focus.03 Plan je pensioen! Een lager overbruggingspensioen. Klopt dat? p12 Maatschappelijk verantwoord beleggen p13

Transcriptie

1 Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM Jaargang 7 > Oktober 2008 Het pensioenblad voor het grondpersoneel van KLM focus.03 Plan je pensioen! P12 P13 Een lager overbruggingspensioen. Klopt dat? p12 Maatschappelijk verantwoord beleggen p13 De uitvoering van de KLM-pensioenregelingen is ondergebracht bij Blue Sky Group

2 focus.03 2 KLM-grondpersoneel Inhoud p3 Korte berichten Plan je pensioen!, Pensioen in Zicht, Kleine reglementswijzigingen. p4 Financiële positie Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM De financiële positie van het fonds ondanks crisis nog altijd goed. p5 Column: Vooroordelen! Hoe denken jongeren over pensioen? p6 Nieuwe gezichten achter uw pensioenfonds Nieuwe leden stellen zich voor. p9 Namens de deelnemersraad Nieuws vanuit de deelnemersraad. P10 Een lager overbruggingspensioen. Klopt dat? Enige tijd geleden heeft uw pensioenfonds u een Uniform Pensioenoverzicht verstrekt. p11 Maatschappelijk verantwoord beleggen Maatschappelijk verantwoord beleggen staat al geruime tijd volop in de belangstelling. p12 Terugkijkend op Check it! Twee KLM ers die mee hebben gedaan aan het project Check It! kijken hier op terug. p14 Uniform Pensioen Overzicht voor pensioengerechtigden Het eerste pensioenoverzicht krijgt u in p15 Vragen uit de praktijk Ik ga in het buitenland werken bij een andere werkgever. Kan ik de waarde van mijn pensioen laten staan? Bestuur Algemeen Pensioenfonds KLM Leden Jan van den Brink Dick Dees (voorzitter) Pieter van Gent Bert Gerritsma Rob Hougée Miriam Kartman Rob Kies Bert Kroezen Gerard Lagendaal (vicevoorzitter) Gerda van der Landen Peter Schelvis (vicevoorzitter) Ivo Slikkerveer Toon Woltman Plaatsvervangende leden Fred Bevers Leonne Jansen Bob van der Wal I E Pensioenservice@ klmgrondfonds.nl T F Colofon Focus verschijnt driemaal per jaar en wordt verstuurd aan deelnemers en gepensioneerden van het Algemeen Pensioenfonds KLM. Redactie Monique van Dulken, Fons Lodder, Ricardo Munier, Ike Veenendaal, Erik Voorhoeve Redactieadres Redactie Focus, Postbus 123, 1180 AC Amstelveen focus@klmgrondfonds.nl Vormgeving FUNCKE communications & design, Haarlem Druk LenoirSchuring, Amstelveen Fotografie o.a. Yon Gloudemans Fotografie, Amsterdam

3 Plan je pensioen! focus.03 KLM-grondpersoneel 3 Via de website kunt u gebruik maken van de pensioenplanner. Deze planner is speciaal voor KLM ers ontwikkeld en geeft inzicht in uw persoonlijke situatie. De planner werkt op basis van uw gegevens die bekend zijn in de pensioenadministratie. Daarnaast kunt u in de planner zien wat voor invloed bepaalde keuzes kunnen hebben op uw pensioen. Daarnaast kunt in de planner een aantal keuzes aangeven. U wilt bijvoorbeeld deeltijd gaan werken, of u wilt eerder stoppen met werken. Met de pensioenplanner kunt u uitrekenen wat die keuzes voor financiële gevolgen hebben. Uw pensioenfonds bekijkt regelmatig of er mogelijkheden voor verbetering zijn. Wij zijn heel benieuwd naar uw ervaringen met de pensioenplanner. Maakt u gebruik van de planner en bent u tevreden, of juist niet? Of gebruikt u de planner niet? Laat het ons weten via: redactiefocus@klmgrondfonds.nl Pensioen In Zicht Ieder jaar in het voorjaar en het najaar worden er een aantal Pensioen In Zicht informatiebijeenkomsten gehouden. Op deze bijeenkomsten ontvangt u praktische informatie over zaken die komen kijken bij pensionering. U wordt automatisch voor deze bijeenkomsten uitgenodigd als u een jaar voor uw eerst mogelijke pensioendatum zit. U kunt zich ook zelf opgeven voor deze bijeenkomsten via redactiefocus@klmgrondfonds.nl De eerstvolgende Pensioen In Zicht bijeenkomsten vinden plaats op: Maandag 6 april Dinsdag 14 april Maandag 20 april Dinsdag 26 mei Kleine reglementswijzigingen Het bestuur heeft recent enige wijzigingen doorgevoerd in de reglementen van het pensioenfonds. De wijzigingen hebben betrekking op het individuele pensioensparen, de pensioenopbouw tijdens ouderschapsverlof en non-activiteit en het uitstellen van pensioen indien in dienstbetrekking wordt doorgewerkt. Hierbij moet uw pensioenfonds rekening houden met de wettelijke fiscale regels voor pensioenen. In de praktijk gebeurt dit al, maar op verzoek van de Belastingdienst is dit nu duidelijker in de reglementen vastgelegd. Het gaat dus uitsluitend om tekstuele wijzigingen in uw pensioenregeling.

