ZIN EN ONZIN VAN EEN ECONOMISCHE WAARDEBEPALING VAN EEN WEESGENEESMIDDEL

Transcriptie

1 ZIN EN ONZIN VAN EEN ECONOMISCHE WAARDEBEPALING VAN EEN WEESGENEESMIDDEL Orphan cafe 17 oktober 2013

2 De dominee en de econoom De dominee preekt Wat is een rechtvaardige keuze? De econoom analyseert Wat zijn gevolgen van een bepaalde keuze? De econoom moet niet op de stoel van de dominee gaan zitten

3 Economen Kennen van alles de prijs Maar van niets de waarde

4 Economen weten van alles de waarde Going from having sex once a month to having it at least weekly is roughly equivalent to the amount of happiness that an extra $50,000 of income would bring. Artikel WSJ obv David G. Blanchflower Andrew J. Oswald, Money, Sex and Happiness: An Empirical Study Scand. J. of Economics 106(3), , 2004

5 Wat is gezondheid waard? Peter Singer met varken

6 Wat is gezondheid waard? Waarde statistisch leven : 4 9 mln dollar Hieruit volgt waarde statistisch levensjaar Werkhypothese: Recent Nederlands onderzoek komt op minimaal

7

8 (inclusief verborgen kosten: )

9 Weesgeneesmiddelen: vragen Wat is het probleem? Op dit moment Wat zit er aan te komen? Wie heeft de oplossing? Gezondheidseconomen? VWS? Dokters? Farma? Nieuw innovatiebeleid?

10 Wat is het probleem? 1. We kunnen het niet betalen? 2. Farmabedrijven maken teveel winst? 3. Weesgeneesmiddelen zijn niet altijd effectief? 4. Te weinig gezondheidswinst per euro: de kosteneffectiviteit is te laag? 5. Vloedgolf van nieuwe weesgeneesmiddelen?

11 Wat is het probleem? 1. We kunnen het niet betalen?

12 Big six IM and big five EM INN name Trade name -galactosidase (Fabrazyme, Replagal ) -glucosidase (Myozyme ) eculizumab (Soliris ) galsulfase (Naglazyme ) idursulfase (Elaprase ) laronidase (Aldurazyme ) Mill imatinib (Glivec ) lenalidomide (Revlimid ) bosentan (Tracleer ) pegvisomant (Somavert ) dasatinib (Sprycel ) Bron: Weesgeneesmiddelen, beoordeling en financiering, Martin van der Graaff, Lunteren, 1 oktober 2013 Annual drug cost: 6 billion 200 mill =3-4 % Benefits for ~ 1000

13 Marcel Levi, baas AMC Het zijn dure en weesgeneesmiddelen waaraan academische en gespecialiseerde ziekenhuizen kapotgaan. Daar moet een oplossing voor komen. Het kan toch niet zo zijn dat ik elk jaar vijftig verpleegsters moet opofferen om maar weer dure geneesmiddelen te kunnen kopen? Bron: Nefarma&, november 2012

14

15 Gebruiker, laat u geen schuldgevoel aanpraten! De zorguitgaven zijn geen vast bedrag Dat is een keuze van beleidsmakers We kunnen ook de zorgpremies verhogen Uitgaven WGM 250 miljoen euro/jaar ± 25 euro per volwassen Nederlander/jaar < 5% geneesmiddelenuitgaven < 0,5% zorguitgaven Uitgaven aan WGM hoeven dus niet ten koste te gaan van andere zorg

16 Context: uitgaven aan geneesmiddelen dalen Bron: Nefarma

17 Idem, CBS

18

19 Wat is het probleem? 2. Farmabedrijven maken teveel winst?

20 Marcel Levi, voorzitter van de raad van bestuur van het AMC, stoort zich bijzonder aan de hoge prijzen van sommige weesgeneesmiddelen, zoals het nieuwe geneesmiddel dat helpt voorkomen dat de ziekte HUS de nieren kapot maakt of zeer effectief is bij de dodelijke aandoening paroxysmale nachtelijke hemoglobinurie (PNH). Het is een fantastisch middel waar je als dokter niet omheen kunt. Maar de ontwikkelkosten van die medicijnen zijn echt niet zo bijzonder hoog, want bij weesgeneesmiddelen hoef je geen grote trials te houden bij duizenden mensen. En het is ook niet zo ingewikkeld om dit medicijn te produceren. Maar omdat de fabrikant er uit wil halen wat er in zit, kost een behandeling tónnen per jaar. Bron: Nefarma&, november 2012 De econoom vraagt zich dan af: als het zo gemakkelijk is én er zijn zulke hoge winsten te behalen, waarom storten anderen zich dan niet massaal op weesgeneesmiddelen? Als dit klopt, is dat in feite goed nieuws: de prijs na afloop octrooi zal dan flink dalen

21 Wat is het probleem? 3. Weesgeneesmiddelen zijn niet altijd effectief?

22 Het CVZ Advies ziekte van Pompe, november 2012

23 De minister ErasmusMC en AMC Beide centra hebben thans onderzoeksprogramma s lopen om toenemend inzicht te krijgen in de behandeling van deze ziektes. Het garanderen van goede start- en stopcriteria voor de behandeling met deze geneesmiddelen vormt daar een belangrijk aandachtspunt in. Pompe en Fabry Kamerbrief, 3 oktober 2013

24 Wat is het probleem? 4. Weesgeneesmiddelen leveren te weinig gezondheidswinst op per euro: De kosteneffectiviteit is te laag?

