KREEKRAKSLUIZEN BRANDPREVENTIE - BRANDBESTR JDING RIJKSWATERSTAAT RAPPORT: C 2891
|
|
- Veerle van Beek
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 KREEKRAKSLUIZEN RAPPORT: BRANDPREVENTIE - BRANDBESTR JDING RIJKSWATERSTAAT C 2891 DIRECTIE BRUGGEN
2
3 BIBLIOTHEEK BOUWDIENST RIJKSWATERSTAAT NR iflfy.fc.om RAPPORT BRANDPREVENTIE / BRANDBESTRIJDING VOOR DE KREEKRAKSLUIZEN Inhoud: 1 Inleiding 1.1 Begrippen en afkortingen biz Doel van net rapport Wat te bcschermen Kwetshare delen Mogelijke gevolgen van een calamiteit 2+ 2 Soorten gcvaarlijke stoffen 2.1 Waar rekening mee gehouden moet worden Brandklassen Uitgangspunt 2+ 3 Keuze blus.ciddelen 3*1 Blusmiddelen Water Schuim. 5 3*2+ Keuze schuimsoort 5 2+ Keuze van systeem 2+.1 Bediening van de sluis Ander niet bedienend personeel Brandv/eer naaste omgeving Conclusie 6 5 Omschrijving van het systeem 5.1 Onderverdeling inzetvormen Eerste inzet Tweede inzet Apparatuur voor de sluiskolk Apparatuur voor wandschuivengebouw 8
4 -2- o Capacltoits bepalingon 6.1 Waterbelasting op kolkoppervlak 6.2 Capaciteit pompen 6.3 Voorraad schuimvormendraiddel 7 Schema apparatuur 8 Kostenbep;roting 9 Literatuur biz
5 -3- l INLEIDIITG 1*1 Begrippcn en afkortingen v. verschuimingsfactor (voud) s.v.ra. schuimvormend middel hydrophiele vloeistoffen - polaire vloeistoffen, over het algemeen schuimverstorend hydrophobe vloeistoffen niet polaire vloeistoffen, over het algemeen niet schuimverstorend 1.2 Doel van het rapport Dit rapport is een neerslag van een onderzoek, om te komen tot een systeem voor brandpreventie/brandbestrijding ter bescherming van het kunstwerk de "Kreekraksluizen". Buiten beschouwing blijven de gebouwen, waar reeds brandpreventieve maatregelen zijn getroffen. 1.3 Wat ts bescher-men a. Veiligheid van mens en dier (o.a. opvarenden van te schutten schepen en aanwezig onderhoudspersoneel). b. Bescherming van het kunstwerk ter voorkoming van een langdurige stagnatie van het schutbedrijf. 1.4 Kwetsbaro delen a. Electrische voedings- en besturingskabels in de machineruimten in de sluiswanden. b. Hefdeuren (hoogwaterkering/ en bewegingswerk). c. Bewegingswerken in de sluiswanden. d. Beton (beperkte weerstand tegen hitte). e. Sluiswand (remmingwerken in de sluis) Materiaal: hout. f. Wandschuivongebouw (explosie gevaar).
6 1.5 Mogelijke gevolgen van oen calamiteit Meer of minder ernstige beschadiging van het kunstwerk t.g.v. brand, Stremming van de sluis in de periode van herstelwerkzaamheden. 2 SOORTEN GEVAARLIJKE STOFFEN 2.1 V/aar rekening m'ee gehouden moet worden In eerste instantie moet er rekening mee gehouden worden dat alle stoffen vervoerd worden, welke volgens de schepenwet toelaatbaar zijn. 2.2 Brandklassen Definitie en aanduiding van de brandklassen: Klasse A: branden van vaste stoffen van hoofdzakelijk organische oorsprong, die in het algemeen onder gloedvorming verbranden. Klasse B: branden van vloeibare of vloeibaar wordende stoffen. Klasse C: branden van gassen. Klasse D: branden van metalen. 2.3 Uitgangspunt Bij het voorgestelde brandpreventie/-bestrijdingssysteem is niet uitgegaan van extreme gevallen, doch een risicodekking van o.a. normale tot lastig te blussen brandbare vloeistoffen, welke een hoog percentage van het transport te water uitmaken.
7 -5-3 KEUZE BLUSMIDDELEN 3.1 Blusmiddelcn De voor dit kunstwerk in aanmerking komende blusmiddelen zijn: water, schuim en poeder. 3.2 Water Water is een blusmiddel waarvan de werking berust op het koelen van de brandende stof tot onder de verbrandingstemperatuur. Het is niet toepasbaar op stoffen welke zuurstofdragers zijn of reageren met zuurstof of water. 3.3 Schuim Het schuim wordt hier luchtschuim bedoeld.. Het schuim is een mengsel van water, s.v.m. en lucht. We onderscheiden 3 soorten schuim: 1. Zwaarschuim (nat schuim) Verschuimingsgetal k tot Middelschuim Verschuimingsgetal 50 tot Lichtschuim Verschuimingsgetal 200 tot Keuze schuimsoort Eelangrijkste eigenschappen van lichtschuim a. heeft een zeer geringe massa. b. heeft een grote vloeibaarheidsgraad. c. kan i.v.m. eigenschap "a" alleen in besloten ruimten worden toegepast. (windinvloeden) Eelangrijkste eigenschappen van zwaarschuim a. heeft een grote massa en geeft een worplengte van c.a. 60 m zonder windinvloed. * b. heeft een belangrijk koelend vermogen.
