LOOPBAANADVIES WERKEN NAAR VERMOGEN voor jongeren met een beperking

Transcriptie

1 LOOPBAANADVIES WERKEN NAAR VERMOGEN voor jongeren met een beperking samen presteren op individueel niveau bij onderzoek en advies Eindrapportage UWV Experimentenregeling 2009 SSONML Datum: 30 september 2010 Opsteller: Jack Kerkhofs T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 1

2 INHOUD 1. Algemeen Projectomschrijving: Wat is de doelstelling? Activiteit: Hoe gaan we de doelstelling bereiken? Doelgroep: Wie heeft er voordeel als doelstelling is bereikt? 2. Huidige status Uitvoering: wie is bij het experiment betrokken? Startdatum: wanneer is uitvoering gestart? Einddatum: wanneer wordt de uitvoering beëindigd? Status: wat zijn de resultaten tot nu toe? 3. Planning & Control Steefcijfers: wat zijn de prestatie indicatoren van het experiment? Effectmeeting: hoe vindt de meting van de prestatie indicatoren plaats? Sturing: hoe en op welke wijze vindt sturing plaats op het experiment? Knelpunten: zijn er knelpunten ontstaan? Waardering: Verloopt het project naar tevredenheid? 4. Lerend effect Overdraagbaarheid: is het project overdraagbaar? Aandachtspunten: zijn er nog specifieke aandachtpunten bij het experiment? T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 2

3 1. Algemeen De Stichting Speciaal Onderwijs Noord en Midden Limburg (SSONML) omvat zes scholen, een centrale ambulante dienst en een interdisciplinair team in de sector SO/VSO Cluster 3/4 en het Praktijkonderwijs in de regio s Noord en Midden Limburg. SSONML bedient via de scholen circa 1000 leerlingen en ondersteunt nog eens 500 leerlingen via ambulante begeleiding. Het gaat hierbij om leerlingen in de leeftijd van 4 tot 27 jaar met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking, leerlingen met een gedragstoornis en/of psychische problematiek alsmede om leerlingen uit het Praktijkonderwijs. Het uitgangspunt van SSONML is dat jongeren met een beperking een integraal en doorlopend transitieproces moeten kunnen doorlopen. Dit transitieproces dient vroegtijdig te beginnen op school. Het transitieproces kent 3 uitstroomperspectieven: (arbeidsmatige) dagbesteding, vervolgonderwijs of arbeid. Voor jongeren met het uitstroomperspectief arbeid is het doel van het transitieproces, duurzame arbeidsparticipatie in een beroep dat past bij de beroepskeuze en (arbeids)mogelijkheden. Tijdens het transitieproces leert de jongere werken naar vermogen. Dit betekent een balans zoeken tussen: ontwikkelingsperpectief: ontwikkeltraject aanbieden voor persoonlijke groei en professionele ontwikkeling binnen de grenzen die voor elk individu geldt (beschikbare competenties); uitstroomperspectief arbeid: ontwikkeltraject moet een bijdrage leveren voor duurzame participatie op de arbeidsmarkt (benodigde competenties). Projectomschrijving Als het gaat om het onderzoeken en vaststellen van het ontwikkelingsperspectief heeft het praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs voldoende expertise in de eigen organisatie ter beschikking. Als het echter gaat om het onderzoeken en vaststellen van het realistische uitstroomperspectief arbeid heeft het praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs onvoldoende expertise in huis. Deze expertise is momenteel toch voornamelijk bij UWV aanwezig. In de huidige situatie wordt de arbeidsdeskundige expertise ingebracht tijdens een netwerkoverleg Wajong. De focus tijdens de overleggen in dit netwerk is echter met name gericht op overdracht gegevens jongeren met een beperking van onderwijs naar UWV ten behoeve van aanvraag uitkering en wordt ook vaak de verantwoordelijkheid van het arbeidsintegratietraject van jongeren met een beperking overgedragen naar UWV. Door het ontbreken van arbeidsdeskundige expertise in onderwijs is een bepaalde mate van afhankelijkheid ontstaan richting UWV dat er toe leidt dat jongeren met een beperking min-of-meer gedwongen worden om een Wajong-uitkering aan te vragen om gebruik te kunnen maken van arbeidsdeskundige expertise zodat het werken naar vermogen deskundig en zorgvuldig kan worden vast gesteld. Deze situatie wil SSONML graag veranderen. Om dit gewenst effect te kunnen bereiken moet naar mening van SSONML, vroegtijdig (tijdens schoolse periode) de gevraagde en benodigde arbeidsdeskundige expertise kunnen worden ingezet zodat een onderzoek en advies kan worden gerealiseerd in de keten onderwijs-arbeidsmarkt als het gaat om werken naar vermogen van jongeren met een beperking. T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 3

4 De doelstelling van dit experiment is dan ook een loopbaanadvies werken naar vermogen voor jongeren met een beperking te ontwikkelen door vroegtijdig (tijdens schoolse periode) de gevraagde en benodigde expertise te organiseren zodat een onderzoek en advies kan worden gerealiseerd in de keten onderwijs-arbeidsmarkt als het gaat om werken naar vermogen van jongeren met een beperking. Beoogde effecten: Jongeren en ouders krijgen de beschikking over een informatiebron die hen gegevens verstrekt betreffende de arbeidsmogelijkheden zodat ze een juiste keuze kunnen maken als het gaat om een realistische uitstroomperspectief richting arbeidsmarkt. Werkgevers krijgen de beschikking over een informatiebron die hen gegevens verstrekt om jongeren met een beperking een passend dienstverband te kunnen aanbieden waar ze duurzaam kunnen werken naar vermogen. Stagedocenten krijgen de beschikking over een informatiebron die hen gegevens verstrekt om voor jongeren met een beperking een passend stagetraject te organiseren en te realiseren dat leidt naar een passende werkplek waar ze duurzaam kunnen werken naar vermogen. Neveneffect: Resultaten van het project kunnen ook worden gebruikt voor jongeren die niet meer op school zitten zoals Wajongeren en voortijdig schoolverlaters. Resultaten kunnen ook gebruikt worden voor aanvraag Wajong en voorzieningen Jongeren & Ouders Werkgever Loopbaan Advies Werken naar Vermogen Stagedocent UWV Activiteit Om de doelstelling te realiseren hebben we nodig: 1. Toolbox assessment werken naar vermogen betreffende jongeren met een beperking; 2. Rapportage model loopbaanadvies werken naar vermogen voor jongeren met een beperking; 3. Beschrijving werkproces samen presteren op individueel niveau bij onderzoek en advies werken naar vermogen betreffende jongeren met een beperking. De activiteiten die moeten leiden tot de doelstelling worden uitgevoerd door planmatig de stappen te volgen: onderzoek voorlopige keuze uitvoering pilot evaluatie pilot definitieve keuze. Doelgroep Jongeren met een beperking in de leeftijd vanaf 15 jaar die onderwijs volgen bij: een school voor het praktijkonderwijs of bij een school voor het voortgezet speciaal onderwijs of voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs of middelbaar beroepsonderwijs. T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 4

