Op de puzzelpagina vindt u alle informatie. Draagbaar goud. Niemand weet wat providers verdienen aan mobiel internet. ... Pagina 3

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Op de puzzelpagina vindt u alle informatie. Draagbaar goud. Niemand weet wat providers verdienen aan mobiel internet. ... Pagina 3"

Transcriptie

1 Maandag depers.nl PUZZEL MEE EN WIN! MAAK DEZE WEEK KANS OP 2 entreevouchers voor twee personen van de Veluwsebron, t.w.v. 59,- DAGELIJKS WINNEN Cryptogrammen Tips&Trucs boek Op de puzzelpagina vindt u alle informatie. Lees De Pers met PressReader Download PressReader en lees de krant op tablets en smartphones gratis (registratie verplicht) PressReader.com GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP AZ Hoe minder spelers, hoe beter het gaat... Pagina 26 Albania! Niksen, kletsen, uitgaan, ruziën over politiek en Italiaanse producten namaken: twintig jaar na het communisme is Albanië een heel gezellig apenland.... Pagina 7 Made in ALEXANDER SCHIPPERS We kunnen er net een nieuw setje snaren van kopen.... La Roux verdient niks aan Spotify. Pagina 20 Draagbaar goud Niemand weet wat providers verdienen aan mobiel internet.... Pagina 3 SCHONELEVER,LEKKERLEVEN! Berry Blaster drink je s ochtends om de reinigende werking van de lever te ondersteunen, afvalstoffen te doen verwijderen en de dagelijkse vetverbranding te doen verhogen. Je doet 1 à 2 dopjes siroop in een glas, koud water erbij, en je hebt een lekkere detox. Wanneer de lever op volle toeren draait, is het lichaam minder geneigd om afvalstoffen en vetten op te slaan in de cellen onder de huid. En dat zie je terug in de spiegel. Iedere 300 ml Berry Blaster fles is voldoende voor 30 kleine of 15 grote detox-momenten. Thuis lezen? Berry Blaster kost 17,95 en is te verkrijgen bij Kruidvat, Etos, De Tuinen en alle drogisterijen. 00:00 uur Radio De verbrande zendmast in Hoogersmilde wordt gerepareerd. 08:30 uur Smakelijk Start van de negende editie van Het Nationaal Schoolontbijt. 16:15 uur Terug naar huis Minister Verhagen brengt een werkbezoek aan Limburg.

2 2 Dagblad De Pers Maandag 31 oktober 2011 Eerst Onduidelijkheid Cartoon Argus 7 miljard mensen op aarde Kwestie-Mauro zorgt nog altijd voor verdeeldheid. op het CDA-congres. Pagina 6 Honderden oorlogsmisdadigers zijn onvindbaar #Kwijt Honderden verdachte oorlogsmisdadigers zijn zoek in Nederland. Arnold Karskens Hoofddorp De staat heeft nog slechts zicht op 150 van de 800 verdachten van oorlogsmisdrijven of misdaden tegen de menselijkheid die sinds de jaren negentig in Nederland asiel hebben gevraagd. Dit blijkt uit nog niet gepubliceerde cijfers van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Een deel van de 800 is na afwijzing doorgereisd naar een derde land, de rest verblijft illegaal in Nederland. Om hoeveel mensen het gaat is onbekend. Volgens het ministerie waren het er 350 in 2008, maar dat was een schatting. Omdat gedwongen uitzetting niet te realiseren is, zijn wij het zicht kwijt, laat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) weten. De IND heeft een aparte unit op het hoofdkantoor in Hoofddorp die zich bezighoudt met deze zogeheten 1F-gevallen. Volgens het VN-vluchtelingenverdrag (artikel 1F) zijn asielrechten niet van toepassing als er ernstige redenen zijn te veronderstellen dat de persoon oorlogsmisdrijven, misdrijven tegen de menselijkheid of andere ernstige niet-politieke misdrijven heeft bedreven. Jaarlijks onderzoeken 25 INDspecialisten onder leiding van unithoofd Alette Doreleijers het verleden van circa honderd verdachte asielzoekers. Na gedegen onderzoek blijkt gemiddeld een kwart 1F-geval. Hun asielverzoek wordt afgewezen, maar is met beroepsprocedures tot drie jaar te rekken. In 2010 ging het om 25 personen en in 2009 om 30 personen. De helft bestond uit Afghanen, met name folterende ex-communisten en een kwart uit Irakezen, veelal aanhangers van Saddam Hoessein. Na afwijzing worden de 1F ers aangemerkt als ongewenst vreemdeling. Maar gemiddeld verlaten jaarlijks niet meer dan tien 1F-gevallen, ons land. De rest verdwijnt uit beeld. Die situatie is niet wenselijk, stelt een IND-medewerker. Daarnaast zijn er zo n 35 oorlogsmisdadigers die Nederland niet kan uitzetten omdat zij in eigen land gevaar lopen op marteling of de doodstraf. Alle 1F-dossiers gaan standaard naar het Landelijk Parket voor eventuele vervolging. Het overgrote deel van de circa 800 verdachten is nooit voor een rechtbank verschenen. G20 wil banken veel strenger aanpakken Berlijn De twintig belangrijke industrielanden die deze week bijeenkomen, willen de financiële sector strenge hervormingen opleggen. Dat blijkt volgens het blad Der Spiegel uit het ontwerp van de slotverklaring van de G20-bijeenkomst die naar het blad zou zijn uitgelekt. De G20 wil dat banken een aanzienlijk groter eigen kapitaal er op na houden dan op dit moment verplicht is. Obama belooft de rijken te gaan aanpakken Washington President Barack Obama haalde zaterdag hard uit naar de Republikeinen, wegens een rapport dat de rijkste Amerikanen weer veel rijker zijn geworden. Een rapport van een onafhankelijk parlementsbureau toonde dat het vermogen van de 1 procent rijkste Amerikanen is verdriedubbeld tussen 1979 en Iedereen moet de kans krijgen om vooruit te komen, niet alleen de topverdieners, aldus Obama. Onderbezette meldkamers gevaarlijk Den Haag Doordat meldkamers onderbezet zijn, ontstaan gevaarlijke situaties voor politiemensen en burgers. Gerrit van de Kamp, voorzitter van politievakbond ACP, bevestigt berichtgeving van de NOS daarover. Volgens Van de Kamp is over de organisatie van meldkamers al anderhalf jaar lang een discussie gaande, en moeten burgemeesters daarover een knoop doorhakken. Initiatiefnemer Occupy Museumplein stapt op Amsterdam De initiatiefnemer van het tentenkampje dat actievoerders van de beweging Occupy sinds vrijdag overdag neerzetten op het Amsterdamse Museumplein wil niet langer actief zijn voor dit kamp. Robert Ernst verwacht dat anderen het stokje overnemen en dat het tentenkamp wel blijft voorbestaan, zo zei hij gisteren. De tenten mochten er van de gemeente alleen overdag staan en niet s nachts. En weer ging het mis Start up Mini-sudoku In de mini-sudoku gebruikt u op elke horizontale rij, op elke verticale rij en in elk vak de cijfers 1 tot en met 6 één keer. Meer puzzelen? Zie pagina 22 Nederland weer de grootste groenteboer Zoetermeer Nederland heeft vorig jaar 4,6 miljard kilo verse groenten uitgevoerd voor een bedrag van 4,2 miljard euro. Ons land is daarmee voor het vierde jaar op rij de grootste exporteur ter wereld. Wel werd het verschil met nummer 2 Mexico kleiner, blijkt uit cijfers van het Productschap Tuinbouw. Onze export steeg vorig jaar in kilo s met 7 procent, die van Mexico met 15 procent. SANDERS-PUZZELLAND Dronkenlap doet tukje in zijn auto op de A15 Geldermalsen De politie heeft gisterochtend vroeg een 31-jarige inwoner van Veldhoven slapend in zijn auto op de A15 gevonden. De man stond met zijn beschadigde auto tegen een vangrail aan. Bij de dronkaard in de auto lagen een bijna lege fles sterke drank en blikjes bier. Nadat hij een aantal keer had geprobeerd uit de auto te stappen terwijl er verkeer langsreed, namen agenten hem geboeid mee. De zondag begon nog rustig, hier met een vredige pro- Turkse demonstratie op het Malieveld in Den Haag, maar even later moest de politie er toch aan te pas komen om DNB-sheriff: meerdere pensioenfondsen slecht bezig groepen vechtende Turken en Koerden op het Hobbemaplein in Den Haag uit elkaar te halen. Volgens de politie zijn twee mensen aangehouden. FOTO: ANP Lekjournalist nu zelf ook gehackt 5 Amsterdam De server van journalist #Pensioen Er zijn meerdere pensioenfondsen waar de beleggingskosten uit de hand zijn gelopen en de deskundigheid van het bestuur tekortschiet. Jan-Hein Strop Amsterdam Deze kritiek uit Olaf Sleijpen, directeur pensioenfondstoezicht van De Nederlandsche Bank in een interview met deze krant. Hoeveel en welke pensioenfondsen dat zijn wil Sleijpen niet zeggen. Het is geen regel, maar ook geen uitzondering. De toezichthouder gaat extra scherp letten op het beleggingsbeleid van de fondsen. Dat hangt samen met de komst van het recente Pensioenakkoord, dat al het beleggingsrisico bij de premiebetaler legt. Als fondsen beleggingen uitbesteden aan pensioenuitvoerders, en dat doen ze bijna allemaal, dan moeten ze goed kijken naar de kosten. Dat gebeurt te weinig. Sleijpen juicht toe dat er meer discussie komt over de grote veranderingen in het stelsel. Met name de lastenverdeling tussen generaties heeft zijn aandacht. Heel goed dat jongerenorganisaties zich ermee bemoeien. Lees meer op pagina 4 Brenno de Winter, die onder meer privacylekken aan het licht brengt voor vakwebsite Webwereld.nl, blijkt zelf ook gekraakt. Het lukte onbekenden via een lek in een programma de server van De Winter binnen te dringen. Dat liet Webwereld gisteren weten. Door de kraak konden enkele duizenden s worden ingezien. De getroffen applicatie is inmiddels verwijderd, aldus De Winter op de site. Webwereld heeft deze maand uitgeroepen tot Lektober en publiceert tot en met vandaag elke werkdag een privacylek in een website of overheidsdienst. Bèèèèèh Schapen liepen gisteren door het centrum van Madrid. Hun herders verdedigden eeuwenoude weide-, migratie- en veedrijversrechten. Van korte duur Een 18-jarige scheurneus uit Geleen had nog geen twee weken zijn rijbewijs of de politie pakte het hem alweer af. Enigst kind Ondanks oproepen de wet te versoepelen blijft de Chinese regering bij de strenge wetgeving dat ouderparen maar één kind mogen krijgen.

3 Ik zou bij god niet weten wat een gigabyte kost. Ed Achterberg Telecom Paper Dagblad De Pers Maandag 31 oktober 2011 Eerst 3 Mobiele data: het nieuwe goud #DuurSurfen Providers verdienen goed aan de nieuwe tarieven voor mobiel internet. Hoe goed? Dat willen ze niet zeggen. Julien Althuisius Amsterdam Het is een oude discussie. In de 17e en 18e eeuw moest je ook al tolheffing betalen op schepen. Ik ben al ongeveer twintig minuten lang aan het luisteren naar een Jiskefet-achtige monoloog van een telecomconsultant. Één simpele vraag had ik: wat kost 1 gigabyte aan mobiele data nou voor de telecomaanbieders zelf? Waarom wil ik dat weten? Een tijdje geleden was het nog heel simpel. Je betaalde één bedrag per maand en daar kon je onbeperkt voor internetten. Om de drie minuten je Facebook-status updaten met steeds weer een andere foto, de revolutie in Libië volgen op de livestream van Al Jazeera, ongelimiteerd de leukste apps downloaden om ze vervolgens verveeld weer weg te gooien of op Spotify naar Justin Bieber luisteren totdat je oren beginnen te bloeden. Absurd Dat was toen. Inmiddels zijn de telecomproviders afgestapt van het all you can eat -internetmodel. Het gebruik van mobiel internet neemt hard toe. Daarom zijn nog meer investeringen in het netwerk noodzakelijk. Die moeten wel betaald kunnen worden, zei T-Mobile-topman Bart Weijermans in februari tegen het Financieele Dagblad. Concurrenten KPN en Vodafone reageerden in eerste instantie ontkennend: een prijsverhoging van internettarieven zou helemaal niet nodig zijn. Een paar maanden later kwamen ze daar op terug. Nee, hogere prijzen voor internet waren opeens toch noodzakelijk. Inkomsten uit bellen en sms en lopen keihard terug en dat moet gecompenseerd worden. Dus introduceerden de providers tromgeroffel de datalimiet. Aan het begin van de maand een handjevol MB s en als die op zijn wordt óf je snelheid drastisch teruggebracht óf moet je een nieuwe bundel aanschaffen. De prijzen lopen van 10 tot 50 euro per gigabyte, een enkele absurde uitschieter daargelaten. Bij Surf&Mail Standaard van KPN betaal je in het uiterste geval tot euro per gigabyte, maar dat is een abonnement voor mensen die vrijwel nooit mobiel internetten. Wat de consument betaalt is duidelijk, maar wat voor kosten hebben de telecomproviders zelf aan 1 gigabyte? Ik begin bij het Agentschap Telecom, dat de frequenties voor de mobiele netwerken uitgeeft. Dit is informatie die je beter bij de telecomaanbieder kunt opvragen. Daar hebben wij geen zicht op. Op naar KPN. Dat is concurrentiegevoelige informatie en daar doen we geen mededelingen over. Vodafone: Het is ondoenlijk om te zeggen: dit kost data. De prijs wordt bepaald door de markt. Het immer klantvriendelijke T-Mobile stuurt me met het kluitje het riet in: T-Mobile wil alleen in algemene zin reageren, mailt Michael Vos namens de provider, waarna een paar zinnen volgen met de strekking dat T-Mobile voor elk wat wils biedt. Ook Ed Achterberg van het gezaghebbende onderzoeksbureau Telecom Paper heeft geen idee. Ik zou het bij god niet weten. Wel is er een indicatie dat er bij die bundeltjes van 10 euro voor 1 gigabyte wat opbrengsten zitten. Zelfs telecomwaakhond OPTA weet het allemaal niet. Rekenschema Volgens een onderzoek van het Britse instituut Plum Consulting hoeft 1 gigabyte aan data voor de telecomproviders zelf op de toekomstige 4Gnetwerken niet meer te kosten dan 1 euro. Het onderzoeksbureau beroept zich op rapporten van Nokia-Siemens en Ericsson. Zij zeggen: hoe meer data je verbruikt, hoe goedkoper het wordt. Er zijn inderdaad voldoende rekenschema s die zeggen dat je op 1 euro uitkomt zegt Achterberg. Maar dat zijn vooral theoretische analyses. En er zit een minder onafhankelijke kleur aan, doelt Achterberg op het belang dat beide telefoonproducenten hebben. Hoe het ook zij, in Nederland betaal je veel meer voor mobiel internet dan bijvoorbeeld in Denemarken, waar 1 gigabyte maar 2,50 euro kost. Waarom? Ik kan me voorstellen dat de gemiddelde snelheden daar lager liggen dan in Nederland, zegt Erik Fledderus, hoogleraar Draadloze Communicatie aan de TU Eindhoven. En er zijn daar ook meer aanbieders dan hier. Er is daar bijvoorbeeld één kleine aanbieder die niet zo veel abonnees heeft. Die extra competitie drukt de prijs. In Nederland zijn alle drie de providers ongeveer even groot. Volgend jaar worden de telecomfrequenties voor het 4G-netwerk geveild. De kans is groot dat er dan een nieuwe prijsvechter opstaat en de prijzen voor mobiel internet omlaag zullen gaan. Tot die tijd blijft het voor mobiele internetters speuren naar gratis wifi. Prijs van 1gb Vaak goedkoper buiten Europa Wat betaal je voor 1 gigabyte in het buitenland? Volgens een overzicht uit 2010 op de website van Tableau Software, dat ipad-abonnementen vergeleek, spant Frankrijk de kroon, met maar liefst 18 euro per gigabyte. België en Luxemburg komen op een tweede plek met 15 euro per gb. Daarna Nederland (13,80 euro per gigabyte). Het Europese continent is daarmee relatief duur. In de Verenigde Staten kost een gigabyte je ongeveer een tientje en in het Verenigd Koninkrijk betaal je zo n 5 euro. Echt goedkoop ben je uit in Azië, waar mobiel internetten al veel langer in zwang is: in Japan betaal je 80 cent per gigabyte en in Singapore kost 1 gb je nog maar 36 cent. TABLETSTUNT! VAN P/M* DAG KNALLER! GRATIS! ACER ICONIA + NOKIA C1-02 Incl. 32GB opslag & Android 3.0! Inclusief 200 belminuten p/mnd! + internet ( 10.- voor 5.- p/mnd)* 12 maanden hoge korting! Icm Tele2 Voordeelbundel jr *Korting geldt de 1e 12 mnd DAGKNALLER! IEDERE DAG EEN NIEUWE SUPERSCHERPE AANBIEDING! Big spender Onderzoek van RTL betrapte een leidinggevende van Rijkswaterstaat op het volgen van een cursus leidinggeven in Zuid-Afrika voor euro. Koud hè? Door een zeldzaam vroege sneeuwstorm in de VS viel dit weekend de stroom uit bij mensen in Pennsylvania, Maryland en West-Virginia. Rijdende bom Drie mannen zijn zaterdagnacht op de A1 bij Rijssen aangehouden met een geschatte vijftienhonderd kilo vuurwerk in hun bestelbusje.

