Module 4 Gezondheid en gezondheidszorg

Transcriptie

1 Module 4 Gezondheid en gezondheidszorg 4.1 De huisarts De huisarts Je gezondheid is erg belangrijk. Je kunt zelf op je gezondheid letten. Dit doe je door veel te bewegen en gezond te eten. Als je veel beweegt en gezond eet word je minder snel ziek. Als je toch ziek wordt, ga je naar een huisarts. De huisarts is je eigen dokter waar je naartoe gaat als je ziek bent. Een huisarts kiezen Je huisarts kun je zelf kiezen. Maar hoe vind je een huisarts? Je kunt bijvoorbeeld in de Gouden Gids kijken. In de Gouden Gids staan adressen en telefoonnummers. Zo vind je een huisarts bij jou in de buurt. Je kunt de Gouden Gids ook op het internet bekijken: Heb je een huisarts gevonden? Dan bel je hem op. Je vraagt of je je bij deze arts kunt laten inschrijven. Meestal kan dit wel. Aan de telefoon maak je dan een afspraak voor een kennismakingsgesprek. Tijdens het kennismakingsgesprek leer je de huisarts kennen. Wat doet de huisarts? Als je ziek bent, kun je naar het spreekuur van je huisarts gaan. Vaak moet je eerst bellen voor een afspraak. Als je een korte vraag hebt, kun je ook met je huisarts bellen tijdens het telefonisch spreekuur. De huisarts gaat ook bij mensen op huisbezoek. Deze mensen zijn te ziek om zelf naar de huisarts te gaan. Als je een medicijn nodig hebt, schrijft de huisarts een recept. Dit is een briefje waarmee je naar de apotheek gaat, om je medicijn op te halen. Klachten Huisartsen hebben het vaak druk. Met sommige klachten (zoals griep) hoef je niet meteen naar de huisarts. Je kunt dan beter wachten totdat het vanzelf over gaat. Gaat het niet over of voel je je echt ziek? Ga dan wel naar de huisarts. Het is belangrijk dat je goed naar de raad van je huisarts luistert. Als je doet wat de huisarts zegt, ben je hopelijk snel beter.

2 4.2 Ziekenhuis en thuiszorg De huisarts verwijst je door De specialist Soms kan de huisarts je niet verder helpen. Dan moet je naar een specialist. Een specialist is een arts die veel weet over een deel van je lichaam. Voor een specialist heb je een verwijzing van de huisarts nodig. Je maakt dan een afspraak met de specialist. De specialist zit in de polikliniek in het ziekenhuis. Een polikliniek is een afdeling van een ziekenhuis waar je wordt behandeld. In de polikliniek laat je de verwijsbrief van de dokter zien. Als je voor de eerste keer in het ziekenhuis komt, moet je een registratiekaart laten maken. De registratiekaart neem je de volgende keer ook mee naar het ziekenhuis. specialismen in het ziekenhuis Thuiszorg Sommige mensen kunnen niet meer goed voor zichzelf zorgen. Ze zijn te ziek of te oud. Deze mensen kunnen thuiszorg krijgen. Er komt dan iemand langs die ze verzorgt. Ze krijgen hulp bij bijvoorbeeld douchen en aankleden. Ook krijgen de zieke of oude mensen hulp bij het huishouden. Niet iedereen krijgt thuiszorg. Je moet thuiszorg aanvragen bij het CIZ. CIZ betekent Centrum Indicatiestelling Zorg. Het CIZ kijkt dan of je thuiszorg kunt krijgen. Psychische problemen Je kunt ook met psychische problemen naar de huisarts. De huisarts verwijst je door naar de GGZ. Soms heet dit ook Riagg. Bij de GGZ kun je praten over je problemen. Soms krijg je ook medicijnen. Met welke problemen gaan mensen naar de GGZ? Marlies, 45 jaar: Ik ben gescheiden van mijn man. Ik was heel verdrietig. Ik had nergens zin meer in. Toen ben ik naar de GGZ gegaan. Daar heb ik veel gepraat. Nu gaat het weer goed met me. Andy, 32 jaar: Ik gok heel veel. Al mijn geld raak ik kwijt. Ik wil hiermee stoppen. Daarom ga ik naar de GGZ, om met de psycholoog te praten. Sylvia, 19 jaar: Ik heb last van angstaanvallen. Ik word soms opeens bang. Ik krijg nu hulp van het Riagg. Ik hoop dat het nu snel over gaat.