5 2. Huidige status Voor het projectmanagement is het van belang frequent op de hoogte te blijven van de voortgang van het experiment. Daarom heeft de projectmanager periodiek overleg met het projectteam en met de procesbegeleider. Daar waar noodzakelijk heeft hij op ad hoc basis overleg met leden van het projectteam. Uitvoering De coördinatie en aansturing van het experiment wordt uitgevoerd door een projectmanager. De inhoudelijke uitvoering van het project vindt plaats door een arbeidsdeskundige, 2 gedragwetenschappers. De procesbegeleiding van het experiment wordt uitgevoerd door een psychologisch medewerkster. Het projectteam heeft periodiek overleg over de voortgang en inhoud van het experiment met de werkgroep assessment SSONML. Deze werkgroep bestaat uit (stage)docenten van de scholen van SSONML. Hierdoor vindt er een afstemming plaats tussen de visie en ideeën van het projectteam en de wensen en behoeften van de uiteindelijke gebruikers binnen SSONML van het resultaat van het experiment. Het projectteam heeft regelmatig overleg over de voortgang en inhoud van het experiment met een klankbordgroep. Deze klankbordgroep bestaat uit medewerkers van MBO, Stichting MEE, WSW, UWV, UWV Werkbedrijf, gemeente Venlo die binnen hun eigen organisaties betrokken zijn bij onderzoek en loopbaanadvies voor jongeren met een beperking. Hierdoor vindt er een afstemming plaats tussen de visie en ideeën van het projectteam en de wensen en behoeften van de uiteindelijke gebruikers binnen de keten onderwijs-arbeidsmarkt-zorg. De projectmanager heeft periodiek overleg met een lid van het College van Bestuur van SSONML en met een stuurgroep van directeuren van de scholen SSONML die betrokken zijn bij de arbeidstoeleiding van jongeren met een beperking. Hierdoor vindt er een afstemming plaats tussen de visie en ideeën van het projectteam en de wensen en behoeften van de directie van SSONML en de directie van de scholen. Startdatum In week 36, vanaf 2 september 2009, is gestart met de uitvoering van het experiment. Einddatum In week 29, 23 juli 2010, is gepland dat de uitvoering van het experiment wordt beëindigd. Status Om de doelstelling van het experiment te realiseren hebben we nodig: 1. Toolbox assessment werken naar vermogen jongeren met een beperking 2. Rapportagemodel loopbaanadvies werken naar vermogen jongeren met een beperking 3. Beschrijving werkproces samen presteren op individueel niveau T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 5

6 De activiteiten die moeten leiden tot de doelstelling worden uitgevoerd door planmatig de stappen te volgen: onderzoek voorlopige keuze uitvoering pilot evaluatie pilot definitieve keuze. Op grond van denken van Z naar A en doen van A naar Z is de uitvoering van het experiment als volgt opgezet: Beeldvorming Vraag: Wat willen we weten en meten in de keten onderwijs-arbeidsmarkt? Doelgericht onderzoek 1. Onderzoek welke info is nodig om werken naar vermogen te kunnen vaststellen? 2. Onderzoek welke diagnose instrumenten zijn er al om info te verkrijgen? 3. Voorlopige keuze toolbox (beleid) 4. Pilot uitvoering (15 jongeren) 5. Evaluatie 6. Toolbox assessment werken naar vermogen betreffende jongeren met een beperking Tijd Onderzoek stap 1 t/m 2 september november 2009 Beleid stap 3 december 2009 Uitvoering stap 4 januari 2010 mei 2010 Resultaat stap 5 t/m 6 juni 2010 juli 2010 Oordeelsvorming Hoe communiceren we in de keten onderwijs - arbeidsmarkt? Doelmatig rapporteren 1. Onderzoek rapportagemodellen onderwijs-arbeidsmarkt 2. Voorlopige keuze (beleid) 3. Pilot uitvoering (15 jongeren) 4. Evaluatie 5. Loopbaanadvies werken naar vermogen voor jongeren met een beperking (rugzakje voor transitietraject met portfolio, benodigde voorzieningen, begeleidingsbehoefte, verwachte arbeidsprestatie en werkgeversinfo) Tijd Onderzoek stap 1 september november 2009 Beleid stap 2 december 2009 Uitvoering stap 3 januari 2010 mei 2010 Resultaat stap 4 t/m 5 juni 2010 juli 2010 T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 6

7 Besluitvorming Wie zijn er bij betrokken? Samen presteren op individueel niveau 1. Onderzoek ketensamenwerking / netwerkpartners onderwijs-arbeidsmarkt 2. Voorlopige keuze (beleid) 3. Pilot uitvoering 4. Evaluatie 5. Beschrijving werkproces samen presteren op individueel niveau bij onderzoek en advies werken naar vermogen betreffende jongeren met een beperking Tijd Onderzoek stap 1 september november 2009 Beleid stap 2 december 2009 Uitvoering stap 3 januari 2010 mei 2010 Resultaat stap 4 t/m 5 juni 2010 juli 2010 Eindrapportage De pilot assessment: werken naar vermogen voor jongeren met een beperking is uitgevoerd binnen de Stichting Speciaal Onderwijs Noord en Midden Limburg (SSONML). Binnen de SSONML worden leerlingen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking, een gedragsprobleem en/of psychiatrische problematiek en leerlingen binnen het praktijkonderwijs zo goed mogelijk begeleid om hun talenten zo optimaal mogelijk tot ontwikkeling te brengen en deze leerlingen voor te bereiden op een zo zelfstandig mogelijke deelname aan de maatschappij. SSONML stelt zich tot doel om een eigen traject van persoonlijke ontwikkeling en groei van de jongere te stimuleren, rekening houdend met de maatschappelijke en pedagogische opdracht en het eigen ontwikkelingsperspectief van jongeren. Daar waar het verrichten van arbeid tot de mogelijkheden behoort van de jongere met een beperking zou deze jongere een integraal en doorlopend transitietraject moeten doorlopen dat vroegtijdig begint op school met als doel duurzame arbeidsparticipatie in een beroep dat past bij zijn beroepskeuze en (arbeids)mogelijkheden (werken naar vermogen). In onze optiek betekent dit een balans zoeken tussen het ontwikkelingsperspectief enerzijds en het uitstroomperspectief anderzijds: Ontwikkelingsperspectief: ontwikkeltraject aanbieden voor persoonlijke groei en beroepsmatige ontwikkeling binnen de grenzen die voor elk individu gelden (beschikbare competenties); Uitstroomperspectief: ontwikkeltraject moet een bijdrage leveren voor duurzame participatie op de arbeidsmarkt (benodigde competenties). Bij een integraal en doorlopend transitietraject voor jongeren met een beperking zal de focus moeten komen liggen op gewenst effect: de jongeren met een beperking zullen, via maatwerk en een individuele benadering, al tijdens de schoolse periode worden toegeleid naar een passende werkplek waar ze duurzaam kunnen werken naar vermogen. Om dit gewenste effect te bereiken zal al tijdens de schoolperiode de benodigde expertise ingezet moeten worden als het gaat om de keten onderwijs arbeidsmarkt. Doelstelling van het project werken naar vermogen voor jongeren met een beperking is dan ook om een loopbaanadvies werken naar vermogen voor jongeren met een beperking te ontwikkelen door vroegtijdig (tijdens schoolse periode) de gevraagde en benodigde expertise te organiseren, zodat aan de hand van onderzoek een advies kan worden gerealiseerd in de keten onderwijs - arbeidsmarkt. T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 7