8
9 -6- c. er is alleen doelgericht mee te werken. d. punt "c" maakt handbcdiening wcnsclijk. e. uitgaande van gelijke watercapaciteit is do snelheid van hot aanbrengen van de schuiradeken lager dan bij middelschuim. Toelichting op punt "c": In verband met de relatief grote massa van het schuim is de mechanische beschadiging, wanneer do straal op een wand of vloeistofspiegel is gericht vrij groot. Verder bestaan speciale soorten schuimvormende middelen die toegepast als zwaarschuim geschikt zouden moeten zijn voor het blussen van brandende hydrophiele vloeistoffen. Uit resultaten van proeven op brandende Acryl-Nitril (hydrophiele vloeistof), blijkt dat de. resultaten zeer matig zijn. Belangrijkste eigenschappen van middelschuim a. heeft een grotere vloeibaarheidsgraad dan zwaarschuim. b. bij gclijkblijvende watercapaciteit sneller een schuimdeken over de gehele kolk dan bij toepassing van zwaarschuim. c. geringcre massa dan zwaarschuim (kortere worplcngte bij spuiten tegen de wind in). d. goede resultaten bekend ook bij toepassing op hydrophiele vloeistoffen. Uit bovenstaande blijkt dat middelschuim voor een toepassing als eerste inzet in een geautomatiseerd systeem de meeste mogelijkheden geeft. Een geoptimaliseerde keuze van schuimwerpers en verschuimingsgetal zal afhangen van proefnemingen. i+ KEUZE VAN SYSTEEM Zf.l Bediening van de sluis De sluizen worden centraal bediend, door max. 1+ personen. Er is op de sluiswanden en bij de hoofden geen sluispersoneel aanwezig. if.2 Ander niet bedjlenend personeel * Ter plaatse aanwezige onderhoudspersoneel enz.
10 Brandwecr naaste omgeving Dit betreft in eerste instantie de korpsen uit Bergen op Zoom en Rilland Bath. 4.4 Conclusie Uit paragraaf I, 2 en 3 zijn do volgende conclusies getrokken: 1. Het aanwezige bedienend personnel biedt weinig mogelijkheden i.v.m. het geringe aantal, en andere te vervullen taken en de momentele bezetting. Om anderszins personeel in te schakelen dat niet bij de bediening van de sluis betrokken is, bijv. onderhoudspersoneel, blijft moeilijk, omdat deze dan circa 24 uur per etmaal op de sluis aanwezig moeten zijn. De afstand complex-woongebied is te groot (eerste inzet). 2. De brandwoerkorpsen uit naaste omgeving kunnen i.v.m. afstand pas na ca. 30 minuten ter plaatse zijn (als eerste inzet). Ook kan afgevraagd worden of het bij deze gemeenten aanwezige materieel voldoende mogelijkheden biedt om aan de veronderstelde calamiteit, in korte tijd, het hoofd te bieden. Uit het voorgaande volgt dat een brandpreventie/brandbestrijdingssysteem wat betreft de eerste inzet zo veel mogelijk geautomatiseerd en universeel, de voorkeur verdient. 5 OMSCHRIJVING VAN HET SYSTEEM 5.1 Onderverdeling ir.zetvormen V/e kunnen het voorgestelde brandpreventie/-bestrijdings-systeem voor de Kreekraksluizen in twee vormen van inzet onderverdelen. 5.2 Eerste inzet Voor eerste inzet wordt uitgegaan van vast opgestelde, op afstand bediende apparatuur op de sluizen. Hierraede moet het kunstwerk in de eerste 30 min. na de calamiteit beschermd kunnen worden. 5.3 Tweede inzet Voor tweede inzet is uitgegaan van twee mobiele eenheden, welke op het complex worden gestationecrd. Deze mobiele eenheden worden bediend door brandweerpersoneel van de gemeente Bergen op Zoom.
11 Apparatuur voor de sluiskolk Aan de buitenzijde van elke sluiswand wordt over de gehele lengte een waterleiding gemonteerd waarop d.m.v. electrisch, op afstand bediende afsluiters, 15 middelschuimwerpcrs zijn aangesloten. Bij iedere middelschuimwerper wordt op een bordes een tank met s.v.m. geplaatst. Op de leidinggedeelten tussen de werpers worden brandkranen aangebracht, welke door mobiele eenheden gebruikt kunnen worden Voor het voeden van de waterleiding wordt achter de tussenhoof- don een onderwaterpomp geplaatst (statische opvoerhoogte ca. 10m) 5.5 Apparatuur voor wandschuiven^ebouw In eerste instantie moeten de wandschuivengebouwen beschermd worden tegen explosiegevaar en giftige gassen. Hiervoor is een detectiesysteem voor explosieve - en giftige gassen toegepast. Om instroming van explosieve - of giftige gassen (eventueel reeds brandende) in het wandschuivengebouw te stoppen, wordt in iedere wandschuifopening een schuimsprinkler geplaatst die als functie heeft de verbinding tussen kolk en machineruimte af te. sluiten. 6 CAPACITEITS BEPALINGEN 6.1 Waterbelasting OP TCoTkoppervlak Om de kolk afdoende en voldoende snel te kunnen afdekken met een laag blusschuim, dat zowel geschikt is voor hydrophiele vloeistoffen als hydrophobe vloeistoffen komt middelschuim met een verschuimingsgetal van ca. 50, gevormd door een synthetische schuimvormend middel als meest geschikt in aanmerking. De waterbelasting mag echter niet minder dan 3 l/m2 min. bedragen (VFDB richtlijnen nr.,0506).
12 -9- Ook bij het blussen van hydrophiele vloeistoffen mag dit als minimum eis voldoende geacht wordon, daar deze zich zeer snel met het water in de kolk vermengen en de blussing gunstig beinvloeden. 6.2 Capaciteit pompen a. voor de kolk; De pompcapaciteit voor de middelschuimwerpers is in verband met het op de sluis aanwezige vermogen beperkt tot /min. per sluiswand, zodat per sluis gelijktijdig max. 20 stuks middelschuimwerpers ingezet kunnen worden. Voor tweede inzet waarbij uitgegaan wordt van mobiele eenheden moet een capaciteit van /min. water per wand ruim voldoende worden geacht. b. voor de wandopeningen; De pompcapaciteit voor de sprinklerinstallatie in de v/anden. Watercapaciteit per sprinkler ca /min. gerekend is 22 sprinklers per pomp. Minimale pompcapaciteit 880 1/min. Per sluiswand 3 pompen. 6.3 Voorraad schuimvormendmiddel a. voor de kolk; Toegepast worden middelschuimwerpers met een watercapaciteit van elk 800 1/min. Bij y/o toevoeging van s.v.m., en uitgaande van een 30 min. bedrijf, wordt de voorraad s.v.m. per werper Totaal 30 x 720 = s.v.m. per sluis. b. voor de wandopeningen; In iedere wandopening wordt een middelschuimsprinkler geplaatst. Per 22 sprinklers wordt een tank van s.v.m. geplaatst.