4 focus.03 4 KLM-grondpersoneel Financiële positie Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM Je kunt geen krant openslaan of je komt de term kredietcrisis wel tegen. Al ruim een jaar beheerst deze term de media en het wordt vaak gebruikt bij de introductie van een tegenvallend bericht. Het fonds heeft, net als alle andere pensioenfondsen, last van de kredietcrisis. De kredietcrisis vond haar oorsprong in de Amerikaanse huizenmarkt. Hypotheekverstrekkers en Amerikaanse consumenten zetten in op almaar stijgende huizenprijzen. Het financiële plaatje van een hypotheek werd vaak rond gemaakt door een verwachte stijging van de prijs van een woning mee te nemen. Zo konden ook mensen zonder een vast inkomen of met een schuldenverleden een hypotheek krijgen. Teveel mensen in de Verenigde Staten konden aan een hypotheek komen die ze eigenlijk niet kunnen betalen. Nu de huizenprijzen dalen in de Verenigde Staten moet iedereen op de blaren zitten. Door de torenhoge hypotheekschulden houden consumenten te weinig geld over om de economie draaiende te houden. Doordat economieën met elkaar in verbinding staan zwakt wereldwijd de economische groei af met alle gevolgen voor de financiële markten. Daling De waarde van de beleggingen is tengevolge van de kredietcrisis minder geworden. Zo zijn de wereldwijde aandelenindices, bijvoorbeeld de AEX, sinds het begin van de kredietcrisis met ongeveer 20% gedaald. Verder is de rente gedaald in dezelfde periode. Hierdoor is de dekkingsgraad over de afgelopen twaalf maanden afgenomen. De dekkings graad geeft aan hoeveel belegd vermogen tegenover de toegezegde pensioenen staan en geeft een indicatie wat de financiële buffers zijn van het fonds. Goede financiële positie Ondanks de tegenvallers op de financiële markten is de financiële positie van het fonds nog steeds goed te noemen. De financiële buffers zijn nog steeds aanmerkelijk hoger dan wat de toezichthouder, De Nederlandsche Bank, voorschrijft. Juist in deze tijden doen de financiële buffers hun werk. Ze zijn immers bedoeld om tijdelijke tegenvallers op de financiële markten op te vangen en voorkomen zo dat er ingegrepen moet worden. De financiële buffers stellen het fonds in staat om op lange termijn ook de vruchten te plukken van de financiële markten. Hierdoor kan het fonds een goed pensioen tegen acceptabele kosten ten uitvoering brengen. Dit is de stand van zaken per september Voor actuele berichtgeving over dit onderwerp verwijzen wij graag naar