3 4.3 De apotheek Een medicijn ophalen Je bent ziek en je hebt medicijnen nodig. De dokter geeft je dan een recept mee. Dit is een briefje. Met dit briefje ga je naar de apotheek om je medicijnen op te halen. Voor sommige medicijnen heb je geen recept nodig. Deze medicijnen haal je bij de drogist of apotheek. Een drogist is een winkel met producten om jezelf te verzorgen. Ze verkopen er bijvoorbeeld zeep en eenvoudige medicijnen. Bouchra is ziek. Ze heeft een te hoge bloeddruk en heeft medicijnen hiervoor. Maar haar medicijnen zijn op. Daarom belt ze naar de dokter. Bouchra Hallo, met de assistente van dokter Den Hertog. Hallo, met Bouchra. Ik bel omdat mijn medicijnen op zijn. Oké, wat is uw naam en geboortedatum. Bouchra Mijn naam is Bouchra Bukar en mijn geboortedatum is 12 juni Bouchra Bouchra Bouchra Bouchra Om welk medicijn gaat het? De medicijnen die ik gebruik voor mijn hoge bloeddruk. Ja, ik zie hier dat u Selokeen gebruikt. Ja, dat klopt. Wij sturen het recept door naar de apotheek. Dan kunt u het medicijn vanmiddag na uur bij uw apotheek ophalen. Oké, dank u wel. Graag gedaan. Dag. Dag mevrouw Bukar. 4.4 De tandarts Voor controle naar de tandarts Veel mensen gaan naar tandarts. Dit is een arts die problemen aan je tanden en kiezen oplost. De meeste mensen gaan ieder half jaar voor controle naar de tandarts. Zo weet je zeker dat je gebit gezond blijft. Tandarts kiezen Je tandarts kun je zelf kiezen. In het telefoonboek of op internet kun je zien welke tandartsen bij jou in de buurt zitten. Je belt dan een tandarts op en vraagt of je je bij deze tandarts kunt laten inschrijven. Of je vraagt het aan je verzekering. Zij kunnen je hier ook bij helpen. Een afspraak maken Het is belangrijk ieder jaar of ieder half jaar naar de tandarts te gaan. De tandarts controleert dan of je gebit nog gezond is. Je kunt ook eerder een afspraak maken. Bijvoorbeeld als je kiespijn hebt.

4 4.5 Noodgevallen Bel 112! Het alarmnummer Soms moet iemand heel snel naar een ziekenhuis, bijvoorbeeld omdat hij een ongeluk heeft gehad. Je moet dan het alarmnummer 112 bellen. Dan komt er een ambulance. De ambulance brengt de patiënt naar het ziekenhuis. De Eerste Hulp is een afdeling in het ziekenhuis. Je gaat hier naartoe als je snel geholpen moet worden. Bijvoorbeeld omdat je gewond bent. Als het druk is op de Eerste Hulp, worden mensen met zware klachten eerst geholpen. Het kan dus zijn dat je een tijdje moet wachten, als jouw klachten minder erg zijn. De huisartsenpost Soms voel je je heel ziek, maar hoef je niet meteen naar het ziekenhuis. Dan moet je naar de huisarts. Maar 's avonds, 's nachts en in het weekend is de huisarts er niet. Waar moet je dan naartoe? Dan bel je de huisartsenpost. De huisartsenpost is er alleen voor noodgevallen. Iets is een noodgeval als je niet tot de volgende dag op de huisarts kunt wachten. Hoe vind je het telefoonnummer van de huisartsenpost? Bel het nummer van je huisarts. Je hoort dan een antwoordapparaat. Je hoort waar je naartoe kunt als de huisarts er niet is.