8 Beoogde effecten van het project: Jongeren en ouders krijgen de beschikking over een informatiebron die hen gegevens verstrekt betreffende de arbeidsmogelijkheden zodat ze een juiste keuze kunnen maken als het gaat om een realistische uitstroomperspectief richting arbeidsmarkt. Stagedocenten krijgen de beschikking over een informatiebron die hen gegevens verstrekt om voor jongeren met een beperking een passend stagetraject te realiseren dat leidt naar een passende werkplek waar ze duurzaam kunnen werken naar vermogen. Werkgevers krijgen de beschikking over een informatiebron die hen gegevens verstrekt om jongeren met een beperking een passend dienstverband te kunnen aanbieden waar ze duurzaam kunnen werken naar vermogen. Binnen het project is vervolgens een toolbox geformuleerd om de leerling met alle facetten voor dit transitietraject in kaart te kunnen brengen. Daarbij is bekeken welke informatie er nodig is om een passend loopbaanadvies te formuleren voor de leerling, rekening houdend met zijn beperkingen, leervermogens, sociale context, wensen en verlangens, motivatie en arbeidsmarktcompetenties. Binnen het project is gebruik gemaakt van het volgende werkmodel: Denken Cognitief functioneren Doen Fysiek en arbeidscompetenties Willen Drijfveren en motivatie Zijn Sociale omgeving, persoonlijkheid en gedrag Binnen deze vier deelaspecten is voor de toolbox bekeken welke elementen ons inziens van belang zijn. Daarbij is gebruikt gemaakt van practice-based kennis, maar waar mogelijk ook van evidence based informatie. Om te komen tot een individueel ontwikkelperspectief met nadruk op een proces in de loop der tijd is ervoor gekozen op drie momenten binnen de onderwijscarrière de componenten van dit model in kaart te willen brengen, namelijk bij aanvang van de schoolcarrière, voor de eerste stages en bij uitstroom. T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 8

9 Daarbij wordt ervan uitgegaan dat de nadruk binnen het onderwijstraject aanvankelijk voornamelijk op didactische leerdoelen zal liggen, maar dat deze steeds meer zal verschuiven in de richting van werkdoelen en arbeidscompetenties. Daarmee verschuift de hoofdmoot aan inbreng van de gedragswetenschapper steeds verder naar de inbreng van de arbeidsdeskundige. School: leerdoelen Arbeid: werkdoelen / competentiegericht leren 12 / 13 jaar 15 / 16 jaar 17 / 18 jaar Vanuit het werkmodel en uitgaande van dit verschuivend perspectief is er inhoud gegeven aan de componenten van de toolbox. Zie hiervoor bijlage 1. De vervolgstap was om passende middelen te vinden die deze componenten ook daadwerkelijk in de praktijk in kaart kunnen brengen. Alle geijkte middelen zijn bekeken en geëvalueerd waarna de keuze is gemaakt voor de best passende toolbox instrumenten. Daarbij is een afweging gemaakt op basis van informatie die binnen scholen reeds voor handen is, gerenommeerde psychologische en didactische testen, praktische haalbaarheid qua inspanning en afnameduur voor zowel de professional als de leerling. Voor een aantal componenten bleek er echter geen bestaand middel beschikbaar. Waar mogelijk hebben we hiertoe zelf een passend aanbod ontwikkeld. Het bleek dat er met name voor de sociale omgeving en de arbeidscompetenties nog weinig informatie voor handen was. Daartoe hebben we een vragenlijst voor leerling en ouders ontwikkeld met betrekking tot de sociale omgeving en is er aan de hand van AKA-competenties een vereenvoudigde competentielijst geformuleerd die stagebegeleiders / praktijkbegeleiders in kunnen vullen omtrent het kwadrant doen. Om de motivatie van leerlingen meer gestructureerd in beeld te brengen is er een semigestructureerd interview opgesteld. Deze instrumenten zijn opgenomen in bijlage 3. Probleemstelling en doelstellingen pilot De toolbox assessment is een nieuw ontwikkeld instrument binnen het onderwijsveld. Om de waarde van dit instrument te bepalen willen we een pilot uitvoeren. Middels deze pilot willen we de volgende hoofdvragen gaan beantwoorden: - Heeft het uitvoeren van een werk gerelateerd assessment toegevoegde waarde op hetgeen nu reeds binnen de scholen gebeurt aan arbeid toeleiding? - Bevat de toolbox voldoende componenten of missen we nog informatie voor het formuleren van een passend advies? - Levert de toolbox informatie op voor de leerling en de ouders om meer zicht te krijgen op de arbeidsmogelijkheden? - Levert de toolbox informatie op voor de stagebegeleiders om het proces richting arbeidsgerelateerde vaardigheden en uitstroom beter te begeleiden? - Levert de toolbox informatie op voor de werkgever, waarbij deze inzicht krijgt in welke voorzieningen jongeren nodig hebben, welke begeleidingsbehoefte er is en de verwachte arbeidsprestatie als voorwaarden voor een duurzaam dienstverband? - Voor welke leerlingen is de toolbox geïndiceerd? Is de toolbox passend voor alle doelgroepen binnen de SSONML en mogelijk daarbuiten? T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 9

