De effecten van begrazing op de diversiteit van grassen en sprinkhanen in een Zuid-Afrikaanse savanne. Fons van der Plas & Han Olff

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De effecten van begrazing op de diversiteit van grassen en sprinkhanen in een Zuid-Afrikaanse savanne. Fons van der Plas & Han Olff"

Vera van den Berg
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De effecten van begrazing op de diversiteit van grassen en sprinkhanen in een Zuid-Afrikaanse savanne Fons van der Plas & Han Olff

2 Afrikaanse savannes en grazers Zeer soortenrijke grazer gemeenschap Grote dichtheden Maar veel soorten zijn bedreigd McNaughton, 1984

3 Witte neushoorn een bedreigde ecosystem engineer Owen-Smith, 1992 Waldram et al., 2008

4 Hoe belangrijk zijn neushoorns en andere grazers voor diversiteit? Verhogen grazers de diversiteit van planten (grassen)? Zo ja: zijn effecten schaalafhankelijk? Reageren insecten (spinkhanen) net als planten op begrazing? Hebben neushoorns inderdaad een keystone species effect?

5 Studiegebied: Hluhluwe-iMfolozi Park, Zuid-Afrika Volledige grazer gemeenschap neushoorn-hotspot (25% biomassa hoefdieren, circa 1.7 per km², ~10% van de wereldpopulatie)

6 Exclosure studie Figure adapted from: Hagenah et al., 2009

7 36 meter Dominante grassen gemeenschappen Op elk intersectiepunt meetten we: Grass hoogte (drop disc) ID meest dominante gras Daarmee werd het volgende gedaan: Soortenrijkdom berekend Gemiddelde vegetatiehoogte Heterogeniteit in vegetatiehoogte 20 meter

8 36 meter Dominante grassen gemeenschappen Op elk intersectiepunt meetten we: Grass hoogte (drop disc) ID meest dominante gras Daarmee werd het volgende gedaan: Soortenrijkdom berekend Gemiddelde vegetatiehoogte Heterogeniteit in vegetatiehoogte 20 meter

9 36 meter Dominante grassen gemeenschappen Op elk intersectiepunt meetten we: Grass hoogte (drop disc) ID meest dominante gras Daarmee werd het volgende gedaan: Soortenrijkdom berekend Gemiddelde vegetatiehoogte Heterogeniteit in vegetatiehoogte 20 meter

10 36 meter Dominante grassen gemeenschappen Op elk intersectiepunt meetten we: Grass hoogte (drop disc) ID meest dominante gras Daarmee werd het volgende gedaan: Soortenrijkdom berekend Gemiddelde vegetatiehoogte Heterogeniteit in vegetatiehoogte 20 meter

11 40 meter Veldsprinkhaan gemeenschappen Gevangen in: - De zomer (half januari half februari) - herfst (half maart half april) In elk seizoen op 2 data gevangen In elke plot, 3 transecten ID sprinkhanen, soortenrijkdom, aantallen, Meten kenmerken: lichaamsgrootte 20 meter

12 heterogeneity of vegetation height species richness grasses Resultaten: heterogeniteit en soortenrijkdom grassen control plots rhino fence plots hare fence plots control plots rhino fence plots hare fence plots log area m log area m 2 Begrazing verlaagt vegetatiehoogte, maar verhoogt heterogeniteit en soortenrijkdom op grotere schaal Geen effecten neushoorns!

13 Soortenrijkdom species richness grasshoppers sprinkhanen aantallen sprinkhanen abundance grasshoppers Resultaten: diversiteit en aantallen sprinkhanen A A A A A A controle rhino geen exclosure hare geen exclosure neushoorns grazers controle rhino geen exclosure hare geen exclosure neushoorns grazers Begrazing heeft geen effecten op de diversiteit of aantallen van sprinkhanen

14 Sprinkhanen NMDS as 3 NMDS axis Resultaten: sprinkhaan gemeenschappen AF grass NMDS1 TR CM control rhino hare Hoge begrazing (controle / rhino fence) Tmetonota rugosa 17.7 mm. Oedopodinae Acrotylus furcifer 15.1 mm. Oedopodinae TD LM grass NMDS3 Grazers uitgesloten stress = 0.15 grass NMDS2 CZ Cataloipus zuluensis 35.4 mm. Eyprepocmidinae Catantops melanostrictus 24.2 mm. Catantopinae NMDS axis 2 sprinkhanen NMDS as 2 Tylotropius didymus 27.7 mm. Eyprepocmidinae Leptacris monteiroi 45.8 mm. Hemiacridinae

15 Gemiddelde grasshopper sprinkhaan length (mm) lengte (mm) NMDS2 score grasshopper community Gemiddelde sprinkhaan lengte (mm) grasshopper length (cm) Resultaten: sprinkhaan gemeenschappen A A B controle geen geen neushoorns grazers control rhino exclosure hare exclosure NMDS3 score grass communty R 2 = Vegetatie hoogte vegetation height (cm) R 2 = 0.704

16 Conclusies (1) Grazers verhogen heterogeneiteit en diversiteit grassen op grotere schaal Vorming begrazings-mozaïeken door selectieve begrazing Sprinkhanen diversiteit gaat niet omhoog met begrazing Competitie tussen sprinkhanen grote grazers? Andere sprinkhaan soorten door begrazing: kleiner Predatie grotere soorten? Temperatuur? Voedsel?

17 Conclusies (2) Effecten van neushoorn begrazing niet waargenomen Neushoorns onbelangrijk voor grassen en sprinkhanen? Effecten niet overal even belangrijk? Bv belangrijker bij wallows/middens? Effecten uitsluiting gecompenseerd door andere grazers?

18 Dankbetuiging The SABRE team Nelly van Eck Ruth Howison Roel van Klink

Vergelijkbare documenten

Begrazing voor biodiversiteit

Begrazing voor biodiversiteit In terrestrische ecosystemen Chris Smit Community and Conservation Ecology University of Groningen 1 2 Begrazing in NL Hoofddoel Vergroten heterogeniteit en biodiversiteit