13
14 mm CENTR. 7 SCHEMA APPARATUS) o [rnoel = middelschuimwe = middelschuimspi = mobile eenheid = onderwaterpomf = brandkraan me Z.M. = waterleiding
15 1 4- mob! - j Systeem: ie inzet: + O ^ 2 e inzet: I mob, bediend. door brandweer. personeel van gemeente Bergen op slangen Zoom of Riland - Bath. onderwerp: OVERZICHT SL d.d [scha
16 -10- JIZEN al: 1 : 1000
17 -11-8 KOSTEN BEGROTING Watcrlciding met onderwaterpompirstallatie langs kolkwand f ,- Brandkranen met brandslangen " ,- Middelschuimwerpers * « ,- Staalconstructie tegen wandschuivengebouw» ,- Schuimvormend middel» ,- Sprinklerinstallatie Detectie in wandschuivengebouw " , ,- Electrische installatie " ,- Montage « ,- Kosten per sluis f ,- Kosten voor 2 sluizen f ,- 2 Mobiele eenheden " ,- Totale kosten voor gehele sluizencomplex f ,- Eovengenoemde kostprijzen zijn gebaseerd op het prijspeil van het 2e kwartaal 1974 on excl. B.T.V/.
18 -1 9 LITERATUUR a. Dc organisatie van hot ochutbcdrijf op de Kreekraksluizen (Eorenschot) b. Experimenten met Acryl Nitril "Blusproeven" (Uitgave van hot Directoraat-Generaal van de Arbeid van het Ministerie van Sociale Zaken) C Blusprooven op do chemische vloeistof "Dianon" (3eproevingsterrein Bayer-V/erke te Antv/erpen) d. Din. norm VFDB Richtlijn 0506 e. Documentatie over schuimvormende middelen van "Total" f. Documentatie en voorstellen van verschillende firma's. Voorburg, 10 September Redaktie H.G, van den Bosch.
19
Introductie Brandveiligheid
Introductie Brandveiligheid Arbo- en milieudienst W&N Jeroen Haars Arbo- en Milieudienst (AMD), Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen 1 INTRODUCTIE Brand Blusstoffen Blusmiddelen Hoe te handelen
Nadere informatieWat is een explosie? Een explosie is een zeer snel verlopende brand met een vrijkomende (verwoestende) drukgolf.
Toolbox: Brand en Explosie Het doel van een toolboxmeeting is om de aandacht en motivatie voor veiligheid en gezondheid binnen het bedrijf te verbeteren. Wat is brand? Brand is een chemische reactie van
Nadere informatieHANDBOEK VEILIGHEIDSMIDDELEN 23-09-2011. Branden worden volgens NEN-EN 2 in de volgende klassen onderverdeeld:
Hoofdstuk 9 - Kleine blusmiddelen Inleiding Ieder bedrijf moet beschikken over middelen waarmee het zelf bij een beginnende brand de brandbestrijding ter hand kan nemen. Deze middelen worden kleine blusmiddelen
Nadere informatieIntroductie Brandveiligheid
Introductie Brandveiligheid Jeroen Haars Arbo en Milieudienst W&N Arbo- en Milieudienst (AMD), Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen 1 INTRODUCTIE Brand Blusstoffen Blusmiddelen Hoe te handelen
Nadere informatieBrand en explosiegevaar
Brand en explosiegevaar Door brand en explosie tijdens werkzaamheden vallen er jaarlijks tientallen doden en gewonden. Dus moet je brand en explosies zien te voorkomen. Mede doordat deze zeer onvoorspelbaar
Nadere informatieERO. Productinformatieblad Repressie. 30-XS Blusvloeistof
30-XS Blusvloeistof 30-XS is speciaal ontwikkeld voor het bestrijden van vaste stoffen branden (Klasse A), zoals hout, papier, textiel, tapijt, woningbranden etc. De krachtige blusvloeistof is uniek omdat
Nadere informatie- WAT IS BRAND? - BRANDKLASSEN - HOE EEN BRAND BESTRIJDEN? - KLEINE BLUSMIDDELEN - WAT TE DOEN BIJ BRAND - VOORKOMEN VAN BRAND
- WAT IS BRAND? - BRANDKLASSEN - HOE EEN BRAND BESTRIJDEN? - KLEINE BLUSMIDDELEN - WAT TE DOEN BIJ BRAND - VOORKOMEN VAN BRAND Brand of verbranding is een oxydatieverschijnsel waarbij een brandbaar product
Nadere informatieOefentoets-Brandpreventie en brandbestrijding-2016
Projecttitel: Oefentoets-Brandpreventie en brandbestrijding-2016 Aantal items: 25 Max. aantal punten: 30 1 Bij welke letters horen de brandklassen? Match de letters in de rechterkolom met de juiste brandklasse
Nadere informatieBrand. Voor het ontstaan van brand heb je 3 zaken nodig. Dit noemt men de branddriehoek. - Brandbare stof - Zuurstof - Een ontbrandingstemperatuur
Brand Opleiding: BHV in de binnenvaart Overal kan brand ontstaan. De meeste branden ontstaan doordat machines falen of door menselijke fouten. Denk hierbij bv aan het broeien van afvalproducten, onvoorzichtigheid
Nadere informatie-5- Noem de blusmethoden voor een klasse A-brand. -5- Omschrijf de brandklassen. -5- Noem de blusmethoden voor een klasse B-brand.
-5- Met welk bord wordt een explosiegevaarlijke gebied aangegeven? -5- Noem de blusmethoden voor een klasse A-brand. -5- Noem de blusmethoden voor een klasse B-brand. -5- Noem de blusmethoden voor een
Nadere informatieVanaf december 2008 is de EU-GHS verordening in werking getreden.
