 a: aantal over het hele jaar betrokken personen vermelden Ontslagen: totaal aantal + reden Revalidatieduur bij ontslag Reden ontslag Hoofdstoornis 0-6 m m m m. Meer per jaar Aanpassingsstoornissen Angststoornissen Eetstoornissen Persoonlijkheids- en gedragsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen Schizofrenie Somatoforme stoornissen Stemmingsstoornissen (depressieve stoornissen) TOTAAL: 46

9 Hoofdstoornis Totaal Nog niet schoolgaand Kleuter Gewone klas Gewone klas Hoger Andere opleidingsvorm ATB Vrijwilligerswerk Zelfstandig huishouden opvang in andere voorziening, erkend door het Vlaams Fonds Geen soc. prof. activiteit Thuisblijvend met hulp Overleden Geen informatie Genk 9 Tabel 3 b: aantal over het hele jaar betrokken personen vermelden Activiteit of situatie na ontslag (=bij ontslag of hierna, en indien bekend) Lager Secundair JOB B.L.O. (type) B.U.S.O (opleidingsvorm) andere B.W Angststoornissen Eetstoornissen Persoonlijkheids- en gedragsstoornissen Gewoon circuit Aanpassingsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen Schizofrenie Somatoforme stoornissen Stemmingsstoornissen TOTAAL: 46

10 Jaarverslag VAPH 2010 Reval Maasland- Genk Deel III: Inhoudelijk onderwerp Rationeel-Emotieve Therapie (RET) Theoretische inleiding Rationeel-Emotieve Therapie, verder afgekort als RET, is een vorm van cognitieve psychotherapie (meer bepaald cognitieve gedragstherapie) waarbij wordt uitgegaan van een sterk verband tussen gedachten en gevoelens. Kerngedachte van de RET is dat emotionele problemen of psychische klachten niet zozeer ontstaan door gebeurtenissen en daden van de personen om ons heen, maar wel door de manier waarop we over die situatie of gebeurtenis denken of hoe we die interpreteren. Grondlegger van de Rationeel-Emotieve Therapie is de Amerikaanse gedragstherapeut Albert Ellis ( ). Hij stelde dat irrationele overtuigingen negatieve emoties en ongewenst gedrag tot gevolg hebben. De RET levert een theoretisch model waarbij men leert zich bewust te worden van zijn irrationele ideeën, om deze vervolgens te vervangen door meer gezonde, rationele overtuigingen. Deze ontwikkeling in de manier van denken heeft een positieve verandering van de emoties tot gevolg en kan zodoende leiden tot een vermindering en verbetering van gedragsproblemen en psychische klachten. RET: het irrationele van het 'moeten' Bij de RET worden ideeën altijd getoetst aan de feitelijke realiteit. Uit deze toetsingen blijkt dat niet alle negatieve overtuigingen ongegrond zijn. De RET focust echter op de gedachten die wel irrationeel zijn. Vaak zijn dit gedachten die een dwingend karakter hebben en waarin het 'moeten' sterk vertegenwoordig wordt. Zo kan een patiënt de gedachte hebben dat hij of zij door iedereen gerespecteerd, geaccepteerd en geliefd moet worden. Ook kan een patiënt overtuigd zijn dat hij of zij te allen tijde moet presteren en in alle opzichten succesvol moet zijn. Zinnen waarmee we situaties beschrijven, bevatten vaak het woord 'moeten'. Dat moeten is zo absoluut en dwingend en bevat zo weinig speelruimte, dat we daarmee een val zetten voor onszelf: de werkelijkheid komt eenvoudigweg niet overeen met ons denken erover en conflicten kunnen niet uitblijven. Het blijkt dat we de realiteit soms weigeren te accepteren en ons er vreselijk over opwinden dat het nu eenmaal zo is. We verwijzen tijdens de sessies op Reval geregeld naar het boek Moeten maakt gek (Albert Ellis & Wouter Backx), een handleiding om zelf emotionele problemen aan te pakken, waarin dit fenomeen uitvoerig beschreven wordt. Mensen die met dergelijke irrationele overtuigingen leven, zullen moeite hebben met het aanvaarden van mislukkingen. Het stellen van eisen aan zichzelf waaraan onmogelijk voldaan kan worden kan leiden tot gevoelens van waardeloosheid of minderwaardigheid. Men zal snel gekwetst raken of gevoelens van ergernis of kwaadheid ontwikkelen tegenover anderen. Het is aan de therapeut om mensen bewust te maken van het irrationele karakter van zijn of haar overtuigingen, zodat deze procesmatig vervangen kunnen worden door gezondere, rationele gedachten. Opbouw van de cursus: Rationeel-Emotieve Therapie in de praktijk Samenstelling van de groep 10

