Visitatierapport. KWH-Visitatie Woningcorporaties. Stichting Woonservice Meander. Deel I: Maatschappelijke prestaties

Transcriptie

1 Visitatierapport KWH-Visitatie Woningcorporaties Deel I: Maatschappelijke prestaties Verantwoording op basis van de methodiek van de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland Stichting Woonservice Meander Rotterdam, mei 2011

2 Colofon Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector (KWH) Oostzeedijk 62 Postbus AA ROTTERDAM T F E kwh@kwh.nl W Visitatiecommissie: Mevr mr. D. van Leeuwen (voorzitter) Mevr drs. A. van Grinsven (visitator) Mevr drs. M. Klee (secretaris) KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 2 van 57

3 Inhoudsopgave Voorwoord 0 Samenvatting Beoordeling per ratio Beoordeling per prestatieveld Samenvattende scorekaart De prestaties van Woonservice Meander: een recensie 9 1 Inleiding Visitaties in de corporatiesector De KWH-aanpak van visitaties Bijzondere aanpak visitatie Woonservice Meander Woonservice Meander en haar werkgebied: een impressie Leeswijzer 18 2 Presteren naar opgaven (PnO) De maatschappelijke opgaven in Aalburg, Woudrichem en Werkendam Presteren naar Opgaven (PnO): I Prestaties Presteren naar Opgaven (PnO): II Kennis en Inzicht Presteren naar Opgaven (PnO): III Planning Presteren naar Opgaven (PnO): IV Monitoring Beoordeling visitatiecommissie: Presteren naar Opgaven (PnO) 28 3 Presteren naar eigen Ambities en Doelen (PnA/D) Missie en ambities Presteren naar eigen Ambities en Doelen (PnA/D): I Prestaties Presteren naar eigen Ambities en Doelen (PnA/D): II Kennis en Inzicht Presteren naar eigen Ambities en Doelen (PnA/D): III Planning Presteren naar Ambities en Doelen (PnA/D): IV Monitoring Beoordeling visitatiecommissie: Presteren naar eigen Ambities en Doelen (PnA/D) 34 4 Presteren volgens Belanghouders (PvB) De belangrijkste belanghouders van Woonservice Meander Presteren volgens Belanghouders (PvB): I Prestaties Presteren volgens Belanghouders (PvB): II Kennis en Inzicht Presteren volgens Belanghouders (PvB): III Planning Presteren volgens Belanghouders (PvB): IV Monitoring Beoordeling visitatiecommissie: Prestaties volgens Belanghouders (PvB) 39 5 Presteren naar Vermogen (PnV) Enkele kerngegevens Presteren naar Vermogen (PnV): I Prestaties Presteren naar Vermogen (PnV): II Visie Presteren naar Vermogen (PnV): III Risicoprofiel Presteren naar Vermogen (PnV): IV Bedrijfsvoering Beoordeling visitatiecommissie: Prestaties naar Vermogen (PnV) 44 KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 3 van 57

4 6 Governance Goed bestuur Onderdeel II Maatschappelijke verantwoording en beleidsbeïnvloeding Beoordeling visitatiecommissie: Governance 46 Bijlagen I. Onderzoeksverantwoording II. Samenstelling visitatiecommissie III. Overzicht geïnterviewde personen IV. Overzicht geraadpleegde documenten V. Bestuurlijke reactie Woonservice Meander KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 4 van 57

5 Voorwoord Voor u ligt de rapportage van de maatschappelijke visitatie van Stichting Woonservice Meander (hierna te noemen Woonservice Meander) die is uitgevoerd op basis van de KWH-Visitatiemethode. KWH is een door de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland geaccrediteerde organisatie. Met behulp van deze visitatiemethode zijn de prestaties van Woonservice Meander, de kwaliteit van het maatschappelijk ondernemen en de borging hiervan beoordeeld. De visitatie van Woonservice Meander is in meerdere opzichten bijzonder. Woonservice Meander is in 2004 ontstaan uit een fusie tussen de Woningbouwvereniging Werkendam Vooruit en de Stichting Huisvesting Pro Seniore. Het werkgebied is daarmee vergroot van alleen de gemeente Werkendam naar het hele Land van Heusden en Altena. Woonservice Meander is nu actief in drie gemeenten: Aalburg, Werkendam en Woudrichem, met in totaal 21 kleine kernen. Woonservice Meander bezit ongeveer woningen waarvan driekwart in de gemeente Werkendam. Het werkgebied is landelijk met drie gemeenten die zeer verschillend zijn wat betreft cultuur. Het gebied kenmerkt zich door een verouderende en op den duur krimpende bevolking. Woonservice Meander heeft zich bijzonder ingespannen om deze visitatie mogelijk te maken. Zij heeft haar ramen en deuren opengegooid, de visitatiecommissie toegang gegeven tot haar belanghouders, huurdersvertegenwoordigers, toezichthouder, medewerkers en niet te vergeten een groot aantal beleidsdocumenten. Zij heeft zich hiermee kwetsbaar durven opstellen. Dit getuigt van durf en ondernemerschap en de bereidheid om te leren en verantwoording af te leggen. Ik wil Woonservice Meander veel succes wensen bij de verdere groei en ontwikkeling van haar maatschappelijk ondernemerschap. mr. Sjoerd Hooftman directeur-bestuurder KWH KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 5 van 57

6 0 Samenvatting In deze samenvatting geven wij in een notendop de uitkomsten van de maatschappelijke visitatie van Woonservice Meander. 0.1 Beoordeling per ratio In onderstaande figuur staan de scores die Woonservice Meander haalt op de verschillende ratio s (dit zijn perspectieven) die we voor deze visitatie hanteren. De prestaties van Woonservice Meander worden gemiddeld met een 6 gewaardeerd. De hoogste score (6,6) wordt behaald op de ratio Presteren volgens Belanghouders. De relatief laagste score (5,5) wordt gehaald op de ratio Governance. KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 6 van 57

7 0.2 Beoordeling per prestatieveld De scores op de verschillende prestatievelden lopen per ratio enigszins uiteen. Aan de rode lijn valt te zien dat de belanghouders de prestaties hoog waarderen ten opzichte van de prestaties op eigen Ambities en Doelen en de prestaties op Opgaven. KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 7 van 57