1. Gevaarsymbolen Vanaf december 008 is de EU-GHS verordening in werking getreden. GHS (Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals) is een wereldwijd uniform systeem voor de
Nadere informatie4-2-2015. Tactiek en techniek Het aflegsysteem. Tactiek en techniek Het aflegsysteem. Tactiek en techniek Het aflegsysteem.
p.162 Lt. Geert DERLYN Aflegsysteem: - werken in teamverband - bevelvoerder bepaald tactiek - beslissing op basis van verkenning Aflegsystemen: bij brand technische hulpverlening I.G.S. 1 Eenheidscommando
Nadere informatieTransport gevaarlijke stoffen
min. 30 cm Identificatienummer gevaar Identificatienummer stof 40 cm Afmeting mag ongeveer 10% afwijken Herkenningsbord Blanco Lijst van stoffen en identificatienummers Betekenis van gevaarsidentificatienummers
Nadere informatieSCHRIFTELIJKE INSTRUCTIES VOLGENS HET ADN. Maatregelen in het geval van een ongeval of noodgeval
SCHRIFTELIJKE INSTRUCTIES VOLGENS HET ADN Maatregelen in het geval van een ongeval of noodgeval In het geval van een ongeval of noodgeval dat tijdens het vervoer kan voorkomen of optreden, moeten de leden
Nadere informatieEXPLOSIEVEILIGHEIDSDOCUMENT Beoordeling van explosiegevaren door stof van installaties en arbeidsplaatsen
Installatie: Arbeidsplaats: Beschrijving van de installatie en arbeidsplaats Verantwoordelijke: (1) Brandbare Stoffen (2) Gegevens van de meest kritische stof Ontstekingstemperatuur: Ontstekingsenergie:
Nadere informatie8th international conference for fire brigades in the high hazard industry 10 & 11 november 2015
8th international conference for fire brigades in the high hazard industry 10 & 11 november 2015 Op 10 en 11 november jl. hebben wij (Maurice en Pauline) de achtste international conference for fire brigades
Nadere informatieA B C D F 100.10. Poederblussers
100.10 Poederblussers Poederblussers met bluspoeder zijn geschikt voor het blussen van zowel vaste stof als vloeistofbranden, gasbranden en branden van onderspanning staande apparatuur. e blussende werking
Nadere informatieBrandpreventie in de praktijk
Brandpreventie in de praktijk WAT TE DOEN BIJ BRAND? 2 Hoe ontstaat brand? Om een vuurtje te krijgen heb je drie zaken nodig: Zuurstof, brandstof en temperatuur Als je een van die drie zijden wegneemt,
Nadere informatieEen mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken
Hoofdstuk 5 In vuur en vlam 5.1 Brand! Voorwaarden voor verbranding Ontbrandingstemperatuur De temperatuur waarbij een stof gaat branden De ontbrandingstemperatuur is ook een stofeigenschap. Er zijn drie
Nadere informatieIndustriële brandbestrijding
Industriële brandbestrijding Het IFV bedankt iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan de inhoud van dit tekstboek. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen
Nadere informatieToolbox-meeting Kleine blusmiddelen
Toolbox-meeting Kleine blusmiddelen Unica installatietechniek B.V. Schrevenweg 2 8024 HA Zwolle Tel. 038 4560456 Fax 038 4560404 Inleiding Er zijn de laatste tijd veel nieuwe blusstoffen ontwikkeld. De
Nadere informatieInzet van fluorhoudend versus fluorvrij blusschuim Gepubliceerd 8 september 2017 ( laatst bijgewerkt 7 september 2017 )
Inzet van fluorhoudend versus fluorvrij blusschuim Gepubliceerd 8 september 2017 ( laatst bijgewerkt 7 september 2017 ) De laatste jaren neemt de discussie over de toepassing van fluorhoudend blusschuim
Nadere informatieBijlage 1 Advies brandweer Veiligheidsregio Haaglanden
33 Bijlage 1 Advies brandweer Veiligheidsregio Haaglanden Wijzigingsplan "Emmastraat Pijnacker" (vastgesteld) Wijzigingsplan "Emmastraat Pijnacker" (vastgesteld) 34 Veiligheidsregio Haaglanden HlMlIIlil
Nadere informatieRapportage advies externe veiligheid
Rapportage advies externe veiligheid Ontwerp bestemmingsplan Gochsedijk Siebengewald Gemeente Bergen Adviesaanvrager: Gemeente Bergen Datum: 14 april 2016 Status: Opgesteld door: Collegiaal getoetst door:
Nadere informatieNieuwe brandweervoertuigen voorzien van Druk Lucht Schuim systeem (DLS)
Raadsvoorstel Bevoegdheid Raad Vergadering Gemeenteraad Oirschot Vergaderdatum: 30 juni 2009 Registratienummer: 2009/28 Agendapunt nummer: 7 Onderwerp Nieuwe brandweervoertuigen voorzien van Druk Lucht
Nadere informatieSero Zijkanaalpompen. Centrifugaalpompen
Sero Zijkanaalpompen Centrifugaalpompen 221 Sero Zijkanaalpompen De Sero zijkanaalpompen zijn door hun speciale constructie goed in staat om water met lucht te verpompen. Echter is dit pompprincipe tussen
Nadere informatieBijlagen bij: Algemene Voorwaarden Gebruik en inrichting van ruimtes met sprinkler(s)
Bijlagen bij: Algemene Voorwaarden Gebruik en inrichting van ruimtes met sprinkler(s) Inhoudsopgave Bijlage 1 Toelichting sprinklervoorwaarden... 2 Bijlage 2 Informatie: Werking van een sprinklerinstallatie...
Nadere informatieAlternatieven voor fluorhoudend blusschuim Conclusies van een verkennend onderzoek
Rotterdam, 18 december 2017 Landelijk Expertisecentrum BrandweerBRZO Projectleider: drs. ing. J.A (Jan) Meinster www.ifv.nl/kennisplein/brandweerbrzo Inleiding De toepassing van fluorhoudend blusschuim
Nadere informatieWat iedere medewerker moet weten over brand
Wat iedere medewerker moet weten over brand Inhoud Inleiding 3 Brandmelding 4 Wat te doen bij brand? 10 regels 5 Branddetectie en overige voorzieningen 7 Gebruiksaanwijzing kleine blusmiddelen 9 Brandpreventie
Nadere informatieGEBRUIKSAANWIJZING EIGENSCHAPPEN VOOR HET GEBRUIK
Hartelijk dank voor de aankoop van dit product van JB Systems. Lees deze gebruiksaanwijzing zeer zorgvuldig door, om volledig van alle mogelijkheden te kunnen profiteren. EIGENSCHAPPEN Gebruikersvriendelijke
Nadere informatieBrandpreventie. Inhoud van de presentatie. Inhoud van de presentatie. Hoe een brand bestrijden? Inhoud van de presentatie.