4 4 Dagblad De Pers Maandag 31 oktober 2011 Eerst Enige zelfreflectie zou niet verkeerd zijn. Olaf Sleijpen over pensioenfondsen. Zonder rijbewijs ons pensioen verpesten Die houding van Vertrouw op ons, wij regelen het wel, is niet meer van deze tijd. KLAAS JAN VAN DER WEIJ #Pensioen Als bestuurders van pensioenfondsen er een zootje van maken, dan vinden ze de jonge sheriff van pensioenland op hun pad: Olaf Sleijpen, directeur pensioenfondstoezicht bij De Nederlandsche Bank. Jan-Hein Strop Amsterdam In het Wilde Westen van pensioenfondsen was jarenlang gebrek aan orde en gezag. Fondsen gingen avontuurlijk beleggen, huurden dure Amerikaanse cowboys in en vertelden hun deelnemers nauwelijks wat ze deden. En als het misging, zeiden de fondsen: het komt wel goed, vertrouw op ons. En wij knikten ja en amen, want we begrepen er niets van. Die tijd is voorbij. De fondsen staan er nu zo slecht voor dat het verschrikkelijke A-woord klinkt: Afstempelen, ofwel korten op de pensioenuitkering. Bovendien gaat het hele stelsel radicaal op de schop met het Pensioenakkoord, omdat pensioenen onbetaalbaar dreigen te worden. Het idee is dat het risico bij u, de deelnemer, komt te liggen. Gaat het mis, dan betaalt uw werkgever niets extra. Het is bidden dat de beurs het goed doet. Pensioen wordt dus nog veel riskanter dan het al was. De onzekerheden nemen sterk toe, vooral voor jongeren (-50) op wie de veranderingen het meeste effect hebben. Steeds luider klinkt de vrees dat de rekening van de vergrijzing eenzijdig bij deze jongeren komt te liggen, wat het risico op een generatieconflict vergroot. Zo n conflict ondermijnt de solidariteit die aan de basis van een collectief pensioenstelsel ligt. Met andere woorden: nog nooit is er zoveel behoefte aan goed onafhankelijk toezicht geweest als nu. Enter Olaf Sleijpen (41), de sheriff in pensioenland, die bij De Nederlandsche Bank (DNB) sinds januari de fondsen nauwlettend in de gaten houdt. Er dreigt grote onrust over onze oudedagsvoorziening. Wiens schuld is dat? Er is slecht gecommuniceerd door pensioenfondsen, het verhaal is niet goed verteld. Dat er wel iets aan de hand is, kwam tien jaar geleden al ter sprake. Maar er is niet verteld dat we vergrijzen en langer leven; niet verteld dat we afhankelijker worden van beleggingsresultaten; niet verteld dat we lang geen 70 procent van het laatstverdiende loon krijgen. Die houding van Vertrouw op ons, wij regelen het wel, is niet meer van deze tijd. Enige zelfreflectie van pensioenfondsen op dit punt zou niet verkeerd zijn. Wij zeggen wat iedere crisismanager je kan vertellen: wees gewoon eerlijk. Vertel dat mensen met korten op de uitkering rekening moeten houden. In het nieuwe stelsel wordt korten een nog belangrijker middel om fondsen bij te sturen. Ik zou willen dat er een wettelijke verplichting komt voor fondsen om tijdig te communiceren hierover. Toezicht op het beleggingsbeleid wordt belangrijker. In een recente rechtszaak bleek dat pensioenfonds PME nogal exotisch had belegd tegen hoge kosten. Zagen we daar het topje van de ijsberg? Er zijn wel meer gevallen, maar die blijven uit de publiciteit. Daar mogen we niets over zeggen. Hoeveel gevallen? Het is gelukkig geen regel, maar ook geen uitzondering. Beleggingsbeleid is niet voor niets een van de speerpunten en blijft dat: fondsen krijgen door het Pensioenakkoord meer vrijheid om te beleggen. Veel partijen aan wie vermogensbeheer is uitbesteed, zitten in het buitenland. Dat is allemaal redelijk ondoorzichtig. Als je als fonds gaat uitbesteden aan pensioenuitvoerders, wat ze tegenwoordig bijna allemaal doen, moet je goed kijken hoe hoog de kosten zijn. Dat gebeurt te weinig. De deskundigheid van pensioenfondsbesturen schiet dus vaak tekort? In die besturen zitten vaak mensen uit de vakbeweging of werknemers die dat erbij doen. Als je dat werk wilt doen, moet je wel een rijbewijs hebben. Het komt wel voor dat bestuurders dat rijbewijs niet hebben. Opnieuw: geen regel maar zeker geen uitzondering. In de gevallen waar ze zonder rijbewijs toch de weg op gaan, is dat tamelijk verontrustend. Als richtlijn geldt dat als je het niet snapt, je die ingewikkelde beleggingsproducten niet moet nemen. Wij kunnen bestuurders toetsen op deskundigheid, en eventueel wegsturen. Dat gebeurt wel eens. U bent pas 41, jong in pensioentermen. Bent u bang dat uw pensioenpot straks is leeggeroofd door de babyboomers, waar sommigen voor waarschuwen? Ik kies toch voor een collectief fonds, omdat individueel sparen duurder is. Dat er debat is over hoe het pensioenakkoord uitpakt voor jongere generaties, juich ik toe. De enige manier om solidariteit overeind te houden, is meer discussie en transparantie. Het is heel goed dat jongerenorganisaties zich ermee bemoeien. Of het pensioenakkoord nadelig is voor jongeren of juist voor ouderen, hangt af van de uitwerking. Daar vinden we wel wat van en dat zullen we laten horen. Goeie vangst Japanse vissers hebben een goede vangst gedaan. In hun netten vonden ze een tas met 11 miljoen yen ( euro) aan cash geld. Schrokop In Florida is een 4,5 meter lange Birmese python gevangen die net een volwassen hert van 40 kilogram naar binnen had gewerkt. Ging net goed Een Russische parachutist schrok zich rot toen een vogel in zijn valscherm verstrikt raakte. Hij kwam beneden met zijn reserveparachute.

5 De kern is: hoge bankbonussen zijn een schande. Marleen Barth PvdA-fractievoorzitter Eerste Kamer Eerst Dagblad De Pers Maandag 31 oktober Pinokkio 90 miljard dollar aan bankenbonussen in VS Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar: pinokkio@depers.nl Camil Driessen Den Haag Wat is de bewering? Bankenbonussen, in de VS alleen al wordt er ook dit jaar 90 miljard dollar aan uitgegeven, zijn onverteerbaar. Wie zegt dat? Marleen Barth, de fractievoorzitter van de PvdA in de Eerste Kamer. Waar zegt ze dat? In haar maidenspeech vorige week dinsdag bij de Algemene Politieke Beschouwingen in de senaat. Hoe zat het ook alweer? In haar betoog ageert Barth tegen het feit dat de koopkracht van de lage- en middeninkomens door het kabinet een hardere slag wordt toegebracht dan die van hogere inkomens. Ze constateert dat de top voor de bühne inlevert, maar eigenlijk niks verandert, neem de bankenbonussen. Niet waar / Deels waar / Waar Wat is waar? Uit cijfers van de New York State Comptroller blijkt dat Wall Street in ,8 miljard dollar aan bonussen uitkeerde, een fikse daling ten opzichte van het topjaar 2006 toen 34,3 miljard dollar werd uitgekeerd. Er is geen enkele aanwijzing dat er dit jaar 90 miljard dollar wordt uitgekeerd. Uit een onderzoek van The Wall Street Journal naar 25 grote Amerikaanse financiële instellingen die 85 procent van de markt vertegenwoordigen blijkt zelfs dat er minder bonussen worden uitgekeerd. Maar dat betekent niet dat bankiers minder verdienen. In 2010 keerden financiële instellingen maar liefst 135 miljard dollar uit aan hun werknemers: meer dan ooit tevoren. Het gaat hier echter niet om bonussen alleen, de 135 miljard dollar slaat op het totaal bedrag dat financiële instellingen (dus niet alleen banken) betaalden aan hun werknemers en is inclusief salaris en pensioen. Financiele instellingen hebben dus een trucje gevonden, bonussen zijn omlaag gegooid en salarissen fors omhoog. Hoe komt Barth dan aan die 90 miljard? Het lijkt erop dat ze berichtgeving uit de Britse media heeft overgenomen, die reppen onterecht over 91 miljard pond aan bonussen, maar dat moet dus 91 miljard pond aan salaris en bonus zijn. Eindoordeel De bewering is niet waar. Reactie Barth meldt dat het bedrag uit de Volkskrant van 3 oktober komt. We vertrouwen erop dat die accuraat is. Het verschil in hoogte van het bedrag doet niets af aan de kern van ons punt: dat hoge bankenbonussen een schande zijn. Snelle afronding van de snelwegschutterzaak Rijswijk Het Korps landelijke politiediensten (KLPD) verwacht het dossier rond de snelwegschutter komende maand af te ronden en aan het Openbaar Ministerie (OM) te overhandigen. Dat zegt een woordvoerder van het KLPD. Autorijders op snelwegen in het westen van het land werden in augustus en september opgeschrikt door een mogelijke snelwegschutter. Bij verscheidene auto s op de A13, A12 en A20 brak al rijdend de achterruit. Topkok Cas Spijkers is overleden Oisterwijk Topkok Cas Spijkers is zaterdagochtend op 65-jarige leeftijd overleden. Spijkers was al geruime tijd ziek. In november 2010 werd slokdarmkanker bij hem geconstateerd. Spijkers wordt gezien als een van de grootste en bekendste koks van Nederland. Hij maakte furore als chef-kok bij De Swaen in Oisterwijk, waar hij twee Michelinsterren vergaarde, en als televisie-kok. In 2009 werd de koksopleiding Cas Spijkers Academie opgericht. Rekenfoutje zorgt voor leuke Duitse verrassing Berlijn De Duitse staatsschuld is 55,5 miljard euro lager dan werd gedacht. Dat blijkt na correctie van een rekenfout die is ontdekt in de balans van een onderdeel van de genationaliseerde bank Hypo Real Estate (HRE), zo heeft het Duitse ministerie van Financiën meegedeeld. Boekhouders blijken zich al twee jaar te hebben vergist bij het opmaken van de balans bij de bad bank, waarin de slechte investeringen van HRE zijn ondergebracht. Traktatie in Amsterdam: glaasje grachtenwater Amsterdam Wandelaars op het Amsterdamse Koningsplein werden gisteren getrakteerd op een lekker glas gezuiverd grachtwater. Dat werd aangeboden door de Nederlandse drinkwaterbedrijven, die hiermee wilden laten zien dat grachtwater drinkbaar te maken is. Op de brug staat een mobiele zuiveringsinstallatie, die het water geschikt maakt voor consumptie. De grachtwaterbar moet laten zien hoe bijzonder het is dat er altijd schoon drinkwater is. KOOP VANDAAG OP SWEETDEAL.NL SWEETDEAL VAN DE DAG Haal meer uit je camera! Leer de essentie van het fotograferen tijdens een 3 uur durende Crash Course Fotografie. Profiteer van wel 66% korting bij Vondelpark Atelier. 29,- IN PLAATS VAN 85,- JE BESPAART 56,- 66% KORTING GA VOOR DEZE AANBIEDING NAAR SWEETDEAL.NL HIGHLIGHTS Een Crash Course Fotografie bij Vondelpark Atelier voor maar 29,-. Leer de essentie van het fotograferen in een 3 uur durende cursus. Bij goed weer ook buiten aan de slag (Vondelpark)! Maak vanaf nu de mooiste foto s zelf! VOORWAARDEN Je camera moet handmatig instelbaar zijn. De crash course wordt gegeven op dinsdagavond van 19:00-22:00. Je ontvangt de voucher de eerste dag nadat de deal afgelopen is. Reserveren o.v.v. Sweetdeal. De voucher is 3 maanden geldig vanaf de dag van ontvangst. Alleen te koop op sweetdeal.nl Snel opmaken Het einde van de strippenkaart is nabij. Nog strippen over? Die kun je tot en met woensdag opmaken. Daarna moet iedereen aan de ov-chipkaart. Wegwezen Ruim duizend bezoekers van Dierenpark Emmen moesten de dierentuin gistermiddag direct verlaten. Olifant Radza was in de gracht gevallen. Verbouwing Na zes jaar renoveren is het Bolsjoj-theater in Moskou eindelijk heropend met een gala-avond. De opknapbeurt kostte zo n 500 miljoen euro.

