Verkeersveiligheidsonderzoek. Elke Hermans UHasselt - IMOB

Transcriptie

1 Verkeersveiligheidsonderzoek Elke Hermans UHasselt - IMOB

2 Agenda VV-indicatoren en -data VV-onderzoek Effectiviteit van maatregelen Tijdreeksonderzoek Simulatoronderzoek 2

3 Agenda VV-indicatoren en -data VV-onderzoek Effectiviteit van maatregelen Tijdreeksonderzoek Simulatoronderzoek 3

4 VV-indicatoren Doelhiërarchie Verkeersveiligheid (Morsink et al., 2005) 4 4

5 a) Sociale kosten Geaggregeerde maatstaf Kosten, o.a.: Medische en ziekenhuiskosten Schade aan voertuig en infrastructuur Administratieve, politie- en brandweerkosten Congestiekosten Productieverlies België: margin. eenh. preventiewaarde: Dode: Zwgew: Ligew: (De Brabander, 2006) 5

6 b) Uiteindelijke uitkomsten Meest gebruikt Ongevallendata => VOF Veelgebruikt in beleidsplannen 6

7 b) Uiteindelijke uitkomsten Geaggregeerd: # letselong, # doden30d, # alc.ong, Gedisaggregeerd: per lft, modus (vb. botsingsmatrix), plaats, Risico s: per blootstellingsmaat (vb. # doden per milj. inw.) Evolutie over de tijd, tov andere regio s 7

8 Malta Verenigd Koninkrijk Denemarken Zweden Nederland Ierland Spanje Duitsland Finland Slowakije Frankrijk Vlaanderen Cyprus Hongarije EU28 Italië Oostenrijk Slovenië Estland Luxemburg Portugal België Tsjechië Bulgarije Letland Kroatië Griekenland Polen Litouwen Roemenië Aantal verkeersdoden per miljoen inwoners b) Uiteindelijke uitkomsten Bron: Europese Commisie - Mobility & Transport, FOD Economie ADSEI /Infografie: IMOB Figuur: verkeersdoden per miljoen inwoners in 28 Europese landen en Vlaanderen (2012) 8

9 Middelste niveau c) Tussenliggende uitkomsten SPI = meting causaal gerelateerd aan ongevallen of slachtoffers die de prestatie op vlak van veiligheid aangeeft en beter inzicht biedt in het ongevallenproces (ETSC, 2001) Belangrijkste risicodomeinen: alcohol en drugs / snelheid / beschermende uitrusting / voertuig / weginfrastructuur / nazorg Vb.: gordeldracht%, gem. snelheid, % bestuurders < alcohollimiet, 9

10 d) Beleidsoutput VVplannen, acties, standaards en wetgeving Vb.: bestaan en kwaliteit van periodieke voertuiginspecties # campagnes # voertuigen gecontroleerd op gordeldracht wettelijke alcohollimiet kans om betrapt te worden op te snel rijden boete bij snelheidsovertreding 10

11 e) Beleidsinput Risico- en veiligheidsattitude, historische en culturele achtergrond organisatie, Vb.: snel rijden is sociaal onaanvaardbaar gepercipieerde ernst van VVproblemen bestaan van onderzoeksinstituten % jongeren Moeilijker kwantificeerbaar; bevraging (vb. SARTRE) 11

12 Agenda VV-indicatoren en -data VV-onderzoek Effectiviteit van maatregelen Tijdreeksonderzoek Simulatoronderzoek 12

13 Waarom effectiviteitsmeting? Maatregelen voor een veiliger verkeer Goed bedoelde ingrepen Engineering, Enforcement, Education We hopen dat de maatregelen werken Weten we of maatregelen goed zijn? Feedback op uitgevoerde maatregel Maatregel uitvoeren op andere plaats

14 Naïeve voor-na studie Hypothetisch voorbeeld: roze lantaarnpaal Tel ongevallen voor en na de invoering Voor invoering Na invoering

15 Adder 1: TREND Campagne in de stad zorgt voor 50% minder ongevallen op ALLE kruispunten Voor invoering Na invoering Roze kruispunt 10 5 Alle kruispunten

16 Correctie voor de trend Gebruik een vergelijkingsgroep Voor invoering Na invoering Roze kruispunt 10 5 Alle kruispunten /12/

17 Adder 2: TOEVAL Aantal ongevallen in de voorbije jaren? Jaar Roze KP Regressie naar het gemiddelde Vermindering door roze lantaarnpaal is eerder 0% dan 50% 17