5 column Hoe denken jongeren over pensioen? Vanaf nu in iedere Focus een gastcolumn. Deze keer: Wouter Herberts, load controler en een deelnemer aan het project Check It! focus.03 KLM-grondpersoneel 5 Vooroordelen! Een mailtje: een project van het pensioenfonds Check It!. Een van de vele mailtjes op een dag, maar toch trekt het mijn aandacht. We zoeken jongeren tot 35 die mee willen praten over de verbetering van de communicatie van het pensioenfonds van KLM. Is er dan communicatie? was mijn eerste vraag. Ik lees verder: x aantal bijeenkomsten, kennis niet nodig. Dat kan interessant worden, zo leer ik andere mensen kennen binnen KLM. Met mijn 22 jaar, net in dienst (toen nog niet eens met een vast contract), heb ik immers nog niet veel ervaring. Heb me maar opgegeven voor het project, met de gedachte: we zien wel wat er van komt! Tot mijn grote verbazing mocht ik meedoen. Mijn directe collega s begrepen me niet. Wat moet jij nou met pensioenen? Veel gehoorde kreten waren: stoffige materie, grijze mensen, ver van me bed show en bovenal heel erg saai. De eerste bijeenkomst kwam en ik mocht naar het hoofdkantoor van Blue Sky Group in Amstelveen. Een nietszeggend kantoorpand aan de buitenkant maar van binnen luxe en net ingericht, zoals hoort bij een pensioenfonds. Maar ik miste meteen wel de grijze mensen. Er waren juist heel veel jonge frisse mensen die zelf ook nog lang niet toe waren aan het pensioen. Het eerste vooroordeel was de lucht uit. De stoffige materie klopt helaas wel, maar ja zoals alles dat in Den Haag bepaald wordt: Leuker kunnen we het niet maken, makkelijker ook niet. Gelukkig kreeg ik, samen met de rest van de onwetende jongeren in de groep, een goede uitleg in Jip en Janneke taal. Niet dat ik nu een expert ben op het gebied van pensioenen, maar ik ben wel attent gemaakt op het belang van een pensioen. Ook is me duidelijk geworden dat het ver van mijn bed show verhaal niet klopt. Immers bij alle life changing events komt pensioen ook weer om de hoek kijken. Bij elke verandering in je leven, groot maar ook klein, moet je even nadenken over je pensioen; klopt het allemaal nog? Al met al is het een heel leerzame periode geweest, met een leuke club mensen; vanuit Blue Sky Group maar zeker ook vanuit de deelnemers. Ik was dan misschien de jongste deelnemer aan het project maar heb me nooit zo gevoeld. Saai heb ik het dan ook nooit gevonden, juist heel gezellig en leerzaam. Wouter Ben je jonger dan 35 en wil je ook je mening geven over pensioen in de Focus? Mail ons dan: redactiefocus@klmgrondfonds.nl.

6 focus.03 6 KLM-grondpersoneel Nieuwe gezichten achter uw pensioenfonds In de vorige uitgave van Focus heeft u al kennis kunnen maken met enkele leden van het nieuwe verantwoordingsorgaan. Naast een vervolg op de introductie van leden van dit nieuwe orgaan, stellen wij in deze Focus ook graag nieuwe bestuursleden en leden van de deelnemersraad aan u voor. Bestuur: Toon Woltman Rob Hougee Nieuw bestuurslid namens KLM, Rob Hougee (54), werkt sinds 1978 bij KLM. Hij is vele jaren werkzaam geweest in verschillende controller posities, waaronder 8 jaren als vestigingen controller in het buitenland. Na een aantal management functies te hebben vervuld in de Vracht, is hij sedert een aantal jaren werkzaam als controller van de Passage Business. De focus op de dynamiek in de business en de markt en in die context het continu verbeteren van de business performance is zijn primaire aandachtsgebied. Zijn benoeming in het bestuur van het Algemeen pensioenfonds KLM ziet hij als een interessante uitdaging om ook in de dynamische wereld van de pensioenen zijn steentje bij te dragen aan het continu verbeteren van het beleid en de performance van het pensioenfonds. Hougee: Pensioen is je salaris na je werkzame leven. Enorm belangrijk om dat op een verantwoordeen betaalbare manier zeker te stellen. Nieuw bestuurslid namens KLM, Gerda van der Landen, werkt sinds 1998 bij KLM. De eerste jaren als business unit controller binnen de cargo organisatie, waarna zij vervolgens de stap naar de corporate organisatie heeft gemaakt. Hier vervult zij nu de functie van Corporate Treasurer. Haar belangrijkste aandachtsgebieden in deze functie zijn het wereldwijde cash management van KLM, het aantrekken van financiering en het beheersen van het rente- en valutarisico van KLM. Deze expertise komt goed van pas als bestuurder van het pensioenfonds en als toehoorder van de beleggingscommissie. Het is belangrijk om de kwaliteit van het pensioenfonds te borgen en de huidige goede dekkingsgraad ook naar de toekomst toe vast te houden, ondanks de huidige roerige tijden. Gerda van der Landen Nieuw bestuurslid namens pensioengerechtigden, Toon H. Woltman (1937), werkte voor Coca-Cola in Amsterdam, Londen, Atlanta, New York en Hong Kong. Woltman: In 1975 stapte ik over naar KLM als Hoofd Dienst Marketing, Passage, Vracht en Post. Later werkte ik als directeur KLM Nederland en gebiedsleider Noord Amerika. In 1996 kwam ik terug en werd benoemd tot Voorzitter van de Kamer van Koophandel Amsterdam. Sindsdien bestaat mijn werk uit de vijf C s. Coaching en Counselling van jonge ondernemers. Charitas: Rode Kruis, Ronald McDonald en KWF Kankerbestrijding. Cultureel: Allard Pierson Museum, Nieuwe Kerk, Hermitage en muziek. Commissariaten stellen mij in staat goede voeling te houden met het bedrijfsleven in Nederland en Amerika. Ik geloof in een goed georganiseerd en goed gefinancierd pensioensysteem. Dit vind ik bij het Bestuur van de Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM. Ik voel mij zeer op mijn plaats als vertegenwoordiger van de gepensioneerden. Ik zal heel graag mij mede inspannen om jongeren onder de 35 jaar nu reeds pensioenbewust te maken."

