K*WeffiP lil t:,:jàlicil.ii!{'-'!air'ii::1;irl-:'::ïii::,

Transcriptie

1 K*WeffiP lil t:,:jàlicil.ii!{'-'!air'ii::1;irl-:'::ïii::, VAN BËROEP DlËf. STVËRLËNll&lc in de zaak van: De naamloze vennootschap gevest(d te u appêllante, Íesen Verweerster in beroep worden aangeduid als de Bank, anderziids als lerscheidenliik.'en de B.V. iriifil:i J!.rr1iÍr:'i]",!4, :a:'' r:,- '., í..... ;.í fil :!.'..'l ir I.it.lJ:ri. n.':, t.,.: > ;12í;.. ',t:ji:i ':1: l:ra;: r,:*n t :: l:: ;,:. a' :i'] t:) n r,,,.r, ii líi*,{11 : -..i,í,::, ri, :r ::;;,,:;j,::.rl: irlr rrirl,r:r'.,,'?9.]r:;:

2 ' Ê. LI lde procedure in l'roger beroep lsij een op 9 februari 2015 gedateerd beroepsclrriít, mêt bijlagen genummerd l-20, heeít der Banl< de uitspraal< varr de Geschillencommissie Financièle Dienswerlening (verder: der Geschillencommissie) van ln de zaak J ter toelsiníi voorgelegd aan de Commissie van Beroèp. Beianghebbende heeft een op l0 april 2015 gedateerd verweerschriít, met twee biilagen, ingediend. De Commissie van Beroep heeft her beroep mondeling behandeld op I I mei?01:i l3elanghebbende werd daarbij vertegen*.oordigd door haar gemachtigde PP van Straalen' yefgezêld van _ De Banl< wer,: vêrtegenwoordigd door haar advocaat.- ), vergezeld vàn bedrijísjurist. Partijen hebben hun standprnte nader roegelicht * wat betreft de Banl< aarr de hand van een pleitnota - en vragen van de Comnrissie van Beroep beanrwoord- Dlr gemachtigde van Belanghebbende verl<laarde desgevraagd onder meer dat hel: verweerschriít niet nrede strekt tot het instellen van incidenteel beroep. Partiien lrebben ermee ingestemd dat, in verl'and rnet plotselinge i'erhindering wegen:; zieicê van een der aangewezen leden van de commissie van Beroep. vier in plaats van vij:' leden aan de behandeling hebben deelgenoinen. De procedtare in eerste aan[eg Voor het verloop van de procedure in eerste aanleg verwiist de Commissie van Beioetr riàar de aan deze uitspraal< gehechte uitspraak van de Geschíllenconrtn issie Snleiding op de heoorde{ing van het ber6êp 3.1 Het gaat in deze zaal< om het vofgende. dri {i) echtgenoot), Deze had zijn pensioenaanspraren ondergebracht in de BY Ziln weduwe had bij wijze van de pensioen- ert Pensioenvool-ziening jegens de BV ult hooíde van stamrechtovêreenkomst aanspraal< op periodieke uitl<eringen' (ii) Na l-ret overlijden van de echtgenoot heêít de BV vertegenwoordigd door Cie toen ó4 iaar oud was, op I oktober 2001 een tweetal vermogensbeheerovereenkomsten gesloten met de Banl< Het te beheren vermogen' groo:.7g4.bl3,werd verdeetd oun'..*j" portefeuilles. ln de ene ("Vl-") porteíeuille, waarvoor een asset-allocatie gold van 55-75% aandelen en 25-45% vastrentend, werd voor Omstreeklj belegd rnet gebruikrnaking van aen als Value lnvesting aangeduide methodiel'r (,,botrom up"). Óe hiernl onder (iv) ie noemen Biilage Beheerovereenkonrst bevat onder' nreer de zin,,selectie van Oe íonáen op basis varr dê Value lnvesting systen':atiel< l<an resulteren in een fondsl<euze die een minder conventionele portefeuille oplevert"' lr d :