6 6 Dagblad De Pers Maandag 31 oktober 2011 Eerst In de peilingen is het CDA afgedaald naar 11 zetels. Teeven: politie mag doorgaan met filefuik Amsterdam Staatssecretaris Fred Teeven (Veiligheid en Justitie) vindt dat de politie door moeten kunnen gaan met het bewust veroorzaken van een file om bijvoorbeeld een benzinedief staande te kunnen houden. Hij vindt het niet terecht politie te kapittelen vanwege het incident met een dodelijk slachtoffer onlangs op de A2. Staking Quantas trof al passagiers Sydney De Australische luchtvaartmaatschappij Qantas heeft sinds zaterdag al 447 vluchten geschrapt sinds het besluit om zijn vliegtuigen aan de grond te houden. Daardoor zijn meer dan passagiers getroffen. Het bedrijf hoopt een doorbraak te forceren in een hardnekkig conflict met de vakbonden. Proces tegen Mubarak ligt tot december stil EPA Londen Het proces tegen de voormalige president van Egypte Hosni Mubarak en medebeklaagden wordt pas weer 28 december hervat. Het uitstel is een gevolg van verzoeken van advocaten van vermeende slachtoffers van de beklaagden om rechtbankvoorzitter Ahmed Refaat te vervangen. Israëlische klokkenluider gaat 4,5 jaar de cel in Tel Aviv Anat Kam, een jonge Israelische die als soldaat geheime documenten over legerpraktijken in de bezette gebieden doorspeelde aan een journalist van de krant Haaretz, is gisteren tot meer dan 4,5 jaar cel veroordeeld. Kam is veroordeeld wegens spionage en het lekken van geheime documenten. Ze bekende in februari. 28 doden bij ongeluk in Chinese mijn Hengyang Door een explosie in een Chinese kolenmijn zijn zeker 28 mijnwerkers om het leven gekomen. Eén kompel zit nog vast onder de grond. Zes collega s konden al wel worden gered. Dat meldde het staatspersbureau Xinhua gisteren. In de Chinese mijnen vallen jaarlijks duizenden doden. Strafhof heeft bewijs tegen zoon Gaddafi Peking Aanklagers van het Internationaal Strafhof in Den Haag beschikken over substantiële bewijzen tegen de voortvluchtige Saif al-islam Gaddafi. Dit heeft hoofdaanklager Luis Moreno Ocampo gisteren in Peking verklaard. Saif al-islam was volgens getuigen betrokken bij voorbereidingen van aanvallen op burgers. Britten praten over overstap Europese tijd Londen Britse politici bespreken een plan om over te stappen op de Centraal Europese Tijdzone. De Britse klokken lopen dan gelijk met die in veel Europese landen. Het zou in Groot-Brittannië s avonds een uur langer licht blijven, maar s ochtends ook een uur langer donker. Waar hebben we nu eigenlijk vóór gestemd? #Congres O, wat waren ze eensgezind op het CDA-congres. Helaas was er niemand die echt begreep wat ze nu eigenlijk hadden afgesproken. Camil Driessen Peter Wierenga Utrecht Een potje voetballen met een uitgeprocedeerde asielzoeker? Daar zou ik nog een keer goed over nadenken, zegt asielwoordvoerder Raymond Knops schuldbewust, zaterdag op het CDA-congres. Hij staat er een stuk relaxter bij dan afgelopen donderdag tijdens het Kamerdebat waar hij rood aanliep. Dat het CDA de zaak van asielzoeker Mauro klungelig had aangepakt, ja, dat wist de fractie zelf ook wel. Knops had geroepen dat de Limburgse Angolees een schrijnend geval was, totdat minister Leers (tegen de wens van 70 procent van de CDA-kiezers in) besloot dat Mauro weg moet. Chaos volgde. Maar nu, in een bijna vol Beatrixtheater, zouden ze het recht zetten. Even leek het in Utrecht de goede kant op te gaan. Waar de oppositie hoopte en het CDA vreesde dat Mauro het congres hopeloos zou verdelen, omdat dissidenten Kathleen Ferrier en Ad Koppejan zich voor het eerst sinds een jaar weer openlijk roerden, bleek zaterdag het tegendeel. Althans, in de statistieken. Signaal De resolutie van afdeling Drenthe over alleenstaande minderjarige asielzoekers (de Mauro-resolutie) was achter de schermen afgezwakt, waardoor het congres er vrijwel unaniem (85 procent) mee instemde Trots en eensgezind. ANP mede omdat het partijbestuur er zijn zegen aan gaf. Fractievoorzitter Sybrand van Haersma Buma en vicepremier Maxime Verhagen repten de rest van de dag trots over de eensgezindheid en het signaal dat het congres had afgegeven, maar het waren woorden met een opmerkelijk dreigende ondertoon. De verdeeldheid die Mauro-kwestie opriep is namelijk helemaal niet uit de lucht. De eerste tekenen daarvan verschenen al toen CDA-leden naar buiten liepen om een sigaretje te roken en elkaar weifelend aankeken. Eentje vroeg hardop: Waar hebben we nu eigenlijk vóór gestemd? De vage resolutie vraagt een humaan asielbeleid. Dat hebben we al, vindt Leers. Maar er staat ook deze passage: Het uitzetten van jonge mensen met of zonder diploma is ongewenst en strookt niet met CDAuitgangspunten. Waarschijnlijk is het explosieve zinnetje over het hoofd gezien. Extra pijnlijk, omdat het nog maar de vraag is of de trouwe CDA ers de resolutie hadden aangenomen zonder positief stemadvies van de partijtop. Van Haersma Buma benadrukt dat de resolutie niet voor Mauro geldt. Die kan een verblijfsvergunning op zijn buik schrijven en mag net als ieder ander een studievisum aanvragen (wat hij zelf niet wil). Van Haersma Buma, Verhagen en partijvoorzitter Ruth Peetoom leggen de resolutie uit als werk voor de toekomst. Soort van: het kalf leeft nog, men weet al dat-ie in de put gaat vallen en zegt toe ooit te gaan werken aan een plan om de put te dempen. Geen ruimte Logisch, die uitleg, want de PVV biedt Leers al ontkent de minister het op hoge toon vrijwel geen ruimte om iets voor Mauro te doen. Zoals het ook logisch is dat de dissidenten de passage juist wel op Mauro betrekken. Terwijl hij een broodje eet in de enorme hal wijst Ad Koppejan erop. Ik voel me door dit zinnetje enorm gesteund. Regelmatig wordt hij aangetikt door een CDA er die hem succes wenst. Na de lunch zegt CDA-corryfee Doekle Terpstra in een workshop dat de resolutie volgens hem op zo n 75 gevallen à la de Angolese jongen slaat. Ook voor Mauro dus, want die staat symbool voor die groep. Gezien het luide applaus denkt een flinke meerderheid van de aanwezigen dat ook. Zo stuntelt de partij in de peilingen afgedaald naar 11 (!) zetels - eensgezind verder. En bungelt Mauro nog weer wat langer. Ontdek veelzijdig Maleisië! Langkawi Htl. Berjaya Langkawi Beach 4 10 dagen, logies/ontbijt Vertrek in nov. 11 t/m mrt. 12 Per persoon al v.a Groepsrondreis per bus Authentiek Maleisië 16 dagen, logies/ontbijt Vertrek in nov. 11 t/m mrt. 12 Per persoon al v.a Genoemde prijzen zijn vanafprijzen per persoon, o.b.v. 2 personen en inclusief vlucht. Vraag naar de voorwaarden. Langkawi Htl. Meritus Pelangi Beach 4 10 dagen, logies/ontbijt Vertrek in nov. 11 t/m mrt. 12 Per persoon al v.a Groepsrondreis per bus Maleisië & Borneo Compleet 24 dagen, logies/ontbijt Vertrekinnov. 11t/mmrt. 12 Per persoon al v.a Ga nu naar uw reisbureau voor alle aanbiedingen. Trichet: crisis niet voorbij Frankfurt De eurocrisis is met de afspraken die op de recente eurotop zijn gemaakt nog zeker niet voorbij. Dat zei Jean-Claude Trichet, de scheidende president van de Europese Centrale Bank (ECB), in een interview met de Duitse krant Bild am Sonntag. Gisteren was het de laatste dag van de acht jaar dat Trichet aan het hoofd stond van de ECB. Vandaag wordt hij opgevolgd door de Italiaan Mario Draghi. De crisis heeft de zwakte van de ontwikkelde economiëen blootgelegd, aldus Trichet. Hij pleitte er nogmaals voor dat de betrokken landen hun staatsschulden verkleinen en alle gemaakte afspraken nakomen. Trichet zei dat de afspraken die op de top zijn gemaakt met grote precisie en snelheid moeten worden uitgevoerd. Snelle en volledige implementatie is van het grootste belang. Wij zullen daar strikt op toezien. Het is nu tijd voor actie, aldus de vertrekkende bankpresident. Bij een 2-jarig contract. Aansluitkosten éénmalig 14,95. Kijk voor de voorwaarden op telfort.nl Telfort sim only 300 belminuten voor maar 6, 95 p/mnd telfort.nl Telfort winkel War on drugs China heeft begin vorige maand mensen opgepakt voor drugsgebruik. Ze hadden via een besloten internetchatroom contact met elkaar. Geen geld voor homohaters Groot-Brittannië overweegt om geen ontwikkelingshulp meer te geven aan landen die mensen vervolgen om hun homoseksualiteit. 111 Een Belg in het grensdorp Essen, vlak onder Roosendaal, is gisteren 111 jaar oud geworden en is daarmee nu de oudste man van Europa.

7 Wie wil weten hoe een Europees land in crisis er uitziet, gaat naar Albanië. De Pers dompelt zich onder in het onbekendste land van het continent. De Pers in Dagblad De Pers Maandag 31 oktober Albanië De barvrouw, voor Halloween verkleed als sexy duivel, danst op een houseversie van Adele in de Tiraanse Club Barolo. ALEXANDER SCHIPPERS Tirana by night: van trashy tot trendy #Clubbing Uitgaan in Tirana is verrassend hip, zolang je het kunt betalen. Alleen de mannen zijn shit. Redactie Albanië Tirana Nippend aan een bloody Mary, gegarneerd met een verticaal doorgesneden wortel erin, tuurt Mei (21) de Radio Bar rond op zoek naar bekenden. De studente helwitte huid, volle, vuurrode lippen, als Sneeuwwitje bestaat, is zij het gaat af op de creatief directeur van reclamebureau 360. Twee zoenen. In de Radio Bar, een oldstyle bar met modern publiek, vieren ze het afscheid van een collega. Hier komen meer mensen zoals wij, hoger opgeleid, creatief, open minded, zegt de creatief directeur. BlackBerries, iphones voor veel Albaniërs toch al gauw twee maandsalarissen liggen voor de reclamemakers op tafel. De muren zijn hip met ruiten bekleed, de Guernica van Picasso aan de muur er en er staan ouderwetse radio s en typemachines die doen denken aan het communisme. Mei studeert Economie en Management gericht op de culturele sector in Milaan, maar keert steeds vaker terug naar haar geboorteland. Studeren in het buitenland noemt zij héél belangrijk. Ze zegt het niet met zoveel woorden, maar anders tel je eigenlijk niet mee. Drink je een shotje mee? We nemen een Jägermeister. Overopgeleid Ondanks het rookverbod staat op elk tafeltje een asbak. Iedereen rookt hier. Maar de meisjes zien er goed uit, dus dat maakt heel veel goed, lacht de kleine Altin (29), die met Linda, de echtgenote van zijn beste vriend, aan de bar staat. Net als elke avond eigenlijk. Vanaf een uur of zeven als mensen uit hun werk komen, gaan ze even wat drinken, zegt Altin die op sabbatical is in zijn eigen land, maar al zes jaar in Nieuw-Zeeland woont. Daarvoor studeerde hij economie in Bologna. Hier komen overopgeleide mensen, zegt hij. Mensen die in het buitenland hebben gestudeerd, die een master hebben en zijn gepromoveerd, maar nu een baan hebben waarvoor je dat laatste niet eens nodig hebt. Hij en Linda, die een eigen tandartsenpraktijk heeft, komen om te socializen. We gaan niet uit om veel te drinken zoals in Angelsaksische landen. Het gaat ons om de gesprekken. 3 clubs in Tirana Een greep uit het Tiraanse nachtleven: van de artsy fartsy Radio Bar naar Club Barolo tot Lollipop, in de wijk Blloku. Gesprekken voeren, dat is in elk geval niet dé reden om naar de Club Barolo te gaan. Barvrouw Ypahill (25) sexy duiveloutfit danst met barman Yervet (21) als een houseversie van Adele uit de boxen knalt. Ze serveren Corona-bier met zout op de fleshals. Hier hangt zo n goede sfeer, schreeuwt Elyani (20) boven de muziek uit. Samen met studievriendin Alexandra gaat ze los op haar kruk. Andere favoriete bezigheid van de dames is mannen kijken, die er duidelijk in de meerderheid zijn. Maar weet je? Als vrouw kun je het hier niet snel goed doen, zegt Elyani. Of je kijkt te veel en dan ben je meteen een hoer, of je zit met je vriendje en dan ben je helemaal niet interessant. Pff, nee, doe mij liever Italianen. Die respecteren vrouwen tenminste. Zum kotsen Op het damestoilet staat een meisje in een kort, lichtroze jurkje met grote ogen in de spiegel te kijken. Haar gezicht is lijkbleek. Kijk uit. Die ene wc stinkt ontzettend, zegt ze vlak voordat ze haar avondeten in de wasbak uitbraakt. Een stuk frisser ziet het publiek in Club Lollipop eruit, al is daar niet heel veel voor nodig. Iedereen heeft duidelijk zijn best gedaan om er piekfijn uit te zien in de club die populair is onder de nieuwe rijken. Boven de entree hangt een grote reclame van het peperdure schoenenmerk Manolo Blahnik en bij binnenkomst word je meteen keurig naar een tafeltje geleid. Ardita (26) rode lippen, haar korte haar in een kuif, blikje Redbull in de hand staat samen met twee vriendinnen aan een tafeltje. Ze bewegen een beetje op de muziek, maar kijken vooral om zich heen. Eigenlijk is er niet zoveel in Tirana op uitgaansgebied. Maar van wat er is, is dit wel de beste tent. Alleen met het mannelijke publiek hebben de dames niets. Naar hun smaak zijn ze allemaal veel te klein. Vriendin Albana (26) is het met haar eens. De mannen zijn shit hier. Op DJ Tatu Knight Rider- shirt en zilverkleurige asics na, steken de mannen in hun gewone T-shirt, spijkerbroek en allemaal hetzelfde korte, donkere haar inderdaad een beetje bleekjes af bij de vrouwen. Ardita: Maar ja, wat moeten we anders op zaterdagavond? Het weer Tirana, min. 6, max. 20 graden, zonnig Shkodra, min. 8, max. 21 graden, helder Gjirokaster, min. 12, max. 19 graden, halfbewolkt Meer dan het lijkt Albanië telt zo n 3,6 miljoen inwoners, van wie er een kleine in de hoofdstad wonen. Er zitten 3 miljoen Albanezen in het buitenland. Xhulia = Julia Het Albanese alfabet telt liefst 36 letters. Gaat ook lekker snel als je negen letters hebt die uit twee tekens bestaan, zoals sh, xh en gj.

8 Banen In de BanenIndex staan alle vacatures die de afgelopen week zijn gepubliceerd in De Pers en op de vacaturesite JobTrack.nl. Kijk voor de volledige vacaturetekst op Vul op de site het vacaturenummer in voor de volledige advertentietekst. COMMERCIEEL ADMINISTRATIEF / SECRETARIEEL FINANCIEEL / ECONOMISCH ICT / TECHNIEK BanenIndex Kijk ook op ONDERWIJS / ZORG DIVERSE BANEN depers.nl/webwinkel categorie / diversen Bij 2 kalenders een gratis kookschort! Toos & Henk Scheurkalender Gun jezelf of iemand anders ook in 2012 een dagelijkse lach als verkneukelende getuige van Toos & Henks worsteling met het dagelijkse nieuws. Iedere dag een feest der herkenning op het kleinste kamertje. Want... eigenlijk zijn we allemaal een beetje Toos & Henk. Veel sterkte dus maar vooral weer veel plezier het komende jaar! Let op: Bestel er twee, één om te krijgen en één om iemand anders te geven en ontvang het mooie gratis kookschort van Toos & Henk! Lezersprijs 14,95* *Exclusief verzendkosten (0,8pm) BLACK & BEAUTIFUL BEL NU: HUISVROUWEN WILLEN SEX! Bel LIVE! BON - TOOS & HENK SCHEURKALENDER Hierbij bestel ik: x Toos & Henk Scheurkalender à 14,95* x 2 Toos & Henk Scheurkalenders + kookschort à 29,90* Exclusief e 1,95 verzendkosten. Levertijd met bon 10 werkdagen. Levertijd webwinkel 5 werkdagen. Klantenservice: ( 0,45 p.g.) Het is helaas niet mogelijk uw bestelling telefonisch of per mail door te geven. VOORLETTERS VOORNAAM NAAM M V ADRES HUISNUMMER POSTCODE PLAATS TELEFOON GEBOORTEDATUM Hierbij machtig ik Buckaroo Payment Service om i.o.v. Wegener NieuwsMedia BV eenmalig het verschuldigde bedrag af te schrijven. BANK-/GIROREKENING*: HANDTEKENING*: Stuur de volledig, in blokletters ingevulde, bon in een envelop naar Webwinkel, o.v.v. Toos & Henk Scheurkalender, Postbus 1090, 5004 BB Tilburg.