7 focus.03 KLM-grondpersoneel 7 Piet Kuiken Deelnemersraad: Nieuw lid namens de werknemers, Marc Berkhemer (52), werkt sinds 1980 bij KLM. Tijdens zijn loopbaan heeft hij verschillende functies binnen KLM in Nederland en het buitenland vervuld. Sinds 2001 werkte hij als Alliance Manager Ground Services, en per 1 september 2008 maakt hij deel uit van de nieuwe AF-KLM inkooporganisatie, binnen het domein International. Berkhemer: In de afgelopen jaren is er heel wat veranderd in de wet- en regelgeving, waardoor het onderwerp pensioenen zowel intern als extern veel aandacht heeft gekregen. Dit heeft mijn interesse aangewakkerd voor dit zeer boeiend onderwerp, waar wij allen vroeger of later mee te maken krijgen. Participatie in de deelnemersraad stelt mij niet alleen in staat actief met het onderwerp pensioenen bezig te zijn, maar ook om een bijdrage te leveren aan het bouwen en behouden van een prima pensioenvoorziening voor alle KLM collegae. Marc Berkhemer Nieuw lid namens de pensioengerechtigden, Piet Kuiken (1944), is van 1975 tot pensionering werkzaam geweest bij KLM-Pensioenfondsen, later Blue Sky Group. Tot 1993 als hoofd van de afdeling Bruto pensioenen, later als lid van de Stafgroep Pensioenen. Kuiken is betrokken geweest bij de introductie en uitvoering van de (regelmatig veranderende) KLM-pensioenregelingen voor grond- vliegend- en cabinepersoneel. Sinds april dit jaar is hij namens de VG- KLM lid van de Pensioencommissie van de NVOG, de Nederlandse Vereniging van Organisaties voor Gepensioneerden. Kuiken: Op verzoek van de VG KLM heb ik mij graag verkies- en beschikbaar gesteld voor één van de vier voor gepensioneerden beschikbare zetels in de deelnemersraad. Ik hoop met mijn kennis en ervaring te kunnen bijdragen aan een goed en zinvol functioneren daarvan. Als vertegenwoordiger van de pensioengerechtigden zit Jos Bakker (61), namens de vier vakbonden FNV, VHKP, De Unie en CNV, in de deelnemersraad. Van 1963 tot 2005 heeft hij bij de KLM gewerkt als Instrument technicus, Eindcontroleur Navigatie Systemen en Team Supervisor. Achttien jaar lang is hij actief geweest binnen het OR bestel van de Technische Dienst en de Groepscommissie. Tevens is hij lid van de FNV pensioenwerkgroep. Bakker wil vanuit de deelnemersraad de belangen van gepensioneerden zo goed mogelijk behartigen. Als vertegenwoordiger van de vakbonden kan ik terugvallen op de deskundigheid van de vakbonden op het terrein van pensioenen. Bovendien kun je bij de vakbonden in contact komen met deelnemersraadsleden van anderen pensioenfondsen. Van elkaar kun je leren. Als vakbondsvertegenwoordiger zijn de lijnen naar het externe overleg (overleg vakbonden - KLM) kort, wat van belang kan zijn om effectief te kunnen werken. Jos Bakker