10 De pilotgroep Binnen het project is de toolbox getoetst door het uitvoeren van een assessment- pilot bij leerlingen van de verschillende scholen van de SSONML. De leerlingen uit deze pilotgroep zijn allen voorgedragen door de betrokken gedragswetenschapper van de betreffende school / dienst in samenspraak met mentoren en stagebegeleiders. Er hebben in totaal 26 leerlingen deelgenomen aan de pilot vanuit de verschillende scholen en uit de diverse leeftijdscategorieën. Zie onderstaande grafieken voor de verdeling. Verspreiding leerlingen over deelnemende scholen Verspreiding leerlingen naar leeftijdscategorie 15% 15% 47% 19% 54% 31% 19% Praktijkonderwijs VSO-rec 4 VSO-ZMLK Ambulante Dienst jaar jaar jaar Bij alle leerlingen is in de periode april 2010 tot juli 2010 de gestandaardiseerde toolbox afgenomen. Daarnaast zijn er, indien gewenst, aanvullende gegevens verzameld (veelal dossiergegevens, een enkele keer een extra test) om te komen tot een passend advies voortkomend uit het assessment gericht op de keten onderwijs arbeid. Voor het formuleren van dit advies is een rapportagemodel ontwikkeld. Dit is opgenomen in bijlage 4. Resultaten 1. Deelname Bij alle aangemelde leerlingen heeft het assessment daadwerkelijk plaatsgevonden. Dit betekent dat er 26 leerlingen een assessment werken naar vermogen voor jongeren met een beperking volbracht hebben. Tijdsinspanning voor de leerling bestond uit minimaal 1 dagdeel tot maximaal 4 dagdelen. Bij alle leerlingen is de complete toolbox voor de betreffende leeftijdsgroep afgenomen. Bij een tweetal leerlingen zijn er daarnaast aanvullende instrumenten gebruikt. 2. De toolbox Een belangrijke vraag die we middels de pilot hebben beantwoord heeft betrekking op de mate waarin de toolbox voldoende componenten bevat om de informatie op de vier kwadranten te verzamelen. Na het verzamelen van de gegevens van de 26 leerlingen hebben we per kwadrant bekeken of er informatie gemist werd of dat de informatie compleet was. T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 10

11 Zijn De combinatie aan vragenlijsten die is afgenomen om een beeld te krijgen over de persoonskenmerken van de jongere (CBSA / ZALC / NPV-J) schetst een compleet beeld. De vragenlijsten meten allen verschillende aspecten en zijn ons inziens complementair aan elkaar. Het is belangrijk om de resultaten van de vragenlijsten te koppelen aan de dossierinformatie, omdat achtergronden nodig zijn om de informatie adequaat te interpreteren. Ook de vragenlijst sociale omgeving helpt om de overige informatie beter in perspectief te zien. We willen op alle leeftijden deze gegevens dan ook in de toolbox laten. De conclusie blijkt goed te formuleren op basis van deze verzamelde informatie. Het is niet noodzakelijk om de leerling daadwerkelijk te kennen, beeld dat naar voren komt uit dossier / vragenlijsten blijkt in de meeste gevallen herkenbaar voor betrokken professionals, de jongere en zijn ouders. Het wordt als belangrijk gezien om belemmerende factoren in de omgeving ook te benoemen, maar om dit algemeen te houden, aangezien het doel van het assessment advisering rondom arbeidstoeleiding van de jongere is. Aandachtspunten: - Voor de ZMLK leerlingen blijkt het invullen van de vragenlijsten veelal te moeilijk en minder valide vanwege de geringe mate van zelfreflecterend vermogen. Informatie over de zijnskenmerken van deze leerlingen zal dan ook meer vanuit de omgeving aangeleverd moeten gaan worden, bijvoorbeeld middels de ESSEON. - Voor de leerlingen met psychiatrische problemen wordt het als belangrijk ervaren om het diagnoseverslag mee te nemen in het assessment. Anders is de problematiek niet altijd helder omschreven binnen het dossier. Denken Het in kaart brengen van de cognitieve vaardigheden middels geijkte intelligentietesten is waardevol, met name in combinatie met de informatie vanuit de arbeidscompetenties. Het schetst een kader om het functioneren van de jongere in te plaatsen. De neuropsychologische taken blijken een passende aanvulling, met name om mogelijke belemmerende factoren binnen stage / arbeid te onderkennen. Het maakt helder wat een cognitief onvermogen is van de leerling of wat nog trainbaar is binnen stages. De didactische drempelonderzoeken zijn niet afgenomen. Wel is er gebruik gemaakt van recente didactische gegevens die binnen de scholen aanwezig zijn en van rapportgegevens. Bij het interpreteren van de gegevens binnen deze component is een rapport of kennis over dle s wel nodig om een beeld te hebben van sterke en zwakkere kanten op onderwijsniveau. Voor leerstijl hebben we geen passend instrument gevonden, waardoor ook dit niet gemeten is. Deze informatie hebben we daarentegen niet gemist, omdat deze informatie ook uit andere bronnen (o.a. handelingsplannen) wel naar voren komt. Aandachtspunten: - BRIEF blijkt niet geschikt als screening voor de executieve functies van de leerlingen. Bij alle leerlingen komen hieruit gemiddelde scores naar voren, terwijl er bij verscheidene leerlingen in de handelingsplannen en overige taken duidelijke aanwijzingen waren voor executieve problemen. Als vervanging is voor een aantal leerlingen gebruik gemaakt van de BADS-C, welke een genuanceerder beeld gaf. Met betrekking tot de aandacht screening is de verkorte TEA-CH afgenomen. Deze lijkt wel een betrouwbaar beeld op te leveren. T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 11

12 - Bij 17/18 jaar zijn de psychologische testgegevens vaak al oud. Daarbij is meestal alleen het laatste verslag aanwezig, zodat er geen eerdere IQ gegevens beschikbaar zijn en het daarom niet duidelijk is of er sprake is van een stabiele cognitieve ontwikkeling. Wanneer het assessment structureel wordt afgenomen binnen de scholen op de voorgestelde leeftijden (12/13 jaar en 15/16 jaar), zal dit probleem niet langer aanwezig zijn. Nu is het voor deze leerlingen mogelijk de WAIS-III NL af te nemen om toch over recente informatie te beschikken. - WISC-III NL geeft meer informatie dan de NDT, geeft veelal ook een betrouwbaarder beeld. Bij invoeren binnen school voor alle leerlingen moet er keuze gemaakt worden, mogelijk alternatief is NDT voor groepsgewijze afname i.v.m. tijd (praktisch). Voor individuele afname adviseren wij een WISC-III NL. Doen De vragenlijst arbeidscompetenties is ontwikkeld aan de hand van AKA-competenties welke binnen het MBO niveau 1 gebruikt worden. Deze competenties kunnen gezien worden als basis arbeidsvaardigheden voor de jongere. Dankzij de concrete gedragsomschrijvingen in de lijst hebben we de indruk dat we een nauwkeurig beeld krijgen over het arbeidsmatig functioneren van de jongere. Op dit moment betreft het een eenmalige meting, de bedoeling bij het in kaart brengen van de arbeidscompetenties is echter dat dit een lopend proces wordt van het op de werkplek volgen van een leerling, zodat groei in kaart gebracht kan worden. Binnen de toolbox geeft het duidelijke handvatten / adviezen waar aan gewerkt kan worden op stages of waar rekening mee gehouden moet worden op een werkplek. Bij het toepassen van de toolboxinstrumenten wordt voor de component doen nu nauwelijks informatie van school meegenomen, terwijl deze wel voor handen kan zijn. Binnen het praktijkonderwijs is deze informatie zoveel mogelijk wel meegenomen en dit wordt als zeer zinvol ervaren om het beeld rondom de leerlingen te complementeren. Eventuele certificaten die de jongere heeft behaald en dossierinformatie over stages e.d. met de bevindingen hierover dienen ons inziens ook meegenomen te worden om tot een volledige conclusie over de doen-component te komen. Zeker binnen het praktijkonderwijs is er op dit vlak al veel informatie, omdat competenties van leerlingen hier bij ieder vak gescoord worden. Aandachtspunten: - Tempoachterstand wordt binnen de arbeidscompetentielijst nauwelijks concreet gemaakt, terwijl dit wel noodzakelijke informatie is. ZEDEMO is hiervoor een geschikt instrument. Wanneer er op de arbeidscompetentielijst ingevuld wordt dat er sprake is van tempoachterstand, dan ZEDEMO inzetten (meet handelingssnelheid). - De arbeidscompetentielijst is niet in te vullen als er (nog) geen arbeidsgerelateerde activiteiten zijn (of praktijkvakken). Dan is uitgebreider gericht arbeidsonderzoek nodig, zoals IDA om MELBA-competenties te meten. Dit geldt met name voor leerlingen binnen het regulier onderwijs (vanuit de ambulante dienst). - Voor ZMLK-leerlingen kunnen de AKA-competenties te hoog gegrepen zijn. Om een beeld te krijgen over het arbeidsmatig functioneren van deze leerlingen zal eveneens een uitgebreider assessment met betrekking tot arbeidscompetenties nodig zijn. Dit zal nader uitgewerkt moeten worden. Een voorbeeld kan het toepassen van de ZEDEMO zijn. T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 12