3 andere ("Fondsen-") porrefeuille werd her overige re beleggen verrnogen belegd irr beleggingsfondsen, waarbij een assêt-allocatie gold van [i0- I00% vastrenrend. (iii) ln de contacten met de Banl< aangaande porteríeuilles werd Belanghebbende in drr loop der jaren veelal vertegenwoordigd cioor de acco u r.: u rt/flsca lisr X, haar Íinancieel adviseur. (iv) Op ll november 2004 is, in aanwezigheid van X, aígesprol<en dat de pèriocliel<e uitkeringen ter voldoening aan de aan de Bank bekende pensioen- en lijírenteverplichringer' van de BV jegens met ingang van I januari 2005 zouden plaatsvinden. Via dc, beheerrekeníng varr de VI-portefeuille zou 8000 per maand rvorden uitgekeêrd. Bij di{:r gelegenheid is tevens afgesprol<en dat in het kader van risicosprêiding en "rryaardevastheic: del<l<ing" een deel van de Vl-portefeuille liquide Siemaal<t zou wofden en naar dr:i Fondsenportefeuille zou worden overgeboekt. Eind november 2004 is daarop ongeveer d,:, helít van de waarde van de Vl-portefeuille overgeboel<t naar de Fondsenporteíeuille. Bliyl<ens cie Biilage Beheerovereenlcomst (Value investing) van l3 jlrli 2005 werd toen ook de asset" allocatie van de Vl-portefeuille gewijzigd in Aandelen % en Vast inkonien gênereíei.i1:?_0-80%. (v) Op I januari 2005 bedroeg het totale belegd vernrogen I , Toen tselarrghebbende zich bii brief varr 26 juni 2012 voor het eerst bil de Bank bekiaagdr:, bedroeg dat vernroseïr 'b. (vi) Van begin 2005 tot en met juni de vaste rnaandeïill<se uitkering bedroeg vana:' eind íebruari 201 meestal 6500 of daaromrent - hr:eí: Belangirebbende ruim t1 aan de portefeuilíes onïtrokl<en. (vii) Het beheer is in de loop van 20l4 beëindigd. 3.1:- 3.3 ln de prrccedure bij de Geschlllencommissie vórderde lselanghebbende een schadevergoeding ren bedrage van - in hooídsorn -? Aan deze vordering legce zi' ten grondslag dat de Bank tel{ortgeschoten is in de rral<oming vatl haat verbintenissen u t dt vermogensbeheerovereenkornsten door: a) onvoldoende onderzoek re doen naar de beleggingsdoelscelling, risicobereidheid, inl<omens- en vêrmogenssituarie, beleggingshorizon en liquiditeitsbehoeíte var Belanghebbende; b) vanaf I januari 2005 te offensief te beleggen; c) Belanghebbende niet tiidig te informeren over de kennterl<en en risico's van de asset' allocatie van de portefeuilles en de producten waarin werd belegd' en d) na te laten om (regelmatig) te beoordelen of de waarde van de Portefeuilles voldoencie was om in de periodieke onrtrel<l<ingen re kun,len (bliiven) voorzien en Belanghebbende tijdig voor de gevolgen van die onttrekkingen te w2arschuwen' De Geschillencommissie heeft, wat cie hooídvordering betreft, de Banl< veroordeeld tot betaling van 7\.666.Hetgeen zji daartoe heeft overw,ogen, l<an - voor zover rn beroep no5 van belang - als volgt worden samengevat. Bij de beoordeling van d l<laclrten zal, anders dan door de Banl< betoogd' alleên het verrrogensbeheer over de pefiode yan I ianuari 2l)05 tot 26 juní 2012 in aanmerl<1n5. vrorden genomen. De periode van I oktober 2001 tot I januari 2005 wordt bltiter beschouriingelaten, nu Belanghebbende zich niet bef(laagt over het beheer in die periode' "waarin spr;ke was van een opbouwende porlefeuille, en lde Bankl het standpunt van