Brandpreventie Om verbranding mogelijk te maken zijn er altijd 3 elementen nodig: Zuurstof Energiebron Brandbaar product (vaste stof / vloeistof / gas) Oxidatiemiddel (meestal zuurstof; 21% in de lucht)
Nadere informatie1. Weten dat er explosieveiligheid in normen beschreven staat en in Europa specifiek in de ATEX-richtlijn
Hoofdstuk 11 ATEX Doelstellingen 1. Weten dat er explosieveiligheid in normen beschreven staat en in Europa specifiek in de ATEX-richtlijn ATEX staat voor ATmosphéres EXplosives. Onder een explosieve atmosfeer
Nadere informatieBetrouwbaar, Technisch, Vriendelijk
Betrouwbaar, Technisch, Vriendelijk Stofexplosiegevaar Thema avond PREBES Aquafin Harelbeke 08/06/2017 G. Cailliau, sectormanager BTV West Vlaanderen Inhoud Wanneer is er explosiegevaar? Wettelijk kader.
Nadere informatie1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE ONDERNEMING
1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE ONDERNEMING Productinformatie Handelsnaam : Fabrikant/Leverancier : Schülke & Mayr Benelux b.v. Prins Bernardlaan 2 c 2032 HA Haarlem Nederland Telefoon:
Nadere informatieAflegsysteem brandbestrijding
Aflegsysteem brandbestrijding De door de ploeg te verrichten handelingen die tot doel hebben de juiste blusmiddelen volgens de juiste tactiek en techniek op de brandhaard aan te brengen 1976 Doelstellingen
Nadere informatieINCIDENT MAASVLAKTE OLIE TERMINAL (MOT)
INCIDENT MAASVLAKTE OLIE TERMINAL (MOT) Tony Heer (VRR) Hans Buurman (GB) November 13, 2014 Brandweer en de PGS 2 Reageer #brandweerbrzo Inhoud presentatie Beschrijving MOT (TH) Vergunningsituatie (TH)
Nadere informatieChecklist Brandveilig gebruik horecabedrijven. Gegevens van u en uw horecabedrijf. Naam Horecabedrijf. Adres
Checklist Brandveilig gebruik horecabedrijven. Gegevens van u en uw horecabedrijf. Naam Horecabedrijf Adres Postcode en plaats Soort bedrijf Restaurant / Café / anders nl.: Contactpersoon Functie Eigenaar/
Nadere informatieHandleiding brandveiligheidtraining Arduin
Inleiding: Alle medewerkers van Arduin hebben van het bedrijf T.S.A. een brandveiligheidtraining gehad. Het doel hiervan was, dat een ieder binnen Arduin weet wat hij/zij wel of beter niet kan doen in
Nadere informatieWATERVOORZIENING GEDURENDE C-CONTROLE
IMPLEMENTATIE TB67b GEDURENDE C-CONTROLE Eric Mulders Aanleg van leidingsystemen voor brandbeveiliging 1 Onderhoud aan bluswatersystemen, hydranten en afsluiters Plaatsen van tijdelijke watervoorzieningen
Nadere informatieEXPLOSIEVEILIGHEIDSDOCUMENT Beoordeling van explosiegevaren door gas en damp van binnen arbeidsplaatsen
Explosiegevaarlijke ruimte: Arbeidsplaats: Beschrijving van gas en/of damp Veiligheidsinformatieblad aanwezig (1) Vlampunt Vlampunt beneden 21 C Vlampunt boven 21 C Beschrijving van de installatie (2)
Nadere informatieInterpretatievraagstukken normalisatie kleine blusmiddelen
Interpretatievraagstukken normalisatie kleine blusmiddelen 2014-09 FAQ Wijziging referentie in NEN 4001 Wat verandert er in NEN 4001 nu NEN-EN-ISO 7010 is gepubliceerd? In NEN 4001 staat een normatieve
Nadere informatieInleiding. Situering. De situering van het geplande asielzoekerscentrum is in onderstaande figuur weergegeven.
Notitie 2015.245.02-01: Beperkte verantwoording tijdelijk asielzoekerscentrum Jachthuisweg te Hardenberg Berg en Terblijt, 6 oktober 2015 1. Inleiding Men is voornemens een asielzoekerscentrum te vestigen
Nadere informatieAardolie is een zwart, stroperig mengsel van heel veel stoffen, wat door middel van een bepaalde scheidingsmethode in zeven fracties gescheiden wordt.
Meerkeuzevragen Naast koolstofdioxide en waterdamp komen bij verbranding van steenkool nog flinke hoeveelheden schadelijke stoffen vrij. Dit komt doordat steenkool ook zwavel- en stikstofatomen bevat,
Nadere informatieToolbox-meeting Gevaarlijke dampen, gassen en stoffen
Toolbox-meeting Gevaarlijke dampen, gassen en stoffen Inleiding Met dampen van brandbare vloeistoffen, gassen en stoffen moet je behoorlijk uitkijken. Er dreigen namelijk vier gevaren, zijnde: Het gevaar
Nadere informatieWat iedere medewerker moet weten over brand
Wat iedere medewerker moet weten over brand Inhoud Inleiding 3 Brandmelding 4 Wat te doen bij brand? 10 regels 5 Branddetectie en overige voorzieningen 7 Gebruiksaanwijzing kleine blusmiddelen 9 Brandpreventie
Nadere informatieARBOCATALOGUS EXPLOSIEGEVAAR
ARBOCATALOGUS EXPLOSIEGEVAAR Inleiding Bij de werkzaamheden in de sector Orsima bestaat het risico van explosiegevaar. Een explosie kan ontstaan door de combinatie van drie elementen: zuurstof, een ontstekingsbron
Nadere informatieCEEPEE 15 K / G / M. Montagevoorschrift condenswaterpomp
Montagevoorschrift condenswaterpomp CEEPEE 15 K / G / M Zelfaanzuigend tot 1,5 m Opvoerhoogte 9 m / 18 m. Universeel toepasbaar Zeer laag geluidsniveau 1 Het beoogde gebruik De condenswaterpomp is bedoeld
Nadere informatieSymbool (exploderende bom): zwart; achtergrond: oranje; cijfer 1 in de benedenhoek
GEVAAR VAN KLASSE 1 Ontplofbare stoffen of voorwerpen Symbool (exploderende bom): zwart; achtergrond: oranje; cijfer 1 in (Nr. 1) Subklassen 1.1, 1.2 en 1.3 ( Nr. 1.4) Subklasse 1.4 Achtergrond: oranje;
Nadere informatieInnoVfoam B.V. Enterprise in foam firefighting innovations
InnoVfoam B.V. Enterprise in foam firefighting innovations InnoVfoam B.V. Enterprise in foam firefighting innovations Vragen over schuimblussystemen? Behoefte aan advies over het ontwerpen van een installatie?