8 0.3 Samenvattende scorekaart In de onderstaande tabel is de beoordeling van Woonservice Meander in meer detail weergegeven. Een toelichting op de diverse onderdelen is opgenomen in de hoofdstukken 3 tot en met 6. I II III IV Prestaties Kennis en Inzicht Planning Monitoring Totaal Wegingsfactor 70% 10% 10% 10% 100% Presteren naar Opgaven (PnO) 6,5 5,3 5,1 4,0 6,0 1. Beschikbaarheid 6,0 2. Betaalbaarheid 5,7 3. Bijzondere doelgroepen 6,3 4. Leefbaarheid 7,3 5. Bouwproductie 6,3 6. Stedelijke vernieuwing 7,0 7. Energie en duurzaamheid 7,0 8. Overige opgaven 6,0 Presteren naar eigen Ambities en Doelen (PnA/D) 1. Beschikbaarheid 6,0 2. Betaalbaarheid 7,0 3. Bijzondere doelgroepen 6,0 4. Leefbaarheid 7,0 5. Bouwproductie 5,0 6. Stedelijke vernieuwing 7,0 7. Energie en duurzaamheid 8,0 8. Overige opgaven 5,0 Presteren volgens Belanghouders (PvB) 1. Beschikbaarheid 7,4 2. Betaalbaarheid 7,5 3. Bijzondere doelgroepen 7,8 4. Leefbaarheid 7,7 5. Bouwproductie 7,5 6. Stedelijke vernieuwing 7,4 6,4 5,6 5,1 4,4 6,0 7,6 5,5 5,0 3,0 6,6 7. Energie en duurzaamheid 7,7 Totaal 6,8 5,4 5,1 3,7 6,2 I II III IV Vermogens Visie Risico Bedrijfsvoering prestaties profiel Totaal Wegingsfactor: 70% 10% 10% 10% 100% Presteren naar Vermogen (PnV) 5,7 5,0 6,5 8,0 5,9 KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 8 van 57

9 I II Goed bestuur Maatschappelijke verantwoording en beleidsbeïnvloeding Totaal Ambities Opgaven in Betrokkenheid Vermogen en doelen het belanghebbenden werkgebied Wegingsfactor: 20% 20% 20% 20% 20% 100% Governance (Gov) 6,3 6,0 4,0 4,0 7,0 5,5 0.4 De prestaties van Woonservice Meander: een recensie In deze paragraaf geven wij een samenvattend oordeel over de prestaties van Woonservice Meander op de verschillende onderdelen van de maatschappelijke visitatie. Woonservice Meander is in 2004 ontstaan uit een fusie tussen de Woningbouwvereniging Werkendam Vooruit en de Stichting Huisvesting Pro Seniore. Het werkgebied is daarmee vergroot van alleen de gemeente Werkendam naar het hele Land van Heusden en Altena. Woonservice Meander is nu actief in drie gemeenten: Aalburg, Werkendam en Woudrichem, met in totaal 21 kleine kernen. Woonservice Meander bezit ongeveer woningen waarvan driekwart in de gemeente Werkendam. Het werkgebied is landelijk met drie gemeenten die zeer verschillend zijn voor wat betreft cultuur. In 2009 heeft Woonservice Meander haar strategische visie voor de periode vastgesteld met als titel Woonservice Meander, perspectief op veranderen. Dit is de opvolger van de visie Wonen in beweging uit Woonservice Meander profileert zich in haar strategische visie als een maatschappelijke organisatie waarin ondernemerschap centraal staat en zaken als maatschappelijke doelen, financiële continuïteit, klantgerichtheid, marktconformiteit, kwaliteit en risico- beheersing gerealiseerd moeten worden. De missie luidt Woonservice Meander faciliteert inwoners op een flexibele en adequate manier om hun woondoelen te bereiken. Woonservice Meander wordt getypeerd als een sociale en gedreven organisatie. Woonservice Meander heeft oog voor bijzondere doelgroepen en draagt bij aan de leefbaarheid, onder meer door het realiseren van maatschappelijk vastgoed. Ook de bevlogen rol van Woonservice Meander in het zorgnetwerk wordt door velen zeer gewaardeerd. Huurders oordelen positief over de dienstverlening van Woonservice Meander, zo blijkt uit het KWH-Huurlabel. Alleen op onderdelen klachtafhandeling en onderhoud is men kritischer. Medewerkers en HBV geven aan dat de lijnen met huurders kort zijn. Het beeld van Woonservice Meander wordt voornamelijk bepaald door de omvangrijke nieuwbouw- en projectenportefeuille; 9 projecten in uitvoering en 14 projecten in portefeuille. Gezien de veranderende economische en marktomstandigheden brengt dit de nodige risico s met zich mee. Deze worden versterkt door het ontbreken van goed inzicht in de (toekomstige) woonwensen in het werkgebied. De commissie merkt dat door de grote inzet op projecten traditioneel volkshuisvestelijke onderdelen (betaalbaarheid en woonlasten) en het bestaande bezit onderbelicht dreigen te raken. Dit beeld wordt bevestigd door de relatief beperkte uitgaven aan onderhoud, woningverbetering en leefbaarheid (CiP, CFV 2010). Het is onduidelijk welke vastgoedstrategie Woonservice Meander voor ogen heeft en wat ze beoogt en wil inzetten op het terrein van leefbaarheid. Inzicht in de wensen van huidige en toekomstige huurders een belangrijk fundament voor een haalbare en houdbare vastgoedstrategie ontbreekt vooralsnog. Het voornemen om dit in 2011, samen met gemeenten en collega corporaties op te pakken verdient dan ook hoge prioriteit. Belanghouders waarderen de kwaliteit van de opgeleverde projecten. Kritiek is er ook, ten aanzien van de openheid en slagvaardigheid. Deze kritiek komt naar het idee van de commissie deels voort uit het ontbreken van een gedegen risico-inschatting (niet alleen financieel maar ook volkshuisvestelijk) waardoor projecten niet zelden moeten worden bij- of uitgesteld. In deze tijd is bij- of uitstellen niet alleen bij Woonservice Meander aan de orde. De commissie heeft wel de indruk dat Woonservice Meander eventuele risico s eerder zou kunnen identificeren KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 9 van 57