8 focus.03 KLM-grondpersoneel Nieuwe gezichten achter uw pensioenfonds Verantwoordingsorgaan: Mark Besseling Na een loopbaan van 16 jaar bij KPMG Accountants kwam Mark Besseling (41) 2,5 jaar geleden in dienst bij KLM. Hij is als Vice President Reporting & Control verantwoordelijk voor de consolidatie en rapportering van KLM Groep. Belangrijke aandachtsgebieden binnen zijn werk zijn het KLM jaarverslag en contacten met de externe accountants van KLM. In zijn vorige baan als Registeraccountant had hij al veel te maken met de snel veranderende wet- en regelgeving rondom pensioenen en hoe deze moeten worden verantwoord in een jaarverslag. Besseling verheugt zicht erop namens KLM zitting te nemen in het verantwoordingsorgaan. Er is veel veranderd in de pensioenwereld de afgelopen jaren en dat in combinatie met sterke waardeveranderingen van beleggingen maakt het moeilijk, maar ook zeker interessant, om de huidige hoge dekkingsgraad in stand te houden. Vanuit het verantwoordingsorgaan beoordelen we het door het bestuur gevoerde beleid, waarbij het behouden van de hoge dekkingsgraad een belangrijk element is. Joep Kas (63) was van 1978 tot 2000 in diverse controllerfuncties binnen de KLM werkzaam. Kas: Al sinds mijn studie economie heb ik belangstelling voor het pensioenwezen. De afgelopen drie zittingsperioden was ik lid van de deelnemersraad van het Algemeen Fonds. Nu ben ik voor de Vereniging van Gepensioneerden lid van het verantwoordingsorgaan namens de pensioengerechtigden. De werking van het verantwoordingsorgaan moet in feite nog vormgegeven worden, ik wil hier graag mijn input voor leveren. Het is belangrijk informatie te verkrijgen dat het door het bestuur gevoerde beleid achteraf te beoordelen valt. Vooral beleggingen, dekkingsgraad en indexatie zijn de punten waarop het bestuur beleid kan voeren. Dit beleid zal ook door de vertegenwoordigers van de pensioengerechtigden kritisch gevolgd worden. Joep Kas Egbert Reurich Mijn naam is Egbert Reurich en ik ben in dienst bij KLM sinds 1 april Mijn huidige functie is Planner/Bijsteller Vloot-beschikbaarheid Wide Body. Naast mijn dagelijkse werkzaamheden ben ik ook, sinds 1 juni 2001, actief in het ORbestel. Zo heb ik onder andere in de Ondernemingsraad, Financieel Economische Commissie, Werkgroep Alarm 2003, Euroforum, Groepscommissie en Holding Forum Air France / KLM gezeten. Vooral door mijn werkzaamheden in het OR-bestel, heb ik geleerd hoe belangrijk het is voor medewerkers om een sterk en gezond pensioenfonds te hebben. Om dit zo te houden heb je een goed bestuur nodig en sinds kort ook een verantwoordingsorgaan dat waakt over de belangen van de diverse partijen. Ik vind het zeer boeiend om namens de medewerkers in het eerste verantwoordingsorgaan van het Algemeen Pensioenfonds KLM te zitten, zeker in de huidige tijd van onrust op de beurzen.

9 Namens de deelnemersraad focus.03 KLM-grondpersoneel 9 Sinds eind vorig jaar hebben er in de organisatie van het pensioenfonds nogal wat wijzigingen plaatsgevonden. Wijzigingen die het gevolg zijn van bepalingen in de nieuwe Pensioenwet en waarover u in voorgaande Focusedities het nodige heeft kunnen lezen. Aanvankelijk zag het ernaar uit dat de deelnemersraad daardoor zou worden opgeheven, maar op verzoek van de werknemersorganisaties is dit medezeggenschapsorgaan, zij het in afgeslankte vorm, gehandhaafd. Deze afslanking heeft geresulteerd in een deelnemersraad die nu bestaat uit twaalf leden, waarvan er acht namens de werknemers en vier namens de gepensioneerden zitting hebben. Hun namen heeft u kunnen lezen in Focus van juli. Helaas heeft de heer N. Tas om persoonlijke redenen onlangs moeten bedanken; zijn plaats namens de gepensioneerden is inmiddels ingenomen door de heer F. Rodrigues. Een gelukkige bijkomstigheid is dat het merendeel van de nieuwe deelnemersraad ook zitting had in de vorige samenstelling, waardoor bekendheid met procedures, in het verleden uitgebrachte adviezen en gemaakte afspraken met het fondsbestuur, al aanwezig is. Om nieuwe kennis te vergaren en de aanwezige te onderhouden, zijn er voor de gehele deelnemersraad enkele intensieve studiedagen gepland. Advies In de afgelopen periode is de deelnemersraad door het bestuur advies gevraagd over o.a. de uitvoeringsovereenkomst tussen KLM en het pensioenfonds, het beleggingsplan , het communicatieplan, statutenwijzigingen, reglementswijzigingen in de pensioenregelingen en het jaarverslag van het fonds over In alle gevallen heeft de deelnemersraad een positief advies kunnen geven, in een enkel geval gevolgd door een verzoek om aanvullende informatie respectievelijk door een suggestie voor de wijze waarop enkele specifieke gegevens worden gepresenteerd. Vergaderingen Naast de eigen autonome vergadering is er een paar keer per jaar een gezamenlijke vergadering met het bestuur. Tijdens de laatste gezamenlijke vergadering, afgelopen mei, hebben bestuur en deelnemersraad van gedachten gewisseld over onder meer de uitgebrachte adviezen, gevraagde aanvullende informatie en gedane suggesties, o.a. met betrekking tot het jaarverslag. Komende tijd De deelnemersraad zal zich er in de komende tijd sterk voor inzetten dat gepensioneerden als belanghebbende partij worden vertegenwoordigd bij het tot stand komen en vaststellen van de uitvoeringsovereenkomst. Naar de mening van de deelnemersraad behoort deze groepering te worden geraadpleegd over en betrokken te zijn bij een rechtvaardige(r) verdeling van overschotten. Onderwerpen als indexatie, beleggingsresultaten en AOW problematiek, zullen de toekomende tijd dan ook regelmatig onderwerp van discussie zijn. De deelnemersraad blijft, ook wat die zaken betreft, alert. Dagelijks Bestuur van de Deelnemersraad