Nadere informatieBrandbestrijding. Basisopleiding BHV. Inhoudsopgave
Brandbestrijding Basisopleiding BHV Brandbestrijding 1. brand en de gevaren 2. taak BHV er Selecteer een hoofdstuk naar keuze B Brand en de gevaren 1. brand 2. branddriehoek 3. gevaren 4. soorten branden
Nadere informatieUitgebreide Checklist. 1. Organisatorische aspecten
Uitgebreide Checklist 1. Organisatorische aspecten Controlerapporten, keuringsrapporten, certificaten etc. zijn verzameld in een logboek. Zijn alle controles in het logboek vastgelegd, inclusief datum
Nadere informatie: EuroSept Max XL-Wipes Refill12
1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE VENNOOTSCHAP/ONDERNEMING productinformatie Handelsnaam Fabrikant/ Leverancier : : Henry Schein Medcare House Centurion Close Gillingham Business
Nadere informatieBetekenis H-zinnen. Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren
Betekenis H-zinnen Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren 00 Ontplofbare stoffen, instabiel Instabiele ontplofbare stof H0 Ontplofbare stoffen, subklasse. H0 Ontplofbare stoffen, subklasse. H03 Ontplofbare
Nadere informatieOPSTELLEN ZONERINGSDOSSIER BATTERIJLAADPLAATS. Hannelore Vandenbussche 15/03/2018
OPSTELLEN ZONERINGSDOSSIER BATTERIJLAADPLAATS Hannelore Vandenbussche 15/03/2018 1 Doelstelling De verschillende stappen om een zoneringsdossier en zoneringstekeningen van een batterijlaadplaats op te
Nadere informatieInternationale veiligheidsrichtlijnen Hoofdstuk 5. Hoofdstuk 5 BRANDBESTRIJDING
Hoofdstuk 5 BRANDBESTRIJDING Dit hoofdstuk beschrijft de soorten brand die kunnen voorkomen op een tanker of op een terminal, samen met de middelen voor het blussen van deze branden. Beschrijvingen van
Nadere informatieDIRECTIE MAJOR HAZARD CONTROL. Toelichting op het toezichtsbeleid MHC Atex 137
DIRECTIE MAJOR HAZARD CONTROL Toelichting op het toezichtsbeleid MHC Atex 137 DOEL: Richtlijnen voor het houden van toezicht op naleving van artikel 5 BRZO 1999 & artikel 2.5b lid 2 van het Arbobesluit
Nadere informatieDeel 1: traditionele kalkwater met koolstofdioxide test.
Bereiding en eigenschappen van CO 2 Deel 1: traditionele kalkwater met koolstofdioxide test. 1.1 Onderzoeksvraag Hoe kunnen we CO 2 aantonen? 1.2 Mogelijke hypothesen 1.2.1 Geen interactie: Er vormt zich
Nadere informatieBijlage 11. Voertuigspecificaties
Bijlage 11 Voertuigspecificaties Inhoud Inleiding... 3 Benaming voertuigen... 3 Zeeuwse TS... 4 Slagkracht bij brand... 5 Inzetdiepte... 5 Tankinhoud... 5 Waterwinning... 6 Slagkracht bij HV... 6 Slagkracht
Nadere informatieBRAND. Algemene informatie over brand
Preventie en Interim Algemene informatie over brand Opdat er brand zou ontstaan zijn 3 elementen nodig: Brandbare stof: vaste stof, vloeistof, gas Ontstekingsbron (vonken, vlam) veroorzaakt door bvb. kortsluiting,
Nadere informatieVEILIGHEIDSMAATREGELEN BIJ HET 1431 SCHILDEREN IN BESLOTEN RUIMTEN 1 januari 1995
SCHILDEREN IN BESLOTEN RUIMTEN 1 Bij het toepassen van verven met ontvlambare oplos- en verdunningsmiddelen in besloten ruimten, zijn er twee risico's waartegen de nodige voorzorgsmaatregelen moeten worden
Nadere informatieBodembescherming boorterrein AkzoNobel Hengelo 15
Tauw Notitie Contactperso Datum 29april2015 Kenmerk N001-121 1846VDL-los-V01-NL Bodembescherming boorterrein AkzoNobel Hengelo Introductie In 2014 heeft Tauw voor de activiteiten van AkzoNobel in Hengelo
Nadere informatieAltijd innovatief. Eenvoud. onze kracht. Bioselect Vaste-/Vloeistofscheiding
Altijd innovatief Eenvoud onze kracht Bioselect Vaste-/Vloeistofscheiding Bioselect Vaste-/Vloeistofscheiding Een separator van uitzonderlijke klasse. De Börger Bioselect is een gesloten, bijna volledig
Nadere informatieDomotica en communicatie Unica Wireless
Presentatie P104878 D17 Presentatie Scenario s Draadloos comfort is een gamma draadloze producten die gebruik maken van radiotechnologie (RF) om informatie uit te wisselen. Deze producten zijn uitermate
Nadere informatieBrandbestrijding. Een uiteenzetting over brandbestrijding. Hierbij komen de volgende subonderwerpen aan de orde:
Brandbestrijding Onderwerp Een uiteenzetting over brandbestrijding. Hierbij komen de volgende subonderwerpen aan de orde: Beperken en bestrijden van een beginnende brand Blusmiddelen Ontruiming Definities
Nadere informatieVeiligheidsinstructies Belangrijk: Lees deze instructies zorgvuldig voor u de heater in elkaar zet en gebruik neemt, en volg ze na.