9 De gek schrijft zijn memoires. Terwijl hij oppositie moet voeren. Ornela Kalemi (arts) heeft het gehad met Edi Rama. Dagblad De Pers Maandag 31 oktober Albanië Të bëftë mirë Wat eten we vandaag? Kikkerpoten rekening 16 euro cijfer 7,5 Oppositieleider Edi Rama die geen oppositie voert (links) en premier Sali Berisha. FOTO S: REUTERS De mannen die bepalen wat er in Albanië gebeurt #Berisha&Rami Politiek is een serieuze zaak in het Land van de Adelaar. Wie de macht heeft, kan doen wat hij wil. Dat is de vloek van Albanië. Mark van Assen Tirana We hebben Berisha en we hebben Rama. Sali en Edi. De ene is het krachtige, vaderlijke type: brede kaken, scherpe blik, grijszwart haar, bijna zeventig. De ander is twintig jaar jonger: een frisse, artistieke intellectueel met een open uitstraling. En dat was het dan. Verder is er niks. Zij zijn de mannen die bepalen wat er gebeurt. Vergeet Genc Polio van de Nieuwe Democratische Partij, Tahir Mucedini van de Partij voor Gerechtigheid en Integratie, Fatmir Mediu van de Republikeinse Partij of Gafur Adili van het Front voor Albanese Nationale Eenheid. Zij zijn er wel, maar ze doen er niet toe. Sali is de premier, Edi de oppositieleider. Sali wikt en beschikt, Edi zit hem dwars. Sali is de baas van de Democratische Partij, Edi leidt de Socialisten. Toen Sali de laatste verkiezingen won, was Edi heel boos. Fraude! riep hij, en eiste een hertelling. Toen die er niet kwam, besloot Edi dat hij er zo geen zin meer in had. Hij bleef thuis. Daarmee werd hij de leider van een oppositie die uit protest geen oppositie voerde. En intussen doet Sali precies wat hij zelf wil. Als Ornela Kalemi begint te vertellen over de Albanese politiek komt er al na twintig seconden stoom uit haar oren. Dit is nog steeds een fucking apenland, foetert ze. Twintig jaar na de communisten en moet je kijken op welk niveau we nog steeds zijn. De jonge arts heeft het vooral gemunt op Edi Rama. Hij was de man die alles zou veranderen, hij had zulke mooie plannen, hij zou de mensen op sleeptouw nemen. Haar ogen schieten vuur. Daarom hebben de mensen op hem gestemd. Ik ook, ja, ik ook. En nu? Wat doet hij nu? Hij schrijft zijn memoires! De gek schrijft zijn memoires! Terwijl hij oppositie moet voeren! En weet je wat ik denk? Om het te vieren Het communisme viel 20 jaar geleden. Speciaal voor de gelegenheid waren er spanningen tussen regering en oppositie. Dat hij gemene zaakjes heeft gemaakt met Berisha. Altijd als ze elkaar tegenkomen, staan ze grapjes te maken. Terwijl ze elkaar zogenaamd wel kunnen schieten. Dit is niet het verhaal van een gefrustreerde afgestudeerde met een baan onder haar niveau en een heel laag salaris. Althans, dat is het wel, maar dit is geen particuliere kwestie. Wie niet tot de inner circle van de machthebbers behoort (laten we zeggen: iets minder dan het totale aantal van drie miljoen Albanezen), heeft gerede reden tot klagen en doet dat ook. Er is geen werk, geen geld, geen hoop, geen gerechtigheid, maar wel corruptie, ongelijkheid, willekeur en politici die in de ogen van hun volk onbegrijpelijke beslissingen nemen. Een stuk zee verkopen aan Griekenland, bijvoorbeeld. Of enorme hoeveelheden afval uit Italië binnenhalen om hier te recyclen. Terwijl we ons eigen vuilnis niet eens weggewerkt krijgen, lacht Arber Kalemi een zuur lachje. De jonge econoom uit Gjirokaster heeft bij de vorige verkiezingen op Berisha gestemd, maar dat laat hij de volgende keer wel uit zijn hoofd. Dan wordt het Rama. Je bedoelt de Rama die nu geen oppositie voert? Ja die, haha. Vloek Dat is de vloek van Albanië, zegt de schrijfster Flutura Acka. De Albanezen hebben een leider nodig, wie dat dan ook is. Er moet iemand zijn die de beslissingen neemt, ook al zijn dat de verkeerde. Dit is een piramidale samenleving: er staat één iemand bovenaan en de rest doet wat hij zegt. In de dorpen ging het zo dat iedereen zijn zegje mocht doen en dat de dorpsoudste het laatste woord had. We zijn bijna vijfhonderd jaar onder de Turken geweest, toen moesten we ook doen wat ons gezegd werd. Daarna kwamen veertig jaar Enver Hoxha. Precies hetzelfde verhaal. Het is moeilijk om zo n verleden van je af te schudden. En nu hebben we dus Sali Berisha (die vroeger trouwens communist was onder Hoxha, zoals dat soms gaat). En Edi Rama, die de volgende verkiezingen misschien wél wint. Sali en Edi. B retkosa is de speciality of the house, oftewel kikkerpoten. En een typische specialiteit uit Gjirokaster is qifgi, rijstballetjes met ei en kruiden. Eten in Gjirokaster doe je als toerist in het Kajtimi-restaurant, waar de familie Dumi je welkom heet. Dit prachtige stadje, dat op de Unesco-werelderfgoedlijst staat, is de geboorteplaats van zowel de communistisch leider Enver Hoxda als de beroemdste schrijver van Albanië, Ismail Kadadere. Gelegen in het zuiden en gebouwd tegen de heuvel trekt de bijzondere architectuur van de huizen jaarlijks veel toeristen. Kajtimi doet niet meteen denken aan een sterrenrestaurant. In de serre van een huis staan vier tafeltjes, gedekt met een papieren tafelkleed. Boven ons hoofd houdt een parkiet in zijn kooi de boel in de gaten, of hij kijkt naar de spelshow op televisie. Want net als in bijna elke café en restaurant in Albanië staat de televisie aan. Een Franse dame aan het tafeltje achter ons houdt haar jas aan, verwarming heeft Kajtimi niet. Een gewone wc heeft het restaurant Stemmen uit het verleden Overheersing Himare is dus Grieks, dat u het weet ie langs de Albanese Rivièra naar het zuiden W rijdt, ziet op een zeker moment Corfu liggen. Griekenland is dichterbij dan je denkt. En dat merk je ook in Albanië. Want verstaan we het nu goed, of lijkt het zo dat de mensen in dit deel van het land Grieks praten? Nee, het is echt zo. De witte kerkjes en kapelletjes met blauwe daken doen de rest. Het stadje Himare bijvoorbeeld lijkt echt Grieks. Sterker nog, Himare is Grieks, zo kom je op meerdere plaatsen tegen. Met blauwe graffiti op een witte muur gespoten. Hoezo Grieks? Er is het oude en nieuwe Himare, want het toerisme rukt hier op. Op de top van een berg ligt de oude kern rond een ruïne die met hulp van Europees geld wordt gerestaureerd. Beneden aan de kust ligt het nieuwe Himare, waar hotels de toeristen in de zomermaanden herbergen. Van juli tot en met september is het hier vol met Albanezen, Grieken, Italianen, maar ook Nederlanders, Australiërs en Japanners, die komen genieten van de Ionische trouwens evenmin. Een trapje buiten leidt naar het toilet. Een pot staat er niet, het is ouderwets met je voeten naast een gat en hurken maar. En toch, wie hier allemaal doorheen kijkt, kan bij Katjimi heerlijk eten. De qifgi smaakt fris, de pepers zijn heerlijk gegrild en de qofte, de gehaktworstjes met kruiden, zijn ook bijzonder smaakvol. Maar het wachten is op de bretkosa, de kikkerpoten dus. Vandaag vers gevangen in het bos bij Gjirokaster, vertelt meneer Dumi. Je ziet het helemaal voor je, hoe een jongen elke dag achter kikkers aanrent en een zak aflevert bij het restaurant. Met een krokant korstje worden ze geserveerd. Zonder hoofd liggen er een stuk of tien op een schaal. De rest van hun lijfjes zijn intact, het zijn onmiskenbaar kikkers. Toch raar om een kikkerkuitje van een botje te bijten, of je tanden te zetten in een kikkerbil. Maar het vlees is vast en bijt lekker weg. Eigenlijk smaakt het nergens naar, althans niet naar iets bekends. Met een slok Korça-bier spoelen we de hele schaal weg. zee die blauwer en dieper is dan de Adriatische. De eigenaar van een koffietentje vertelt dat iedereen in Himare Grieks praat, omdat dat nu eenmaal zo is. Niet omdat ze een hekel hebben aan Albanië, of aan de Albanese taal. Maar zijn ouders en voorouders komen uit Griekenland en zo is het met de meeste mensen in de kuststreek boven de grootste zuidelijke badplaats Saranda. Zijn ouders krijgen zelfs nog een toelage van de Griekse overheid, zoals de meeste mensen hier. Albanië is nooit overheerst geweest door de Grieken. Wel wist de Albanese landheer Ali Pasha Tepelena in de achttiende eeuw zijn macht uit te breiden en delen van Griekenland in te nemen. Tot groot ongenoegen van de Turken. De Ottomaanse heersers vermoordden Ali Pasha in 1822 en Albanië werd onderverdeeld in vier nieuwe provincies waar de Turken de baas waren. Maar de Griekse invloeden waren niet meer uit te bannen, tot op de dag van vandaag dus niet. Himare is Grieks. Dat u het maar weet. Coupe Macedonië Hebben ze moeiteloos espresso, pasta en pizza van de Italianen overgenomen, lekker ijs komt volgens de Albanezen uit Macedonië. Lege maag Ook in Albanië ligt de wijsheid op straat. Schone handen, lege maag luidt een bekend spreekwoord. Echt Hollands Langs de kust van Albanië lagen vroeger talloze meertjes en moerassen. Ze zijn grotendeels drooggelegd.

10 10 Dagblad De Pers Maandag 31 oktober 2011 Albanië Dan blijf je een man en ga je dood als een man. Diana Rapiki Burrnesha Vrouw wordt man, zonder operatie #Burrnesha Als Albanese vrouw had je vroeger geen rechten, dus namen veel vrouwen het besluit om voortaan als man verder te leven. Ik deed het op mijn manier, als een man dus. Eveline Domevscek Durrës Ago, caffè! Vanaf het terras van bar Stiven roept Diana Rapiki (57) met een bulderende basstem naar vriend en eigenaar Ago. Ondertussen houdt Rapiki nauwlettend de voorbijgangers op straat in de gaten. Om de zoveel tijd steekt hij zijn hand in de lucht en begroet een voorbijganger. De een krijgt een stevige handdruk, de ander een high five. Ik ken iedereen hier in Durrës, en iedereen kent mij, zegt hij trots, terwijl hij een dunne sigaret van het merk Eva aansteekt. Iedereen kent hem inderdaad, als Diana, de Burrnesha. De man die werd geboren als meisje, en onder zijn mannenkleding nog steeds een vrouwenlichaam heeft. Hij is één van de naar schatting veertig overgebleven Burrnesha s van Albanië, vrouwen die gedwongen of vrijwillig - hebben besloten als man door het leven te gaan. Zonder dat daar ooit hormonen of operaties bij aan te pas zijn gekomen. Eenmaal dat besluit genomen, mochten ze ineens wél beslissingen nemen en werken. Ook konden ze vanaf toen bezit erven van de eigen familie, iets wat voor een vrouw onmogelijk was. Wilde je als vrouw doorgaan als Burrnesha, dan moest je wél een eed afleggen waarbij je voor altijd je maagdelijkheid bezwoer. Dat is waarom Burrnesha s in het buitenland bekendstaan als de gezworen maagden. Eenmaal Burrnesha is er geen weg meer terug. Dan blijf je een man, en ga je dood als een man, zegt Rapiki. Nu vrouwen ook in Albanië dezelfde rechten hebben als mannen, hoge posities bekleden en zich mogen kleden en gedragen zoals zij willen, sterven de Burrnesha s uit. Vrouwen die halverwege vorige eeuw zichzelf gezworen maagd verklaarden, deden dit als alle mannelijke leden van de familie dood waren en iemand als hoofd van de familie de mannelijke taken op zich moest nemen. Dit kon ook een getrouwde vrouw zijn wier man gestorven was of gevlucht voor het Albanese regime. Een alleenstaande moeder had vrijwel geen leven. Ook waren er vrouwen die op de Burrnesha-manier onder hun uithuwelijking probeerden uit te komen. (Homo)seksualiteit Burrnesha s en seks gaan niet samen. Hadden ze dit wel dan werd dit als homoseksualiteit gezien. Tot en met 1995 stond op homoseks een gevangenisstraf van 10 jaar of steniging. Voetbal Rapiki s reden om als Burrnesha door het leven te gaan heeft een minder tragische reden. Het lag al vroeg vast, zegt hij. Als oudste van een gezin van twaalf kinderen uit het bergdorpje Tropoja is hij door zijn vader altijd als zoon behandeld. Ik ben geboren op een ijskoude dag, toen er vier meter sneeuw lag. Omdat ik dit overleefde, zei mijn vader: Je moet wel een jongetje zijn, zegt Rapiki met veel gevoel voor drama. Ondanks mijn lange, zwarte krullen werd ik vroeger ook al als jongetje gezien. Ik was goed in voetbal, wilde later voetballer worden en werd erop aangesproken als ik bij het halen van voedsel in de meisjesrij stond. Als mijn vader vertelde dat ik eigenlijk een meisje was, waren de mensen verbaasd. Wel zei hij er achteraan: als je hier iets vervelends over zegt, dan doe ik je wat. Dit is mijn speciale kind. Rapiki zit met zijn benen wijd. Zijn gebaren zijn bijna overdreven mannelijk en ook zijn loopje is die van een trotse, oudere machoman. Onder zijn overhemd is geen spoor van een boezem te bekennen. Als mensen het over Rapiki hebben, hebben ze het over hij en zijn. Alleen in zijn paspoort prijkt de letter F, van Femër, vrouw. In Albanië halen ze hun schouders op als ze een F zien staan, maar een man voor zich zien. Wij Burrnesha s zijn hier volkomen geaccepteerd, zegt Rapiki. Het wordt compleet los gezien van homoseksualiteit en transgenders. Alleen in het buitenland krijgt hij nog wel eens rare blikken als om zijn paspoort wordt gevraagd. Na het afleggen van de eed en het afknippen van zijn lange krullen, sloot Rapiki zich aan bij het leger om daar 800 vrouwen gevechtstraining te geven. Overdag tussen de vrouwen, keerde hij s avonds na de training terug naar de mannenbarakken. Ik deed dit werk op mijn manier, als een man dus. Als bewijs van zijn militaire verleden wijst hij op de baret die hij altijd op heeft. Ook voor zijn latere baan, in een schoenenfabriek, moest hij zwaar werk verrichten. Mannenwerk. Nu slijt hij zijn dagen, net als zoveel Albanese mannen van zijn leeftijd, in cafeetjes met andere mannen. Of schildert en fotografeert hij vanaf zijn balkon met zeezicht. Hij oogt volkomen senang met zijn bestaan als Burrnesha. Hij doet ook erg zijn best om dit beeld in stand te houden. Pas als hij vertelt over zijn eed en zijn relatieloze leven, gooit hij zijn gladde kin de lucht en verandert zijn trotse blik. Familie is het belangrijkste. En vrienden. Die houden me levend. Dan is hij stil. Met een frons steekt hij een sigaret op. Dan: Ik heb wel liefde gekend, hoor. Ik heb al mijn hele leven een relatie met de natuur. Vooral die van Albanië. Die is op veel plaatsen nog ongebruikt. Ja, nog maagd. Dat is toch prachtig? Als de wind opzet, trekt hij zijn jasje van grijs spijkerstof aan. Hij wijst op zijn voeten. Ik heb schoenmaat 41. Dat is heel groot voor een Albanese vrouw. Zie je, God heeft me zo gemaakt. Thuis in de kast heeft hij alleen mannenkleding. Op een badjas na. Maar als ik die aanheb, dan kijk ik nooit naar mezelf in de spiegel. Nooit. Rapiki, die het ene na het andere gezegde oplepelt, zegt: Ik ga pas weer vrouwenkleren dragen als ik besneden ben. Hij grijnst. Nooit meer dus. Als mijn vader vertelde dat ik eigenlijk een meisje was, waren de mensen verbaasd. ALEXANDER SCHIPPERS Faleminderit Het Albanees is een unieke taal, met invloeden uit het Latijn, Grieks, Turks en Arabisch. Voor ons het belangrijkste: faleminderit. Bedankt! Ja zeggen = nee schudden Verwarrend. Zeggen ze hier ja, dan schudden ze met hun hoofd. Bedoelen ze nee, dan trekken ze hun wenkbrauwen op. I want to hold your hand Albanezen schudden elkaar altijd de hand, ook collega s s morgens op het werk en bij vertrek. De Pers-redactie Tirana is nog niet ingeburgerd.