10 en daarmee tijdiger en adequater kan handelen dan nu het geval is. Dit wordt bevestigd door het CFV in CiP 2010, waaruit blijkt dat de realisatie-index relatief laag is en wordt geadviseerd de voorspelkracht te versterken. Belanghouders geven daarbij te kennen onvoldoende (tijdig) op de hoogte te worden gesteld van wijzigingen of vertragingen. Presteren naar opgaven De commissie heeft het presteren naar opgaven doorgaans als voldoende beoordeeld, gebaseerd op de gedrevenheid en de actieve houding van Woonservice Meander in het realiseren van maatschappelijk vastgoed en woningen voor bijzondere doelgroepen. Dit wordt ook zo door belanghouders erkend. Tegelijkertijd geeft de commissie een vrij lage waardering voor de kwaliteit van de prestatiesturing. Dit vergt toelichting. Het is namelijk moeilijk te controleren of de realisatie strookt met de opgaven, doelen en verwachtingen. Het ontbreekt aan een woningmarktanalyse die zicht biedt op de woonopgaven in het werkgebied en de ontwikkeling daarvan in de toekomst. Prestatieafspraken met gemeenten zijn lang niet altijd precies genoeg geformuleerd om te kunnen beoordelen of Woonservice Meander voldoende heeft bijgedragen. We realiseren ons dat daar ook een verantwoordelijkheid bij de gemeenten ligt. Echter, door Woonservice Meander is niet helder neergezet welk deel van de opgaven ze op zich wil nemen. Bij elk prestatieveld verwijst Woonservice Meander naar activiteiten of plannen, zonder verantwoording van de mate waarin dit bijdraagt aan de opgaven en/of afspraken. Woonservice Meander is ook niet gewend om zelf prestaties te beoordelen op doelbereik en te evalueren of zaken beter hadden gekund. De commissie wil met de lage waardering aangeven dat hier een belangrijke les ligt die bepalend is voor succes (meer effectiviteit en efficiency) in de toekomst. Er is naar indruk van de commissie nog veel aan effectiviteit en efficiëntie te winnen. Presteren naar eigen ambities en doelen Basis voor het handelen van Woonservice Meander ligt in de strategische visies Wonen in beweging (2006) en Woonservice Meander, perspectief op veranderen (2009). Doelen zijn weinig expliciet geformuleerd, hetgeen een goede beoordeling van de prestaties in het licht van die doelen lastig maakt. Woonservice Meander werkt momenteel aan aanscherping van haar ambities, onder meer in afdelingsplannen. De managementrapportages bevatten een uitgebreide weergave van activiteiten. Woonservice Meander legt daarin echter geen verband met de voornemens. De commissie constateert dat Woonservice Meander er de afgelopen jaren in is geslaagd invulling te geven aan de ambitie zich te ontwikkelen tot een maatschappelijk ondernemer op het gebied van wonen, zorg en welzijn in de verschillende kernen in het Land van Heusden en Altena. Dat blijkt uit de gerealiseerde en in voorbereiding zijnde projecten die voor een belangrijk deel betrekking hebben op bijzondere doelgroepen en maatschappelijk vastgoed. Kanttekening is dat traditionele volkshuisvestingstaken daardoor niet onder druk mogen komen te staan. Er is onvoldoende zicht op de ontwikkeling van de vraag naar betaalbare huurwoningen (in aantallen en kwaliteiten) en Woonservice Meander heeft geen expliciete opvattingen over de benodigde omvang van het betaalbare aanbod, de woonlasten en de betekenis daarvan voor het huur-, verdelings-, verkoop en investeringsbeleid. Hier wreekt zich het eerdergenoemde ontbreken van een gedegen woningmarktanalyse. Woonservice Meander ziet het duurzaam bouwen als belangrijk speerpunt. Zij geeft daar met verve invulling aan hetgeen ook herkend wordt door belanghouders. Presteren volgens belanghouders De rapportcijfers die belanghouders geven voor de prestaties van Woonservice Meander zijn over het algemeen hoog. Tegelijkertijd zijn belanghouders kritisch als het gaat om de openheid van Woonservice Meander. Dit is een voortdurend terugkerend onderwerp in de interviews met belanghouders, waarbij belanghouders eensgezind aangeven Woonservice Meander te gesloten te vinden. Belanghouders worden niet betrokken bij beleidsontwikkeling en beperkt geïnformeerd over resultaten en voortgang. De relatie met de drie gemeenten wordt door deze gemeenten zeer verschillend ervaren. De gemeente Werkendam, waar Woonservice Meander het grootste deel van haar bezit heeft staan, is kritisch, met name over de in de ogen van de gemeente te beperkte uitvoeringskracht en reactieve opstelling. Tegelijkertijd waardeert de gemeente de inzet op duurzaamheid en in het Zorgnetwerk. De commissie heeft de indruk dat Woonservice KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 10 van 57

11 Meander niet echt voortvarend heeft gehandeld ten aanzien van de door de gemeente Werkendam gevraagde reactie op haar notitie maatschappelijk investeren. Wel moet hierbij worden aangetekend dat het wederzijds duidelijk moet zijn welke rol en welke verantwoordelijkheid een ieder wil spelen en dragen. Die discussie lijkt onvoldoende gevoerd. De gemeenten Woudrichem en Wijk en Aalburg zijn positiever, ook al leven ook daar zorgen over de realiteit van de ambities: Woonservice Meander is ambitieus en betrokken, maar kunnen ze het ook waarmaken? Deze zorgen komen voort uit wijzigingen in projecten en het in hun ogen ad hoc werken. De meeste belanghouders geven aan prettig samen te werken met Woonservice Meander. Daarbij is er in het bijzonder waardering voor de rol van Woonservice Meander in het Zorgnetwerk, de betrokkenheid in dorps- en wijkoverleggen en de inzet ten aanzien van duurzaamheid. De meest gehoorde opmerking is echter dat er weinig wederkerigheid zit in de relatie. Men voelt zich weinig betrokken bij de beleidsvorming, keuzen en evaluatie daarvan en heeft niet het gevoel samen ergens voor te staan. De visitatiecommissie raadt sterk aan om periodiek een belanghouders- bijeenkomst te beleggen waar het maatschappelijk debat kan worden gevoerd en vorm kan worden gegeven aan de gewenste wederkerigheid. Presteren naar vermogen De vermogenspositie van Woonservice Meander is in vergelijking met de referentie en landelijk goed te noemen. Ook de solvabiliteit wordt als voldoende beschouwd (CiP 2020). De investeringsmogelijkheden worden echter niet alleen door de omvang van het vermogen, maar ook door de kasstromen bepaald. Daar ligt een punt van aandacht, zeker gezien het feit dat verkoopopbrengsten niet altijd gerealiseerd kunnen worden en daardoor meer externe financiering vereist is. Woonservice Meander heeft in 2008 een B1 oordeel gekregen. In 2009 werd dit een A-oordeel en in 2010 een A1-oordeel. De winstwaarschuwing is dus goed opgepakt. De financiële spankracht vereist echter wel constante aandacht met de nodige correcties wanneer deze onvoldoende wordt. Dat geldt ook voor de onderhoudskosten. In de begroting zijn een aantal ingrepen aangegeven. Het uit te bouwen risicomanagementsysteem moet handen en voeten geven aan het continu duidelijk maken en beheersen van de risico s. Het moet onderdeel worden van de mind-set van de medewerkers en proactief worden ingevuld. In dat kader moeten ook de rol en de bevoegdheden van de nieuw aan te stellen controller nader worden gepreciseerd en versterkt. De projectrisico s zijn hoog gezien de complexiteit en omvang van de onderhanden projecten. Weliswaar zijn enkele risicovolle projecten voorlopig uitgesteld of geschrapt maar het onderwerp verdient volop aandacht. De druk op scherpe prioritering zal toenemen en daarmee de noodzaak van een duidelijker financiële kaderstelling en een goed onderbouwd inhoudelijk afwegingskader. Organisatie De visitatiecommissie vindt het noodzakelijk om een afzonderlijke paragraaf te wijden aan de organisatie. Deze verkeert duidelijk in een ontwikkelingsstadium. Het HRM-beleid zal moeten worden herijkt en gepaard moeten gaan met een duidelijk tijdschema. In 2008 is een medewerkertevredenheidsonderzoek gehouden waaruit duidelijke verbeterpunten bleken, zoals vermindering van de werkdruk, meer interne doorgroeimogelijkheden, beter contact met leidinggevenden en managementteam, betere taakverdeling van de diverse afdelingen en meer collegialiteit. Eind 2010 is nader onderzoek gedaan. Daaruit blijkt dat niet alleen de aansturing, maar ook de cultuur (klantgerichtheid) van de organisatie verbetering behoeft. Ook dient geïnvesteerd te worden in kennis- en competentieontwikkeling. Ervaringskennis en theoretische kennis moeten dicht bij elkaar worden gebracht. Ook belanghouders geven dat als aandachtspunt mee. De visitatiecommissie heeft sterk de indruk dat de afgelopen jaren veel te weinig aandacht is besteed aan de professionalisering van de organisatie. Het onderwerp is onvoldoende geagendeerd bij de RvB en RvC. De commissie wil duidelijk meer aandacht vragen voor de ontwikkeling van de organisatie. De professionaliteit verhogen en veel communiceren naar binnen en buiten over wat men doet is een wens van velen. Leren en innoveren moet hier de oplossing brengen. De commissie hoopt dat naar aanleiding van het laatste onderzoek een en ander duidelijk wordt ingevuld en voorgenomen plannen worden uitgevoerd. KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 11 van 57