Veiligheidsinstructies Belangrijk: Lees deze instructies zorgvuldig voor u de heater in elkaar zet en gebruik neemt, en volg ze na. Het niet opvolgen van de veiligheidsinstructies kan leiden tot ernstig
Nadere informatieMINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN
MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN 25 NOVEMBER 1998. - Koninklijk besluit tot wijziging van de artikelen 79, 80, 85, 96, 104, 126 en 131 van het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties ALBERT II,
Nadere informatieOns kenmerk C210/ Aantal bijlagen
Aan de leden van de commissie Algemeen Bestuur Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon (024) 329 91 11 Telefax (024) 329 9162 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus 9105 6500 HG Nijmegen Datum
Nadere informatieInstallatie en bedieningsvoorschriften
Installatie en bedieningsvoorschriften Luchtbehandelingskast KG / KGW in ATEX-uitvoering voor Ex-toepassing Belangrijke informatie voor de gebruiker Wolf GmbH Postfach 1380 84048 Mainburg Tel. 08751/74-0
Nadere informatieATEX ONTSTOFFINGSINSTALLATIES KLANT - LEVERANCIER. Anton Kemp Seminarie ATEX 5/10/2011
ATEX ONTSTOFFINGSINSTALLATIES KLANT - LEVERANCIER Anton Kemp Seminarie ATEX 5/10/2011 Programma 1. Voorstelling Keller Lufttechnik Benelux 2. Algemeen principe ontstoffingsinstallatie 3. ATEX: Wie doet
Nadere informatieEindexamen vmbo gl/tl nask2 2011 - I
Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één scorepunt toegekend. Chemische geesten 1 B 2 maximumscore 1 zoutzuur Wanneer het antwoord 'waterstofchloride-oplossing' is gegeven,
Nadere informatieSprinklers in de zorg. Onze hoogwaardige techniek garandeert de vereiste veiligheid
Sprinklers in de zorg Onze hoogwaardige techniek garandeert de vereiste veiligheid Sprinklers in de zorg Veel zorginstellingen hebben te maken met personele onderbezetting. Lastig in de dagelijkse praktijk,
Nadere informatieADVIES BRANDVOORKOMINGSMAATREGELEN EN BRANDBESTRIJDINGSMIDDELEN BIJ PRAALWAGENS
ADVIES BRANDVOORKOMINGSMAATREGELEN EN BRANDBESTRIJDINGSMIDDELEN BIJ PRAALWAGENS 1. Blustoestellen : de praalwagen dient uitgerust te worden met ten minste volgend brandbestrijdingsmaterieel : draagbare
Nadere informatie1. Kenmerken van een inzet bij OGS. 2. Belangrijkste Risico's bij OGS. 3. Specifieke zaken voor Beeldvorming bij OGS
Beeld-, oordeel- en besluitvorming bij OGS Oefenkaart Lesstof Overige bronnen 222A Beeld-, oordeel- en besluitvorming bij OGS Bevelvoerder, tekstboek OGS Inleiding Deze achtergrondinformatie gaat over
Nadere informatieOver de brandveiligheid van veestallen is veel te doen. Een brand geeft de nodige impact. Voor zowel de ondernemer als in de media.
Over de brandveiligheid van veestallen is veel te doen. Een brand geeft de nodige impact. Voor zowel de ondernemer als in de media. Hoe is een stal dan brandveilig te krijgen, kan brand worden voorkomen.
Nadere informatieReinigen met (heet) water onder druk / Stralen
Factsheet 3: Reinigen met (heet) water onder druk / Stralen Met deze factsheet kan bepaald worden welke reinigingsmethode gebruikt wordt en wat de geldende milieuregels, zoals benoemd in het voorblad,
Nadere informatieImplementatie ATEX richtlijnen 'branche gerichte aanpak'
Implementatie ATEX richtlijnen 'branche gerichte aanpak' Productschap Dranken, 1 november 2006 Arjen Klein, TNO Defensie en Veiligheid Inhoud Achtergrond (verzoek Productschap, Commissie Gedistilleerd)
Nadere informatieIdentificatie gevaarlijke stoffen
Identificatie gevaarlijke stoffen 2 Gas 3 Brandbare vloeistof 4 Brandbare vaste stof 5 Oxiderende werkende stof of Organische peroxide 6 Giftige stof 7 Radioactieve stof 8 Bijtende stof 9 Diverse gevaarlijke
Nadere informatie11 PREVENTIE II 12 ONVEILIGE PLEKKEN 13 AANVULLENDE VRAAG ONVEILIGE PLEKKEN. pagina 31. Komt het wel eens voor dat u:
PREVENTIE II Komt het wel eens voor dat u:. s avonds of s nachts niet open doet, omdat u het niet veilig vindt? 2. in uw eigen buurt omloopt of omrijdt om onveilige plekken te vermijden? 3. uw kind(eren)
Nadere informatieBlusmiddelen. Brandblussers. CO2 blussers. Schuimblusser. Brandblussers van aluminium met koolzuursneeuw. Brandblussers van staal met permanente druk.
Brandblussers CO2 blussers Brandblussers van aluminium met koolzuursneeuw. Geschikt voor brandklasse B, C. Blusmiddel met weinig neveneffecten. Wordt geleverd inclusief wandbeugel. Schuimblusser Brandblussers
Nadere informatieLPCB Nederland Postbus 342 5300 AH Zaltbommel Internet: www.lpcb.nl E-mail: info@lpcb.nl. Sprinklerstatistiek 2008
LPCB Nederland Postbus 342 53 AH Zaltbommel Internet: www.lpcb.nl E-mail: info@lpcb.nl Sprinklerstatistiek 28 INLEIDING Tot 1998 heeft het Nationaal Centrum voor Preventie de 'Sprinklerstatistiek' uitgegeven.