10 focus KLM-grondpersoneel Een lager overbruggingspensioen. Klopt dat? Enige tijd geleden heeft uw pensioenfonds u een Uniform Pensioenoverzicht verstrekt. Voor mensen die pensioen hebben opgebouwd in Pensioenreglement 2002 is bij pensioeningang een lager bedrag aan overbruggingspensioen uitgekeerd dan op het Uniform Pensioenoverzicht 2008 is vermeld. Hoe kan dit? Fiscaal Maximum In Pensioenreglement 2002 bouwt u tussen uw 50ste en 63ste over maximaal 10 jaren een overbruggingspensioen op. In principe gaat het overbruggingspensioen bij het bereiken van de 63-jarige leeftijd in. Heeft u er voor gekozen om na uw 63ste te blijven werken, dan wordt het overbruggingspensioen uitgesteld. Op het moment dat u dan wel met pensioen gaat, komt er een hoger overbruggingspensioen tot uitkering. Dat komt omdat de periode waarover het overbruggingspensioen wordt uitgekeerd korter is geworden. Door dit uitstel is het overbruggingspensioen hoger geworden dan fiscaal is toegestaan en lijkt uw totale pensioen ongeveer 100% van uw laatste salaris te bedragen. De Belastingdienst heeft echter bepaald dat een overbruggingspensioen in 2008 niet meer dan op jaarbasis mag bedragen. Extra levenslang ouderdomspensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht 2008 hebben wij geen rekening gehouden met dit fiscale maximum. Maar gaat uw pensioen in, dan houden wij daar wel rekening mee. Dan wordt het fiscale teveel aan overbruggingspensioen omgezet in extra levenslang ouderdomspensioen. Dat gebeurt zo dat u er niets bij inschiet; de omzetting gebeurt zoals dat heet actuarieel neutraal. Maar, een overbruggingspensioen wordt slechts over een beperkte periode (tot uw 65ste) uitgekeerd en een ouderdomspensioen zoals gezegd levenslang. Daarom zal het maandelijkse bedrag aan extra levenslang ouderdomspensioen vanzelfsprekend lager zijn dan het maandbedrag van dit fiscale teveel aan overbruggingspensioen. De onderliggende waarde is echter gelijk gebleven. U gaat er dus niet op achteruit.

11 Maatschappelijk verantwoord beleggen focus.03 KLM-grondpersoneel 11 Maatschappelijk verantwoord beleggen staat al geruime tijd volop in de belangstelling. Ook uw pensioenfonds heeft het onderwerp het afgelopen jaar de nodige aandacht gegeven. Eind 2007 is door de drie KLM pensioenfondsen besloten om een gemeenschappelijke werkgroep op te richten die zich zou buigen over het beleid ten aanzien van maatschappelijk verantwoord beleggen. In het voorjaar van 2008 zijn de voorstellen besproken in de bestuursvergadering. Beleggingsbeleid De vraag was hoe verantwoord beleggen onderdeel uit zou kunnen maken van het te voeren beleggingsbeleid. Dat beleggingsbeleid is in eerste instantie gericht op het behalen van een zo goed mogelijk rendement tegen een zo laag mogelijk risico. Onder verantwoord beleggen verstaat het fonds dat alleen wordt belegd in activiteiten die niet bij wet of bij internationale verdragen zijn verboden. Schending van mensenrechten en misbruik van kinderarbeid behoren tot de activiteiten, waarvan afstand wordt genomen. Het fonds ondersteunt daarbij de principes van de Verenigde Naties voor verantwoord beleggen. Toekomstige activiteiten Omdat het fonds bij het uitvoeren van het beleggingsbeleid gebruik maakt van vele verschillende externe vermogensbeheerders, worden zij eerst geïnformeerd over de standpunten van het fonds. Tevens wordt hen gevraagd te rapporteren over hoe zij invulling kunnen geven aan de doelstellingen van het fonds. Uiteraard wil het fonds op een verantwoorde en dus ook duurzame manier met het beleggingsbeleid omgaan, maar het bepalen wat nu specifiek wel of niet aanvaardbare activiteiten zijn is primair de verantwoordelijkheid van de overheid. Deze beschikt daartoe immers over een democratische legitimatie. Het fonds ziet dat niet als haar primaire taak.