11 Stuk voor stuk handgemaakt, maskers per jaar. Elis Angoni is trots op de kwaliteit. Wat Italië? Made in Albania! #Outsourcing De Albanees Edmond Angoni snapt het: laat die wereldberoemde maar arbeidsintensieve Venetiaanse maskers in Albanië maken. Kost geen drol. Petra Janbroers Shkodra Carnaval in Venetië. Lange ruisende galajurken, veren, glitter en goud. Wie meetelt in de wereld mag schitteren op Il ballo del Doge, het openingsfeest van het carnaval. Zich als een duivelse Casanova, die dol was op het jaarlijkse twaalf dagen durende extravagante, soms perverse partijtje, anoniem verschuilen achter een masker. Zich even een joker wanen, of zo n enge lijkendrager met haakneus uit de pesttijd, of een vergulde koningin, met tranen van Swarovskistenen. Niemand weet wie je echt bent Eerste melding carnaval Venetie Een masker was in de 13e eeuw heel gewoon als men anoniem over straat wilde gaan. Ver weg van Venetië is de echte wereld, die van de kunstenaars en arbeiders aan de niet zo verre overkant van de Adriatische Zee, die elke dag in hun atelier Venetiaanse maskers ontwerpen, uit papier maché modelleren, beschilderen en versieren. Een gezellig muziekje doet de stank van lijm en verf een beetje vergeten. Het duurt vijf dagen om één masker te maken de simpele wat minder, de ingewikkelde meer. Een duur exemplaar uit de collectie kost pakweg euro. Dit is Made in Albania, niet Made in China, zegt Elis Angoni (23) trots over de kwaliteit van de maskers. Stuk voor stuk met de hand gemaakt, gebaseerd op circa honderd basismodellen. Zo n maskers per jaar, die in vijf winkels in Venetië worden verkocht, in Londen, Las Vegas, het Midden-Oosten, Australië. Schitterende maskers om te dragen, schitterende maskers om ter decoratie aan De brug stond open en mijn tank was leeg #BeginEenPomp Elke smoes voor te laat komen in Albanië is legitiem. Behalve een lege tank. Petra Janbroers Tirana Zo, en wat zullen we er vandaag nu eens ingooien? Bolv oil, Ikdira of Kastrati? Effe zien of An oil, 300 meter verderop, goedkoper is dan Bolv. Wel goed kijken, want tjonge wat lijken ze allemaal op elkaar. Fris kleurtje, geel en groen of geel en blauw, veel glas, kek gebouwtje. Hm, 1 euro 75 per liter, het staat er echt, euro, niet Het duurt vijf dagen om één masker te maken. ALEXANDER SCHIPPERS lekë, de Albanese munteenheid. En tjonge, laat het nu bij Bolv oil 1 euro 74 liter zijn. Die heeft het begrepen, van de vrije markt en hoe je rijk moet worden. Toch maar even doorkarren, we zijn er nog lang niet. No worries, met zoveel tankstations. Daar hebben we Ada en hoppa, pal erachter Gega. Ake en Elda aan de overkant. Wie zou al die namen verzinnen? Bij Zyre, we zijn nu toch al echt 500 meter gevorderd, kun je Elvis petrol tanken, dat is pas spannend. Voor de onzekere mens hebben we gelukkig ook de big boys, Elf en Esso en Castrol. Daar is Alpet weer, met als logo een de muur te hangen. Voor de Albanezen zijn ze niet bedoeld. Kunnen ze niet betalen, zegt Angoni jr. Elis is de zoon van de oprichter/ eigenaar, Edmond Angoni. Tien jaar geleden begon senior na een aanvankelijke, dure start in Italië met drie medewerkers zijn maskerfabriek in Shkodra in het noorden van Albanië. Inmiddels werken er zestig vrouwen en een handvol mannen. Het is niet eenvoudig er te komen. De weg is niet geasfalteerd, diepe kuilen en talloze stenen en keien bemoeilijken het rijden. Het personeel loopt of fietst. Je mag gerust in de showroom komen kijken, maar pottenkijkers bij het productieproces hebben de Angoni s (jaja, de naam klinkt Italiaans,maar ze zijn toch echt Albanees) liever niet. Doodsbang zijn ze dat hun dure designs worden gekopieerd. We betalen een boel geld voor het copyright, legt junior uit. De buren hebben ook liever geen pottenkijkers. Als we per ongeluk in een fabriek met tientallen vrouwen rij na rij achter naaimachines binnenstappen, worden we er kordaat uitgemikt. Ze blijken er, ehm, Italiaanse schoenen te maken. Koop gerust leren Made in Albania-schoenen. soort omgekeerde v in een rondje. Ze krijgen hevige concurrentie van Taci oil, die is ook prominent aanwezig. Zien we nog Start, Braka oil en Rifi oil. O, en Api en Riri niet te vergeten. En hoe zit dat nu? Bij navraag blijkt dat zowat elke onbenul in Albanië een tankstation kan openen. De papieren zijn in no time geregeld, je hebt alleen wel wat geld nodig om een stuk grond naast de weg aan te harken en er een beetje aardig gebouwtje neer te zetten. Dan koop je benzine bij, pakweg de Grieken, je zet voor 150 euro per maand een mannetje neer en klaar is kees. Nu nog een beetje leuke binnenkant, mensen. A Dagblad De Pers Maandag 31 oktober Albanië Rare jongens Lekkere muziek Terug naar de eighties et is fijn dat er zekerheden in het leven bestaan. Voor Heen kind van de jaren tachtig is het daarom heerlijk toeven in lokale liften, auto s, restaurants en winkels. Je weet wat je krijgt en je krijgt het voortdurend. Je kijkt er zelfs naar uit. Wat zou de volgende zijn? Misschien..? Of anders? Want hé, wie horen we daar? Dat lijkt Jimmy Sommerville wel van Bronski Beat, met Tell me why? Hij gilt nog net zo hoog als 25 jaar geleden over zijn stiekeme liefde, die mooie, donkere jongen die zo guitig naar hem keek in het zwembad (maar hem daarna bruut in elkaar sloeg, omdat hij niet van homo s hield). En daar is Irene Carra met dat fantastische nummer uit Fame, altijd goed voor een mooie trip down memory lane, ook al is het tussen de begane grond en de vierde verdieping van hotel New York in Vlora. In de auto horen we natuurlijk onze Italiaanse helden Umberto Tozzi en Raf, met het onvergetelijke Gente di Mare (Eurovisie Songfestival 1987). Dat waren nog eens tijden, allemaal die armen de lucht in. We zijn ook helemaal klaar voor Eros Ramazzotti met Musica e. Die komt gelukkig vaak voorbij, want Italië is hier om de hoek. Onze nieuwe favoriete zender is Radio Love. De hele dag horen we een vrolijke potpourri van vroeger, we rijden er zelfs een blokje voor om. Onze stemming daalt zienderogen als we de slingerweg nemen tussen Gjirokaster en Fier (waar helemaal geen radio doorkomt), en al helemaal op het stuk tussen Saranda en Gjirokaster. Daar is alles Grieks wat de klok slaat. En het kan aan ons liggen, maar dat lijkt allemaal wel heel erg op elkaar. Wij willen Lisa Stansfield met All around the world, al is dat officieel net niet meer uit de eighties, maar voor ons gevoel nog wel. Wij willen Kool & the Gang (Fresh), Crowded House (Don t dream it s over), Alannah Myles (Black Velvet), Pat Benatar (Love is a battlefield) en The Fine Young Cannibals (Johnny come home). En we krijgen het hier allemaal. Nieuws Gemeente Kacinar Frauderende ambtenaren gepakt lbanezen fraudeurs? Of zijn we bevooroordeeld en nemen we zonder slag of stoot aan dat ze niet deugen want dat hoor je altijd? Als we de centrumlinkse krant Shqip van dit weekend mogen geloven is het met de foute praktijken nog niet gedaan. Maar ze werken er hard aan, hoor, blijkens de zaak-kacinar, prominent op de Aktualitet-pagina. Përvetësonin paratë e të varfërve, katër zyrtarë vendorë në pranga!, kopt Shqip, en dat betekent vrij vertaald Uit de kas rovende overheidsambtenaren in de boeien geslagen. Het zit zo. In Kacinar, in de buurt van de stad Lezhë ten noorden van Tirana, leven zeventig gezinnen op de armoedegrens. Nou is arm hier serieus arm en is de regering-berisha de beroerdste niet en dus zorgt de centrale overheid voor een, zeg maar, bijstandsuitkering voor de schrijnendste gevallen. Zelf aanvragen natuurlijk. Nou waren er in mei lokale verkiezingen en in het kader van transparantie, vrije verkiezingen, geen gerotzooi, kortom die zaken die bij een democratie horen, werd de boekhouding van de gemeente doorgelicht. En die bleek niet helemaal pluis te zijn. Hoezo zeventig uitkeringsgerechtigden? Maar dertig ervan zijn echt. En wat gebeurde er met het geld waar zogenaamd veertig andere gezinnen recht op hadden? Die honderden of duizenden lekë verdwenen in de zakken van een aantal ambtenaren. Het hoofd financien, met naam en toenaam in de krant (Pashk Gjoni), de derde gemeentesecretaris (Gjet Shkurti), de man die de bankzaken van de gemeente beheerde (Altin Gjoka) en de mevrouw die de uitbetalingen deed (Flora Suti). Dat stortte zij niet op bankrekeningen, want die hebben deze mensen meestal niet, maar stelt u zich een tafel voor waar zij maandelijks uit een doos geld de uitkeringen uitbetaalde. De vier zijn gearresteerd. Ze worden verdacht van diefstal en twee van hen van misbruik van hun ambtelijke posities. De politie is nog op zoek naar ene N.C., een oud-medewerker van de economische afdeling, die is hem gesmeerd. Wanneer de fraude is begonnen, en hoeveel er precies achterover is gedrukt, dat weet de politie nog niet. De recherche laat het hier niet bij zitten. De hele regio Lezhë zal nu worden uitgekamd op mogelijke soortgelijke zaken. Ski s op je schouder Bergen zat, en sneeuw ook. Vooral het noorden van Albanië is prima skigebied, maar moderne wintersportoorden zijn er niet. Zelf omhoog dus. Olympisch Toch heeft het land een olympische skiër. Erjon Tola (24) was er in 2006 en 2010 bij. Hij woont en traint in Italië. Hajde Erjon Erjon Tola heeft nog een lange weg te gaan: in Vancouver werd hij 48e in de slalom en 63e op de reuzeslalom. Hajde, hajde, Erjon, go go go!

12 12 Extra Werk Dagblad De Pers Maandag 31 oktober 2011 We gaan direct aan de slag met een casus. Anne-Jan Zieleman geeft een training. De onderste la Lady Gaga en lettertypen Mijd Times New Roman, omarm Twitter Gratis cursussen in crisistijd #TrainJeCollega Amsterdamse ambtenaren gaan deze week massaal op cursus. Niet bij dure werkcoaches, maar bij elkaar. In het land der blinden is éénoog koning. Menno van den Bos Amsterdam Stel, je bent actief twitteraar. De collega naast je wil dat ook wel, maar heeft geen idee hoe het werkt. Kleine moeite om hem dat even uit te leggen. De gemeente Amsterdam merkte op hoe collega s elkaar op de werkvloer verder helpen. Daar zit meer in, dacht men. In organisaties zit enorm veel kennis waar weinig mee gedaan wordt. Er kunnen heel veel mensen gebaat zijn bij iemands extra ervaring met bedrijfsmeditatie, Facebook of Excel, vertelt Graciela de Windt, communicatieadviseur bij de gemeente Amsterdam. Om daar optimaal gebruik van te maken, wilden we het op grote schaal gaan organiseren. Dat idee resulteerde in Train Je Collega, een intern cursusprogramma waarin gemeenteambtenaren groepjes collega s vertellen over hun eigen specialiteit. Zeshonderd ambtenaren worden deze week getraind door veertig collega s. De Windt zette het samen met haar eigen collega s Anne-Claire Frank en Thijs Polfliet op. De trainingen duren een uur, en worden gegeven aan groepjes van tien man. Alles gaat tussen de bedrijven door, verduidelijkt De Windt. Ambtenaren konden zich vrijwillig aanmelden met een onderwerp waar ze over wilden vertellen. Mooi meegenomen voor de gemeente is dat dit alles weinig tot niets kost. Online Eigenlijk heb ik heel weinig tijd, maar ik vind dit leuk genoeg om er tijd voor te máken. Dan maar een keer geen lunchpauze, vertelt Anne- Jan Zieleman. De beleidsanalist bij stadsdeel Oost gaat lesgeven over het presentatieprogramma Prezi. Een echte expert ben ik niet, maar ik weet er genoeg van om anderen iets te leren. In het land der blinden is éénoog koning, vertelt hij. Samen met twee collega s vertel ik vier keer een uurtje over Prezi. We pakken het praktisch aan en gaan direct aan de slag met een casus. Inclusief de cursus Prezi passeren tijdens Train Je Collega 75 verschillende onderwerpen de revue. Het leeuwendeel van de trainingen gaat over online media. Organisator De Windt: Vooral de cursussen Twitter en Facebook zijn erg populair, maar ook voor RSS en Google Docs schrijven veel mensen zich in. OP ZOEK NAAR JOUW DROOMBAAN? Lab Support is gespecialiseerd in de bemiddeling van personeel voor posities op en rond het laboratorium. Momenteel hebben we de volgende openstaande vacatures: Eén van die inschrijvers is Daan Heijnis, in het dagelijks leven teammanager van de Dienst Werk en Inkomen. Hij is blij met het initiatief. Ik vind het geweldig. Heel goed dat ingezien wordt hoeveel er mogelijk is met de gezamenlijke kennis binnen de gemeente. Heijnis maakt dan ook volop gebruik van het aanbod. Ik heb mijn naam gezet bij vijf verschillende cursussen. De meesten vallen in de categorie online vaardigheden, zoals Google Docs, Evernote en Twitter voor gevorderden. Van de enthousiaste Heijnis mag er nog een schepje bovenop. Wat mij betreft geven we het hele jaar door korte trainingen aan elkaar. En dan niet alleen over programma s en andere praktische dingen, maar ook over zaken als klantgerichtheid. Tijdgeest Het mooiste vinden de betrokkenen dat het bijna niets kost. Hard nodig in tijden van crisis, vindt Heijnis. Tijdelijke trainer Anne-Jan Zieleman sluit zich daar bij aan. Het past heel goed in de huidige tijdgeest om zoveel mogelijk uit je personeel te halen. De organisatie gaat er alvast vanuit dat er volgend jaar weer een editie van Train Je Collega is. Heijnis: Hopelijk kan ik dan zelf ook een cursus geven. Realise your potential. Anne-Martijn van der Kaaden D eze week in de onderste la: lessen van Lady Gaga. Want, zo valt te lezen op de site van internetaanbieder AOL, ze blinkt niet alleen uit in zang- en verkleedpartijen, ook op carrièregebied kunnen we een hoop leren van de wereldberoemde popdiva. Bijvoorbeeld over het belang van sociale media. Gaga heeft momenteel 13 miljoen volgers op Twitter, en is daarmee wereldrecordhoudster. Voor een gewone sterveling is zo n bereik niet echt realistisch. Maar Facebook, Twitter, en LinkedIn kunnen wel heel nuttig zijn. Iedere carrière is immers gebaat bij een uitgebreid professioneel netwerk. Lady Gaga is zich daarnaast als geen ander bewust van het belang van haar achterban. En dat is meteen les twee: investeer in je netwerk. Ga gesprekken aan, help anderen in hun carrière en stel mensen aan elkaar voor. The more you put into your network, the more your network will put into you. Ook leren we van de Amerikaanse excentriekeling dat we nooit moeten opgeven. We willen misschien niet allemaal beroemde popzangers zijn, maar iedereen heeft wel een idee van wat hij of zij wil in het leven. Wees realistisch, blijf trouw aan je idealen en maak een plan om je doel te bereiken. De aanhouder wint. Tot slot: ze mag er dan weliswaar als een wandelend rariteitenkabinet uitzien, zonder haar eigenaardigheden was ze waarschijnlijk nooit zo beroemd geweest. Dus wees uniek, en onderscheid je. Bijvoorbeeld wanneer je je cv opstuurt. De site vacature.com onderzocht of het lettertype op je cv op de selectie van invloed is, en legde deze vraag voor aan vormgever Gert Dooreman en HR-consultant Eva Michielsen. Over een ding waren ze het roerend met elkaar eens: Times New Roman is een doodzonde. Volgens Dooreman getuigt zo n standaard lettertype van weinig persoonlijkheid of fantasie. Ik vind het voorspelbaar en knap erop af. Hetzelfde geldt volgens hem voor Arial of Georgia. Wie dat gebruikt heeft niet genoeg zijn best gedaan. Is er dan geen enkel vertrouwd Word-lettertype acceptabel? Dooreman: Garamond vind ik een heel gedegen, maar klassieke letter. Ook Baskerville kan werken. Maar let wel: deze lettertypes zijn nog geen garantie voor succes. Voor s en online cv s zijn de regels overigens weer heel anders. Het kan gebeuren dat jouw bericht er op het scherm van de ontvanger er heel anders uitziet. Michielsen: Een klassiek lettertype mag, maar Times is misschien toch wat té klassiek. Al zou het voor haar geen reden zijn om het cv linea recta in de prullenbak te gooien: Het is de inhoud die uiteindelijk bepaalt of iemand in aanmerking komt of niet. De conclusie: kies een lettertype dat past bij de organisatie waarbij je gaat solliciteren. Maar bovenal, kies een lettertype dat past bij jou. Toch benieuwd hoe dat cv van Lady Gaga eruitziet... De onderste la Een wekelijkse duik in onderzoek over de arbeidsmarkt. LAAT ZIEN DAT JIJ ALS TRAINEE THUISHOORT IN EUROPA GA NAAR TRAINEEBIJDEEU.NL EN WIN EEN UNIEKE VIPTRIP NAAR BRUSSEL Chemisch analisten (Amsterdam, Rotterdam, Utrecht) Technical Sales Representative (Uithoorn) PhD Chromatography (Oss) Technician moleculaire markers (Limburg) Biochemisch analist (Randstad) Operator USP/DSP (Amsterdam) LN040B-1011 Wil je meer weten over bovenstaande functies of ben je benieuwd welke vacatures er nog meer beschikbaar zijn, bezoek dan onze website of bel Mailen kan ook: nl@labsupport.nl Slimme stick Het NCSI organiseert een Slimmer Werken Estafette. In november kunnen bedrijven een stokje (usb-stick) met goede ideeën doorgeven. Twaalf nullen Hoeveel is miljard? De Nederlandsche Bank rekent voor: wissel het in tegen munten van 2 euro en je kunt drie torens tot de maan bouwen. Bange beleggers Het zien van een horrorfilm kan ertoe leiden dat beleggers hun aandelen eerder verkopen, blijkt uit onderzoek aan de universiteit van Berkeley.