18 Correctie voor regressie naar het gemiddelde Gebruik informatie van de locatie waar de maatregel is ingevoerd Kijk naar de vorige jaren Kijk naar een vergelijkingsgroep Jaar Roze KP V V V

19 Agenda VV-indicatoren en -data VV-onderzoek Effectiviteit van maatregelen Tijdreeksonderzoek Simulatoronderzoek 19

20 Wat is tijdreeksanalyse? Wat? Modellen die inzicht verschaffen in: Patronen in de evolutie van verkeersveiligheid in de tijd (per jaar, per maand, per week, per dag, per uur) De oorzaken van deze evolutie Hoe? Herhaalde metingen in de tijd (over meerdere jaren) van bepaald aspect van het verkeersproces Bijv. jaarlijks # verkeersdoden geregistreerd over bep. periode 20

21 Toepassingen Beschrijven: Hoe evolueert de verkeersveiligheid? Studie van de trend en de seizoenseffecten Verklaren: Hoe is de evolutie te verklaren? Hoe het effect van maatregelen meten? Voorspellen: Hoe ziet de toekomst eruit? 21

22 Beschrijvende modellen Doden en zwaargewonden in België ( ) Doden en zwaargewonden in België ( ) Dalende trend Terugkerend patroon Ongewoon lage waarden Januari 1979 Januari

23 Aantal letselongevallen per maand Beschrijvende modellen Letselongevallen in Vlaanderen volgens maand per jaar Gemiddelde JAN FEB MRT APR MEI JUN JUL AUG SEP OKT NOV DEC Bron: FOD Economie ADSEI / Infografie: BIVV en IMOB 23

24 Verklarende modellen Verklarende factoren testen op relevantie Belangrijke categorieën van variabelen Autonome factoren: weer, bevolking, technologie Socio-economische toestand: werkloosheid, inkomen Transportsector: blootstelling, infrastructuur Wetgeving: alcohol, snelheid, gordeldracht, Dataverzameling: ondervertegenwoordiging, registratie Toevalscomponent Voorbeeld: wetgeving; klimaat 24

25 Impact van wetgeving 2500 Gordeldracht (06/1975) Snelheid (01/1992) Alcohol (12/1994) Aantal doden en zwaargewonden Het aantal doden en zwaargewonden daalt significant als wetten worden ingevoerd 25

26 Impact van klimaat Percentage dagen met neerslag + Aantal uren zonneschijn + Percentage dagen met vorst - Neerslag: lagere zichtbaarheid, onveilig wegdek Zonneschijn: verblindend effect, drukker verkeer Vorst: voorzichtigheid, minder verkeer 26

27 Voorspellende modellen Hoe ziet de verkeersveiligheid eruit in de toekomst? Bron: FOD Economie ADSEI / Infografie: BIVV & IMOB 27

28 Agenda VV-indicatoren en -data VV-onderzoek Effectiviteit van maatregelen Tijdreeksonderzoek Simulatoronderzoek 28

29 Simulatoronderzoek types rijsimulatoren: Breedte beeldscherm (gezichtveld van 120 tot 270 graden) Verschillende soorten mock-ups Fixed-base of moving-base simulator 29

30 Simulatoronderzoek 30

31 Simulatoronderzoek 31

32 Simulatoronderzoek Verschillende toepassingen mbt VV & mobiliteit: - Interactie MENS-OMGEVING - Wegontwerp - Signalisatie & markeringen - Weersomstandigheden - Interactie MENS-VOERTUIG - Vehicle dynamics - In-vehicle design - GSM, Mobile Celphone, etc. Toepassingen in de rijopleiding 32

33 Simulatoronderzoek 14/12/

34 Simulatoronderzoek Veiligheid - Risicogroepen (-> pathologieën : ADHD, MS, Alzheimer, etc.) - Risicogedrag (dronken rijden, snelheid, etc.) - Risicosituaties (vermoeidheid, omleidingen, etc.) Geen zelfgerapporteerd gedrag Mogelijkheid tot selectieve manipulatie en controle Open Interface -> biorespons measures : - FaceLAB ( eyetracking + visuele uitdrukking) - EEG (hersenactiviteit) - ECG (hartritme) - Galvanische huidgeleiding (lichaamswarmte) - Ademhalingsritme 34

35 Vragen?