13 - Arbeidscompetentielijst blijft afhankelijk van de persoonlijke mening van een stagebegeleider. Als een leerling vastloopt op stage kan dit een vertekend beeld geven. IDA kan een meerwaarde hebben als je twijfels hebt over de resultaten van de arbeidscompetentielijst. Willen Het meten van de schoolmotivatie wordt als waardevol gezien om de beelden die bij de leerling leven rondom school en leren in kaart te brengen. We hebben een voorkeur voor de SAQI, omdat deze op de computer afgenomen kan worden en dit jongeren meer aanspreekt. De prestatiemotivatietest levert geen aanvullende informatie. Het is opvallend dat alle jongeren zeer hoog scoren op positieve faalangst; dit lijkt geen reëel beeld. Mogelijk vertekent deze vragenlijst omdat hij verouderd is of omdat de vragen te ingewikkeld zijn. De PMT-K wordt daarmee verwijderd uit de toolbox. De vragenlijst motivatie werkt positief vanwege de mogelijkheid tot doorvragen op achterliggende ideeën bij een jongere rondom een bepaalde werksector. Het levert nieuwe en verrassende informatie op. Prettig om een houvast te hebben als basis tot dit gesprek met de jongere. Het gebruik van interessetesten blijkt wel een beeld te geven over de voorkeursrichting van een jongere, maar de vraag is in hoeverre dit beeld realistisch is. De jongere zelf heeft vaak geen duidelijk beeld bij bepaalde sectoren of beroepen. Het geeft dan ook meer informatie over ideeën die bij een jongere leven rondom bepaalde beroepen. Wat ons betreft moet een beroepskeuzetest dan ook eerst een duidelijk beeld scheppen voor de jongere over wat een sector inhoudt (bijvoorbeeld aan de hand van korte filmpjes), zodat ze een gerichte keuze kunnen maken. Deze beeldvorming moet in de beroepskeuzetest terug komen, anders zien we op dit moment geen meerwaarde boven het motivatiegesprek. We willen dan ook op zoek naar een beter en betrouwbaarder instrument. Zeker bij leerlingen met ZMLK-niveau is het raadzaam met de jongere in gesprek te gaan over de beelden die leven bij bepaalde sectoren (welke ideeën hebben ze, wat verwachten ze, waar komt de gedachte vandaan). 3. Nieuw ontwikkelde instrumenten In de toolbox zijn een drietal instrumenten opgenomen die binnen de projectgroep ontwikkeld zijn. Het betreft de vragenlijst sociale omgeving, het semi-gestructureerde motivatiegesprek en de arbeidscompetentielijst. Binnen de pilot hebben we bekeken of deze instrumenten de gewenste informatie opleveren. Vragenlijst sociale omgeving Middels deze vragenlijst wordt een duidelijk beeld verkregen over de sociale omgeving en het sociale netwerk van de jongere. Het wordt duidelijk of er sprake is van een steunend systeem of van belemmerende factoren in de directe leefomgeving. Respons is 100%, wat betekent dat ouders geen belemmeringen ervaren om de lijst in te vullen en terug te sturen. Het toont ons inziens tevens de betrokkenheid van de ouders bij het assessment van hun kind aan. Bij de vraag rondom politiecontact blijkt dat we weinig informatie krijgen, hier zullen we een aantal verdiepingsvragen aan toevoegen. Zo ook bij de vraag, bent u tevreden over de vrije tijdsinvulling van uw kind. Overweging is gemaakt of een interview met de ouders meer informatie oplevert. Wij denken dat dit de tijdsinvestering niet waard is. In voorkomende gevallen kan altijd telefonisch contact met de ouders gezocht worden. T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 13

14 Semi-gestructureerd interview motivatie Deze gesprekken geven zeer veel nieuwe informatie over de beeldvorming van jongeren rondom bepaalde beroepen / opleidingen. Het maakt duidelijk waar de jongere zijn motivatie vandaan haalt en waarom bepaalde keuzen gemaakt worden. De mogelijkheid tot doorvragen geeft nieuwe en verrassende wendingen aan het gesprek. Met name de vraag en als dat niet zou kunnen, wat wil je dan biedt perspectieven. Informatie over de wensen van de jongere richting arbeid is onmisbaar binnen het assessment. Arbeidscompetentielijst De vragenlijst geeft een beeld van de (on)mogelijkheden van de leerlingen richting de arbeidsmarkt en de ontwikkelingsmogelijkheden daarin. De vragenlijst geeft inzicht in de vraag hoe er invulling gegeven kan worden aan de (vervolg)stage en welke componenten aangeleerd of verder ontwikkeld kunnen / moeten worden. Wanneer het als procesinstrument gebruikt wordt, kan het ook een beeld geven over ontwikkelingen van leerlingen binnen een actuele stage. Bij het gebruik blijkt het nu vooral een momentopname. Aan de instructie zullen we toevoegen dat het raadzaam is de vaardigheden van de jongere over een tweetal weken zo goed mogelijk te observeren. Dit om de betrouwbaarheid te vergroten. De lijst wordt ingevuld door stagebegeleiders of de persoon die zo optimaal mogelijk zicht heeft op het handelen van de jongere in de praktijksituaties. Tijdens de pilot is de lijst ingevuld door jobcoaches, stagebegeleiders en stagedocenten. Bij een viertal leerlingen hebben we alle mogelijke informanten de lijst in laten vullen. De inhoud van deze vragenlijsten is met elkaar vergeleken. Informanten blijken het op minimaal 48% van de items met elkaar eens en maximaal op 79% van de items. Dit toont aan dat de persoonlijke mening van de informanten altijd een zekere rol blijkt te spelen. De jobcoach behaalt de hoogste inter-beoordelaar betrouwbaarheid. Daarmee lijkt dit de meest aangewezen persoon om de competentielijst in te vullen. Voor de stagedocent gelden de laagste inter-beoordelaar betrouwbaarheden. Bij voorkeur vult dan ook of de jobcoach of de stagebegeleider de lijst in en niet de stagedocent. Daarmee lijkt de betrouwbaarheid te vergroten, naarmate een informant meer binnen de praktijksituatie van de jongere aanwezig is. Zie ook de onderstaande figuur. Inter-beoordelaar betrouwbaarheid ,25 62,75 63, : stagebegeleider stagedocent 2: stagebegeleider jobcoach 3: stagedocent - jobcoach T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 14