12 Governance De Raad van Commissarissen is actief en betrokken in de toezichthoudende functie, in het bijzonder waar het gaat om de nieuwbouwprojecten. Enkele van de commissarissen dateren nog van voor de fusie van De focus van de RvC mag worden verbreed. De aandacht gaat nu bijna geheel uit naar de projectenportefeuille. Gezien de omvang van deze portefeuille niet verbazingwekkend. Aandachtspunten in de organisatie en de risicobeheersing zijn daardoor echter onderbelicht geraakt. Ook ambities en prestaties op andere velden zijn niet of nauwelijks punt van gesprek. De RvC heeft ook niet voor zichzelf geformuleerd wat haar informatiebehoefte is. Het voortouw voor de agendasetting van de RvC ligt bij de directie. Bij de Raad van Commissarissen bestaat zorg over het kennisniveau van medewerkers. De bestuurders, die beiden reeds zeer lang op deze positie zitten, zijn zelf van alles op de hoogte en willen dat ook zijn, hetgeen delegeren moeilijk maakt. Projectontwikkeling krijgt bij de bestuurders erg veel aandacht. Bij RvC en directie lijkt het samenspel met belanghouders geen onderwerp van gesprek te zijn. Een concreet plan voor de vormgeving van nauwere contacten met de belanghouders, te combineren met een PR-plan ter verbetering van het imago, zou zeer welkom zijn. Gezien de veelheid van projecten zou het instellen van een auditcommissie bij de RvC een goede zaak zijn. Aanbevelingen: 1. Expliciteer ambities en zorg voor een betere verantwoording en onderbouwing van het doelbereik. Verzamel meer kennis over de wensen van de klanten: maak haast met een woonwensenonderzoek. 2. Zorg voor een betere beheersing van risicomanagement en risicoprofielen gezien de (te) grote aandacht voor projectontwikkeling 3. Zet professionalisering van de organisatie en cultuurverbetering versneld voort. 4. Versterk de externe verankering: zorg voor meer wederkerigheid in de relatie met belanghouders en benut ze bij de ontwikkeling van de beleidsvisie en de evaluatie daarvan. Vier successen in de organisatie en draag deze ook naar buiten uit. Aanpak van deze punten zal Woonservice Meander alleen maar slagvaardiger, professioneler en transparanter maken. KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 12 van 57

13 1 Inleiding 1.1 Visitaties in de corporatiesector De samenleving heeft het laatste woord als het gaat over het maatschappelijk presteren van corporaties, niet de overheid, maar ook corporaties zelf niet. Verticaal toezicht door de overheid maakt plaats voor horizontale verantwoording aan de samenleving. Huurders, gemeenten en andere belanghouders kunnen nu gefundeerd hun maatschappelijk oordeel uitspreken over prestaties van woningcorporaties. Een nieuw systeem van maatschappelijke visitatie biedt daarvoor alle handvatten. Het nieuwe visitatiestelsel maakt objectief zichtbaar en meetbaar wat corporaties nu en straks kunnen betekenen voor bestuurders, toezichthouders, de rijksoverheid en vooral voor de huurders, de buurten en andere belanghouders. Werking Deelname aan maatschappelijke visitaties is verplicht voor corporaties die lid zijn van brancheorganisatie Aedes. Corporaties dienen zich eenmaal in de vier jaar te laten visiteren. Eens per vier jaar krijgt elke corporatie een deskundige visitatiecommissie op bezoek, samengesteld door een geaccrediteerd bureau. Die commissie licht de corporatie door vanuit het perspectief van de opgaven in het werkgebied en vanuit de verwachtingen van gemeente, huurders en andere belanghouders in de directe omgeving. Wat presteert de corporatie werkelijk? Welk vermogen is daarvoor echt beschikbaar? Wordt dat vermogen voldoende benut? Wat vinden belanghebbenden van het presteren van de corporatie? Hoe worden zij in de dagelijkse praktijk betrokken bij het beleid? Ook telt mee welke doelen de corporatie zelf heeft en of ze wel alles doet wat in haar vermogen ligt om deze doelen te realiseren. De bevindingen worden zo veel mogelijk meetbaar gemaakt, geanalyseerd, beoordeeld en gerapporteerd volgens een uniforme methodiek. Het visitatierapport is openbaar. De beoordeling van de prestaties heeft plaatsgevonden op basis van een uitgebreid stelsel van normen en meetpunten. In de onderstaande tabel is weergegeven hoe de beoordeling tot stand is gekomen. Normstelling prestatiebeoordeling Beoordeling in rapportcijfers Rapportcijfer 10 Rapportcijfer 9 Rapportcijfer 8 Rapportcijfer 7 Rapportcijfer 6 Kwantitatieve meetpunten De prestatie overtreft de doelstelling, ambitie, de opgave in het werkgebied of de verwachting van belanghouders: afwijking meer dan +75% De prestatie overtreft de doelstelling, ambitie, de opgave in het werkgebied of de verwachting van belanghouders: afwijking +50% tot +75% De prestatie overtreft de doelstelling, ambitie, de opgave in het werkgebied of de verwachting van belanghouders: afwijking +25% tot +50% De prestatie is gelijk of enigszins hoger dan de doelstelling, ambitie, de opgave in het werkgebied of de verwachting van belanghouders: afwijking 0% tot +25% De prestatie komt bijna overeen met de doelstelling, ambitie, de opgave in het werkgebied of de verwachting van belanghouders: afwijking 0% tot - 10% Kwalitatieve meetpunten De corporatie voldoet geheel aan de norm: Ja, en..." De corporatie overstijgt deze op een inventieve en creatieve manier. De prestatie van de corporatie kan als bestpractice voor de gehele branche gelden. De corporatie voldoet geheel aan de norm en overstijgt deze: Ja, en... De corporatie voldoet geheel aan de norm en is bezig haar prestatie nog verder te verbeteren: Ja, en.. De corporatie voldoet aan de norm,: Ja De corporatie voldoet bijna aan de norm, en voert maatregelen door om binnen een jaar aan de norm te voldoen: Ja, maar KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 13 van 57