4 fbelanghebbende] op dit punt onvoldoende heeft weersproken". De periode na 26 juni io tz Utlitt buitên beschouwing omdat Belanghebbende zich, blilkens haar l<lachtbrief aan drr Bank van die darlm, toen ter] volle bewusr was van het vermeend otljuistl: vermogensbeheer, zodaí eventuele positieve of negatieve resultaten in die periode voor rekening en risico van haarzelí komen (rov 4.3). Met ingang van ]anuari 2005 is sprake vatt een weieniiike wiiziging van omstandigheden, te weten het feit dat overgegaan zou wordert tot het doen van uitl<eringen. Partiien worden verdeeld gehouden door het antwoord cp d(l vraag of de porreíeuitles vanaf dat rijdsiip waren inger"icht conforrl het deíensieve pro{iel behorende bij een uitkerende porteíeuille. Naar het oordeel van de G eschillencommissie i:; te offerrsief belegd. Ër was sprake van een lroge volatiliteit in de portefeuilles. Verder bestond ntet nan-le het ondêr "\rastrentendê waafdên" gerubriceerde deel nrede ui: producten met eên hoger debiteurenrisico, vêrgeliikbaar nlet dat van zakeliil waarden, en w2rên êr nroclttcïen óngenomen]et een te hoge rentegevoeligheid Daar komt ren slotte: nog bij dat het bii dá vastrentende waarden voornamelijl< ging om de categorieeri,,corporate bonds" en "financials". De Bank heeít geen inhoudelijl< vê'^weer gêvoerd teserr de stelling van Belanghebbende dat er is belegd in prodt-icten waarvan in algemene zrrl gesteld kan worden dat deze niet thuis horen in een defensieve porte{er-rille {rov. 4-4,'4.t')- l{et nier inrichten van de portefeuilles conform het bii een uitkerende porteíeuilkr behorende defensieve proíiei heefu tot schade voor Br:langhebbende geleid. De omvang van deze schade zal worden geschat door het werl<elijl< behaalde resultaat over de per"iode varr I januari iuni20l2 te vergelijken met de waardeontwilckelirrg van lret Robeccr safe Mix Fund in diezelfde periocle. Ulidie vergeliiking volgt een schade van i8 000 (t'ov. 4.9 en 4.10). Het beroep van de Bank op eigen schtrld is ten dele gegrond' X' de íinancieel adviseur van Belanghebbende, moet geacht worden geheel op de hoogte te zijn gewees: vatt de ristco's verbonden aan "d* voortierting van de te offensief ingestelde Porte{euille varaf i januari 2005.,' Door via X in te srerrmen mer het te offensieve profiel en niet in te grtlpeit toenzlchnegatieveontwikkelingenvoordeden,heeítbe anghebbendedeschadernerj 'eroorzaal<t. Een derde deei daaryan zal daarom voor haar rekening worden Selaten tr;v' 4.12). De tevorderde wettelijl<e rente zal worden toegewezen vanaí.26 iurri-2012 Dt: vergoeding ter zalce van l<ost.n voor iuridische biistand wordt gesteid op 5000 (rr:v' 4. r3). 4, Seoordeling van het beroep de ín aanmerking te nemen Periode 4,1.1 Het in de eerste Plaats te behandelen bezwaar varr cje Banl< betrefc de periode die de Geschillencommissie bij de beoordeling van de kiacht in aanmerking heeft genonen'!t: weten I januari 2005, met ingang và welke daturn sprake wàs van een. uitkerendt: portefeuilll, ror 26 juni 2012, de da;um waarop Belanghebbende zich bil de Bank beklaagde over het door haar gevoerde beheer' De Bank herhaalt in dit verband haar stelling dat de: voor het beheer geldende uitgangspunten het beleggrngsbeleid.met in81n8 v11- l,ianuat't 2005 niet (wezenliik).i;n g"ï"i;igi. De G eschillencámmissie misl<enr dan ool< dat he': beheer dienr re worden f"o"oraá"ia over de gehele periode, althans over de periode r an oktober 200 tot 26 iuni 2012, aldus de Bank