15 4. Advies Het advies bij het assessment is vormgegeven in een overleg tussen gedragswetenschapper en arbeidsdeskundige. De informatie uit beide vakgebieden blijkt complementair aan elkaar, waarbij we geleerd hebben meer vanuit het perspectief van de ander te kunnen kijken. Kennis van zowel het onderwijsveld als vanuit de arbeidsmarkt wordt zodoende optimaal aan elkaar gekoppeld. Er komen inzichten naar voren die er van tevoren niet waren. We realiseren ons dat we voorzichtig moeten zijn in de formulering van het advies. Door het toegespitst kijken naar arbeids(on)mogelijkheden van de jongere wordt heel duidelijk bestempeld wat een jongere wel en niet kan. Hierdoor worden sommige opties al snel uitgesloten. De terugkoppeling vraagt dan ook de juiste afstemming. De verwachting bij aanvang van de pilot was dat een sectorkeuze concreet zou worden aan de hand van het vaardigheidsprofiel qua arbeidscompetenties. Dit is niet voor alle jongeren mogelijk gebleken. Het blijkt afhankelijk van het beeld van de leerling en de informatie die al voor handen is. Het moet ons inziens ook een persoonlijke keuze blijven. Er worden wel duidelijke adviezen aangereikt welke banen en/of opleidingen tot de mogelijkheden behoren. Mogelijk is het zinvol een loopbaanadviseur aan de projectgroep toe te voegen om te bekijken of de richtingen die passen bij de kwaliteiten en belemmeringen van de jongere nauwkeuriger in kaart gebracht kunnen worden. In het terugkoppelen van het advies werd duidelijk dat een voorgesprek met de betrokken professionals zeer belangrijk is. Zodoende kan gecontroleerd worden of het advies past bij de leerling en reële adviezen oplevert die ook passen bij de lijn die binnen school reeds ingezet is. Het geschetste beeld past dan beter in het totaalplaatje van de jongere binnen de onderwijscontext. Daarna kan dan een gezamenlijk gedragen advies richting jongere en ouders. 5. Adviesformulering binnen de keten Het geformuleerde advies / het rapportagemodel is getoetst bij twee belangrijke partners. Ten eerste is het binnen de werkgroep TECA van de SSONML uitgebreid bekeken. In deze werkgroep zitten o.a. stagedocenten van de betrokken scholen. Algemene conclusie uit dit overleg is dat het advies nieuwe informatie geeft buiten de informatie die er binnen school al is (bijvoorbeeld andere richting / sectorkeuze die beter blijkt aan te sluiten bij (on)mogelijkheden van de leerling). Het wordt als belangrijk ervaren dat de kern van de conclusies van alle vier de onderdelen terugkomen in het advies. Daarnaast wordt als tip meegegeven om een korte puntsgewijze samenvatting op te nemen van de belangrijkste resultaten en aandachtspunten. Helder om het overzichtelijk bij elkaar te hebben. De werkgroep uit de hoop dat jongeren middels deze toolbox sneller zicht krijgen op hun (on)mogelijkheden bij hun eigen wensen, omdat het inzicht geeft in competenties en vaardigheden richting toekomst/ arbeid. Advies krijgt een hogere status omdat het gebaseerd is op onderzoeken gericht op een compleet beeld en niet alleen geformuleerd wordt op basis van de informatie die voor handen is. Het advies is eveneens voorgelegd aan een klankbordgroep van regionale partners in de keten onderwijs arbeid. De klankbordgroep bestaat uit deelnemers van het UWV, Jongerenloket Venlo e.o., Zorgloket Venlo e.o., Stichting Mee, Gemeente Venlo, SWbedrijf (WAA en NLW) en ROC Gilde Opleidingen. Vanuit deze klankbordgroep komt de feedback dat het waardevol is dat er gericht gekeken is naar arbeidscompetenties. Informatie over welke competenties reeds aanwezig zijn en welke de jongere nog moet ontwikkelen wordt als grote meerwaarde gezien op hetgeen nu reeds aan rapportage beschikbaar is. T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 15