12 focus KLM-grondpersoneel Terugkijkend op Check It! Twee KLM ers die mee hebben gedaan aan het project Check It! voor en door jongeren zijn Paulus Sapthu (Eerste Monteur mechanische) en Annemarie Snuiverink (inmiddels HR Manager BDO Commercial & Ground Services, ten tijde van het project HR Manager Inflight Services). Is pensioen voor hen meer gaan leven of blijft het droge kost? Paulus: Zoals veel jongeren dacht ik ook:pensioen is nog lang niet, voor later. Je leeft in het heden. Maar in je achterhoofd weet je dat pensioen belangrijk is. Het project sprak me aan omdat het op jongeren gericht was. En ik dacht: als ik meedoe krijg ik ook iets meer zicht op mijn eigen pensioen. Voor mij is het van oninteressante grijze stof veranderd naar boeiend. Het is een stuk duidelijker geworden. Ik ben me er nu van bewust dat elk life changing event een effect kan hebben op je pensioen. Dat dit project een eye opener geweest is, is een feit. Ik ben erg benieuwd hoe de bedachte oplossing gaat uit pakken. Dan pas kan ik voor mijn gevoel zeggen of het project helemaal geslaagd was. Wat mij persoonlijk het meest zal bijblijven is de presentatie aan het pensioenfondsbestuur. Ik was vantevoren onwijs zenuwachtig, maar gaandeweg werd dat gelukkig minder, omdat er tijdens de presentatie hele interessante discussies waren. De feedback van het bestuur was top. Ik heb veel uiteenlopende reacties gekregen van mensen om me heen. Sommige collega s zeggen: hey, ik zag jou in een blad over pensioenen staan. Dat is toch nog helemaal aan de orde voor jou? Er waren genoeg collega s die heel enthousiast reageerden. Soms nemen mensen aan dat ik ze nu alles kan vertellen over hun pensioen. Ik zeg dan meestal: Heb je vragen, dan moet je gewoon Blue Sky Group bellen! Paulus Sapthu

13 focus.03 KLM-grondpersoneel 13 Annemarie Snuiverink Annemarie: Vanuit mijn vakgebied maar ook persoonlijke interesse wilde ik graag deelnemen aan deze projectgroep. Ik wilde meer weten over de pensioenregeling en over mijn eigen pensioen. Ik weet dat de KLM een goede pensioenregeling heeft, maar hoe deze exact in elkaar stak dat wist ik niet precies. Tijdens dit project heb ik inzicht gekregen in Blue Sky Group als organisatie en de pensioenregeling. Veel minder stoffig dan ik in eerste instantie had gedacht. Vantevoren had ik wel verwacht dat er meer aandacht besteed zou worden aan de inhoud van de regeling zodat ik weer mijn collega s zou kunnen informeren. Omdat dit niet het doel was van het project, hebben we vooral stilgestaan bij het bedenken van een oplossing voor de centrale vraag hoe krijgen wij pensioen onder de aandacht van jongeren? In totaal hebben we vijf sessies gehad, waarin we onder andere gezamelijk mogelijke oorzaken en oplossingen hebben benoemd. Het was erg leuk om met collega s uit verschillende disciplines en bedrijfsonderdelen en met Blue Sky Group hierover te brainstormen. Door er met elkaar over na te denken en te praten komen er goede ideeën naar boven. Uiteindelijk is het gelukt om tot één advies te komen en ik ben dan ook erg benieuwd naar het resultaat." De Check It! groep