14 Beoordeling in rapportcijfers Rapportcijfer 5 Rapportcijfer 4 Rapportcijfer 3 Kwantitatieve meetpunten De prestatie is aanzienlijk lager dan de doelstelling, ambitie, de opgave in het werkgebied of de verwachting van belanghouders: afwijking - 10% tot - 25% De prestatie is aanzienlijk lager dan de doelstelling, ambitie, de opgave in het werkgebied of de verwachting van belanghouders: afwijking - 25% tot - 50% De prestatie is zeer aanzienlijk lager dan de doelstelling, ambitie, de opgave in het werkgebied of de verwachting van belanghouders: afwijking - 50% tot -75% Kwalitatieve meetpunten De corporatie voldoet niet aan de norm, maar is bezig met het doorvoeren van verbeteringen: "Nee, maar..." De corporatie voldoet niet aan de norm, maar overweegt maatregelen om haar prestaties te verbeteren: "Nee, maar..." De corporatie voldoet niet aan de norm en is zich hiervan bewust, maar heeft (nog) geen maatregelen genomen om haar prestaties te verbeteren: "Nee" Rapportcijfer 2 Rapportcijfer 1 Er zijn vrijwel geen prestaties geleverd die passen bij de doelstelling, ambitie, de opgave in het werkgebied of de verwachting van belanghouders: afwijking - 75% tot - 100% Er zijn geen prestaties geleverd die passen bij de doelstelling, ambitie, de opgave in het werkgebied of de verwachting van belanghouders, of zijn zelfs schadelijk voor de doelstelling: afwijking meer dan -100% De corporatie voldoet niet aan de norm en is zich niet bewust dat op dit punt van haar prestaties worden verwacht: "Nee" De corporatie voldoet volkomen niet aan de norm en onttrekt zich bewust aan het leveren van prestaties op dit terrein: "Nee, en..." 1.2 De KWH-aanpak van visitaties Woonservice Meander heeft haar prestaties, haar beleids- en bedrijfsproces laten beoordelen op basis van de KWH-Visitatiemethode. Deze methode bestaat uit twee delen. Deel I beoordeelt de prestaties van Woonservice Meander conform het visitatiestelsel Maatschappelijke Visitatie Woningcorporaties versie 3.0. Dit stelsel worden hieronder nader toegelicht. Deel II geeft concrete aanknopingspunten voor leren en verbeteren vanuit vijf perspectieven: de klant, bewonersparticipatie, belanghouders, intern toezicht en medewerkers. De scores in beide delen zijn gebaseerd op een beoordeling van de prestaties van Woonservice Meander door een visitatiecommissie. Meer informatie over samenstelling van de commissie is opgenomen in de bijlagen. Deel I: beoordeling op basis van het visitatiestelsel Maatschappelijke Visitatie Woningcorporaties versie 3.0 Het onderzoek in deel I van het rapport omvat een beoordeling van geleverde prestaties afgezet tegen vijf ratio s: ten eerste de opgaven in het werkgebied zoals deze zijn vastgelegd in prestatieafspraken en de woonvisie van de gemeente. Daarnaast is gekeken naar de eigen prestaties in relatie tot de doelen en ambities van de corporatie, prestaties volgens belanghouders, het presteren naar (financieel) vermogen en ten slotte de kwaliteit van de besluitvorming / governance (zie figuur 1). De beoordeling heeft plaatsgevonden op basis van documentanalyses, gesprekken met belanghouders, zoals de gemeente, zorg- en welzijnsinstellingen, wijkraden en bewonersvertegenwoordigers. Eveneens is gesproken met interne toezichthouders, directieleden, leidinggevenden, medewerkers en met de accountant van Woonservice Meander Als onderdeel van de visitatie heeft Woonservice Meander een zelfevaluatie opgesteld en gegevens verzameld over de opgaven in haar werkgebied, haar doelen en ambities en de door haar geleverde prestaties. Woonservice Meander diende alle gegevens te onderbouwen met oorspronkelijke documenten, zoals beleidsplannen en KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 14 van 57

15 jaarverslagen. Een nadere toelichting op de structuur en werkwijze van deze KWH-Visitatie is opgenomen in de onderzoeksverantwoording in de bijlagen. Figuur 1. Structuur visitatiestelsel Maatschappelijke Visitatie Woningcorporaties versie 3.0 Het visitatiestelsel versie 3.0 gebruikt de uitdrukking Presteren volgens Stakeholders (PvS). KWH is van mening dat het Nederlandse woord belanghouders een volwaardig alternatief is en gebruikt daarom de omschrijving Presteren volgens Belanghouders en de afkorting PvB. KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 15 van 57

16 Deel II: de perspectieven van KWH In het tweede deel van de KWH-Visitatie wordt de waardering van klanten en belanghouders voor het maatschappelijk presteren van de corporatie in beeld gebracht. Deze waardering wordt gemeten met delen van KWH-meetproducten zoals het KWH-Participatielabel, het KWH-Maatschappijlabel en KWH-Huurlabel. De meerwaarde van deel II van het rapport is dat naast het oordeel over prestaties ook een oordeel wordt gegeven over het beleidsproces van de corporatie en de mate waarin belanghouders tevreden zijn hierover aangevuld met de tevredenheid van klanten over de dienstverlening van de corporatie. Doordat gebruik wordt gemaakt van hele concrete normen en meetpunten, geeft het tweede deel van het rapport concrete aanknopingspunten voor leren en verbeteren. Figuur 2. de perspectieven van KWH in schema Perspectief intern toezicht Perspectief klanten Proces maatschappelijke prestaties Perspectief belanghouders Perspectief medewerkers Perspectief bewonersparticipatie De visitatiecommissie zoekt in deel II verklaringen voor prestaties of het uitblijven daarvan. De sleutel kan bijvoorbeeld liggen in het interne toezicht, in de mate waarin de structuur, de bedrijfsvoering en de cultuur van de werkorganisatie zijn afgestemd op de ambities en externe opgave en uitdagingen van de corporatie, of in de frequentie en de diepgang van het overleg met de belanghouders. De visitatiecommissie kijkt niet alleen naar wat al is bereikt. Ze beoordeelt ook of er voldoende waarborgen zijn voor goed presteren in de nabije toekomst. Het is aan de visitatiecommissie om het presteren in perspectief te plaatsen en te komen tot een wijs en communiceerbaar oordeel. De beoordeling van Woonservice Meander in het tweede deel van dit onderzoek heeft plaatsgevonden op basis van een uitgebreid stelsel van normen en meetpunten. In de onderzoeksverantwoording in de bijlagen is weergegeven hoe de beoordeling tot stand is gekomen. KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 16 van 57