5 4.6 Zorg en zwangerschap Tekst 1: Zwanger! is zwanger. Ze is erg blij. Het is de eerste keer dat ze een baby krijgt. vindt het ook spannend. Gaat alles wel goed? Is de baby wel gezond? Gelukkig zijn er veel mensen die zullen helpen. Voor én na de bevalling. De verloskundige De verloskundige is iemand die vrouwen helpt als ze moeten bevallen. In jouw woonplaats werkt ook een verloskundige. Ze werkt in een verloskundigenpraktijk. In iedere woonplaats zijn verloskundigenpraktijken. De verloskundige helpt niet alleen bij de bevalling. Ze kijkt ook of de zwangerschap goed gaat. Ook bij. Ze moet voor het eerst naar de verloskundige als ze acht weken zwanger is. Ze maakt daarvoor een afspraak. 's man gaat ook mee. Dit vindt erg fijn. De verloskundige stelt eerst vragen aan : Wanneer begon je laatste menstruatie? Was je regelmatig ongesteld voordat je zwanger werd? Heb je de pil geslikt? Wanneer was de laatste keer? Wanneer wist je dat je zwanger was? Heb je weleens een miskraam gehad? Is er een erfelijke ziekte in de familie? Gebruik je medicijnen? Rook je? Ben je gezond? mag natuurlijk zelf ook vragen stellen. Daar is de verloskundige voor. De verloskundige gaat onderzoeken. Eerst meet ze de bloeddruk en kijkt hoeveel weegt. Ook wordt er bij bloed afgenomen. Dat bloed wordt onderzocht. Dan moet op de onderzoeksbank gaan liggen. Dit is een soort bed. De verloskundige voelt aan 's buik. Ze onderzoekt hoe groot de baarmoeder is. Dan komt het leukste moment. De verloskundige maakt een echo. Dit is een soort film van de baby. Dat kan met een speciaal apparaat. kan de baby nu zien op een computerscherm. Ook ziet ze het hartje kloppen. moet vanaf nu iedere vier weken naar de verloskundige. Zij kijkt dan of de baby goed groeit. Ook onderzoekt ze of wel gezond is. Zijn er problemen tijdens de zwangerschap? Dan verwijst de verloskundige of de huisarts je door naar de gynaecoloog. In Nederland kun je kiezen waar je wilt bevallen. Je mag naar het ziekenhuis, maar dat hoeft niet. Als alles goed gaat, mag je ook thuis bevallen. Dan komt de verloskundige bij je thuis. Kraamzorg is bevallen. Nu komt er een kraamverzorgster. Dit is iemand die het gezin thuis komt helpen als de baby geboren is. Ze helpt je om je baby te verzorgen. En ze legt uit wat je allemaal moet doen. Soms helpt ze ook als er visite komt. Een kraamverzorgster komt meestal één week. Wil je kraamzorg? Dan moet je dit op tijd aanvragen. De verloskundige geeft je meestal een formulier. Met dit formulier kun je de kraamzorg aanvragen. Vaak betaalt je verzekering de kraamzorg.

6 Tekst 2: Het consultatiebureau heeft een dochter gekregen. Ze heet Amina. wordt gebeld door de. Met. Met Elly de Groot, de. Gefeliciteerd met de geboorte van je dochter! Hoe heet ze? Dank u wel. Ze heet Amina. Wat een mooie naam. Is de bevalling goed gegaan? Hoe gaat het met de baby? De bevalling ging goed. Het duurde niet lang. Met Amina gaat het ook goed. Ze huilt bijna niet. Ze slaapt ook veel. Dat is mooi. Ze is nu al tien dagen oud toch? Ik wilde je namelijk uitnodigen voor een bezoek aan het consultatiebureau. Wat is een consultatiebureau? Bij het consultatiebureau onderzoekt een dokter je baby. Hij kijkt dan of Amina gezond is. Kinderen gaan naar het consultatiebureau tot ze vier jaar zijn. Ze gaan ongeveer vijftien keer. De dokter kijkt dan of ze goed groeien. Ook kijkt hij of ze goed leren lopen en praten. Dit schrijft de dokter op in het groeiboekje. Amina krijgt dan ook inentingen van de dokter. Dat zijn prikken tegen ziektes. Je kunt op het consultatiebureau ook vragen stellen aan de dokter. Het is dus erg belangrijk om naar het consultatiebureau te gaan. Dan weet je zeker dat je kind gezond opgroeit. Ik begrijp het. Wanneer kan ik komen? Heb je over twee weken tijd? Op maandagmorgen om tien uur? Ja, dat is goed. Ik schrijf het meteen op. Weet je waar het consultatiebureau is? Nee, dat weet ik niet. Het adres is Beatrixstraat 21. Dat is dicht bij jouw huis toch? Ja, dat is dichtbij. Maar ik wil nog wat vragen. Moet ik geld betalen voor het consultatiebureau? Nee, het consultatiebureau is gratis. Je moet natuurlijk wel een ziektekostenverzekering hebben. Ja, die heb ik. Goed. Tot over twee weken. Dag. Dag.