14 focus.03 focus KLM-grondpersoneel KLM-cabinepersoneel Uniform Pensioen Overzicht voor pensioengerechtigden Nut en noodzaak van de nieuwe Pensioenwet De nieuwe Pensioenwet vervangt de oude Pensioen- en Spaarfondsenwet uit De kern van beide wetten is dat de sociale partners afspraken maken over de pensioenen. De wet legt vast hoe deze afspraken gecommuniceerd worden, welke randvoorwaarden gelden en stelt eisen aan het toezicht: is er wel voldoende geld gereserveerd voor de toegezegde pensioenen? De nieuwe wet eist ook een betere communicatie, die beter bij deze tijd past. Werkgevers en pensioenfondsen moeten duidelijk communiceren bij een nieuw arbeidscontract en verder jaarlijks informatie sturen. Dit kan in veel gevallen nu ook per of online. Communicatie Communicatie moet helder en transparant zijn. Daarom zijn we tevreden met het Uniform Pensioen Overzicht, dat is ontwikkeld door de pensioensector zelf. Iedere deelnemer heeft vanaf 2007 dit overzicht, dat vergelijkbare informatie bevat over pensioenaanspraken, ontvangen. Zo zal het mogelijk zijn om deze overzichten, van bijvoorbeeld verschillende pensioenfondsen, te vergelijken en bij elkaar op te tellen. Aan pensioengerechtigden In de Pensioenwet is bepaald dat uw pensioenfonds jaarlijks aan pensioengerechtigden een overzicht moet verstrekken. Dit overzicht geeft u inzicht in uw huidige pensioenuitkering, maar ook in de uitkering die uw eventuele partner ontvangt als u overlijdt. Naast de informatie over de hoogte van de uitkeringen staat in het pensioenoverzicht ook vermeld of en hoe uw pensioen zijn waarde behoudt. Of u al dan niet (dit jaar) een overzicht gaat ontvangen hangt af van uw situatie per 1 januari Was u op die datum nog niet met pensioen dan ontvangt u dit jaar nog geen pensioenoverzicht voor pensioengerechtigden. Ontving u per genoemde datum al wel een pensioenuitkering dan ontvangt u als pensioengerechtigde in het laatste kwartaal van 2008 het eerste overzicht.

15 Vragen uit de praktijk Ik ga in het buitenland werken bij een andere werkgever dan KLM. Kan ik de waarde van mijn pensioen laten overdragen? focus.03 KLM-grondpersoneel 15 Uw pensioenfonds ontvangt dagelijks vele vragen. In deze rubriek wordt antwoord gegeven op een in de praktijk veel gestelde vraag. Wellicht voor u als lezer van Focus niet alleen interessant om te lezen, maar in voorkomende gevallen ook praktisch bruikbaar. Als u in Nederland van werkgever verandert, is het mogelijk om de waarde van het pensioen dat voor u is opgebouwd over te dragen naar het pensioenfonds of de pensioenverzekeraar van uw nieuwe werkgever. Dit kan bijvoorbeeld handig zijn omdat u dan alle aanspraken bij elkaar houdt en u dus een beter inzicht heeft in uw totale pensioensituatie. Maar is uw nieuwe pensioenuitvoerder niet in Nederland gevestigd, dan zijn aan de waardeoverdracht extra voorwaarden verbonden. Pensioenwet Is de nieuwe pensioenuitvoerder gevestigd binnen de EU, dan is uw pensioenfonds op basis van de Pensioenwet verplicht mee te werken aan een verzoek tot waardeoverdracht. Bij een vestigingsplaats buiten de EU mag uw pensioenfonds meewerken, maar is er geen verplichting. De Pensioenwet stelt een groot aantal eisen waaraan voldaan moet worden voordat waardeoverdracht toegestaan is. Een belangrijke eis gaat over de mate van afkoopbaarheid binnen de nieuwe pensioenregeling. Afkoop houdt in dat er geen maandelijkse pensioenuitkeringen gedaan worden, maar een eenmalige uitbetaling. Volgens de Pensioenwet is afkoop alleen toegestaan als het gaat om een pensioen dat op jaarbasis lager is dan 406,44. Is het binnen uw nieuwe regeling mogelijk om een hoger pensioenbedrag af te kopen dan die 406,44, dan is waardeoverdracht niet toegestaan. Fiscus Ook al is waardeoverdracht toegestaan op basis van de Pensioenwet, dan nog moet ook de fiscus toestemming geven voor waardeoverdracht. Deze toestemming wordt alleen gegeven als voldaan wordt aan weer een groot aantal voorwaarden. De belangrijkste is dat de nieuwe pensioenuitvoerder of uzelf financiële zekerheid moet stellen voor een eventuele claim van de Nederlandse fiscus. Gebeurt dit niet, dan is overdracht niet toegestaan. Conclusie Internationale waardeoverdracht is een ingewikkelde kwestie en op basis van de Nederlandse wetgeving is de kans dat waardeoverdracht is toegestaan zeer klein. In voorkomende gevallen kunt u het best een exemplaar van het pensioenreglement van uw nieuwe pensioenuitvoerder (bij voorkeur in het Nederlands of Engels) opsturen naar uw pensioenfonds. Op basis daarvan kan meestal al worden beoordeeld of het indienen van een verzoek tot waardeoverdracht zinvol is.

16 .03