Nadere informatieHoofdstuk 5.3 - Etiketteren (grote etiketten) en kenmerken
Hoofdstuk 5.3 - Etiketteren (grote etiketten) en kenmerken OPMERKING. Voor de kenmerking en etikettering van containers, MEGC s, tankcontainers en mobiele tanks van een vervoer dat deel uitmaakt van een
Nadere informatieFiche 6 (Observatie): Transport van gevaarlijke producten en signalisatie
Fiche 6 (Observatie): Transport van gevaarlijke producten en signalisatie Inleiding Volgens het soort transport is de internationale reglementering die van kracht is, verschillend : Transport langs de
Nadere informatieInnovatief blussen betrouwbare beveiliging! Brandbeveiliging
Innovatief blussen betrouwbare beveiliging! Brandbeveiliging Een blusmiddel voor speciale toepassingen. Innovatief blussen betrouwbare beveiliging! Om in iedere voorkomende situatie een individueel toegesneden
Nadere informatieObjectbeschrijving sluiscomplex Heumen (Pepijn van Aubel, november 2016)
Objectbeschrijving sluiscomplex Heumen (Pepijn van Aubel, november 2016) Het sluiscomplex Heumen (km. 1,4) bestaat uit de volgende onderdelen met bijbehorende kentallen: 1) De oude sluis (west) met 3 puntdeuren
Nadere informatieVoorkom brand, wees slim met elektrische apparaten
Voorkom brand, wees slim met elektrische apparaten Telefoon opladen? Leg de telefoon op een tafel of (nacht)kastje, niet op bank of bed. Stof kan door hitte vlam vatten. Elektrische apparaten moeten hun
Nadere informatieBrandveiligheid in de zorg
Brandveiligheid in de zorg HANDIGE TIPS om brand te voorkomen en goed te kunnen reageren bij brand Versie voor ziekenhuizen, revalidatiecentra, umc s en tijdelijk verblijf in de ggz Maak de zorg brandveilig
Nadere informatieIn de bijlage bij dit advies is een plattegrond en een doorsnede van het betreffende gebouw opgenomen.
ADVIES Registratienummer: 1002 Betreft: Voorruimte veiligheidstrappenhuis al dan niet besloten Trefwoorden: : Februari 2010 Status: 2.169, niet besloten ruimte, atrium, vide, veiligheidstrappenhuis Definitief
Nadere informatieInstallatie en bedieningsvoorschriften
Installatie en bedieningsvoorschriften Luchtbehandelingskast KG / KGW in ATEX-uitvoering voor Ex-toepassing Belangrijke informatie voor de gebruiker (Vertaling van het orgineel) Wolf GmbH Postfach 1380
Nadere informatieReiniging - Water CONDOR PNEUMATISCHE NEVELSPUIT 30 LITER
CONDOR PNEUMATISCHE NEVELSPUIT 30 LITER 632090 Mobiele nevelspuit tank met een inhoud van 30 liter voorzien van peilglas, vultrechter, spiraalslang met spuitlans lengte 620 mm. De tank is voorzien van
Nadere informatieTechnische specificatie. WaveInjector. Flowmeting van vloeistoffen bij hoge temperaturen. Eigenschappen. Toepassingen
Flowmeting van vloeistoffen bij hoge temperaturen Met de kan het bereik toepassingen bij de niet-invasieve ultrasone clamp-on flowmeting worden uitgebreid naar temperaturen boven de 200 C en onder de -40
Nadere informatieProject: Verbouw van tot een kinderdagverblijf Kinderdagverblijf Dolfijn te Voorthuizen Adviesrapport brandpreventie
Project: Verbouw van tot een kinderdagverblijf Kinderdagverblijf Dolfijn te Voorthuizen Adviesrapport brandpreventie Project 20130202: Verbouw tot een kinderdagverblijf Kinderdagverblijf Dolfijn te Voorthuizen
Nadere informatieLOGBOEK. Inhoudsopgave: blz. 1. E.H.B.O.: blz. 2-3. Noodprocedures: blz. 4. Telefoonlijst: blz. 5. Rapportage ongevallenlijst: blz.
LOGBOEK Inhoudsopgave: blz. 1 E.H.B.O.: blz. 2-3 Noodprocedures: blz. 4 Telefoonlijst: blz. 5 Rapportage ongevallenlijst: blz. 6 Taken en verantwoordelijkheden: blz. 7 Voorschriften onderhoud: blz. 8 Inspectielijst:
Nadere informatieOPSTELLEN ZONERINGSDOSSIER BATTERIJLAADPLAATS. Hannelore Vandenbussche 28/09/2017
OPSTELLEN ZONERINGSDOSSIER BATTERIJLAADPLAATS Hannelore Vandenbussche 28/09/2017 1 Doelstelling De verschillende stappen om een zoneringsdossier en zoneringstekeningen van een batterijlaadplaats op te
Nadere informatie30/01/2019. Brandwerende oplossingen voor opslag van (zeer) licht ontvlambare stoffen. Wie is CGK Group? Onze expertises
Brandwerende oplossingen voor opslag van (zeer) licht ontvlambare stoffen Wie is CGK Group? Onze expertises 1 Wie is CGK Group? Uw voordelen Sleutel-op-dedeur-projecten (al dan niet op maat) 1 projectleider
Nadere informatieDocumenteigenaar Manager KAM Proceseigenaar Manager KAM
Opgesteld door Adriaan Lefeber Revisie 21-06-11 Pagina: 1 van 6 1. Doelstelling De doelstelling van deze procedure is om werkzaamheden op een verantwoorde en veilige manier uit te voeren zodat voorkomen
Nadere informatie7.2 Brand voorkomen en bestrijden
7.2 Brand voorkomen en bestrijden Oriëntatie Hopelijk krijg je nooit te maken met brand op je bedrijf. Toch moet je weten hoe je bij brand moet handelen. Immers, een brand kondigt zich nooit van te voren
Nadere informatieVeiligheidsmaatregelen bij calamiteiten. Beheersing van elektrocutiegevaar van hulpverleners bij 1500 V en 25 kv bovenleiding.
Inframanagement Richtlijn Veiligheidsmaatregelen bij calamiteiten Beheersing van elektrocutiegevaar van hulpverleners bij 1500 V en 25 kv bovenleiding. Deel 3 Beherende instantie: IM Infra Configuratie
Nadere informatieBASWAPHON Cool naadloos akoestisch klimaatplafond
BASWAPHON Cool naadloos akoestisch klimaatplafond CATEGORIE TOEPASSINGEN DRAAGPLAAT OPPERVLAKTESTRUCTUUR AFWERKING Breedbandige naadloze geluidsabsorptie Koeling en verwarming d.m.v. capilair systeem Naadloze,
Nadere informatie