7 Tekst 3: Het groeiboekje Je kind wordt steeds groter. Het consultatiebureau schrijft op hoe groot je kind is geworden. Dit schrijven ze op in het groeiboekje. Ze kijken naar: de lengte, het gewicht en de hoofdomtrek. Hieronder zie je een voorbeeld van een groeiboekje.

8 4.7 Een zorgverzekering afsluiten De zorgverzekering Als je ziek wordt, kan dat veel geld kosten. Je moet naar een dokter. Of je moet medicijnen hebben. Of je moet naar de specialist in het ziekenhuis. Dat kost veel geld. Dat kun je niet allemaal zelf betalen. Daarom is het belangrijk je te verzekeren. Iedereen heeft een zorgverzekering. Dit is verplicht in Nederland. Er zijn veel zorgverzekeraars. Dat zijn bedrijven waar je een zorgverzekering afsluit. Afsluiten betekent dat je een verzekering begint. Je moet zelf een zorgverzekeraar kiezen. Jij betaalt de zorgverzekering geld. Dat heet premie. En de zorgverzekering betaalt dan de kosten als je ziek bent. Pakketten De zorgverzekering bestaat uit twee pakketten. Je hebt een basispakket en de aanvullende verzekering. Het basispakket betaalt de meest belangrijke medische zorg. Bijvoorbeeld een bezoek aan de huisarts of het ziekenhuis. Of je medicijnen. De aanvullende verzekering is voor de overige kosten. Bijvoorbeeld van fysiotherapie, een bezoek aan de tandarts of psychische hulp. Hoe krijg je je geld terug? Medicijnen kosten geld. Meestal hoef je die niet zelf te betalen. De verzekeraar betaalt de kosten. Je moet dan je zorgpas laten zien in de apotheek. De apotheker kan zien welke verzekeraar de medicijnen gaat betalen en jij hoeft dus geen geld te geven. Soms moet je eerst zelf je medicijnen of je ziekenhuisbezoek betalen. Je kunt dan later het geld terugkrijgen van de verzekeraar. Dit heet declareren. Om te declareren moet je een formulier invullen. Je kunt dit vaak ook via internet doen. Zo'n formulier heet een declaratieformulier. Ook moet je de rekening van bijvoorbeeld de apotheek meesturen. Op de rekening staat hoeveel je moest betalen. Als je alles hebt opgestuurd, krijg je het geld terug van de verzekering. De verzekering zet het geld op je bankrekening. Hier zie je een declaratieformulier.

9

10 4.8 Zorg voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten Verschillende soorten zorg Zorg is hulp die je krijgt, als je bijvoorbeeld oud of ziek bent. Er zijn verschillende soorten zorg die je kunt krijgen. Je kunt thuiszorg krijgen, of je gaat ergens naartoe waar je zorg krijgt. Zorg binnen een instelling Voor deze zorg verblijf je in een instelling. Je slaapt dan bijvoorbeeld in een ziekenhuis, een verpleeghuis of een verzorgingshuis. Als je oud bent, kun je in een verzorgingshuis wonen. Dan zijn er altijd mensen in de buurt die voor je zorgen. Zorg buiten een instelling Bij deze zorg woon je nog thuis. Je blijft dus niet in een ziekenhuis of in een verpleeghuis slapen. Je gaat naar een hulpverlener toe en daarna ga je weer naar huis. Voorbeelden van zorg buiten een instelling zijn de fysiotherapeut, de psycholoog of de psychiater. Thuiszorg Bij thuiszorg komt de zorg naar je huis toe. Je wordt thuis verzorgd en verpleegd. Je krijgt hulp bij het schoonmaken van je huis. Of je wordt geholpen met douchen, aankleden of eten. Thuiszorg is bedoeld voor ouderen, gehandicapten en chronisch zieken. Iemand die chronisch ziek is, is heel lang ziek. Soms wordt iemand dan ook niet meer beter. Zorg aanvragen Mensen die oud, chronisch ziek of gehandicapt zijn, kunnen niet goed voor zichzelf zorgen. Ze hebben hulp nodig. Die hulp moet je zelf aanvragen. Eerst moet je naar het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). In iedere stad heeft het CIZ een kantoor. Het CIZ kijkt of je zorg kunt krijgen. Ook beslist het CIZ wat voor zorg je krijgt. Dat heet een indicatie. Daarna neem je contact op met een instelling of thuiszorg bij jou in de buurt.