5 '.:: :...:. :., : -l' Dat bezwaar wordt verworpen. Dat de Bank, zoals zii stelt, vanaf het begln wist dat o1> relatief korte termijn tot het doen van uitkeringen zóu moeten worden overgegaan, karr niet afdoen aan de iuisrheid van het oordeel van de Geschillencommissiê cjat, behoudens hier niet aan de orde zijnde andersluidende afspral n, de overgang van "opbouwend" naa: "uitl<erend" een wezenlijl<e wijziging van omstandigheden vorfir, diê tot besprcking erl herbeoordeling van doelstelling en risicobereidheid nroet leiden. De Geschillencomn rissie wijst in dit verband terecht op de besprel<ing van I I november Het door de Banlr opgescelde verslag van die bespreking luidt onder meer' "Vanaf januari 2005 dienr nraandelijks 8/m re x,orden overgeboekt. (...) Vervo.gen; gesproicen over pensioênaanspraal< dekking varr de Vl en Klassieke porteíeuille. Laatstr: sund is dat de waarde van de portefeuilles gelijk loopt met de pensioenaanspraak. In het lcader van risicospreiding en waardevastheid deld<ingesprol<en onr eer deel van VI liquidr: te mal(en en dir over te boeken naar l(lassielce rel<enirrg, geheel obligaties. Verdeling vart huidige portefeuille van 800/ 300/m (Vl/Klassiek) naar 400/ 700 (VllKlassiel<). ' Aan die afspraai< is vervolgens eind november 2004 gevolg gegeven. De Barrl< betoogt in $ 3 l-3?- van haar beroepschriít weliswaar clat het hier nièt óm eer) l<oerswijziging zou gaan maar slechts orn her"iets deíensiever" bilstellen van de beleggingett dan wel het op nagenoeg dezelide voer vooftzetter"l van het beleggingsbeleid, lïaal' dir: stelling valt niet te rijmen met het feit dat "irr hec l<ader van risicospreiding erl waardevastheid dekking" een waarde van omstreeks werd verschoven van devlportefeuille naar de Fondsenportefeuille. Die verschuiving rverd l<enneliil< noodzal<eliil( geacht met het oog op de overgang van "opbouwend" '.]aar"uitkerend". Dr: Geschillencommissie heeft bij de beantwoording van cie vraag oí spral<e is geweêst van e n rel<ortschietend beheer terechr alleen de periodê vanaí lanuari 2005 tot 26 juni i20li., toen Belanghebberrde zich bij de Bank beklaagde, in aanmerl(ing genomen. te offe n si ef i ngeri cht? i l-{et als rweede te behandelen bezwaar van de Bank is gericht iegen het oordeel van cl(] Geschillencommissie dat de portefeuilles - als Seheel genomen - Yanaí I januari 2005 lt: offensief zijn ingericht, want niet conform het defensieve profiel behorende bij ee,rr uitkerende beleggingsporteíeuille. Het beoordelen van beleggingen op basis van volatiliteit:, zoals de Geschillencommissie heeft gedaan, is naar de mening van de Bank oniuist. Het nie: nader toegelichte oordêel dat onder de "vastrentende waarden" ook is belegd in prodricten die qua debiteur-enrisico teliik wafen aan zakelijl<e waarden is eveneens oniuist Fvenmtti srrool(r met de werkelijkhei dat de portefeuilies voornameliik bestonden uit corporat(l bonds en financials, en tên slotte overweegt de Geschillencommissle volgens de Bank ren onrechte dat zij onvoldoende verweer zou hebben gevóerd met betrel<king tot de inrichting van de portefêuilles. 4."L)- De in de slotzin van genoemde bezwaren missen doel omdat de Geschillencommissitr niet heeít overwoten a) dar de porte{euilles voornameliik bestonden uit corporate bond:; ên financials, en evenmin b) dat de Bank onvoldlsende verweer heeít gevoerd me; betrekking tot de inrichting van de portefeuilles. De Geschillencomrnissie heefi wat betref: a) overwogen dat bij de ydstrentende vr'a\rden voorn meliik was belegd in de catego iei:rr

6 ,'cofporare borrds" en "financials". Dar oordeel is in beroep niet bestreden. Ook me,i betrekking tot b) ziet her bezwaar van de Bank voorbij aan hetgeen de Gescfrillencornnissii: od dit DUnt - aan het slot van haar rov heeft overwogen. Dlt laatste moet, anders dat de Bank meent, in het licht van het in eerste aanle gevoerde debat, immers aldus worde'l begrepen dat geen inhoudelijl< verweer is gevoerd tegen de stelling van Belanghebbenda dat belegd is in, in een geval als dit niet in een defensieve portefeuille thuishorende, productet als imall cap aandeien, CDO'slCLO's, íloaters en perpetuals ln $ van haar verweerschrift en $ 2l -29 van haar dupliek bii de Geschillencommissie, waarnaar de Banl< i'l dir verband verwiist, valt een, ook in beroep ontbrel<ende, bestrijding van die stelling niet t: lezen. Overigens lroren, tenzij anders overeengel<omen, beleggingen in de hiervoor genoenrde producten in de mate waarin dat hier het geval is Seweest inderdaad niet thuis it êen uitl(erendê. en or.:r die reden deferrsieí in te richten, beleggingsporteíeuille ais d: onderhavige. 4,',!-,3 Omdat reeds het in overwogenertoe leidt dat het oordeêl van de Geschillencommissie ciat re risióvol is belegd, tevergeefs wordt bestreden, kunnen d': overige door de Bank daartegen aangevoerde llezwaren oirbesprol<en bliiven' aorzakelijk verbond? De BanL besrriidr voorrs dat dit te risicovol belegge' tol schade voor BelanShebbencl'3 heeít geleid, zoals de Geschillencotnmissie in haar rov' 4'9 heeft geoordeeld'volgens haar is niet áannemelijk dat Belanghebbende zou hebben ingestemd met een -de{cnsief beleggingsbeieid, zoaïs nu dc,oi haar passend wordt geacht' Belanghebbende heeft immers oot. in ZOOS,20I2 en 20 3 adviezen van de Bank in rjie richting in de wind geslagen, aldus debank Ook dit betoog trert geen doel.van belang is wat Belanghebbende zou hebben gedaan : ls 13 : Bank haar eind 2004/begin 2005 zou heblen geaclviseerd met het oog op de overgang varr,,opbouwend" naar,,uiikerend" het beleggingsbeleicl zodanig te wijzigen dar, de bei,je portefeullles tezamen genomen' wel gesprol<en kon worden van een deíensieve portefêuillo' llet in de wind slaan van in lalere Jaren Segeven aclviezen in die richting is voot' het antwoord op die vraag niet relevant. Gezián de vc'or op het spel staand': belangen is aannemelijii dat zii desrijds een (grondig toegelicht) advies van!e mei het beheer belaste Banl< om niet te volsiaan mer de to;n afgesproken verschuiving maar de hiervoórbedoeldewiizinginherbe eggingsbeleidcloorteyoelen'zouhebbengevo gtl schddeon'lvdng Volgens de dank heeft de G eschillencommissie lrec bedrag van de schade op onjuistê wijz'3 en (dientengevoig"l t" iloog vastgestêld Zii stelt daartoe in de eerste plaats dac d': Geschillencommissie ten o#echtj gebruik heeft gemaakt van de in 6:97 ' tweede z-iri' "rt BW gegeven mogelijkheid om het bedrag van de schade door middel van een schattirg t': UepaÉn. De schide, aldus de Bank, kan immers nauwl<eurig worden vastgesteld. "aan d': hand van de gebruikeliike vermogensvergelljking tussen de daadwerl<elijl<e portefeuillê en een fi ctieve Portefeuille".