17 1.3 Bijzondere aanpak visitatie Woonservice Meander Woonservice Meander heeft de keuze gemaakt om zich door KWH te laten visiteren, in de wetenschap dat zij dan ook het nodige aan eigen energie in zou moeten zetten om een zelfevaluatie op te stellen en de meetschema s voor het Presteren naar Opgaven (PnO) en Presteren naar eigen Ambities en Doelen (PnA/D) in te vullen. 1.4 Woonservice Meander en haar werkgebied: een impressie Organisatie Woonservice Meander is in 2004 ontstaan uit een fusie tussen de Woningbouwvereniging Werkendam Vooruit en de Stichting Huisvesting Pro Seniore. Het werkgebied is daarmee vergroot van alleen de gemeente Werkendam naar het hele Land van Heusden en Altena. Woonservice Meander is nu actief in drie gemeenten: Aalburg, Werkendam en Woudrichem, met in totaal 21 kleine kernen. Woonservice Meander bezit ongeveer woningen waarvan driekwart in de gemeente Werkendam. Het werkgebied is landelijk met drie gemeenten die zeer verschillend zijn wat betreft cultuur. Het gebied kenmerkt zich door een verouderende en op den duur krimpende bevolking. Woonservice Meander wil naar eigen zeggen graag een bijdrage leveren aan het welzijn van de gemeenschap in het land van Heusden en Altena. Om in te spelen op de behoeften van de klant, stel de corporatie in haar strategische visie Woonservice Meander, perspectief op veranderen (2009) stelt Woonservice Meander vijf onderwerpen centraal waarop ze wil mee te bewegen (oftewel Woonservice Meander ). Deze onderwerpen zijn: maatschappelijk Meanderen, Meanderen in dienstverlening, Meanderen in bestemming en inrichting van panden, financieel Meanderen en organisatorisch Meanderen. De samenwerking met partijen die ook actief zijn op het gebied van wonen, zorg en welzijn vindt Woonservice Meander hierbij van essentieel belang. Woonservice Meander heeft een hoofdkantoor in Werkendam en een steunpunt in Wijk en Aalburg. De Raad van Commissarissen bestaat uit vijf personen. De Raad van Bestuur (de bestuurders ofwel de directie) bestaat uit twee directieleden. De taken van het Bestuur en de Raad van Commissarissen zijn vastgelegd in de statuten. Missie De missie, onder andere in het jaarplan 2009 en op de website te vinden, van Woonservice Meander is: Wij Meanderen met u mee op het gebied van Wonen, Wensen, Welzijn, Wijken en Werken. Alle woorden in de missie worden door Woonservice Meander onder andere op hun website toegelicht. Wij: de medewerkers van Woonservice Meander op een integere, klantgerichte, verantwoordelijke, transparante, professionele, betrouwbare en respectvolle manier. Meanderen: voortdurend en flexibel meebewegen met de wensen en behoeften vanuit de samenleving voor een zo hoog mogelijk woongenot. Waar wenselijk of noodzakelijk zal worden samengewerkt met andere partijen of organisaties. U: (toekomstig) inwoner van het Land van Heusden en Altena. Wonen: het bieden van mogelijkheden in verschillende manieren van wonen en woonvormen. Wensen: het inspelen op en rekening houden met wensen op het gebied van wonen (locatie, woonvorm, inrichting, bestemming, eigendomsvormen, financieel, duurzaamheid, energie) en woonomgeving. Welzijn: bijdragen aan het welbevinden van mensen in lichamelijk en geestelijk opzicht in de vorm van zorgwelzijn- onderwijs- en gemaksinstellingen. Wijken: het streven naar een prettige en veilige woonomgeving (= leefbaarheid). Werken: het mogelijk maken om te (vestigen om te) ondernemen en te werken. Ofwel het samen en op een adequate manier mensen met een moeizame positie op de woningmarkt huisvesten. Hierbij wordt door Woonservice Meander gestreefd naar overeenstemming met de woonwensen van het individu zodat bijgedragen kan worden aan het welzijn, waardoor de leefbaarheid in wijken en buurten in het Land van Heusden en Altena verbeterd kan worden. Of: Samen en op een adequate manier bewoners faciliteren om hun KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 17 van 57

18 woondoelen te bereiken, vooral mensen die niet het vermogen hebben in financieel, fysiek of sociaal opzicht zelf in huisvesting te voorzien. Belanghouders Woonservice Meander heeft een lijst met 20 belanghouders aangeleverd waarvan de commissie de helft face to face heeft gesproken en de andere helft telefonisch. De medewerking bij de belanghouders aan de visitatie was goed te noemen; bijna alle enquêtes zijn ingevuld en met alle belanghouders is een interview gehouden. Tot haar belanghouders rekent Woonservice Meander; de drie gemeenten waarin zij werkzaam is Aalburg, Werkendam en Woudrichem, de huurdersbelangenvereniging, de Adviesraad, de zorginstellingen Stichting Prisma, Zorgplein Maaswaarden en Rivas Zorggroep, de school Stichting openbaar Onderwijs Land van Heusden en Altena, de wijkagent en beide collega-corporaties Woonlinie en Woningstichting Land van Altena en de commerciële partner op het gebied van duurzaamheid Gijsbers energie advisering. 1.5 Leeswijzer Dit rapport bestaat uit twee delen. In deel I worden de prestaties van Woonservice Meander beoordeeld op basis van de visitatiemethodiek zoals die wordt beheerd door de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland (SVWN). Dit deel toetst vooral de harde prestaties en hoe deze door belanghouders worden gewaardeerd. In hoofdstuk 2 tot en met 5 bespreken wij de prestaties van Woonservice Meander vanuit diverse invalshoeken: de opgaven in het werkgebied van Woonservice Meander (PnO), de eigen ambities en doelen (PnA/D), de verwachtingen van belanghouders (PvB), de financiële mogelijkheden (PnV). In hoofdstuk 5 worden de kwaliteit van het bestuur en de mogelijkheden tot beïnvloeding van Woonservice Meander beoordeeld (Gov). Deel II verdiept dit beeld door een aantal aanvullende perspectieven te belichten, namelijk dat van de klanten, belanghouders bewonersorganisaties, intern toezicht en medewerkers. Dit deel belicht meer de zachte kant van Woonservice Meander. Er komen vragen aanbod zoals: hoe worden de producten en diensten van Woonservice Meander gewaardeerd door haar klanten, hoe beoordelen belanghouders de samenwerking met Woonservice Meander, voelen bewonersorganisaties zich voldoende ondersteund en serieus genomen, hoe geeft de Raad van Commissarissen invulling aan haar rol van toezichthouder en adviseur, krijgen medewerkers voldoende ondersteuning en richting om een bijdrage te leveren aan de maatschappelijke prestaties van de organisatie. Deze vragen komen in deel II aan bod in hoofdstuk 7. We sluiten het visitatierapport af met conclusies en aanbevelingen in hoofdstuk 7. KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 18 van 57