16 Daarnaast wordt het als prettig ervaren dat de kern van informatie over een jongere nu in één document aanwezig is. Alle relevante informatie komt naar voren, er wordt geen informatie gemist. De angst wordt uitgesproken dat diverse instellingen echter nog steeds ook hun eigen assessment uit willen voeren, met name omdat dit veel geld oplevert voor de betrokken instanties. Het is dan ook van groot belang om te onderzoeken of de denkwijze en de invulling middels de toolbox verder uitgewerkt en geïmplementeerd kan worden bij ketenpartners, zodat er geen herhaling van zetten plaatsvindt voor de jongere. 6. Tijdsinvestering Tijdens de pilot is de tijdsinvestering voor alle betrokken leden van de projectgroep per leerling uitgekomen op: - psychodiagnostisch medewerker: gemiddeld 12 uur - gedragswetenschapper: 2 uur uitvoering assessment - arbeidsdeskundige: 2 uur Om tot de advisering te komen is er daarnaast een gezamenlijk overleg tussen gedragswetenschapper en arbeidsdeskundige van gemiddeld 1u, waarna de terugkoppeling aan betrokken professionals 1½ u in beslag neemt en de terugkoppeling met jongere / ouders gemiddeld 1u kost. Overhead: 2u per leerling voor het maken van afspraken, verslaglegging, verspreiding enz. Conclusie De hoofdvraag van de pilot was om te bekijken of het toepassen van een toolbox assessment een meerwaarde oplevert voor het traject om te komen tot werken naar vermogen voor leerlingen met een beperking buiten hetgeen reeds binnen de scholen van de SSONML gebeurt. Ons inziens kunnen we deze vraag volmondig met ja beantwoorden. Binnen verschillende scholen werd er wel al een uitstroomperspectief geformuleerd, maar was dit veelal gebaseerd op een verzameling van aanwezige gegevens. Meerwaarde van de toolbox ligt in het geïntegreerd bekijken van alle relevante aspecten in het functioneren van een leerling. Het werkmodel waarop de toolbox gebaseerd is, geeft richting en zorgt dat alle relevante aspecten in kaart gebracht worden en geïntegreerd worden in het totaaladvies. Dit levert niet alleen voor de scholen een helder geformuleerd en duidelijk onderbouwd uitstroomadvies op, inclusief aandachtspunten voor de nabije toekomst, maar ook voor de ketenpartners aan de arbeidszijde. De uitgebreidere informatie, met name door het meenemen van de persoonskenmerken, de motivatie en het in kaart brengen van de arbeidsmarktcompetenties wordt door ketenpartners het meest gewaardeerd. Daarnaast is het verslag geschreven in woorden die voor zowel de arbeidsmarkt als het onderwijs als ouders en leerling begrijpelijk zijn. Er wordt een algemeen gedragen referentiekader gecreëerd, waar dit voorheen in verslagen die van school kwamen een probleem was. De complete beeldvorming draagt bij aan een betere besluitvorming rondom het traject dat de jongere het beste kan doorlopen. Het advies is gericht op de persoonlijke groei van de jongere rekening houdend met zijn (on)mogelijkheden. Daarmee draagt de toolbox ertoe bij de jongere in een passende richting te manoeuvreren en krijgt de jongere al vroeg in zijn loopbaan zicht op de haalbaarheid van zijn toekomstdromen. Het in kaart brengen van de interesses en motivatie van de leerling kan uitval voorkomen, omdat aangesloten wordt bij de intrinsieke motivatie van de jongere. T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 16

17 Meerwaarde ligt daarnaast in de lijn die door de school heen voor een leerling getrokken kan worden. Arbeidstoeleiding en uitstroomperspectief worden vanaf het begin van de voortgezet onderwijsperiode speerpunten, zodat er reeds op jonge leeftijd gericht aan de slag gegaan kan worden binnen een passend perspectief. Het is belangrijk dat er op alle meetmomenten middels de toolbox een gericht actieplan opgesteld wordt, met zowel onderwijsdoelen als doelen op het vlak van de arbeidscompetenties, zodat de leerling zelf de regie houdt. Ons inziens is het dan ook belangrijk dat het proces binnen scholen gedragen wordt en geïmplementeerd wordt, zodat het assessment niet gezien wordt als een papieren rapportage, maar als onderdeel van het onderwijsaanbod dat leidt tot gerichte aandachtspunten binnen het onderwijs. Het kan een basis vormen om de jongere op een passende stageplek te krijgen met duidelijke aandachtspunten. Er wordt gerichter bekeken welke competenties een jongere binnen de stage moet verwerven om tot betere resultaten te komen. Daarmee vormt de toolbox ons inziens een eerste stap om de jongere meer arbeidsklaar af te leveren vanuit het onderwijs. De overstap richting arbeidsmarkt wordt kleiner. Vanuit de pilot is de inhoud van de toolbox geëvalueerd. Het blijkt dat er middels de instrumenten in de toolbox voldoende informatie verzameld wordt om te komen tot een passend advies. Meerwaarde ligt in het gestructureerd in kaart brengen aan de hand van betrouwbare meetinstrumenten. Op dit moment lijkt de toolbox het meest geïndiceerd voor leerlingen binnen het praktijkonderwijs en cluster 4 onderwijs. Voor de overige doelgroepen van de SSONML (namelijk ZMLK-onderwijs en ambulante dienstverlening) dienen er nog aanpassingen aan de instrumenten van de toolbox gedaan te worden. Hiertoe zijn adviezen geformuleerd. Het advies levert zowel aan de jongere en zijn ouders inzichten omtrent de arbeidsmogelijkheden. Voor de stagebegeleiders levert het handvatten om gericht met de jongere aan de slag te gaan richting arbeidsmarktcompetenties. Er worden uitspraken gedaan rondom begeleidingsbehoefte en verwachte arbeidsprestaties, zodat de werkgever een completer beeld krijgt van de (on)mogelijkheden van de jongere binnen het arbeidsproces. Daarmee kan het verslag dienen als transitiedocument richting de arbeidsmarkt. Adviezen Voor de implementatie van het werken naar vermogen aan de hand van de toolbox is het van belang dat het assessment gezien wordt als een methodiek die binnen de scholen gehanteerd kan worden om te komen tot een geïntegreerd advies voor de koppeling school arbeidsmarkt. Wanneer assessment onderdeel uitmaakt van het aangeboden schoolprogramma kunnen vorderingen van leerlingen met betrekking tot arbeidscompetenties nauwkeurig in kaart gebracht worden. Het leerproces binnen stages wordt daarmee gerichter vorm gegeven. Wij adviseren om per school te bekijken welke professionals nodig zijn om deze implementatie verder vorm te geven. Betrokkenheid van mentor, stagebegeleiders, gedragswetenschapper en arbeidsdeskundige lijkt minimaal nodig. Met betrekking tot de toolbox blijkt toepassing voor ZMLK populatie moeilijk, omdat het zelfreflecterend vermogen van deze jongeren minder ontwikkeld is, waardoor de vragenlijsten te weinig valide informatie opleveren. Ook functioneren zij op arbeidscompetenties veelal niet op AKA niveau. Informatie zal ons inziens dan ook meer uit de omgeving aangeleverd moeten worden. Uit wetenschappelijk onderzoek is echter gebleken dat ouders geen betrouwbare informanten zijn. Informatie zal ons inziens dan ook vaker bij de betrokken professionals gehaald moeten worden en vanuit het meetbaar maken van de praktische vaardigheden. Uitwerking van de toolbox voor deze doelgroep dient dan ook nog nader te gebeuren. T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 17