25 Kosteneffectiviteit Alleen volwassen Bron: CVZ Advies ziekte van Pompe, november 2012 Hoge kosten / QALY bij niet-klassiek is spiegelbeeld geringe effectiviteit behandelaars zullen hier rekening mee gaan houden: betere start- en stopcriteria

26 Wat mag een leven kosten? Onderscheid statistisch en identificeerbaar leven

27 Statistisch leven waarde statistisch levensjaar Cholesterol + bloeddrukverlagers Verkeersveiligheid Vaccins

28 Levensreddende zorg is meer waard Peter Neumann and colleagues have found that new oncology treatments at the end of life are valued at about $300 thousand per life year, nearly three times the most commonly cited values of a life year of $100 thousand. Bron: The Value of Life Near its End and Terminal Care. Gary Becker, Kevin Murphy, Tomas Philipson. NBER Working Paper No , 2007

29 Waarom? De prijs van de moraal Samenlevingen hebben meer over voor het redden van identificeerbare levens dan voor statistische levens. Hier zijn goede (ethische) redenen voor. Respect voor het individu Mededogen Individu niet opofferen ter wille van de massa Als we een kleine groep patiënten levensreddende middelen ontzeggen, offeren we niet alleen hun levens op, maar ook deze principes De prijs van de moraal Er kan een moment komen waarop de prijs van de moraal te hoog wordt: vloedgolf blijvend extreem dure middelen.

30 Wat is het probleem? 5. Er komt een vloedgolf van nieuwe weesgeneesmiddelen op ons af?

31 Bron: Orphan Drugs in Development for Rare Diseases, Phrma 2011

32

33

34 Resumerend: wat is het probleem? 1. We kunnen het niet betalen? 2. Farmabedrijven maken teveel winst? 3. Weesgeneesmiddelen zijn niet altijd effectief? 4. Te weinig gezondheidswinst per euro: de kosteneffectiviteit is te laag? 5. Vloedgolf van nieuwe weesgeneesmiddelen? Conclusie: er is geen acuut probleem. Dat ontstaat pas als het aantal WGM sterk toeneemt (de vloedgolf)

35 Stel: inderdaad een vloedgolf: orphanization Wat dan te doen?

36 Hebben gezondheidseconomen de oplossing? Nee Een maximale waarde voor een levensjaar of een QALY gaat geen rem zetten op nieuwe levensreddende geneesmiddelen voor identificeerbare patiënten Politieke zelfmoord Als een levensreddend middel er eenmaal is, wordt het ook toegepast Since many developed nations implicitly have decided that it is intolerable to let people die or suffer when existing medical technologies can prevent it, public financing often covers such technologies Jena, Mechoulan en Philipson, Altruism and Innovation in Health Care, Journal of Law and Economics, Augustus 2010 Denial aversion

37 Heeft VWS de oplossing? Prijsonderhandelingen? Dreigen niet te vergoeden tenzij prijs flink omlaag Geloofwaardig dreigement? Niet vergoeden = politieke zelfmoord Internationale referentieprijzen Versterken onderhandelingspositie farma

38 Heeft de dokter de oplossing? Deels Zinnige zorg: WGM alleen inzetten waar effectief Nogmaals: Nederlandse dokters zijn al vrij sober

39 Rem op de ontwikkeling van nieuwe weesgeneesmiddelen? Zou breuk zijn met eerder beleid Without incentives many orphan drugs would not be developed and authorised because they are unprofitable for the pharmaceutical industry. Pedro Franco, the Regulatory Environent, Drug Discovery Today, februari 2013 NL alleen kan dat niet, EU + VS wel Nadeel: patiënten de dupe Bovendien rem je ook ontwikkeling van kosteneffectieve WGM

40 Kunnen we de financiële gevolgen van een mogelijke vloedgolf verkleinen? - Zinnige zorg: Betere start en stopcriteria - Inzetten op prijsdaling na octrooi

41 Inzetten op prijsdaling na afloop octrooi Tijdelijk hoge prijs wordt gecompenseerd door lagere prijs na octrooi Gemiddelde prijs per gebruiker is dan acceptabel D. Lakdawalla, T. Philipson, Y. Wang Intellectual Property And Marketing, NBER Working Paper 12577, 2006

42 Nu: hoge productiekosten WGM beperken prijsdaling na afloop octrooi Bij een aantal partijen leeft de veronderstelling dat de introductie van biosimilars gepaard zal gaan met grote prijsvoordelen. Deze prijsverlagingen zullen echter niet te vergelijken zijn met de situatie bij de introductie van generieke geneesmiddelen. Dit heeft een aantal redenen. Ten eerste zijn biologische geneesmiddelen complexer dan chemische, zijn de ontwikkelingen en productie kostbaarder en vergen deze meer tijd. De ontwikkeling van een biosimilar kost 60 tot 200 miljoen en kan zeven tot acht jaar duren. Het ontwikkelen van een generiek geneesmiddel kost 1,6 tot 2,4 miljoen en duurt twee tot drie jaar. Bron: Nefarma/BioFarmind, 2013

43 Inzetten op prijsdaling na afloop octrooi: hoe? Prijs

44 Samenvatting Uitgaven WGM geen acuut probleem Wel indien vloedgolf extreem dure weesgeneesmiddelen Kosteneffectiviteit niet de oplossing Politieke zelfmoord, denial aversion Meer onderzoek wel Betere start en stopcriteria Lagere productiekosten scherpe prijsdaling na octrooi

45 Samenvatting 2

46 Met das Fressen zit het wel (te) goed