19 2 Presteren naar opgaven (PnO) 2.1 De maatschappelijke opgaven in Aalburg, Woudrichem en Werkendam In het kader van de eigen prestatie-evaluatie levert de corporatie een overzicht aan van opgaven in het werkgebied op elk van de prestatievelden. Per prestatieveld benoemt de corporatie de opgaven, geeft aan waar (in welke documenten) we deze opgaven kunnen terugvinden en in welke mate prestaties zijn gerealiseerd die bijdragen aan een oplossing voor deze opgaven. Woonservice Meander werkt in het gebied Land van Heusden en Altena en heeft bezit in de gemeenten Werkendam, Woudrichem en Aalburg. Verder wordt er samengewerkt met collega-corporaties Woonlinie en Woningstichting Land van Altena. Als voornaamste samenwerkingspartners in de zorg wordt samengewerkt met Zorgplein Maaswaarden, Stichting Prisma en Rivas Zorggroep. De opgaven met gemeenten zijn deels vastgelegd in prestatieafspraken (Werkendam) deels in een woonvisie (Aalburg). Met Woudrichem zijn prestatieafspraken gemaakt in 2006, 2007 en in Op dit moment zijn er geen prestatieafspraken maar dat wil Woudrichem in de toekomst wel graag, dat die er nu nog niet zijn wijt de gemeente voor het belangrijkste deel aan zichzelf. Voor de dorpen in Woudrichem bestaan dorpsontwikkelplannen, die in samenspraak met onder meer Woonservice Meander zijn opgesteld Presteren naar Opgaven (PnO): I Prestaties Onderstaande overzichten bevatten de opgaven en prestaties zoals Woonservice Meander deze heeft geformuleerd. Deze opgaven zijn ontleend aan gemeentelijke beleidsnota s en prestatieafspraken. De commissie wil graag een algemene notie maken van de wijze waarop de Woningstichting Woonservice Meander PnO heeft ingevuld. Het is opvallend dat Woonservice Meander slechts met veel moeite een overzicht kon geven van de prestaties naar opgaven. Opgaven zijn weinig specifiek geformuleerd en onduidelijk is welk deel van de opgaven Woonservice Meander voor haar rekening zou nemen. De beschreven prestaties zijn niet altijd als zodanig aan te merken. Een voorbeeld daarvan is het hebben van een woonruimte verdeelsysteem, de commissie merkt dit niet aan als een prestatie. Voorts is bij projecten niet helder gemaakt wat de status daarvan is en kan de commissie moeilijk uit de voeten met de opmerking voldaan aan de woonvisie, zonder dat helder is welke opgaven het betrof en wat Woonservice Meander daaraan bijgedragen heeft. Dit geeft aan dat de methode om opgaven te formuleren en de prestaties te meten nog onvoldoende ontwikkeld is. Het oordeel van de commissie over het presteren naar opgaven is desondanks redelijk positief. De commissie heeft daarbij oog voor de activiteiten die Woonservice Meander heeft ondernomen, met name op woonvoorzieningen voor starters, senioren en zorgbehoevenden en de waardering van belanghouders daarvoor. KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 19 van 57

20 PnO: Oordeel van de visitatiecommissie Prestatieveld Beoordeling 1 Beschikbaarheid 6,0 2 Betaalbaarheid 5,7 3 Bijzondere doelgroepen 6,3 4 Leefbaarheid 7,3 5 Bouwproductie 6,3 6 Stedelijke vernieuwing 7,0 7 Energie en duurzaamheid 7,0 8 Overige opgaven 6.0 Totaal 6,5 Beschikbaarheid Prestatieveld Opgaven Prestaties 1 Beschikbaarheid Aalburg:'- Uitbreiden van diversiteit van de woningvoorraad. - Woonruimteverdeelsyteem 'Wonen in Altena' - Passend maken is gerealiseerd - Passend maken van een deel door bestaande woningen te van de bestaande voorraad slopen en nieuw te realiseren Woudrichem:'- In stand houden van bestaande voorraad als zijnde de kernvoorraad. - Beschikbaarheid vergroten door uitvoering te geven aan de afgesproken bouwopgave. - Uitvoering geven aan de regio visie Wonen, Zorg en Welzijn Werkendam: Opgave gemeente 2006: vastleggen van de kernvoorraad en herdefiniëren. 2007:in planperiode tot 2015 moeten er 120 woningen voldoen aan seniorenlabel. 2008: 98% van het woningbezit is onder de huurtoeslaggrens : uitvoering geven aan de regiovisie koppeling Wonen, Zorg en Welzijn - Er is voldaan aan de uitgangspunten van de Woonvisie en de prestatie afspraken Passend maken is gerealiseerd door bestaand te slopen en nieuw te realiseren. 2007: nulmeting kernvoorraad is uitgevoerd. 612 woningen <492 en 1154 woningen tussen de 492 en : 40 woningen voldoen aan het seniorenlabel. Rest voor komende planperiode tot : 2208 woningen onder de huurtoeslaggrens (99%) 2007: oplevering Medisch Dienstencentrum inclusief 50 appartementen Score 6,0 Aalburg > Een woonruimteverdeelsysteem beschouwt de commissie niet als een prestatie. > Woonservice Meander geeft aan bijgedragen te hebben aan het vergroten van de diversiteit en passendheid van de voorraad. De mate waarin voldaan is aan de opgaven is door de commissie lastig te waarderen omdat zowel de opgave als de prestatie niet specifiek is weergegeven. Aalburg heeft een Woonvisie en is zeer tevreden over de samenwerking tussen de corporaties op het gebied van het verdeelsysteem. KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 20 van 57

21 Woudrichem > Opgaven en prestaties zijn in Woudrichem onvoldoende expliciet gemaakt. Daardoor is het voor de commissie lastig te beoordelen in welke mate Woonservice Meander heeft bijgedragen aan de opgaven. > De commissie heeft dit toch met een 6 gewaardeerd, aangezien Woonservice Meander in Woudrichem een beperkt aantal woningen heeft en projecten onder handen heeft die passen binnen de speerpunten van de gemeente. Werkendam > Ook voor Werkendam wordt het presteren op beschikbaarheid met een 6 gewaardeerd. Er is voldoende inzet, maar onvoldoende duidelijk om te kunnen zeggen of het ook meer dan dat is. > Het realiseren van woningen met een seniorenlabel ligt redelijk op schema. > Een nulmeting kernvoorraad beschouwt de commissie niet als een prestatie. Uit de evaluatie van de prestatieafspraken met Werkendam blijkt dat niet aan alle afspraken is voldaan. Hetzelfde geldt voor uitvoering geven aan de regiovisie. Woonservice Meander levert een bijdrage met de oplevering van het Dienstencentrum. Betaalbaarheid Prestatieveld Opgaven Prestaties 2 Betaalbaarheid Aalburg Voorraad huurwoningen is 25 % van totale woningvoorraad en verdeeld in de categorieën conform de huurtoeslagwet. Gerealiseerde nieuwbouw voor 98% onder maximale huurtoeslaggrens. Woudrichem: Bestaand bezit onder de huurtoeslaggrens Werkendam: Afspraken maken over de bestaande voorraad Voldaan 100% in 2008 Alle woningen beneden de huurtoeslaggrens is kernvoorraad Score 5,7 Woonservice Meander heeft de opgaven op het gebied van betaalbaarheid slechts gedefinieerd als het aandeel van de woningen in haar bezit met een huur beneden de Huurtoeslaggrens. Dat beschouwt de commissie als een beperkte invulling van het item betaalbaarheid. Woonservice Meander heeft niet gedefinieerd wat per gebied de gewenste omvang van de betaalbare voorraad (in eigen bezit) zou moeten zijn en geen doelen opgenomen ten aanzien van de prijs-kwaliteit verhouding. > De prestatie zoals geformuleerd bij Aalburg gaat alleen over nieuwe huurwoningen, waar de opgave een percentage van de totale woningvoorraad beschrijft. > Volgens afspraak hebben alle woningen van Woonservice Meander in Woudrichem een huur onder de Huurtoeslaggrens. > De genoemde opgave, namelijk afspraken met Werkendam over de bestaande voorraad heeft de commissie niet terug gevonden in de prestatieafspraken met de gemeente Werkendam en waardeert de commissie met een vijf. KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 21 van 57