11 Jaarverslag VAPH 2010 Reval Maasland- Genk Hoewel de RET van toepassing is op meerdere klachten en problematieken (bijvoorbeeld verslavingen, stress, fobieën of sociale angsten), reserveren we deze therapie op Reval hoofdzakelijk voor depressieve patiënten (binnen de diagnostische categorieën van dysthyme stoornissen of stemmingsstoornissen). Psychotische stoornissen zijn dan weer een tegenindicatie voor deelname aan de RET-groep. De groep wordt zorgvuldig samengesteld, niet alleen op basis van de diagnose maar er wordt ook gekeken naar intrinsieke motivatie. We streven er naar een groep samen te stellen van ongeveer 6 (maximaal 8) deelnemers. Op die manier trachten we de betrokkenheid zo groot mogelijk te houden. De RET vraagt een zekere mate van inzet, motivatie en flexibiliteit van de patiënt. Men zal soms moeilijke of confronterende situaties moeten aangaan om zich verder te ontwikkelen. Voor het slagen van de RET is het noodzakelijk dat de patiënt hier ook voor open staat. Psycho-educatie: depressie Na een eerste kennismaking met de andere groepsleden en voorafgaand aan de theoretische inleiding op de RET wordt er tijdens enkele sessies stil gestaan bij het begrip depressie. Zoals aangehaald bestaat de RET-groep uit personen met dysthyme of stemmingsstoornissen. Omdat we de indruk hebben dat er vaak nogal lichtzinnig wordt omgesprongen met de term depressie en deze te pas en te onpas geplakt wordt op iedereen die zich wat minder goed in z n vel voelt, leek het ons aangewezen een toelichting te geven in de vorm van psycho-educatie. Hierin geven we eerst een definitie met de voornaamste kenmerken van een depressieve stoornis. Daarna bespreken we de mogelijke oorzaken met bijzondere aandacht voor het stress-kwetsbaarheidsmodel. We hebben het ook over de behandeling van depressie (met inbegrip van het effect van medicatie). Tenslotte overlopen we enkele statistieken en cijfers op basis van recente studies. Aanvang RET Bij aanvang van de groep wordt de kerngedachte van de RET uitgelegd. Hierbij worden de begrippen rationeel, emotief en therapie afzonderlijk en uitvoerig verduidelijkt. Daarna wordt een schema geïntroduceerd dat doorheen de cursus centraal zal blijven staan. Het wordt voorgesteld als het schema met de vier G s: G G G G gebeurtenis gedachten gevoelens gedrag In het schema staan de 4 G's voor: Gebeurtenis. Hierbij stelt men zich de vraag welke gebeurtenis of uitlokkende situatie vooraf ging aan het emotionele probleem. Gedachten. Welke gedachten volgden op de gebeurtenis? Dit kunnen meningen zijn, ideeën of vooroordelen. Er wordt onderzocht of men de gebeurtenis juist heeft geïnterpreteerd, en welke irrationele denkbeelden dit tot gevolg heeft gehad. Gevoelens. In deze fase brengt men zijn gevoelens en emoties ten aanzien van de gebeurtenis en gedachten in kaart. 11

12 Jaarverslag VAPH 2010 Reval Maasland- Genk Gedrag. Tot slot probeert men te verduidelijken tot welk gedrag deze gedachten en gevoelens leiden. De deelnemers worden hierna aangemoedigd om hun eigen irrationele overtuigingen en hun emotionele gevolgen in kaart te brengen. Omgaan met storende gedachten In een volgend luik buigen we ons over de vraag hoe men met storende gedachten kan leren omgaan. Hoe depressiever men is, hoe meer storende gedachten men heeft en hoe meer men ze gelooft. Hoe meer negatieve gedachten men heeft, hoe depressiever men dreigt te geraken. Het hoofddoel van de denktraining bestaat erin deze vicieuze cirkel te doorbreken. Op basis hiervan kan men leren de irrationele overtuigingen te vervangen door alternatieve, realistische gedachten. 20 vragen om je negatieve gedachten uit te dagen. In een volgende fase van de therapie gebruiken we een bundel met 20 vragen die gesteld kunnen worden ter uitdaging van negatieve gedachten. Voorbeelden hiervan zijn: Maak ik mijn conclusies te vlug?, Stel ik mezelf soms vragen waarop geen antwoorden bestaan?, of Denk ik in termen van alles-of-niets? Na een korte toelichting van de vraag in kwestie wordt telkens een voorbeeld gegeven waarbij zowel de Automatische gedachte als de Andere mogelijke zienswijze uitgelegd worden. We vergelijken in dit gedeelte bepaalde negatieve en dus storende gedachten die automatisch opduiken met alternatieve, rationelere gedachten. De discussie wordt in groep gevoerd en de bedoeling is dat er ook eigen voorbeelden aangehaald kunnen worden. Deze tekst blijft de leidraad van de cursus gedurende het verdere verloop ervan. Naarmate het programma vordert zullen we ons minder strikt aan de tekst houden en komt er meer ruimte voor een open gesprek. We zullen de irrationele aspecten van de oude overtuigingen van de patiënt ter discussie stellen, hetgeen (hopelijk) tot gevolg dat de patiënt zijn eisen bijstelt of zich bijvoorbeeld minder laat leiden door prestatiedrang. In de laatste fase van de RET leert men de nieuwe overtuigingen in de praktijk toe te passen. De patiënt krijgt eventueel huiswerk mee om op die manier de nieuwe gedachten te kunnen oefenen. Zo leert de patiënt zich deze nieuwe gedachten echt eigen te maken en wordt de kans op een terugval verkleind. Duur van Rationeel-Emotieve Therapie op Reval Traditioneel is de Rationeel-Emotieve Therapie met gemiddeld 10 tot 20 sessies een relatief kortdurende vorm van psychotherapie. De sessies worden in het begin van de therapie wekelijks gegeven, daarna kan de frequentie afgebouwd worden. Op Reval kiezen we voor wekelijkse sessies die gemiddeld zo n 6 maanden kunnen duren. Het gaat om een gesloten groep (omwille van het vertrouwen) van 6 tot 8 deelnemers (zie Samenstelling van de groep ). In de loop van het jaar kunnen in principe meerdere RET-groepen -zelfs parallelopgestart worden op Reval. De RET-groepen worden telkens begeleid door de psycholoog van het centrum. Ook in de loop van het jaar 2010 zijn er meerdere RET-groepen opgestart, telkens in de maanden januari en september. 12