7 ;;' i l ''.,,' ;,t,, ln dit betoog kan de Bank niet worden gevolgd. Bepalirrg van de schade door het resultaa: van de daadwerkelijke portefeuiile te vergelijken met een íictieve porteíeuille als door de: Banl< bepleit is precies datgene wat de Geschillencommissie heeft gedaan. Bij een dergelijke: vergeliil<in gaat hêt niet orn een nauwlceurige vaststelling - vergeleken wordt immêrs mê1: een fictieve porte{euille - maar om een schatting. 4.4,3 Hetgeen de Bank aanvoert met betrekking tot dê keuze van de Gesclrillencommissie voor' een portefeuille samengesteid oyereenkomstig het Robeco Saíe Mix Fund al:; vergelijklngsobject - zonder daarbij overigens een alternatief te noemen - geeít.geer, aanleiding de schade te bepalen op een ander bedrag dan de Geschillencommissie heefi: gedaan schuldverde{ing 4.5 De door de Bank in $ 6l van haar beroepschrift genoemde factoren die, naar zil meent, ertoe zouden moeten leiden dat de schade ( I ) niet slechts voor een derde deel maar geheel of grotendeels voor rekening van., dient te bliiven zijn, naar de lcerr' genomen, alle door de Geschillencommissie in haar afweging betrolcken. De Commissie var. Beroep sluit zich bij dit oordeel van de Geschiilencommissie aan. kostenvergoeding 4.(, De Geschillencommissie heeft de Bank op grond van art van het Reglemenr Ombudsman & Geschillencommissie Financiële Diêns$eriening (Kifid) met overeenkomstige toepassing van het Liquidatietarief reclttbanken en gerechtshover veroordeeld tot betaling van een kostenvergoeding ten bedrage van 5.000' De Bank meent dat voor die veroordeling geen grand bessat omdat de desbetreffr:nde biistand is verleend door vermogensmoniror, een dienstverlener die, naar de Banl< stelt, werkt op basis van,'no cure no pay" en bovendien de mogelijkheid biedt tol: procesíinanciering. Het een noch het ander kan hier echter leiden tot het oordeel dat die, vergoeding ten onrechte is toegekerrd. 5. Slotsom Af het vorenstaande leidt tot de slotsom dat het beroep íaalt,zodat de bestreden beslissing zal worden gehandhaafd.'gr zake van gemaakte proceskosten zal de Bank worder. veroordêeld tot betaling van 2'500 aan Belanghebbende' Seslissing De Comnrissie van Beroep - handhaaít de bestreden beslissing; - veroordeelt de Banl< tot betaling van aan Belanghebbende ter zake van gemaakte proceskosten.

8 iil*f$l,i -. --:r,'.j :.:.: :.:... Deze beslissing op Reglement Commissie van Zij is gegeven door mr. F.R. de datum tot stand gekomen met inachtnenring van het Financiële Dienstverlening. voorzitter, mr. j.b. Fleers, mr.a, Smeeïng-van Hees en