22 Bijzondere doelgroepen Prestatieveld Opgaven Prestaties 3 Bijzondere doelgroepen Aalburg - Voldoende geschikte en betaalbare woningen voor starters uit de regio. - Bieden van comfortabele woningen gekoppeld aan zorg voor ouderen en andere zorgvragers: beschermd wonen, verzorgd wonen, geschikt wonen. - Vluchtelingen: voldaan aan de wettelijke taakstelling : Wijk en Aalburg: Mariënkroon: - 12 appartementen voor starters (koop) appartementen voor senioren : Veen: 8 woningen - 8 starterswoningen (koop) /2011: Eethen:23 starterswoningen (koop) : Zorgplein Maaswaarden fase 3: - 53 zorgappartementen - 18 begeleid wonen - dienstencentrum 12 participanten. - Vluchtelingen: voldaan aan wettelijke taakstelling Woudrichem - Uitvoering conform de prestatie afspraken met gemeenten. - Extra aandacht voor starters om aanbod woningen te vergroten. - Collectief Particulier Opdrachtgeverschap bevorderen. - Statushouders: wettelijke opgave uitvoeren Werkendam: Opgave uit prestatie afspraken - Uitvoering regionale visie koppeling wonen, zorg en welzijn. - Realisatie huisvesting voor begeleid wonen in de kern Nieuwendijk. - Bouw van 10 starters koopwoningen in de kernen Werkendam/Sleeuwijk. - Verkoop bestaand bezit aan starters via KoopVoordeel. - Realiseren van 50% als starters. Basis is de verdeling tussen de 3 woningcorporaties in het werk gebied van de huisvestings opgave gemeente Werkendam - Statushouders conform de taakstelling van het ministerie. - Generaal Pardon: 45 te plaatsen tot Nieuwe afspraken Wet Maatschappelijke Ondersteuning opstellen. - Bouw Sigmondschool inclusief appartementen - Ontwikkeling Andel rondom De Notenhof is een gezamenlijk project: - Intramurale zorgvoorziening én woonzorgcomplex; - starterskoop/patiowoningen/ koop- en huurwoningen. - Totaal 125 woningen: 52 sloop, 500 m2 medisch centrum. - CPO project opgestart. - Giessen/Rijswijk: project de Drie Zalmen. - Statushouders: wettelijke " taakstelling is uitgevoerd. Lansunit Nieuwendijk: 24 appartementen begeleid wonen. 2007: De Rank: 12 eenheden begeleid wonen (zorglokatie Philadelphia). 2007: Bakkerskilstraat: 2 starterswoningen. 2008: Begeleid Wonen 9x Bijtelshof te Sleeuwijk. 2010: Werkense Polder: 9 starterswoningen : verkoop bestaand bezit: 83 woningen aan starters via Koopvoordeel. 2010: omvormen aanleunproject de Erker 24 eenheden pilot nieuwe doelgroep met meerdere zorgaanbieders. 2010: basisschool inclusief peuterspeelzaal opgeleverd. Taakstelling statushouders: De jaarlijkse taakstelling inclusief de Generaal Pardon is gerealiseerd. WMO: afspraken WMO zijn gerealiseerd (doc. 45). Score 6,3 KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 22 van 57

23 Woonservice Meander participeert in veel en diverse projecten. De veelheid aan projecten en initiatieven heeft de commissie ertoe bewogen hier een voldoende tot ruim voldoende te geven, ook al zijn de projecten nog niet allemaal opgeleverd. De gemeente Aalburg is tevreden over de inzet van Woonservice Meander op dit punt. Ook in Woudrichem wordt de inzet gewaardeerd, met uitzondering van de vertraging van De Notenhof. Woonservice Meander heeft veel onder handen in Werkendam. De gemeente waardeert dit, maar geeft tegelijkertijd aan dat projecten veel daadkrachtiger kunnen worden opgepakt. Leefbaarheid Prestatieveld Opgaven Prestaties 4 Leefbaarheid Aalburg: Op peil houden van het voorzieningenniveau en dienstverlening op basis van de kernindeling A-B-C Actieve bijdrage Integrale Dorps Ontwikkelings Plannen voor Eethen en Veen (doc 20 en 25) Woudrichem: - Vooraf overleg over gewenste inrichting en onderhoud van openbare ruimten. - Afspraken maken op het gebied van verlichting/veiligheid/ brandgangen. - Op peil houden van het voorzieningenniveau en dienstverlening op basis van de kernindeling A-B-C. Werkendam: - Fysieke leefbaarheid: maatwerk op het voorzieningenniveau en aandacht voor de veiligheid. - Sociale leefbaarheid: bijdrage leveren aan gebiedsgerichte aanpak van de buurt/wijk waarin wij woningbezit hebben. - Aanbieden van extra diensten aan klanten op het gebied van energie, onderhoud en service gegrond op een woonwensenonderzoek. - Afspraken gemaakt in Andel rondom de Notenhof. - Voorzieningenniveau van de kern opplussen door sloop 52 woningen inclusief oud bejaardenhuis en realiseren nieuw complex appartementen wonen, zorg en welzijn en medisch centrum. - Participatie bij voorbereiding nieuwe bestemmingsplannen. - Deelname aan wijkoverleg. Speerpunten: inbraakpreventie, verlichting, onderhoud achterpaden/pleinen en aandacht woonomgeving. - Sociale leefbaarheid: samenwerking met dorpsraden etc. Score 7,3 De opgaven op het terrein van leefbaarheid zijn door Woonservice Meander niet scherp geformuleerd. Uit de gesprekken blijkt dat er geen grote problemen zijn en dat de inzet van Woonservice Meander gewaardeerd wordt. Deze waardering heeft vooral betrekking op de inzet van Woonservice Meander in het realiseren van maatschappelijk vastgoed. KWH Rapportage KWH-Visitatie 2011, Woonservice Meander pagina 23 van 57