13 Altijd Gratis entree, hapjes & drankjes! U vindt ons in: Amsterdam, Apeldoorn, Assen, Boxmeer, Dordrecht, Gilze, Groningen, Heerenveen, Helmond, Hoogezand, Joure, Meijel, Nijmegen, Oss, Roosendaal, Rotterdam, Sassenheim, Sneek, Tilburg, Veendam, Venray, Zwolle

14

15 Op Facebook zijn in Nederland elke dag mensen jarig. Erwin van Kralingen Mede-oprichter Kudoo Dagblad De Pers Maandag 31 oktober Extra Groei Ook kadootjes gaan straks via Facebook #Kudoo Voormalig reclamemaker Erwin van Kralingen heeft ambitieuze plannen met zijn kadowinkel op Facebook. Edward Deiters Amsterdam Van bloemen tot mooie babyspullen, de zalm, kaviaar en truffels van Jacobus Toet, een flesje drank van Gall en Gall en binnenkort ook boeken of speelgoed van Bart Smit. Via Kudoo kunnen Facebookers elkaar honderden producten van allerlei bekende merken kado geven, zegt Erwin van Kralingen (37). Ruim elf jaar lang was hij medebedenker van onder meer televisiereclames van Sisi, Amstel, Renault en de Staatsloterij. De reclame is een prachtig vak, maar ik was toe aan een nieuwe uitdaging. En dus nam Van Kralingen vorig jaar ontslag bij reclamebureau Doom & Dickson. Ik was toen net vader geworden van een zoontje, zegt hij. Dat leek me een goed moment om die stap te zetten en voor mezelf te beginnen. Weg met dat veilige, weg met alle zekerheden. Het geeft een gezonde druk, zo van: nu moet ik wel slagen want ik heb ineens die verantwoordelijkheid. Hij had in de loop der jaren naar eigen zeggen een hele lijst met ideetjes voor bedrijven opgesteld. Daar ben ik een beetje in gaan schrappen, en het beste idee leek me een gift platform gekoppeld aan Facebook. Van Kralingen zegt nog steeds een beetje verbaasd te zijn dat die er nog niet was. Volgens een grove berekening zijn er op Facebook in Nederland elke dag mensen jarig, zegt hij. Met dat cijfer in gedachten kwam het idee om een online kadoplatform te openen waar Facebookgebruikers elkaar dingen kunnen geven. Hij wijst op het geschatte aantal van 800 miljoen mensen dat wereldwijd een Facebook-account heeft. Moet je nagaan wat een doelgroep dat is. Nog los van al die verjaardagen is er natuurlijk altijd wel iets aan de hand, waardoor je iemand met een kadootje wil bedanken. Hee, gefeliciteerd! Nog bedankt voor het verhuizen! Sorry, ik kan er vanavond niet bij zijn en ga zo maar door. De ex-reclamemaker weet het mooi te brengen. Een nieuwe term heeft hij ook al bedacht. Wij hebben het bij Kudoo over Social Gifting, zegt hij. Kado s geven en ontvangen op de Facebook-manier. Sinds eind 2010 is Van Kralingen nu bezig en het afgelopen jaar trok hij er naar eigen zeggen constant op uit met een paar A4tjes onder zijn arm. Vooral om partners binnen te krijgen, zegt Van Kralingen. Ook moest de hele applicatie en alle IT erachter worden opgezet. Dat is nu allemaal min of meer af. We zijn live, maar zitten nog in onze testfase. Het principe is vrij simpel. Op Kudoo zoek je een kado uit, je kiest de vriend of vriendin die je wilt verrassen, schrijft eventueel een leuke Verbazend toch, dat zo n platform nog niet bestaat. ALEXANDER SCHIPPERS boodschap en betaalt via ideal of (binnenkort) creditcard. Daarna zet Kudoo het kado op het Facebook prikbord van de ontvanger. Die klikt op de link om het kado te laten bezorgen. Dit wordt voor consumenten een mooie app om hun vriendschappen te verdiepen, zegt Van Kralingen. Bedrijven kunnen via Kudoo hun producten verkopen en boren dus een extra verkoopkanaal aan. Soft launch Van Kralingen legt uit dat Kudoo optimaal gebruik maakt van de mogelijkheden die Facebook biedt. Denk bijvoorbeeld aan het plaatsen van kadoberichten, het reageren hierop, het liken en sharen, de verjaardagskalender en het tippen van producten aan vrienden. Het bedrijf kostte Van Kralingen tot nu toe enkele tonnen die voornamelijk bij private investeerders zijn opgehaald. De lancering was een mooi moment, ook voor mede-oprichters Quincy James, Niels Westendorp en Filip Mertens. We hebben gekozen voor een soft launch, zegt Van Kralingen. Gewoon dertig mensen die we kennen een kadootje gestuurd... Die gingen zowel kado s innen als geven. De teller op de Facebook Fanpage van het bedrijf staat nu op zo n 440 mensen. Het werkt als een soort sneeuwbal, zegt Van Kralingen. Wij krijgen van elk kadootje een percentage, dus we maakten al meteen omzet. Nog geen megabedragen, maar er komt al wel wat geld binnen. En dat is voor een start-up heel prettig. Over de ontwikkeling van omzet en winst valt volgens hem nu nog weinig te zeggen. Behalve dat we eind 2012 verwachten break-even te draaien. Uitrollen Van Kralingen is amper live, maar rept al van wereldwijde ambities. Verbazend toch, dat zo n platform nog niet bestaat. Daarom willen we Kudoo ook zo snel mogelijk uitrollen buiten Nederland. Binnen een paar 1 Waar heb je een hekel aan? Dat mijn oude auto niet start op het moment dat ik hem echt nodig heb. Wat is je grootste blunder? 2 Ik miste 1 cijfer van het telefoonnummer van mijn vriendin op de avond dat ik haar heb leren kennen. Heeft me dagen gekost om haar weer te vinden. Hier is ruimte voor de derde vraag? 3 Twee kleine schilderijen van de jonge kunstenaar Michan. Wat is je plan B? 4 Dat komt pas ter sprake als plan A gelukt is. jaar hopen we in meerdere landen actief te zijn. Dan moet je bijvoorbeeld vanuit Nederland een vriend of vriendin in Amerika een kop Starbucks-koffie of een babypakje van de Gap kado kunnen doen. En daarbij rijst de vraag of hij niet bang is dat Facebook dit gewoon zelf gaat doen? Zie je dat als gevaar? Ehm, dat zou kunnen, maar daar moet je je natuurlijk nooit door laten tegenhouden. De ontwikkeling van dit soort diensten stimuleren zij juist en ze willen echt niet alles zelf doen. Wees eerlijk. Google had Facebook ook kunnen gaan doen. Dat is met de komst van Google+ eigenlijk pas net gebeurd. Sorry, toch wel dienst De ov-staking in Rotterdam, Amsterdam en Den Haag is mogelijk van de baan. Minister Schultz heeft de bonden uitgenodigd om te praten. Samsung op kop Samsung heeft in het derde kwartaal Apple ingehaald als grootste verkoper van smartphones. De Zuid-Koreanen verkochten er 40 procent meer. App Capital Amsterdam mag zich s lands app-hoofdstad noemen, blijkt uit onderzoek aan de UvA. Ruim eenderde van de ontwikkelaars is er gevestigd.

16 SUPERVOORDELIGE BUSREIZEN Nog effe weg? Nu supervoordelig! 4 dagen slechts 489,- 159,- Kerstreis Barcelona 8 daagse busreis vertrek op: 22 decemberer HOOGTEPUNTEN: Stadsrondrit Barcelona Bezoek berg Montserrat Gaudí Bezoek berg Montjuïc 8 dagen slechts Thüringen Najaarsaanbieding 4 daagse busreis vertrek op: 18 en 25 november HOOGTEPUNTEN: Bezoek Erfurt Stadswandeling Erfurt o.l.v. een gids Bezoek Weimar Natuurtocht Thüringer Woud Bezoek Eisenach INCLUSIEF: 3 hotelovernachtingen 3 x ontbijtbuffet 2x koud en warm dinerbuffet 1x Middeleeuws dinerbuffet Muzikaal avondprogramma Vrij gebruik van het zwembad Vervoer per Tourist Class Touringcar voorzien van airco en toilet Supervoordelige busreizen INCLUSIEF: 7 hotelovernachtingen 7x ontbijt 5x lunch 6x diner 1x kerstdiner Stadsrondrit Barcelona o.l.v. een gids Vervoer per Comfort Class touringcar voorzien van airco en toilet Boek nu: of bel Alle fouten voorbehouden. Prijzen zijn vanaf en per persoon, excl. 17,- reserveringskosten per boeking. Vermeld bij boeking boekcode 2144 en u maakt kans op een stedentrip! SMS AAN naar 4900* Vooraf op de hoogte van een aangepaste dienstregeling met een sms-alert. Bij verwachte extreme weersomstandigheden, zoals hevige sneeuwval, passen we uit voorzorg de dienstregeling aan. Met 1,2 miljoen reizigers en treinrittenitten per dag is het spoor namelijk kwetsbaar bij dit weer. Wilt u hierover zo snel mogelijk een algemene melding ontvangen? Meld u dan aan voor het sms-alert. U ontvangt de dag van tevoren een gratis sms wanneer we uit voorzorg een aangepaste dienstregeling rijden op basis van de weersverwachting. Bij een acute, grote storing die effect heeft op het landelijke treinverkeer, sturen we u ook op de dag zelf zo snel mogelijk een gratis sms. Kort voor vertrek kunt u op NS Reisplanner zien wat dit voor uw traject betekent. Op ns.nl/spoorbericht vindt u meer informatie over de aangepaste dienstregeling en kunt u zich ook aanmelden. *Bij aan- en afmelden via de mobiele telefoon betaalt u het sms-tarief van uw mobiele telefoonaanbieder.

17 Op maandag In business Media Entertainment Lifestyle Door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering Dé plek om al uw scharrels mee naar toe te nemen #Tuschinski Het gala voor het 90-jarige Tuschinski is vooral een historisch beladen familiefeest. De Gerschtanowitzjes kennen het al generaties, evenals de Krabbétjes én de dates van Carry Tefsen. Met de klok mee: Tuschinski, Carry Tefsen (wil deze eega écht eens proberen te houden), Krabbé (kent alle hoekjes van de bios) en zn., Gerschtanowitz senior (coolste vader), junior ( Schrijf je wel een positief stukje? ) en vrouw (Renate Verbaan). FOTO S: PEPIJN LEUPEN Dagblad De Pers Maandag 31 oktober Persis Hilton Polemieken Wordt het weer ouderwets AKO-rellen W eet u nog, die grimmige pseudoruzie tussen beroepsdramaticus Arnon Grunberg en literaire evenknie A.F.Th van der Heijden? Na een openlijk moddergevecht van enkele weken wilde laatstgenoemde, vier jaar geleden, niet in één ruimte verblijven met Grunberg, tijdens de uitreiking van de AKO Literatuurprijs. Ook vanavond zal het weer beregezellig worden aan de genomineerdentafel van de belangrijke boekenprijs. Jeroen Brouwers en Marja Pruis staan beide op de shortlist en die hebben een niet zo zoete recente geschiedenis. Brouwers kennen we al als een boze boeroeper, toen hij (eveneens in oorlogsjaar 2007) de Prijs der Nederlandse Letteren weigerde omdat de zak geld te klein was. De schrijver schreef ook schuimbekkend het schotschrift Sisyphus bakens (2009). Maar deze wapenfeiten weerhielden Pruis, met een dubbelleven als recensent voor De Groene Amsterdammer, er niet van Brouwers jongste schepping Bittere Bloemen als een sjalotje fijn te hakken. In april besprak zij haar collega met de in je ogen prikkende woorden: Er had een emmer bij geleverd moeten worden om alle onverteerde zinnen ( ) onmiddellijk weer in over te kunnen geven. Wat een IDTV blufte toch niet over Black Butterflies Amsterdam Producent IDTV had al eens geroepen dat hun film over de Zuid-Afrikaanse dichter Ingrid Jonker, Black Butterflies, aan vijftig landen was verkocht, maar dat namen we met een korrel zout (sorry). Nu lezen we ook op buitenlandse sites over de verkoop: onder meer Canada en de Verenigde Staten hebben de Carice van Houten-film binnengehaald. Tweet van de dag Zojuist n schilderij getekend (handtekening) op verzoek, met bloed moeite, wat een oervervelend, slaapverwekkend en onanistisch proza. Pats! Persis Hilton zit relruikend voor de tv, vanavond. Glimmend van lak Een zachte Vollendung krijgt de beginnende polemiek tussen Playboy-opperhoofd Jan Heemskerk en fetisjmodel Ancilla Tilia. Het gymnasiummeisje debuteerde op haar achttiende in Heemskerks blootblaadje, onder haar (toenmalig) eigen naam Linde van de Leest. Uit een open brief aan Jan Heemskerk, die ze vrijdag publiceerde op opiniesite Joop.nl, lezen wij dat ze liever onder haar modellennaam gepubliceerd wilde worden, maar dat de fotograaf dat verbood. Later ging haar steil klimmende carrière verder (glimmend van lak en leder) onder haar nieuwe naam Ancilla, die zelfs door vrienden werd geaccepteerd, maar haar oude leven bleef haar achtervolgen op internet, dankzij het spiegeleerlijke Wikipedia en de waarheidsdrang van hardvochtige nieuwssite GeenStijl. Afgelopen week heeft ze officieel haar naam laten veranderen, met advocaat en al. Van de Leest is nu écht Tilia. En Heemskerk? Die twitterde zachtmoedig dat ze een mooi antwoord verdient en krijgt. Wordt vervolgd, dus. Heel Nederland volgt Lady Gaga op Twitter Amsterdam Wat doet Lady Gaga goed en wij fout? De zangeres en verkleedpop heeft een Twitterrecord behaald: ze heeft 15 miljoen volgers (monsters, in haar woorden), en MSM nog niet een procentje daarvan. Entertainmentblog Hollywood Reporter denkt dat het er eind november 16 miljoen zullen zijn, zo ongeveer dus heel Nederland. Redactie MSM Amsterdam Doordeweekse dag in Tuschinski. Terwijl MSM over een tapijt van vertrapte popcorn loopt, discussiëren twee meisjes in de laatste-mode-joggingbroek en schaapwollen laarzen welke film ze willen zien. Midnight in Paris begint over vijf minuten. Oh ja, da s een of andere romantische komedie lees ik op Google. Boeie. Prima. Hoe anders is de beroemdste bioscoop van Nederland op vrijdagavond, wanneer Tuschinski haar 90-jarig bestaan viert. De avond heeft zeldzame glamour die MSM niet vaak meemaakt (oh ontpoldering, de Vlamingen zien het ons graag doen), dit is een ode aan het bonte, vrolijke kunstwonder van een bioscoop. De avond, gevuld met ouderwets variété en filmherinneringen, ademt historie. Spreekstalmeester is Winston Gerschtanowitz, wiens overgrootvader de zakelijk compagnon was van de Poolse immigrant Tuschinski. Hij geeft deze avond twee familierelikwieën weg (een programmaboekje en een penning), aan de huidige leiding. Maar mijn familie heeft nog véél meer, verzekert hij MSM. Wat voor spullen, dat zegt de spreeekstalmeester niet. Anders gaat iedereen me bellen. Winstons vader (de hele familie is vanavond dabei in Amsterdam) werkte nog in de bioscoop. Ik had de coolste kinderfeestjes van de klas, in een filmzaal voor onszelf, glanst de presentator. Ook de familie Krabbé is present. Pater familias Jeroen mijmert met MSM over de premières van Soldaat van Oranje ( We kwamen met motors aanscheuren ) en James Bondfilm The Living Daylights ( Pipeline? Pipeline? ), waar hij een rol in had. Zoon Martijn moet vooral denken aan de Bondpremière erna, License to Kill. In de vipruimte zag ik journalist Simon van Collem door zijn hoeven zakken. Best indrukwekkend, zegt hij met understatement. Carry Zeg ns Aa Tefsen maakt geen deel uit van een Tuschinski-familie. Maar voor haar is dit jarige gebouw ook een generatiekwestie: al haar mannen nam ze hier mee naartoe op date. Terwijl ze haar huidige vastgrijpt, buldert ze uitdagend: Dit is écht mijn laatste hoor! Eddy Zoey doet voor geld wel een Draculaatje. MSM verkiest toch die uitgeholde pompoen. Van der Sar is een held (ondanks zijn kleding) Amsterdam We waren er niet bij, afgelopen zaterdag, maar vertellen wel door dat Edwin van de Sar de JFK Greatest Man-award heeft gewonnen. Hij is dan wel niet de meest modische man van ons land, maar wel een stoere. En een internationale held. De awarduitreiking viel samen met zijn verjaardag, dus feest was gegarandeerd. Wie verlost Koeman van zijn Bussumse villa? Amsterdam Altijd leuk, Funda.nl afstruinen op zoek naar huizen van BN ers. Zakenblaadje Quote ontdekte zo dat de villa van Feyenoord-trainer Ronald Koeman een te koop -bordje in het gazon geprikt heeft staan. Het staat in Bussum en kost 1,8 miljoen euro, maar dan heb je wel 11 kamers. Voor een heel voetbalteam, denken wij. Buwalda wint Peter Buwalda heeft de Selexyz Debuutprijs gewonnen met Bonita Avenue. Hij is dit jaar voor zo n beetje alle literaire prijzen genomineerd. Medusa Moore Een paparazzo doet aangifte tegen de getormenteerde Demi Moore. Ze viel m aan toen hij z n lens op haar richtte. Prijzennieuws deel 2 Tv-film De sterkste man van Nederland van regisseur Mark de Clou heeft een Prix Europa gewonnen in Berlijn.