18 3 Planning & Control De ambitie van SSONML als het gaat om het experiment is: Bevorderen arbeidsparticipatie jongeren met een beperking Professionaliseren onderzoek en advies als het gaat om werken naar vermogen van jongeren met een beperking; Duidelijk zichtbaar te positioneren als betrouwbare partner in samenwerkingsverband onderwijs & arbeidsmarkt; Voor het experiment zijn een aantal succes bepalende factoren vastgesteld 1. Inzicht in mogelijkheden tot verrichten arbeid jongeren met een beperking vanaf leeftijd 15 jaar 2. Bevorderen arbeidsparticipatie jongeren met een beperking start op school vanaf leeftijd 15 jaar 3. Deskundige en betrouwbare partner in keten onderwijs & arbeid 4. Samenhang en afstemming persoon, situatie en begeleiding 5. Doorlopend proces arbeidsintegratie jongeren met een beperking in de keten onderwijs en arbeid 6. Verbinding en afstemming tussen professionals en organisaties betrokken bij arbeidsintegratie jongeren met een beperking Streefcijfers Het meetbaar maken van de succes bepalende factoren is een volgende stap naar realisatie van de gestelde doelen. Prestatie indicatoren zijn meetpunten die een goede indicatie geven voor succes of falen van de desbetreffende succes bepalende factor. Succes Bepalende Factoren Inzicht in mogelijkheden tot verrichten arbeid jongeren met een beperking centraal vanaf leeftijd 15 jaar Bevorderen arbeidsparticipatie jongeren met een beperking start op school vanaf leeftijd 15 jaar Prestatie indicatoren Valide en betrouwbaar toolbox assessment als het gaat om loopbaanadvies werken naar vermogen jongeren met een beperking Een planmatig en gestandaardiseerd werkproces assessment waarbij een valide en betrouwbaar assessment wordt uit gevoerd m.b.t. vaststellen arbeidsmogelijkheden jongeren met een beperking tijdens periode op school. Loopbaanadvies werken naar vermogen jongeren met een beperking tijdens onderwijs periode Deskundige en betrouwbare partner in keten onderwijs & arbeid Samenhang en afstemming persoon, situatie en begeleiding Onderwijsprogramma Leren maak er Werk van Valide en betrouwbaar toolbox assessment als het gaat om loopbaanadvies werken naar vermogen jongeren met een beperking Theorie en model waarin samenhang en afstemming wordt aangegeven als het gaat om loopbaanadvies werken naar vermogen jongeren met een beperking T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 18

19 Succes Bepalende Factoren Doorlopend proces arbeidsintegratie jongeren met een beperking in de keten onderwijs en arbeid Verbindingen en afstemming tussen professionals en organisaties betrokken bij arbeidsintegratie jongeren met een beperking Effectmeeting Eind meting juli 2010 Succes Bepalende Factoren Inzicht in mogelijkheden tot verrichten arbeid jongeren met een beperking centraal al vanaf leeftijd 15 jaar Bevorderen arbeidsparticipatie jongeren met een beperking start op school (vanaf leeftijd 15 jaar) Betrouwbare partner in keten onderwijs & arbeid Samenhang en afstemming persoon, situatie en begeleiding Prestatie indicatoren Een samenwerkingsverband van partijen die zowel zelfstandig als afhankelijk van elkaar functioneren omdat ze samen-hangende handelingen uitvoeren gericht op een gemeenschappelijk doel Resultaten assessment transparant en navolgbaar rapporteren in een loopbaanadvies werken naar vermogen jongeren met een beperking voor de volgende partner in de keten onderwijs - arbeid Stand van zaken Er is een planmatige en systematisch werkproces ontwikkelt om de mogelijkheden tot verrichten van arbeid op 15 jarige leeftijd met een valide en betrouwbare toolbox assessment in beeld te brengen 26 leerlingen hebben een planmatig en gestandaardiseerd werkproces assessment doorlopen. waarbij een valide en betrouwbaar assessment wordt uit gevoerd m.b.t. vaststellen arbeidsmogelijkheden jongeren met een beperking tijdens periode op school (zie bijlage I). Het blijkt dat er middels de instrumenten in de toolbox voldoende informatie verzameld wordt om te komen tot een passend advies. Meerwaarde ligt in het gestructureerd in kaart brengen aan de hand van betrouwbare meetinstrumenten. Op dit moment lijkt de toolbox het meest geïndiceerd voor leerlingen binnen het praktijkonderwijs en cluster 4 onderwijs. Voor de overige doelgroepen van de SSONML (namelijk ZMLK-onderwijs en ambulante dienstverlening) dienen er nog aanpassingen aan de instrumenten van de toolbox gedaan te worden. Er is een valide, betrouwbaar en bruikbare toolbox assessment ontwikkelt als het gaat om loopbaanadvies werken naar vermogen jongeren met een beperking. Hiermee laat SSONML zien over de juiste expertise te beschikken dan wel de juiste expertise bij elkaar te brengen en zo van toegevoegde waarde te zijn voor de jongeren, ouders, docenten, als ander ketenorganisaties. Het projectteam heeft een model ontwikkelt genoemd Leren & Werken naar Vermogen. In dit model wordt duidelijk het denken en doen vanuit systeembenadering aangegeven. Zie voorblad voor model. T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 19

20 Succes Bepalende Factoren Doorlopend proces arbeidsintegratie jongeren met een beperking in de keten onderwijs en arbeid Verbindingen en afstemming tussen professionals en organisaties betrokken bij arbeidsintegratie jongeren met een beperking Stand van zaken Er is met UWV en MEE afspraken gemaakt betreffende een transitieoverleg. Doelstelling van dit overleg is afspraken te maken om in de transitieperiode samenhangende handelingen uit te voeren gericht op een gemeenschappelijk doel door Vaststellen wat het eenduidig realistisch toekomstperspectief voor de leerling is; Transparant en navolgbaar aan te geven waarom dit zo gevonden wordt; Advies opstellen hoe de leerling het realistisch toekomstperspectief kan bereiken; Vanuit eigen organisatie aangegeven welke bijdrage kan worden geleverd Zie ook werkproces in de keten (bijlage III). Het werkmodel waarop de toolbox gebaseerd is, geeft richting en zorgt dat alle relevante aspecten in kaart gebracht worden en geïntegreerd worden in het totaaladvies. Dit levert niet alleen voor de scholen een helder geformuleerd en duidelijk onderbouwd uitstroomadvies op, inclusief aandachtspunten voor de nabije toekomst, maar ook voor de ketenpartners aan de arbeidszijde. De uitgebreidere informatie, met name door het meenemen van de persoonskenmerken, de motivatie en het in kaart brengen van de arbeidsmarktcompetenties wordt door ketenpartners het meest gewaardeerd. Daarnaast is het verslag geschreven in woorden die voor zowel de arbeidsmarkt als het onderwijs als ouders en leerling begrijpelijk zijn. Er wordt een algemeen gedragen referentiekader gecreëerd, waar dit voorheen in verslagen die van school kwamen een probleem was. Het advies levert zowel aan de jongere en zijn ouders inzichten omtrent de arbeidsmogelijkheden. Voor de stagebegeleiders levert het handvatten om gericht met de jongere aan de slag te gaan richting arbeidsmarktcompetenties. Er worden uitspraken gedaan rondom begeleidingsbehoefte en verwachte arbeidsprestaties, zodat de werkgever een completer beeld krijgt van de (on)mogelijkheden van de jongere binnen het arbeidsproces. Daarmee kan het verslag dienen als transitiedocument richting de arbeidsmarkt. Zie bijlage IV. T (077) M E j.kerkhofs@ssonml.nl I Pagina 20