18 18 Dagblad De Pers Maandag 31 oktober 2011 Ik doe alles live hè. Ik heb nóóit deadlines. #Nieuwsjunk Humberto Tan is de hardest working man in de media en toch staat hij elke woensdagmiddag gewoon langs de lijn bij de hockeytraining van zijn dochters. Daar maak ik tijd voor. Hoe meer files, hoe meer luisteraars Mark Koster Amsterdam Ha, eindelijk eens een mediamannetje dat zijn werk enigszins durft te relativeren. Na 1 minuut en 52 seconden in het gesprek belt zijn vrouw. Zijn dochter moet straatvoetballen, ergens op een pleintje in Amsterdam. Eens even kijken, zie je hem denken, zittend aan een tafeltje in restaurant Dauphine bij het Amstel Station. Kom op, we gaan. Ga je mee? Dit heeft echt even prioriteit. Humberto Tan is de James Brown onder de presentatoren, the hardest working man in de media. Wie zijn agenda bestudeert, voelt een chronische fatigue opkomen. Vijf dagen per week tussen 6.00 en 9.30 uur presenteert hij bij BNR een ochtendshow (hij staat om kwart over vier op), s zaterdags en zondags is hij presentator én stadionverslaggever bij Eredivisie Live en gemiddeld één keer per week vervangt hij Winston als spreekstalmeester van RTL Boulevard. Maar ik probeer de woensdag vrij te houden én de zaterdagochtenden. Dan ga ik met mijn dochters naar hockey. Lachje: Dat is belangrijk, zegt hij. Extreem belangrijk zelfs. Daar maak ik tijd voor. Dan pesterig: Als collega s tegen me zeggen: Ik ben zo moe, want ik moest om half zeven opstaan, zeg ik: Half zeven. Zóózó. Jíj moet er vroeg uit Hij begon ooit, toen nog met een hoofd vol kroeshaar, bij AVRO jongerenprogramma Forza te presenteren, want de verse meester in de rechten zag zich niet dag in dag uit bij ABN AMRO in een kantoorpand zitten. Een baan als bedrijfsjurist leek me iets te weinig dynamisch. Eredivisie Live Grootste bijzaak Humberto Tan neemt voetbal niet héél serieus. Zaterdag besteedde hij tijdens de voorbeschouwing van Twente-PSV meer aandacht aan een actie van Twenteen PSV-fans dan aan de opstellingen: Bibi (7) lijdt aan kanker en heeft geld nodig voor een dure behandeling. Zoiets is veel belangrijker dan zo n wedstrijd. NOS-school Inmiddels is hij een klassieke nieuwsanchor. Bij BNR bespreekt hij de noodzaak voor een Europees Noodfonds, bij Eredivisie Live leidt hij discussie over het Ajax-middenveld, en bij Boulevard bespreekt hij Lindsay Lohans mogelijke celstraf. Ik ben opgevoed in de NOS-school hè, zegt de man die na zijn AVRO-jaren bij Studio Sport en het NOS Journaal werkte. Daar ben je niet alleen presentator, maar ook redacteur. Dat is toch de basis. Je moet je eigen items voorbereiden en op de hoogte zijn. Van de nieuwshectiek geniet hij nog altijd, sterker nog: het liefst improviseert hij een uitzending bij elkaar. Natuurlijk zijn er draaiboeken, maar soms kom je op de redactie en dondert het nieuws over je heen. Mijn mooiste uitzending bij BNR was toen Obama om kwart voor zes bekendmaakte dat Osama bin Laden was doodgeschoten. Kan de planning helemaal weg, en komt het aan op snelheid en creativiteit. Praat nu als voetbalcommentator die een goal moet verslaan: Schit-er-rend. Maar het méést geniet hij als hij door een matineuze sneeuwbui de Amstel afdaalt (hij in woont Ouderkerk) naar de studio aan het Prins Bernhardplein. Dan weet hij: dit wordt een topuitzending. Slecht weer is het mooiste. Daar kún je iets mee. Sneeuw. Waarschuwen. Kou, glad. Pas op. Ja, hoe méér files, hoe méér luisteraars. Nieuwstredmolen Voelt hij zich nooit een rat die in de nieuwstredmolen rondtrapt? Nee, ik heb alles. Als ze vragen: wát ben je nu, zeg ik: ik ben Humberto, presentator en werkzaam in de journalistiek. Algemeen en financieel nieuws bij BNR, sport bij Eredivisie Live en entertainment bij RTL. Lacht: En ik doe alles live hè. Ik heb nóóit deadlines. De vrolijke nieuwsjunk Ik snap niet waarom fans hun team uitfluiten heeft wel wat maatschappelijke ergernissen die hij soms kwijt moet. Vorig jaar trok hij ten strijde tegen de passages over het failliet van de multiculturele samenleving in het PVVverkiezingsprogramma. In een interview met PVV-voorman Wilders bij RTL Boulevard attaqueerde Tan zijn voorstel om alle Nederlanders etnisch te registreren. De presentator merkte op dat hij, een geboren Surinamer, dus een officiële buitenlander zou zijn. Waar komt Humberto in dit verhaal, ik maak onderdeel uit van die multi-culturele afgrond, zei hij later bij Knevel en Van den Brink. Nu: Ik heb nog nooit zoveel reacties gehad. Mensen waren Ik ben Humberto, presentator. Algemeen en financieel nieuws bij BNR, sport bij Eredivisie Live en entertainment bij RTL. FRANK GROELIKEN verbaasd, maar die teksten stonden gewoon in het programma. Kijk, dat is óók typisch Tan. Eerst alles even lezen en pas dan gaan brullen. Als je vraagt: waar zit jouw pijn, dan zeg ik: mensen nemen snel iets aan zonder iets te checken. Laatst stapte er iemand op hem af die vroeg of hij homo was. Omdat ik er zo goedgekleed uitzag Op internet las hij recent dat hij te laat was bij een wedstrijd van Eredivisie Live en dat de trainer boos op hem was, terwijl hij in Miami vakantie vierde. Bel mij even, dan had je het geweten. Kennelijk heeft iemand dáár een bedoeling mee. Op weg naar de parkeergarage van Dauphine: Als het goed gaat, hoor je namelijk nóóit iets. Paul zakt weer Zat-ie vorige week tegen de miljoen aan, de tweede aflevering van Paul de Leeuw z n nieuwe show had kijkers dit weekend. Teevee-roddel Volgens een roddelblad werkt Peter Heerschop met maatje Viggo Waas aan een nieuw programma: Dit wordt het Nieuws. MSM Tiplijn Komt u maar: voor insidersverhalen, voyeuristische foto s en uitnodigingen voor feestjes staat de Tiplijn open. msm@depers.nl.

19 Geldhandelaren speculeerden na Fukushima op de yen. Dagblad De Pers Maandag 31 oktober ipersuit & thuis Dure yen draagt bij aan rode cijfers bij Nintendo #Games Nintendo meldt een dramatisch halfjaarverlies. Moeten we ons zorgen gaan maken om Super Mario? Arjan Terpstra Amsterdam Een verlies van zeventig miljard yen, da s geen kattenpis. Zelfs niet als je bedrijf Nintendo heet en je een secretaresse op pad moet sturen om een potje rode inkt te halen voor de kasboeken: sinds 1981 is er door de Japanse entertainmentgigant steevast winst gemaakt. Zeventig miljard yen verlies, voor het eerste fiscale halfjaar van 2011, dat is grofweg 926 miljoen euro. Herstel is nog niet in zicht, waarschuwden de Japanners maar vast: ook het tweede deel van 2011 zal waarschijnlijk verliesgevend zijn. Hoe kan het gebeuren dat in een internationale industrie die winst op winst stapelt, een van de allergrootste bedrijven ineens van zijn financiële sokkel dondert? Een deel van het antwoord ligt precies bij die internationale kant van de gamesindustrie. Nintendo lijdt onder een yen die onder invloed van de internationale monetaire malaise alleen maar sterker wordt. De onzekerheden rond de euro en de dollar dit jaar joegen beleggers naar munten die de schijn van stabiliteit wat langer op weten te houden. Tel daarbij op dat geldhandelaren sinds de kernramp in Fukushima in maart speculeerden dat de Japanse overheid yen uit het buitenland zou proberen te kopen om herstelbetalingen te financieren, en er ontstaat een munt die Japanse exportbedrijven erg in de weg staat. Nintendo voorop. Het bedrijf heeft de Verenigde Staten als belangrijkste afzetgebied, waar de dollar dit jaar nieuwe dieptes bereikte, met als gevolg dat de ontwikkeling en productie van hard- en software in Japan duurder werd, terwijl bij verkoop ervan in de VS minder omzet werd gedraaid. Gevolg: geplande prijsdalingen van hardware als de Wii (een voorspelbaar proces in de levenscyclus van een gameconsole) kunnen geen doorgang vinden omdat dan de winstmarge per verkochte unit helemaal wegvalt, waardoor concurreren met andere systemen lastig wordt. Maar de sterke yen is niet Nintendo s grootste kopzorg. Ook de tegenvallende verkopen van de Nintendo 3DS gooien roet in het eten: daarvan zijn volgens eigen opgave nu 6,7 miljoen exemplaren verkocht wereldwijd, wat zich redelijk verhoudt tot de eerste-jaarscijfers van de best verkochte handheld console ooit, de Nintendo DS. Alleen werd Nintendo al binnen een half jaar na de lancering van de 3DS gedwongen tot een scherpe prijsdaling, de snelste pricedrop in de geschiedenis van gamehardware. Dat had alles te doen met de lauwe respons van het publiek op het nieuwe apparaat en, naar nu blijkt, dus ook met die vervelende Japanse munt die de productie veel duurder maakt dan verwacht. Moeten we ons dus zorgen gaan maken over onze Japanse vrienden? Nee en ja. Nee omdat er een reusachtige oorlogskas is opgebouwd, en de Japanners hun kapitaal over verschillende markten verspreid hebben, om iets van het deflatiespook weg te kunnen gummen. Ja, omdat er maar geen superhits voor de 3DS worden gelanceerd, en de Wii aan het einde van de rit is. Wat dat betreft komt het slechte fiscale jaar voor Nintendo op een buitengewoon slecht moment. Het beste sinds de uitvinding van de paperclip! #Stukjezelfpromotie Onlangs kwamen nieuwsapps van De Pers uit voor de iphone en Android en kreeg de digitale editie ipers een fikse update. De hoofdredacteur over de digitale toekomst van De Pers. Redactie digitaal Amsterdam De Pers zou toch nooit apps uitbrengen, riep u een jaar lang? Jan-Jaap Heij: Klopt. De reden daarvoor was voornamelijk dat we de kosten van het ontwikkelen voor de diverse systemen niet kunnen dragen. Maar uitgeverij Wegener, die De Pers tegenwoordig uitgeeft, is onderdeel van het internationale Mecom-concern. Binnen Mecom zijn apps ontwikkeld waarvan alle kranten die aan het concern zijn gelieerd gebruik kunnen maken. Op die manier bleek het wel mogelijk om apps te lanceren. We zijn er uiteraard zeer verguld mee. Er zijn al de nodige nieuwsapps. Kunnen die van De Pers iets bijzonders? Lezers kunnen ze tot op behoorlijk grote hoogte aanpassen aan hun eigen voorkeur, maar het voornaamste waarmee de apps zich onderscheiden is dat lezers de redactie tips kunnen sturen, inclusief beeld en video. Digitale krantenbak Vanaf begin 2012 zal De Pers op grote schaal digitaal te verkrijgen zijn via QR-codes en NFCchips op of rondom stations. Gaan jullie ook door met de digitale editie, ipers? Ja. De apps zijn er alleen voor ios en Android, en er zijn genoeg mensen die geen van beide systemen gebruiken. Blackberry blijft heel groot in Nederland bijvoorbeeld en wij denken dat Microsoft met Mango een comeback gaat maken. Gebruikers van die systemen kunnen gebruikmaken van ipers, bovendien gaan we de mobiele versie van de nieuwssite depers.nl een flinke boost geven. ipers is er ook voor tablets en pc s, en is net flink geüpdatet om m beter leesbaar en sneller te maken. Is De Pers daarmee voor iedereen die dat wil digitaal goed te lezen? Nog niet helemaal, maar we zijn een heel eind. Ook al omdat de krant op de meeste smartphones, tablets en pc s te lezen is in de app Pressreader. Er wordt nog gekeken naar een aparte De Pers-app voor tablets, en dan vooral de ipad, al werkt ipers daarop inmiddels heel behoorlijk en zullen we die snel verder updaten. De Pers Nieuws is verkrijgbaar in de App Store en de Android Market. ipers: ook verkrijgbaar via Googles Chrome Web Store. Try-Out iphone 4s Lekker schreeuwen naar je smartphone Einde samenwerking Sony en Ericsson Amsterdam Naar verluidt heeft Sony aan partner Ericsson 900 miljoen euro betaald om uit de samenwerking op het gebied van mobiele telefonie te stappen. De stap stelt Sony in staat de smartphone-strategie te integreren met die rond gaming, pc- en tabletgebruik. Ericsson krijgt onder meer betaald voor de overdracht van een reeks patenten. Cijfer 10 Sorry, Call of Duty! In het artikel De Moeder aller Gameoorlogen van maandag 24 oktober, een stuk waarin de betalingsmodellen van Call of Duty: Modern Warfare 3 en Battlefield 3 tegen het licht werden gehouden, is een fout geslopen. Het stuk beschrijft Call of Duty Elite, een nieuwe service van uitgever Activision, die vijf tientjes per jaar kost. Wij schreven dat die Arjan Terpstra et is alweer even geleden, de eerste mens die hands- naast je liep te bellen. Hfree Raar gezicht: of iemand in zichzelf mompelde. En net voor je schizofrenie kon zeggen, pakte hij zijn mobiel en drukte het gesprek weg. Eenzelfde verwarring krijgen we met de introductie van Apples iphone 4s, die sinds vrijdag in Nederland te koop is. Een telefoon die alles kan wat nummer 4 ook al kon, maar aan alle kanten is verbeterd. Honderd vernieuwingen meldt de fabrikant, waarvan de meest in het oog springende de verbeteringen rond de camera zijn. Een nieuwe optische chip en verbeterde software maakt de iphone-foto s en video s beter en scherper dan die van de vorige iphones. Ook zijn er leuke fototools toegevoegd, zoals een toverstafje dat zelf bepaalt wat er aan een foto verbeterd kan worden voor je hem naar Facebook uploadt. Kon een amateur met vorige generaties smartphones al fotograferen als een professional, met een professional ín de telefoon is een slechte foto een hele prestatie. Maar toch is dat niet waarom de 4s herinnerd zal worden. Dat is het programma Siri, dat je functies laat aansturen op basis van commando s. Zeg call plus een naam, en Siri belt voor je. Maar ook ingewikkelder boodschappen worden begrepen, zoals de vraag wat voor weer het is in Beijing - Siri duikt je weerapp in en komt met het antwoord. Is het systeem perfect? Verre van. Een Nederlandse localisatie zit er nog niet in, dus alle commando s moeten in het Engels. En Nederlandse namen begrijpt Siri soms slecht- Arjan werd begrepen als I am, waarna Arjan niet te bellen is. Maar wat geeft het: wat Siri wel kan is indrukwekkend, en het wijst naar een toekomst waarbij toetsen en/of touchscreens onnodig zijn. Dat je tot die tijd door je omgeving voor gek wordt versleten omdat je drie keer Ar-jan tegen je telefoon schreeuwt, is een prijs die je er graag voor betaalt. iphone 4S Apple, 599 euro. Siri, plus de nieuwe camerabeelden. De localisatie naar Nederlands komt pas in Modern schiettuig in de mode door schietgames Toronto Trend bij Canadese wapenverzamelaars: ze kopen geweren die in moderne shooter-games gebruikt worden in plaats van traditioneel schiettuig. Dat meldt The Times Colonist. Canada kent een rijke traditie van wapenverzamelaars, die zich tot voor kort voornamelijk op jachtwapens richtten. Nu de jacht als tijdverdrijf afneemt, zijn black guns in. miljoen Zoveel exemplaren verscheepte EA van Battlefield 3, dat vrijdag uitkwam. Daarmee is het de grootste release van het bedrijf ooit. kosten boven op de kosten voor Downloadable Content kwamen, en dat terwijl de service van de competitie - EA s Battlelog - gratis is. Dat klopt niet: Elite is inclusief Downloadable Content. Met als gevolg dat een Elite-lid een tientje goedkoper uit is als hij alle DLC wil hebben dan wanneer hij die vier keer per jaar los koopt. Zandbakspel De Franse gamestudio Ubisoft begint een dependance in oliestaatje Abu Dhabi. Er zit hier ongelofelijk veel talent. Mag ik een klinker kopen? De succesvolle videogame Assassin s Creed komt als bordspel naar de ipad. Leest u deze zin gerust nog een keertje. Dätäcentër Facebook bouwt een datacenter in Zweden, het eerste buiten de VS. Zou voor Europese gebruikers verschil moeten maken in snelheid.

20 20 Dagblad De Pers Maandag 31 oktober 2011 Uit & thuis ipers Met de royalties kunnen we nauwelijks snaren kopen. La Roux Het muziekduo vindt dat Spotify niets oplevert. #Streaming Coldplay zet z n nieuwste album niet op Spotify. Ook andere bands zijn niet meer zo blij met de slecht betalende streamingsite. Dan maar niet via Spotify Spotify is gunstiger voor platenmaatschappijen dan voor artiesten. Adam Sherwin Londen Spotify, daar waren ze het in de muziekindustrie wel over eens, zou de toekomst zijn voor een bedrijfstak die zwaar te lijden had onder piraterij. Maar niet iedereen denkt daar zo over. Een van de best verkopende bands van dit moment, Coldplay, zet z n nieuwe album niet op streaming muzieksite Spotify. De platenmaatschappij van Coldplay, EMI, baalt ervan dat de band z n nieuwe album niet gewoon op Spotify zet, en zo de meer dan 10 miljoen gebruikers van Spotify de kans ontneemt naar het album Mylo Xyloto te luisteren. EMI heeft een aandeel van 2 procent in Spotify, en een licentiedeal met de site. Het laatste woord is echter aan de bands, en als die hun muziek niet aan de man willen brenger via Spotify, dan gebeurt dat niet. Coldplay verkoop z n album wel via itunes en Amazon. Spotify heeft zo n twee miljoen betalende gebruikers. Met Spotify kun je muziek streamen, en hoef je niet elk nummer te downloaden. Bij een gratis abonnement krijg je af en toe reclame te horen. Wie betaalt 5 of 10 euro per maand kan onbeperkt reclamevrij muziek luisteren. 0,06 cent Spotify concurreert onder meer met itunes. Per verkochte song op itunes verdient een muzikant tien cent, of meerdere tientallen centen, afhankelijk van afspraken met platenmaatschappijen. Bij Spotify krijgt een muzikant per gestreamd nummer een fractie van een cent. Volgens sommige Amerikaanse bronnen zou het om 0,02, 0,03 of 0,06 cent per gestreamde song gaan. Hoewel Coldplay weigert een officiële reden te geven om niet via Spotify te verkopen, lijkt het zeer waarschijnlijk dat het gaat om de (weinige) inkomsten die de band 3 of 4 Voor een appel en een ei Anneke van Giersbergen, ex-the Gathering, nu solo, zegt dat ze per maand enkele euro s verdient aan Spotify. krijgt via de site. Het besluit volgt op dat van andere artiesten. Zo besloot ook Adele haar nieuwe album 21 niet via de streamingsite te verkopen. Ze verkocht 10 miljoen cd s en downloads dit jaar, waarmee ze heeft bewezen dat massaverkoop van een album nog steeds kan. Ook Tom Waits besloot zijn nieuwe album Bad As Me niet te verkopen via Spotify. En muziek van grote bands als The Beatles en Pink Floyd is evenmin verkrijgbaar. Jazz Summers, manager van The Verve en La Roux: Iedereen zei tegen La Roux dat ze naar hun album luisterden via Spotify. Vervolgens keken we naar de royalties van duizenden streams, en het kwam erop neer dat ze zo goed als niets kregen. La Roux zei: we halen onze muziek van Spotify. Met de royalties kunnen we nauwelijks een nieuw setje snaren kopen. Conflict Wat ook speelt: tussen artiesten en platenmaatschappijen zijn conflicten ontstaan over Spotify. Net als EMI hebben andere grote platenmaatschappijen Warner, Sony en Universal aandelen in Spotify. Mark Mulligan, digitale-muziek-analist: Spotify is gunstiger voor platenmaatschappijen dan voor artiesten. Omdat de maatschappijen aandeelhouders zijn, krijgen ze indirect ook inkomsten uit elke afgespeelde stream, die ze niet hoeven te delen met artiesten. Mulligan zegt dat muzikanten Spotify ook als een promotiemiddel moeten zien. Het grote publiek kan kennismaken met bands via de site, en zo een fanbasis creëren. Die bezoeken vervolgens concerten, waar het échte geld mee verdiend moet worden. De vraag is of artiesten dit ook zo zien, of liever én geld verdienen aan nummers én tegelijkertijd een fanbasis creëren. De British Academy of Songwriters, Composers and Authors waarschuwt dat de artiestenrevolte kan escaleren. Het is een fantastische tijd om muziekfan te zijn. Er zijn meer plekken dan ooit te voren om je muziek te vinden. Maar dat betekent niet dat een artiest zich verplicht moet voelen om overal, op alle plekken, z n muziek aan te bieden. The Independent Decemberrecord Nederlanders gaan volgens Engels onderzoek dit jaar voor het eerst meer dan een miljard euro op internet uitgeven aan decemberboodschappen. Facebook fysiek in Europa Facebook is zijn eerste datacentrum buiten Amerika aan het bouwen. Het komt te staan in het Zweedse Luleå, en wordt nog dit jaar opgeleverd. Koopjesziek Google kan maar niet stoppen met op koopjes jagen. Het bedrijf kocht dit jaar al 57 bedrijven. Vorig jaar waren dat er 48.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Max van Olden DE JUISTE MAN. in makkelijke taal

Max van Olden DE JUISTE MAN. in makkelijke taal Max van Olden DE JUISTE MAN in makkelijke taal 3 Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen DEEL 1 1996 Vrijdagvond, zeven uur. De cursus van vandaag is afgelopen. Oscar doet zijn schrijfblok dicht. Hij

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Interview Rob van Brakel

Interview Rob van Brakel Interview Rob van Brakel Atributes Consequences Values Hallo Rob van Brakel, mag ik jou een aantal vragen mogen stellen? Prima. Hoe oud ben je? 21 jaar Wat is je woonsituatie op het moment? Op het moment

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Kijk op: www.nt2taalmenu.nl. nt2taalmenu wordt gemaakt door: Frans Snik, Ed Kniesmeijer en René den Nijs. Oefening bij Nivor 1.

Kijk op: www.nt2taalmenu.nl. nt2taalmenu wordt gemaakt door: Frans Snik, Ed Kniesmeijer en René den Nijs. Oefening bij Nivor 1. OPDRACHTKAART www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U kunt ook veel oefeningen

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Jezus geeft zijn leven voor de mensen

Jezus geeft zijn leven voor de mensen Eerste Communieproject 38 Jezus geeft zijn leven voor de mensen Niet iedereen gelooft in Jezus In les 5 hebben we gezien dat Jezus vertelt over de Vader. God houdt van de mensen. Hij vergeeft je zonden.

Nadere informatie

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.

Nadere informatie

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en Het plan van Bart Dobber, niet doen! Bibi staat op het dek van het schip en kijkt naar haar hond die een kat achterna zit op de kade. Haar broer Bart ligt op de loopplank en peutert aan het touw van de

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Hoe ik talent voor het leven kreeg

Hoe ik talent voor het leven kreeg Hoe ik talent voor het leven kreeg in makkelijke taal Rodaan Al Galidi Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Mijn naam is Semmier Kariem. Ik ben in 1991 gevlucht uit Irak. Daar was Saddam Hoessein

Nadere informatie

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer KLEM Katja en Udo in de schulden Anne-Rose Hermer Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Katja ontmoet Udo Katja is bijna negentien jaar. Ze woont nog bij haar ouders. Katja werkt in een warenhuis.

Nadere informatie

China. - Tibet Cultuur- les 2.

China. - Tibet Cultuur- les 2. China Pagina 1 - Tibet Cultuur- les 2. Colofon Les voor groep 7/8 50 minuten Aardrijkskunde Leerkracht - handreiking Inleiding In deze les willen we ons verdiepen in de situatie van Tibet. Wat speelt daar

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

Beste vrienden, ik mag jullie vandaag vertellen over de laatste week van het leven van Jezus.

Beste vrienden, ik mag jullie vandaag vertellen over de laatste week van het leven van Jezus. 1 Beste vrienden, ik mag jullie vandaag vertellen over de laatste week van het leven van Jezus. 2 Het verhaal De Goede Week Trouw, Hoop en Spijt Ik wil jullie vandaag vertellen over de Goede Week. Dat

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

ALFA A ANTWOORDEN STER IN LEZEN

ALFA A ANTWOORDEN STER IN LEZEN STER IN LEZEN ALFA A LES 1: NAAR SCHOOL 1 Ziek 1 b 2 3 b 4 a a B maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag C Dit is een vraag Hoe gaat het? Het gaat wel. En met jou? Waarom kom je niet?

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

MARIAN HOEFNAGEL. Met alle geweld. in één klap alleen. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren

MARIAN HOEFNAGEL. Met alle geweld. in één klap alleen. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren MARIAN HOEFNAGEL Met alle geweld in één klap alleen Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 1 Stoer Yung loopt de school uit. Zijn rugtas hangt over zijn rechterschouder. Zo ziet hij er stoer uit. Yung draagt

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

Melkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden

Melkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Een dagje ouder Ouder worden Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Een dagje ouder, 2013 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit katern

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test Beeld Hoofdstuk 5 Uitgeschreven tekst NL test www.ncrv.nl/ncrvgemist/8-1-2011/nl-test-2011-afl-1 (fragment tot 8:53 min.) NL test (NCRV) Duur fragment: 8:53 min. Duur uitzending: 24:49 min. Datum uitzending:

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Begin jaren 90 was er een uitwisseling tussen Dart Club Sport en één Engels dartsteam.

Begin jaren 90 was er een uitwisseling tussen Dart Club Sport en één Engels dartsteam. Begin jaren 90 was er een uitwisseling tussen Dart Club Sport en één Engels dartsteam. Gezellig met ongeveer 15 personen naar Engeland om daar een lang weekend tegen elkaar te gaan darten en uiteraard

Nadere informatie

Anne Frank, 2 jaar oud Anne heeft een heerlijk leven. Ze weet niet dat haar ouders grote zorgen hebben.

Anne Frank, 2 jaar oud Anne heeft een heerlijk leven. Ze weet niet dat haar ouders grote zorgen hebben. Anne Op 12 juni 1929 wordt in Duitsland een meisje geboren. Het is een gelukkig meisje. Ze heeft een vader en moeder die van haar houden. Ze heeft een zusje dat dol op haar is. Ze woont in een mooie stad:

Nadere informatie

Luisteren: muziek (A2 nr. 7)

Luisteren: muziek (A2 nr. 7) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

NAAM. Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever.

NAAM. Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever. Vos en Waar is Haas het ijs? NAAM Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever. Wat een raar beest! lacht Uil.

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

sarie, mijn vriend kaspar en ik

sarie, mijn vriend kaspar en ik sarie, mijn vriend kaspar en ik Leen Verheyen sarie, mijn vriend kaspar en ik is een theatertekst voor kinderen vanaf 4 jaar en ging in première op 12 september 2009 bij HETPALEIS in Antwerpen 1 ik: het

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

DE WONDEREN VAN JEZUS

DE WONDEREN VAN JEZUS Bijbel voor Kinderen presenteert DE WONDEREN VAN JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt.

Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt. Manon De muziek dreunt in haar hoofd, haar maag, haar buik. Manon neemt nog een slok uit het glas dat voor haar staat. Wat was het ook alweer? O ja, rum-cola natuurlijk. Een bacootje noemen de jongens

Nadere informatie

De erfenis. Notaris. Snif, ik mis opa zo! Daniël, Mijn vader was jouw opa helemaal niet! Gerrie

De erfenis. Notaris. Snif, ik mis opa zo! Daniël, Mijn vader was jouw opa helemaal niet! Gerrie Deze theaterleestekst is gratis te downloaden. Het is een voorproefje uit: Verkeerd verbonden, geschreven door Annemarie Bon. Illustraties: Eric Heuvel. Uitgeverij de Inktvis. In het boek staan nog veel

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

EEN PRINS WORDT EEN HERDER

EEN PRINS WORDT EEN HERDER Bijbel voor Kinderen presenteert EEN PRINS WORDT EEN HERDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt

Nadere informatie

Voorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja

Voorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja Voorwoord Verliefd zijn is super, maar ook doodeng. Want het kan je heel onzeker maken. En als het uiteindelijk uitgaat, voel je je intens verdrietig. In dit boek lees je over mijn liefdesleven, de mooie,

Nadere informatie

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31 1 januari OOGGETUIGE Johannes 20:30-31 Een nieuw jaar ligt voor ons. Wat er gaat komen, weten we niet. Al heb je waarschijnlijk mooie plannen gemaakt. Misschien heb je goede voornemens. Om elke dag uit

Nadere informatie

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco. 1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten.

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten. Helaas Wanneer besloot Bert om Lizzy te vermoorden? Vreemd. Hij herinnert zich het niet precies. Het was in ieder geval toen Lizzy dat wijf leerde kennen. Dat idiote wijf met haar rare verhalen. Bert staat

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

De ijnmanager. Cartoons januari 2015. Luc Timmers

De ijnmanager. Cartoons januari 2015. Luc Timmers De ijnmanager Cartoons januari 2015 Luc Timmers Gezelligheid kent geen tijd Is het alweer 2015? Wat vliegt de tijd hé? Logisch toch? Ooit spaghetti de kop boven het maaiveld uit zien steken? Nou dan!

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

LES 8. Toen Jezus dorst kreeg. Sabbat

LES 8. Toen Jezus dorst kreeg. Sabbat Toen Jezus dorst kreeg Sabbat Doe Lees Johannes 4. 54 Had je ooit geen water meer om te drinken? Of heb je ooit hele erge dorst gehad? Dit verhaal gaat over hele erge dorst hebben. Water willen drinken.

Nadere informatie

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort.

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort. Een erfenis Dag dames, kan ik iets voor u doen? Amber kijkt Liz even aan en zegt dan: Ik heb hier een afspraak met de notaris. Mijn naam is Amber Overgauw. De vrouw kijkt op haar beeldscherm. Ik zie het,

Nadere informatie

Mijn dochter; boulimia en borderline

Mijn dochter; boulimia en borderline Mijn dochter; boulimia en borderline Mijn dochter; boulimia en borderline E.M. van der Linden Schrijver: E.M. van der Linden Coverontwerp: via Brave New Books ISBN: 9789402130331 E.M. van der Linden Dit

Nadere informatie

Laat je niks wijsmaken, er is wél een andere keuze

Laat je niks wijsmaken, er is wél een andere keuze Laat je niks wijsmaken, er is wél een andere keuze Vrienden, Kameraden, Socialisten, Laat mij beginnen met jullie allemaal een gelukkig en gezond 2017 te wensen. Vandaag zijn we hier niet toevallig in

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo?

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12 Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Heb een Tom, Tom gekocht Bij de ANWB winkel in Drachten Nou ja ik heb hem eigenlijk gekregen Voor mijn verjaardag

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Inleiding. Veel plezier!

Inleiding. Veel plezier! Inleiding In dit boek lees je over Danny. Danny is een jongen van 14 jaar. Er zijn veel dingen die Danny verkeerd doet. Hij rent door de school. Hij scheldt zomaar een klasgenoot uit. Of hij spuugt op

Nadere informatie

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet

Nadere informatie

Wat is hij nou onhandig! Eindelijk krijgt hij een lucifer aan.

Wat is hij nou onhandig! Eindelijk krijgt hij een lucifer aan. Ogen in het bos Nick is bang. Maar hij weet niet goed waarom. Hij is nooit bang in het donker. Maar nu De takken kraken in de wind. Nick voelt dat er iets is. Een mens of een dier. Niet ver weg. Het kijkt

Nadere informatie

Het allerleukste meisje

Het allerleukste meisje > > 0 0 0 Het allerleukste meisje Er zijn meisjes die het liefst met poppen spelen er zijn meisjes die vaak voor de spiegel staan er zijn meisjes die zich als een bruid verkleden en dan wensen dat ze ooit

Nadere informatie

ONTMOETEN KENNY KOKEN

ONTMOETEN KENNY KOKEN Gratis Excemplaar ONTMOETEN KENNY KOKEN WIL JIJ HET HELE (VOORLEES) VERHAAL GRAAG LEZEN? Je krijgt Ontmoeten Kenny Koken thuis gestuurd als je een mailtje stuurt naar timo-co@coderups.nl met je naam, adres

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken.

Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken. Spekkoek Oma heeft de post gehaald. Er is een brief van de Sociale Werkplaats. Snel scheurt ze hem open. Haar ogen gaan over de regels. Ze kan het niet geloven, maar het staat er echt. Igor mag naar de

Nadere informatie

explore the big questions of life Een introductie

explore the big questions of life Een introductie explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Noach bouwt een ark Genesis 6-8 2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Toets Geletterdheid en Begrijpend Lezen

Toets Geletterdheid en Begrijpend Lezen 1. Print deze tekst 2. Download het geluidsbestand en luister Je gaat een toets Geletterdheid en Begrijpend Lezen maken. Dit is een leestoets. De toets heeft vijf delen. Deel A, B, C, D en E. Deze toets

Nadere informatie

Herhalingsoefeningen. Thema 3 Familie en relaties. 1 Woorden. Familie

Herhalingsoefeningen. Thema 3 Familie en relaties. 1 Woorden. Familie Herhalingsoefeningen Thema 3 Familie en relaties 1 Woorden Familie Lees de zinnen over de familie van Simon en Els. Schrijf de volgende namen in de stamboom: Hans, Helena, Hester, Joke, Mark, Michiel,

Nadere informatie

Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02

Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02 Papahoorjeme_bw.indd 2 05-05-11 15:02 Papahoorjeme_bw.indd 3 05-05-11 15:02 Voor Indigo en Nhimo Tamara Bos Papa, hoor je me? met tekeningen van Annemarie van Haeringen Leopold / Amsterdam De liefste

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B1 nr. 4)

Luisteren: muziek (B1 nr. 4) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B2 nr. 3)

Luisteren: muziek (B2 nr. 3) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie